kansen en knelpunten vso-statuut in een maatwerkbedrijf
TRANSCRIPT
Kansen en knelpuntenVSO-statuut in een maatwerkbedrijf
Structuur presentatie
• Positie Nevelland Graphics en term cvba-so• Historiek en Oorsprong• Beweegredenen voor verandering• Groeiproces tot cvba• Sociaal oogmerk in woord en daad• Evaluatie van de cvba• Voordelen van cvba-structuur• Nadelen van cvba-structuur• Maatwerkdecreet• Vragen?
Positie Nevelland Graphics en term cvba-so
• In de grafische sector gepositioneerd als een middelgrote, groeiende drukkerij
• Gevestigd te Drongen (Gent)• Commercieel actief over gans België en deels in
Frankrijk• Sinds 1 januari 2008 onder het statuut van
coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk.• Sociaal Oogmerk impliceert dat er geen
dividenden kunnen uitgekeerd worden aan de aandeelhouders.
• Is lid van Groep Nevelland
Historiek en Oorsprong
• 1966 : Oprichting Nevelland vzw : eerste medewerkers = studenten van MPI Ten Dries uit Landegem
• Beginjaren van BW’s in Oost-Vlaanderen. • Zoektocht naar activiteiten en hoe zich te
onderscheiden van de collega’s.• Begin ‘70 : BW Nevelland kiest om zich te focussen
op de grafische sector.
Historiek en Oorsprong
• Motivatoren start grafische activiteiten in Nevelland (‘70)– instroom van vooral dove collega’s die een opleiding
grafische technieken gevolgd hebben.– Bedrijfstak met zeer veel manueel werk– Manueel werk uitvoerbaar door een brede groep
doelgroepmedewerkers– Regio Gent was rijk aan grafische bedrijven.– Uit contacten bleek dat deze bedrijven bereid waren
tot samenwerking
Historiek en Oorsprong
• Opstart grafische activiteiten in Nevelland vzw– Bij aanvang zeer kleinschalig en voorzichtig.
• Stencilmachines = cursussen• Lay-outafdeling = 10-tal operatoren met typmachines.
– ‘80• Eerste drukpersen worden aangeschaft
– ‘90• Uitbreiding machinepark, Apples vervangen de typmachines,• Eerste grafisch geschoolde valide medewerkers
– Nevelland ontwikkelt zich tot een middelgrote drukkerij met een steeds breder en compleet aanbod.
– Drukkerij is basisactiviteit en wordt lang de hoofdbron van inkomsten van Nevelland vzw.
– Draagt vele jaren bij tot positief bedrijfsresultaat.
Beweegredenen tot verandering
• Evolutie Grafische sector (‘90)– Grafische sector kent een snelle omschakeling van
arbeidsintensieve, manueel, mechanische bedrijvigheid naar– Hightech, IT-gestuurde business met steeds grotere, snellere
en duurdere offsetdrukpersen, en afwerkingsmachines. – De business wordt uitermate kapitaalsintensief en
geautomatiseerd.– Lay-out wordt kennisintensief en stelt heel hoge eisen op vlak
van creativiteit, stielkennis.– De ambachtsmannen van weleer worden operatoren met IT-
en stielkennis…– De eisen van het vak worden te hoog voor de gemiddelde
(doelgroep)medewerker
Beweegredenen tot verandering
– Het aanbod aan manueel werk slinkt door automatisatie.– Naast offset ontwikkelt zich het digitaal printen.– Het digitaal printen sluit veel (manuele) afwerking uit.– Het digitaal printen wordt complexer en vereist steeds
meer knowhow en competenties van operatoren.– Investeringen moeten door de technologische evolutie
korter worden afgeschreven en volgen elkaar steeds sneller op.
– Door de opkomst van de elektronische media vermindert stilaan het volume drukwerk.
– Concurrentie onder drukkerijen wordt heviger.– Winstmarges op drukwerken dalen mede door
overinvesteringen en overcapaciteit
Beweegredenen tot verandering
– Ook de winstmarges op drukwerken voor Nevelland slinken drastisch
– De malaise in de grafische sector zorgt sinds begin 2000 tot het verdwijnen van heel wat spelers door
• Faillissementen• Fusies• Stopzettingen.
– De evolutie zet zich nog steeds door en heeft zijn bodem nog niet bereikt.
Beweegredenen tot verandering
• Evolutie sector Beschutte werkplaatsen– Ook in de sector BW’s grote veranderingen.– Vernauwing van de toegangspoort tot de BW’s
• De nieuwe instromers beschikken niet meer over hetzelfde competentie- en opleidingsniveau.
• Dit staat haaks op de nood aan hoger opgeleid personeel door de evolutie in de grafische sector.
– Wegvallen van subsidies voor investeringen• Dit staat haaks op steeds snellere en hogere investeringen die de
technologische evolutie vereist
– Nevelland VZW pompt steeds meer middelen in de drukkerij.
– Weinig ruimte voor ontwikkeling nieuwe activiteiten• Nieuwe activiteiten zijn broodnodig door het verlies aan manueel
werk in de drukkerij
Beweegredenen tot verandering
– Uitbreiding van het aantal niet-productieve dagen voor medewerkers
– Door cumul van verlofdagen met allerlei stelsels die in opmars waren
– Dit stond haaks op de nood aan hogere productiviteit om dure investeringen terug te verdienen.
Beweegredenen tot verandering
– Conclusie:– Op basis van deze vermelde vaststellingen won de
gedachte en de overtuiging dat“Onze drukkerij met haar schaalgrootte geen toekomst meer
had binnen de structuur van een beschutte werkplaats. De twee bleken steeds minder met elkaar te matchen.
Groeiproces naar nieuwe structuur
• Op niveau van Raad van bestuur– Moeilijk en lang discours (proces zal twee jaren duren).– Zetten we de drukkerij verder?
• Binnen de BW = uitzichtloos• Buiten de BW = onder welke structuur?
– Cruciaal in het veranderingsproces was• Welke structuur kan een garantie zijn voor - weliswaar beperkte -
tewerkstelling van personen met een arbeidshandicap • Indien er hiervoor geen garantie was, dan werd de drukkerij
stopgezet.
Groeiproces naar nieuwe structuur
• Op niveau van Raad van bestuur– De cvba-so structuur bood het perspectief om de
doelstelling van sociale tewerkstelling te verankeren in het nieuw project voor de drukkerij.
– Andere aspecten• “Nieuw project” : Hoe wordt dit gefinancierd?• Wie wil of durft hierin een rol op te nemen.
– Als lid van de AV– Als lid van de RVB
– Ter info: De AV is in de cvba-so in feite de aandeelhoudersvergadering, wat betekent dat elk lid hetzij als natuurlijke persoon, hetzij als rechtspersoon één of meerdere aandelen vertegenwoordigt.
Groeiproces naar nieuwe structuur
• Op andere niveaus– Personeel
• Wie wil er meestappen in ongekend nieuw project?• Wie wil er ontslag nemen uit de VZW en personeelslid worden van de
cvba?• Welke consequenties heeft dit?
– Vakbonden• Wordt dit nieuw toekomstperspectief gesteund door de OR?• Gaat men akkoord met een gereduceerde vorm van sociale
tewerkstelling?
- Klanten- Zullen de klanten Nevelland trouw blijven?
- Coaching en gesprekken met externe organisaties zoals- - VIGC
Groeiproces naar nieuwe structuur
• Timmeren aan de weg– De wil en de overtuiging groeit voor een nieuwe structuur
naast de vzw.– De nodige statuten worden uitgewerkt– Een bedrijfsplan en financieel plan worden opgesteld– Investeringsbudgetten en opstartbudget worden in kaart
gebracht– Zoektocht naar kandidaat-leden voor AV en RvB– Welke maatregelen zal de VZW nemen om nieuwe
activiteiten te ontwikkelen om het verlies aan inkomsten te compenseren die de drukkerij realiseerde?
– Hoe kunnen we onze klanten enthousiasmeren voor het nieuwe project?
Groeiproces naar nieuwe structuur
• Oprichting van de cvba-so– Na een proces van twee jaren: met heel wat gesprekken,
met soms hoogoplopende emoties en dit op alle niveaus wordt er beslist:
• Te stoppen met de drukkerij in de beschutte werkplaats.• Doorstart te nemen binnen de juridische structuur van een
coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk.• Tegelijkertijd werd er een commerciële dienst opgericht die als
basistaak had, zoeken naar nieuwe marktniches en projecten die konden gerealiseerd worden in de beschutte werkplaats.
Sociaal oogmerk in woord en daad
• Enclave van doelgroepmedewerkers– Nevelland Graphics stelt in totaal 27 werknemers te werk.– Waaronder een vaste groep van 1 monitor met gemiddeld
12 doelgroepmedewerkers van Nevelland VZW.– Het engagement voor de enclave is permanent en staat
los van pieken of dalen in de productie.– Voorts focust Nevelland Graphics zich op grafische
projecten waarbij de verpakkingsafdeling en de mailingafdeling van Nevelland vzw betrokken worden.
– De cvba neemt ook werknemers met een arbeidshandicap in dienst nemen die geen BW-ticket hebben.
• Een drukker met auditieve beperking staat op loonlijst van Nevelland Graphics.
• FOP-premie en Activaplan
Evaluatie van de cvba
• 5 jaar cvba– De cvba-so heeft inmiddels een gezonde financiële basis.– De drukkerij kan standhouden en groeien in een zeer
competitieve sector.– De omzet en rendabiliteit zijn in stijgende lijn, wat in deze
sector geen evidentie is.– De tevredenheid bij alle medewerkers ligt hoog.– De return van de cvba voor de vzw is belangrijk
• Extra opdrachten voor de vzw
Voordelen van de cvba
• schaalgrootte– Een klein schip is wendbaarder dan een groot.– De communicatie is zowel intern als extern een grote
troef… – Snel beslissen in een concurrentiële markt is heel
belangrijk.– Dankzij de structurele samenwerking met de VZW kan de
cvba zich focussen op ‘corebusiness’ en de vzw zorgt dat de sociale tewerkstelling goed omkaderd wordt.
– Je kan beroep doen op een aantal faciliteiten zoals KMO-portefeuille of tewerkstellingsmaatregelen die voor een BW of vzw niet toegankelijk zijn.
– Het pareert de kritiek van de grafische sector die BW’s als oneerlijke concurrenten aanziet.
Voordelen van de cvba
– Fiscale voordelen: bvb leasen van het wagenpark is binnen een cvba gunstiger dan binnen een VZW structuur
– Kostendelende voordelen: kosten van sommige aankopen, investeringen of infrastructuur worden in een grote structuur gedeeld.
– Dynamiek: de cvba geeft ook in de vzw een nieuwe dynamiek gecreëerd.
– Klanten tonen ons hun waardering dat we een oplossing hebben gevonden in het beheren van een rendabele drukkerij maar dit zonder onze basisdoelstelling op te geven.
– Het sociaal oogmerk van de drukkerij blijkt regelmatig het verschil te maken om Nevelland Graphics als vaste grafische partner te kiezen.
Nadelen van de cvba
• Dubbel– De cvba-so is een autonome structuur en vereist dus ook– Een aparte Algemene Vergadering– Een aparte Raad van Bestuur.– Een verantwoordelijke voor het dagelijkse bestuur– Een eigen boekhouding – Dit zorgt voor extra druk op de dagelijkse taakbelasting van
het management.– Er is geen basissubsidie wat zeker in het begin toch een
andere manier van denken en strategie vraagt.– De beperkte schaalgrootte maakt dat het personeel vaak
aan multitasking doet.
Toekomst CVBA en maatwerkdecreet
• Keuze?– Op termijn zal de cvba in overleg met Nevelland vzw een
keuze moeten of kunnen maken.• Kiezen voor een contingent doelgroepmedewerkers op enclave zoals
nu het geval is.• Kiezen voor het concept van een maatwerkafdeling door de cvba. De
doelgroepmedewerkers worden dan werknemer van de cvba.
– Nu is er gekozen om de ontwikkelingen van het maatwerkdecreet verder op te volgen en ten gepaste tijde de juiste keuze te maken.
Vragen of Info
– Vragen over aandeelhoudersstructuur en technische vragen rond de juridische structuur:
– Ludo Van Eeckhoven : [email protected]
– Vragen over diensten van Nevelland Graphics en Nevelland VZW
– Luc Bulckaert: [email protected]• Tel. 0494872105
– www.nevelland.be