ชดกจกรรมท 2 หนวยท 2 สารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

ชนมธยมศกษาปท 5รายวชา ชววทยา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลา

3 ชวโมง

สมาชกกลม1……..................................................เลขท........ 2................................................................เลขท..........

239

3..........................................................เลขท.........4................................................................เลขท..........5..........................................................เลขท.........6................................................................เลขท..........

1. ใหนกเรยนทกคนศกษาผลการเรยนรทคาดหวงและจดประสงค การเรยนร

2. ใหนกเรยนศกษาวสด อปกรณและขนตอนการทำากจกรรมเรองการดดซบพลงงานแสงของสารสชนดตางๆ และทำาการทดลองเฉพาะขอ 7 – 8 ของกจกรรม ซงครไดจดชดอปกรณการทดลองเตรยมไวลวงหนาแลว จากนนบนทกผลและตอบคำาถามหลงการทำากจกรรม

3. ใหสมาชกกลมทกคนศกษาเนอหาเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงและทำาการอภปรายสรปขอมลรวมกน

4. ใหสมาชกกลมทกคนชวยกนตอบคำาถามเพอสงเสรมทกษะการคดวเคราะหเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

5. ใหนกเรยนทกคนทำาแบบฝกหดระหวางเรยนโดยใชเวลาประมาณ 20 นาท (หวหนากลมเปนผจบเวลา) เมอทำาเสรจแลวใหหวหนากลมเกบรวบรวมสงครผสอน หลงจากนนนกเรยน

240

สามารถดแนวการตอบไดจากทายชดกจกรรม

6. ในขนตอนสดทายของการเรยนโดยใชชดกจกรรม ใหนกเรยนเรมทำาแบบทดสอบพรอมกน โดยครจะเปนผกำาหนดเวลาเรมตนและใหนกเรยนทำาแบบทดสอบโดยใชเวลา 20 นาท เมอทำาแบบทดสอบ เสรจแลวใหสมาชกภายในกลมเปลยนกนตรวจจากเฉลยทอยทายชดกจกรรม จากนนเลขานการกลมบนทกคะแนนทไดรายบคคล นำาสงครผสอน

7. เมอนกเรยนสงสยในขนตอนใดขนตอนหนงในชดกจกรรมหรอเนอหาสาระตางๆ นกเรยนสามารถซกถามเพอนหรอครผสอนทคอยใหคำาปรกษาในขณะทนกเรยนศกษาเนอหาจากชดกจกรรม

ขนตอนการใชชดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการคดวเคราะห

ศกษาผลการเรยนรทคาดหวงและจดประสงคการเรยนร↓

ทำาการทดลอง↓

241

ศกษาเนอหา↓

อภปรายและสรปเนอหา↓

ตอบคำาถามเพอสงเสรมทกษะการคดวเคราะห↓

ทำาแบบฝกหดเปนรายบคคล↓

ทำาแบบทดสอบเปนรายบคคล

ผลการเรยนรทคาดหวง สำารวจตรวจสอบ อภปราย อธบายและสามารถคดวเคราะหเกยวกบ สารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

242

จดประสงคการเรยนร

ดานความร นกเรยนสามารถอธบายเกยวกบสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงได

ดานทกษะ1. นกเรยนมความสามารถในการจำาแนกแยกแยะหนาทของสารสแตละชนดในกระบวนการ สงเคราะหดวยแสง2. นกเรยนมความสามารถในการเปรยบเทยบขอแตกตางของสารสแตละชนดใน กระบวนการสงเคราะหดวยแสง3. นกเรยนสามารถบอกความสมพนธของสารสแตละชนดในกระบวนการสงเคราะห ดวยแสง4. นกเรยนมความสามารถในการใหเหตผลไดวาสารสแตละชนดมสวนชวยใหเกด กระบวนการสงเคราะหดวยแสงไดอยางไร

ดานคณธรรมจรยธรรม1. นกเรยนมความรบผดชอบในการทำางาน2. นกเรยนมความซอสตยและตรงตอเวลา3. นกเรยนมความกระตอรอรนในการใฝรใฝเรยน

กจกรรมเรองการดดซบพลงงานแสงของสารสชนดตางๆ

243

พรอมแลวไปศกษาเนอหากนเลยนะคะ

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถระบสารสและบอกหนาทของสารสชนดตางๆทพบในสงมชวตทสรางอาหารเองได

วสดอปกรณ1. กลองกระดาษทขางในทาสดำา 6. เอทานอล 95 %2. ใบไม 7. เฮกเซน3. โกรงบดยา 8. กระดาษกรอง4. ขวดรปชมพ 9. ปรซม5. หลอดทดลอง 10.ไฟฉายชนดหลอดฮาโลเจน

วธทำา1. ประกอบกลองกระดาษทขางในทาดวยสดำา2. สกดสารสในใบไม โดยนำาใบไมชนดหนงลางนำาใหสะอาด ตดเปน

ชนเลกๆ3. ชงนำาหนกใบไมทตดไวแลวประมาณ 20 กรม นำาไปโขลกให

ละเอยดในโกรงบดยาแลวนำาไปใสในขวดรปชมพ4. เตมเอทานอล 95% ลงไป 50 cm3 และเฮกเซน ลงไปอก 35

cm3 ปดฝาแลวทงไว ประมาณ 15 นาท เขยาขวดเปนครงคราว5. กรองสารละลายทสกดไดดวยกระดาษกรองใสในขวดรปชมพ ตง

ทงไวจะเหนสารละลายแยกชนออกเปน 2 ชน แลวรนสารละลายแตชนเกบใสขวดหรอหลอดทดลองเพอใชทดลองตอไป

6. จดชดอปกรณ นำาปรซม 2 อนมาวางในกลองทประกอบเสรจเรยบรอยแลววางใหซอนเหลอมมมกน ดงรปท 2.1

244

รปท 2.1 เครองมอวดความสามารถในการดดซบพลงงานแสงของสารส

ทมา : พมพนธ เดชะคปตและคณะ (2548 : 86)7. นำาไฟฉายชนดหลอดฮาโลเจน หรอใชโคมไฟทใชหลอดเปรยบ

เทยบส (daylight blue lamp) ขนาด 60 วตต เพอใชเปนแหลงกำาเนดแสง วางไวดานหนากลองทเจาะเปนชองเลกๆตามยาว เปดไฟแลวใชตามองดจากรทเจาะไวอกดานหนงของกลอง ใชมอขยบปรซมจนสามารถมองเหนแถบสสเปกตรมสตางๆ ครบทง 7 ส

8. นำาหลอดทดลองขนาดกลางใสสารละลายทสกดไดแตละชนประมาณ 1 ใน 4 ของหลอดวางตรงดานหนาของแหลงกำาเนดแสงแลวมองดแถบสของสเปกตรมเปรยบเทยบกบการมองครงแรกจะสงเกตเหนแถบสบางแถบหายไป หรอความกวางของแถบสแคบลง แถบสใดทหายไปหรอแคบลงแสดงวาสารสดดซบพลงงานแสงสนนไว และสามารถเปรยบเทยบความยาวคลนของแถบสนนไดจากกราฟแสดงอตราการสงเคราะหดวยแสงและดดซบพลงงานแสงของคลอโรฟลลของพชในชวงความยาวคลนตางๆ

245

หมายเหต ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมเฉพาะขอ 7 – 8 ซงครไดจดชดอปกรณการทดลองไวลวงหนา ดงรปท 2.1

คำาถามกอนกจกรรม1. จดประสงคของการทำากจกรรมคออะไร……………………………….………………………….……………………………………………………………………………………………………….2. นกเรยนคดวา เราจะพบสารสชนดใดมากทสดในพช……………………………………………..……………………………………………………………………………………………………….3. ปจจยใดทมอทธพลตอการสงเคราะหดวยแสง………………………………...………………….4. นกเรยนคดวาแบคทเรยทสงเคราะหดวยแสงไดมสารสอะไร………………………...………......……………………………………………………………………………………………………….5. นกเรยนคดวาในพชสเขยวทวไป จะพบสารสประเภทใดบาง………………………..…………...บนทกผลการทำากจกรรม……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….

246

……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….คำาถามหลงการทำากจกรรม

1. เพราะเหตใดจงตองสกดสารสออกมากอนทจะนำาไปผานแสง………………..…………………..……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….2. ใบไมแตละชนดมสารสเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร…………………….………………….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….3. ถาใบไมมสารสทเปนองคประกอบตางกนจะมความสามารถในการดดซบพลงงานแสงไดเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร……………………………………………………………………………..........……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………….

สารส(pigment)ทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

กลมของสารสทประกอบขน

247

เปนระบบแสง

ภายในคลอโรพลาสตของพชชนสงพบวาคลอโรฟลลจะมการจดเรยงตวอยางเปนระเบยบ เปนกลมสารสบนแผนไทลาคอยดเรยกวาหนวยสงเคราะหแสง (photosynthetic unit) แตละหนวยประกอบดวยโมเลกลของคลอโรฟลลประมาณ 200 – 400 โมเลกล ไดแกคลอโรฟลล a คลอโรฟลล b นอกจากนนยงมสารสพวกแคโรทนอยดประกอบอยดวย ในหนวยสงเคราะหแสงหนวยหนงๆจะมตำาแหนงเกดปฏกรยาประมาณ 1 – 2 ตำาแหนง ณ ตำาแหนงนเชอวาจะมคลอโรฟลล a เพยงโมเลกลเดยวเทานนททำาหนาทดดซบพลงงานแสงและปลอยอเลกตรอนทถกกระตนใหแกตวรบอเลกตรอนตวแรกได โมเลกลของคลอโรฟลล a ดงกลาวนเรยกวาศนยเกดปฏกรยา (reaction center) สวนโมเลกลอนๆจะทำาหนาทรบและสงผานพลงงานแสงจากโมเลกลหนงไปยงโมเลกลตอ ไๆป จนกระทงถงศนยเกดปฏกรยาเรยกวาแอนเทนนา (antenna) การทำางานรวมกนของโมเลกลหลายโมเลกลทงแอนเทนนา ศนยเกดปฏกรยาและตวรบอเลกตรอนตวแรกเรยกวา ระบบแสง ใหนกเรยนศกษาการทำางานของระบบแสงในคลอโรพลาสต จากรปท 2.2

248

รปท 2.2 แสดงการทำางานของระบบแสงในคลอโรพลาสต ทมา : www.psuwit.psu.ac.th

วนทสบคน 13 / 08 / 2551

ศนยเกดปฏกรยา

             เมอสารสดดซบพลงงานแสง พลงงานจะถกถายโอนไปตามโมเลกลของสารสเหลานนจนกระทงถงคลอโรฟลล เอ ทอยในตำาแหนงศนยเกดปฏกรยา (reaction center) ซงนบเปนจดแรกของการเกดปฏกรยาการสงเคราะหดวยแสง พลงงานทไดรบทศนยเกดปฏกรยาของระบบแสงทงสองระบบจะทำาใหอเลกตรอนของคลอโรฟลลมพลงงานมากขนจนหลดออกจากโมเลกลของคลอโรฟลล อเลกตรอนทหลดออกมานจะมศกยภาพในการรดวซสง มนจะเคลอนไปยงโมเลกลทมศกยรดกชนตำากวาตามระบบการขนสงอเลกตรอน

สเปคตรมของคลนแมเหลกไฟฟา

แสงทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงอยในชวงความยาวคลนประมาณ 380 ถง 750 นาโนเมตร ซงเราสามารถมองเหนเปนแสงสตางๆไดดวยตาเปลา แสงทมความยาวของคลนแสงสนเชนแสงสมวงแตละหนวยแสงจะมพลงงานอยมากกวาแสงทมความยาวของคลนแสงยาว เชนแสงสแดงเปนตน ใหนกเรยนศกษาสเปคตรมของคลนแมเหลกไฟฟาจากรปท 2.3

249

รปท 2.3 สเปคตรมของคลนแมเหลกไฟฟาทมา : www.psuwit.psu.ac.th

วนทสบคน 13 / 08 / 2551

คำาถามชวนคด1. หากสารใดไมสามารถดดซบพลงงานแสงไดเลยสารนนจะมสใด……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2. หากสารใดสามารถดดซบพลงงานแสงไดหมดสารนนจะมสใด……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สารส (pigment) ทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

250

สารสททำาหนาทดดซบพลงงานแสงและสงผานพลงงานแสงมอยหลายชนดสามารถแบงออกเปน 2 กลมคอ

1. คลอโรฟลล (chlorophyll)2. สารสเสรม (accessory pigment) ไดแกแคโรทนอยด

(carotenoid) และไฟโคบลน (phycobilin) ในเซลลพชและเซลลสงมชวตบางชนดทสามารถสงเคราะหดวยแสง

ไดจะมสารสทใชในการสงเคราะหดวยแสงอยหลายชนดแตกตางกน ดงตาราง

ตารางแสดงสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงในสงมชวตตางๆ

ชนดของสงมชวต

คลอโรฟลล

a b c d

แคโรทนอยด

ไฟโคบลน

แบคทรโอคลอโรฟลล

a b c dพชมดอก + + -

-+ - - - - -

เฟรน + + - -

+ - - - - -

สาหรายสเขยว + + - -

+ - - - - -

สาหรายสนำาตาล + - + -

+ - - - - -

สาหรายสแดง + - - +

+ + + - - -

สาหรายเขยวแกมนำาเงน

+ - - - + + - - - -

แบคทเรยทสงเคราะหดวยแสงได

- - - - + - + - + +

251

หมายเหต : - หมายถง ไมม + หมายถง ม

ใหนกเรยนสรปขอมลจากตาราง

1. พชทกชนด จะมคลอโรฟลล …………………………………………………………………..

2. คลอโรฟลลทมอยในพชและสาหรายทกชนดคอ ……………… ………………………………

3. สารส (pigment) ทมอยทงในพช สาหรายและแบคทเรยทสงเคราะหดวยแสงได คอ ...................................................................................................................................................

4. สารสทพบเฉพาะในสาหรายสแดง และสาหรายเขยวแกมนำาเงน ไมพบในพชและสาหราย ชนดอนคอ ..................................................................................................................................

5. แบคทรโอคลอโรฟลล สามารถพบไดใน...................................................................................

252

คลอโรฟลล (chlorophyll)

เปนสารสทพบมากทสดในพชจงมบทบาทในการสงเคราะหดวยแสงมากทสด โดยทวไปจะเปนสารสสเขยวมธาตไนโตรเจน(N) คารบอน (C) ไฮโดรเจน (H) ออกซเจน (O) และแมกนเซยม (Mg) เปนองคประกอบ คลอโรฟลลทพบในพชมอย 4 ชนดคอ คลอโรฟลล a (chlorophyll a) คลอโรฟลล b (chlorophyll b) คลอโรฟลล c (chlorophyll c) คลอโรฟลล d (chlorophyll d)

1. คลอโรฟลล a- เปนคลอโรฟลลทพบมากทสดมสเขยวเขมหรอสเขยวแกม

นำาเงน สตรโมเลกลคอ C55H72O5N4Mg- พบในพชและสาหรายทวไปทกชนด- คลอโรฟลล a จะดดซบพลงงานแสงไดดทสดท

ความยาวคลน 430 นาโนเมตร (แสงสนำาเงน) และ 662 นาโนเมตร (แสงสแดง)

2. คลอโรฟลล b- เปนคลอโรฟลลทมสเขยวแกมเหลอง สตรโมเลกลคอ

C55H70O6N4Mg ซงคลายคลงคลอโรฟลล a มาก- พบในพช สาหรายสเขยวและยกลนา- โดยทวไปมอตราสวนระหวางคลอโรฟลล a : คลอโรฟลล b

ประมาณ 3 : 1- คลอโรฟลล b จะดดซบพลงงานแสงไดดทสดท

ความยาวคลน 454 นาโนเมตร (แสงสนำาเงน)และ 643 นาโนเมตร (แสงสสม - แดง) ใหนกเรยนศกษากราฟแสดงการดดซบพลงงานแสงของคลอโรฟลล a และ คลอโรฟลล b จากรปท 2.4

253

รปท 2.4 กราฟแสดงการดดซบพลงงานแสงของคลอโรฟลล a และ คลอโรฟลล b

ทมา : http://www2.mcdaniel.edu/Biology/botf99/photo/p3igm

ents.htmlวนทสบคน 13 / 08 / 2551

3. คลอโรฟลล c เปนคลอโรฟลลทมสเขยว พบในพวกสาหรายสนำาตาลและ

สาหรายสทอง จะดดซบพลงงานแสงไดดทสดทความยาวคลน 445 นาโนเมตรและ 625 นาโนเมตร

4. คลอโรฟลล d เปนคลอโรฟลลทมสเขยวพบในพวกสาหรายสแดง จะดดซบ

พลงงานแสงไดดทสดทความยาวคลน 450 นาโนเมตรและ 690 นาโนเมตร

ในสาหรายเขยวแกมนำาเงนไมมคลอโรพลาสต แตมคลอโรฟลล ถงแมสาหรายเขยวแกมนำาเงนจะไมมคลอโรพลาสตแตกมสารประกอบตางๆทจำาเปนในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงกระจายอยในไซโทพลาซมจงสามารถสงเคราะหดวยแสงได

254

คำาถามชวนคด คลอโรฟลลสามารถดดซบพลงงานแสงสใดไดดทสดและดดซบพลงงานแสงสใดไดนอยทสด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................สารสเสรม (accessory pigment)

เปนสารสทดดซบพลงงานแสงแลวสงผานใหกบคลอโรฟลล a เพอนำาไปใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงตอไป ไดแก แคโรทนอยด (carotenoid) และไฟโคบลน (phycobilin)

1. แคโรทนอยดเปนสารประกอบจำาพวกไขมนพบในเซลลของสงมชวตทกชนด

ทสงเคราะหดวยแสงได เชน ในพช สาหราย และแบคทเรยทสงเคราะหดวยแสงได แคโรทนอยดประกอบดวยสารส 2 ชนดคอ 1.1 แคโรทน (carotene) เปนสารสทมสแดงสม มโครงสรางคลายวตามนเอ สตรโมเลกลคอ C40H56 พบในพชและสาหรายทกชนด เชน บตา แคโรทน – ( - carotene) สามารถดดซบพลงงานแสงไดดทสดทความยาวคลน 449 นาโนเมตร และ 475 นาโนเมตร

1.2 แซนโทฟลล (xanthophyll) เปนสารสทมสเหลองหรอสเหลองแกมนำาตาลพบในพชและสาหรายแทบทกชนด เชน ลทน (lutein) ดดซบพลงงานแสงไดดทสดทความยาวคลน 445 นาโนเมตร และ 473 นาโนเมตร

แคโรทนอยดจะทำาหนาทดดซบพลงงานแสงแลวสงตอใหคลอโรฟลล a ทเปนศนยกลางของระบบแสง I และระบบแสง II อกตอหนง

255

ทำาใหอเลกตรอนของคลอโรฟลลมพลงงานสงขนจนเกดการถายโอนอเลกตรอน ดงนนการถายโอนอเลกตรอนจะไมเกดขนถามแตโมเลกลของแคโรทนอยดเพยงอยางเดยว นอกจากนนแคโรทนอยดสามารถดดซบแสงสนำาเงนและแสงสเขยวไดจงเปนการชวยคลอโรฟลลดดซบพลงงานแสงในชวงความยาวคลนทคลอโรฟลลดดซบไดนอยและยงชวยปองกนไมใหคลอโรฟลลถกทำาลายเมอมแสงมากเกนไป แคโรทนอยดยงมอยในรปพลาสทด (plastid) รปอนๆ เชน โครโมพลาสต ทอยในสวนตางๆของพชทมส เชนดอกไมสเหลอง หวแครอท ผลมะเขอเทศสก เปนตน นอกจากในพชแลวยงอาจมอยในเซลลของสตวได เชน ในเซลลทมสชมพของมนกง เปนตน

2. ไฟโคบลน (phycobilin) ไฟโคบลน เปนสารสทไมพบในพชชนสงแตพบเฉพาะ

ในสาหรายสแดงและสาหรายเขยวแกมนำาเงน มคณสมบตแตกตางจากคลอโรฟลลและสารสประกอบชนดอน คอ ละลายนำาได มอยเฉพาะในสาหรายสแดงและสาหรายเขยวแกมนำาเงน ไฟโคบลนทำาหนาทเชนเดยวกบแคโรทนอยดโดยดดซบพลงงานแสงแลวสงผานมาใหคลอโรฟลล a และชวยดดซบพลงงานแสงในชวงความยาวคลนทคลอโรฟลลรบไดนอยหรอไมสามารถดดซบได เชน ไฟโคอรทรนดดซบแสงสเขยวไดดทสด ไฟโคบลน ประกอบดวยสารส 2 ชนดคอ

2.1 ไฟโคอรทรน (phycoerythrin) เปนสารสสแดง มอยในสาหรายสแดง จะดดซบพลงงานแสงทชวงความยาวคลนประมาณ 495- 615 นาโนเมตร (แสงสเขยว) ไดดทสด

2.2 ไฟโคไซยานน (phycocyanin) เปนสารสสนำาเงน มอยในสาหรายเขยวแกมนำาเงน ดดซบพลงงานแสงชวงความยาวคลน 550-615 นาโนเมตร (แสงสเหลอง) ไดดทสด ใหนกเรยนศกษากราฟแสดงความสามารถในการดดซบพลงงานแสงของสารสตางๆ จากรปท 2.5

256

รปท 2.5 กราฟแสดงความสามารถในการดดซบพลงงานแสงของสารสตางๆทมา :

www.il.mahidol.ac.th/e-media/photosynthesis/cloroplast/cloroplast5.htm

วนทสบคน 13 / 08 / 2551

คำาถามชวนคด นกเรยนคดวาถาหากมแตสารสอนๆยกเวนคลอโรฟลล กระบวนการสงเคราะหดวยแสง จะเกดขนไดหรอไม เพราะเหตใด…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

257

ความรเพมเตม

- แบคทรโอคลอโรฟลล (bacteriochlorophyll) เปนสารสสเขยวคลายคลอโรฟลล aแตมสารสพวกแคโรทนอยด หมอยขางนอกอกทหนง จงเหนเปนสแดงหรอสมวงหรอสเหลอง พบในแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงเองได ไดแกแบคทเรยสมวง (purple sulphur bacteria) และแบคทเรยสเขยว (green sulphur bacteria) แบคทเรยพวกนสามารถดดซบพลงงานแสงไดดในชวงความยาวคลนแสงสแดงและแสงสมวง

- แบคทรโอไวรดน (bacterioviridin) เปนสารสทมโครงสรางเหมอนแบคทรโอคลอโรฟลล แตไมมแคโรทนอยดหมจงเหนเปนสเขยวพบในแบคทเรยสเขยวสามารถดดซบพลงงานแสงไดดในชวง ความยาวคลน 650 – 660 นาโนเมตร

258

เหตใดเราจงมองเหนใบไมมสเขยว

การทเรามองเหนคลอโรฟลลมสเขยวอมเหลอง เนองจากคลอโร

ฟลลดดซบแสงสเขยว-เหลองไดไมด แตจะดดซบพลงงานแสงทชวงความยาวคลนประมาณ 420-460 นาโนเมตร(แสงสนำาเงน) และทชวงความยาวคลน 630-660 นาโนเมตร(แสงสแดง)ไวไดดมาก สวนแสงสเขยว-เหลองจะสะทอนหรอทะลผานใบไมไป ใหนกเรยนศกษาการดดซบพลงงานแสงของสารสจากรปท 2.6

รปท 2.6 การดดซบพลงงานแสงของสารส ทมา : www.psuwit.psu.ac.th

259

วนทสบคน 13 / 08 / 2551

คำาถามชวนคด เราจะพบคลอโรฟลลในใบไมทกชนดหรอไม เพราะเหตใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

คำาถามเพอสงเสรมทกษะการคดวเคราะหเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@คำาชแจง ใหนกเรยนตอบคำาถามตอไปน

1. แคโรทนอยดและไฟโคบลนตางกเปนสารสประกอบ ซงแคโรทนอยดประกอบดวยสารสดงน........................................................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………และไฟโคบลนประกอบดวยสารสดงน........................................................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………………………(ทกษะการจำาแนกแยกแยะ)2. สารสแตละชนดมความสามารถในการดดซบพลงงานแสงแตกตางกนอยางไร(ทกษะการเปรยบเทยบ)

260

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. ตนฤๅษผสมและตนดาวเรอง เมอไดดดซบพลงงานแสงทมความเขมเทากนจะมอตราการสงเคราะหดวยแสงแตกตางกนอยางไร (ทกษะการเปรยบเทยบ)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4. คลอโรฟลล แคโรทนอยดและไฟโคบลนทำางานสมพนธกนอยางไร (ทกษะการเหนความสมพนธ)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. ในประเทศสวสเซอรแลนดมตนไมทมใบสสนสวยงามดงภาพ การทใบไมแตละชนดมสสนตางกน นกเรยนคดวานาจะมาจากสาเหตใด (ทกษะการใหเหตผล)

261

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………6. นกเรยนคดวาใบไมทเหนตามภาพมคลอโรฟลลหรอไม เพราะเหตใดจงคดเชนนน (ทกษะการใหเหตผล)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

262

แบบฝกหดเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@คำาชแจง 1. ใหนกเรยนทำาแบบฝกหดตอไปน 10 ขอ (10 คะแนน)

2. การตอบคำาถามแตละขอตองตอบใหครอบคลมและถกตองตามขอคำาถามจงจะไดคะแนนเตม ในขอนน หากตอบถกแตไมครอบคลมขอคำาถามจะไดคะแนนครงหนงของคะแนนเตม

3. เวลา 20 นาท

1. เราจะพบสารสชนดใดในแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงได..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. สารสชนดใดทพบในสงมชวตทสงเคราะหดวยแสงไดทกชนด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. สารสทพบเฉพาะในสาหรายสแดง และสาหรายเขยวแกมนำาเงน ไมพบในพชและสาหราย ชนดอน คอสารสชนดใด .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. นกเรยนคดวาใบไมทมสดงภาพนาจะมสารสชนดใดมากทสด

263

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

...............................................................

5. คลอโรฟลล สามารถดดซบพลงงานแสงสใดไดดทสดและนอยทสดตามลำาดบ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................………………………………………………………………………………………………………….6. คลอโรฟลลชนดใดทมความสำาคญทสดในกระบวนการสงเคราะห

ดวยแสง เพราะเหตใด..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................7. แคโรทนอยดมบทบาทอยางไรในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง............................................................................................................................................................................................................................................................

264

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

........................................................8. การทพชมสารสหลายชนดจะมประโยชนตอพชอยางไร....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................9. นกเรยนคดวาใบไมดงภาพนาจะมสารสชนดใดมากทสด

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

........................................................

10. เพราะเหตใดสาหรายเขยวแกมนำาเงนแมไมมคลอโรพลาสตกยงสามารถสงเคราะหดวยแสงได

265

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

........................................................

แบบทดสอบเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

266

ตองทำาแบบทดสอบไดคะแนนเตมแนๆเลย

๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑คำาชแจง 1. ขอสอบมทงหมด 10 ขอ (10 คะแนน) 2. ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว1. สารสชนดใดพบมากทสดและมบทบาทมากทสดในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

ก. คลอโรฟลล ข. แคโรทนอยด ค. ไฟโคบลน ง. แซนโทฟลล

2. คลอโรฟลล ดดซบพลงงานแสงสใดไดนอยทสดก. เหลอง ข. แดง ค. เขยว ง. นำาเงน

3. การทใบไมชนดหนงมสเขยวเขมแสดงวาใบไมชนดนมสารสใดเปนจำานวนมาก

ก. แคโรทนอยด ข. คลอโรฟลล ค. ไฟโคบลน ง. แบคทรโอคลอโรฟลล

4. เราจะพบสารสชนดใดในสงมชวตทสงเคราะหดวยแสงไดทกชนด ก. แคโรทนอยด ข. คลอโรฟลล ค. ไฟโคบลน ง. แบคทรโอคลอโรฟลล

267

5. การทใบไมชนดหนงมสสมแดง ดงภาพ แสดงวามสารสชนดใดมากทสด

ก. แคโรทน ข. คลอโรฟลล ค. ไฟโคไซยานน ง. แซนโทฟลล

6. สารสทพบเฉพาะในสาหรายสแดง และสาหรายเขยวแกมนำาเงน แตไมพบในพชและสาหรายชนดอนคอสารสชนดใด

ก. แคโรทนอย ข. ไฟโคบลน ค. แบคทรโอคลอโรฟลล ง. แซนโทฟลล

7. แบคทรโอคลอโรฟลล สามารถพบไดในสงมชวตชนดใด ก. สาหรายสแดง ข. แบคทเรยทสงเคราะหดวยแสงไดค. สาหรายสนำาตาล ง. ขอ ก และ ข ถก

8. เราจะพบสารสชนดใดบางในแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงได

268

ก. แคโรทนและแซนโทฟลล ข. แคโรทนอยดและแบคทรโอคลอโรฟลล bค. แคโรทนอยดและคลอโรฟลล A, C ง. แคโรทนอยดและแบคทรโอคลอโรฟลล a , c , d

9. แคโรทนอยดเปนสารสทสามารถเปลยนเปนวตามนอะไรในสตว ก. วตามน C ข. วตามน B1 ค. วตามน B2 ง. วตามน A

10. แคโรทนอยดเปนสารสประกอบทพบในพช ขอใดเปนสารสประกอบของแคโรทนอยด

ก. แคโรทนและแซนโทฟลล ข. แคโรทนและไฟโคไซยานน ค. แซนโทฟลลและไฟโคไซยานน ง. ไฟโคไซยานนและไฟโคอรทรน

269

แนวเฉลยแบบฝกหดเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

1. เราจะพบสารสชนดใดในแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงไดแนวการตอบ แคโรทนอยดและแบคทรโอคลอโรฟลล a , c , d

2. สารสชนดใดทพบในสงมชวตทสงเคราะหดวยแสงไดทกชนดแนวการตอบ แคโรทนอยด

3. สารสทพบเฉพาะในสาหรายสแดง และสาหรายเขยวแกมนำาเงน ไมพบในพชและสาหรายชนดอน คอสารสชนดใด

แนวการตอบ ไฟโคบลน

4. จากภาพใบไมทเหนเปนสเหลองเขมนาจะมสารสชนดใดมากทสด

แนวการตอบ แซนโทฟลล

5. คลอโรฟลล สามารถดดซบพลงงานแสงสใดไดดทสด และนอยทสดตามลำาดบ

270

แนวการตอบ คลอโรฟลล สามารถดดซบพลงงานแสงสมวงนำาเงนไดดทสดและสามารถดดซบ

พลงงานแสงสเขยวไดนอยทสด

6. คลอโรฟลลชนดใดทมความสำาคญทสดในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง เพราะเหตใด

แนวการตอบ คลอโรฟลล เอ เนองจากสามารถนำาพลงงานแสงทไดร บ ไ ป ใ ช ไ ด โ ด ย ต ร ง แ ต สารสอนๆไมสามารถนำาไปใชไดโดยตรงตองถายทอดใหกบคลอโรฟลล เอ อกทอดหนงจงสามารถ นำาไปใชได

7. แคโรทนอยดมบทบาทอยางไรในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง แนวการตอบ เปนตวรบพลงงานจากแสงแลวสงตอใหกบคลอโร

ฟลล เพอใชในการสงเคราะหดวย แสงอกตอหนง หากพชชนดใดมเฉพาะแคโรทนอยดอยเพยงอยางเดยวโดยไมมคลอโรฟลล พชนน จะสงเคราะหดวยแสงไมได

8. การทพชมสารสหลายชนดจะมประโยชนตอพชอยางไร แนวการตอบ หากพชมสารสหลายชนดจะมประโยชนในการรบ

ความยาวคลนแสงสตางๆ ทแตกตางกนไดมากขน ทำาใหประสทธภาพในการสงเคราะหดวยแสงดยงขน

9. นกเรยนคดวาใบไมดงภาพนาจะมสารสชนดใดมากทสด

271

แนวการตอบ คลอโรฟลล

10. เพราะเหตใดสาหรายเขยวแกมนำาเงนแมไมมคลอโรพลาสตกยงสามารถสงเคราะหดวยแสงได

แนวการตอบ เพราะสาหรายเขยวแกมนำาเงนมสารประกอบตางๆทจำาเปนในกระบวนการ สงเคราะหดวยแสงกระจายอยในไซโทพลาซม จงสามารถสงเคราะหดวยแสงได

แนวเฉลยแบบทดสอบเรองสารสทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

@@@@@@

คำาชแจง 1. ขอสอบมทงหมด 10 ขอ 2. ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ก2. ค

272

3. ข4. ก5. ก6. ข7. ง8. ง9. ง

10. ก

แหลงอางอง

กระทรวงศกษาธการ. คมอครวชาชววทยา ว 042 . กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2536.

กระทรวงศกษาธการ. หนงสอแบบเรยนวชาชววทยา ว 042 . กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2536.

ฌชชชน ชนชมพวง. คมอเตรยมสอบชววทยา ม . 4-5-6 Entrance . กรงเทพฯ : บรษท ไอ.คว. บคเซนเตอร จำากด. 2541.

273

พชร พพฒน วรกล. รวมหลกชววทยาม . ปลาย เลม 2 ( ฉบบสมบรณ ) ชนมธยมศกษาปท 5 . กรงเทพฯ : ฟสกสเซนเตอร, 2543.

พมพนธ เดชะคปตและคณะ. ชดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ ชววทยาชนมธยมศกษาปท 6 . กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ. 2548.

ราชบณฑตยสถาน. ศพทพฤกษศาสตร องกฤษ - ไทย ไทย - องกฤษ ฉบบ ราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ราชบณฑตยสถาน. 2546.

ราชบณฑตยสถาน. ศพทวทยาศาสตร องกฤษ - ไทย ไทย - องกฤษ ฉบบ ราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 5. (แกไขเพมเตม). กรงเทพฯ : ราชบณฑตยสถาน. 2546.

สมฤทธ เฟ องจนทร. สรรวทยาการพฒนาการพช. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : คลงนานาวทยา, 2544.

www.il.mahidol.ac.th/e-media/photosynthesis/cloroplast/cloroplast5.htm

www.psuwit.psu.ac.th www2.mcdaniel.edu/Biology/botf99/photo/p3igments.html

274