kanser epidemiyolojisi (fazlası için )
TRANSCRIPT
KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ
İskender GÜN
Kanser;
• Hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve yayılmasıyla karakterize
• Köken aldıkları dokuya göre ve• Histolojik özelliklerine göre sınıflandırılır
DSÖ
• 4 Şubat• 2005 yılında 7,6 milyon kanser ölümü• Önlem alınmazsa gelecek 10 yılda 84
milyon ölüm olacaktır• Tüm kanser ölümlerinin % 70’den fazlası
düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşmektedir.
DSÖ
• Tüm kanserlerin % 40’dan fazlasından korunulabilir
• Sık görülen bazı kanser türleri (meme, kolorektal, serviks) erken saptanırsa tedavi edilebilir
DSÖ
Yaygınlık
ABD’de• Kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada
gelen ölüm nedeni• Tüm ölümlerin % 23’ünden sorumlu
Yaygınlık
ABD’de her yıl 100.000 kişiden• 232 kalp hastalıkları • 190 kanserler• 52 serebrovaskuler hastalıklar• 43 alt solunum yolu hastalıkları• 37 kazalardan ölmektedir.
Yaygınlık
ABD’de yaşam boyu kansere yakalanma riski• Erkeklerde % 45,3• Kadınlarda % 37,9
ABD’de yaşam boyu kanserden ölme riski• Erkeklerde % 23,4• Kadınlarda % 19,8
Ülkemizde erkeklerde (2008)
• Solunum sistemi hastalıkları 15,0• Dolaşım sistemi hastalıkları 13,5• Sindirim sistemi hastalıkları 10,1• GÜS hastalıkları 9,1• Neoplaziler 7,1
Ülkemizde kadınlarda(2008)
• Gebelik, doğum ve lohusalık 22,8• GÜS hastalıkları 8,3• Solunum sistemi hastalıkları 8,4• Dolaşım sistemi hastalıkları 7,8• Neoplaziler 7,1• Sindirim sistemi hastalıkları 6,9
Ölüm nedeni erkeklerde (2008)
• Dolaşım sistemi hastalıkları 32,1• Neoplaziler 17,7• Solunum sistemi hastalıkları 12,7
Ölüm nedeni kadınlarda(2008)
• Dolaşım sistemi hastalıkları 37,1• Neoplaziler 12,1• Solunum sistemi hastalıkları 9,7
Maliyet
• ABD’de kanserlerin yıllık maliyeti 72 milyar dolar
• Tüm sağlık harcamalarının %5’i
Yaş• Kanserler esas olarak ileri yaşların
hastalığıdır• Bazı kanserler haricinde (meme ve
serviks gibi) ileri yaşlarda sıklığı artmaktadır
• ABD’de ortanca görülme yaşı erkeklerde 68, kadınlarda 67’dir.
ABD’de 0-14 yaş grubunda;
Erkekler• Lösemi 5,1
– ALL 4,1• Beyin ve SS 3,3• Nonhodgkin 1,2• Yumuşak doku 1,1• Böbrek 0,7
Kızlar• Lösemi 4,4
– ALL 3,5• Beyin ve SS 3,1• Nonhodgkin 0,6• Yumuşak doku 0,9• Böbrek 0,9
Dünyada
Cinsiyet• Meme, tiroid, safra kesesi ve yolları kanserleri
dışındaki kanserler genellikle erkeklerde daha sıktır
• Sigara ile bağlantılı kanserler erkeklerde daha sıktır.
• Mesane karsinomu ve mezoteliyoma gibi mesleki maruziyete bağlı kanserler erkeklerde daha sıktır.
DSÖ
Ülkemizde erkeklerde (2008)
Ülkemizde kadınlarda(2008)
Irk ve coğrafi bölge• Bazı kanserler ülkedeki çeşitli ırklar arasında
farklılık gösterebilmektedir. • Bunun nedeni;
– Kültürel yapı,– Sosyal özellikler– Ekonomik durum ve– Irklar arasındaki genetik farklılığa bağlı olabilir.
Zaman özellikleri
• Sigara kullanımının sonucu olarak akciğer kanseri
Zaman özellikleri
• Beslenme alışkanlıklarının değişimine bağlı olarak mide kanseri görülmesinde artış görülmüştür.
Zaman özellikleri
• Erken tanı ve tarama yöntemlerinin gelişmesiyle bazı kanser türleri ölümlerinde azalma görülmektedir.
• Gelişmiş tedavi olanaklarıyla birlikte 5 yıllık sağkalım sürelerinde de artış vardır.
ÜLKEMİZDE DURUM
• Vaka sayısı ?• “2025 yılına kadar kanser vakaları yüzde
300 artacak”
Ülkemizde kanser insidansı (yüzbinde)
• Çevre koşullarının değişmesi• Ortalama yaşam süresinin uzaması• Bazı kişisel özelliklerin değişmesi
• Tanı olanaklarının artması• Bazı hastalıkların azalması
(enfeksiyonlar) nedeniyle kanserler daha da önemli hale gelmiştir.
TEŞEKKÜRLER