KONTABILITETI FINANCIAR

II. Pasqyrat financiare dhe efektet e

transakcioneve te ndryshme

Çka janë pasqyrat financiare?

• Janë raporte që u lejojnë palëve të

interesuara të vlerësojn profitabilitetin dhe

solventitetin e ndërmarrjes.

• Këto raporte të quajtura pasqyra

financiare, ofrojnë informata të

përgjithësuara për shfrytëzuesin dhe janë

të dedikuara për shfrytëzuesit e

brendshëm dhe të jashtëm.

Cilat janë pasqyrat kryesore

financiare?

• Bilanci i gjendjes

• Pasqyra e te ardhurave

• Pasqyra e ndryshimeve ne ekuitet

• Pasqyra e rrjedhes se parase.

Bilanci i gjendjes

• Bilanci raporton në formë të përmbledhur

gjendjet (saldon) e llogarive të pasurisë,

kapitalit dhe detyrimeve te biznesit ne

daten e ndertimit te tij per nje periudhe te

caktuar kohore.

PASURIA = KAPITALIN + DETYRIMET

Pasuria = Detyrimet + Kapitali

Pasuria rrjedhese Detyrimet afatshkurter Aksionet

- Paraja - Ll. Pagueshme - A. Zakonshme

- Ll.arketueshme - Deftesa afatshkurter (krediti) - A. Preferuara

- Sigurimet e tregtueshme - Dividentat e pagueshme - Kapitali pronarit

- Ll.pranueshme afatshkurter - Taksat dhe akciza mbi shitjen - Fitimet e mbajtura

- Shp.parapaguara - Detyrimet rritese

- Inventari (Stoqet) - Detyrimet tjera rrjedhese

Pasuria afatgjate Detyrimet afatgjata

- Ll.pranueshme afatgjata - Borxhet afatgjata

- Prona, toka dhe pajisjet - Bonot (obligacionet)

Pasuria e paprekshme

- Godwilli (emri i mire)

- Patentat

- Licencat

- E drejta e autorit

Format e prezentimit te bilancit

• Formati vertikal (raporti)

• Formati horizontal (llogarise T)

Bilanci duhet të përmbajë:

• Emrin e entitetit qe pergatitet bilanci;

• Emrin e pasqyres financiare si bilanc;

• Daten e perpilimit te bilancit;

• Njesine monetare, ne te cilen jane matur

kategorite e tij.

Rregulla kryesore e bilancit

gjendjes:

• KREDITE = DEBITE

Rritja dhe zvogelimi

Shembull i bilancit te gjendjes:

• Le te supozojme se firma “Elkos” me 31.12.2010 ka pasur kete saldo (teprice) ne llogari e libritkryesor: Ndertesat 700.000 euro,pajisjet100.000 euro, makinerite 200.000 euro, inventarii mallit 100.000 euro, llogarite e arketueshme(bleresit) 80.000 euro, parapagimet 20.000 euro, keshi 100.000 euro, kapitali i kontribuar 900.000 euro, krediti afatgjate i pagueshem 200.000 euro, llogarite e pagueshme (furnitoret) 120.000 euro, tatimi ne fitim i pagueshem 60.000 euro, pagat e pagueshme 20.000 euro.

Ndikimi i transakcioneve ne

ekuacionin e bilancit

• Bilanci ndikohet nga ndodhja e ngjarjeve,

perkatesisht transakcioneve ekonomike ne

biznes. Ndikimin e transakcioneve po e

paraqesim ne shembujt ne vijim:

Transakcioni 1. Investimet fillestare

ne biznes

Le te supozojme se personi X nga Peja duke u

bazuar ne profesionin e tij si ekonomist e ka marre

vendimin te filloje nje biznes tregtar per shitje te

lengjeve. Ai ka ne dispozicion 20.000 euro para te

veta por kjo shume nuk i mjafton per te startuar

biznesin. Mbi bazen e projektit investues atij i

nevojiten 80.000 euro me maturim per nje vit. Me

kete shume ai i blen dy lokale, qe i sherbejn njera

per zyre e tjetra lokal i shitjes. Biznesi fillon te

punoje me 1.11.10 me emrin Firma Shala.

Si do te duket bilanci i kesaj firme?

Transakcioni 2. Blerja e inventarit mallit

me afat pagese

• Me 5 nentor firma Shala ka blere lengje prejfirmes “Frutti” nga Prizreni ne vlere prej 10.000 euro me afat pagese per dy muaj.

• Ky transakcion ka ndikuar ne rritjen e pasurisedhe rritjen e detyrimeve te firmes. Lengjet e blera jane inventar i mallit dhe perfshihen ne pasurine e firmes kurse blerja e lengjeve me afatpagese krijon nje borxh te ri i cili quhet llogari e pagueshme. Si do të duket ekuacioni i bilancitgjendjes me ndikimin e ketij efekti(transakcioni)?

Transakcioni 3. Shitjet e inventarit të

mallit me kesh

• Me 15 nentor firma Shala ka shitur lengje ne

kesh ne vlere prej 5.000 euro.

• Nga shitjet e lengjeve firma ka perfituar te hyra

prej shitjeve te cilat e rrisin kapitalin e pronarit.

Keto shitje jane te bera me kesh, meqenese

keshi eshte kategori e pasurise, atehere ky

transakcion ndikon ne rritjen e pasurise. Si do të

duket ekuacioni i bilancit gjendjes me

ndikimin e ketij efekti (transakcioni)?

Transakcioni 4. Pagesa e kestit te

defteses se pagueshme (kreditit)

• Me 1 dhjetor biznesi e ka paguar kestin(anuitetin) e pare te kreditit afatshkurter ndajBankes Ekonomike ne vlere prej 8.500 euro.

• Pagesa e kestit te kreditit ka ndikuar ne zvogelimin e detyrimeve (borxheve) te biznesitShala. Meqenese pagesa eshte bere kesh, kytransakcion ka ndikuar ne zvogelimin e pasurisese biznesit.

Si do të duket ekuacioni i bilancit gjendjes me

ndikimin e ketij efekti (transakcioni)?

Transakcioni 5. Blerja e inventarit te

mallit ne kesh

• Me 3 nentor biznesi Shala ka blere lengje kesh

nga nje firme e Sllovenise ne vlere prej 7000

euro.

• Nga ky transakcion pason rritja e inventarit te

mallit, si kategori e pasurise dhe zvogelim i nje

kategorie tjeter te pasurise se blerja e mallit

eshte bere kesh.

Si do të duket ekuacioni i bilancit gjendjes me

ndikimin e ketij efekti (transakcioni)?

Transakcioni 6. Pagesa ndaj llogarise se

pagueshme (furnitoret)

• Me 5 dhjetor biznesi Shala ka paguar detyriminndaj furnitorit “Frutti” ne vlere prej 9000 euro nepermjet pageses se deftueshme (kredititafatshkurter) te marre nga Banka Private e Biznesit (BPB).

• Ky transakcion ka ndikuar ne zvogelimin e detyrimeve, perkatesisht llogarive tepagueshme, por meqenese pagesa ndaj tyreeshte bere nepermjet defteses se pagueshmene te njejten kohe jane krijuar dhe rriturdetyrimet e bzinesit Shala.

Bilanci me 31.12.2010

• Tregoni se si do te duket bilanci i gjendjes

me 31.12.2010, i biznesit Shala pas ketyre

gjashte transakcioneve.

• Zgjidhni:

Kemi 4 lloj grupe te

transakcioneve:

1. Rritje e pasurise dhe Rritje kapitalit ose

detyrimeve ( Rritje Aktive dhe Pasive)

2. Zvogelim i pasurise dhe Zvogelim i

kapitalit ose detyrimeve ( Zvogelim

Aktive dhe Pasive)

3. Rritje dhe zvogelim i pasurise (Aktives)

4. Rritje dhe zvogelim i kapitalit ose

detyrimeve (Pasives).

Pasqyra e të ardhurave

• Raporton ne forme te permbledhur gjendjen(saldon) e logarise se te hyrave, shpenzimevedhe te fitimit apo humbjes neto per nje periudhete caktuar kohore qe zakonisht eshte nje muajapo nje vit.

• Qellimi primar i kesaj pasqyre eshte raportimi i netofitimit apo netohumbjes per periudhe tecaktuar.

• Ne kete pasqyre te hyrat dhe shpenzimetprezantohen mbi bazen akruale (te realizimit).

Te hyrat

• Tregojne rritjen e pasurise ose zvogelimin

e detyrimeve qe kane rezultuar nga shitja

e mallerave dhe sherbimeve.

• Kemi te hyra:

- Operative (afariste)

- Jo operative (financiare)

Shpenzimet

• Perfaqesojne zvogelimet e pasurise ose

rritjen e detyrimeve, te cilat krijohen nga

perdorimi i pasurise per gjenerimin e te

hyrave.

• Shpenzimet ndahen:

- Operative (afariste)

- Jo operative (financiare)

Formatet e Pasqyres se te ardhurave

• Formati ne shume hapa

• Formati ne nje hap

Formati ne shume hapa

Hapi pare: Te hyrat nga shitja e mallit

- Kostoja e mallit te shitur

= FITIMIN BRUTO

Hapi i dyte: - Shp.indirekte operative

= FITIMIN OPERATIV (EBIT)

Hapi i tretë: + Te hyrat tjera jooperative

- Shpenzimet tjera jooperative

= FITIMI PARA TATIMIT (EBT)

Hapi i katert: - Shpenzimet e tatimit ne te ardhura

Hapi i peste: = FITIMI NETO

Fitimi per aksion (EPS)

(Dividendi / nr.aksioneve ne zoterim)

Formati ne nje hap

Te hyrat

- KMSH

- Shpenzimet

= Fitimin neto

Shembull i Pasqyres se te

ardhurave• Firma “Ylli” ka keto te dhena me 31.12.2010:

- Te hyrat nga shitja e mallit 150.000

- KMSH 60.000

- Shp.qirase 2.000

- Shp.rrymes 1.000

- Shp.zhvleresimit 17.000

- Te hyrat nga kamata 5.000

- Shp.kamates 3.000

- Tatimi ne fitim 20%.

Zgjidhni Pasqyren e te ardhurave duke ardh ne perfundim

Te Fitimit Neto permes dy formatave.

Pasqyra e ndryshimeve te ekuitit

• Kjo pasqyre i bashkangjitet pasqyres se te

ardhurave pasi qe perpilon ekuitin e

pronareve.

• Kjo pasqyre identifikon ndryshimet ne

fitimet e mbajtura nga nje periudhe

kontabel ne tjetren

Kapitali per bizneset individuale

Gjendet:

Kapitali perfundimtar = Kapitali fillestar

+ Investimet

- Terheqjet

+ Te ardhurat

Kapitali per korporatat

Gjendet:

Kapitali ponareve = Aksionet e zakonshme

+ Aksionet preferuara

+ Premia ne dy lloj aksionesh

+ Fitimet e mbajtura

Shembull i pasqyres se

ndryshimeve ne ekuitet

Firma X ka kapital fillestar 200.000 euro,

investimet 20.000, te ardhurat bazohuni ne

Pasqyren e te ardhurave, dhe terheqjet e

Pronarit jane 500.

Gjeni kapitalin perfundimtar permes

pasqyres se ndryshimit ne ekuit?

Duhet te dini:

Se Shitja e aksioneve e rrit kapitalin dhe

fitimin e mbajtur kurse blerja anasjelltas.

Shembull i pasqyres se

ndryshimeve ne ekuitetKorporata S me 1.01.2010 ka pasur kete

gjendje fillestare te kapitalit aksionar: kapitali230.000 (perfshijne

aksionet dhe premine e tyre) dhe fitimin e mabjtur 120.000.

Gjate vitit 2010 kane ndodhur keto transakcione te nderlidhura me

Kapitalin aksionar:

- Me 20.02.2010 jane emetuar kesh 5000 aksione te rregullta sipas vlerestregut 20 euro per aksion.

- Me 10.05.2010 jane blere 1000 aksione te rregullta prej aksionareve te vet nga 25 euro per aksion. Keto aksione prentendon t’i mbaje per tu dhenebonuse puntoreve.

- Me 01.07.2010 eshte deklaruar dhe ka paguar dividende ne kesh per gjitheaksionaret ne vlere prej 70.000 euro euro.

- Me 31.12.2010 ka llogaritur dhe raportuar fitimin neto te periudhes ne vlereprej 100.000 euro.

Si do te duket Pasqyra e ndryshimeve ne ekuitet per korporaten S duke i

marre per baze keto te dhena:

PPËËRFUNDIMI I RFUNDIMI I

KAPITULLITKAPITULLIT