Karamanoullar Beylii

Karamanoullar Beylii1256-1487Kurucusu : Kerimddin KaramanKurulu yeri : Ermenek

Karamanoullarnn soy aac kaynak smail Hakk Uzunarl : Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu DevletleriKaramanoullar Ouzlarn Afar boyuna mensuptur. Mool istilasndan kaarak 1228 ylnda I. Aleddin Keykubad tarafndan Ermenek blgesine yerlestirilmilerdir. Mool istilas ncesinde Ceyhun Nehri ve Balkhan dalar blgesinde ikmet ediyorlard. Seluklu hkmdar tarafndan iskn edilmeleri sonucu blgenin Trklemesinde nemli bir rol oynamlardr.

Karamanoullar Ermeneke ilk yerletiklerinde reisleri Nre Sf bin Sadeddindir. lmnden sonra olu Kerimddin Karaman baa geti ve topraklar daha da geniletti. 1256 ylna gelindiinde Karamanllarn blgede daha da fazla etkinlik gstermesinden ekinen IV. Kln Arslan bulunduklar blgeyi Karamanllara ikta olarak verdi ve rehin olarak da Kerimddin Karamann kardei Bunsuzu Konyaya getirtti. Ancak bu da Karamanllarn aknlarna mani olamamt.

Ermenek bir yahudi yerleim birimi olmasndan dolay mcadele edilenler ermenilerdi ve ayrca gayri mslim topraklarna da gaza aknlar yaplyordu. ukurova blgesinde hkm sren ermeni kralln iki kez ar hezimete uratp ok sayda ganimet ve esir elde etmilerdi. Karamanoullarnn bu kendi balarna yaptklar aknlar hem seluklular tehdit ediyor hem de Karamanllara belirli bir nispette zgrlk veriyordu.

IV. Kln Arslan Karamanllar bertaraf etmek istese de baarl olamad ve gn getike Seluklular iin daha ciddi bir tehdit haline geldiler. IV.Kln Arslan Karaman beyle anlap onunla hem akrabalk tesis edip edip hemde Larendeyi ona ikta olarak vermek iin yanna davet etti. Karaman bey Kln arslann u beylerine kar olan kat tutumunu bildii iin bunu kabul etmedi ve Seluklu ordusunun Denizlideki asi Trkmenlerle ilgilenmek iin gittii bir srada Konya zerine sefere kt. Ancak 20.000 kiilik karaman ordusu bu giriimlerinde ar bir malubiyet aldlar. Ordunun byk ksm yok oldu. Karaman bey ald malubiyetten sonra geri blgesine dnd ve 1262 de vefat etti.

Karaman Beyin lmnn ardndan IV. Kl Arslan Bunsuz ve dier Karamanoullarn Konya yaknlarndaki Gevele Kalesine hapsetti. Ancak IV. Kl Arslann lm zerine henz ocuk yata olan III.Keyhsrev tahta knca Ali Bey dndaki Karamanllar serbest brakld. Bunsuz ise zaten Kl Arslan ldrlmt. Karamanolullar Moollara kar syan eden Hatroullarna katld ve daha sonra Karamanolu Mehmed Bey Ermenek subalna getirildi.Karamanolu Mehmed Bey Akdenize kadar ilerledi ve l yresini idaresi altna ald. Eski Ermenek subas Bedreddin brahim (Hoteni) komutasndaki orduyu ar bir malubiyete uratt ve Anadoluda Moollara kar tam bir bamszlk sava balatt. Ayrca Memlk sultanndan manevi destei ald ve Erefoullar ile Menteeoullaryla anlap Konyaya girdi ve burada Trkeden baka dilin kullanlmamasna karar verildiilerini yoluna koyduktan sonra Sahib Ata Oullar ve Germiyan oullar zerine yrd. Sahib Ata Oullarn malup edip tekrar Konyaya dnd ancak Konyann kaplar kendisine almaynca tekrar Ermeneke dnmek zorunda kald. Bu olaydan sonra Sahib Cveyni komutasndaki Seluklu-mool ordusu Konya zerine gitti ve Karamanolu Mehmed Bey komutasndaki orduyu malup ettiler.

Osmanl karaman mnasabetleri ilk kez Alaaddin Ali beyin I. Murad Rumeli seferindeyken bunu frsat bilip Osmanllarn Hamidoullarndan 80.000 altna satn aldklar seydiehir, beyehir, yalva ve karaaa taraflarna saldrmasyla balamtr. I. Murad kffarla savarken Osmanlya saldran Alaadin Ali Beyi affedememitir ve bu iki ordunun konya nlerinde yaptklar savata Osmanl galip geldi Alaaddin Ali Bey ise kurtulmay baard. Ancak Osmanl birlikleri Alaadiin Ali Beyi kalesinde buldu ve etrafn kuattlar. Alaaddin Ali Hatununu Sultan Muradn yanna gndererek bar istedi ve osmanllarn Hamdioullarndan ald topran geri iadesi artyla anlama kabul edildi.

I.Murad Kosovada ehit dnce Alaaddin Ali anmay bozdu ve Osmanlya kar mtecaviz aknlar dzenledi. bunun zerine Yldrm Bayezid Rumelideki aknlar brakp hzlca Anadoluya yneldi ve kendisine kar birlik oluturmu beylikleri zaptetti ve baz beylikler Osmanl topraklarna katld.ilerleyen srete Yldrm Bayezid Eflak seferindeyken tekrar arkadan vurdu ve Ankara ile Bursa zerine sefer dzenledi daha sonra olay yerine hzlca intikal eden Yldrm Bayezid Alaaddin Aliyi ldrtt ve Konyay ele geirdi. Daha sonra Karamanoullarnn dier nemli topra olan Larendeyi ele geirdi ve bylece Bayezid beyliin gney ksmlar hari topraklarn ilhak etmitir.Ankara sava sonrasnda Timurun Anadoludaki beyliklere topraklarn iade edilmesi istei ve Karamanoullarndan alnan topraklarn geri verilmesi fikriyle Alaaddin Alinin olu Mehmed Beye Karaman lkesi verildi. Ancak Osmanlnn o dnemki i karklarndan faydalanp Bursaya kadar ilerlemitir fakat baarl olamamtr.elebi Sultan Mehmed, Karaman-olu'na bir ders vermek amacyla beraberinde Candar-olu Isfendiyar Bey ve kuvvetleri olduu halde, Karaman-ogu'nun iki yldan fazla igali altnda kalm olan Ktahya'y geri ald. Buradan Karamanl topraklarna giren elebi Mehmed, daha nce Osmanllara ait olup Timur tarafndan Karaman-oullarina verilmi olan Akehir, Beyehir ve Otluk-hisar'n aldktan sonra Konya'y kuatt ise de alamad. Sonunda Karaman-olu'nun mracaat ile, ele geirilen yerler Osmanllarda kalmak zere bar yapld.

ancak bu bar yine bozan Mehmed Bey zerine sefere elebi Mehmet kt askerlerini gnderip yakalatt ancak yine affetti fakat hakikaten elebi Mehmedin zamannda Mehmed Bey hi bir mtecaviz saldrda bulunmad.

Karamanolu Beyliinin yklPir Ahmedin lmnden sonra baa geen Karamanolu Beyi Kasm Beydir. Cem Sultanla anlaarak tekrar beylii eski haline getirmeye alyordu ancak bu kolay olmad nk Cem Sultan srekli kayordu. Bu sebeple Kasm Bey srekli yalnz kalyordu.

Kasm Beyin lm zerine, Karaman beyleri Bayezidden Turgut olu Mahmud beyi baa geirmesini istediler ve kabul edildi ancak Osmanl Memluk savanda Memluklerin safnda olunca grevinden azl edildi. Bunun zerine Karamanolu ailesinin son ferdi de kanca slaleden kimse kalmad ve buras Karaman merkezli bir Osmanl eyaletine dntrld bylece Karamanoullar Beylii Osmanl tarafndan ilhak edilmi oldu.Grld gibi Karamanoullar Beylii Anadolu beylikleri ierisinde en uzun mrl ve en gl beyliklerden birisi olmutur. Beyliin ilk merkezi Ermenek olmus, daha sonra srasyla Lrende (Karaman), Konya, ksa bir sre de Nide ve Silifke beylik merkezi olmutur. Karamanllarn devlet idare sekli Trkiye Seluklular devlet tekilatna benzemekte idi. Beylik aile fertleri tarafndan seilen Ulu bey tarafndan idare edilir, ailenin dier yeleri lkenin eitli yerlerinde valilik yapmak suretiyle ynetime katlrd. Karamanoullar Beyliinde ordu beyliin esasn tekil ediyordu. Dzenli ordu yannda baz boy ve oymaklarn da gerektii zaman Karamanllarn hizmetine girdikleri bilinmektedir.