ket cau dong co dot trong

8/6/2019 Ket Cau Dong Co Dot Trong

1/197

KT CU NG C Dng Vit Dung_________________________________________________________________________

1

Phn 1: NG HOC, NG LC HOC C CU KHUYU TRUC THANH

TRUYN NG CMuc ch:

- Thit lp quy lut chuyn ng cua piston va thanh truyntrn c s a bit quy lut chuyn ng cua truc khuyu vi gia thittruc quay vi vn tc goc = const.

- Xac nh cac gia tr va s thay i cac lc xut hin trongtng thanh phn chuyn ng cua c cu khi ng c lam vic lam c s khao sat lc va mmen tac dung ln c cu phat lc nay.

Y ngha:la mt trong nhng c s chnh cho vic tnh toan thit k

ng c.


2/197


2

1.NG HOCVi gia thit truc khuyu quay vi vn tc goc = const, th goc quay truc

khuyu ty l thun vi thi gian, con tt ca cac ai lng ng hoc la cac ham phuthuc vao bin s.

1.1.Xac nh qui lut ng hoc bng phng phap giai tch- dch chuyn cua pittons x = R.[(1 - cos) + /4.(1 - cos2)]- Vn tc dch chuyn pittons V = R..(Sin + /2.Sin2)- Gia tc chuyn ng pittons .cos2).(cosRj 2 +=

1.2.Xac nh qui lut ng hoc bng phng phap tha.Giai x bng th Brich

Khi truc khuyu quay mt goc th piston dch chuyn mt khoang x so vi

v tr ban u (CT). Chuyn v cua piston trong xilanh ng c tnh bng cngthc sau:

x = R.[(1 - cos) + /4.(1 - cos2)]y la phng trnh chuyn ng cua c cu truc khuyu thanh tryn, biu

din bng khoang trt cua piston phu thuc vao ,R( ban knh truc khuyu)- Ve na vong tron tm O ban knh R.Chon t l xch sao cho ng knh AB

cua 1/2 vong tron bng oan Vh/V trn th cng.

- Ly v bn phai tm O mt im O sao cho OO = (R/2)R.-T O ke cac tia ng vi cac goc O0, 100, 200,.., 1800. Ve h truc vung goc

S- pha di 1/2 vong tron. Truc O dong t im A biu din gia tr . Truc OSbiu din gia tr S.Chon t l xch : [/mm], S = R[mm/mm]

- T cac im chia trn 1/2 vong tron Brich,ta ke cac ng thng song songvi truc O va t cac im chia (co goc tng ng )trn truc O ta ke cac ngnm ngang. Cac ng nay se ct nhau tai cac im 0,1,2,3,..18.Ni cac im nay

lai ta co ng cong biu din dch chuyn x theo x = f().

40

20

0

3,23

80

100

60

12,23

25,18

180

160

120

140

=2/mm

3 9, 74 5 3, 73

65,56 74,37

S = 2,085 mm/mm

S81,5

Hnh 1.1. th chuyn vS = f()

b.Giai vn tc v bng phng phap thTheo giai tch vn tc v cua piston xac nh theo cng thc:


3/197


3

V = R..(Sin + /2.Sin2)T trn ta co:V = R..(Sin + /2.Sin2) = R.. Sin + R.. /2. Sin2 = V1+V2Vn tc trung bnh cua piston c xac nh theo cng thc:

Trong o:30S.nVtb =

S: hanh trnh cua piston( m) ; S = 2.R; n:s vong quay truc khuyu(v/ph)

i vi ng c diesel Vtb > 6,5 cung co th xem la ng c cao tc. Ty s

Vmax/Vtb thng vao khoang 1,6

Hnh 1.2 th vn tc V=f(S)

V(m/s)

v=0,1455(m/s)/mm

40

20

03,23

12 ,23 2 5,1 8

120

100

60

80

180

160

140

39,74 53,73 65,56 74,37

S

S = 2,085 mm/mm

81,5

c.Giai gia tc j bng th Tl

Theo giai tch gia tc j cua piston xac nh theo cng thc:

Hnh 1.3 th gia tc j=f(S)

jmin=jmax=434,85(m/s )/mm

Jmax

2

F

E

Jmin

J(m/s )2BA

Hnh 1.3 th gia tc J=f(S)

.cos2).(cosRd

dv.

dt

d.

d

dv 2===

dt

dvj +=

2.

TT tham gia vao chuyn ng thng gm:

NG LC HOC

2.1.Xac nh cac khi lng qui dn

*Khi lng tham gia chuyn ng thng :Cac chi tit may trong c cu KT


4/197


4

hanh phn khi lng nhom thanh truyn c quy dn v u nho thanhtruyn

v din tch nh piston (ng c)

i v u nho thanh truyn;

ng tnh tin tnh trn n v din tch nh piston:

Din tch

- Cac chi tit trong nhom piston- T.- Trong qua trnh tnh toan, xy dng cac th lc tac dung c tin li,

ngi ta thng tnh toan lc quan tnh trn mt ncung th nguyn vi ap sut tng bung chay

m = mnp + m1 [kg/m2]mnp [kg/m2] - khi lng nhom piston;m1[kg/m2]- khi lng thanh truyn qumtt [kg/m2] khi lng thanh truyn.Qui khi lng chuyn

nh pittng :

4[m

2D

Spt

=

ng thngR2(cos + cos2)

j1= -m.R.2.cos - la lc quan tnh cp 1, co chu ky 1 vong quay trucyu.

-m.R.2..cos2 - la lc quan tnh cp 2, co chu ky 1/2 vong quay

i theo goc . Du cua lc quan tnh pj1 va pj2 c xac nh

c quan tnh co chiu hng vao tm cht khuyu se co gia tr dng va

2]

2.2. Xac nh lc quan tnh chuyn PJ = -mJ = -mPJ = pj1 + pj2

Vi: pkhu

pj2=truc khuyu

- Lc quan tnh chuyn ng thng lun tac dung theo ng tm xilanh ng c, co ln va chiu thay nh vong tron xet du

+ Xet du lc quan tnh cp I, cp II :Qui c: lngc lai

c qu huyn n

2]

Khai trin th P-V thanh P- :

2.3. Xac nh l an tnh c g quay:

Pk = m2 R2 [MN/m2.4.Khai trin cac th


5/197


6/197


6

3. TNH TNG T TRONG NG C NHIU XI LANH PHN BTHNG HANG

- Xac nh th t lam vic cua ng c

- Xac nh goc lch cng tac cua cac xi lanh- Lp bang xac th t lam vic cua cac xi lanh- xac nh lc T nh ng c 1 xi lanh- Lp bang tnh cac gia tr Ti tng xi lanh.- Tnh tng T: T = T1 + T2 + T3 + T4Bang 2.2.Bang tnh tng T

1 T1 2 T2 3 T3 4 T4 T

07200

260

-1

-

(MN/m )

3

1

0 200

2

T

14060 8040 100120 200160180 240220

2

Ttb

300280 320 360340 380 440400420 500460 480 560540520 600580 620 700680640660 720

Hnh 2.6. th tng T

Tnh gia tr Ttb. Da theo cng thc :

]/[1030 2

3

mMNRF

NT

dp

itb

=

Ve th phu tai tac dung ln cht khuyu :

0

380

370

Z

600

19

18

17

R0

50

40

30

20

O7013 1011 420

6

420

022

21

23

360

21

3

1415

16

O' 7

5

89

390

400

410

120

500

200140

180

290

260

270

60280

220

240

310

320

650

300660

340 330

540560

580

10

520

160

710

450670

440

430

680460

470

T

480690

700

Hnh 2.7. th phu tai tac dung ln cht khuyu


7/197


7

Ve h truc toa vung goc Z-T.Truc Z co chiu dng hng xung dit cac gia tr T,Z ln h truc T-Z, ng vi mi cp ta co mt im, anh s

0,1,2,..72. Ni cac im o lai ta co th vec t phu tai tac dung ln cht khuyu.Dch gc toa xung mt oan bng gia tr lc quan tnh ly tm :

PR0 = -m2R2 [MN/m2]y chnh la tm cht khuyu 01.Xac nh phng chiu va im t lcGia tr cua lc la vect tnh t gc 01 n mt v tr bt ky ma ta cn; Chiu

cua lc la t tm ra ngoai;im t nm trn phng keo dai cua vect va ct vong tron tng trngcho cht khuyu.

Khai trin th vect phu tai Z-T thanh th Q-:

Ve h truc toa Q-, chon t l xch Q = 0,05[/mm]vaQ=T=ZTrn cac im chia cua truc O- ta ln lt t cac vect tng ng vi cac goc.Chng han 100,200,..,7200.

Ni cac u mut vect lai ta co th khai trin Q=f().Lp bang ve Q=f().Bang2.3.Bang tnh Qtb0 Q 0 Q 0 Q 0 Q

0

180 540 720

Xac nh Qmax, Qtb, Qmin

280800

0 20 40 60

1

2

180120100 140 160 220200 240 260

Qtb2

3

4

(MN/m )2

Qtb

480380320300 340 360 420400 440460 520500 540 560 620600580 640 660 720700680

Hnh 2.8. th khai trin cua vect phu tai tac dung trn cht khuyu

Ve th phu tai tac dung trn u to thanh truyn :


8/197


8

Dung mt t giy bong, trn t giy bong co cac im chia ng vi cac goc(+) . Sau o t t giy bong ln th vect phu tai tac dung trn cht khuyu.Ta tin hanh xoay t giy bong ngc chiu kim ng h ng vi goc d t giybong th co goc (+) trn t giy bong, c mi ln xoay nh vy ta anh du cacim trn t giy bong. Sau o ta ni cac im lai ta c th phu tai tac dungln u to thanh truyn.

180173 720 186

253

273

262

284

29645061063

560

Z'

38

51

25

13

580590

240

600 230

346370

0

334

120

140160

540500

380180

470

490

480

460130308

321

340

107 660

86

73

97

640

620

630

250

260

270

650

280

290

300

143

126

117

135680

670 320

310

330

165

151

158

690

700

710

60350

410

400

110

100390

360 440

420

90430

70

80

201

40

50

20

10

30

194

232

233

224

208

216

T'

Hnh 2.9. th lc tac dung ln u to thanh truyn

th mai mon cht khuyu :

- Chia vong tron tng trng cho cht khuyu thanh 24 phn bng nhau,anh

s th t theo chiu ngc kim ng h.- T cac im chia 0,1,2,3,..23.Trn vong tron 0, ke cac tia 0o,10,20,..,230keo dai ct th phu tai tac dung trn cht khuyu cac im xac nh. Ta lp ctng phu tai tac dung ln 1 im t laQi. Gia tr cua tng Qi c ghi vao cac co anh du trc, sau o cng tt ca cac gia tr trn tng ct co tng phu tai tacdung trn cac im cua b mt cht Qi

Lp bang gia tr tnh Qi

Bang 2.4. Bang xac nh vung anh hng cua iQ

im

Qi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 .................. 20 21 22 23

Q0Q23

..................

..................

Q ..................


9/197


9

21

20

18

19

17

15

16

22

230 1

3

2

4

14

1312

11

6

5

7

9

8

10

Hnh 2.10. th mai mon cht khuyu


10/197

PHN II. KT CU CHI TIT VA CUM CHI TIT CHNH TRONGNG C T TRONG

1. KT CU NHOM PISTONA. PITTON1.1. IU KIN LAM VIC VA VT LIU CH TAO PISTON

1.1.1. iu kin lam vic cua PistonPiston co iu kin lam vic rt nng nhoc va chu tai trong c hoc va chu tai

trong nhit . Ngoai ra Piston con chu ma sat va n mon.+Tai trong c hoc : Trong qua trnh chay , kh hn hp chay sinh ra ap sut rt

ln trong bung chay , trong chu ky cng tac ap sut kh th thay i rt ln v vy lckh th co tnh cht va p.

+Tai trong nhit : Trong qua trnh chay Piston trc tip tip xuc vi san vtchay co nhit rt cao (230028000K) . Ma nh vy nhit cua Piston va nht lanhit phn nh Piston cung rt cao (230028000K) .

+ Ma sat va n mon : Trong qua trnh lam vic Piston chu ma sat kha ln dothiu du bi trn va lc ngang N ep Piston vao xylanh , ma sat cang ln do bin dangcua Piston . Ngoai ra nh Piston tip xuc trc tip vi san vt chay nn con b san vtchay n mon .

1.1.2. Vt liu ch tao Piston

Vt liu ch tao Piston phai ap ng iu kin lam vic cua no o la co bn cao,chu c nhit cao, bin dang dai nho , ma sat nho . Tt nhin khng co loai vtliu nao ap ng ng thi cac yu cu trn . Do o cn chon vt liu ti u nht , sovi hp kim gang th hp kim nhm co bn thp hn , bin dang dai ln hnnhng hp kim nhm co khi lng ring nho hn va cung co tnh uc tt nh gang .Do o chon hp kim nhm lam vt liu ch tao Piston .

1.2. KT CU PITTONSPiston gm ba phn chnh :+ nh Piston : La phn trn cung cua Piston , cung vi xy lanh va np may tao

thanh bung chay .+ u Piston : Bao gm nh Piston va vung ai lp xecmngdu va xecmng

kh lam nhim vu bao kn bung chay .+ Thn Piston : Phn pha di ranh xecmng du cui cung u Piston lam

nhim vu dn hng cho Piston .

19


11/197

c im kt cu cua piston c m ta nh hnh 2.1

Hnh 2.1 : Kt cu piston ng c iesel 4 ky

Phn tch c im kt cu cua nh Piston- Kt cu cua nh Piston : nh Piston co kt cu rt a dang gm nh bng nh

li va nh lom nh bng la loai ph bin nht , co din tch chu nhit be nht va co kt cu

n gian d ch tao nh li co cng vng cao , loai nh nay khng cn b tr cac ng gn

pha di nh nn trong lng Piston co th giam . Loai nh nay t kt mui thannhng do b mt chu nhit ln nn co anh hng xu ti qua trnh lam vic cuaPiston .

nh lo co din tch chu nhit ln hn nh bng nhng co u im la tao raxoay lc nhe trong qua trnh nen va trong qua trnh chay .

+ Kt cu cua u Piston : Nhim vu chu yu cua u Piston la bao kn va la

ni b tr ranh xec mng, s lng ranh xecmng kh chon t 35 , s lng ranhxecmng du t 1 3. giam nhit cho xecmng kh th nht cn b tr xecmng kh th nht cang

gn khu vc nc lam mat cang tt. Chon s xecmng kh theo nguyn tc : ap sut khth cang cao , tc cang thp , ng knh xylanh cang ln th chon s xecmng khcang nhiu .

20


12/197

+ Kt cu cua thn Piston : Thn Piston co tac dung la dn hng cho Pistonchuyn ng trong xylanh va chu lc ngang N . dn hng tt va t va p khe hgia thn Piston va xylanh cn phai be . Chiu dai cua thn cang ln th dn hngcang tt ap sut tac dung ln Piston cang nho, Piston t b mon. Tuy nhin thn cang daith khilng cua Piston cang ln va ma sat cang ln .

V tr cua l b cht : khi chu lc ngang nu cht Piston t chnh gia thnth trang thai tnh ap suaphan b u . Nhng khi Piston chuyn ng dolc ma sattac dung lam cho Piston co xu hng quay quanh cht nn ap sut cua Piston nen trnxylanh se phn b khng u na . V th thng t cht v tr cao hn:

hcht = (0,6 0.7)Hthn

N

hch

Hth

Hnh 2.2 : V tr l b cht

Dang cua thn Piston : Dang cua thn Piston thng khng phai la hnh tru matit din ngang thng co dang van hoc vat hai u b cht Piston . Phai lam nhvy la khi Piston b bin dang do lc kh th PZ , lc ngang N va nhit tac dungPiston khng b bo ket trong xylanh

Ca ba nguyn nhn nay u lam cho Piston bin dang thanh hnh van (truc lntrung vi ng tm cht Piston) . Kt qua la lam cho Piston b bo trong xylanh .

khc phuc lam thn Piston co dang van sn ma truc ngn trung vi ngtm cht , hoc tin vat bt mt thn Piston pha hai u b cht .

21


13/197

t pzN

Hnh 2.3 : Trang thai bin dang cua Piston khi chu nhit , lckh th PZ va lc ngang N

B. KT CU XECMNG

1.1. iu kin lam vic va vt liu ch tao xecmng1.1.1.iu kin lam vicXecmng kh co nhim vu bao kn bung chay , ngn khng cho kh chay lot xung

cacte , con xecmng du co nhim vu ngn khng cho du nhn suc ln bung chay .Xecmng kh lam vic trong iu kin chu nhit cao , ap sut va p ln ,ma

sat mai mon nhiu va chu n mon hoa hoc . Va ngoai ra khi ng c lam vic xecmng

cung chu ng sut un .1.1.2.Vt liu ch tao xecmngVi iu kin lam vic cua xecmng nh trn nn vt liu ch tao xecmng phai co

y u cac tnh cht sau:+ Co tnh chu mai mon tt diu kin ma sat ti han.+ Co h s ma sat nho i vi mt xylanh .+ Co sc bn va an hi cao va n nh trong iu kin nhit cao+ Co kha nng kht vi mt xylanh mt cach nhanh chong.

Ta chon gang hp kim lam vt liu ch tao xecmng v no co nhiu u im ma ban

thn cac loai vt liu khac khng sanh c nh :+ Nu mt ma sat b cao xc trong qua trnh lam vic vt xc mt dn mt ma

sat c khi phuc nh cu.+ Graphit trong hp kim ngang co kha nng bi trn mt ma sat do o lam giam

h s ma sat .+ t nhay cam vi ng sut tp trung sinh ra cac vung co vt xc .

22


14/197

1.2. Kt cu cua xecmngXecmng co kt cu n gian . No co dang vong thep h ming nh hnh (2.9) .

Dng knh D cua xecmng la ng knh ngoai cua xecmng trang thai lp gheptrong xylanh . Mt 1 la mt ay , mt 2 la mt lng va mt 3 la mt bung , chiu daycua xecmng la khoang cach gia hai mt ay. Theo nhim vu xecmng chia lam hai

loai la xecmng kh va xecmng du . Tuy theo s phn b ap sut cua xecmng maxecmng co xecmng ng ao va khng ng ap . Do xecmng ng ap b mon khngu nht la khu vc gn ming xecmng b mon nhiu hn , con xecmng khng ngap la xecmng trang thai t do co hnh dang nht nh va gia cng thep phng phapc bit co c ap sut phn ming cua xecmng tng i ln , loai xecmng naysau mt thi gian s dung ap sut phn ming tuy co giam nhng giam t hn loaixecmng ng ap . Cho nn hin nay xecmng khng ng ap c dung nhiu hn.

D

t

t

1

h

f

Hnh 2.4 : Xecmng1. Mt ay ; 2. Mt lng ; 3. Mt bung 4. Phn ming ;

5. Khe h ming trang thai lp ghep

Kt cu cua xecmng khXecmng kh co nhiu kiu tit din khac nhau . Ta co th chon xecmng co tit

din kiu hnh thang nh hnh (2.5) .Bi v loai nay co kt cu n gian nhng khi lpvao xylanh mt lng b vanh ln thanh mt cn , do o xecmng ch tip xuc vi xylanh mt phn mt lng xecmng . V vy ap sut tip xuc cao , t lot kh va chong ra khthn .

23


15/197

Hnh 2.5 : Kt cu xecmng kh

Kt cu cua xecmng duKt cu xecmng du co nhiu loai khac nhau . Cac loai tit din hnh thang , li

dao, xec mng t hp... . Cac dang nay u nhm muc ch nng cao ap sut tip xuctrn vach xylanh.

Hnh 2.6 : Xec mng du

Mt s dang kt cu xec mng kh, du s dung trong ng c c m ta trn hnh2.7

Hnh 2.7 : Mt s dang xec mng kh, du trong ng c

24


16/197

C, Cht piston1.1. iu kin lam vic va vt liu ch tao cht

1.1.1.iu kin lam vicCht piston lam vic trong iu kin tai trong c hoc, tai trong nhit, tai trong va ap

cao.1.1.2.Vt liu ch tao xecmngPhai am bao co ben c, nhit cao, co kha nng ch tai trong va p. Thng

thng vt liu ch tao cht piston la thep hp kim.1.2. Kt cu cht pistonKt cu cht piston n gian, cht piston co dng hnh tru rng (mt ngoai hnh tru, mttrong ronh lam nhe cht).

25


17/197

2. Kt cu nhom thanh truynA.Kt cu thanh truyn2.1.Nhim vu va iu kin lam vic thanh truyn.

Nhim vu:

- Thanh truyn dung ni piston va truc khuyu.- Bin chuyn ng tnh tin cua Pton thanh chuyn ng quay cuatruc khuyu.

iu kin lam vic:+Chu tac ng cua lc kh th+Chu tac ng cua lc quan tnh nhom piston+Chu tac ng cua lc quan tnh thanh truyn

Vt liu ch tao thanh truyn: Vt liu ch tao thanh truyn phai co bn c

hoc cng vng cao, thng thng la thep cac bon hoc thep hp kim

Hnh 2.8: Cac dang thanh truyn s dung trong ng c t trong

27


18/197

2.2. Kt cu thanh truynKt cu thanh truyn c chia lam 3 phn- u nho thanh truyn: u lp ghep cht pistng.- u to thanh truyn: Lp ghep gia thanh truyn vi cht khuyu.- Thn thanh truyn: La phn thanh truyn ni gia u nho va u to.

u nho thanh truyn:

Hnh 2.9:Kt cu cac dang u nho thanh truynNX: Kt cu u nho thanh truyn phu thuc vao kch thc cht pittng va phng

phap lp ghep cht pittng vi u nho thanh truyn .

- Khi cht pittng lp t do:- u nho thanh truyn co dang hnh tru rng.- Thanh truyn cua ng c c ln thng dung u nho dang cung tron

ng tm,i khi dung kiu van tang cng cua u nho.- Trong nhng ng c may bay, ng c xng dung trn t, u nho

thanh truyn co dang hnh tru mong.Khi lp cht pittng t do do co s chuyn ng tung i gia cht

pittng va u nho nn phai chu y bi trn mt ma sat.

@Du bi trn c a ln mt cht pittng va bac lot u nho bngng dn u khoan doc theo thn thanh truyn.@Trong ng c t may keo va ng c nho, bac lot u nho c

bi trn theo kiu hng u vung te.Trong ng c hai ky u nho thanh truyn lun lun chu nen, do o

u bi trn a ln b mt cht pittng phai co ap sut cao va gi du bitrn,trn bac lot u nho thanh truyn thng co cac ranh cheo cha unhn.

mt s ng c hai ky tc cao do ap sut trn mt cht ln va khobi trn nn ngi ta thng khng dung bac lot ma dung bi ua.

28


19/197

Trong nhng ng c lam mat nh pittng bng cach phun du nhnnhn vao mt di cua nh pittng, trn u nho thanh truyn phai b tr lphun du. Du sau khi bi trn b mt bac lot va cht pittng se phun qua lphun vao mt di nh pittng lam mat nh.

Thn thanh truyn

Kt cu cua thn thanh truyn phu thuc vao tit din ngang thnthanh truyn+ Loai thn thanh truyn co tit din tron: thng dung trong ng c

tnh tai va tau thuy tc thp.@u im cua cac loai nay la d ch tao theo phng phap ren t do va

d gia cng.

@Khuyt im cua loai thn thanh truyn nay la s dung vt liu khnghp ly.

+Thn thanh truyn co tit din ch I: c dung rt nhiu trong ngc t may keo va cac loai ng c cao tc. Loai thn co tit din nay sdung vt liu rt hp ly( truc y_y nm trong mt phng lc.

@Loai thn thanh truyn co tit din ch I thng ch tao theo phngphap ren khun ,thch hp vi phng an san xut ln.

mt vai ng c nhiu hang xylanh, i khi dung loai thanh truyn

co tit din ch H tng ban knh chuyn tip t thn n u to thanhtruyn nhm tng cng vng cua thn thanh truyn.

+ Loai thn thanh truyn co tit din hnh ch nht va hnh vanthng dung trong ng c m t ,xung may, ng c c nho. Loai thn naykt cu n gian d ch tao.

i khi tng cng vng va d khoan ng du bi trn, thn thanhtruyn co gn gia c trn sut chiu dai cua thn.

ng knh l dn du thng bng 48 mm. ng knh l dn duphai bao am cung cp y u lng du bi trn va nhanh chong a du lnbi trn khi khi ng. V vy l dn du khng nn qua ln hoc qua be.

Do cng ngh khoan l du kho khn nht la i vi cac loai thanhtruyn dai , nn co khi ngi ta gn ng dn du bi trn pha ngoai thn th a du t u to ln u nho.

Chiu rng h cua thn thanh truyn tng dn t u nho ln u to phu hp vi quy lut phn b cua lc quan tnh tac dung ln thn thanh

truyn trong mt phng lc. Lc quan tnh phn b theo quy lut hnhtam giac.

29


20/197

u to thanh truyn

Hnh 2.10: Kt cu u to thanh truyn: 1-Np u to; 2-Bu lng u tothanh truyn; 3-Thn thanh truyn; 4-Bac lot

Kch thc u to thanh truyn phu thuc vao ng knh va chiu daicht khuyu.

yu cu :- Co cng vng ln bac lot khng b bin dang.

- Kch thc nho gon+ lc quan tnh chuyn ng quay nho;+giam kch thc hp truc khuyu,- Ch chuyn tip gia thn va u to phai co goc ln ln giam ng suttp trung.- D lp ghep cum pittng thanh truyn vi truc khuyu.

2.3. Kt cu mt s dang thanh khacKt cu thanh truyn lp k tip:Loai nay hai thanh truyn cua hai hang xi lanh ging ht nhau lp kt tip

trn cung mt cht khuyu.- u im:Kt cu n gian d ch tao, hai thanh truyn lam hoan toan ging

ht nhau nn ch tao re tin.- Nhc im:

Cht khuyu phai lam dai anh hng chiu dai truc khuyu va thn maylam tng trong lng ng c va giam sc bn truc khuyu.

30


21/197

Loai thanh truyn trung tm :-Loai thanh truyn trung tm loai thanh truyn co hai thanh truyn cung

lp chung trn mt cht khuyu ca hai thanh truyn cung lp trn mt mtphng nn mt thanh truyn co dang hnh nang con thanh truyn kia lp ngtm va b kep gia nang thanh truyn nang.-u im:

ng hoc ng lc hoc hai thanh truyn trn ging nhau hai hang xi lanhging nhau nhng cht khuyu ngn hn cht khuyu thanh truyn lp k tip.-Nhc im:

Loai thanh truyn nay co khuyt im ch tao phuc tap, hn na dung bac

lot co kt cu c bit mt trong va mt ngoai u la mt lam vic do o khoch tao bac lot.

31

1

2

3

Hnh 2.11: Kt cu thanh truyn trung tm1-Thanh truyn nang; 2-Thanh truyn trung tm; 3-u to thanh truyn nang.

Loai thanh truyn chnh va thanh truyn phu. Loai nay co mt thanh

thanh truyn phu lp trn thanh truyn chnh.-u im:Loai thanh truyn nay ngay nay c dung kha nhiu v no u im

Kt cu nhe gon giam c kch thc va trong lng thanh truyn va ngthi am bao o cng vng cua u to thanh truyn.-Nhc im:

ng hoc pittng thanh truyn trn hai hang xi lanh khng ging nhau.Khi lam vic thanh truyn chnh con chu thm m men un phu.


22/197

32

1

2

3

4

Hnh 2.12:Kt cu thanh truyn chnh va thanh truyn phu ng c ch V1- u nho thanh truyn chnh; 2-Thanh truyn chnh; 3- u to thanh truyn;

4-Thanh truyn phu.

Loai thanh truyn hnh sao:Trong ng c hnh sao thanh truyn cua cac xi lanh cung nm chung

trn mt cht khuyu nn khng dung kiu thanh truyn lp k tip hoc thanhtruyn trung tm c.Cht khuyu dai nn cng vng kem kha nng chulc truc khuyu .Trong ng c hnh sao dung c cu thanh truyn chnh lpnhiu thanh truyn phu thanh truyn chnh co kch thc ln co cng vngcao nn u to thanh truyn chnh co nhiu cht lp nhiu thanh truyn phu.

1 2

Hnh 2.13:Thanh truyn chnh va thanh truyn phu cua ng c hnh sao1-Thanh truyn phu ng c hnh sao, 2- Thanh truyn chnh ng c hnhsao


23/197

33


24/197

3. KT CU TRUC KHUYU, BAC LOT BANH A.A. KT CU TRUC KHUYU

3.1. Nhim vu , iu kin lam vic va yu cu i vi truc khuyu.- Tip nhn lc kh thtruyn t piston xung tao m ment quay cho ng c.iu kin lam vic truc khuyu.+ Truc khuyu chu lc quan tnh va lc kh th.

+ Chu va p chu xon.+ Mai mon ln , (kho bi trn tc cao). Yu cu:

+Truc khuyu co cng vng ln co bn cao va trong lng nho+Co tnh cn bng cao khng xay ra cng hng trong pham vi tc s dung.+ chnh xac cao trong gia cng c kh.+Kt cu truc khuyu phai am bao tnh cn bng tt (tnh va ng).

3.2. c im kt cu cac dang truc khuyu.

1. Truc khuyu nguynTruc khuyu gm co cac phn:u truc khuyu, khuyu truc (cht, ma,c truc khuyu) va ui truc khuyu.

Hnh 2.14: Kt cu tng th u truc khuyu u truc khuyu thng dung lp banh rng dn ng bm nc,bm

du bi trn, bm cao ap, banh ai (puly) dn ng quat gio va ai c khi ng khoi ng ng c bng tay quay. Cac banh rng chu ng hoc banh ai dn ng lp trnu truc khuyu theo kiu lp cn hoc lp trung gian va u la lp ban nguyt ai c hamcht banh ai, pht chn du, chn doc truc u lp trn u truc khuyu.

Ngoai ra cac b phn thng gp k trn trong mt s ng c con co lp b giamdao ng xon cua h truc khuyu u truc khuyu b dao ng xon co tac dung thu nnglng sinh ra do m men kch thch trn h khuyu do o dp tc dao ng tt dao nggy ra bi m men.

B dao ng xon thng lp u truc khuyu la ni co bin dao ng xon lnnht.

Khuyu truc C truc : cac c truc thng co cung kch thc ng knh. (ng knh c truc

thng tnh theo sc bn va iu kin hnh thanh mang du bi trn, quy nh thigian s dung va thi gian sa cha ng c).

Trong mt vai ng c c truc lam ln dn theo chiu t u n ui truc ambao sc bn va kha nng chiu lc cua c truc c ng u hn.

Khi ng knh c truc tng lam tng thm cng vng truc khuyu mt khac mmen quan tnh c cc cua truc khuyu tng ln, cng chng xon cua truc tngln ma khi lng chuyn ng quay h thng truc khuyu vn khng thay i.

33


25/197

Tuy vy khi tng kch thc c truc kch thc cua bi truc se tng theo ng thitrong lng truc khuyu ln nn anh hng n tn s dao ng xon cua h truc co th xayra cng hng trong pham vi tc s dung.

Hnh 2.15: Kt cu khuyu truc

Cht khuyu co th ly ng knh cua cht khuyu ly bng ng knhcua c truc khuyu, nht la ng c cao tc do phu tai va lc quan tnh ln mun vy tng kha nng kha nng lam vic bac lot va cht khuyu ngi ta thng tng ng knhcht khuyu.

Nh vy knh thc va khi lng u to thanh truyn u to se tng theo tn s dao

ng ring se giam co th xay ra hin tng cng hng trong pham vi tc s dung chophep. V vy cn phai la chon chiu dai sao cho co th thoa man iu kin hnh thanhmang du bi trn.

va truc khuyu co cung vng ln, do o giam trong lng cht khuyu phai lamrng, cht khuyu rng co tac dung cha du bi trn bac lot u to thanh truyn giam khilng quay thanh truyn, l rng trong cht khuyu co th lam ng tm hoc lch tm vicht khuyu.

Ma khuyu la b phn ni lin gia c truc va cht khuyu, hnh dang makhuyu chu yu phu thuc vao dang ng c, tr s ap sut kh th va tc quay cua truckhuyu.

Khi thit k ma khuyu ng c cn giam trong lng , ma khuyu co nhiu dang nhngchu yu dang ma hnh ch nht va hnh tron co kt cu n gian d ch tao, dang ma hnh van co kt cu phc tap loai ma khuyu hnh ch nht phn b li dung vt liu khng hpdo tng khi lng khng cn bng ma khuyu, ma khuyu dang tron sc bn cao co khanng giam chiu day ma do o co th tng chiu dai c truc va cht khuyu va giam maimon c truc va cht khuyu mt khac ma tron d gia cng. i trong lp trn khuyu co hai tac dung:

+ Cn bng m men lc quan tnh khng cn bng ng c chu yu la lc quan tnh ly tmnhng i khi dung cn bng lc quan tnh chuyn ng tnh tin nh ng c ch V+Giam phu tai cho c truc nht la gia ng c bn ky co 4,6,8 xy lanh v ng c nay colc quan tnh va m men quan tnh t cn bng nhng ng sut gia c truc chu ng sutun ln, khi dung i trong m men quan tnhnoi trn c cn bng nn c truc gia khng chu ng sut un do lc quantnh m men gy ra. Mt khac truc khuyu khng phai la chi tit cng vng tuyt i vathn may trong thc t b bin dang nn trong ng c dung itrong cn bng.

34


26/197

Hnh 2.17: Kt cu cac dang ma khuyu

ui truc khuyu thng lp vi cac chi tit may cua ng c truyn dncng sut ra ngoai may cng tac.

- Truc thu cng sut ng c thng ng tm vi truc khuyu dung mt bch truckhuyu lp banh a.Ngoai kt cu dung lp banh a trn ui truc khuyu con co lp cac b phn c bit:

+Banh rng dn ng c cu phu: Trong mt vai loai ng c do c im kt cu phai btr dn ng c cu phu phai lp banh rng ui truc khuyu nn pha ui truc khuyu phaico mt bch lp banh rng.+Vanh chn du trn ui truc khuyu co tac dung ngn khng cho du nhn chay ra khoicac te.Cac dang truc khuyu phu thuc vao s xi lanh, cach b tr xi lanh s ky ng c va th tlam vic cua cac xi lanh kt cu truc khuyu phaiam bao ng c lam vic ng u bin dao ng va m men xon tng i nho.

- ng c lam vic cn bng t rung ng.

-ng sut sinh ra do dao ng xon nho.-Cng ngh ch tao gia thanh re.Kch thc cua truc khuyu phu thuc chu yu vao khoang cach gia hai ng tm xi lanh,chiu day cua lot xi lanh va va phng phap lam mat. i vi ng c hai ky kch thctruc khuyu con phu thuc vao h thng quet thai.

35

1

2

Hnh 2.18. Kt cu tng th truc khuyu nguyn.

1-ai c khi ng; 2-Banh rng; 3- i trong; 4-ng du; 5,8- C truc khuyu; 6-Makhuyu; 7-Cht khuyu; 9-Bac lot.


27/197

2.Kt cu truc khuyu ghep

Truc khuyu ghep thng ch tao ring thanh tng b phn. C truc, ma khuyu, chtkhuyu, ghep lai vi nhau hoc lam c truc ring ri ghep vi khuyu.Thng dung trongng c c ln, truc khuyu c ch tao thanh tng oan ri ghep lai vi nhau bng mtbch truc khuyu ln thng ghep trong ng c c ln ng c tau thuy ng c tnh ai

nhng cung dung trong ng c c nho, nh xe m t, ng c xng c nho, ng c caotc co cng sut ln giam hin tng dao ng cua truc cn ruc ngn chiu dai truckhuyu .

36

Hnh 2.19: Kt cu truc khuyu ghep

1

23

4

56

7

1- C truc khuyu; 2- Ma khuyu; 3,6- ng du bi trn chnh; 4- C truc khuyu; 5- aic ghep ma khuyu va cht khuyu;7- bi.

3. Kt cu truc khuyu thiu c

c im kt cu truc khuyu loai nay kch thc nho gon nn co th rut ngn chiu daicua thn may va giam khi lng ng c.Truc khuyu thiu c co cng vng kem v vy khi thit kt cn kch thc c truc, chtkhuyu ng thi tng chiu day va chiu rng ma khuyu tng cng vng cho truckhuyu.Thng dung trong ng c xng t may keo va ng c iezen cng sut nho dophu tai tac dung ln c truc nho.

Hnh 2.20.Kt cu truc khuyu thiu c.1 2 3 54

1-L du bi trn; 2-Cht khuyu; 3-Ma thiu c; 4-Ma khuyu; 5-ui truc khuyu.4. Kt cu truc khuyu ch V

Loai truc khuyu nay thng dung trong ng c co hai hang xi lanh goc lch haikhuyu kt tip 900

Truc khuyu ch V thng dung trong ng c co cng sut c trung bnh va ln, ktcu phc tap kho ch tao, gia thanh cao.


28/197

37

1 2 3 4 5

6 7 8 9

Hnh 2.21: Kt cu truc khuyu ch ng c ch V:1-Banh rng khi ng;2- ng du bi trn;3- Cht khuyu; 4-Vt du; 5-Ma khuyu; 6-

L du bi trn truc cam; 7-C truc khuyu; 8-Vt bt puly; 9- Vt bt quat.B.Kt cu banh a

3.2.3. Banh a:

a) Nhim vu:- Tch tr nng lng d trong hanh trnh sinh cng bu p nng lng thiu

hut trong cac qua trnh tiu hao cng khin cho truc khuyu quay u hn- Banh a con la ni ghi cac ky hiu cac CT, CD, goc phun sm , anh la

sm- Trong 1 s loai ngi ta dung nam chm vnh cu tao ra ngun in th thp

cua h thng anh la banh a t (Vlng Manhtic)b) Kt cu:

- Banh a c s dung trong ng c t trong co 3 dang: banh a dang a(phu hp vi ng c nhiu xylanh va tc cao), banh a dang chu, banh a dangvanh.


29/197

4. C CU PHI KH

C cu phi kh co nhim vu iu khin qua trnh thay i mi cht cng tac

trong ng c, Thai sach kh thai khoi xilanh va nap y hn hp hoc khng khmi vao xilanh ng c.

iu kin lam vic:- Tai trong c hoc cao- Nhit cao- Tai trong va p lnYu cu i vi c cu phi kh:- ong m ung quy lut va thi im- m ln- ong kn, xupap thai khng t m trong qua trnh nap,- t mon, ting n nh, d dang iu chnh, sa cha, gia thanh ch tao

thp. am bao nhim vu va yu cu trn c cu phi kh c phn thanh cac loai sau:

C cu phi kh dung cam-xupap:La loai c cu phi kh c s dung ph bin trong cac loai ng c t trong,

co kt cu n gian, d ch tao, d iu chnh, gia thanh khng cao lm.C cu phi kh dung van trt:La loai c cu co nhiu u im nh tit

din lu thng ln, d lam mat, t ting n. Nhng do kt cu kha phc tap, giathanh cao nn ngi ta ch s dung cho cac loai xe c bit nh ng c xe ua.

C cu phi kh dung piston ong m ca nap va ca thai: La loai c cuphi kh cua ng c hai ky quet vong hoc quet thng, quet thng co th qua xupap

xa hoc ca xa dung piston i nh. C cu phi kh loai nay co kt cu n gian,khng phai iu chnh, sa cha nhng cht lng qua trnh trao i kh khng cao.Trong c cu loai nay piston ng c ong vai tro nh mt van trt, ong m canap va ca thai. Loai ng c nay khng co c cu dn ng van trt ring machung dung c cu khuyu truc thanh truyn dn ng piston .

C cu phi kh hn hp dung ca nap va xupap thai: s dung trn ngc hai ky quet thng

38


30/197

4.1. C IM KT CU CUA C CU PHI KH4.1.1. C cu phi kh dung trn ng c hai kyTrong ng c hai ky, qua trnh va nap y mi cht mi vao xilanh ch

chim khoang 1200 n 1500 goc quay truc khuyu. Qua trnh thai trong ng c haiky chu yu dung khng kh quet co ap sut ln hn ap sut kh tri y san vtchay ra ngoai. qua trnh nay se xy ra s hoa trn gia khng kh quet vi san vtchay, ng thi cung co cac khu vc cht trong xilanh khng co kh quet ti. Chtlng cac qua trnh thai sach san vt chay va nap y mi cht mi trong ng chai ky chu yu phu thuc vao c im cua h thng quet thai.Theo hng vn ng cua dong kh quet trong ng c hai ky phn thanh hai loai:

Quet vong: la h thng quet va thai vn hanh theo nguyn ly dong khng khquet i ng vong luc u t pha di men theo thanh xilanh i ln, ti np xilanhdong kh quay i chiu 1800 va i xung ngc vi chiu cu. Cac ca thai va caquet cua h thng quet vong u t phn di cua xilanh va vic ong, m cacca nay u do piston am nhim.

Quet thng: dong kh quet i theo ng thng t di ln, v vy hanh trnh

cua no trong xilanh ch bng mt na so vi quet vong. Cac c cu quet va thai cuah thng quet thng c t hai u xylanh. iu khin ong m ca kh la dopiston hoc xupap dung truc cam.

Ngoai ra h thng quet thai cua ng c hai ky con c phn loai nhDa vao cac ca kh quanh chu vi co:

Quet vong t ngang: Cac ca thai cua h thng nay c t ngang i dinvi ca quet.

Quet vong t mt bn: Cac ca thai va ca quet u t v mt bn cua thanhxylanh.Quet vong t xung quanh: Cac ca thai va ca quet u c t khp chu vi

xylanh cua ng c.Quet vong t hn hp: La dang hn hp cua cac h thng quet vong t

ngang, quet vong t mt bn, quet vong t xung quanh.Da vao chiu cao tng i gia ca thai va ca quet doc theo ng tm xylanh:

39


31/197

Mep trn ca thai cao hn ca quet: trong o nu la ng c tng ap th cacca thai phai co van xoay tranh tn tht kh quet. Nu la ng c c nho khngtng ap th khng cn lp van xoay ng c phc tap.

Mep trn ca thai ngang vi mep trn cua ca quet: Trong trng hp nayphai lp van mt chiu t ng trong ca quet tranh hin tng san vt chay ivao ca quet.

Mep trn ca thai thp hn mep trn ca quet: Nu ch co mt hang ca quetth tt ca cac ca quet phai lp van mt chiu. Nu co hai hang ca quet th ch cnlp van mt chiu cho hang ca quet pha trn.

Thc t ta gp rt nhiu cach b tr phng hng cua cac ca quet, nhng ttca u da trn c s cua cac phng an b tr sau:

Hng song song: Cac ca quet va thai u c b tr song song vi nhautrong mt ct ngang cua xilanh. Thng c s dung cho ng c hai ky c nho.

Hng tm: Thng s dung trong ca thai cua h thng quet vong t xungquanh hoc h thng quet vong t thng.

Hng tip tuyn: ng tm cac ca kh la nhng ng tip tuyn vi mt

ng tron co ng knh nho hn ng knh xilanh.Hng lch tm: ng tm cua cac ca thai hoc cac ca quet tp trung vaomt vai im lch tm so vi tm xilanh nm bn trong hoc bn ngoai xylanh.

4.1.2.Mt s h thng quet thai c s dung nhiu hin nayH thng quet vong t ngang theo hng song song:

S dung chu yu trn ng c hai ky c nhoc im: Dung cacte lam may nen kh tao

ra khng kh quet.Ca quet thng t xin ln hoc nh pistonco kt cu c bit dn hng dong khng kh quettrong xylanh.

40

Hnh 4.1. C cu dung hp cacte quet kh.1. Piston.2. Thanh truyn.3. Truc khuyu.

1

2

3


32/197

H thng quet vong t ngang theo hng lch tm:Thng dung trn cac ng c hai ky co cng sut ln.c im: Ca quet t theo hng lch tm, xin ln va hp vi ng tm

xilanh mt goc 300, do o khi dong khng kh quet vao xilanh se theo hng i lnti np xilanh mi vong xung ca thai.

H thng quet vong t ngang phc tap:c im: Co hai hang ca quet, hang trn t cao hn ca thai, bn trong co

b tr van mt chiu sau khi ong kn ca thai vn co th nap thm mi cht cngtac mi vao hang l pha trn.

Ap sut kh quet ln nhng do kt cu co nhiu van t ng nn phc tap.Chiu cao cac ca kh ln lam tng tn tht hanh trnh piston, giam cac ch tiucng tac cua ng c.

H thng quet vong t mt bn:Ch s dung cho cac ng c hai ky tnh tai, ng c tau thuy c nho co tc

trung bnh. Cac ca kh t mt bn cua thanh xilanh theo hng lch tm caquet nghing xung mt goc 150. Trong h thng co th co van xoay ong cathai sau khi kt thuc quet kh nhm giam tn tht kh quet. H s tn tht kh quettng i ln, ap sut co ch trung bnh nho.

H thng quet thng qua xupap thai:Dung rng rai trong ng c t, may keo, tau thuy, tau hoac im: Ca quet t xung quanh xilanh theo hng tip tuyn. Xupap thai

c t trn np xilanh.

41

Hnh 4.2.C cu quet thng qua xupap thai.1. Cam; 2. Xupap; 3. Piston; 4. Bm quet kh

12

3

4


33/197

Dong kh quet ch i theo mt chiu t di ln np xilanh ri theo xupap thai rangoai nn dong khng kh quet t b hoa trn vi san vt chay va kh thai c yra ngoai tng i sach, do o h s kh sot nho va ap sut dong kh nap ln.

c)b) d) e)

Hnh 4.3. Mt s phng an quet thai trn ng c hai ky

a)

a. H thng quet thng dung piston i nh; b. H thng quet vong t ngang theohng lch tm; c. H thng quet vong t ngang phc tap; d. H thng quet thng quaxupap thai; e. H thng quet vong t mt bn

Hnh.4.4.S qua trnh cng tac va pha ph cua ng c hai ky quetvong

c

Vh

CT

P0

c'

VnVh

CD

V

n

m

a

zp

1.V tr im cht trn; 1.V tr phun nhin liu; 3.V tr m ca thai; 3. V tr ongca thai; 4. V tr m ca quet; 4. V tr ong ca quet.Cac goc th hin gia tr: 1-Goc phun sm; 3-1- Goc ng vi qua trnh nen; 1-2-3-Goc ng vi qua trnh chay va gian n; 3-3-Toan b goc m cua ca thai; 4-4-Toan b goc m cua ca quet; 3-4-Giai oan lot kh

i kh

4-4'

CD3-3'

123

1'

CT

1' 1

3' 34' 4

2

3-4'

O

3'-1

4.1.3.C cu phi kh dung trn ng c bn ky

42


34/197

Trn ng c bn ky vic thai sach kh thai va nap y mi cht mi c thc hinbi c cu Cam-xupap, c cu nay rt a dang, da vao cach b tr xupap co:

C cu phi kh xupap treo; C cu phi kh xupap t; C cu phi kh hn hp.Da vao cach b tr truc cam co:Truc cam dn ng xupap trc tip.

Truc cam dn ng xupap gian tip qua con i-ua y-on by.

1. V tr m xupap nap;2. V tr ong xupap nap; 3. V tr phun nhin liu; 3. V trim cht trn; 4. V tr cui qua trnh chay; 5. V tr m xupap thai; 6. V tr ong xupap

thai

Hnh 4.5. th cng va S pha phi kh cua ng c 4 ky

CT

CD

23

56

345

4

13' 3 4

6

5

255 2

0

r' b"r"0

c'

c

c"

a'a

b

P

Cac goc th hin gia tr: 1. Goc m sm xupap nap; 2. Goc ong mun xupapnap; 1-2. Toan b goc m cua xupap nap; 3. Goc phun sm; 2-3. Goc ng vi quatrnh nen; 3-4-5. Goc ng vi qua trnh chay va qua trnh gian n; 5. Goc m smxupap thai; 6. Goc ong mun xupap thai; 5-6. Toan b goc m cua xupap thai';1+6. Goc trung ip cua xupap thai va xupap nap.

Phng an b tr xupap trn nh piston

Cac ng c t trong co c cu phi kh dung xupap ngay nay u b trxupap theo mt trong hai phng an chu yu la b tr xupap t va b tr xupap treo.

* ng c diezel ch dung phng an b tr xupap treo. V dung tch bungchay cua ng c diezel nho, ty s nen rt cao. ng c xng co th dung xupaptreo hay xupap t, nhng ngay nay cung thng dung c cu phi kh xupap treov c cu phi kh nay co nhiu u im hn so vi c cu phi kh xupap t.

43


35/197

* Khi dung c cu phi kh xupap treo, bung chay rt gon, din tch mttruyn nhit nho v vy giam c tn tht nhit. Hnh 4.6 gii thiu kt cu va cachb tr xupap t. Phng an b tr cac xupap cung tn k nhau trn hnh 4.6.a.

1

b9

678

45

23

a

Hnh 4.6. C cu phi kh xupap

t.1. xupap; 2. Xupap; 3. ng dnhng; 4. Lo xo; 5. Mong ham; 6.Bulng iu chnh; 7. ai c ham; 8.Con i; 9. Cam.

C cu phi kh xupap treo co th b tr xupap theo nhiu kiu khac nhau.Cach b tr phu thuc vao hnh dang bung chay va kt cu cua c cu phi kh.Khi b tr mt day, xupap co th t xen ke nhau nh hnh 4.7.a. Kiu b tr ngnap va ng thai trn hnh nay thng dung cho ng c diezel. Trong ng cxng, ng thai va ng nap thng phai b tr v cung mt pha ng thai coth sy nong ng nap khin nhin liu d bay hi. Ngc lai ng c diezel thngb tr ng thai va ng nap v hai pha la giam s sy nong khng kh nap doo nng cao c h s nap.

1. Xupap; 2. Np; 3. ua y; 4. con i.

3

4

1

Hnh 4.7. C cu phi kh xupap treo

2

d

44


36/197

Khi b tr xupap treo thanh hai day, dn ng xupap rt phc tap. Co th sdung phng an dn ng nh hnh 4.8.a va b, dung mt truc cam dn ng giantip qua cac on by, hoc co th dung hai truc cam dn ng trc tip.

3

1

2

Hnh 4.8. S b tr hai hang xupapva dn ng chung trc tip bng truc

cam t trn np xylanh.1. Cam.2. on by.3. Lo xo xupap.4. ng nc.

4

Nu ch dung mt truc cam b tr thn may th phai dung c cu on bykha phc tap (Hnh 4.9). Phng an dn ng nay cung c dung kha ph bintrong ng c ch V. Cac loai ng c ch V dung trn t may keo co bung chayhnh chm, cac xupap thng b tr theo mt day va nghing i mt goc so ving tm xilanh. V vy thng hay dung mt truc cam t gia hai hang xilanh

dn ng toan b cac xupap.

5

3

2

1

Hnh 4.9. S dn ng bn dayxupap bng mt truc cam.1.Xupap; 2. ua y; 3. on by;4. Piston; 5. Cam4

Trong cac ng c co ng knh xilanh va cac ng c hin ai thngdung bn xupap tng din tch tit din lu thng va giam ng knh nmxupap, khin cho xupap khng b qua nong va tng c sc bn. Cac xupap cungtn cua loai ng c nay co th b tr thanh hai day hoc thanh mt day.

45


37/197

Khi b tr theo cach th nht (Hnh 4.10.a), co th giam bt s ng nap,ng thai trong np xilanh va co th ng thai va ng nap v cung mt pha.Trong nhiu kt cu cua ng c ch V, b tr nh trn co nhiu thun li. Tuy vykiu b tr nay thng lam cho xupap thai bn phai qua nong.

B tr xupap theo kiu th hai (Hnh 4.10b) tuy phai dung hai truc camnhng tranh c thiu sot trn, ngoai ra con lam cho vic b tr ng thai vang nap thun li, nht la i vi ng c diezel. am bao dn ng cacxupap cung tn ong m ng thi, ngi ta b tr truc cam dn ng cac xupapcung tn nay bng cac on by hnh nang (Hnh 4.10.c), on ngang (Hnh 4.10.d)hoc hai cam cung tn trc tip dn ng.

Trong mt s ng c xng, xupap co khi b tr theo kiu hn hp: xupapnap t trn thn con xupap thai lp cheo trn np xilanh nh hnh 4.11.

3

1

2Hnh 4.10. B tr xupap vacac phng an dn ng

xupap trong ng c dungbn xupap cho mt xylanh.1. on by; 2. Xupap;

3. Cam; 4. xupap.

4

Khi b tr nh th kt cu cua c cu phn phi kh rt phc tap nhng co thtng c tit din lu thng rt nhiu do o co th tng kha nng cng hoa ngc.

Kt cu nay thng dung trong cac loai ng c xng tc cao.

Hnh 4.11. B tr xupap hn hp1. on by; 2. Xupap nap 3. ua y;4. Xupap thai.

46


38/197

Phng an dn ng truc cam:

Phng an dn ng bng banh rng co u im rt ln la kt cu n gian,do cp banh rng phn phi kh thng dung banh rng nghing nn n khp m vabn.

Truyn ng bng xch co nhiu u im nh gon nhe, co th dn ng ctruc cam khoang cach ln.

Nhc im la t tin hn dn ng banh rng nhiu.

c)

d)

a) b)

e)

Hnh 4.12. Cac phng an dn ng truc cam

a.Dn ng truc cam dung banh rng cn ; b.Dn ng truc cam dung banh rng trunggian; c. Dn ng truc cam dung banh rng cn ; d.Dn ng truc cam dung xch ; e.Dn

ng truc cam dung xch co b phn cng xch

47


39/197

4.1.4. Kt cu cua cac chi tit trong c cu phi khNm xupapMt lam vic quan trong cua nm xupap la mt cn, co goc t 1545.

Goc cang nho tit din lu thng cang ln, tuy nhin khi nho, mt nm cangmong, cng vng cua mt nm cang kem do o d b cong vnh, tip xuc khngkn kht vi xupap.

Goc cua mt cn trn nm xupap con thng lam nho hn goc mt cn trn xupap khoang 0,51 xupap co th tip xuc vi theo vong tron mep ngoaicua mt cn (nu nh mt xupap rng hn mt cn cua xupap). Lam nh th coth bao am tip xuc c kn kht du mt nm co b bin dang nho.

Hnh 4.13. Kt cu mt s loai xupapa.Xupap nm bng ; b.Xupap nm lom ; c.Xupap nm li co cha Natri ; d. Xupapnm li khoet lom pha trn ; , e.Xupap nm li

Kt cu cua nm xupap thng co ba loai chnh sau y :a.Nm bng : u im cua loai xupap nm bng la ch tao n gian, co th

dung cho ca xupap thai hoc xupap nap. V vy a s cac ng c thng dung loaixupap nay.

b. Nm lom :Xupap nm lom co c im la ban knh goc ln gia phnthn xupap va phn nm rt ln. Kt cu nay co th cai thin tnh trang lu thngcua dong kh nap vao xylanh ng thi co th tng c cng vng cho phn

nm xupap. giam trong lng cua xupap khi tng ban knh goc ln, mt dicua nm c khoet lom su vao thanh dang loa ken. Nhc im cua xupap lom lach tao kho va mt chu nhit cua xupap ln; xupap d b qua nong. Xupap lomthng dung lam xupap nap cua ng c may bay va mt s ng c cng hoa.

48


40/197

c.Nm li : Dang nm li cai thin c tnh trang lu ng cua dong khthai (v mt nm li ln, nn han ch khu vc tao thanh xoay khi thai kh). Chnh vvy, xupap thai cua tt ca cac ng c cng hoa u lam theo nm dang li. giam trong lng cua nm, ngi ta con thng khoet lom pha trn phn nm.

Nhc im cua loai xupap li cung ging nh cua loai xupap lom la kho ch tao vab mt chu nhit ln.

Thn xupap:Thn xupap co nhim vu dn hng xupap.Thn xupap thng co ng

knh vao khoang dt =(0,160.25).dn... Khi trc tip dn ng xupap, lc nghing tacdung ln thn xupap ln nht, nn ng knh cua thn co th tng ln n dt=(0,30.4).dn. trong o dn la ng knh cua nm xupap.

tranh hin tng xupap mc ket trong ng dn hng khi b t nong,ng knh cua thn xupap phn ni tip vi nm xupap thng lam nho i mt thoc khoet rng l cua ng dn hng phn nay.

Chiu dai cua thn xupap phu thuc vao cach b tr xupap, no thng thayi trong pham vi kha ln: lt =(2,53,5).dn.

ui xupap:ui xu pap phai co kt cu lp a lo xo xu pap. Thng thng ui xupap co mt cn (nh hnh 4.13a) hoc ranh vong (nh hnh 4.13b) lp mong ham.Kt cu n gian nht lp a lo xo la dung cht (nh hnh 4.13c) nhng conhc im la tao ra ng sut tp trung. am bao an toan, cht phai c ch taobng vt liu co sc bn cao.

a. b. c. d.

Hnh 4.13. Kt cu ui xupap

49


41/197

tng kha nng chu mon, b mt ui xu pap mt s ng c c trangln mt lp thep hp kim cng (thep stenlit) hoc chup vao phn ui mt np bngthep hp kim cng (nh hnh 4.13c,d)

Kt cu xupap:Trong c cu phn phi kh xupap t, ng thai va ng nap b tr trn

thn may, con trong c cu phn phi kh xupap treo, ng thai va ng nap btr trong np xilanh. giam hao mon cho thn may va np xilanh khi chu lc vap cua xupap,ngi ta dung xupap ep vao hong ng thai va ng nap.

Kt cu cua xupap rt n gian, thng ch la mt vong hnh tru trn covat mt cn tip xuc vi mt cn cua nm xupap. Mt vai loai xupap thngdung gii thiu trn hnh 4.14.

Mt ngoai cua xupap co th la mt tru trn co tin ranh an hi lp chochc. Co khi mt ngoai co cn nho (khoang 12). Loai xupap hnh cn naythng khng ep sat ay ma mt khe h nho hn 0,04 mm. Trn mt cn cua cung tin ranh an hi, sau khi ep vao, kim loai trn thn may hoc np xylanh sein kn vao ranh va gi cht ly . Cac loai gii thiu trn hnh 4.14.a,b,c

thng t gp. Cac loai nay sau khi ep vao np xylanh ri phai can kim loaibin dang st vao mep . Mt s loai c lp ghep bng ren. xupap thng lam bng thep hp kim hoc gang hp kim(gang trng).

Chiu day cua nm trong khoang (0,08 0,15)d0. Chiu cao cua nm trongkhoang

50Hnh 4.14. Mt s dang xupap

song song

xupap cti cao tng

75

g)

0,5

...1,5

e)

b mt stellite

46

46

xupap

h)

f)

c)a)15

45

d)

b)


42/197

(0,180.25)d0 (d0 la ng knh hong ). xupap bng thep hp kim thng epvao thn may hoc np xylanh vi di vao khoang 0,0015 0,0035 ng knhngoai cua .

Kt cu ng dn hng xupap: d sa cha va tranh hao mon cho thn may hoc np xylanh ch lp

xupap, ngi ta lp ng dn hng xupap trn cac chi tit may nay.-Xupap c lp vao ng dn hng theo ch lp long (Thai nap).-Bi trn ng dn hng va thn xupap co th dung phng phap bi trn

cng bc bng du nhn do bm du cung c p di mt a p sut nht nh; bi

trn bng cach nho du vao ng dn hng hoc tin ranh hng du bi trn

bng du vung te.

ngn bt du nhn, i khi phai lp mu che u phn ui xupap. Kt

cu cac loai ng dn hng thng dung gii thiu trn hnh 4.15.

ba dHnh 4.15. ng dn hng xupap

c

Lo xo xupap:-Lo xo xupap dung ong kn xupap trn xupap

-am bao xupap chuyn ng theo ung quy lut cua cam phn phi kh.*am bao trong qua trnh m, ong xupap khng co hin tng va p trnmt cam.

Loai lo xo thng dung nhiu nht la lo xo xon c hnh tru. Hai vong haiu lo xo qun st nhau va mai phng lp ghep.

51

Hnh 4.16. Cac loai lo xo xupap


43/197

Trong ng c cng hoa va cao tc, mi xupap thng lp 13 lo xo lngvao nhau.

- Cac lo xo nay phai co chiu xon khac nhau khi lam vic khoi ket vaonhau.

Dung nhiu lo xo trn mt xupap co nhng u im sau:ng sut xon trn tng lo xo nho so vi khi ch dung mt lo xo. V vy t

khi gay lo xo.Tranh c hin tng cng hng do cac vong u co tn s dao ng t do

khac nhau.Khi mt lo xo b gay, ng c vn co th lam vic an toan trong mt thigian ngn v xupap khng ri tut xung xylanh.

Hnh 4.18. Truc cam lin truc

Hnh 4.17. C cu phi kh dung lo xo chuHnh 4.17. C cu phi kh dung lo xo chu xon

giam kch thc cua c cu phn phi kh, ngi ta con thng dung loailo xo chu xon hoc dung thanh an hi nh trn hnh 4.17. Khi dung nhng ktcu nay, ta co th giam chiu dai cua thn xupap.

4.1.5.Kt cu truc camNV: Truc cam dung dn ng xupap ong m theo quy lut.Truc cam thng bao gm cac phn cam thai, cam nap va cac c truc. Ngoai

ra trong mt s ng c trn truc cam con co cam dn ng bm xng, cam dnng bm cao ap va banh rng dn ng bm du, b chia in.v.v

52


44/197

Cam thai va cam nap:Trong ng c t may keo truc cam thng khng phn oan, cac cam lam

lin truc. Trong cac ng c tnh tai va tau thuy, cam thai va cam nap thng lamri tng cai ri lp trn truc bng then hoc ai c. Hnh dang va v tr cua cam phikh quyt nh bi th t lam vic, goc phn phi kh va s ky cua ng c, kch

thc XL. Kch thc cua cac cam ch tao lin vi truc thng nho hn ng knhc truc v, loai truc cam nay thng lp theo kiu ut lun qua cac truc trn thnmay. Ngc lai cac cam lp ri thng co kch thc ln hn c truc, v loai truccam nay thng lp theo kiu t vao cac truc ( truc lam vic thanh hai na) bn hng thn may.Cam ri cn phai lp chc trn truc va nh v chnh xac. V vy thng dung cachc nh bng then, then hoa, vt nh v, bulng..

Hnh 4.19. Truc cam va bac truc cam cua ng c c va va ln

1. C ; 2,4,7. Banh rng; 3,6. Cam dn ng xupap; 5. Truc cam; 8. Mt bch

chn truc phn phi; 9. Khp ni.Ctruc va truc cam:

Truc cam cua c cu phn phi kh dn ng gian tip thng lp trong tructrn thn may, s c truc thng la:

12iZ += hoc 1iZ +=

Trong o: i- S xylanh

53


45/197

chn doc truc cam:

Hnh 4.20. Cac dang chn doc truc cam

1. Banh rng cam; 2. Bch chn; 3. Bulng ham bch; 4. Vong chn; 5. Truc cam; 6. Vtiu chnh khe h doc truc; 7. Vanh ta trn truc cam; 8. truc cam; 9. Nut ham; 10.

Nut trt; 11. Nut ty.- gi cho truc cam khng dch chuyn theo chiu truc (khi truc cam, thn

may hoc np xilanh gian n) khin cho khe h n khp cua banh rng cn va banh

rng nghing dn ng truc cam thay i lam anh hng n pha phn phi kh,

ngi ta phai dung chn doc truc.

Trong trng hp banh rng dn ng truc cam la banh rng cn hocbanh rng nghing, chn phai b tr ngay pha sau banh rng dn ng.

Trong trng hp dung banh rng thng, chn co th t bt ky v trnao trn truc cam v trong trng hp nay, truc cam khng chu lc doctruc va du truc cam hay thn may co gian n khac nhau cung khng lamanh hng n pha phn phi kh nh trng hp dung banh rng nghingva banh rng cn.

Cung ging nh chn doc truc cua truc khuyu, chn doc truc cua truc camcung li dung cac mt bn cua c truc cam ty ln cac bch chn bng thep hoc bngng khng ch khe h doc truc va chu lc chiu truc.

chn cua ng c t may keo cung nh cac ng c xng c nho va trungbnh kt cu thng n gian va d ch tao. Loai chn cua ng c xng (Hnh4.20a) co th coi la mt kt cu in hnh cua chn doc truc cam cua loai t maykeo. chn gm co mt bch 2 bng thep c nh trn mt u cua thn may bng

54


46/197

hai bung 3. Mt mt cua mt bch 2 tip xuc vi mt bn cua c truc cam 5. Mtkia cach mt u cua banh rng cam 1 mt khe h khoang chng 0,10,2mm. Trs khe h doc truc nay do chiu day cua vong chn 4 quyt nh. Vong chn 4 lptrn u truc cam va bi banh rng cam ep sat vao mt bn cua c truc cam.

4.1.6. Con iTrong phng an dn ng xupap theo kiu gian tip, con i la mt chi tit

may truyn lc trung gian, ng thi con i chu lc nghing do cam phi kh

gy ra trong qua trnh dn ng xupap, khin cho xupap co th hoan toan khngchu lc nghing (trong c cu phn phi kh xupap t).

Kt cu con i gm hai phn: phn dn hng (thn con i) va phnmt tip xuc vi cam phi kh. Thn con i u co dang hnh tru, conphn mt tip xuc thng co nhiu dang khac nhau.

Con i co th chia lam ba loai chnh con i hnh nm va hnh tru;con i con ln; con i thuy lc.

Con i hnh nm va hnh tru: Con i hnh nm va hnh tru c dung rtnhiu. Khi dung loai con i nay, dang cam phn phi kh phai dung cam li.

ng knh cua mt nm tip xuc vi truc cam phai ln tranh hin tng ket.Loai con i hnh nm c dung rt nhiu trong c cu phn phi kh xupapt. Thn con i thng nho, c, vt iu chnh khe h xupap bt trn phn ucua thn.

Hnh 4.21.Con i hnh nm va con i hnh tru

Con i con ln:Con i con ln co th dung cho tt ca cac dang cam, nhng thng dung vi

dang cam tip tuyn va cam lom. Do con i tip xuc vi mt cam bng con ln nnma sat gia con i va cam la ma sat ln. V vy, u im c ban cua loai con i

55


47/197

nay la ma sat nho va phan anh chnh xac quy lut chuyn ng nng ha cua cam tiptuyn va cam lom. Nhc im cua loai con i nay la kt cu phc tap.

Hnh 4.22. Con i con ln

Con i thuy lc: tranh hin tng co khe h nhit gy ra ting n va va p, trong cac xe

du lch cao cp ngi ta thng dung loai con i thuy lc. Dung loai con i sekhng con tn tai khe h nhit. Khi truc cam quay n v tr nng cao con i, thncon i 7 va xy lanh 8 c cam y ln. Du nhn cha trong khoang di cuapiston 1 b nen lai, bi 5 cua van mt chiu ong kn trn van cua ng 4. Do opiston 1 b y ln m xupap ra. Do lc cua lo xo xupap tac dung ln u piston 1nn trong qua trnh con i i ln du trong khoang pha di piston 1 b nen, mtphn du se r qua khe h gia piston va xy lanh 8 ra ngoai. Trong qua trnh xupapong, con i i xung, khi xupap ong kn trn xupap, con i i xung n vtr thp nht. Luc nay l du 3 trn thn con i trung vi l du trn thn may.

ng thi lo xo 2 y piston 1 i ln cho ti khi u piston cham vao ui xupap.Do o trong c cu phn phi kh khng co khe h nhit, khi piston 1 b lo xo 2 yln, trong khoang cha du pha di piston co chn khng. Du nhn i qua l 3va ng van 4 y b 5 m ra b sung vao khoang cha du nay.

Loai con i thuy lc dung trong c cu phn phi kh xupap treo gii thiutrn hnh 4.23 b co nguyn ly lam vic tng t.

56


48/197

u im c bit cua con i thuy lc la co th t ng thay i tr s thi giantit din cua c cu phn phi kh. V khi tc cua ng c tng ln, do kha nngro r du b giam i nn xupap m sm hn so vi khi chay tc thp, iu nayrt co li i vi qua trnh nap cua ng c.

b)a)

Hnh 4.23. Con i thuy lc.1. Thn con i; 2. u con i; 3.

L du; 4. ng; 5. Bi; 6. Van; 7.Thn con i; 8. Khoang du

Nhc im cua con i thuy lc la : Qua trnh lam vic cua con i thuy lctt hay xu phu thuc vao cht lng cua du nhn. V vy i vi loai ng c cos dung con i thuy lc th du nhn cua ng c phai lun lun sach va nht

phai n nh, t thay i. giam ting va p cua c cu phn phi kh, trong mts ng c ngi ta thng dung lo xo ban ch U nh hnh 4.24

Hnh 4.24. C cu phi kh dung lo xo ban tranh va p

57


49/197

Mt u lo xo c lp vao con i, u kia c lp vao xupap, lo xo banco nhim vu ep con i t sat vao mt cam. Khi cam y con i ln, lo xo con ise lam cho con i tip xuc t t vi ui xupap nn lam gian hin tng va p.

Dung con i thuy lc con co mt u im c bit la co th t ng thay i trs thi gian tit din cua c cu phn phi kh. V khi tc ng c tng ln, dokha nng ro r du giam i, nn xupap m sm hn khi chay vi tc thp, iu ort co li i vi qua trnh nap cua ng c.

4.1.7.ua yua y dung trong c cu phn phi kh xupap treo thng la mt thanh

dai, c hoc rng dung truyn lc t con i n on by. giam nhe trong lng, ua y thng lam bng ng thep rng hai u

han gn vi cac u tip xuc hnh cu (u tip xuc vi con i) hoc mt cu lom(u tip xuc vi vt iu chnh nh trn hnh 4.25a). i khi ca hai u tip xuc cuaua y u la hnh cu nh trn hnh 4.25b.

Hnh 4.25. Cac dang ua y

a) b)

4.1.8.Kt cu on byon by la chi tit truyn lc trung gian mt u tip xuc vi ua y, mtu tip xuc vi ui xupap. Khi truc cam nng con i ln, ua y y mt ucua on by i ln, u kia cua on by nen lo xo xupap xung va m xupap. Doco on by, xupap m ong theo ung pha phn phi kh.

58

Hnh 4.26. Cac loai on b


50/197

u tip xuc vi ua y thng co vt iu chnh. Sau khi iu chnh khe hnhit, vt nay c ham cht bng ai c. u tip xuc vi ui xupap thng comt tip xuc hnh tru c ti cng. Nhng cung co khi dung vt khi mon thayth c d dang. Mt ma sat gia truc va bac lot ep trn on by c bi trnbng du nhn cha trong phn rng cua truc. Ngoai ra trn on by ngi ta conkhoan l dn du n bi trn mt tip xuc vi ui xupap va mt tip xuc cuavt iu chnh. Chiu dai cua hai canh tay on cua on by thng khac nhau, canhtay on pha bn truc cam lc thng ngn hn pha bn xupap lxp. Ty s truyn:

8,12,1 =lc

lXP

S d lam nh vy la giam hanh trnh cua con i, do o co th giam giatc va lc quan tnh cua c cu phn phi kh.

59


51/197

CHNG 7

H THNG LAM MAT

Trong qua trnh lam vic cua ng c, khi nhin liu chay trong xilanh cua

ng c co mt nhit lng ln toa ra, mt phn chuyn thanh cng, phn con lai

toa ra ngoai khng kh, hoc cac chi tit tip xuc vi kh chay tip nhn (xilanh,

piston, np xilanh, xupap thai, voi phun ng thai....) mt khac nhit lng sinh ra do

ma sat gia cac b mt lam vic cua cac chi tit trong ng c.

Nh vy nu khng lam mat hay lam mat khng u cac chi tit o se nong

ln qua nhit cho phep gy ra cac tac hai nh: ng sut nhit ln, sc bn giamdn n pha hong cac chi tit, tng tn tht ma sat v nhit ln do o nht b

pha huy dn n mt tac dung bi trn. nhit cao (200300oC) du nht se bc

chay, nhom piston co th b bo ket trong xilanh v gian n, h s nap v segiam,

ng c xng d chay chay kch n.

V vy, cn lam mat ng c bng khng kh hay bng nc (bng cht long).

H thng lam mat bng khng kh co cu tao n gian hn h thng lam mat

bng nc (khng cn ket nc, bm nc va ng dn nc..,) giam c tronglng cua ng c va d s dung, nhng nhc im la kho iu chnh nhit khi

tai trong cua ng c khng thay i, hiu qua lam mat thp.

H thng lam mat bng nc c chia ra nhiu kiu khac nhau nh lam mat

bng nc kiu bc hi, kiu i lu t nhin, kiu cng bc, kiu h.

Hu ht cac ng c t trong lam mat bng cht long (nh nc, du hay

nhin liu) nhng chu yu lam mat bng nc, mt s ng c co cng sut nho,

ng c 2 ky lam mat kiu khng kh. ng c t may keo hin nay s dung hthng lam mat bng nc tun hoan cng bc mt vong kn v chung co nhiu u

im nh ap sut nc cao, nhit bc hi cao, v vy lng nc bc hi chm,

hao nc giam t (68) ln so vi kiu kn.

60


52/197

7.1.H THNG LAM MAT BNG NC

H thng lam mat bng nc trong ng c co c im la hiu qua lam mat

cao nhng trong qua trnh lam vic oi hoi phai b sung nc lam mat, v nc c

dung lam mi cht trung gian tai nhit khoi cac chi tit.

Tuy thuc vao tnh cht lu ng cua nc trng h thng lam mat, ta co cacphng an lam mat sau:

7.1.1 H thng lam mat kiu bc hiH thng lam mat bng nc kiu bc hi la loai n gian nht. H thng

nay khng cn bm, quat.

B phn cha nc gm hai phn: khoang nc bao quanh thanh xilanh,

khoang np xilanh va thung cha nc bc hi pha trn.

S nguyn ly cua h thng nh sau:

Hnh 7.1. H thng lam mat bngnc kiu bc hi1. Thn may; 2. Piston; 3. Thanhtruyn; 4. Hp cacte truc khuyu; 5.Thung nhin liu; 6. Bnh bc hi 7.

Np xi lanh.

Khi ng c lam vic, nc nhn nhit cua thanh bung chay se si tao thanh

bot nc, ni ln mt thoang cua thung cha bc hi ra ngoai kh tri. Nc

ngui trong thung cha co ty trong ln chm xung in ch cho nc nong a ni

ln, do o tao thanh lu ng i lu t nhin. Cn c vao nhit lng cua ng c

thit k h thng kiu bc hi.

Do lam mat bng cach bc hi nc, mc nc trong thung cha se giam

nhanh, cn phai b sung nc thng xuyn va kp thi. V vy kiu lam mat nay

khng thch hp cho cac ng c dung trn phng tin vn tai ma thng cho cac

ng c t trong kiu xilanh nm ngang trn cac may nng nghip c nho.

7.1.2.H thng lam mat bng nc i lu t nhinTrong h thng lam mat kiu i lu t nhin, nc lu ng tun hoan nh

chnh lch ap lc gia hai ct nc nong va lanh.

Trong h thng lam mat i lu t nhin, nc lu ng tun hoan nh chnh ap

lc cua hai ct nc nong va nc ngui, ma khng cn bm. Ct nc nong trong

61


53/197

ng c va ct nc ngui trong thung cha hoc trong ket nc. Nc nhn nhit

cua xilanh trong thn may 1(trn hnh 7.2), khi lng ring giam nn nc ni

ln trn. Trong khoang cua np xi lanh 3, nc tip tuc nhn nhit cua cac chi tit

bao quanh bung chay, nhit tip tuc tng va tip tuc giam, nc tip tuc ni

ln theo ng dn ra khoang pha trn cua ket lam mat 6. Quat gio 8 c dnng bng puli t truc khuyu ng c hut khng kh qua ket. Do o, nc trong ket

c lam mat giam nn nc se chm xung khoang di cua ket va t y i vao

thn may, thc hin mt vong tun hoan.

Hnh 7.2.H thng lam mat bng nc i lu t nhin.1. Thn may; 2. Xilanh ; 3. Np xi lanh ; 4. ng nc ra ket ; 5. Np rotnc ; 6. Ket nc ; 7. Khng kh lam mat; 8. Quat gio ; 9. ng nc lam matvao ng c

chnh ap lc c tnh theo cng thc :

p = .g.h.. t [N/m2]

: khi lng ring cua nc[kg/m3]; g: gia tc trong trng[m/s2]; h: hiu

chiu cao trung bnh cua hai ct nc nong va ngui[m]; : h s gian n cua nc

(=18.10-5 m3/m3oC); t: chnh nhit cua hai ct nc nong va ngui.

T cng thc trn co hiu qua lam mat th vn tc cua nc phai u ln,

nhng vn tc cua nc lai phu thuc vao p ma p t l bc nht vi cao h.

Trn thc t, p co gia tr be v chiu cao h b han ch bi kch thc b tr

chung. H thng lam mat bng nc kiu i lu t nhin co u im la ch lam

mat phu hp vi ch tai cua ng c. Khi mi khi ng do t be nn p be. V

vy, nc lu ng chm, ng c chong at n gia tr nhit ch lam vic.

Sau o phu tai tng th t tng theo va vn tc nc cung tng ln. Tuy nhin, h

thng co nhc im la vn tc nc lu ng be vao khoang V = 0,120,19 m/s.

62


54/197

iu o dn n hiu qua lam mat kem. Do tc nc be ma mun am bao lu

lng nc lam mat th phai tng tit din lu thng cua nc trong ng c va h

thng lam mat nng n cng knh. Do vy, h thng lam mat kiu i lu t nhin

khng thch hp cho ng c t may keo, ma dung trn ng c tnh tai.

7.1.3.H thng lam mat bng nc tun hoan cng bcH thng lam mat tun hoan cng bc khc phuc nhc im trong h

thng lam mat kiu i lu. Trong h thng nay, nc lu ng khng phai do hin

tng i lu t nhin ma do sc y cua ct nc do bm nc tao ra. Tuy theo s

vong tun hoan va kiu tun hoan ta co cac loai h thng lam mat nh: h thng lam

mat cng bc mt vong kn, kiu cng bc mt vong h, kiu cng bc hai hai

vong tun hoan. Mi kiu lam mat co nguyn ly lam vic, u nhc im, pham vi

s dung cung khac nhau. Ta ln lt tm hiu c im cua tng kiu lam mat trn.7.1.3.1.H thng lam mat cng bc tun hoan kn mt vong

Hnh 7.3.H thng lam mat cng bc tunhoan kn mt vong

1. Thn may; 2. Np xi lanh; 3. ng nc rakhoi ng c; 4 ng dn bot nc; 5. Van hngnhit; 6.Np rot nc; 7. Ket lam mat ; 8. Quatgio ; 9. Puly ; 10. ng nc ni tt vao bm ;11. ng nc vao ng c ; 12. Bm nc ;13. Ket lam mat du ; 14. ng phn phi nc

Trn hnh (7.3) gii thiu h thng lam mat tun hoan cng bc cua ng c

t may keo mt hang xi lanh y nc tun hoan nh bm li tm 12, qua ng

phn phi nc 14 phn phi vao cac khoang cha cua cac xi lanh. Nc lam mat

co nhit thp c bm 12 hut t bnh cha pha di cua ket 7 qua ng ng

10 ri qua ket 13 lam mat du sau o vao ng c. phn phi nc lam mat

u cho mi xilanh, nc sau khi bm vao thn may 1 chay qua ng phn phi 14

uc sn trong thn may. Sau khi lam mat xilanh, nc ln lam mat np may ri theo

ng ng 3 ra khoi ng c vi nhit cao n van hng nhit 5. Khi van hng

nhit m, nc qua van vao bnh cha pha trn cua ket nc. Tip theo nc t

bnh pha trn i qua cac ng mong co gn cac canh tan nhit. Tai y, nc c

lam mat bi dong khng kh qua ket do quat 8 tao ra. Quat c dn ng bng puly

63


55/197

t truc khuyu cua ng c. Tai bnh cha pha di cua ket lam mat, nc co nhit

thp lai c bm hut vao ng c thc hin mt chu trnh lam mat tun hoan.

H thng lam mat cng bc mt vong kn, nc sau khi qua ket lam mat lai

tr v ng c do o phai b sung nc, tn dung c tr lai ngun nc lam

mat tip ng c.u im nay rt thun li i vi cac loai xe ng dai, nht la nhng vung

him ngun nc. Ngay nay h thng lam mat kiu cng bc mt vong kn c

dung rt ph bin trn ng con t may keo va ng c tnh tai nh ng c

kamaz-740, ng c zil-130, ng c AMZ-236v.v...

Trong ng c tau thuy, co th dung hai kiu tun hoan lam mat: h thng

lam mat kiu mt vong tun hoan h va h thng lam mat cng bc kiu hai vong.

7.1.3.2.H thng lam mat cng bc tun hoan hai vong

Trong h thng nay (hnh. 7.4), nc c lam mat tai ket nc 4 khng phai

bng dong khng kh do quat gio tao ra ma bng nc co nhit thp hn, nh

nc sng bin. Vong th nht lam mat ng c nh a xet h thng cng bc

mt vong con goi la nc vong kn. Vong th hai vi nc sng hay nc bin c

bm 6 chuyn n ket lam mat lam mat nc vong kn, sau o lai thai ra sng, ra

bin nn goi la vong h. H thng lam mat hai vong c dung ph bin cho ng

c tau thuy.

Hnh 7.4.H thng lam mat cng bc kiu hai vong tun hoan.1. Thn may; 2. Np xilanh; 3. Van hng nhit; 4. Ket lam mat; 5. ng nc ravong h; 6. Bm vong h; 7. ng nc vao vong h; 8. Bm nc vong kn.

H thng nay lam vic nh sau: nc ngot lam mat ng c i theo chu trnh

kn, bm nc (8) n ng c n lam mat thn may va np xi lanh n ket lam

64


56/197

mat nc ngot (4). Nc ngot trong h thng kn c lam mat bi nc ngoai tau

bm vao do bm (6) qua li loc, qua cac bnh lam mat du, qua ket lam mat (4)

lam mat nc ngot ri theo ng ng(5) ra ngoai tau.

Khi ng c mi khi ng, nhit cua nc trong h thng tun hoan kn

con thp, van hng nhit (3) ong ng nc i qua ket lam mat nc ngot. V vy,nc lam mat vong lam mat ngoai, nc c hut t bm (6) qua ket lam mat (4)

theo ng ng (5) ri ra ngoai. Van hng nhit (3) co th t trn mach nc ngot

khi nhit nc ngot lam mat thp, no se ong ng nc i vao ket lam mat

(4). Luc nay nc ngot co nhit thp sau khi lam mat ng c qua van hng nhit

(3) ri theo ng ng i vao bm nc ngot (8) bm tr lai ng c.

7.1.3.2.H thng lam mat mt vong h :

H thng lam mat kiu mt vong h ban cht khng khac nhiu so vi h thnglam mat cng bc vong kn. Trong h thng nay (hnh: 7.5) nc lam mat la nc

sng, nc bin, c bm 6 hut vao lam mat ng c sau o theo ng nc 4

ra sng, bin. u im c ban cua h thng nay la n gian.

Hinh7.5.H thng lam mat mt vong h.1.Thn may; 2. Np may; 3.Van hng nhit; 4.ng nc; 5.Loc li; 6. Bm nc.

Tuy nhin mt s kiu ng c nc lam mat at c 100oC hoc cao

hn. Khi nhit cao nnc se bc hi. Hi nc co th tao thanh ngay trong aonc lam mat (kiu bc hi bn trong) hoc hi nc b tao ra trong mt thit bi

ring (kiu bc hi bn ngoai). Do o cn phai co mt h thng lam mat cho ng

c, h thng nay c gii thiu sau y.

7.2.H THNG LAM MAT NHIT CAO

H thng lam mat nhit cao c trnh bay y bao gm hai h thng

lam mat chnh la h thng lam mat cng bc nhit cao kiu bc hi bn ngoai

65


57/197

va h thng lam mat cng bc nhit cao co li dung nhit hi nc va nhit cua

kh thai. Do vy, tm hiu c im, nguyn ly lam vic cua h thng lam mat

nhit cao, ta tm hiu c im cua hai h thng trn.

7.2.1. H thng lam mat cng bc nhit cao kiu bc hi bn ngoai

Trong h thng nay co hai vung ap sut ring khac nhau (trn hnh 7.6).Vung th nht co ap sut p1 truyn t b tach hi 3 qua b ngng 4 n bm tun

hoan 6. Quat gio 5 dung quat mat b ngng tu 4. Vung th hai co ap sut p2 > p1

truyn t bm tun hoan qua ng c n bm tit lu 2 cua bnh tach hi 3,

chnh ap sut p = p2 - p1 c iu chnh bi bm tit lu 2. Nc trong vung co

ap sut cao p2 khng si ma ch nong ln(t nhit tvao n tra). Ap sut p2 tng

ng vi nhit si t2 > tra nn nc ch si b tach hi co ap sut p1 < p2..

Hnh 7.6 S h thng lam matcng bc nhit cao kiu bchi bn ngoai.1. ng c; 2. Van tit lu; 3. Btach hi; 4. B ngng tu hi nc 5.Quat gio; 6. Bm nc.

7.2.2. H thng lam mat cng bc nhit cao co li dung nhit cua hi nc

va nhit cua kh thaiH thng lam mat nay co hai vong tun hoan qua trnh hoat ng nh sau:

Vong 1: b tach hi 8 n bm tun hoan 14 n ng c diezel 1 b tng

nhit trc cua nc tun hoan 5 n bm tit lu 7 b tach hi 8. Nc tun hoan

trong h thng tun hoan lam mat kn nh bm 11, bm ly nc t b tach hi vi

ap sut p1 a vao ng c vi ap sut p2. T ng c nc lu ng ra vi ap sut

p2 va nhit tra ri vao b tng nhit 5 , y nhit nng ln tra > tra .

Nhng do ap sut cua nc p2 tng ng vi nhit si t2 > tra > tra nn

nc khng si trong ng c diezel va ca trong b tng nhit. Nc ch si b

tach hi sau khi qua bm tit lu, tai y ap sut giam t p2 xung p1 vi nhit

t1.

66


58/197

Vong 2: Hi t b tach hi 8 qua b tng nhit 4, sau o vao b tucbin 10 ri

vao b ngng tu 11. Nc lam mat do hi nc ngng tu trong b phn ngng tu 11

c bm 12 bm vao bung cha 13 ri qua bm 15 bm va b tng nhit 6.

Sau o qua van iu tit t ng 9 ma vao b tach hi. Nc lam mat cua vong tun

hoan ngoai lu ng qua bnh lam mat du, i lam mat nh va qua b ngng tu 11u do bm 16 cua h thng bm cp vao mach h piston lam mat nc trong

mach kn.

Hnh 7.7. S h thng lam mat nhit cao co li dung nhit cua hi nc vanhit cua kh thai.

1. ng c; 2. Tuc bin tng ap ; 3. ng thai; 4.B tng nhit cho hi nc; 5.B tng nhit cho nc ra; 6. B tng nhit cho nc trc khi vao b tach hi; 7,9. Vantit lu; 8. B tach hi; 10. Tuc bin hi; 11. B ngng tu; 12,14,15,16. Bm nc; 13.

Thung cha nc.Nng cao nhit nc lam mat khng nhng ap dung ng c diezel tau thuy

va ng c tnh tai ma con ng dung trong ca ng c diezel va xng dung trn t.

u im cua h thng lam mat nhit cao la :

Co th nng cao hiu sut lam vic cua ng c ln 6 7%, dung h thng

lam mat nhit cao th hiu sut co th at 0,46 0,47 trong khi o nu dung h

thng lam mat thng thng ch at 0,40 0,42.

Giam c lng tiu hao nc va khng kh lam mat, do o co th rut gonkch thc b tan nhit .

t chay c nhiu lu huynh trong nhin liu nng. Nhng h thng lam

mat nay cung co nhng nhc im ma c ban la nhit cua cac chi tit may cao.

Do o cn am bao khe h cng tac cua cac chi tit cung nh cn phai dung loai du

bi trn cho ng c co tnh chu nhit tt hn. Ngoai ra i vi ng c xng con

phai chu y n hin tng kch n. Khi tng ap sut nng nhit cua nc lam

67


59/197

mat trong h thng, cn phai am bao cac mi ni ng ng, cac khe h cua bm

phai kn hn, b tan nhit phai chc chn hi.

7.3.KT CU CAC B PH N CHNH CU A H TH NG LAM MAT BNG

NCTrong h thng lam mat bng cht long th s tun hoan cua cht long c

thc hin mt cach cng bc di tac dung cua bm nc bm vao ao lam mat,

nc b hm nong va qua ng nc np may tr v ket nc. Quat gio co tac

dung lam ngui nc c nhanh chong.

7.3.1. Kt cu ket lam matKet lam mat co tac dung cha nc truyn nhit t nc ra khng kh

ha nhit cua nc va cung cp nc ngui cho ng c khi lam vic. V vy yucu ket nc phai hp thu va toa nhit nhanh. am bao yu cu o th b phn

tan nhit cua ket nc thng c lam bng ng thau v vt liu nay co h s toa

nhit cao. Kch thc bn ngoai va hnh dang cua ket lam mat phu thuc vao b tr

chung, chiu cao cua ng c, chiu cao cua mui xe, kt cu cua b tan nhit...

nhng tt nht la b mt on gio cua ket lam mat nn co dang hnh vung cho ty

l gia din tch chn gio cua quat t sau ket lam mat va din tch on gio cua ket

tin gn n mt. Trn thc t ty l o ch chim 75 80%.

Ket lam mat c phn lam hai loai : ket lam mat nc- ncva ket lam mat

kiu nc - khng kh .

Ket lam mat kiu nc-nc : c dung trn ng c co hai vong tun

hoan nc lam mat nh a noi trn trong o nc ngot i trong ng, cu tao cua ket

nc ny cung tng t ket lam mat du nhn bng nc.

Ket lam mat kiu nc- khng kh: thng dung trn cac loai t may keo

bao gm ba phn, ngn trn cha nc nong t ng c ra, ngn di cha nc

ngui vao lam mat ng c, ni gia ngn trn va ngn di la gian ng truyn

nhit. Gian ng truyn nhit la b phn quan trong nht cua ket lam mat.

Kch thc bn ngoai va hnh dang cua ket lam mat phu thuc vao b tr

chiu cao cua ng c, chiu cao cua mui xe, kt cu cua b tan nhit...Nhng tt

nht la b mt on gio cua ket lam mat nn co dang hnh vung cho ty l gia

68


60/197

din tch chn gio sau ket lam mat va din tch on gio cua ket tin gn n mt.

Trn thc t, ty l o chim 75 - 80%.

anh gia cht lng ket lam mat bng hiu qua lam mat cao tc h s truyn

nhit cua b phn tan nhit ln, cng sut tiu tn t dn ng bm nc, quat

gio. Ca hai ch tiu o u phu thuc vao 3 yu t sau: Kha nng dn nhit cua vt liu lam ket tan nhit.

Kha nng truyn nhit i lu cua ket.

Kt cu cua ket.

KET NC HNH T NGKET NC HNH NG DET

Hnh 7.8.Kt cu ket nc

giai quyt vn th nht, ngi ta dung vt liu ch tao ng va la tan

nhit co h s dn nhit cao nh: ng, nhm.

Vn th hai c thc hin bng cach tng tc lu ng cua mi cht

thai nhit (nc) va mi cht thu nhit (khng kh) tng tc lu ng cua mi

cht thu nhit (khng kh) tng h s truyn nhit i lu cua chung.

Tuy nhin, tng tc lu ng oi hoi phai tng cng sut tiu hao cho dn

ng bm nc va quat gio.

Vn th ba bao gm vic chon hnh dang va kch thc cua ng va la tan

nhit, va cach b tr ng trn ket.

69


61/197


62/197

Cac kiu b phn tan nhit nu trn y dung la tan nhit hoc gn tan nhit

th ng tan nhit u la ng nc.

Trn mt s rt t ng c may keo ngi ta con dung b phn tan nhit ng

khng kh hnh tron hoc hnh luc lng, mang tn ket nc hnh t ng (hnh

6.9h,i). Loai nay t dung v h s truyn nhit kem.Mun nng cao hiu qua truyn nhit cua ket lam mat th phai giam bc cua

la tan nhit, bc cua ng ca theo chiu ngang (chiu on gio) va ca chiu su

(chiu gio) cung nh tng chiu su cua ket (tc la tng s day ng theo chiu su).

Nhng tng chiu su nhiu cung khng co hiu qua ln v rng khi h s truyn

nhit cua day ng a n nh th nu tng chiu su ln 50%, kha nng tan nhit cua

ket tng15% , con nu tng chiu su ln 100% th kha nng tan nhit cung ch tng

thm 20%. Cn chu y rng cac bin phap nng cao hiu qua trn y u keo theos gia tng sc can kh ng cua ket. Thng thng ket nc dung trn t sc can

kh ng cua khng kh qua ket khng vt qua 300N/m2.

anh gia kt cu ket lam mat dung trn t may keo bng h s hiu qua va

h s thu gon nh sau:

Hnh 7.10. Quan h cua h s truyn nhit K vi tc khi cua khng kh

( kkkk . ) cua cac loai ket lam mat khi tc cua nc la 0,4m/s.1. Cac ng d n nc b tr chch vi hng gio mt goc 450 .2. Cac ng dn nc b tr so le3. Cac ng dn nc b tr song song4. Loai ket nc t ong

0

20

40

60

80

100

4 8 12kk.kk

1

2

3

4

w/m2

H s hiu quae

lm

N

F= (m2/W)

71


63/197

H s thu gon

k

im

V

F= (1/m)

Gia tr cua va nm trong khoang sau:

= (0,14 0,20).10-3m2/W : i vi t du lch

=(0,20 0,41).10-3m2/W :i vi t tai= 900 1100 (1/m) : tr s ln nht i vi t du lch, tr s nho i vi

t tai; Flm: din tch tan nhit cua b phn tan nhit (m2); Ne: cng sut co ch ,

danh ngha cua ng c (W); Vk: th tch tan nhit cua b phn tan nhit (m3)

7.3.2.Kt cu cua bm ncBm nc co tac dung tao ra mt ap lc tng tc lu thng cua nc lam

mat. Bm co nhim vu cung cp nc cho h thng lam mat vi lu lng va ap

sut nht nh. Thng vi tn s tun hoan khoang(7 12 ) ln /phut. Cac loai bm

dung trong h thng lam mat ng c bao gm: bm ly tm, bm piston, bm banh

rng, bm gung...c ln lt gii thiu phn sau.

7.3.2.1.Bm ly tm

Bm ly tm c dung ph bin trong h thng lam mat cac loai ng c.

Lam vic la li dung lc ly tm cua nc nm gia cac canh dn nc t

trong ra ngoai ri i lam mat.

Hnh 7.11.Bm nckiu ly tm

1,8. Pht; 2. Truc bm; 3.Canh bm; 4. Np bm; 5.Thn bm; 6. bi cu; 7.Puli

Trn hnh 7.11. gii thiu kt cu mt loai bm nc ly tm dung trn t

lp mt u cua thn may va dn ng quay bm nc bng ai truyn nh puli 7.

Np bm 4 va thn bm 5 c ch tao bng gang, cach bm 3 thng c ch tao

bng ng hoc cht deo. giam kch thc bm ty s truyn gia truc bm nc

2 va truc khuyu thng chon gn bng 1(i vi ng c cao tc) va 1,6 (i vi

ng c tc thp). Nc ch vao cach co ap sut: 0,02 -0,04 Mpa va tc

72


64/197

1,0m/s. Ct ap do bm tao ra khoang 0,05 - 0,15 Mpa va tc nc trn ng

ng dn vao bm khng vt qua 2,5 -3m/s. Cng sut tiu hao dn ng bm

chim khoang 0,5-1,0% cng sut co ch cua ng c tc la (0,005 -0,01)Ne. Truc

bm c t trn hai bi cu 6, bao kn du m bi trn bi dung cac pht 8 va

bao kn bng pht 1.Bm ly tm co c tnh cp nc ng u, kch thc va khi lng nho, khng

n va hiu sut cao. Tuy nhin nhc im cua bm li tm la khng tao ra c

vung ap thp u khi hut nc (khng qua (2,94 4,9).104 N/m2), do o khng co

nng lc t hut, nn trc khi khi ng phai nap y nc vao ng hut va bm,

ng thi phai xa khng kh ht ra khoi bm. Bm nc ly tm AMZ236 co nguyn

ly hoat ng tng t trn

Hnh 7.12. Bm nc ly tm dung trn ng c AMZ236

7.3.2.2.Bm piston

Bm nc kiu piston thng ch c dung trong h thng lam mat cua

ng c tau thuy tc thp.

ng c tc cao v tranh lc quan tnh rt ln cua cac khi lng

chuyn ng cua bm va tranh hin tng va p thuy lc cho chu trnh cp nc

khng lin tuc cua bm nn ngi ta t dung loai nay.

73


65/197

AA

A - A

65

1

34

9 8

10

8 7

7

2

Hnh 7.12. Kt cu bm nc kiu piston

1,3. Xilanh dn hng; 2. Piston; 4. Vo bm; 5. Thanh truyn; 6. Truc khuyu cua bmpiston; 7,8. Van nc; 9. Lo xo van nc; 10. Np van.

Trn hnh 6.12. La bm nc piston co qua trnh hoat ng nh sau:

Piston bm 2 bng ng chuyn ng trong xilanh dn hng 1,3 cua vo

bm 4. Piston ni vi thanh truyn 5 va chuyn ng nh truc khuyu 6. Khi piston 2

i xung, nc se i qua van 7 vao khang cha bn trn piston 2. Khi piston i ln,

nc trong khoang b y qua van 8 i vao h thng lam mat.

7.3.2.3.Bm banh rng

Trn tau thuy cung thng dung loai bm banh rng bm nc cho h

thng lam mat ng c. No co u im gon nhe , song khi lam vic vi nc h

(nu dung cho nc sng hoc nc bin) th do nc bn nn banh rng chong mon

. V vy, ngi ta b tr trong trng hp nay mt cp banh rng truyn lc vo

ngoai cua bm, khi o cac rng trong vo bm se khng chu lc truyn, va giam

mai mon banh rng bm, ngi ta con ch tao mt trong hai banh rng bm bng

vt liu tec-t-lit hoc lam bng cao su lu hoa .

hnh 6.13.Kt cu bm banh rng dung trn h thng lam mat cua ng c

tau thuy 413/18 . Bm quay nh banh rng 8 n khp vi h thng banh rng truyn

ng t truc khuyu. Truc truyn ng bm 1 mt u dn ng t trn bi cu 9,

con u kia lp banh rng bm ta trn hai bac 2 va 3 , cac bac nay c bi trn

74


66/197

nh cac m bng tec- t-lit 4 va vong cao su 5. Con bao kn du bi trn bi bng

vanh chn du 7 va ren hi du 6. Banh rng b ng 11 c lam bng tec-t-lit.

7.3.2.4.Bm canh hut

Hnh 7.13.Kt cu bm nc kiu banh rng1. Truc truyn ng bm; 2,3. Bac; 4. m; 5. Vong cao su ; 6. Ren hi du; 7. Vanhchn du; 8. Banh rng;9. bi cu; 10. Pht bao kn; 11. Banh rng b ng.

5 4 3 2671

8 9 10 11

11

Bm canh hut thng c dung cho mach ngoai (mach h) cua h thng

lam mat ng c tau thuy. No hut nc t bn ngoai vo tau (nc sng hoc nc

bin) lam mat nc ngot mach trong cua h thng lam mat. Kt cu va nguyn

ly lam vic cua bm canh hut c th hin hnh 7.14

Kt cu cua bm gm: na trc 3 va na sau 2. Cac na vo bm lp vi hainp truc 1 va 4 bng cac bu lng. Banh canh 5 c nh trn truc 8, truc 8 nay c

dn ng bng banh rng cn 9. Na vo sau co ca vao 10 va na vo ra trc co ca

ra 11. Bn trong mi na vo co mt ranh vong cung (ranh 6 va 7 ). Chiu su cua

cac ranh o thay i, gia ranh co chiu su ln nht va chiu su giam dn n

khng v hai pha u mut cua ranh (hnh 7.14b).

Nguyn ly lam vic cua bm canh hut nh sau :

Ban u, dung tch cng tac gia hai canh c mi y nc (v tr I). Khicanh quay th nc nm gia hai canh cung dch chuyn theo (v tr II). Do chiu

su cua ranh 6 va 7 tng dn nn dung tch gia hai canh tng ln. Do tng dung tch

nn trong bm hnh thanh chn khng. Nh co chn khng nc c hut vao

qua ca 10: canh quay tip tuc c na vong th chiu su ranh se bt u giam

dn nc b nen theo ca 11 i vao h thng lam mat

75


67/197

Nhc im c ban cua loai bm canh hut la hiu sut bm rt thp. So vi

bm li tm th thua kem 34 ln va khi bm phai mi nc. V vy, ngi ta ch

dung loai bm nay bm nc ngoai tau vao. Chiu cao ct nc cua bm khng

di 1,5m vi lu lng 8000l/ph.

Hnh 7.14. S kt cu vanguyn ly lam vic cua bm

canh hut .1,4. truc bm; 2,3. Hai nathn bm; 5. Banh cng taccua bm; 6,7. Ranh chanc; 8. Truc bm; 9. Banhrng dn ng bm 10. Ca

nc vao bm ; 11. Ca ncra.

7.3.2.5.Bm gung

Cung nh loai bm canh hut, bm gung dung cp nc trong h thng lam

mat tun hoan h. Nhng loai bm gung co ap sut ct nc kha cao. Hnh

6.15.gii thiu s kt cu bm gung dung trong ng c diezel. Bm gm co

:banh cng tac 2 (banh gung) quay trong vo 3 va np 1. Trn banh cng tac ngita phay cac ranh hng knh 6. Vo va np co lam ranh xoay 5 thng vi ca hut 8 va

ca thoat 4. khi banh cng tac quay, nc vao cac ranh va di tac dung cua lc li

tm, cac phn t nc chuyn ng t trong ra ngoai va quay theo cac canh 7 ri

theo ranh xon c 5 trn vo bm i qua ca thoat 4 vao h thng lam mat cua ng

c. Loai bm gung cua ng c diezel 20 ma lc c dung cung cp nc cho

h thng lam mat h (nc sau khi qua ng c c thai ra ngoai ). Ct ap cua loai

bm gung cao hn ct ap cua bm ly tm khoang 37 ln nhng hiu sut thp

=b

0,25 0,45, trong khi o bm li tm =b

0,65 0,9. Tuy vy so vi bm

canh hut th hiu sut cua bm gung vn cao hn khoang 2 ln.

76


68/197

7.3.3.Kt cu quat gio

Hnh 7.15.S kt cu bm gung.1. Np bm; 2. Banh cng tac; 3. Vo bm; 4. Ca thoat; 5. Ranhxon c; 6. Ranh gung; 7. Canh gung ; 8. Ca hut .

Trong h thng lam mat bng nc, dung ket lam mat bng khng kh, quat

gio dung tng tc cua khng kh qua ket nhm nng cao hiu qua lam mat.Quat gio thng la quat chiu truc .

Quat gio cua ng c co th chay bng khng kh hoc in. Nhng ng c t

doc thn xe co truc sau la truc chu ng thng s dung la quat c kh (hnh6.16)

c lp cung truc vi bm nc.

Hnh 7.16. Quat c kh1.Canh quat gio, 2. Puli bmnc

Co hai ch tiu anh gia cht lng cua quat: o la nng sut (lu lng

gio) cua quat va cng sut tiu tn cho dn ng quat. i vi mt ket nc cu th,

nng sut th hin bng tc gio qua ket lam mat.

Hai ch tiu trn phu thuc vao nhiu yu t khac nhau: s vong quay cua quat,

kch thc cach, goc nghing cua cach va v tr tng quan gia quat va ket nc.

Tng goc nghing cua canh va tng s vong quay cua quat u lam cho cng

sut dn ng quat tng ln. Thng thng goc nghing tt nht i vi quat phng

la 46 -450 va vi quat canh li la 380. Tng goc nghing va tng chiu rng cach

quat co lam cho lu lng tng nhng cng sut dn ng quat tng manh lit, v

vy i vi ng c t may keo ng knh quat khng vt qua 0,65m va chiu

rng khng vt qua 70mm.

77


69/197

Khoang cach t quat n ket phu thucvao vic t chc dong kh lam mat

tip cac b phn di np xe. Khi co lp cac ban hng dong kh th khoang cach o

cho phep n 80 - 100mm. Nu khng th khng nn vt qua 10 -15mm. S canh

tng lam nng sut tng theo nhng khng nn vt qua 8 canh.

Cach quat c dp bng thep tm co chiu day 1,2 1,6mm ri bt chnvaomay, trc khi lp phai cn bng. Loai cach quat ch tao bng vt liu polyme th

khng cn cn bng. giam ting n loai quat 4 canh c ch tao theo hnh ch

X vi goc gia hai canh la 70 1100. Quat c dn ng bng ai truyn hnh

thang, tc cua ai truyn khng vt qua 30 35 m/s. Trn mt s ng c quat

c dn ng bng xch, con dn ng banh rng th t gp. Ty s truyn ng quat

nm trong khoang 1,0 1.3. Ngoai ra con co b phn ao lam mat.Ao lam mat c

hnh thanh bi khoang trng nm gia thanh ngoai np may vi thanh bung t.c bit nhng ch b tr ng xa th cn c tng cng lam mat.

7.3.4.Van hng nhitVan hng nhit hoat ng tuy theo nhit dung iu chnh nhit

nc lam mat bng cach iu khin nc lam mat i t ng c n ket lam mat.

Van hng nhit c lp trn ng nc gia np xi lanh vi bnh lam mat. Van

hng nhit ong hay m tuy theo nhit nc lam mat . Khi ng c con lanh van

hng nhit ong. Khi ng c nong ln van hng nhit m, iu o cho phep hay

khng cho phep nc lam mat i qua ket.

Bng cach ong ng nc dn ti ket khi ng c lanh, ng c se m ln

nhanh chong khi nhit cua ng c vn c gi lai trong ng c thay v ra ket

lam mat, nh o rut ngn thi gian hm nong ng c, tiu hao t nhin liu va giam

c lng kh xa. Sau khi hm nong, van hng nhit gi cho ng c lam vic

nhit cao hn so vi trng hp khng co van hng nhit. Nhit lam vic cang

cao se cai thin hiu qua cua ng c va giam c kh xa.Van hng nhit dung trn

h thng lam mat bng nc chia lam hai loai : loai dung c

ket cau dong co dot trong

Documents