keynotes annette klarenbeek en guido rijnja congres lets talk energy
TRANSCRIPT
@Annette Klarenbeek
Lectoraat Communication
and Sustainable Society HanzeHogeschool
Groningen
het gesprek
we zijn sociale wezens
gemeenschappelijke taal
veel van onze opvattingen
ontwikkelen we via contact
met anderen
wanneer de boodschap
niet in dagelijks gesprek
terugkomt valt effect te
vrezen
Hoe verloopt het gesprek?
Mensen die met veel mensen praten
kapper, caféhouder, voorzitter dorpsvereniging, schoolhoofd, moeder,
vader, dominee, wijkagent, winkelier, timmerman, familielid Vaatstra
discoursanalyse
•Hoe mensen over een bepaald thema praten door te kijken naar uitspraken
•Patronen in het dynamische discourse analyseren
(Potter & Wetherell, 1987, 1994, 1995; Potter, 2004, te Molder 1996, Edwards, 1997).
discourse analyse (Harvey Sacks) heeft
aangetoond dat :alledaags taalgebruik zeer gestructureerd is, tot in het kleinste detail
taal niet neutraal is, maar een middel tot handelen
taal cruciaal is in een samenleving
sociale structuren juist gerealiseerd worden in interacties
Sociale interactie
A: Kun je mij het zout aangeven?
B: Alsjeblieft (geeft het zout)
De ontvanger bepaalt
A: Jan en Marie gaan naar het strand
B: Zo, zo…….
Voorstel tot een date
1. Irene En het komende weekend?
2. Paul Dan is het toch vakantie?
3. Irene O ja o nee dat is ook zo
4. Paul ja
Hoe de spreker zichzelf presenteert
Eerlijk
Objectief
Kundig
Ruimhartig
….....
moeder van zeven kinderen
Maar natuurlijk, het is idioot om zeven kinderen te hebben. Dat is louter
egoisme.
Interactie
T.E Ik vraag me eigenlijk af, waarom hebt u ja gezegd aan onze
uitnodiging om mee te doen aan dit programma?
M.R enorme ijdeltuiterij om hier te gaan zitten, enorme ijdeltuiterij
Interactieprobleem interviewer
Handige vragen bij gespreksanalyse
· Wat staat er voor de spreker op het spel? (bijvoorbeeld zijn ‘onschuld’,
zijn ‘oprechtheid’, zijn ‘objectiviteit’)
· Waarvan kan de spreker worden beschuldigd? (bijvoorbeeld
‘vooroordelen’,‘lafheid’, ‘jaloezie’, ‘opschepperij’)
Het gesprek in de energietransitie
mengende gesprekken
Wij hebben vorig jaar in december gemeld en toen is in februari
een contactpersoon geweest. Alles opgenomen in huis,
scheuren van het plafond en alles aan toe ook, ik hoefde niets
te zeggen, nee, als ik wat aanwees zei ie ja dat zie ik wel,
maar vervolgens toen kwam dat rapport uiteindelijk, nul, nul,
nul, toen heb ik de NAM contactpersoon gebeld (noemt naam),
ik zeg, ‘’maar zo kan het niet he, dit gaat alle perken te buiten,
ik zeg; “contact”.
Toen hebben ze met twee architecten een rapport opgemaakt,
die is 27 mei overhandigd aan de betreffende instanties. Ik
hoorde helemaal niks, 14 juni, ik weet de data nog allemaal uit
mijn hoofd, kreeg ik bericht dat (noemt naam) was mijn
contactpersoon niet meer. 27 juni kwam meneer Visser en die
zou over de prijs met mij en de architect onderhandelen. Nou
dat heb ik geweten. Ik hoorde heel lang niets meer, tot 1
november en ik ben er echt heel emotioneel van, dat mag u
gerust weten.
B: Ja op internet kon ik wel veel vinden over schadeafhandeling maar
ik eigenlijk helemaal niks vinden over die inspecties. Ik kon wel lezen
dat die mensen in autootjes rondrijden op straat en dan kijken of er iets
moet gebeuren. Ik dacht ik zou eigenlijk wel willen weten van uhm is
uw woning wel veilig genoeg? Ja waar moet ik dat aan zien? Ik kon
eigenlijk ook nergens een ingang vinden, hoe kom ik daar achter?
Welke mensen kijken daar dan naar? Dat kon ik nergens vinden. Ik zag
wel dat inspecteurs in autootjes rondrijden maar niet een
telefoonnummer of naam. Dus wat is de weg om bij die inspectie te
komen en om het idee te krijgen of je woning nog veilig is?
N: Als het idee bestaat dat uw woning niet veilig is moet u dat
absoluut direct melden bij de NAM.
B: Ja het gaat niet over dat ik dat idee heb. Maar door al dat gedoe,
weet je niet waar je naar moet kijken.
N: Contact opnemen met de NAM
B: Zou het niet handig zijn om te weten op welke criteria je moet letten,
goh als er dat of dat met uw woning aan de hand is, ja niet alleen dat
ie heen en weer wiebelt maar gewoon waar je op moet letten?
Let’s Talk EnergyDrie cases:
1. Windpark Drentse Monden Oostermoer
2. Biovergister Hoogkerk
3. Gaswinning Terschelling
Casus: gaswinning TerschellingTulip Oil dient aanvraag in voor gaswinning bij Terschelling (2014)
Actiegroep ‘GasTvrij Terschelling’ opgericht – 13 februari 2015 eerste
demonstratie
Petitie tegen voorgenomen gasboringen: door 21.000 mensen ondertekend
(Uit contextanalyse Gaswinning Terschelling – Pieter Swieringa)
DataSleutelmomenten: ook te zien als pieken in de berichtgeving op social
media
Vier pieken → drie gekozen:
1. 14 februari: eerste demonstratie GasTvrij Terschelling en eerste berichten in de
media
2. 24 februari: gemeenteraad Terschelling wijst met motie plannen van Tulip Oil af
3. 24 april: Tweede Kamer wil voorlopig geen gaswinning op Terschelling
Data: Facebook- en krantenberichten
Discoursanalyse: op zoek naar patronen in de interactie
Facebook, 23/02/2015, 18:05
Ik hoop toch niet dat ze daar gaan boren
hebben ze niks geleerd van Groningen.
Trouw, 14/02/2015
“Je mag op Terschelling bij wijze van spreken
nog geen konijntje doodschieten vanwege de beschermde status.
Het is nota bene een Natura2000-gebied en dan zal zo’n olie- en gasbedrijf
hier wel mogen gaan boren? Kom nou toch, zeg”.
Facebook, 15/02/2015, 9:08
En dan… zeebevingen en tsunami’s.
Lekker vooruitzicht!!! Ik zeg Hands Off !!!
Reactie Tulip Oil
“Wij hebben de commotie voorzien, het is begrijpelijk, het gaat om een mooi
eiland met hoge natuurwaarde en toch denken wij dat we in alle
transparantie en in overleg met de bevolking met dit project verder kunnen
gaan.”(NRC Next, 19/02/2015)
Reactie Tulip Oil
Er ligt nog niets vast, alle vergunningen moeten nog worden verstrekt. Er is
een winningsvergunning aangevraagd voor de gasbel bij Terschelling maar
meer ook niet.
De bewoners en andere belanghebbenden komen nog aan het woord.
Wij gaan graag in gesprek met iedereen op Terschelling."
(Trouw, 14/02/2015)
Discoursanalytische bril
HANDREIKING
DISCOURSANALYSE
(wat wordt er gezegd? en wat bedoelt iemand daarmee?)
Hoe wordt iets gezegd? En wat is daarvan het effect?
inhoud
vorm
Succes van DAB trainingCrisis Communicatie Team Nationale Politie
Genootschap Burgemeesters
Veiligheidsregio’s
Postbachelor cursus ‘Crises en social media’ voor professionals
Mensen doen dingen met taal
Let’s talk energy
Waarom wordt dit zo
naar voren gebracht?
28-3-2017
Titel presentatie aanpassen 41
Duiken!
Waarderend communiceren maakt het verschil
Guido Rijnja
28-3-2017
“Taking the role of the other” (G.H. Mead)
‘Weg ermee!’
28-3-2017
43
Wat doe je als het botst?
28-3-2017
44
… een eerste reactie…. overleven…
… een tweede reactie …. ontdekken.
Oftewel: stap in de botsing
28-3-2017
45
Iemand die ergens tegen is, is ook ergens voor…
Watskeburt (vuistregels)
Bronbelang nr. 1.: nieuwsgierigheid (‘waarom…?’)
Bevestiging: (h)erken cognitieve dissonantie (‘help me even…’)
Nabijheidsheuristiek: wie doet ertoe (‘mijn buurt’, ‘mijn gemeente’?)
Procedurele rechtvaardigheid: bejegening (‘neem mij serieus’)
Inter-esse: het gebeurt tussen de mensen (‘tussenheid’)
28-3-2017
46
Erkenning. Verplaatsing. Aansluiting.
28-3-2017
47
Ignatius van Loyola
Elisabeth Kübler-Ross
Jigoro Kano
Beweeg mee tot de ander een vraag stelt - en kan wenden
Wie wil winnen moet veerkrachtig enmeegaand zijn
Loop mee in verzet, bied ruimte voor afscheid
28-3-2017
48
“Alles heeft
een ritme”
(Gebaseerd op Elisabeth Kubler-Ross, Lessen voor levenden, 1967)
Wat beweegt je: gemak…
28-3-2017
49
Wat beweegt je: waarden…
28-3-2017
50
U bent
door rood
geredenU krijgt
een bon
Heeft u gezien hoeveel
brugpiepers er om u
heen stonden?
28-3-2017
51
Wat vind ik…. (Standpunt)
Wat wil ik…. (Belang)
Wat voel ik…. (Emotie)
Wat drijft mij
…
(Waarden)
Waarden…
28-3-2017
52
Waarden…
28-3-2017
53
…. drijfveren of idealen
die ons
handelen richten,
al dan niet bewust…(een werkdefinitie)
Frames zijn slagzwaarden
Als wat mij drijft
niet wordt (h)erkend,
ga ik ondergronds
op zoek naar steun(Schweigespirale, Elisabeth Noelle-Neuman)
28-3-2017
54
De WaardeRing
28-3-2017
55
VER-ONT-WAARDIGING
?
VERWAARDIGING
!
Uitzicht
Inzicht
Overzicht
Doorzicht: hoe brengen we ervaringen verder?
De WaardeRing
28-3-2017
56
Uitzicht
Inzicht
Overzicht
Verbreedde context: wie en wat
doet er toe?
Verdiep de verschillen:wat zeggen, willen, drijft mensen?
Verken het perspectief:
hoe benutten we doorwaadbare
plaatsen?
Wat beweegt je: wederzijdse welwillendheid
28-3-2017
57
Wat beweegt je: (h)erkende bandbreedte
28-3-2017
58
Wat beweegt je: speelsheid (lieve deugd!)
28-3-2017
59
Waarderend communiceren
1. Erken en bevestig het ongemak
2. Breng de Ander in stelling (met elkaar)
3. Spreek onderliggende waarden aan
4. Verrijk de basis (Eerste Hulp Bij Ordening)
5. Help perspectieven ontvouwen (Wat kan wel?)
28-3-2017
60
Meer weten: www.dewaardering.com
28-3-2017
61
