khóa đào tạo: nghiệp vụ kiểm soát, kiểm toán nội bộ ngân...

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ NGÂN HÀNG

www.truongnganhang.edu.vn

Khóa đào tạo:

Nghiệp vụ kiểm soát, kiểm toán nội bộ

Ngân hàng Nhà nước

2 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn

KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NGOẠI HỐI CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT

NAM

Giảng viên: Vũ Hải Long


I. QUẢN LÝ NGOẠI HỐI VÀ QUẢN LÝ DỰ TRỮ

NGOẠI HỐI CỦA NGÂN

HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

II. GIÁM SÁT HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI

HỐI NHÀ NƯỚC

III. KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DỰ TRỮ

NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC

IV. KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC

NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ NGOẠI HỐI


I. QUẢN LÝ NGOẠI HỐI VÀ QUẢN LÝ

DỰ TRỮ NGOẠI HỐI CỦA NGÂN

HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM


QUẢN LÝ NGOẠI HỐI CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

Một số khái niệm

Ngoại hối

a) Đồng tiền của quốc gia khác hoặc đồng tiền chung châu Âu và đồng tiền chung khác được sử dụng trong thanh toán quốc tế và khu vực

b) Phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ, gồm séc, thẻ thanh toán

c) Các loại giấy tờ có giá bằng ngoại tệ, gồm trái phiếu Chính phủ, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, cổ phiếu và các loại giấy tờ có giá khác;

d) Vàng thuộc Dự trữ ngoại hối nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài của người cư trú; vàng dưới dạng khối, thỏi, hạt, miếng trong trường hợp mang vào và mang ra khỏi lãnh thổ Việt Nam;

đ) Đồng tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp chuyển vào và chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc được sử dụng trong thanh toán quốc tế.




Hoạt động ngoại hối là hoạt động của người cư trú, người không cư trú trong các giao dịch vãng lai, giao dịch vốn, sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam, hoạt động cung ứng dịch vụ ngoại hối và các giao dịch khác liên quan đến ngoại hối.

Dự trữ ngoại hối nhà nước là tài sản bằng ngoại hối được thể hiện trong Bảng cân đối tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước.

Tỷ giá hối đoái của đồng Việt Nam là giá của một đơn vị tiền tệ nước ngoài tính bằng đơn vị tiền tệ của Việt Nam.




Người cư trú là tổ chức, cá nhân thuộc các đối tượng sau đây:

a) Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập, hoạt động tại Việt Nam theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng;

b) Tổ chức kinh tế không phải là tổ chức tín dụng được thành lập, hoạt động kinh doanh tại Việt Nam

c) Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện của Việt Nam hoạt động tại Việt Nam;

d) Văn phòng đại diện tại nước ngoài của các tổ chức quy định tại các điểm a, b và c khoản này;

đ) Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự, cơ quan đại diện tại tổ chức quốc tế của Việt Nam ở nước ngoài;




Người cư trú là tổ chức, cá nhân thuộc các đối tượng sau đây:

e) Công dân Việt Nam cư trú tại Việt Nam; công dân Việt Nam cư trú ở nước ngoài có thời hạn dưới 12 tháng; công dân Việt Nam làm việc tại các tổ chức quy định tại điểm d và điểm đ khoản này và cá nhân đi theo họ;

g) Công dân Việt Nam đi du lịch, học tập, chữa bệnh và thăm viếng ở nước ngoài;

h) Người nước ngoài được phép cư trú tại Việt Nam với thời hạn từ 12 tháng trở lên. Đối với người nước ngoài học tập, chữa bệnh, du lịch hoặc làm việc cho cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam, văn phòng đại diện của các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam không kể thời hạn là những trường hợp không thuộc đối tượng người cư trú;

i) Chi nhánh tại Việt Nam của tổ chức kinh tế nước ngoài, các hình thức hiện diện tại Việt Nam của bên nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, văn phòng điều hành của nhà thầu nước ngoài tại Việt Nam.

3. Người không cư trú là các đối tượng không thuộc các đối tượng trên.



Giao dịch vốn là giao dịch chuyển vốn giữa người cư trú với người không cư trú trong các hoạt động sau đây:

a) Đầu tư trực tiếp;

b) Đầu tư gián tiếp;

c) Vay và trả nợ nước ngoài;

d) Cho vay và thu hồi nợ nước ngoài;

đ) Các hoạt động khác theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Giao dịch vãng lai là giao dịch giữa người cư trú với người không cư trú không vì mục đích chuyển vốn.



Nhiệm vụ, quyền hạn của Ngân hàng Nhà nước về quản lý ngoại hối và hoạt động ngoại hối

1. Quản lý ngoại hối và sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam theo quy định của pháp luật.

2. Tổ chức và phát triển thị trường ngoại tệ.

3. Cấp, thu hồi giấy phép hoạt động ngoại hối cho tổ chức tín dụng, các tổ chức khác có hoạt động ngoại hối.

4. Trình Thủ tướng Chính phủ quyết định biện pháp hạn chế giao dịch ngoại hối để bảo đảm an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia.

5. Tổ chức, quản lý, tham gia thị trường ngoại tệ liên ngân hàng.

6. Nhiệm vụ, quyền hạn khác về quản lý ngoại hối và hoạt động ngoại hối theo quy định của pháp luật.



Quản lý ngoại hối:

+ Các giao dịch vãng lai,

+ Các giao dịch vốn

+ Sử dụng ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam;

+ Thị trường ngoại tệ, cơ chế tỷ giá hối đoái, quản lý vàng là ngoại hối

+ Quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước

+ Hoạt động kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối


QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

Dự trữ ngoại hối nhà nước (DTNHNN) là tài sản bằng ngoại hối được thể hiện trong bảng cân đối tiền tệ của Ngân hàng Nhà

nước (NHNN)

Dự trữ ngoại hối nhà nước chính thức là phần tài sản bằng ngoại hối thuộc sở hữu Nhà nước được Chính phủ giao cho

Ngân hàng Nhà nước trực tiếp quản lý



• Thành phần Dự trữ ngoại hối nhà nước

1. Ngoại tệ tiền mặt, tiền gửi bằng ngoại tệ ở nước ngoài.

2. Chứng khoán và các giấy tờ có giá khác bằng ngoại tệ do Chính phủ, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế phát hành.

3. Quyền rút vốn đặc biệt, dự trữ tại Quỹ tiền tệ quốc tế.

4. Vàng do NHNN quản lý.

5. Các loại ngoại hối khác.


Tại sao phải kiểm soát việc quản lý DTNHNN

11/14/2017 Kiếm soát, kiểm toán

NHNN năm 2014

14

• Tài sản lớn của Nhà nước

• Công cụ của chính sách tiền tệ

• Thu nhập lớn cho ngân sách

• Rủi ro: tỷ giá, lãi suất, biến cố chính trị, kinh tế.

• Nhiều cơ quan quản lý, kiểm tra: Thanh tra, Kiểm toán nhà nước



Nguồn hình thành Dự trữ ngoại hối nhà nước

1. Ngoại hối mua từ ngân sách nhà nước và thị trường ngoại hối.

2. Ngoại hối từ các khoản vay ngân hàng và tổ chức tài chính quốc tế.

3. Ngoại hối từ tiền gửi của Kho bạc Nhà nước và các tổ chức tín dụng.

4. Ngoại hối từ các nguồn khác.



Dự trữ ngoại hối Nhà nước

Dự trữ ngoại hối Nhà nước chính thức

Quỹ dự trữ ngoại hối (Quỹ 1)

Quỹ bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng

(Quỹ 2)

Tiền gửi ngoại tệ và vàng của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà

nước (Quỹ 3)



MỤC ĐÍCH QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC

Thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia,

Bảo đảm khả năng thanh toán quốc tế

Bảo toàn Dự trữ ngoại hối nhà nước.

Thực hiện chính sách tiền tệ quốc

gia

Đảm bảo khả năng thanh toán quốc tế

Bảo toàn Dự trữ ngoại hối

nhà nước


GIỚI THIỆU VỀ QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ DTNHNN

CHÍNH THỨC

NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ QUỸ 3

• Bảo toàn dự trữ ngoại hối nhà nước là bảo đảm an toàn dự trữ ngoại hối nhà nước thông qua việc tuân thủ cơ cấu, tiêu chuẩn, hạn mức đầu tư dự trữ ngoại

Bảo toàn

• Thanh khoản dự trữ ngoại hối nhà nước là khả năng sẵn sàng đáp ứng ngoại tệ và vàng phục vụ mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ quốc gia, chính sách tỷ giá và vàng, can thiệp thị trường ngoại hối đảm bảo khả năng thanh toán quốc tế và đáp ứng các nhu cầu ngoại hối đột xuất, cấp bách của Nhà nước.

Thanh khoản

• Sinh lời là có chênh lệch dương giữa tổng thu nhập trừ chi phí đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức trong năm tài khóa.

Sinh lời

• Bảo đảm an toàn thông qua việc tuân thủ tiêu chuẩn, hạn mức đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước

An toàn

• Đáp ứng kịp thời các nhu cầu ngoại hối của Kho bạc Nhà nước và các tổ chức tín dụng khi cần thiết

Kịp thời

• Khả năng sẵn sàng đáp ứng ngoại tệ và vàng

Thanh khoản


GIỚI THIỆU VỀ QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT

NAM

NỘI DUNG QUẢN LÝ DTNHNN:

- Xây dựng chính sách quản lý, đầu tư DTNHNN:

+ Vụ Quản lý ngoại hối

+ Vụ Chính sách tiền tệ

+ Vụ Tài chính – Kế toán

- Thực hiện nghiệp vụ quản lý, đầu tư DTNHNN:

+ Sở Giao dịch


NỘI DUNG QUẢN LÝ DTNHNN

Xây dựng chính sách quản lý, đầu tư DTNHNN

- Ban hành văn bản pháp luật, văn bản hướng dẫn về quản lý, đầu tư DTNHNN

- Mức DTNHNN dự kiến hàng năm và hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng trình Chính phủ

- Xây dựng tiêu chuẩn, hạn mức, cơ cấu đầu tư đầu tư DTNHNN trong từng thời kỳ (6 tháng, đột xuất).



Xây dựng chính sách quản lý, đầu tư DTNHNN (tiếp)

- Xây dựng phương án đầu tư DTNHNN

- Xây dựng phương án can thiệp thị trường ngoại tệ

- Xây dựng phương án can thiệp thị trường vàng

- Quản lý tiền gửi ngoại tệ của Kho bạc, tổ chức tín dụng và các nguồn ngoại hối khác

- Xây dựng cơ chế báo cáo, cung cấp và công bố thông tin



Thực hiện nghiệp vụ đầu tư DTNHN:

- Nghiệp vụ thiết lập quan hệ đại lý

- Nghiệp vụ đầu tư kinh doanh ngoại hối

- Nghiệp vụ thanh toán quốc tế

- Nghiệp vụ hạch toán kế toán

- Nghiệp vụ kiểm soát nội bộ


GIỚI THIỆU VỀ QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ

NƯỚC CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

HỆ THỐNG KIỂM SOÁT ĐỐI VỚI VIỆC QUẢN LÝ DTNHNN

Thanh tra Chính phủ thực hiện thanh tra, kiểm tra hoạt

động của NHNN

Kiểm toán Nhà nước: kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm, trong đó có nội dung của DTNHNN

Bộ Tài chính: Hàng năm kiểm tra việc quản lý Dự trữ ngoại hối nhà nước do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Vụ Kiểm toán nội bộ: Giám sát và kiểm toán nội bộ

Kiểm soát nội bộ do các đơn vị tự thực hiện

+ Sở Giao dịch: Phòng kiểm soát nội bộ


Vai trò của các đơn vị trong quản lý DTNHNN

Vụ Quản lý ngoại hối: Tham mưu cho Thống đốc các chính sách ngoại hối, quản lý ngoại hối, quản lý dự trữ ngoại hối;

Vụ Chính sách tiền tệ: Phối hợp với Vụ Quản lý ngoại hối để ban hành các chính sách về ngoại hối phù hợp với chính sách tiền tệ, lập kế hoạch cung ứng tiền cho việc mua dự trữ ngoại hối; Điều hành tỷ giá.

Vụ Tài chính-Kế toán: ban hành cơ chế hạch toán, kế toán DTNHNN

Sở Giao dịch: thực hiện các nghiệp vụ về đầu tư DTNHNN; thị trường ngoại tệ liên ngân

Vụ Kiểm toán nội bộ: kiểm toán hoạt động quản lý ngoại hối nói chung và quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước nói riêng


GIỚI THIỆU VỀ QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

VAI TRÒ, NHIỆM VỤ CỦA VỤ KIỂM TOÁN NỘI BỘ TRONG QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC

• Giám sát hoạt động quản lý DTNHNN 1

• Kiểm toán tuân thủ việc quản lý DTNHNN 2

• Kiểm toán tuân thủ các đơn vị liên quan đến quản lý nhà nước về hoạt động ngoại hối và quản lý DTNHNN (Vụ Quản lý ngoại hối, Sở Giao dịch, Vụ Chính sách tiền tệ, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố…)

3


GIÁM SÁT HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC

MỤC TIÊU GIÁM SÁT

Đánh giá tính tuân thủ quy định trong việc tổ chức thực hiện hoạt động quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước.

CÁC RỦI RO PHÁT SINH

- Chưa tuân thủ quy định về tỷ lệ, cơ cấu, hạn mức đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước.

- Số liệu, thông tin trên các báo cáo và phần mềm khai thác không chính xác.

- Việc lập, gửi báo cáo chưa đầy đủ và kịp thời.


II. GIÁM SÁT HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC



NỘI DUNG GIÁM SÁT

1 • Đánh giá tuân thủ cơ cấu đầu tư

2

• Đánh giá tuân thủ tiêu chuẩn đối tác giao dịch và hạn mức đầu tư ngoại tệ, vàng tại mỗi đối tác giao dịch

3

• Đánh giá việc tuân thủ hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng theo quy định của Thống đốc

4

• Đánh giá tình hình biến động của Quỹ Dự trữ ngoại hối và Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng trong tháng so với tháng trước

5

• Đánh giá việc thực hiện kiến nghị sau giám sát của Vụ Kiểm toán nội bộ đối với các đơn vị có liên quan



CƠ SỞ GIÁM SÁT

Các quy định của nhà nước về quản lý dự trữ ngoại hối

nhà nước

Thông qua việc tiếp nhận, khai thác tài liệu, báo cáo từ các đơn vị có liên quan: Sở Giao dịch; Vụ Quản lý ngoại hối; Cục Phát hành và Kho quỹ; Vụ Tài chính

– Kế toán

Kết hợp với khai thác, đối chiếu số liệu trên phần

mềm, Vụ Kiểm toán nội bộ thực hiện giám sát

hoạt động quản lý, đầu tư dự trữ ngoại hối nhà

nước.



1. Đánh giá tuân thủ cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức

Vụ Kiểm toán nội bộ đánh giá tuân thủ cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức với các nội dung:

•Cơ cấu theo loại ngoại tệ

•Cơ cấu theo thời hạn đầu tư ngoại tệ

•Cơ cấu theo hình thức đầu tư ngoại


1. Đánh giá tuân thủ cơ cấu đầu tư (tiếp)

- Dựa vào báo cáo đã khai thác được từ phần mềm,

Vụ Kiểm toán nội bộ tính toán cơ cấu đầu tư DTNH chính

thức.

- So sánh, đối chiếu với Báo cáo cơ cấu đầu tư dự trữ

ngoại hối chính thức của Sở Giao dịch, dựa theo các quy

định của ngân hàng nhà nước về cơ cấu đầu tư để đánh giá

tính tuân thủ cơ cấu theo:

+ Loại ngoại tệ

+ Thời hạn đầu tư

+ Hình thức đầu tư ngoại tệ


2. Đánh giá tuân thủ tiêu chuẩn đối tác giao dịch và hạn mức đầu tư ngoại tệ, vàng tại mỗi đối tác giao dịch

Tiêu chuẩn đối tác giao dịch được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam lựa

chọn dựa trên chỉ số đánh giá xếp hạng của Moody’s và

Standard&Poor’s.

Vụ Kiểm toán nội bộ đánh giá tuân thủ so với các quy định của Ngân

hàng Nhà nước về: Tiêu chuẩn đối tác giao dịch: giao dịch tiền gửi, trái

phiếu, vàng; Hạn mức đầu tư ngoại tệ, vàng tại mỗi đối tác giao dịch/


2. Đánh giá tuân thủ tiêu chuẩn đối tác giao dịch và hạn mức đầu tư ngoại tệ, vàng tại mỗi đối tác giao dịch (tiếp)

Các bước giám sát như sau:

- Khai thác báo cáo đầu tư tiền gửi từ phần mềm nghiệp

vụ.

- Đối chiếu, so sánh với Báo cáo số dư ngoại tệ, vàng đầu tư

tại nước ngoài theo từng ngân hàng của Sở Giao dịch.

- Đánh giá tuân thủ tiêu chuẩn đối tác giao dịch đối với các

giao dịch đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn do Thống đốc

NHNN quy định trong từng thời kỳ.

- Đánh giá tuân thủ hạn mức đầu tư tại mỗi đối tác giao

dịch so với quy định của Thống đốc NHNN trong từng thời

kỳ.


3. Đánh giá việc tuân thủ hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng theo quy định của Thống đốc NHNN vào thời điểm cuối tháng

Hàng quý, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về hạn mức Quỹ bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng được phép áp dụng cho mỗi quý.

Hạn mức này được xây dựng trên cơ sở số dư Quỹ tại thời điểm ngày cuối cùng của quý trước.

Hạn mức được yêu cầu tuân thủ vào thời điểm cuối tháng


3. Đánh giá việc tuân thủ hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng theo quy định của Thống đốc NHNN vào thời điểm cuối tháng (tiếp)

So sánh số liệu sau khi tính toán của Vụ Kiểm toán nội bộ với Báo cáo của Sở Giao dịch về số dư Quỹ BOTG&QLTTV.

Đánh giá việc tuân thủ hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng theo quy định của Thống đốc NHNN vào thời điểm cuối tháng.


4. Đánh giá tình hình biến động của Quỹ Dự trữ ngoại hối và Quỹ BOTG&QLTTV trong tháng so với tháng trước

Tình hình biến động của Quỹ Dự trữ ngoại hối trong tháng bao gồm các phát sinh tăng/giảm ngoại hối do một số nghiệp vụ như thu nợ, thu lãi, điều chuyển…/trích chuyển

Tình hình biến động của Quỹ BOTG&QLTTV trong tháng bao gồm các phát sinh tăng/giảm ngoại hối do một số nghiệp vụ như mua ngoại tệ từ Kho bạc Nhà nước, các tổ chức tín dụng…/ bán ngoại tệ cho Bộ Tài chính, các tổ chức tín dụng…

Vụ Kiểm toán nội bộ giám sát việc thực hiện các nghiệp vụ thu/chi, mua/bán của 02 Quỹ tuân thủ: đảm bảo quy định của NHNN, hạch toán đúng, kịp thời.


5. Đánh giá việc thực hiện kiến nghị sau giám sát của Vụ Kiểm toán nội bộ

đối với các đơn vị có liên quan.


III. KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC



A. KIỂM TOÁN VIỆC THAM MƯU XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ, ĐẦU TƯ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC (chủ yếu do Vụ Quản lý ngoại hối chủ trì)

I. Kiểm toán việc tham mưu, xây dựng, ban hành văn bản pháp luật, văn bản hướng dẫn về quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước

1. Mục tiêu kiểm toán

Đảm bảo tính kịp thời, đầy đủ, hợp lý trong việc tham mưu, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn về quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước.

2. Rủi ro

-Số lượng văn bản thực tế đã ban hành hoặc đang soạn thảo không đúng theo chương trình đã được Thống đốc NHNN phê duyệt

-Mức độ hoàn thành chưa đảm bảo thời gian theo kế hoạch đã được phê duyệt (loại trừ trường hợp đã có văn bản nêu lý do cụ thể về việc chậm tiến độ xây dựng văn bản và đã được Thống đốc NHNN đồng ý cho kéo dài thời gian).



I. Kiểm toán việc tham mưu, xây dựng, ban hành văn bản pháp luật, văn bản hướng dẫn về quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước (tiếp)

3. Nội dung kiểm toán

- Số lượng văn bản thực tế đã ban hành hoặc đang soạn thảo;

- Việc tham mưu, chủ trì soạn thảo hoặc phối hợp, tham gia góp ý văn bản do các đơn vị chủ trì soạn thảo.

+ Thủ tục, trình tự xây dựng văn bản QPPL có đúng quy định;

+ Mức độ hoàn thành kế hoạch về nội dung, thời gian quy định;

+ Trách nhiệm tham gia góp ý các văn bản liên quan do các đơn vị khác chủ trì soạn thảo;

+ Chất lượng các văn bản đã được ban hành


II. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng mức dự trữ ngoại hối nhà nước dự kiến hàng năm và hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng trình Thủ tướng Chính phủ


Đánh giá tính kịp thời, đầy đủ, hợp lý của việc tham mưu, đề xuất mức dự trữ ngoại hối nhà nước dự kiến hàng năm và hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng.

2. Rủi ro

Việc chủ trì, phối hợp giữa các đơn vị chưa kịp thời, dẫn đến báo cáo Thủ tướng Chính phủ chậm so với quy định.

Việc tổng hợp ý kiến tham gia, góp ý của đơn vị chủ trì chưa đầy đủ.

Cơ sở đề xuất, tham mưu xây dựng dự kiến mức dự trữ ngoại hối và hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng chưa đầy đủ thông tin theo quy định.

Dự kiến mức dự trữ ngoại hối nhà nước được đề xuất hàng năm chưa phù hợp với thực tế.


II. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng mức dự trữ ngoại hối nhà nước dự kiến hàng năm và hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng trình Thủ tướng Chính phủ

1. Kiểm toán xây dựng mức dự trữ ngoại hối nhà nước dự kiến hàng năm trình Thủ tướng Chính phủ

- Kiểm toán cơ sở xác định mức dự trữ ngoại hối nhà nước dự kiến hàng năm:

+ Mức dự trữ ngoại hối nhà nước đạt được năm trước;

+ Dự báo tình hình kinh tế vĩ mô thế giới và trong nước;

+ Dự báo cán cân thanh toán quốc tế và thị trường ngoại hối năm tiếp theo;

+ Mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ năm tiếp theo;


II. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng mức dự trữ ngoại hối nhà nước dự kiến hàng năm và hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và

quản lý thị trường vàng trình Thủ tướng Chính phủ

+ Dự kiến nhu cầu chi ngoại hối năm tiếp theo để can thiệp thị trường ngoại hối trong nước và cho các yêu cầu đột

xuất, cấp bách của Nhà nước;

+ Dự kiến khả năng mua ngoại hối bổ sung dự trữ ngoại hối nhà nước cho năm tiếp theo.

- Kiểm toán việc chủ trì, phối hợp của Vụ Quản lý ngoại hối với Vụ Chính sách tiền tệ, Sở Giao dịch, Vụ Tài chính - Kế toán và Vụ Dự báo, thống kê muộn nhất cuối quý I hàng năm

xác định mức dự trữ ngoại hối nhà nước trong năm trình Thống đốc NHNN phê duyệt để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.


2. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng

- Kiểm toán cơ sở của việc xác định hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng xây dựng

+ Quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước;

+ Tình hình cán cân thanh toán quốc tế năm trước và dự báo cán cân thanh toán quốc tế năm tiếp theo;

+ Tình hình can thiệp và dự kiến nhu cầu can thiệp thị trường ngoại tệ và vàng trong nước.

- Kiểm toán việc chủ trì, phối hợp của Vụ Quản lý ngoại hối với Vụ Chính sách tiền tệ, Sở Giao dịch, Vụ Tài chính – Kế toán và Vụ Dự báo, thống kê xác định hạn mức của Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng báo cáo Thống đốc NHNN trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong từng thời kỳ.


III. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng tiêu chuẩn, hạn mức đầu tư, cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước


Đánh giá tính kịp thời, đầy đủ, hợp lý của việc tham mưu xây dựng tiêu chuẩn, hạn mức, cơ cấu đầu tư đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước theo định kỳ, đột xuất

2. Rủi ro

Việc chủ trì, phối hợp giữa các đơn vị chưa kịp thời, dẫn đến tham mưu ban hành Quyết định của Thống đốc NHNN chưa phù hợp về thời gian.

Việc tổng hợp ý kiến tham gia, góp ý chưa đầy đủ.

Thông tin trong báo cáo cấp có thẩm quyền; việc tham mưu ban hành Quyết định của Thống đốc NHNN chưa phù hợp.


III. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng tiêu chuẩn, hạn mức đầu tư, cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước (tiếp)


-Kiểm toán nội dung xây dựng tiêu chuẩn đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước:

+ Tiêu chuẩn lựa chọn đối tác đầu tư bao gồm: Tiêu chuẩn lựa chọn đối tác gửi ngoại tệ và vàng; đối tác phát hành chứng khoán, giấy tờ có giá bằng ngoại tệ; đối tác giao dịch ngoại tệ và vàng; đối tác giao dịch chứng khoán, giấy tờ có giá;

+ Tiêu chuẩn lựa chọn chứng khoán, giấy tờ có giá bằng ngoại tệ bao gồm: Các loại chứng khoán, giấy tờ có giá và thời hạn đối với từng loại chứng khoán, giấy tờ có giá.

+ Đối tác mua, bán vàng trên thị trường quốc tế phục vụ nhu cầu can thiệp thị trường; đối tác xuất khẩu, nhập khẩu vàng.


III. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng tiêu chuẩn, hạn mức đầu tư, cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước


- Kiểm toán cơ sở của việc xây dựng tiêu chuẩn đầu tư và lựa chọn đối tác đầu tư:

+ Hệ thống xếp hạng của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm có uy tín trên thị trường quốc tế được NHNN lựa chọn để tham chiếu;

+ Quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước;

+ Tình hình thị trường tài chính quốc tế.

- Kiểm toán nội dung cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức:

+ Cơ cấu theo ngoại tệ: Loại ngoại tệ và tỷ lệ phần trăm theo loại ngoại tệ

+ Cơ cấu theo thời hạn đầu tư ngoại tệ: tỷ lệ đầu tư ngắn hạn, trung hạn, dài hạn

+ Cơ cấu theo hình thức đầu tư ngoại tệ: tiền gửi và giấy tờ có giá

+ Cơ cấu vàng



-Kiểm toán cơ sở của việc xây dựng cơ cấu đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức

+ Xu hướng biến động tỷ giá, lãi suất và giá vàng trên thị trường quốc tế;

+ Tình hình đầu tư vào các loại ngoại tệ và vàng trong dự trữ quốc tế của các nước trên thế giới theo thống kê của Quỹ tiền tệ quốc tế.

+ Mục tiêu chính sách tiền tệ, chính sách tỷ giá và giá vàng;

+ Tình hình biến động tỷ giá và giá vàng trên thị trường ngoại hối trong nước và quốc tế;



- Kiểm toán cơ sở xây dựng cơ cấu đầu tư DTNHNN (tiếp):

+ Tình hình sử dụng các loại ngoại tệ trong thanh toán xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ và trả nợ nước ngoài của Việt Nam;

+ Hạn mức ngoại hối của Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong từng thời kỳ.

- Kiểm toán việc chủ trì, phối hợp của Vụ Quản lý ngoại hối với các đơn vị liên quan và xây dựng tiêu chuẩn, hạn mức, cơ cấu theo định kỳ hoặc trong các trường hợp đột xuất.


IV. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng phương án đầu tưDTNHNN

Nội dung kiểm toán

-Kiểm toán nội dung phương án đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức bao gồm: Các hình thức đầu tư dự kiến áp dụng; phương thức đầu tư dự kiến phân bổ theo các hình thức đầu tư

- Kiểm toán phương án đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức xây dựng trên cơ sở:

+ Cơ cấu, tiêu chuẩn, hạn mức đầu tư Quỹ Dự trữ ngoại hối và Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng đã được Thống đốc NHNN quyết định;

+ Tình hình diễn biến lãi suất, tỷ giá các đồng tiền thuộc dự trữ ngoại hối chính thức và giá vàng trên thị trường quốc tế;

+ Mức dự trữ ngoại hối nhà nước, dự kiến nhu cầu can thiệp, sử dụng ngoại tệ .

- Kiểm toán việc chủ trì, phối hợp trong đánh giá tình hình thực hiện phương án đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức kỳ trước và xây dựng phương án đầu tư dự trữ ngoại hối chính thức kỳ tiếp


V. Kiểm toán việc tham mưu điều chuyển ngoại hối giữa hai Quỹ

Nội dung kiểm toán

- Kiểm toán việc điều chuyển ngoại hối từ Quỹ Dự trữ ngoại hối sang Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng trong trường hợp số dư ngoại hối của Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng không đáp ứng được yêu cầu can thiệp.

+ Việc chủ trì, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt việc điều chuyển

+ Ban hành Quyết định điều chuyển

- Kiểm toán việc điều chuyển ngoại hối từ Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng sang Quỹ Dự trữ ngoại hối trong trường hợp vượt hạn mức.


VI. Kiểm toán việc hoán đổi ngoại hối giữa Quỹ Dự trữ ngoại hối với Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng

- Kiểm toán việc tuân thủ nguyên tắc khi xây dựng hoán đổi ngoại tệ

+ Đảm bảo tuân thủ cơ cấu dự trữ ngoại hối chính thức đã được phê duyệt;

+ Không làm thay đổi số dư quy đô la Mỹ của hai Quỹ tại thời điểm hoán đổi.

- Kiểm toán việc trình Thống đốc NHNN phê duyệt phương án hoán đổi ngoại hối giữa Quỹ Dự trữ ngoại hối với Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng.


VII. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng phương án can thiệp thị trường ngoại tệ và thị trường vàng trong nước


Đánh giá việc tham mưu xây dựng phương án can thiệp thị trường ngoại tệ, thị trường vàng trong nước đảm bảo phù hợp với quy định.

2. Rủi ro

- Việc chủ trì, phối hợp giữa các đơn vị trong việc tham mưu xây dựng phương án chưa kịp thời.

- Nội dung phương án chưa đầy đủ theo quy định.

- Đánh giá, dự kiến khối lượng ngoại hối và khối lượng vàng sử dụng để can thiệp trên thị trường ngoại hối chưa đầy đủ, chưa sát diễn biến thực tế.

- Xây dựng, đề xuất phương án can thiệp thị trường chưa sát thực tế, chưa đảm bảo đầy đủ các nguyên tắc, quy định trong quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước.


VII. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng phương án can thiệp thị trường ngoại tệ và thị trường vàng trong nước

-Kiểm toán tham mưu xây dựng can thiệp thị trường ngoại tệ trong nước

+ Kiểm toán việc áp dụng các hình thức thực hiện can thiệp thị trường ngoại tệ trong nước

+ Kiểm toán nội dung phương án can thiệp thị trường ngoại tệ, bao gồm: Thời điểm can thiệp, loại ngoại tệ can thiệp, tỷ giá can thiệp, số lượng ngoại tệ can thiệp, hình thức can thiệp, đối tác thực hiện can thiệp

+ Kiểm toán cơ sở xây dựng phương án can thiệp thị trường ngoại tệ, bao gồm: Mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá; quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước; diễn biến cung, cầu ngoại tệ trong nước; diễn biến tỷ giá trên thị trường ngoại hối trong nước; trạng thái ngoại tệ của các tổ chức tín dụng.


VII. Kiểm toán việc tham mưu xây dựng phương án can thiệp thị trường ngoại tệ và thị trường vàng trong nước (tiếp)

- Kiểm toán nội dung phương án can thiệp, bao gồm: Thời điểm can thiệp, khối lượng can thiệp, hình thức can thiệp, giá vàng can thiệp và các nội dung khác có liên quan theo quy định của pháp luật về hoạt động mua, bán vàng trên thị trường trong nước của NHNN.

- Kiểm toán cơ sở xây dựng phương án can thiệp thị trường vàng, bao gồm: Mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ và quản lý thị trường vàng; quy mô dự trữ ngoại hối nhà nước; diễn biến cung, cầu vàng trong nước; diễn biến giá vàng trên thị trường ngoại hối trong nước.


VIII. Kiểm toán việc tham mưu về quản lý tiền gửi ngoại tệ và vàng của Kho bạc Nhà nước, tổ chức tín dụng tại NHNN và cácnguồn ngoại hối khác


Đánh giá tính kịp thời, đầy đủ, hợp lý của việc tham mưu về quản lý tiền gửi ngoại tệ và vàng của Kho bạc Nhà nước, tổ chức tín dụng tại NHNN và các nguồn ngoại hối khác.

2. Rủi ro

- Việc chủ trì, phối hợp giữa các đơn vị chưa kịp thời, dẫn đến tham mưu ban hành hướng dẫn đầu tư chưa kịp thời, chưa đảm bảo thanh khoản.

-Việc tổng hợp ý kiến tham gia, góp ý chưa đầy đủ.

3. Nội dung kiểm toán:

-Kiểm toán việc tuân thủ nguyên tắc đầu tư: thời hạn đầu tư dưới 01 năm; đảm bảo thanh khoản, đáp ứng kịp thời các nhu cầu ngoại hối của các tổ chức gửi tiền.

-Kiểm toán nội dung nghiệp vụ quản lý tiền gửi ngoại tệ và vàng: đầu tư ngắn hạn trên thị trường quốc tế.


IX. Kiểm toán việc chấp hành chế độ báo cáo, cung cấp và công bố thông tin


Đánh giá tính kịp thời, đầy đủ, chính xác của việc xây dựng, cung cấp, tiếp nhận, xử lý thông tin, báo cáo của các đơn vị có liên quan và việc công bố thông tin về dự trữ ngoại hối nhà nước đảm bảo phù hợp với quy định.

2. Rủi ro

Cung cấp, tiếp nhận, xử lý thông tin, báo cáo chưa kịp thời, đầy đủ, chính xác, ảnh hưởng đến chất lượng tham mưu của các đơn vị.

Việc chủ trì, phối hợp giữa các đơn vị trong việc công bố thông tin chưa kịp thời, phù hợp với quy định.

3. Nội dung kiểm toán:

-Kiểm toán việc chấp hành chế độ báo cáo và cung cấp thông tin của các đơn vị có liên quan.

- Kiểm toán việc công bố thông tin theo quy định của pháp luật;


B. KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ DỰ TRỮ NGOẠI HỐI NHÀ NƯỚC

(tại Sở Giao dịch)


I. Kiểm toán nghiệp vụ thiết lập quan hệ đại lý


Đánh giá tính tuân thủ trong việc thiết lập quan hệ đại lý, đảm bảo tuân thủ quy định về tiêu chuẩn đối tác của Thống đốc NHNN và quy định nội bộ của đơn vị.

2. Rủi ro

- Thiếu hồ sơ, thủ tục thiết lập quan hệ đại lý: Ví dụ như các điều khoản, điều kiện (Terms & Conditions); không có thư xin thiết lập/thư xác nhận quan hệ đại lý….

- Các đối tác không đủ tiêu chuẩn thiết lập quan hệ đại lý theo quy định của Thống đốc NHNN từng thời kỳ.

- Việc cập nhật thông tin về tình hình thay đổi chỉ số xếp hạng các đối tác của NHNN chưa chính xác, không kịp thời dẫn đến tham mưu sai lệch.

- Báo cáo đánh giá các đối tác của Sở Giao dịch chưa chính xác, phù hợp với tài liệu gốc của công ty đánh giá xếp hạng quốc tế.




a) Kiểm toán trình tự, thủ tục thiết lập quan hệ đại lý

- Thư đề nghị thiết lập quan hệ đại lý của ngân hàng đối tác hoặc thư đề nghị thiết lập quan hệ đại lý của NHNN.

- Báo cáo của Sở Giao dịch đánh giá về tình hình đối tác, chỉ số xếp hạng của đối tác để đối chiếu, so sánh với các điều kiện thiết lập quan hệ đại lý theo quy định của Thống đốc NHNN.

- Hồ sơ trình Thống đốc NHNN của Sở Giao dịch về việc thiết lập quan hệ đại lý với những ngân hàng, tổ chức tài chính đủ tiêu chuẩn.

- Thư xác nhận thiết lập quan hệ đại lý với tổ chức đối tác của Sở Giao dịch; thư trả lời của tổ chức đối tác.

- Thông báo của phòng chức năng cho các phòng liên quan về các điều khoản hợp đồng, hạn mức giao dịch đối với từng đối tác.




b) Kiểm toán hồ sơ các đối tác thiết lập quan hệ đại lý

- Tính chính xác, đầy đủ về thông tin giữa tài liệu dịch và tổng hợp của Sở Giao dịch với tài liệu do các công ty xếp hạng tín nhiệm quốc tế cung cấp, gồm các tiêu chí: Mức xếp hạng tín dụng, khả năng tài chính, tình hình hoạt động, hiệu quả đầu tư, triển vọng trong thời gian tới,…

- Mức độ đầy đủ của hồ sơ các đối tác thiết lập quan hệ đại lý để đảm bảo cho các giao dịch, đầu tư của NHNN, như: Văn bản ghi nhớ về các điều khoản/ điều kiện thỏa thuận giữa các bên, phí mở và duy trì tài khoản, báo cáo thường niên do ngân hàng đại lý cung cấp, mẫu chữ ký và mã của người có thẩm quyền giao dịch, các nguồn tài liệu khác về đối tác.

- Bổ sung kịp thời các thông tin trong hồ sơ khi có sự thay đổi của đối tác hoặc khi có sự điều chỉnh quan hệ đại lý, giao dịch từ NHNN.




c) Kiểm toán việc lập và theo dõi Báo cáo đánh giá xếp hạng các đối tác quan hệ đại lý

+ Báo cáo tháng: Báo cáo nhanh tóm tắt về mức xếp hạng tín dụng và tình hình của các đối tác, phục vụ cho quá trình quản lý, đầu tư ngoại tệ.

+ Báo cáo quý: Báo cáo chi tiết đánh giá xếp hạng các ngân hàng đại lý của NHNN, phân bổ hạn mức đầu tư, tình hình đầu tư cho từng đối tác.

+ Báo cáo trong trường hợp có sự biến động đột xuất từ phía đối tác (như bị tụt hạng, đổ vỡ,…) dẫn đến không đủ tiêu chuẩn để giao dịch/quan hệ đối tác, hoặc có nguy cơ rủi ro cao cho các khoản đầu tư của NHNN thì Sở Giao dịch có trách nhiệm báo cáo kịp thời Trưởng Ban điều hành hoặc Thống đốc NHNN để chỉ đạo xử lý, đồng thời gửi các đơn vị liên quan phối hợp thực hiện.

+ Tính tuân thủ về thời gian lập và gửi báo cáo


II. Kiểm toán nghiệp vụ đầu tư ngoại hối


Đánh giá tính tuân thủ trong nghiệp vụ đầu tư ngoại hối.

2. Rủi ro

- Chưa tuân thủ đầy đủ các quy định về phiếu giao dịch, thiếu một số yếu tố hoặc chữ ký của cấp có thẩm quyền.

- Sử dụng các kênh giao dịch không được phép hoặc không đảm bảo an toàn.

- Sử dụng, đầu tư ngoại hối của hai Quỹ chưa phù hợp, chưa tuân thủ các quy định của Thống đốc NHNN trong từng thời kỳ.

- Một số khoản đầu tư vượt thẩm quyền. Số lượng ngoại tệ trên phiếu giao dịch không chính xác, khớp đúng với tờ trình đã được phê duyệt.

- Việc sử dụng, bảo quản mật khẩu giao dịch chưa an toàn.




a) Kiểm toán việc chấp hành các quy định về giao dịch

- Kiểm toán việc cấp và thay đổi mật khẩu theo định kỳ cho các Giao dịch viên; việc sử dụng và bảo quản mật khẩu của Giao dịch viên.

- Kiểm toán việc chấp hành quy định về phiếu giao dịch.

- Kiểm toán việc lưu giữ các tài liệu giao dịch của Giao dịch viên: Sổ ghi chép theo dõi (nếu giao dịch qua màn hình)

-Phát hiện những giao dịch bất thường: Giao dịch thực hiện vào ngày nghỉ, ngày lễ; giao dịch không được sự phê duyệt của Lãnh đạo Sở Giao dịch; giao dịch với loại ngoại tệ khác ngoài những ngoại tệ được phép đầu tư theo quy định; giao dịch không qua giám sát của Phòng Quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ; giao dịch bị huỷ bỏ hoặc sửa chữa...

- Kiểm toán phương án giao dịch dự phòng khi hệ thống Reuters bị hỏng hóc, không thực hiện được.




b) Kiểm toán nghiệp vụ đầu tư tiền gửi

- Kiểm toán đối tác giao dịch có thuộc danh sách những đối tác thiết lập quan hệ đại lý theo Báo cáo đánh giá xếp hạng của Sở Giao dịch.

- Kiểm toán việc chấp hành hạn mức ngoại tệ đầu tư vào một đối tác: Tổng số tiền đầu tư vào một đối tác bao gồm: Tiền gửi, giấy tờ có giá, uỷ thác đầu tư, fixbis, không vượt quá hạn mức đầu tư tương ứng với mức xếp hạng của đối tác đó theo quy định của Thống đốc NHNN.

- Kiểm toán những trường hợp điều chuyển tiền giữa các ngân hàng: Có đầy đủ tờ trình được phê duyệt của các cấp có thẩm quyền...

- Kiểm toán tính khớp đúng về các yếu tố đối tác, giá trị giao dịch, lãi suất, kỳ hạn,…đối với các giao dịch tiền gửi; tính khớp đúng về các yếu tố giá trị chuyển đổi, tỷ giá chuyển đổi đối với những giao dịch chuyển đổi ngoại tệ.




c) Kiểm toán nghiệp vụ đầu tư giấy tờ có giá

- Các giấy tờ có giá đầu tư có phù hợp với tiêu chuẩn theo quy định của Thống đốc NHNN về chủng loại, thời hạn và tỷ lệ đầu tư.

- Kiểm toán việc chấp hành quy định về thời hạn và tỷ lệ đầu tư vào các loại giấy tờ có giá.

- Kiểm toán đối tác giao dịch có thuộc danh sách những đối tác thiết lập quan hệ đại lý theo Báo cáo đánh giá xếp hạng của Sở Giao dịch.

- Kiểm toán mức độ phù hợp của tỷ giá được chấp nhận trong giao dịch với tỷ giá thị trường tại thời điểm giao dịch.

- Kiểm toán tính đầy đủ, khớp đúng của các yếu tố loại tiền, số lượng giao dịch, tỷ giá, chủng loại giấy tờ giao dịch, mã số, mệnh giá, giá mua bán, kỳ hạn, lãi suất, thời hạn đầu tư,… đối với các giao dịch giấy tờ có giá.




d) Kiểm toán nghiệp vụ thị trường ngoại tệ liên ngân hàng

- Kiểm toán việc xác định và cung cấp các loại tỷ giá: Tỷ giá hạch toán kế toán tại Sở Giao dịch; tỷ giá niêm yết giao ngay, hoán đổi, kỳ hạn; tỷ giá can thiệp trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, tỷ giá mua bán ngoại tệ với ngân hàng thương mại và Kho bạc Nhà nước, tỷ giá giữa đồng Việt Nam với các loại ngoại tệ trong cơ cấu dự trữ,…

- Kiểm toán việc qua thực hiện phương án can thiệp thị trường ngoại tệ đã được phê duyệt:

+ Đối tác giao dịch có phải thành viên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng;

+ Sự phù hợp giữa giá trị ngoại tệ duyệt bán của NHNN với nhu cầu xin mua và trạng thái ngoại hối của tổ chức tín dụng tại thời điểm xin mua ngoại tệ;

+ Việc tổng hợp các nhu cầu mua bán ngoại tệ của ngân hàng thành viên trình Thống đốc NHNN.




d) Kiểm toán nghiệp vụ thị trường ngoại tệ liên ngân hàng

+ Tính kịp thời trong việc giải quyết nhu cầu mua ngoại tệ của tổ chức tín dụng (việc trình bán và bán ngoại tệ cho tổ chức tín dụng sau khi Thống đốc NHNN đã phê duyệt);

+ Việc lưu giữ các hồ sơ mua bán trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng.

- Kiểm toán việc mua ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối nhà nước từ ngân sách nhà nước.

+ Mua ngoại tệ từ các tổ chức tín dụng

+ Mua lại ngoại tệ của các chương trình, dự án hỗ trợ ngân sách của các nhà tài trợ.

+ Mua ngoại tệ từ các tổ chức tài chính quốc tế.




e) Kiểm toán việc thực hiện phương án can thiệp thị trường vàng

- Kiểm toán tính đầy đủ, hợp pháp của hồ sơ, thủ tục thiết lập quan hệ giao dịch mua, bán vàng miếng với NHNN;

- Kiểm toán việc gửi thông báo đấu thầu vàng miếng, việc kiểm tra tư cách dự thầu của tổ chức tín dụng, doanh nghiệp tham gia đấu thầu;

- Kiểm toán việc xử lý phiếu dự thầu, thực hiện xét thầu, xác định và thông báo kết quả đấu thầu theo quy định;

- Kiểm toán việc ký văn bản xác nhận giao dịch mua, bán vàng với NHNN (Sở Giao dịch);

- Kiểm toán việc thanh toán tiền và xử lý tiền đặt cọc.


III. Kiểm toán nghiệp vụ thanh toán quốc tế


Đánh giá tính tuân thủ trong thực hiện các nghiệp vụ thanh toán quốc tế.

2. Rủi ro

- Số dư tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài theo báo cáo của các Phòng chức năng chưa chính xác và khớp đúng.

- Có nhầm lẫn và sai sót một số yếu tố trên bức điện thanh toán.

- Việc giải quyết, xử lý một số điện chuyển sai, nhầm địa chỉ... chưa kịp thời, để kéo dài.

-Thanh toán chưa kịp thời, đúng quy trình.

- Hệ thống thanh toán SWIFT chưa đảm bảo bảo mật, an toàn, hoạt động liên tục.




a) Kiểm toán việc thực hiện quy định mở, đóng tài khoản

- Đối với việc mở tài khoản:

+ Kiểm toán đối tác mở tài khoản đã thiết lập quan hệ đại lý theo quy định của NHNN;

+ Xem xét hồ sơ mở tài khoản tại ngân hàng đối tác đã đầy đủ thủ tục: Bản sao hồ sơ thiết lập quan hệ đại lý, thư đề nghị mở tài khoản thanh toán (có trường hợp ngân hàng đại lý không yêu cầu), trao đổi mã khoá SWIFT giữa NHNN và ngân hàng đại lý, trao đổi chỉ thị thanh toán chuẩn, thông báo số tài khoản của NHNN,...

- Đối với việc đóng tài khoản:

+ Tờ trình của phòng chức năng và ý kiến chấp thuận của các cấp có thẩm quyền về việc đóng tài khoản tại ngân hàng nước ngoài;

+ Thư/điện của NHNN đề nghị đóng tài khoản tại ngân hàng đại lý;

+ Xác nhận của ngân hàng đại lý về việc hoàn tất thủ tục đóng tài khoản;

+ Thông báo cho các Phòng và đơn vị có liên quan biết.




b) Kiểm toán việc thanh toán các giao dịch ngoại hối

- Đối chiếu tính khớp đúng giữa tờ trình, phiếu giao dịch hoặc điện giao dịch của phòng Kinh doanh ngoại hối với điện thanh toán của phòng Thanh toán quốc tế và xác nhận của ngân hàng đối tác về: Loại giao dịch, số tiền, lãi suất, tỷ giá, ngày giá trị,…

- Kiểm toán tính hợp lệ của các bức điện giao dịch: Điện chuyển tiền qua hệ thống thanh toán.

- Kiểm toán việc theo dõi các bức điện gửi đi và nhận về qua hệ thống thanh toán.

- Kiểm toán tính kịp thời trong việc xác nhận giao dịch và thực hiện thanh toán các giao dịch.

- Xem xét phương án xử lý khi các điện xác nhận từ đối tác nước ngoài chưa được chuyển đến kịp thời hoặc bị sai lệch so với phiếu giao dịch của phòng Kinh doanh ngoại hối.




b) Kiểm toán việc thanh toán các giao dịch ngoại hối

- Kiểm toán có phát hiện những giao dịch không có xác nhận từ phía đối tác nước ngoài.

- Phát hiện những giao dịch chậm được thanh toán do sai sót của phòng Thanh toán quốc tế, những giao dịch không được thanh toán qua mạng SWIFT.

- Kiểm toán tính khớp đúng về số tiền và ngày giá trị của giao dịch tại phòng Kinh doanh ngoại hối với điện xác nhận của đối tác nước ngoài.

- Kiểm toán sự khớp đúng giữa tỷ giá thanh toán với tỷ giá giao dịch đã thoả thuận.




c) Kiểm toán việc theo dõi và quản lý các tài khoản ở nước ngoài

- Kiểm toán việc theo dõi các khoản thanh toán giao dịch phát sinh trên tài khoản ngoại tệ tại ngân hàng nước ngoài.

- Đối chiếu tính khớp đúng về số dư, doanh số phát sinh của tài khoản đang theo dõi tại Sở Giao dịch với sao kê tài khoản từ phía nước ngoài.

- Kiểm toán việc tính toán, theo dõi các khoản lãi phát sinh trên tài khoản ngoại tệ tại các ngân hàng đối tác.

- Kiểm toán việc thanh toán lệ phí chuyển tiền, phí mở và duy trì tài khoản, phí sao kê tại các ngân hàng nước ngoài so với quy định và thoả thuận với đối tác.

- Kiểm toán việc đối chiếu số dư trên tài khoản ngân hàng nước ngoài giữa các phòng chức năng theo từng thời kỳ.




d) Kiểm toán việc quản lý và sử dụng hệ thống thanh toán

- Kiểm toán việc cấp và thay đổi mật khẩu theo định kỳ của các Thanh toán viên.

- Kiểm toán việc quản lý và sử dụng mã khoá chủ, mã khoá bảo mật của các cán bộ có thẩm quyền; việc cấp và thay đổi mật khẩu theo định kỳ cho các cán bộ sử dụng.

- Chế độ bảo quản và sử dụng mã khoá trong thanh toán, chuyển tiền qua SWIFT.


IV. Kiểm toán nghiệp vụ hạch toán kế toán


Đánh giá tính tuân thủ trong nghiệp vụ hạch toán kế toán dự trữ ngoại hối nhà nước, đảm bảo kịp thời, chính xác.

2. Rủi ro

- Việc áp dụng, quy đổi tỷ giá giữa các loại ngoại tệ với Việt Nam đồng khi hạch toán không phù hợp với các văn bản hướng dẫn, dẫn đến số liệu hạch toán không chính xác.

- Tính toán và phân bổ chiết khấu, phụ trội trong nghiệp vụ đầu tư chứng khoán quốc tế không chính xác, hạch toán không đúng nguyên tắc kế toán dồn tích.

- Không chấp hành đầy đủ hướng dẫn về kế toán quản trị dự trữ ngoại hối nhà nước nhằm che dấu các sai sót trong đầu tư, sử dụng dự trữ ngoại hối nhà nước không đúng mục đích.




- Kiểm toán tính khớp đúng về số dư, kỳ hạn, đối tác giữa Báo cáo số dư tiền gửi của Phòng Thanh toán quốc tế với báo cáo kế toán chi tiết của Phòng Kế toán. Đối chiếu với báo cáo đánh giá xếp hạng để xác định những ngân hàng đã đổi tên hoặc sáp nhập nhưng chưa được Phòng Kế toán điều chỉnh kịp thời.

- Kiểm toán các giao dịch đã hoàn tất, các khoản thu lãi, trả phí với đối tác nước ngoài có được Phòng Kế toán hạch toán và phản ánh kịp thời trên sổ sách kế toán.

- Kiểm toán việc tính toán và phân bổ chiết khấu, phụ trội trong hạch toán nghiệp vụ đầu tư chứng khoán quốc tế.

- Kiểm toán tính khớp đúng về số dư, doanh số phát sinh của các tài khoản đang theo dõi tại Sở Giao dịch với sao kê của đối tác nước ngoài.

- Kiểm toán việc hạch toán các khoản tăng, giảm Quỹ Dự trữ ngoại hối, Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc NHNN.




- Kiểm toán việc theo dõi và hạch toán các khoản góp vốn đối với các tổ chức quốc tế : Chấp hành nguyên tắc kế toán, theo dõi số liệu từng lần góp vốn và lũy kế số vốn đã góp, việc xác nhận góp vốn của các tổ chức trên; việc lưu trữ các hồ sơ, tài liệu liên quan đến các khoản góp vốn với tổ chức quốc tế.

- Kiểm toán việc hạch toán, theo dõi, thu hồi và báo cáo tiến độ hoàn trả các khoản tạm ứng, cho vay dự trữ ngoại hối nhà nước.

- Kiểm toán việc hạch toán bán hoặc tạm ứng ngoại tệ cho các nhu cầu ngoại hối phát sinh từ các nghiệp vụ tác nghiệp, quản lý của NHNN.

- Kiểm toán việc quy đổi tỷ giá khi hạch toán các giao dịch

- Kiểm toán việc chấp hành chế độ báo cáo, thống kê trong công tác kế toán tại Sở Giao dịch.


V. Kiểm toán tình hình chấp hành chế độ thông tin báo cáo


Đánh giá việc tuân thủ quy định trong việc xây dựng và cung cấp các báo cáo trong nội bộ Sở Giao dịch và cho các đơn vị có liên quan.

2. Rủi ro

- Các báo cáo chưa tuân thủ quy định về thời gian; chưa đảm bảo tính đầy đủ, kịp thời.

- Số liệu giữa các báo cáo không chính xác, khớp đúng 3. Nội dung kiểm toán

- Kiểm toán việc thực hiện chế độ thông tin báo cáo về quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước của Sở Giao dịch có chấp hành đúng theo quy định của Thống đốc NHNN:

+ Báo cáo cơ cấu dự trữ ngoại hối chính thức

+ Báo cáo tình hình mua, bán sử dụng dự trữ ngoại hối nhà nước của tháng trước;

+ Báo cáo tình hình đầu tư dự trữ ngoại hối nhà nước tại nước ngoài.

+ Các báo cáo khác.


VI. Đánh giá hiệu quả hoạt động của công tác quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ:


Đánh giá tính đầy đủ, hiệu quả hoạt động của công tác quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ tại Sở Giao dịch.

2. Rủi ro

- Xây dựng quy trình kiểm soát, quy trình nghiệp vụ chưa đầy đủ.

- Việc chấp hành cơ cấu ngoại tệ chưa đảm bảo theo quy định của Thống đốc NHNN từng thời kỳ.

- Hiệu quả, hiệu lực công tác kiểm soát nội bộ còn hạn chế: Việc kiểm soát chưa chặt chẽ dẫn đến những sai sót trong từng khâu nghiệp vụ chưa được phát hiện kịp thời: Như tính toán sai kết quả đầu tư; hạch toán nhầm tài khoản, ngày giá trị...




- Kiểm toán việc xây dựng và thực hiện quy trình nghiệp vụ quản lý nội bộ tại Sở Giao dịch để tổ chức thực hiện quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước theo quy định.

- Kiểm toán hoạt động giám sát, kiểm soát nội bộ việc chấp hành các quy định của Thống đốc NHNN và Giám đốc Sở Giao dịch trong các mặt hoạt động nghiệp vụ như: Quan hệ đại lý, đầu tư ngoại hối, thanh toán quốc tế, hạch toán kế toán của phòng Phòng ngừa rủi ro và kiểm soát nội bộ theo các nội dung:

+ Kiểm soát, giám sát các giao dịch mua bán trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng;

+ Giám sát thường xuyên các quy định về quản lý, đầu tư dự trữ ngoại hối như: Tiêu chuẩn hạn mức, cơ cấu đầu tư, hạn mức giao dịch, đối tác giao dịch, thời hạn thanh toán,…;




+ Kiểm soát việc quản lý, theo dõi tuân thủ cơ cấu trong Quỹ Dự trữ ngoại hối và Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng; hướng dẫn đầu tư đối với tiền gửi ngoại tệ và vàng của Kho bạc Nhà nước, tổ chức tín dụng tại NHNN và các nguồn ngoại hối khác trong từng thời kỳ;

+ Kiểm soát việc chấp hành hạn mức Quỹ Bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng;

+ Kiểm soát việc điều chuyển, hoán đổi giữa hai Quỹ theo sự phê duyệt của cấp có thẩm quyền;

+ Kiểm soát việc thực hiện các quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc NHNN có liên quan đến tăng giảm Quỹ dự trữ ngoại hối, Quỹ bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng;

+ Kiểm soát việc chấp hành quy định về thiết lập quan hệ đại lý, đánh giá xếp hạng các đối tác quan hệ giao dịch, đầu tư với NHNN;

+ Kiểm tra, giám sát việc hạch toán kế toán các giao dịch phát sinh liên quan đến dự trữ ngoại hối nhà nước.


C. KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỈNH SỬA KIẾN NGHỊ


Xem xét, đánh giá việc thực hiện chỉnh sửa kiến nghị thông qua các báo cáo công tác kiểm tra, kiểm toán.

2. Rủi ro

- Chưa tổ chức họp rút kinh nghiệm về những tồn tại thông qua báo cáo kết quả của các Đoàn kiểm tra, kiểm toán; chưa giao nhiệm vụ thực hiện chỉnh sửa kiến nghị cho các phòng liên quan, chưa giao đầu mối tổng hợp kết quả thực hiện.

- Báo cáo chưa đầy đủ, sơ sài, chưa trung thực, chưa đúng thời gian quy định...


- Kiểm tra tính kịp thời thực hiện kiến nghị sau kiểm toán; đối chiếu báo cáo kết quả thực hiện của đơn vị với thực tế.

- Xem xét những kiến nghị chưa thực hiện và nguyên nhân của việc chưa thực hiện.


IV. KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ

NƯỚC VỀ NGOẠI HỐI


KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀNG

a) Tại NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố

Kiểm tra việc cấp, điều chỉnh, chấm dứt hoạt động sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ:

- Hồ sơ đầy đủ (đơn đề nghị, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; bản kê khai cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ sản xuất vàng;…)

- Thủ tục xử lý đảm bảo kịp thời theo quy định

Kiểm tra trách nhiệm phối hợp với Vụ Quản lý ngoại hối trong việc kiểm tra điều kiện cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng trên địa bàn

- Kiểm tra giấy tờ pháp lý về địa điểm kinh doanh

- Kiểm tra tình hình trang thiết bị cần thiết để triển khai kinh doanh vàng miếng




Kiểm tra việc cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ

- Hồ sơ điều kiện cấp phép tuân thủ đúng quy định

- Thủ tục, thời gian xử lý đảm bảo tuân thủ đúng quy định

Kiểm tra việc cấp giấy phép mang vàng khi xuất cảnh định cư ở nước ngoài

- Hồ sơ phải đầy đủ, hợp pháp

- Thời gian xử lý phải kịp thời




Kiểm tra trách nhiệm báo cáo của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố về hoạt động kinh doanh vàng trên địa bàn cho NHNN trung ương, các cấp có thẩm quyền, đảm bảo số liệu chính xác, đúng thời hạn

- Tình hình quản lý hoạt động kinh doanh vàng (quý, năm)

- Tình hình cấp, thu hồi, điều chỉnh Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ (quý)

- Tình hình mua vàng nguyên liệu của các doanh nghiệp trên địa bàn (quý)

Kiểm tra trách nhiệm thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với các hoạt động kinh doanh vàng trên địa bàn.



b)Kiểm tra tại Vụ Quản lý ngoại hối

-Kiểm tra việc cấp phép (cấp mới, điều chỉnh, chấm dứt) hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp.

-Kiểm tra việc cấp giấy phép xuất khẩu vàng nguyên liệu.

-Kiểm tra việc cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực khai thác vàng.


KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ NHẬN, CHI TRẢ NGOẠI TỆ; ĐẠI LÝ ĐỔI NGOẠI TỆ (đối với NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố)

a) Đối với hoạt động nhận, chi trả ngoại tệ

Kiểm tra việc chấp thuận hoạt động trực tiếp nhận và chi, trả ngoại tệ (bao gồm cả thay đổi, bổ sung, gia hạn, thu hồi)

- Hồ sơ phải đầy đủ theo quy định (đơn đề nghị, đăng ký doanh nghiệp, hợp đồng nhận và chi trả ngoại tệ, trang thiết bị và cơ sở vật chất,..)

- Thời gian xử lý phải kịp thời

Kiểm tra việc chấp thuận đăng ký đại lý chi, trả ngoại tệ (bao gồm cả thay đổi, bổ sung, gia hạn, thu hồi)

Kiểm tra trách nhiệm báo cáo và tổng hợp báo cáo của các tổ chức và của NHNN Chi nhánh

Kiểm tra trách nhiệm thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm theo quy định.


b) Đối với đại lý đổi ngoại tệ

Kiểm tra việc chấp thuận đăng ký đại lý đổi ngoại tệ; đăng ký thay đổi đại lý đổi ngoại tệ

- Hồ sơ đề nghị chấp thuận đầy đủ, đúng đúng quy định

- Thời gian xử lý đảm bảo kịp thời

Kiểm tra trách nhiệm báo cáo và tổng hợp báo cáo của các tổ chức và của NHNN Chi nhánh

Kiểm tra trách nhiệm thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm theo quy định

KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ NHẬN, CHI TRẢ NGOẠI TỆ; ĐẠI LÝ ĐỔI NGOẠI TỆ (đối với NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố)


KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VAY, TRẢ NỢ NƯỚC NGOÀI

Kiểm tra việc xác nhận đăng ký, thay đổi khoản vay nước ngoài trung và dài hạn của doanh nghiệp

- NHNN Chi nhánh xác nhận đăng ký đối với khoản vay có kim ngạch vay đến 10 triệu USD

- Vụ Quản lý ngoại hối: trên 10 triệu USD

Kiểm tra tính đầy đủ, hợp pháp của hồ sơ đăng ký khoản vay

- Thỏa thuận vay nước ngoài;

- Phương án sử dụng vốn vay nước ngoài

Kiểm tra trình tự thủ tục đăng ký khoản vay

Kiểm tra trách nhiệm thực hiện báo cáo theo quy định.


KIỂM SOÁT, KIỂM TOÁN VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ RA NƯỚC NGOÀI

Kiểm tra việc xác nhận đăng ký, đăng ký thay đổi liên quan đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài

- Hồ sơ đăng ký giao dịch ngoại hối liên quan đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài

+ Giấy phép đầu tư; tài khoản vốn đầu tư của nhà đầu tư

+ Giải trình nhu cầu chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài

- Trình tự thực hiện thủ tục đăng ký giao dịch, đăng ký thay đổi giao dịch ngoại hối liên quan đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài

- Kiểm tra việc báo cáo, tổng hợp tình hình thực hiện vốn đầu tư ra nước ngoài của nhà đầu tư trên địa bàn

khóa đào tạo: nghiệp vụ kiểm soát, kiểm toán nội bộ ngân...

Documents