kamuoyunda erken seçim algısı araştırması · doğu perinçek 11 0,72 toplam 1537 %100 36% 24%...

Kamuoyunda

Erken Seçim

Algısı Araştırması 21-22 Mart 2018 | Mediar Analiz

Gazi Üni. Teknopark Gölbaşı / ANKARA 0850 532 77 35

[email protected] www.mediaranaliz.com

İçindekiler

I. Amaç, Evren, Örneklem ve Uygulanan Kotalar ................................................... 3

Amaç

Evren

Örneklem Dağılımı

Örneklem Kotaları

II. Yanıtların Dağılımı ................................................................................................ 4

Soru: Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur?

Soru: Erken seçim kararı alınmasının nedenleri sizce nelerdir?

Soru: Erken seçim kararının alınması seçimde kullanacağınız oyu etkiler mi?

Soru: Kimi cumhurbaşkanı olarak görmek istersiniz?

Soru: 24 Haziran 2018 Milletvekili seçimlerinde hangi partiye oy vermeyi düşünüyorsunuz?

III. Karşılaştırmalı Analizler ........................................................................................ 9

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile erken seçim kararının değerlendirilmesinin karşılaştırılması

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile erken seçim kararının nedenleri hakkındaki kanaatlerinin karşılaştırılması

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile erken seçim kararının oy kullanma eğilimi üzerindeki etkisinin karşılaştırılması

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile cumhurbaşkanı olarak görmek istedikleri isimlerin karşılaştırılması

IV. Sonuç ................................................................................................................... 21

KAMUOYUNDA ERKEN SEÇİM ALGISI ARAŞTIRMASI

21-22 MART 2018 | MEDİAR ANALİZ

3

I. Amaç, Evren, Örneklem ve Uygulanan Kotalar

Türkiye kamuoyunun erken seçim kararına ilişkin değerlendirmelerini saptamaya dönük bu araştırmada,

27 ilde 39.225.071 seçmeni temsilen %2.5 hata payı ile tespit edilen 1537 kişiyle yüz yüze görüşülmüştür. 16

Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen referandum sonuçları, cinsiyet ve nüfusun kır kent dağılımı esas

alınarak 21-22 Nisan 2018 tarihlerinde saha çalışması yürütülmüştür.

Araştırmanın Amacı

Bu araştırma, 18 Nisan 2018 tarihinde AK Parti Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan

erken seçim kararının, kamuoyunda hangi biçimde algılandığını ve nasıl değerlendirildiğini ortaya koymayı

amaçlamaktadır.

Araştırma Evreni

Türkiye’de seçmen dağılımı ve 16 Nisan 2017 referandum sonuçları gözetilerek belirlenen toplam nüfusu 54.419.199 olan

27 ilde yaşayan, TÜİK 2017 verilerine göre 18 yaş ve üstündeki toplam 39.225.071 seçmen araştırma evreni olarak

belirlenmiştir.

Araştırma kapsamına alınan iller; Adana, Ankara, Antalya, Batman, Bursa, Çanakkale, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne,

Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Mersin, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Ordu, Samsun, Sivas, Trabzon,

Şanlıurfa, Van ve Zonguldak’tır.

Örneklem ve Uygulanan Kotalar

Bu araştırmada örneklem büyüklüğü %2.5 hata payı ile 1537 olarak hesaplanmış ve seçmen sayısı oranına göre illere

dağıtılmıştır.

Görüşmeler her bir ilde, kırsal ve kentsel alanların nüfusu ağırlığına göre yürütülmüş, kadın ve erkek olarak eşit sayıda

(bölgede örneklem büyüklüğünün tek sayı olması halinde tesadüfi olarak bir cinsiyetten fazla görüşmeci alınmıştır)

görüşmeci seçilmiştir.

24 Haziran’da gerçekleştirilecek seçimlerin, seçmenlerin ayrışma eksenleri itibariyle 16 Nisan 2017 referandumuna benzer

özellikler taşıması nedeniyle, siyasi kota olarak referandum sonuçları baz alınmış ve illerde değerlendirmeye dahil edilen

görüşmeler referandum sonuçlarına göre saptanmıştır. Oy kullanmayan veya geçersiz oy kullanan seçmenler de evrene

dahil edildiğinde 16 Nisan 2017 referandumunda seçmenlerin %43.7’si “Evet” %41.3’ü “Hayır” oyu kullanmıştır.



4

II. Yanıtların Dağılımı

Soru: Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur?

Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur? Sayı Yüzde

Evet 524 % 34.09

Hayır 809 % 52.64

Kararsız / Fikri Yok 204 % 13.27

TOPLAM 1537 %100

Bu soruya araştırmaya katılanların 524’ü (% 34.09) “Evet”, 809’u (% 52.64) “Hayır” ve 204’ü (% 13.27) “Kararsız/Fikri

Yok” yanıtını vermişlerdir.

Evet 34,09%

Hayır 52,64%

Kararsız 13,27%

Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur?



5

Soru: Erken seçim kararı alınmasının nedenleri sizce nelerdir?

Erken seçim kararı alınmasının nedenleri sizce nelerdir? Sayı Yüzde

Yeni yönetim sistemine geçme ihtiyacı 445 % 28.93

Ekonominin durumu 646 % 42.05

Komşu ülkelerdeki karışıklık 302 % 19.68

Muhalefet partilerin yükselişi 438 % 28.51

Muhalefeti hazırlıksız yakalamak 540 % 35.16

TOPLAM KATILIMCI 1537 %100

Bu soruda araştırmaya katılanların erken seçim kararı alınmasının nedeni olarak gördüğü seçenekleri istedikleri sayıda

seçeneği işaretleyerek belirtmeleri istenmiştir. Katılımcıların %42.05’i ekonominin durumu nedeniyle, % 35.16’sı

muhalefeti hazırlıksız yakalama amacıyla, %28.93’ü yeni yönetim sistemine geçme ihtiyacı nedeniyle, %28.51’i muhalefet

partilerinin yükselişi nedeniyle, % 19.68’i ise komşu ülkelerdeki karışıklık nedeniyle erken seçime gidildiğini düşündüğünü

ifade etmiştir.

% 28.93

% 42.05

% 19.68

% 28.51

% 35.16

0

100

200

300

400

500

600

700

Yeni yönetimsistemine geçme

ihtiyacı

Ekonominindurumu

Komşu ülkelerdekikarışıklık

Muhalefetpartilerinin yükselişi

Muhalefetihazırlıksızyakalamak

Yeni yönetim sistemine geçme ihtiyacı Ekonominin durumu

Komşu ülkelerdeki karışıklık Muhalefet partilerinin yükselişi

Muhalefeti hazırlıksız yakalamak



6

Soru: Erken seçim kararının alınması seçimde kullanacağınız oyu etkiler mi?

Erken seçim kararının alınması seçimde kullanacağınız oyu etkiler mi? Sayı Yüzde

Hayır etkilemez, aynı parti/adaya oy vereceğim 1209 % 78.66

Evet etkiler, erken seçim kararı nedeniyle başka bir parti/adaya oy vereceğim 211 % 13.73

Kararsız / Fikri Yok 117 % 7.61

TOPLAM 1537 %100

Bu soruya araştırmaya katılanların 1209’u (% 78.66) “Hayır etkilemez, aynı parti/adaya oy vereceğim”, 211’i (% 13.73)

“Evet etkiler, erken seçim kararı nedeniyle başka bir parti/adaya oy vereceğim” ve 117’si (% 7.61) “Kararsız/Fikri Yok”

yanıtını vermişlerdir.

Hayır etkilemez, aynı parti/adaya oy

vereceğim 78,66%

Evet etkiler, erken seçim kararı

nedeniyle başka bir parti/adaya oy

vereceğim 13,73%

Kararsız 7,61%

Erken seçim kararının alınması seçimde kullanacağınız oyu etkiler mi?



7

Soru: Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz?

Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz? Sayı Yüzde

Recep Tayyip Erdoğan 552 35,91

Aday Yok / Kararsız 372 24,20

Diğer 194 12,62

Meral Akşener 157 10,21

Kemal Kılıçdaroğlu 77 5,01

Selahattin Demirtaş 48 3,12

Muharrem İnce 32 2,08

Devlet Bahçeli 30 1,95

Yılmaz Büyükerşen 22 1,43

Abdullah Gül 21 1,37

Temel Karamollaoğlu 12 0,78

Doğu Perinçek 11 0,72

TOPLAM 1537 %100

36%

24%

13%

10%

5%

3%

2% 2%

1% 1% 1% 1% 1%

Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz?

Recep Tayyip Erdoğan Aday Yok / Kararsız Diğer

Meral Akşener Kemal Kılıçdaroğlu Selahattin Demirtaş

Muharrem İnce Devlet Bahçeli Yılmaz Büyükerşen

Abdullah Gül Temel Karamollaoğlu Doğu Perinçek

İlker Başbuğ



8

Soru: 24 Haziran 2018 Milletvekili seçimlerinde hangi partiye oy vermeyi

düşünüyorsunuz?

24 Haziran 2018 Milletvekili seçimlerinde hangi partiye oy vermeyi düşünüyorsunuz? Sayı Yüzde

AKParti 645 41,96

CHP 318 20,69

İYİParti 253 16,46

MHP 124 8,07

HDP 122 7,94

Saadet 34 2,21

BBP 9 0,59

VP 6 0,39

HAKPAR 4 0,26

Diğer 22 1,43

TOPLAM 1537 %100

42%

21%

17%

8%

8%

2%

1% 0% 0% 1%

Milletvekili seçiminde oy dağılımı (kararsızlar dağıtıldıktan sonra)

AKParti CHP İYİParti MHP HDP Saadet BBP VP HAKPAR Diğer



9

III. Karşılaştırmalı Analizler

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile erken seçim kararının

değerlendirilmesinin karşılaştırılması

Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur?

16 Nisan 2017

referandumunda

hangi oyu verdiniz?

Evet Hayır Kararsız TOPLAM

Evet 477 %72.05

104 %15.71

81 %12.24

662 %100

Hayır 5 %0.8

613 %98.39

5 %0.8

623 %99.99

Oy Kullanmadı (Seçmen değil)

17 %48.57

11 %31.43

7 %20

35 %100

Oy Kullanmadı

(Katılmadı)

25 %11.63

79 %36.74

111 %51.63

215 %100

Yanıt Yok 0 %0

2 %100

0 %0

2 %72.05

TOPLAM 524 809 204

Evet 72,05%

Hayır 15,71%

Kararsız 12,24%

16 Nisan 2017 referandumunda 'Evet' oyu verenlerin "Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur?" sorusuna verdikleri

yanıtlara göre dağılımı



10

1% 1%

98%

16 Nisan 2017 referandumunda 'Hayır' oyu verenlerin "Erken seçim kararı alınması sizce doğru mudur?" sorusuna verdikleri yanıtlara

göre dağılımı

Evet Hayır Kararsız

11%

37%

52%

16 Nisan 2017 referandumunda oy kullanmayanların "Erken seçim kararı alınması

sizce doğru mudur?" sorusuna verdikleri yanıtlara göre dağılımı

Evet Hayır Kararsız



11

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile erken seçim kararının nedenleri

hakkındaki kanaatlerinin karşılaştırılması

Erken seçim kararı alınmasının nedenleri sizce nelerdir?

16 Nisan 2017

referandumunda

hangi oyu verdiniz?

Yeni yönetim

sistemine geçme

ihtiyacı Ekonominin

durumu

Komşu ülkelerdeki

karışıklık

Muhalefet partilerin yükselişi

Muhalefeti hazırlıksız yakalamak

Evet 417 %93.71

367 %56.81

247 %81.79

11 %2.51

3 %0.56

Hayır 7 %1.57

217 %33.59

45 %14.9

347 %79.22

445 %82.41

Oy Kullanmadı

(Seçmen değil)

13 %2.92

19 %2.94

4 %1.32

5 %1.14

9 %1.67

Oy Kullanmadı

(Katılmadı)

8 %1.8

41 %6.35

6 %1.99

74 %16.89

81 %15

Yanıt Yok 0 %0

2 %0.31

0 %0

1 %0.23

2 %0.37

TOPLAM 445

%100

646

%100

302

%100

438

%100

540

%100

94%

1% 3% 2%

Erken seçim nedeni olarak "Yeni yönetim sistemine geçme ihtiyacı" seçeneğini

işaretleyenlerin 16 Nisan 2017 referandumunda kullandıkları oylara göre dağılımı

Evet Hayır Oy kullanmadı (seçmen değil) Oy kullanmadı (katılmadı)



12

57% 34%

3% 6%

Erken seçim nedeni olarak "Ekonominin durumu" seçeneğini işaretleyenlerin 16 Nisan 2017 referandumunda kullandıkları oylara göre

dağılımı


82%

15%

1% 2%

Erken seçim nedeni olarak "Komşu ülkelerdeki karışıklık" seçeneğini işaretleyenlerin 16 Nisan 2017 referandumunda kullandıkları oylara göre

dağılımı




13

3%

79%

1%

17%

Erken seçim nedeni olarak "Muhalefet partilerinin yükselişi" seçeneğini



0%

83%

2%

15%

Erken seçim nedeni olarak "Muhalefeti hazırlıksız yakalamak" seçeneğini





14

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile erken seçim kararının oy kullanma

eğilimi üzerindeki etkisinin karşılaştırılması

Erken seçim kararı alınması seçimde kullanacağının oyu etkiler mi?

16 Nisan 2017

referandumunda

hangi oyu verdiniz?

Hayır etkilemez, aynı parti/adaya oy

vereceğim

Evet etkiler, erken seçim

kararı nedeniyle başka bir

parti/adaya oy vereceğim

Kararsız / Fikri Yok TOPLAM

Evet 587 %88.67

68 %10.27

7 %1.06

662 %100

Hayır 510 %81.86

108 %17.34

5 %0.8

623 %99.99

Oy Kullanmadı (Seçmen değil)

31 %88.57

2 %5.71

2 %5.71

35 %100

Oy Kullanmadı

(Katılmadı)

81 %37.67

32 %14.88

102 %47.44

215 %100

Yanıt Yok 0 %0

1 %50

1 %50

2 %72.05

TOPLAM 524 809 204

89%

10%

1%

16 Nisan 2017 referandumunda 'Evet' oyu verenlerin "Erken seçim kararı alınması seçimde

kullanacağının oyu etkiler mi?" sorusuna verdikleri yanıtlara göre dağılımı

Hayır, etkilemez Evet, etkiler Kararsız



15

82%

17%

1%

16 Nisan 2017 referandumunda 'Hayır' oyu verenlerin "Erken seçim kararı alınması seçimde kullanacağının oyu etkiler mi?"

sorusuna verdikleri yanıtlara göre dağılımı


45%

13%

42%

16 Nisan 2017 referandumunda oy kullanmayanların "Erken seçim kararı alınması

seçimde kullanacağının oyu etkiler mi?" sorusuna verdikleri yanıtlara göre dağılımı




16

Seçmenlerin referandumda kullandıkları oylar ile cumhurbaşkanı olarak görmek

istedikleri isimlerin karşılaştırılması

Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz? [1]

16 Nisan 2017

referandumunda

hangi oyu

verdiniz?

Recep Tayyip

Erdoğan Aday Yok / Kararsız Diğer

Meral Akşener

Kemal Kılıçdaroğlu TOPLAM

Evet 541 %81.72

18 %2.72

27 %4.08

36 %5.44

3 %0.45

662

Hayır 1 %0.16

302 %48.48

188 %30.18

36 %5.78

42 %6.74

623

Oy Kullanmadı

(Seçmen değil)

7 %20

4 %11.43

1 %2.86

11 %31.43

7 %20

35

Oy Kullanmadı

(Katılmadı)

3 %1.4

47 %21.86

9 %4.19

74 %34.42

25 %11.63

215

Yanıt Yok 0 %0

1 %50

1 %50

0 %0

0 %0

2

TOPLAM 524 372 372 157 77

Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz? [2]

16 Nisan 2017

referandumunda

hangi oyu

verdiniz?

Selahattin Demirtaş

Muharrem İnce

Devlet Bahçeli

Yılmaz Büyükerşen

Abdullah Gül TOPLAM

Evet 0 %0

0 %0

24 %3.63

0 %0

13 %1.96

662

Hayır 21 %3.37

19 %3.05

4 %0.64

7 %1.12

3 %0.48

623

Oy Kullanmadı

(Seçmen değil)

3 %8.57

0 %0

2 %5.71

0 %0

0 %0

35

Oy Kullanmadı

(Katılmadı)

24 %11.16

13 %6.05

0 %0

15 %6.98

5 %2.33

215

Yanıt Yok 0 %0

0 %0

0 %0

0 %0

0 %0

2

TOPLAM 48 32 30 22 21



17

98%

0% 2%

Cumhurbaşkanı olarak Tayyip Erdoğan'ı görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017

referandumunda kullandıkları oylara göre dağılımı

Evet Hayır Oy Kullanmadı

5%

81%

14%

Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz sorusuna 'Adayım yok / kararsız' yanıtını verenlerin 16 Nisan 2017 referandumunda

kullandıkları oylara göre dağılımı




18

12%

84%

4%

Cumhurbaşkanı olarak kimi görmek istersiniz sorusuna 'Diğer' yanıtını verenlerin 16 Nisan

2017 referandumunda kullandıkları oylara göre dağılımı


23%

23%

54%

Cumhurbaşkanı olarak Meral Akşener'i görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017 referandumunda





19

4%

54%

42%

Cumhurbaşkanı olarak Kemal Kılıçdaroğlu'nu görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017



0%

44%

56%

Cumhurbaşkanı olarak Selahattin Demirtaş'ı görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017





20

0%

59%

41%

Cumhurbaşkanı olarak Muharrem İnce'yi görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017



80%

13%

7%

Cumhurbaşkanı olarak Devlet Bahçeli'yi görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017





21

0%

32%

68%

Cumhurbaşkanı olarak Yılmaz Büyükerşen'i görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017



62% 14%

24%

Cumhurbaşkanı olarak Abdullah Gül'ü görmek isteyenlerin 16 Nisan 2017 referandumunda





22

IV. Sonuç

Erken seçim kararının muhalefet partilerinde olduğu kadar seçmenler nezdinde de hızlı bir gelişme olarak algılandığı

gözlenmiştir. Araştırmaya katılanların %52.64’ü erken seçim kararını yanlış bulduğunu, %13.27’si ise bu konuda kararsız

olduğunu ifade etmiştir. Bu bakımdan toplumun %65’inin erken seçimin gerekliliğine araştırma tarihi itibariyle ikna

olmadığı görülmüştür (Sayfa 4). Ancak katılımcıların referandumdaki tutumlarına göre erken seçim kararını

değerlendirmelerine bakıldığında “evet” oyu verenlerin %72’sinin erken seçim karanını doğru bulduğu “hayır” oyu

verenlerin %98.39’unun ise kararı yanlış bulduğu görülmektedir (Sayfa 9).

Erken seçim kararının nedenleri ile ilgili olarak AK Parti Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından

ifade edilen gerekçelerin kabul görme oranı %20 ila %42 arasında değişmektedir. Araştırmaya katılanların %35.16’sı erken

seçim kararının nedenleri arasında muhalefeti hazırlıksız yakalama amacına işaret etmiştir (Sayfa 5). Öte yandan

referandumdaki ayrışma ekseninde erken seçim karanının nedenlerine ilişkin tutumlar incelendiğinde, “Yeni yönetim

sistemine geçme ihtiyacı”nı geçerli bir erken seçim nedeni olarak görenlerin %93.71’nin referandumda “Evet” oyu

verdiği (Sayfa 11) gözlenmiştir. Erken seçim nedenini ekonominin durumu olarak gören seçmenler ise daha dengeli bir

dağılım göstermektedir (Sayfa 12). Muhalefet partilerinin yükselişi ve muhalefeti hazırlıksız yakalama amacı nedeniyle

erken seçime gidildiğini ifade eden katılımcıların sırayla %79.22 ve %82.41 oranlarında referandumda hayır oyu verdikleri

görülmüştür (Sayfa 13).

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, referandumda oluşan siyasi kamplaşma temelinde gerçekleşeceği düşünülmektedir. Erken

seçim kararının doğruluğu ve erken seçim kararı alınmasının nedenleri konusundaki seçmen tutumunun, ağırlıklı olarak

referandumda verilen oylarla bağlantılı olduğu gözlenmiştir. Referandumdaki “evet” ve “hayır” taraflarının birbirine

hangi koşullarda ve hangi kanallarla kayma göstereceği ve bu kaymanın oranı, adayların belirlenmesi ile birlikte araştırılası

gereken, seçim sonucuna doğrudan etkili olacak bir faktördür.

Ak Parti ve MHP ittifakının seçmenlerinin seçimlere daha hazırlıklı olduğu, hangi gerekçelerle hangi adaya oy verecekleri

konusunda önemli ölçüde netleştikleri, diğer parti seçmenlerinin ise hangi gerekçelerle hangi adaya oy verecekleri ile ilgili

belirli bir ağırlıklı görüş oluşturmadıkları ifade edilmelidir (Sayfa 16-19).

Araştırma sonuçları, Türkiye siyasetinin fiilen iki partili bir yapıya dönüşmekte olduğunu göstermektedir. Seçim tarihi

yaklaştıkça bu kamplaşmanın etkisinin, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde öne çıkan 2 aday etrafında toplanma eğilimini

güçlendirmesi beklenmelidir.

kamuoyunda erken seçim algısı araştırması · doğu perinçek 11 0,72 toplam 1537 %100 36% 24%...

Documents