KARDİYOPULMONERKARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON RESÜSİTASYON

Dr.Dr. Cemil BÜYÜKTEPECemil BÜYÜKTEPE

Kardiyopulmoner arrest; herhangi bir Kardiyopulmoner arrest; herhangi bir nedenle hastada solunum ve/veya nedenle hastada solunum ve/veya dolaşımın ani ve beklenmeyen dolaşımın ani ve beklenmeyen durmasıdır.durmasıdır.

Yaşamı herhangi bir şekilde kesintiye Yaşamı herhangi bir şekilde kesintiye uğramış bir kişiyi yeniden hayata uğramış bir kişiyi yeniden hayata döndürme çabalarını kapsayan döndürme çabalarını kapsayan uygulamaların tamamı kardiyopulmoner uygulamaların tamamı kardiyopulmoner resüsitasyon olarak adlandırılır.resüsitasyon olarak adlandırılır.

Amaç uzun vadede beyin korunması Amaç uzun vadede beyin korunması olduğundan kardiyopulmoner serebral olduğundan kardiyopulmoner serebral resüsitasyon olarak da adlandırılır.resüsitasyon olarak da adlandırılır.

American Heart Association (AHA)American Heart Association (AHA) Europen Resuscitation Council (ERC)Europen Resuscitation Council (ERC) Heart and Stroke Fondation of Canada Heart and Stroke Fondation of Canada

(HSFC)(HSFC) Australian Resuscitation Council (ARC)Australian Resuscitation Council (ARC) Resuscitation Council of Southern Resuscitation Council of Southern

Africa (RCSA)Africa (RCSA) Council of Latin America for Council of Latin America for

Resuscitation (CLAR)Resuscitation (CLAR)

“ “ International Liasion Committee on International Liasion Committee on Resuscitation-Resuscitation-ILCORILCOR””

Amaç;Amaç; RResüsitasyon organizasyonu,esüsitasyon organizasyonu, TTemel ve ileri yaşam desteği emel ve ileri yaşam desteği

konularında fikir birliği oluşturmak,konularında fikir birliği oluşturmak, OOrtak kullanılabilecek bir rehberin rtak kullanılabilecek bir rehberin

hazırlanmasını sağlamak.hazırlanmasını sağlamak. **1992’den günümüze kadar birçok 1992’den günümüze kadar birçok

toplantı gerçekleştirilmiştir.toplantı gerçekleştirilmiştir.

ILCOR 2005 TOPLANTISIILCOR 2005 TOPLANTISI 1992 de sonuç bildirgesinde yer alan en önemli

değişiklik uygulanan girişimlerin klinik değerlerini baz alan KLASİFİKASYON SİSTEMİ kullanılmaya başlanmış 2005 deki düzenleme ile :

Klas I:Kesinlikle faydalı olduğu belirlenmiş girişimler,Klas IIa: Büyük bir çoğunlukla kabul edilen

uygulanmasında yarar olabilecek girişimler,Klas IIb: - Yararı ve etkinliği tam olarak kabul

edilmemiş/kanıtlanmamış ama seçilmiş hastalarda yararı olabileceği düşünülen girişimler,

Klas İndeterminate: Yararlı olup olmadığı belirsiz girişimler

Kardiyak arrestKardiyak arrest: : Kalbin pompa Kalbin pompa

fonksiyonunu yapfonksiyonunu yapaamaması, büyük maması, büyük arterlerde nabız alınamamasıarterlerde nabız alınamaması. .

Asistol,Asistol,Ventriküler Fibrilasyon,Ventriküler Fibrilasyon,

Nabızsız Ventriküler Taşikardi,Nabızsız Ventriküler Taşikardi,

Nabızsız elektriksel aktivite ile beraber Nabızsız elektriksel aktivite ile beraber olabilir.olabilir.

Solunum arresti;Solunum arresti; Ani obstrüksiyon Ani obstrüksiyon yaya da başka nedene bağlı olarak da başka nedene bağlı olarak solunumun durmasısolunumun durması..

Primer olay Solunum arrestiPrimer olay Solunum arresti

Kalp çalışır (bir süre)Kalp çalışır (bir süre)

*Çocuklarda Solunum *Çocuklarda Solunum ArrestiArresti

*Erişkinde Kardiyak Arrest*Erişkinde Kardiyak Arrest

Kardiyak Arrest NedenleriKardiyak Arrest NedenleriKardiyak patolojiler,Kardiyak patolojiler,Akut pulmoner emboli,Akut pulmoner emboli,Hipoksi veya hiperkapni,Hipoksi veya hiperkapni,Hipovolemi,Hipovolemi,Hava embolisi,Hava embolisi,Pnömotoraks,Pnömotoraks,Boğulmalar,Boğulmalar,Hipo/hipertermi,Hipo/hipertermi,Kan elektrolitlerinde değişiklik, Kan elektrolitlerinde değişiklik,

metabolik bozukluklar,metabolik bozukluklar,İlaç ve zehirler, İlaç ve zehirler, Anestezikler. Anestezikler. Terminal dönem hastalıklar,Terminal dönem hastalıklar,

Solunum Arresti NedenleriSolunum Arresti Nedenleri::

Hava yolu obstrüksiyonu,Hava yolu obstrüksiyonu,

Yabancı cisim aspirasyonu,Yabancı cisim aspirasyonu,

İlaç aşırı dozu,İlaç aşırı dozu,

Boğulma,Boğulma,

Myokard enfarktüsü,Myokard enfarktüsü,

Duman inhalasyonu,Duman inhalasyonu,

Elektrik yada yıldırım çarpması,Elektrik yada yıldırım çarpması,

Yaralanmalar.Yaralanmalar.

Kardiyak Arrest’te TanıKardiyak Arrest’te Tanı Nabız: Karotis nabzı alınamaz.Nabız: Karotis nabzı alınamaz. Bilinç: Serebral kan akımının Bilinç: Serebral kan akımının

kesilmesinden 10-15 saniye sonra kesilmesinden 10-15 saniye sonra kaybolur. kaybolur. Bilinci açık veya yarı Bilinci açık veya yarı kapalı hastada kardiyak arrest kapalı hastada kardiyak arrest sözkonusu OLAMAZ.sözkonusu OLAMAZ.

EKG: Asistol, ventriküler fibrilasyon, EKG: Asistol, ventriküler fibrilasyon, nabızsız elektriksel aktivite ve nabızsız elektriksel aktivite ve nabızsız ventriküler taşikardi nabızsız ventriküler taşikardi gözlenir.gözlenir.

Pupiller: Dolaşımın durmasını izleyen Pupiller: Dolaşımın durmasını izleyen 30-60 saniyede dilate.30-60 saniyede dilate.

Siyanoz ve solukluk (Apne yada iç Siyanoz ve solukluk (Apne yada iç çekme tarzı solunum).çekme tarzı solunum).

Kardiyo Pulmoner Resüsitasyon Kardiyo Pulmoner Resüsitasyon normal kardiyak fonksiyonlar normal kardiyak fonksiyonlar

geri dönünceye kadar vital geri dönünceye kadar vital organ fonksiyonlarının organ fonksiyonlarının

desteklenmesine yönelik desteklenmesine yönelik semptomatik tedavidir.semptomatik tedavidir.

Geri döndürülebilir nedenleri tedavi Geri döndürülebilir nedenleri tedavi etmek gerekli olan en önemli koşuldur.etmek gerekli olan en önemli koşuldur.

Hipoksi, Hipovolemi, Hipotermi, Hipoksi, Hipovolemi, Hipotermi, Hipo/ Hiperkalemi, Hidrojen İyon Hipo/ Hiperkalemi, Hidrojen İyon Azlığı, Hipoglisemi.Azlığı, Hipoglisemi.

Tansiyon Pnömotoraks, Kardiyak Tansiyon Pnömotoraks, Kardiyak Tamponad, Toksinler, Trombozis, Tamponad, Toksinler, Trombozis, Travma.Travma.

6H, 5T.6H, 5T.

Sonucun başarısızlığı ile ilgili nedenler:Sonucun başarısızlığı ile ilgili nedenler: Altta yatan kalp hastalığının varlığı veya Altta yatan kalp hastalığının varlığı veya

ciddiyeti ciddiyeti (en önemli neden),(en önemli neden), KPR öncesi uzun arrest süresi,KPR öncesi uzun arrest süresi, Etkin tedavinin uygulanmadığı uzun VF Etkin tedavinin uygulanmadığı uzun VF

süresi (erişkinde en sık neden) (arresti süresi (erişkinde en sık neden) (arresti izleyen izleyen 4 dak.4 dak. içinde ventilasyon ve içinde ventilasyon ve kardiyak masaj başlamış olmalı), kardiyak masaj başlamış olmalı),

Eksternal kardiyak kompresyon sırasında Eksternal kardiyak kompresyon sırasında koroner ve serebral perfüzyon koroner ve serebral perfüzyon yetersizliği, yetersizliği,

Ameliyathane, yoğun bakım ve acil Ameliyathane, yoğun bakım ve acil serviste arrest olan olgularda başarı serviste arrest olan olgularda başarı şansı daha yüksek (%90)şansı daha yüksek (%90)

1.FAZ-Temel Yaşam Desteği1.FAZ-Temel Yaşam Desteği(TYD)(TYD)

Temel yaşam desteği (TYD) terimi, Temel yaşam desteği (TYD) terimi, havayolu açıklığını sağlayacak basit havayolu açıklığını sağlayacak basit aletler ve koruyucu yüz örtüleri dışında aletler ve koruyucu yüz örtüleri dışında hiçbir gereç kullanmaksızın, havayolu hiçbir gereç kullanmaksızın, havayolu açıklığının sağlanması ile solunum ve açıklığının sağlanması ile solunum ve dolaşımın desteklenmesini içerir.dolaşımın desteklenmesini içerir.

Hastaya müdahalenin ilk birkaç Hastaya müdahalenin ilk birkaç dakikası çok önemlidir ve hayat dakikası çok önemlidir ve hayat kurtarıcıdır.kurtarıcıdır.

TYD kavram olarak bu işlemlerin TYD kavram olarak bu işlemlerin sıralanmasını içerir.sıralanmasını içerir.

1992 AHA toplantısı sonucu otomatik 1992 AHA toplantısı sonucu otomatik defibrilatör (OED) kullanımı TYD defibrilatör (OED) kullanımı TYD içerisinde kabul edilmiştir.içerisinde kabul edilmiştir.

Ani kardiyak arrest gelişen Ani kardiyak arrest gelişen hastada geri dönüşün başarısıhastada geri dönüşün başarısı

DEFİBRİLASYONDEFİBRİLASYON

ÇÜNKÜÇÜNKÜ

*Erişkin ani kardiyak arrest en *Erişkin ani kardiyak arrest en sık nedenisık nedeni

VF (VENTRİKÜLER VF (VENTRİKÜLER FİBRİLASYON)FİBRİLASYON)

*VF etkin tedavisi*VF etkin tedavisi

DEFİBRİLASYONDEFİBRİLASYON

**TYD birbirini takip eden uygulamalar TYD birbirini takip eden uygulamalar sıralamasıdır.sıralamasıdır.

1.Değerlendirme(assessment)1.Değerlendirme(assessment)

2.Acil yardım sistem aktivasyonu2.Acil yardım sistem aktivasyonu

3.KPR’un ABC’si3.KPR’un ABC’si

4.Defibrilasyon (D)4.Defibrilasyon (D)

Değerlendirme:Değerlendirme: Kurtarıcı ve kazazedenin güvenliğini Kurtarıcı ve kazazedenin güvenliğini

sağlama,sağlama, Bilinç durumunu kontrol” Nasılsınız?”Bilinç durumunu kontrol” Nasılsınız?” A- Yanıt var : Bulunduğu konumda A- Yanıt var : Bulunduğu konumda

bırak, yardım çağır.bırak, yardım çağır. B- Yanıt yok : Yardım çağır, sırt üstü B- Yanıt yok : Yardım çağır, sırt üstü

çevir, havayolunu aç, havayolunu açık çevir, havayolunu aç, havayolunu açık tutaraktutarak

“ “ BAK-DİNLE-HİSSET” yöntemiyle BAK-DİNLE-HİSSET” yöntemiyle solunumun olup olmadığını kontrol et. solunumun olup olmadığını kontrol et. 5-10 sn süreyle. Solunum varsa 5-10 sn süreyle. Solunum varsa derlenme pozisyonu; yoksa solutmaya derlenme pozisyonu; yoksa solutmaya başla. başla.

İki kez 1 sn süreyle effektif solunum. İki kez 1 sn süreyle effektif solunum. Kompresyon:Ventilasyon 30:2 Kompresyon:Ventilasyon 30:2 oranında 5 döngü devam edilir. oranında 5 döngü devam edilir. Karotis kontrolü yapılır, 10 sn’den Karotis kontrolü yapılır, 10 sn’den daha fazla zaman kaybetmemek daha fazla zaman kaybetmemek gereklidir. Hasta VF ya da Nabızsız gereklidir. Hasta VF ya da Nabızsız VT’de ise mutlaka ilk işlem VT’de ise mutlaka ilk işlem Prekordial darbe.Prekordial darbe.

Sternum 1/3 alt kısmına kompresyon Sternum 1/3 alt kısmına kompresyon uygulanır.uygulanır.

1.FAZ-Temel Yaşam Desteği1.FAZ-Temel Yaşam Desteği(TYD)(TYD)

A ( Airway Control ):A ( Airway Control ): Hava Hava yolunun kontrolü,yolunun kontrolü,

B (Breathing Support ):B (Breathing Support ): Solunum Solunum desteği,desteği,

C (Circulation support ):C (Circulation support ): Dolaşım Dolaşım desteğidesteği

A- AİRWAY( Hava yolu açıklığının A- AİRWAY( Hava yolu açıklığının sağlanması)sağlanması)* Başı arkaya-çeneyi yukarı alma * Başı arkaya-çeneyi yukarı alma (head (head

tilt-chin lift)tilt-chin lift) manevrası manevrası

*Çeneyi asma (Jaw-thrust) manevrası*Çeneyi asma (Jaw-thrust) manevrası

** ** Boyun travması şüphesinde baş Boyun travması şüphesinde baş geriye ALINMAMALIgeriye ALINMAMALI

Ani solunum arrestiAni solunum arresti

Bilinç kaybı Bilinç kaybı YABANCI YABANCI CİSİMCİSİM Yabancı cisim Aspirasyonu Yabancı cisim Aspirasyonu

SiyanozSiyanoz

*Bilinci açık hastada *Bilinci açık hastada “Heimlich “Heimlich manevrası”manevrası”

*Bilinci kapalı hastada*Bilinci kapalı hastada “Heimlich “Heimlich manevrası”manevrası”

* * BiliBilinnci kapalı hastada yabancı cismin ci kapalı hastada yabancı cismin parmak çekme manevrası ile parmak çekme manevrası ile temizlenmesi temizlenmesi

B.BREATHİNG (Solunumun kontrolü)B.BREATHİNG (Solunumun kontrolü) Hava yolu açıklığı sağlandıktan Hava yolu açıklığı sağlandıktan

sonrasonra

BAK-DİNLE-HİSSETBAK-DİNLE-HİSSET

Bak-dinle hisset yöntemi ile solunum Bak-dinle hisset yöntemi ile solunum kontrolükontrolü

Solunumu olmayan Solunumu olmayan hastada;hastada;

**Ağızdan ağıza,Ağızdan ağıza,

**Ağızdan buruna,Ağızdan buruna,

**Maske/balon ile,Maske/balon ile,

**Endotrakeal entübasyon,Endotrakeal entübasyon,

**TrakeostomiTrakeostomi (en son çare). (en son çare).

Ağızdan-ağıza solunum Ağızdan-ağıza solunum uygulamasıuygulaması Ventilasyonun yeterliliği;Ventilasyonun yeterliliği; Göğüsün Göğüsün

inip kalkması/ verilen havanın çıkışının inip kalkması/ verilen havanın çıkışının gözlenmesigözlenmesi

Ağızdan-buruna solunum Ağızdan-buruna solunum uygulamasıuygulaması

*Elam ve ark.ları normal soluk *Elam ve ark.ları normal soluk volümünün 2 katı volüm ile hastanın volümünün 2 katı volüm ile hastanın akciğerlerin şişirilmesiyle(800-akciğerlerin şişirilmesiyle(800-1200ml) arteriyel PO2:75 mmHg, 1200ml) arteriyel PO2:75 mmHg, PCO2:30-40 mmHg, SaO2:%90 PCO2:30-40 mmHg, SaO2:%90 değerlerinin sağlanabildiğini değerlerinin sağlanabildiğini gösterdilergösterdiler

* * Bu solunum desteği başlangıçta 1 Bu solunum desteği başlangıçta 1 kez uygulanır, sonra kardiyak kez uygulanır, sonra kardiyak masajla koordine edilir (30:2)masajla koordine edilir (30:2)

Yardımcı aletlerle yapay Yardımcı aletlerle yapay solunumsolunum Ağızdan-airway’eAğızdan-airway’e Ağızdan-maskeyeAğızdan-maskeye Balon-valv-MaskeBalon-valv-Maske Endotrakeal tüpEndotrakeal tüp Laringeal maskeLaringeal maske Combi tüp (PTLA)Combi tüp (PTLA)

Maske ile yapay Maske ile yapay

solunumsolunum

C.CIRCULATION (Dolaşımın C.CIRCULATION (Dolaşımın kontrolü)kontrolü)

Solunum kontrolü (+)Solunum kontrolü (+)

Dolaşımın kontrolüDolaşımın kontrolü

ERCERC rehberi rehberi “ancak eğitimli kişiler “ancak eğitimli kişiler nabız kontrolü yapabilir”nabız kontrolü yapabilir”

Yapılan birçok çalışmada karotid nabız Yapılan birçok çalışmada karotid nabız

(+) diyebilmek için “(+) diyebilmek için “1010 saniye saniye gereklidir” denilmektedir.gereklidir” denilmektedir.

*Uzayan palpasyon süresi yanlış tanı *Uzayan palpasyon süresi yanlış tanı nedeni olabilir.nedeni olabilir.

Karotid nabız Karotid nabız kontrolükontrolü

Dolaşım belirtileri (+)Dolaşım belirtileri (+)

Solunum desteğine devam Solunum desteğine devam edilmeli (12-20/ dak)edilmeli (12-20/ dak)

2 dak. aralıklarla dolaşım kontrol 2 dak. aralıklarla dolaşım kontrol edilmeliedilmeli

Solunum yeterliSolunum yeterli Hasta derlenme pozisyonuna Hasta derlenme pozisyonuna

alınmalıalınmalı (recovery pozisyonu-yan yatırma)(recovery pozisyonu-yan yatırma)

Dolaşım belirtileri (-)Dolaşım belirtileri (-)

Göğüs kompresyonuGöğüs kompresyonu

((eksternal kardiyak masajeksternal kardiyak masaj))

*Kardiyak masaj uygulamada uygun yer *Kardiyak masaj uygulamada uygun yer tespititespiti

*Kalp masajında hasta ve kurtarıcı *Kalp masajında hasta ve kurtarıcı pozisyonupozisyonu

* Yapay solutma ve kardiyak masaj * Yapay solutma ve kardiyak masaj birleştirilir. birleştirilir. 30:2 30:2 Döngü 5 kez tekrarlanırDöngü 5 kez tekrarlanır

Dolaşım kontrolüDolaşım kontrolü

(+)(+) (-)(-)

Yapay solunumYapay solunum 12-20/dak 12-20/dak

masaj+Solunummasaj+Solunum

(30:2/ 5 (30:2/ 5 DÖNGÜ)DÖNGÜ)

Uygulamaların etki Uygulamaların etki mekanizması ile ilgili mekanizması ile ilgili iki iki teoriteori

Kardiyak Pompa Teorisi; Göğüs kompresyonu uygulanması süresince, kalbin basit bir pompa şeklinde çalıştığını kabul eder.

Kalbin vertebral kolon ve sternum arasında sıkışması ile ventriküller içi basınç yükselecek,

Kanın aorta ve akciğerlere atılması sağlanmış olacak, toraks genişleyecek, oluşan negatif intratorasik basınç etkisi ile venöz doluş artacak ve kalp yeniden dolacaktır.

Torasik Pompa Teorisi ; Eksternal kardiyak masaj ve ventilasyonun eş zamanlı yapılması ve döngülü olmasıdır.

Bu teoriye göre, dolaşımın sağlanmasında asıl etken eksternal kardiyak masaj ve akciğerlerin şişmesi ile artan intratorasik basınçtır.

Artan intratorasik basınç, kalbin seri olarak pompa biçiminde çalışmasını sağlayacaktır.

Her iki teori de geçerlidir. Hangi mekanizmanın daha etkin olacağı ise uygulanan kompresyonun gücüne bağlıdır.

KPR uygulamasına ne kadar KPR uygulamasına ne kadar devam edelim?devam edelim?

AAcil yardım ekibi ulaşanacil yardım ekibi ulaşana,, HHasta derlenme belirtilere asta derlenme belirtilere

gösterene gösterene ,, Gücümüz tükenene dek,Gücümüz tükenene dek,

DDevam edilmeli evam edilmeli

Prekordiyal darbePrekordiyal darbe

* VT (ventriküler taşikardi) * VT (ventriküler taşikardi) Sinüs Ritmi)(etkinliği %11-25)Sinüs Ritmi)(etkinliği %11-25)

VTVT

AsistoliAsistoli VFVF NEANEA

(PREKORDİYAL DARBE)(PREKORDİYAL DARBE)

(Monitörize arrest)(Monitörize arrest)

1. VF/VT: Ventriküler fibrilasyon 1. VF/VT: Ventriküler fibrilasyon nabzın olmayışı,nabzın olmayışı,– 150 vuru/dak150 vuru/dak– değişen büyüklük ve şekillerdedeğişen büyüklük ve şekillerde– dalgalı, düzensiz kalıplar ile dalgalı, düzensiz kalıplar ile

karakterizekarakterize– deorganize ritm deorganize ritm

2. Non VF/VT(Asistol):2. Non VF/VT(Asistol): EKG’de düz EKG’de düz çizgiçizgi– EElektriksel aktivite yoklektriksel aktivite yok,,– Myokardiyal iskemi, asfiksi,Myokardiyal iskemi, asfiksi,– HHipovolemi, elektrolit ve metabolik ipovolemi, elektrolit ve metabolik

bozuklukbozukluk,,– HHipoksi, hipotermiipoksi, hipotermi,,– AAşırı ilaç dozunda gelişir.şırı ilaç dozunda gelişir.– Düzeltilemiyen fibrilasyon Düzeltilemiyen fibrilasyon

ASİSTOLASİSTOL– NEA’da kalpte elektriksel aktivite NEA’da kalpte elektriksel aktivite

mevcut, ancak kalbin pompa gücü mevcut, ancak kalbin pompa gücü yoktur. yoktur.

II.FAZ-İleri Yaşam DesteğiII.FAZ-İleri Yaşam Desteği(İYD)(İYD)

D (Drugs and Fluids):D (Drugs and Fluids): İlaç ve sıvı İlaç ve sıvı verilmesiverilmesi

E (EKG Evaluation ) :E (EKG Evaluation ) :EKG EKG değerlendirilmesideğerlendirilmesi

F (Fibrillation Treatment):F (Fibrillation Treatment): DefibrilasyonDefibrilasyon

D (Drugs and Fluids): İlaç ve sıvı D (Drugs and Fluids): İlaç ve sıvı verilmesiverilmesi

Intravenöz damar yolu açılması en Intravenöz damar yolu açılması en uygun seçenek (klas I)uygun seçenek (klas I)

Endotrakeal yol (adrenalin, lidokain, Endotrakeal yol (adrenalin, lidokain, naloxane, propranolol, isopterenol, naloxane, propranolol, isopterenol, bretilyum)bretilyum)

Endotrakeal yol kullanımında, Endotrakeal yol kullanımında, erişkinde iv yolda kullanılan dozların erişkinde iv yolda kullanılan dozların en az 2-3 katı, çocuklarda iv dozun en az 2-3 katı, çocuklarda iv dozun aynısı,10 ml ile sulandıraynısı,10 ml ile sulandır

İnterosseöz yol, 6 yaş altı pediatrik İnterosseöz yol, 6 yaş altı pediatrik hastalardahastalarda

Acil kardiyak arrest tedavisi sırasında çok az ilacın kullanılması endikedir ve bu ilaçların etkili olduğunu gösteren çok kısıtlı bilimsel çalışmalar mevcuttur.Bir dizi işlemde öncelik defibrilasyon, toraks kompresyonu ve ventilasyondadır.Bunlar yapıldıktan sonra ilaçlar düşünülmelidir.

OKSİJEN :OKSİJEN : Kardiyak arrest esnasında tüm hastalara Kardiyak arrest esnasında tüm hastalara

mümkün olan en yüksek konsantrasyonlarda mümkün olan en yüksek konsantrasyonlarda oksijen verilmelidir. Spontan dolaşım geri oksijen verilmelidir. Spontan dolaşım geri döndükten sonra ve peri-arrest aritmilerin döndükten sonra ve peri-arrest aritmilerin tedavisinde tüm hastalara yeterli oksijen (SpO2 tedavisinde tüm hastalara yeterli oksijen (SpO2 %95 üzerinde) verilmelidir.%95 üzerinde) verilmelidir.

ADRENALİN (KlasIIb)ADRENALİN (KlasIIb)

AAlfalfa, , betabeta reseptörlere etkili, güçlü reseptörlere etkili, güçlü sempatomimetik bir ajandırsempatomimetik bir ajandır. .

MMyokard ve serebral kan akımını, kalp hızını, yokard ve serebral kan akımını, kalp hızını, kalbin kasılma gücünü, sistemik vasküler kalbin kasılma gücünü, sistemik vasküler rezistansı, kan basıncını,rezistansı, kan basıncını, myokardınmyokardın OO22

tüketimini ve perfüzyon basıncınıtüketimini ve perfüzyon basıncını artırmaktadır.artırmaktadır.

ATROPİN SÜLFAT (Klas ATROPİN SÜLFAT (Klas indeterminate)indeterminate)

Parasempatolitik,Parasempatolitik, KKardiyak vagal tonusu azaltır,ardiyak vagal tonusu azaltır, SSinüs nodunun deşarj hızını artırır,inüs nodunun deşarj hızını artırır, AAtrio-ventriküler iletimi kolaylaştırır,trio-ventriküler iletimi kolaylaştırır, KullanımıKullanımı

SSinüs bradikardisi (Klas I) inüs bradikardisi (Klas I)

Nabızsız elektiriksel aktivite (Klas IIb)Nabızsız elektiriksel aktivite (Klas IIb)Nodal AV blok (Klas IIa)Nodal AV blok (Klas IIa)

Asistol’de 1 mg iv puşe,Asistol’de 1 mg iv puşe,

3-5 dakika da bir 1 mg (maksimum 3-5 dakika da bir 1 mg (maksimum 3 mg) 3 mg)

Maksimal vagolitik doz 0.04 mg/kgMaksimal vagolitik doz 0.04 mg/kg

AMİADORON (AMİADORON (Klas IIb ) İnatçı VF/ İnatçı VF/ NabızsızNabızsız VT, Hemodinamik VT, Hemodinamik

olarak stabil VT ve diğer inatçı aritmilerde olarak stabil VT ve diğer inatçı aritmilerde kullanılabilir.kullanılabilir.

Defibrilasyondan sonra VF veya Nabızsız Defibrilasyondan sonra VF veya Nabızsız VT hala devam ediyorsa , Başlangıç dozu VT hala devam ediyorsa , Başlangıç dozu olarak 20 ml % 5 Dekstroz içinde 300 mg olarak 20 ml % 5 Dekstroz içinde 300 mg iv olarak verilebilir.iv olarak verilebilir.

En önemli yan etkisi hipotansiyon ve En önemli yan etkisi hipotansiyon ve bradikardidir.bradikardidir.

MAGNEZYUM SÜLFATMAGNEZYUM SÜLFAT Antiaritmik olarak paroksismal ventriküler Antiaritmik olarak paroksismal ventriküler

taşikardi (torsades de pointes) taşikardi (torsades de pointes) hipomagnezemi, ve ciddi refrakter hipomagnezemi, ve ciddi refrakter ventriküler fibrilasyon varlığında,ventriküler fibrilasyon varlığında, 1-2 gr’lık 1-2 gr’lık başlangıç dozu (2-4 ml % 50 magnezyum başlangıç dozu (2-4 ml % 50 magnezyum 10 ml SF 10 ml SF ) periferden 1-2 dk’da verilir.10-) periferden 1-2 dk’da verilir.10-15 dk sonra tekrar edilebilir.15 dk sonra tekrar edilebilir.

Hipomagnezemi sıklıkla hipokalemi ile Hipomagnezemi sıklıkla hipokalemi ile birliktedir, aritmi ve kardiyak arrest birliktedir, aritmi ve kardiyak arrest gelişmesine katkıda bulunabilir. gelişmesine katkıda bulunabilir. Ventriküler taşiaritmilerde güvenli ve Ventriküler taşiaritmilerde güvenli ve etkin bir tedavidir.etkin bir tedavidir.

LİDOKAİN (LİDOKAİN (Klas İndeterminate)

1. Dirençli V1. Dirençli Ventriküler fibrilasyon entriküler fibrilasyon (VF) (VF)

2.N2.Nabız alınamayan ventriküler abız alınamayan ventriküler taşikarditaşikardide amiodarondan sonra ikinci de amiodarondan sonra ikinci tercihdir.tercihdir.

**Ventriküler fibrilasyon ve ventriküler Ventriküler fibrilasyon ve ventriküler taşikardi de, prematür ventriküler taşikardi de, prematür ventriküler kontraksiyonların kontrol altına kontraksiyonların kontrol altına alınmasında önerilmektealınmasında önerilmekte. .

Amiodaron mevcut değilse Amiodaron mevcut değilse defibrilasyondan sonra 1-1.5 mg/kgdefibrilasyondan sonra 1-1.5 mg/kg bolus bolus doz,doz,

Amiodaron mevcut değilse Amiodaron mevcut değilse defibrilasyondan sonra 1-1.5 mg/kgdefibrilasyondan sonra 1-1.5 mg/kg bolus doz,bolus doz,

Doz 5 dakika aralıklarla 1-1.5 mg/kg Doz 5 dakika aralıklarla 1-1.5 mg/kg (total 3 mg/kg/h) verilebilir.(total 3 mg/kg/h) verilebilir.

Ventriküler otomasiteyi azaltır ve buna Ventriküler otomasiteyi azaltır ve buna ek olarak lokal anestezik etkisi ile ek olarak lokal anestezik etkisi ile ventriküler ektopik aktiviteyi baskılarventriküler ektopik aktiviteyi baskılar

SODYUM BİKARBONATSODYUM BİKARBONAT Son yıllarda kullanımı kısıtlanmıştır Son yıllarda kullanımı kısıtlanmıştır

(*kardiyak arrest sonrası ilk 10 dakikada (*kardiyak arrest sonrası ilk 10 dakikada oluşan asidozun solunumsal kökenli oluşan asidozun solunumsal kökenli olmasının anlaşılması)olmasının anlaşılması)

Hiperkalemi, Hiperkalemi, Metabolik asidoz,Metabolik asidoz, TTrisiklik antidepresan aşırı dozu,risiklik antidepresan aşırı dozu, Entoksikasyonlar daEntoksikasyonlar da idrarı idrarı

alkalileştirmek,alkalileştirmek, EEntübe edilmiş ve uzun arrest süresi ntübe edilmiş ve uzun arrest süresi

sonrası,sonrası, SSpontan sirkülasyonun geri dönmesi ve pontan sirkülasyonun geri dönmesi ve

hipoksik laktik asidozda kullanılır.hipoksik laktik asidozda kullanılır.

İlk doz 1mEq/kg ( arrest İlk doz 1mEq/kg ( arrest süresinin üzerinden 10 dak. süresinin üzerinden 10 dak. geçmişse)geçmişse)

Kan gazı analizi rehberliğinde Kan gazı analizi rehberliğinde gerektikçe verilmelidir.gerektikçe verilmelidir.

****Kardiyak arrestte oluşan asidozun Kardiyak arrestte oluşan asidozun en etkili tedavisien etkili tedavisi

DOLAŞIMIN DÜZELTİLMESİDOLAŞIMIN DÜZELTİLMESİ

YETERLİ VENTİLASYON + EFEKTİF YETERLİ VENTİLASYON + EFEKTİF KALP MASAJIKALP MASAJI

VAZOPRESSİN (Klas İndeterminate)

Doğal olarak oluşan antidiüretik hormondur. Yüksek dozlarda, düz kaslardaki V1 reseptörlerini stimüle ederek etki oluşturan kuvvetli bir vazokonstriktördür. Deneysel çalışmalarda, başarılı bir şekilde spontan dolaşımı sağlayacak kritik eşiğin üzerinde bir koroner perfüzyon basıncı sağlamada; vazopressin adrenalinden daha etkilidir.Bu ilacın KPR deki etkinliğini söyleyebilmek için uzun dönemli çalışmalara gereksinim vardır.

SIVILARSIVILAR

Arrest döneminde serum Arrest döneminde serum fizyolojik veya ringer laktat fizyolojik veya ringer laktat tercih edilir. Kan kaybı 1500- tercih edilir. Kan kaybı 1500- 2000 ml’ yi aşar ise kan 2000 ml’ yi aşar ise kan transfüzyonu gereklidir.transfüzyonu gereklidir.

KALSİYUMKALSİYUM

Hiperkalemi, Hipokalsemi ve Hiperkalemi, Hipokalsemi ve Kalsiyum Kanal blokerlerinin yüksek Kalsiyum Kanal blokerlerinin yüksek dozları nabızsız elektriksel dozları nabızsız elektriksel aktivitenin nedenlerindendir. aktivitenin nedenlerindendir.

Başlangıçta verilen, 10 ml % 10’luk Başlangıçta verilen, 10 ml % 10’luk Kalsiyum Klorid dozu (6.8 mmol Ca2) Kalsiyum Klorid dozu (6.8 mmol Ca2) gerektiğinde tekrarlanabilir. gerektiğinde tekrarlanabilir. Kardiyak arrestte hızlı iv Kardiyak arrestte hızlı iv enjeksiyonla uygulanabilir.enjeksiyonla uygulanabilir.

Noradrenalin:Noradrenalin: Periferik vasküler Periferik vasküler rezistansı düşük ve şiddetli rezistansı düşük ve şiddetli hipotansiyonu olan hastalarda 4-8 hipotansiyonu olan hastalarda 4-8 mg/ 500 ml sıvı içerisinde uygulanır. mg/ 500 ml sıvı içerisinde uygulanır. Hipovolemide kontrendikedir. Hipovolemide kontrendikedir.

Dopamin:Dopamin: 2-10 2-10 gr/kg/dak hızında gr/kg/dak hızında kullanılır.kullanılır.

Dobutamin:Dobutamin: 2.5-10 2.5-10 gr/kg/dak gr/kg/dak dozunda uygulanır.dozunda uygulanır.

Amrinon:Amrinon: 0.75 mg/kg başlangıç dozu, 0.75 mg/kg başlangıç dozu, idame olarak 5-10 idame olarak 5-10 gr/kg/dak hızında gr/kg/dak hızında verilir.verilir.

E.EKG (MONİTÖRİZASYON)E.EKG (MONİTÖRİZASYON)

ILCOR ILCOR 2 kardiyak arrest ritmi2 kardiyak arrest ritmi 1.Ventriküler Fibrilasyon (VF) ve 1.Ventriküler Fibrilasyon (VF) ve

nabızsız Ventriküler Taşikardinabızsız Ventriküler Taşikardi 2.Non VF/VT ( asistol veya 2.Non VF/VT ( asistol veya

nabızsız elektriksel aktivite)nabızsız elektriksel aktivite)( elektromekanik dissosiyasyon)( elektromekanik dissosiyasyon)

F.FİBRİLASYON TEDAVİSİ F.FİBRİLASYON TEDAVİSİ (DEFİBRİLASYON)(DEFİBRİLASYON)

Erişkin arrest olgularında en sık Erişkin arrest olgularında en sık görülen ritm VF veya VF’a görülen ritm VF veya VF’a dönüşen kısa süreli nabızın dönüşen kısa süreli nabızın alınamadığı VT olgularıalınamadığı VT olguları

VF erken tanısı + DefibrilasyonVF erken tanısı + Defibrilasyon

HAYAT KURTARICIHAYAT KURTARICI

* * DF uygulamadan geçen her DF uygulamadan geçen her dakika, VF düzeltilme şansını %7-dakika, VF düzeltilme şansını %7-10 oranında azaltmakta.10 oranında azaltmakta.

AAHA ve ERC’nin primer HA ve ERC’nin primer amacıamacı

EErişkin hastaya en erken ve en rişkin hastaya en erken ve en uygun defibrilatör ulaşmasının uygun defibrilatör ulaşmasının sağlanmasısağlanması,,

DF uygulama süresinin DF uygulama süresinin kısaltılmasıkısaltılması,,

Otomatik Eksternal DefibrilatörOtomatik Eksternal Defibrilatör (OED)(OED)

2005 2005 Universal İYD AlgoritmiUniversal İYD Algoritmi

– GGerekli hallerde erekli hallerde 1 1 kez kez 360 J ile 360 J ile DF DF uygulamasıuygulaması

– İlk uygulama sonrası, yanıtİlk uygulama sonrası, yanıt yoksa yoksa 2 dakika 2 dakika KPR uygulanması, KPR uygulanması, tekrar tekrar 360360JJ ile başlamak ile başlamak ve KPR ile 2 dakika ve üçüncü kez ve KPR ile 2 dakika ve üçüncü kez tekrarlama. tekrarlama.

Bir diğer yaklaşımBir diğer yaklaşım;; – 360 J yanıt 360 J yanıt yokyok, KPR’ye devam , KPR’ye devam – VF eşiğini artırmak için VF eşiğini artırmak için 300 mg Amiodaron 300 mg Amiodaron

ya da ya da 100 mg Lidokain ve 1 mg Adrenalin iv 100 mg Lidokain ve 1 mg Adrenalin iv – 360 J ile tekrar denenmeli360 J ile tekrar denenmeli– Defibrilasyon da son nokta 2005 yılı KPR Defibrilasyon da son nokta 2005 yılı KPR

rehberlerinde rehberlerinde OED’lerin TYD alanı OED’lerin TYD alanı içerisinde düşünülmesidir.içerisinde düşünülmesidir.

Defibrilasyonun Etkinliği:Defibrilasyonun Etkinliği:

VF süresi,VF süresi, Miyokardın durumu,Miyokardın durumu, Asit,baz ve elektrolit dengesi,Asit,baz ve elektrolit dengesi, Defibrilasyon süre ve sayısı,Defibrilasyon süre ve sayısı, Defibrilasyon kaşıklarının yeri ve Defibrilasyon kaşıklarının yeri ve

büyüklüğüne,büyüklüğüne, Cilt ve kaşıkların iletişimine Cilt ve kaşıkların iletişimine

bağlıdır.bağlıdır.

III.FAZ-Uzun Vadeli Yaşam III.FAZ-Uzun Vadeli Yaşam DesteğiDesteği

(Prolonged life support-PLS)(Prolonged life support-PLS) ** Yoğun bakım uygulamaları;Yoğun bakım uygulamaları;

1.H1.Hastanın değerlendirilastanın değerlendirilmesi,mesi,2.P2.Prognozun belirlenmesrognozun belirlenmesi,i,3.Vital fonksiyonların geri 3.Vital fonksiyonların geri

döndürülmesi (Sdöndürülmesi (Serebral erebral fonksiyonlarfonksiyonlar öncelikli), öncelikli),

4.K4.Komplikasyonların tedavi omplikasyonların tedavi edilmesi.edilmesi.

KPR Sonrası KPR Sonrası PrognozPrognozKardiopulmoner arrestKardiopulmoner arrest;;

EErken farkedilrken farkedilmiş ise,miş ise, TTedaviye hemen başlanmışedaviye hemen başlanmış ise, ise, GGenç hasta ise, enç hasta ise, YYandaş bir hastalığı mevcut değilse,andaş bir hastalığı mevcut değilse, AArrest hastane şartlarında rrest hastane şartlarında

gerçekleşmiş ise, gerçekleşmiş ise,

KPRKPR’un başarılı olma şansı’un başarılı olma şansı

Kardiyak arrestKardiyak arrest sonrası sonrası TYD ilk 4 TYD ilk 4 dakika içinde ve İYD ilk 8 dakika dakika içinde ve İYD ilk 8 dakika içinde başlatılmış ise hastanın içinde başlatılmış ise hastanın yaşama olasılığının %43 olduğu yaşama olasılığının %43 olduğu çalışmalarda gösterilmiştir.çalışmalarda gösterilmiştir.

Kalp, KPR’ı izleyen 2-3 dakika Kalp, KPR’ı izleyen 2-3 dakika içerisinde çalışmaya başlamış, kan içerisinde çalışmaya başlamış, kan gazları kısa sürede normale gazları kısa sürede normale dönmüşse, vücut ısısı normal ise dönmüşse, vücut ısısı normal ise prognozprognoz umutludur. umutludur.

KPR’ı takip eden ilk 15 dakika KPR’ı takip eden ilk 15 dakika içerisindeiçerisinde;;– PPupilerin küçülmesiupilerin küçülmesi,,– KKornea reflekslerinin dönmesi,ornea reflekslerinin dönmesi,– AArteriyal nabızların alınması, rteriyal nabızların alınması, – SSpontan solunumun başlamasıpontan solunumun başlaması

İYİ PROGNOZİYİ PROGNOZ

1)1) Kardiyak Arrest : TYD uygula, CPR başla, Kardiyak Arrest : TYD uygula, CPR başla, Oksijen ver. Monitörize et ve defibrilatör Oksijen ver. Monitörize et ve defibrilatör hazırla. hazırla.

2)2) Ritmi kontrol et.(Şok ritmi mi?) Ritmi kontrol et.(Şok ritmi mi?)3)3) Evet: VF/ Nabızsız Ventriküler Taşikardi Evet: VF/ Nabızsız Ventriküler Taşikardi4)4) 360 J Monofazik Defibrilasyon,360 J Monofazik Defibrilasyon,

beklemeden beklemeden CPRCPR ( 30:2, 5 Döngü, 2 ( 30:2, 5 Döngü, 2 dakika)dakika)

5)5) Ritmi Kontrol et. (Şok ritmi mi?) Ritmi Kontrol et. (Şok ritmi mi?)6)6) Evet : Evet : 360 j Şokla360 j Şokla, CPR öncesi ya da , CPR öncesi ya da

sonrası sonrası Adrenalin 1 mg iv uygulaAdrenalin 1 mg iv uygula (3-5 dk (3-5 dk da bir yinelenebilir) da bir yinelenebilir) ya da 1 doz ya da 1 doz Vazopressin 40 ü ivVazopressin 40 ü iv (2. adrenalinden önce (2. adrenalinden önce ya da sonra uygula) ya da sonra uygula) CPRCPR ( 30:2, 5 Döngü, ( 30:2, 5 Döngü, 2 dakika)2 dakika)

7)7) Ritmi kontrol et.(Şok ritmi mi?) Ritmi kontrol et.(Şok ritmi mi?)

8)8) Evet: Evet: 360 j Şokla360 j Şokla, , Adrenalin1mgAdrenalin1mg, , Amiodaron 300 mg iv(2. doz 150 mg iv Amiodaron 300 mg iv(2. doz 150 mg iv uygulanabilir)uygulanabilir) ya da Lidokain 1-1.5mg/ ya da Lidokain 1-1.5mg/ kg iv (2. doz 0.5- 0.75 mg/kg iv);kg iv (2. doz 0.5- 0.75 mg/kg iv); Mg Mg (1-2 gr) iv düşünülebilir, (1-2 gr) iv düşünülebilir, CPR CPR ( 30:2, 5 ( 30:2, 5 Döngü, 2 dakika)Döngü, 2 dakika)

9)9) Ritmi kontrol et. (Şok ritmi mi?) Ritmi kontrol et. (Şok ritmi mi?)

10)10)Hayır: Asistoli/ Nabızsız elektriksel Hayır: Asistoli/ Nabızsız elektriksel aktivite. aktivite. CPR CPR ( 30:2, 5 Döngü, 2 ( 30:2, 5 Döngü, 2 dakika), dakika), Adrenalin Adrenalin 1mg iv uygula(3-5 1mg iv uygula(3-5 dk da bir yinelenebilir), 1 doz dk da bir yinelenebilir), 1 doz vazopressin 40ü ivvazopressin 40ü iv, , Atropin 1 mgAtropin 1 mg iv( 3- iv( 3-5 dk da bir yinele maksimum 3 mg)5 dk da bir yinele maksimum 3 mg)

11)11) Ritmi kontrol et. ( Şok ritmi mi?) Ritmi kontrol et. ( Şok ritmi mi?)

12)12) Hayır ise 10’dan devam et, Hayır ise 10’dan devam et,

13)13) Evet ise 4’e dön;. Evet ise 4’e dön;. CPR süresince:CPR süresince: Seri ve güçlü göğüs kompresyonu Seri ve güçlü göğüs kompresyonu

yapılmalı 100/ dk,yapılmalı 100/ dk, Göğüsün normal durumunu alması Göğüsün normal durumunu alması

beklenmeli,beklenmeli, Göğüs kompresyonuna minimal ara Göğüs kompresyonuna minimal ara

verilmelidir.verilmelidir.

CPR döngüsü 30:2 Kompresyon: CPR döngüsü 30:2 Kompresyon: Ventilasyon olmalı,Ventilasyon olmalı,

5 Döngü ya da 2dk sürdürülmeli,5 Döngü ya da 2dk sürdürülmeli, Hiperventilasyondan kaçınılmalı,Hiperventilasyondan kaçınılmalı, 2 dk da bir ritm kontrolü yapılmalı 2 dk da bir ritm kontrolü yapılmalı

bu arada CPR’ a devam edilmelidir.bu arada CPR’ a devam edilmelidir. Arreste katkıda bulunan nedenler Arreste katkıda bulunan nedenler

gözden geçirilmelidir: 6H, 5 T. gözden geçirilmelidir: 6H, 5 T.

HHipovolemi,ipovolemi, HHipoksi,ipoksi, HHidrojen iyon( Asidoz),idrojen iyon( Asidoz), HHipo/ Hiperkalemi,ipo/ Hiperkalemi, HHipoglisemi,ipoglisemi, HHipotermi.ipotermi. TToksinler,oksinler, TTamponad-Kardiyak,amponad-Kardiyak, TTansiyon Pnömotoraks,ansiyon Pnömotoraks, TTromboz(Pulmoner ya da Kardiyak),romboz(Pulmoner ya da Kardiyak), TTravma.ravma.

RESÜSİTASYONU SONLANDIRMARESÜSİTASYONU SONLANDIRMA Persistant VF, asistol veya NEA Persistant VF, asistol veya NEA

yerleşinceye kadar tedavi yerleşinceye kadar tedavi edilmeye devam edilir.edilmeye devam edilir.

Spontan dolaşıma dönüşün Spontan dolaşıma dönüşün olmadığı kişiler için 20 dakikadan olmadığı kişiler için 20 dakikadan sonra resüsitasyon çabalarına sonra resüsitasyon çabalarına devam etmeme önerilir.devam etmeme önerilir.

Hipotermi veya sedatif, hipnotik, Hipotermi veya sedatif, hipnotik, narkotik ilaçlar ile olan kardiyak narkotik ilaçlar ile olan kardiyak arrestte resüsitasyon daha uzun arrestte resüsitasyon daha uzun tutulmalıdır. Çünkü hipoksiye tutulmalıdır. Çünkü hipoksiye karşı serebral korunma vardır.karşı serebral korunma vardır.

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

Sağlıklı ve mutlu bir yaşam Sağlıklı ve mutlu bir yaşam dileğiyle.dileğiyle.