khi nao chim sat bay - ns ayya khema - ly thu linh dich

8/3/2019 Khi Nao Chim Sat Bay - Ns AYYA KHEMA - Ly Thu Linh Dich

1/168

KHI NO CHIM ST BAY

Hnh Trnh Pht Gio V Phng Ty

Tc Gi: Ni S AYYA KHEMA

Vit Dch: Diu Lin L Thu LinhDch t bn ting Anh: When the Iron Eagle Flies - Buddhism For the West

Wisdom Publications 1991, 2000---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 26-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Websit e http://www.phatphaponline.org

Mc LcDn NhpLi Bt - c t Lai Lt MaCm NimLi Ngi DchV Tc GiLi Gii ThiuChng 1 - L Do V Phng Php Tu ThinChng 2 - Bn Cht TmChng 3 - Qun T BiChng 4 - Nhn Qu Duyn SanhChng 5 - Duyn khi Siu VitChng 6 - T Tin & Tn TmChng 7 - Qun Cm Th: Mt Phng php ThinChng 8 - HChng 9 - Thin nhChng 10 - Mt Phng Php ThinChng 11 - Nhng Bc K Tip
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Sach%20Noi/Quoc%20Te/Khi%20Nao%20Chim%20Sat%20Bay%20-%20Ayya%20Khema%20-%20Dieu%20Hoa%20Doc/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Sach%20Noi/Quoc%20Te/Khi%20Nao%20Chim%20Sat%20Bay%20-%20Ayya%20Khema%20-%20Dieu%20Hoa%20Doc/


2/168

Chng 12 - Cc Tng Thin nh V ScChng 13 - Nhn c Bn Tm Chn Tht Ca Mi VtChng 14 - Tnh NgChng 15 - Bung X V Gii thotChng 16 - Ngy Qua Ngy

---o0o---

Dn Nhp

Ta quyn sch ny c ly ra t mt li tin tri ca Padmasambhava,mt nh thng thi An , th k th 8 sau Cng nguyn, ngi duhnh n Ty Tng thit lp nn tng Pht gio.

Nguyn cu tin tri nh sau: Chng no chim st bay, nga chy trn

bnh xe, ngi Ty Tng phi lang thang khp cng tri t, lc Phtphp s c truyn n t nc ca ngi da . (t ca ngi da ,c xem l Ty phng, v i vi ngi chu, da ngi Ty phng hng).

M lc ca cc xe hi, con chim st my bay l mt phn ca i sngchng ta hm nay, v ngi dn Ty Tng ng l tn mc khp ni trnth gii. Cc v thy Pht gio v nhng li dy ca c Pht (Php) truyn lan t nhng ngn ni hng v ca Ty Tng, t nhng tu vin trongrng Min in, Thi Lan, Tch Lan, hi nhp, ho hp, thng hoa

phng Ty. T , mang n cho cc tn gio Ty phng, mt ngunsinh lc, sc sng mi.

---o0o---

Li Bt - c t Lai Lt Ma

Sau khi t c o gii thot gic ng, c Pht c nhiu nm truynb Pht php min bc An . c Pht khuyn cc hng t khngnn ch nghe, hnh theo li dy ca Ngi da vo lng tin, m phi suy t vnhng li dy . Ri khi thy chng hp l, ng th phi em nhng lidy ra thc hnh. V th, nhng li dy ca c Pht c truyn tngv chng khin ngi nghe thc tnh, em li li ch trong cuc sng ca h,do , h li truyn tng cho ngi khc. Qua thi gian Pht gio c lantruyn khp chu.


3/168

Tuy nhin nhng li dy quan trng ca c Pht khng ch hn ch mt khng gian a l no, v nhng li dy c th p dng cho tt cnhn loi. Nhng nm gn y ngi Ty phng c nhiu c hi tip xcvi nhng truyn thng sng ng ca Pht gio. H tr nn quan tm vPht gio; c ngi cn tr thnh Pht t. Mt trong nhng ngi l NiS Ayya Khema. y Ni S trnh by li nhng bi ging trong mt khatu thin do Ni S hng dn Canada, da vo nhng kinh nghim tuchng ca chnh bn thn. Nhng n lc ny tht ng tn thn, ti mongrng qua nhng li ging dy ny, tt c chng sanh s c tm bnh an.

Tenzin Gyatsoc t Lai Lt Ma th 14

---o0o---Cm Nim

Quyn sch ny dnh tng cho cha m ti, cho tt c cc v thy, cc t,cc bn b ca ti, v tt c nhng ai lun bo v, hng v Pht php thiqu kh, cng nh trong hin ti.

Lng bit n su xa ca ti c bit dnh cho Ni s Pema Chodron, ngi c li mi ti n y thuyt ging, v Ane Trime Lhamo, ngi vit

li t bng cassette cc bi thuyt php ti x dng trong quyn schny, cng nh xin cm n Claudia Klump, ngi nhit tnh gip trong cng tc nh my.

Nguyn cho chng sanh khp ni c an vui, li ch t nhng bi gingny.

Ayya KhemaBuddha-Haus,

c, thng 9 1989

---o0o---


4/168

Li Ngi Dch

Ln na, nh s gia h ca Ni S Ayya Khema, ti li c duyn lnh hon tt vic chuyn ra Vit ng quyn When The Iron Eagle Flies ca

Ni S.

Bt u dch nhng trang u tin ca quyn When The Iron Eagle Flies(Khi No Chim St Bay) t nm 2002, nhiu lc ti tng chng phi bcuc, v s yu km ca mnh. Nhng ti cu nguyn n gic linh ca

Ni S. Ti t nguyn s c ht sc mnh hon tt, du quyn schdch ny chc chn s c nhiu sai st. Ch mong rng n s l vin gchu cho nhng ai mun sa cha, b sung bn dch c hon ho hn.

Mong bn c n nhn bn dch ny vi lng t bi, h x. Xin hiu rng

mi sai st l do s hiu bit hn hp ca ngi dch, hon ton khng linquan n tr tu uyn thm ca Ni S Ayya Khema. Cu xin Ni S lngth cho s mo mui ny. Mong nhn c s ch dn, gp ca cc bctn s, cc dch gi uyn bc, cng nh bn c khp ni quyn schc hon thin hn trong nhng ln in sau.

Xin tri n su xa Ni S Ayya Khema li cho i nhiu quyn sch vPht gio rt hu ch.

Xin chn thnh cm n NXB Wisdom Publications, MA USA, chp

nhn cho chng ti c chuyn dch v n tng quyn sch hu ch ny.

Nguyn em cng c ny,Hng v khp tt c, t v chng sanh

Nguyn trn thnh Pht o.

Thng 6, 2005Diu Lin-L Thu Linh

---o0o---

V Tc Gi


5/168

Ayya Khema sinh nm 1923, cha m theo o Do Thi. Thi th u sng B Linh cho n khi cuc chin bt u, b trn chy sang Scotland. Saun sng Thng Hi, b v gia nh b qun i Nht giam gi trong

cc tri dnh cho t nhn chin tranh. Cha b mt trong lc b giam cm.Sau chin tranh, b chu du khp ni chu , nht l cc nc vng Hy MLp Sn, v tu Thin.

Nm 1964 B di c sang M cng chng v hai con. Sau mt thi giannghin cu, thc hnh thin Pht gio, b bt u truyn dy Thin khp thgii. Nm 1978, Ni s thnh lp tu vin Theravada Wat Buddha Dhamma,nm trong mt khu rng, gn Sydney, c. Ni s cng thnh lp TrungTm N Pht t Quc T (International Buddhist Womens Center) v o

Parappuduwa dnh cho cc Ni (Parappuduwa Nuns Island), ti Tch Lan.Ni s th i gii Tch Lan vo nm 1979 v l mt trong nhng ngi

tin phong trong vic tranh u cho ni gii..

Vo nm 1987, Ni s tham gia t chc hi tho quc t u tin dnh choNi gii, m kt qu l vic thnh hnh ca Sakyadhita, mt t chc ca nPht t khp ni trn th gii.

Ni S vit hn 20 u sch v Thin v Pht gio bng ting Anh v

ting c. Quyn ni ting nht l Being Nobody, Going Nowhere (VitDch: V Ng, V u), c gii thng Christmas Humphreys MemorialAward. Cc sch ca Ni S c th hin bng mt s hiu bit su xa vcc cng phu tu hnh, thnh qu ca vic hnh thin, l li ku gi mingi hy n gin ho cuc sng v thanh lc tm tr bng cch ng dngnhng li Pht dy.


6/168

Ni S Ayya Khema cn l gim c tinh thn ca Buddha-Haus (NgiNh Pht) c, ni Ni S mt nm 1997 do bnh ung th.

---o0o---

Li Gii Thiu

Trc khi bt u, ti mun gii thch v ngun gc ca cc bi thuytphp ca c Pht. Ba thng sau khi c Pht nhp dit (parinibbna), kttp u tin ca cc v A-la-hn (nhng v c o) c thnh hnh. Lc cc bi thuyt php ca c Pht c phn loi v xp t li mt cchh thng. Khi cn ti th, c Pht thng thuyt ging cc ti tyduyn, thng l tr li cc cu hi. Lc , cc bi thuyt ging ca cctn gio u c truyn ging bng ming.

ln kt tp ny ca cc v a-la-hn, tn gi Ananda, ngi lm th gicho c Pht trong hai mi lm nm tng cc kinh v Ngi Upali truyn khu cc gii lut cho tng ni. C khang 17,500 bi thuyt php cac Pht c lu truyn bng hnh thc . Khong mt trm nm sau,cc v A-la-hn li c kt tp ln na. V c nhiu kin rt khc nhau,c bit l v cc gii lut, nn i chng (ca cc tng v ni) c khuynhhng chia r. V th vic cn hon chnh tt c cc kinh lut ca c Pht c c bn da vo, l iu thit yu.

Hai trm nm mi nm sau ngy c Pht dit , mt kt tp th ba cacc v A-la-hn li c thit lp. Lc cc v i t ca c Pht lcc ngi Ananda, Mc-Kin-Lin v X-li-pht, mi v u c mt tcn sng. D nhin, cc v ny u hn trm tui, nhng s c mt cacc v l chng minh cho cc kinh in c truyn tha. thi im, cc kinh in, gii lut c vit bng k t Sinhalese trong Pali ng.

Ngy nay chng ta c th c c ting Pali bng k t La m.

Lc vua A Dc, v i vng Pht gio ca An , phi con, l thy

Mahindra, n Tch Lan truyn b Pht gio. Vua Tch Lan hoan h nnhn gio l mi m ny, nhiu hng qu tc cng tr thnh t-kheo(bhikkhus). Cc v t-kheo m nhim trch v chuyn tng kinh Palisang ch vit. Ting Pali gi cc kinh in ny l Tipitaka (ti c ngha l

ba, v pitaka l gi). Ti sao gi nh th cng c l do ca n. Nguyn coca kinh c vit trn l bi (l cy c) bng nhng mi dao gm nhn nhngi vit. Mc c to ra bng nhng qu du c ch ln khp mt l,


7/168

sau c lau nh, ch li mu trn nhng ch c khc su. Lbi khng ng li c thnh sch, m phi mang trong nhng gi xch.Ba gi xch ring bit c x dng: mt cho Kinh (suttas), mt cho giiLut (Vinaya) v mt cho Lun (Abhidhamma). K t , cc v t-kheongi Tch Lan sao chp li cc bn chnh trn l bi cng bng cchtrn, v dn dn cc l cy b kh nt. Vic lm to thnh truyn thnglu i cng nh l nim t ho ca cc t-kheo sng trong cc tu vin xyquanh tng ni thy Mahindra ln u n y ging php.

Kinh in lun i km vi truyn khu; v c sch khng th no gingvi nghe ging Php t cc bc thy. Kinh in, do , c truyn khu tthi c Pht cho cc v Thy ri n t, tri qua bao thng trm, bao

bin ng, v vn cn tip tc nh th n ngy nay.

c li ch t mt bui thuyt php, ta phi lng nghe vi c tm tr.Tr t duy; tm tin tng du c th cha hon ton hiu ht li ging.Nhng tm tr kt hp nh th s gip ta d nm bt c nhng ngha ng sau li ging. Li ni rt tru tng, c th b bp mo. Tm chng taging nh cc nh o thut, c kh nng bin ho vic ny thnh vic kia.

Gio l ca c Pht nh mt tm bn khng l vi bao ni chn vcon ng dn ta i t ni ny n ni kia. y l mn qu c bit cac Pht, dnh cho tt c nhng ai cn n n. Tuy nhin v cha i ht conng, khng ai c th chc rng con ng cn pha trc c vch

ra ng hng. Trong trng hp ch c mt cch gii quyt duy nht lrng m tm tr mnh xem s tht c c phi by ra khng. Tm phic lng tin bc ti, nu khng cc chp kin, nhng quyt nh yl lun s l vt cn ng.

Gio l ny, c thc chng qua cc th k, l mt trong nhng buvt m nhn loi s hu. Cc li dy ca bc o s c hiu lc mnh mtrong vic chuyn i t au kh (dukkha) n hnh phc (sukkha). Quaca ng tm tr, c Pht khuyn chng ta phi hc ln hnh. Vi tr tudn li, s thc hnh thc s a ta n ch.

Bi kinh cc bn s nghe, gi l kinh Upanita trch t Samyutta Nikaya(Tng ng B Kinh - Connected Discourses), ch cho ta con ng i tnhng phin no, kh au hin ti n gii thot. Chng ta c th lm ciu trong kha tu thin by ngy ny khng? c Pht ni chng ta cth lm c. Trong kinh Satipatthana Sutta (T Nim X), v nn tng


8/168

chnh nim, c Pht ni rng nu hnh gi thc hnh chnh nim trongby nm, chc chn s t c qu v A-la-hn hay bt lai (anagami). cPht li tip, M ny, khng cn by nm, ch cn su, nm, bn, ba, haihay ch mt nm. Ch cn mi mt thng, mi, chn, tm, by, su, nm,

bn, ba, hai hay ch mt thng. Ny, ch cn by ngy. D nhin, l nuchng ta c c s chnh nim tuyt i. C th t c hon ton giithot ch trong by ngy l iu kh c c, nhng ging v phng

php thc hnh trong khong thi gian li l iu hon ton c th thchin c.

C cu chuyn k rng c Pht trong mt ln i vi cc tng chng trongrng. Cm mt nm l trong tay, Ngi ni vi cc v t, L trongrng hay l trong nm tay ta nhiu hn? Cc t Pht bn tha: Bchc Th Tn, l trong rng phi l nhiu hn l trong tay Th tn. c

Pht tip, ng th. Nhng iu ta ging cho cc ng, so vi nhng g tabit, cng ging nh nm l trong tay ta, nhng th cng qu t cgic ng gii thot.

Chng ta c th cm nhn c tnh chnh xc ca Tam Tng kinh khi tn,tc hiu ca cc v t c mt lc c Pht ging Php u c nhcn. a danh ni ging php cng thng c m t, v tn ca cc v t c lp i lp li nhiu ln n ni ta cm thy rt thn thuc vi h.

Nhiu bi kinh bt du bng ch Evam me suttam, c ngha l Nh ti c nghe, l li m u ca ngi A Nan ln kt tp u tin ca cc v

A-la-hn. Tip n Ngi Ananda cho bit ng nghe bi ging u,nhng ai cng c mt lc . Ngi lm th chng t tnh chnh xc ca

bi kinh c truyn li; nu c g vng mc, cc v t khc c th ctham vn xc minh cc li ca Ngi.

Chng ta y lng bit n v sung sng bit bao c l nhng ngi cmt trn mt t ny, c c c hi nghe Pht php. Gia hn nm tngi c mt trn tri t ny, ng l kt qu ca nghip lnh chng ta gieo trng. Lng bit n v hnh phc s khin ta m lng n nhn Pht

php. Ch c tri thc khng, cha . S hnh Thin s em n cho tanhng kinh nghim, m lc no cng y tnh cm, l c tnh ca tri tim.

c Pht l mt v thi t, sng trong nhung la. Nhng Ngi nhnthy rng nhng xa hoa, nhng quyn li vt cht khng em n hnh phccho Ngi. iu cng ng trong cuc sng ca chng ta hm nay.Chng ta c th cng c bao quyn li, bao cao sang, nhng hnh phc vn


9/168

khng trong tm tay. c Pht ngh rng chnh nhng xa hoa, vt chtcn tr Ngi tm n s tht. Ngi ri b hong cung sng i khhnh trong su nm, nhng iu cng khng gip Ngi tm c chn l.Sau khi tm c con ng gic ng ca ring mnh, c Pht ni shng th thi qu hay s kh hnh tt cng u khng mang li kt qu,ch c trung o, trnh xa hai thi cc trn, l em li kt qu.

Trung o lun l con ng ca s n gin em li nhng th ta cn,v ch th khng c g hn. Trong cc bi thuyt php ca c Pht, tacng nhn thy s gin n . t c cc nghi l, khng gio iu, khngngy trang. Bi kinh ti chn cho kha tu thin ny cng mang y nhng yu t cn thit cho con ng tm linh. Cng nh trong nhng iudy ca c Pht, l mt con ng chuyn ha dn dn. Bt u bngnhng kinh nghim i thng ca chng ta, ri dn hng ta n gii thot,

n s t do tuyt i.

---o0o---

Chng 1 - L Do V Phng Php Tu Thin

Chc chn rng chng ta, nhng ai mun tu thin u mong tm n mtiu g khc hn nhng ci ta bit trong cuc i ny. Chng ta c khn ngoan thy rng cuc i khng tha mn tt c nhng mong cca chng ta, v c th s chng bao gi. Nhn thc chnh l mt bc

ngot ln.

Khi ta thin l chng ta ang c gng chuyn ho tm thng ngyca mnh. Ci tm thc vn dng gii quyt cng vic hng ngy, mua bnni ph ch, nui dng con ci, lm vic, lau chi nh ca, kim tra hon v tt c mi vic nh th trong cuc sng i thng. Khng ai xa lvi tm thc , khng c n, chng ta khng th sinh hot trong i sng.Chng ta cn n n tn ti nhng tm tm thung khng th nm btc ngha su xa ca Pht php, v gio l ca c Pht rt thm su, vidiu; tm thng ngy ca chng ta th chng thm su hay vi diu, ch hudng.

c c tm thc c kh nng thu hiu c ngha su xa ca Phtgio, hu bin chng thnh ra mt phn ca ta, do c th thay i cci nhn ni ti, ta cn mt tm thc c kh nng t tch bit ra khi nhngqu trnh t duy tm thng. Ch c thc tp thin nh mi gip ta c cmt tm thc nh th. Khng c cch g khc hn. Do Thin chnh l mt


10/168

phng tin, khng phi l cu cnh. N l phng tin gip ta chuyn ikh nng ca tm tm c th cm nhn nhng thc ti hon ton khc vinhng thc ti ta thng bit trc y. Nhn thc c Thin ch l mtcng c l iu rt quan trng, v n thng c hiu mt cch sai lm lcu cnh. Trong Pali ng, thin c gi l bhavana, luyn tm, cdng bo gt tm cho n khi n tr thnh mt dng c sc bn c th ctxuyn qua nhng thc ti thng ngy.

Nhiu ngi ta thin tm cho tm s thanh tnh. Nhng tm thanhtnh, nh tnh (samatha) ch l mt trong hai kha cnh trng yu ca thin.Tu gic (vipassana) l kha cnh th hai. Mc ch ca tu thin l ctu gic, cn nh ch l phng tin gip ta t n cu cnh trn. Theokinh tng Pali, c Pht dy n bn mi hai phng php thin. C

phng php ch dng c tm bnh an, phng php khc li t

c tr tu. Tuy nhin chng ta khng cn phi thc hnh nhiu phngphp n vy.

Mi ngi u mun tm s tnh lng, bnh an, kh nng bt tm dng linhng lng xng thng ngy. Tuy nhin, du chng ta mun t c sthanh tnh qua vic hnh thin, phn ng thin sinh u cm thy kh cth va ngi xung chiu thin l tm c yn tnh ngay. Oi om thay,tm ta li c thi quen lm ngc li. N lun ngh suy, nh gi, cn nhct sng n ti, ri mng m t ti n sng, do tm kh c c giy

pht no bnh yn. Nu chng ta cng i x vi thn nh th, th chng

bao lu ta s ht hi. Nu phi lm vic lin tc, khng c giy pht noc ngh ngi, th thn khng th chu ng ni sau vi ngy. Khi ta ihi tm phi hot ng nh th, th ta li ngc nhin khi mi vic khng xyra nh ta mun, th gii khng i theo trnh t m ta ngh l n s phitheo. ng l ra nu mi th u xy ra nh ta mun, mi l iu ngngc nhin, v nhng g ang din ra trong tm ta cng chnh l nhng gang din ra trong tm tt c mi ngi khc. cng l mt kha cnhquan trng ca tm hnh thin bit rng chng ta khng phi l ngi duynht mang nng nhng kh au. l c tnh chung ca cuc sng, nm

trong th nht (ca T Diu ) ca Pht gio.Kh (dukkha) bao trm v tr. N khng dnh ring cho mt ai, m tt c

chng sanh u phi gnh chu. V tm ta cha c iu phc, th gii thvn nh c, nn hnh thin l mt cuc chin u. Hnh gi cn phi tpngng li mi thi quen thnh np ca tm. Tm ta quen suy ngh,nhng khi ta cn bnh yn, tnh lng, th chnh l iu ta phi ngng lm.


11/168

Ni th d hn thc hnh, v tm vn s tip tc hnh ng theo thi quen.Thm mt l do na v sao tm kh kim ch thi quen: v khi ta ta thin,suy ngh l cch duy nht khng nh ci ti ca mnh, nht l khi ta cngi im lng. Ti suy ngh, do ti hin hu, -vi trit hc Ty phng coi l s tht tuyt i. Thc ra, ch l mt s tht tng i nh ttc chng ta bit.

Khi suy ngh, chng ta bit mnh c mt; khi tm vng bt mi ngh suy, tali tin rng mnh khng cn lm ch. Nhng thc ra, s tht l ngc li.Khi chng ta khng th ngng suy ngh lng xng, ta mi nh mt s tch. Chng ta ch lm ch tm khi ta c th bt n ngng li khi ta mun.Kh khn m phn ln, nu khng ni l tt c thin sinh phi i mt l

bung x. Phi bung b bn ng khi hnh thin, hay ng hn, s nghsuy ca mnh, l mt thi tht quyt lit. Khi chng ta ch tm lm cc

cng vic hng ngy, chng ta ch ng hng tm n nhng g ta cnlm. Khi mun lm vic trong nh bp, ta ch ng n , ch tm nnhng vic phi lm. Khi phi n vn phng lm vic, ta ch ng hngtm vo giy t, th tn v cc cng vic vn phng khc. i vi hnhthin cng th.

Tr ngi th nht l du chng ta mun c nh, mun tr nn bnh an,tnh lng, khng c suy tng, tm vn khng nghe theo chng ta. N khngtun lnh v lm nh th c v nh ta khng c g chng minh s hinhu ca mnh, v v lm nh th l ngc li vi nhng thi quen ca chng

ta. V th, thay v c hoi, c mi c nh, gi tm vng lng, ta cnx dng bt c vng tng no khi ln lc c th soi ri tm mnh.Tng cht tri kin, mang li tng cht tnh lng, v tng cht tnh lng limang n tng cht tri kin. Tm tnh lng ct yu ch chuyn ho tm

bnh thng hng ngy thnh tm siu vit c th hiu v ng dng cgio l ca c Pht t mt chng sanh bnh thng ta c th tr thnhmt c th siu vit. Khi ta thin, nu nh chng ta khng t c tmthanh tnh, cng khng phi l mt vn , v bt c vng tng no cng cth gip cho ta hiu thm v t ng. l mc tiu chnh ca cc kha tu

thin. l cuc hnh trnh v ni tm gip chng ta hiu v mnh hn.Chc chn khng c g th v hn th, du rng cng c nhng kha cnh vng m chng ta ch mun trn chy, chng mun nhn chng l mnh.

Nhng lm sao trn chy c khi ta ang ngi thin, do ta bt u vngtng, ngh n chuyn ny chuyn kia. Ai cng c th lm nh th c,nhng khi iu xy ra, hy nh l ch l trn chy s tht.


12/168

tin bc su hn vo cuc hnh trnh tm linh ny, chng ta cn thchnh tnh khu (s im lng cao qu). Tnh khu c ngha l khng nichuyn vi nhau, iu c l kh lm khi quanh ta c bao bn b. Nhnghy coi tr ngi l mt th thch. Hy nh rng s thch thc ny lnhng vin lt ng cho ta tin bc. Tnh khu l mt trong nhng

phng thc hu hiu nht trn bc ng tm linh. Thng chng ta chc c hi thc hnh tnh khu cc kha tu chuyn su. Thng thng, tas chuyn tr vi nhng ngi chung quanh, cng l mt cch chy trnkh. Ai cng tng nm qua kh au du ta gi n bng tn g, nh snhn, s hi, u lo, bt mn, thy min, vn vn.

iu quan trng cn nh l diu u tin c Pht khm ph ra saukhi t c gic ng l kh hin hu. Kh (Dukkha) l mt c tnh cacuc sng, ca s hin hu. Nu chng ta cm nhn c iu ny ni bn

thn, l ta chng minh c iu dy ca c Pht l ng. Ch c th.Chng ta khng cn phi tri qua li nhng kh au, m ch cn qun st vni: C chng c. C bit bao iu c th gy kh au cho ta, nhng chcn nh n diu th nht ny: Kh l hin hu, v ni: ng ri, ng l li c Pht dy.

c Pht cng ni v diu th hai, l ngun gc ca kh au l do idc. Chng ta c th quay vo, t hi mnh: Nhng g ti mun m khngc? Nhng g ti c du khng mong mun? l hai l do, mthc ra ch l mt, l cng mt th, khin ta au kh. Ch c mt cch duy

nht i ph vi kh au khi n dy khi, l dt b lng ham mun;au kh s khng cn na. Tri kin ch c th c c khi chng takhng cn hng ra ngoi, bng cch chuyn tr, hay nhng hnh thc hotng khc. Mun thc s c th soi ri li mnh, ta cn c nhng thi giantnh lng.

C th cc bn bit hnh thin. Tuy nhin, y ti s gii thch vmt s phng php hnh thin v cc kt qu m chng c th mang n.Ch c phng php mang li kt qu, l phng php hu hiu nht. Nu

phng php no khng mang li kt qu, ta cn sa i li. Khng cnphi bm vu vo ring mt phng php no c. Mi ngi chng ta uc nhng c tnh, nhng khuynh hng khc nhau, du rng tm ta u cnhng kh nng, nhng tim nng ging nhau, do ta cn c nhng

phng php khc nhau. C ngi thch hnh nh; k thch li ni, truyntch; ngi na li thch con s, thch mi th u vo y. C ngi lithch tiu tit. C l ta cng bit tm mnh thuc loi no, hoc ta c th


13/168

th nghim bng thin xem phng php thin no d gip tm ta tr nntnh lng.

Qun hi th l cch thc hnh c bn u tin ca chnh nim, chnhnim v thn (kayanupassana). Tm chnh nim cng cn c mt trong ttc mi hot ng khc bn ngoi thin ng, l iu chng ta thngd qun, nhng t nht ta cn hng n mc tiu . Tht d chu khi cngi xung chiu thin, qun hi th t tm bnh lng, nhng nu chngta khng gia tng thm s thc tp chnh nim ngoi nhng lc hnh thinth ta cng kh c c kt qu tu thin nh mong mun. Chng ta ch cmt tm, nn ta cn rn luyn tm thnh nht im, cho tt c mi lc, mini: i, ng, m, ng ca, tt c mi hnh ng, lc no cng ch ncc hot ng ca thn. Qun thn bao gm c lc tm ra, v sinh, ra khiging mi sng, mc , ci o vn vn. Mt trong nhng hot ng ca

thn d c dng qun st l s n ung, v n ung l mt tin trnhbao gm nhiu ng tc.

Khng ai c th truyn dy cho ta chnh nim. Chng ta phi t rn luynmnh bng nhiu cch. Trong truyn thng ca chng ta (ngi Ty phng

ND), khng c nhng bc ton nng (guru). Chng ta ch c nhng ngilp li li Pht dy t cc kinh Pali, nhng ngi c th gip ta i likhuyn nh. Chnh nim cn phi c thc hnh, phi t mnh rn mnhm thi. Khng ai c th gip chnh nim cho ta c; ch c ta bit ckhi no ta c chnh nim.

Chnh nim c ngha l thn v tm cng mt ni. Ra chn th bitang ra chn, l mt cu ni rt ni ting ca thy Thch Nht Hnh, mtthin s Vit Nam. Ch khng phi suy ngh, Gi m ti ra xong ri,hay Sao ngi ta dng nhiu chn da n th, hay May l nay mai tikhng phi ra chn na, hay Ti sao lc no ti cng phi ra chn? khng c g ging nh th c. Ch cn bit mnh ang ra chn, th thi.An ung cng th, khng phi l: Ti thch mn ny. Khng bit h lmmn ny th no? M ch bit l mnh ang n. ng dng nh th cho tt

c mi hnh ng ca chng ta. c Pht ni: Cch duy nht thanhtnh ha, dit tr phin no, tic nui, on than, chm dt mi kh au, bc vo con ng cao thng, t c nit bn (nibbana) l tmchnh nim. Chng ta cn ch g na. Tt c chng ta u c i chtchnh nim; ta ch cn pht trin n thm.


14/168

Hnh thin l mt cch ta thc hnh chnh nim cho n khi ni tm tatr nn vng mnh n ta c th nhn chn c s tht tuyt i ngsau s tht tng i. Tm chnh nim c rn luyn trn chiu thingi c th mang p dng vo tt c mi hot ng ca ta. y chng tach ni v chnh nim ni thn, v cc hot ng ca thn lin tc xy ra. Vthn c th c xc chm, c th c mc kch, chng ta d hng thnv tm li mt ni, hn l tm phng ra mun hng trong khi thn anglm mt chuyn khc. Nu ta c th tr tm v thn vo mt ch, th ta dqun hi th, v lc ch c hi th l hot ng chng ta ang th ra, thvo. Khng c g khc. Mi th khc ch l ph thuc.

Khi chng ta theo di hi th, tm ta cng gn vo hi th, thc s lchnh nim. c gi trong ting Pali l anapanasati, hay qun hi th ra,hi th vo. Ta s nhn thy l tm ta khng phi lc no cng mun yn

mt ch, n lun mun phng n ni khc. Ta s dng s phng tm ny hiu chnh ni tm mnh. Khng phi ch ni: vng tng, vngtng, v chng ta s chng hc hi c g t ; nn ta s hc cch ttn. Chng ta s ni: Qu kh tng lai hay nhm nh (t cui c lthch hp cho nhiu th nht). Chng ta cng c th ni: c mun, mmng, tnh ton. T cui y cng rt ph thng. V chng ta thngngh l mnh chng t c g khi ngi thin, nn tranh th tnh ton nhngvic cn lm trong tng lai. Tn gi no cht n trong u, th dng tny, khng cn phi tm tn gi cho tht chnh xc, v hnh ng li dnn nhng suy ngh khc.

Nu vng tng ch thong qua trong u nh nhng m my, khng cnh m chng tan, th khng cn phi chy ui theo chng t tn.

Nhng nu suy ngh ca ta c nh, tt hn nn t cho chng mt tn gi.Vic lm ny mang n hai kt qu. Th nht l n s lm cho vng tng tan bin i, v tm khng th lm hai vic cng mt lc. t cho n mtci tn, c ngha l ta c th theo di vng tng mt cch khch quan,khng chng dn dt ta theo. V th, chng s tan i nh bt nc. Ktqu th hai ca vic t tn rt hu ch v n gip ta c th nhn ra c qu

trnh t duy v cc thi quen suy ngh ca ta. Nhn thc ny rt quan trng,v n gip cho thin sinh khng mc phi sai lm l lc no cng tin vonhng suy ngh ca mnh. Ch c nhng ngi khng bao gi bit quntng mi tin vo nhng suy ngh ca mnh. Khi quen t tn cho nhngsuy ngh ca mnh khi ta thin, ta s nhn thy qu trnh t duy ca ta rtty tin, thng khng c ngha g ch thc ch v ngha, i khi cn liu ta chng mun ngh ti.


15/168

C c tri kin v nhng suy ngh ca mnh nh th trong lc ta thingip ta c th bung b nhng suy ngh v b, lm cho cuc sng ca chngta bt cng thng. Nu chng ta c th bung b vng tng bng cch tcho n mt ci tn lc ang hnh thin th ta cng c th lm nh th trongi sng hng ngy. Nu khng s hnh thin ca chng ta tht v ngha chng ta ch ngi u gi sng thm, ch chng em li kt qu g.Chng ta cn phi p dng nhng g ta thc hin c trong khi ngi thinvo trong cuc sng i thng ca mnh.

Khi ngi thin, chng ta bung b mi vng tng. Khi chng xut hinli, ta li bung b. Thay v ngh suy, ta ch tm vo hi th. Trong cucsng i thng, ta cng tp bung b nhng t tng bt thin, thay bngcc t tng thin. Qu trnh chuyn i cng ging nhau, khi chng ta rn c nh th lc hnh thin, n s tr thnh mt thi quen tt trong cuc

sng. Khng phi lc no ta cng thnh cng (khng c vic g l lun lunc), nhng t nht ta bit l iu c th xy ra.

Khi chng ta nghe li Pht dy, ta bit rng c Pht a ra nhng ltng ta noi theo, v th nu nh ta cha t c n ci l tng y, thcng chng cn t trch mnh. Nhn bit, khng trch c, ri chuyn hal mt phng chm quan trng cn nh: c ngha l chng ta nhn bitnhng g ang din tin ra trong ni tm nhng khng phi t trch haytrch ngi. S vic l nh th, nhng chng ta, l nhng sinh vt bit nghsuy, c kh nng thay i, v l iu chng ta c gng thc hin khi hnh

thin. Chng ta c th bung b vng tng, tr v theo di hi th. Chngta cn thng xuyn thc hnh nh th, th hnh ng ny ngy cng tr nnd dng, t nhin hn i vi ta. Dn dn tm ta s nhng b. N s ni:Thi c. Ti s ngng mi suy tng trong chc lt. Hnh ng ny trnn d dng hn, khng ch v n tr thnh thi quen m v ta cng cnhiu quyt tm hn bung b s suy ngh vin vng, v ta bit nhngsuy ngh tht v ch. Chng khng em li kt qu g, ch qun quanh,ch quy ri ta. Nh tm nhn ra c gi tr ca vic an tr vo mcthin qun.

Nu ta c th gi chnh nim trong hi th khi hnh thin th ta cng dgi chnh nim trong cuc sng hng ngy. Ci ny h tr ci kia. Vkhng th c hai con ngi trong mi chng ta. Chng ta rn luyn ch mttm m thi. R rng l chng ta b nhiu thi gian cho cc sinh hot hngngy hn l thi gian ngi thin. Do chng ta khng th b ht cng phurn luyn khi bc ra khi thin ng.


16/168

C nm cch theo di hi th. Cch c in nht, m cng kh nht vcng d em li thanh tnh nht. l ch n hi th vo ra ngay mi.Theo truyn thng, ta theo di hi th lc vo ln lc ra, v ta khng mun tm c dp lan man tr vo con ng quen thuc, ta mun buc n lun ni hi th. Hi gi mi khi ta ht vo to cho ta mt cm gic, gip tach tm vo . y l cch ch tm vo hi th mt im r rngnht, v thng c cc thin sinh kinh nghim x dng nhiu nht. Mtim c ngha l ch mt ch duy nht, l c trng ca thin. V s chtm c t mt im duy nht, n gip tm tr nn nhy bn, khng

bung lung.

Chng ta c th x dng thm cc phng php h tr gi tm chnhnim trn hi th. m hi th cng l mt cch. Chng ta m mt khiht vo, mt khi th ra. Ri hai khi ht vo, hai khi th ra, cho n

mi. Khi tm lan man, ta bt u m tr li mt, khng k ta ang nm, su hay tm. Phng php ny thch hp cho nhng ai thch con s, cu c t chc rch ri.

Ngi khng thch m s, c th ngh tnh lng khi ht vo, tnh lngkhi th ra. D nhin, bt c t no khc cng c. C th dng tnh lngkhi ht vo, th ra bng t bi, em vo s tnh lng, v ban pht tnhthng yu ra ngoi. Tuy nhin, nu c th dng mt t th tt hn, v cngnp vo u nhiu th, cng khin tm kh tnh lng. Nu ta c th gi chtm vo tnh lng khi ht vo, tnh lng trn y trong ta, ri th ra tnh

lng. Phng php ny rt thch hp vi ngi thch x dng t ng.

Nu ta khng thch s, cng chng a dng t, th c th dng hnh nh th d, c th ht vo v tng tng ra mt m my ang bay vo trong ta.Th ra l m my li tr ra bao trm ta. C ngi li hnh dung ra mmy nh khi ht vo, v th ra m my to hn. Tm li, bt c s h trno gip ta ch tm u tt hn l nhng suy ngh lan man; dng hnh nhth khng tp trung vo c mt im nh theo di hi th, nhng vn tthn l tm suy ngh v nhng g xy ra tun trc hay nhng g sp

xy ra vo tun sau.i vi ngi mi tp tu thin, cn c mt phng php hu dng khc.

l theo di hi th vo, cm gic c n i n u. Qua l mi, lnmi, xung c, vo phi, vo n bng; ri ta li theo n khi n i t thnra. Chng ta khng phi i tm cc cm xc do hi th to ra, nhng ch tch tm vo mi im n n m ta cm nhn c khi ht vo hay th ra.


17/168

Phng php ny c bit hu ch cho nhng ai hay quan tm v cc cmgic. Cc cm gic ni tm c gn vi hi th vo, hi th ra li khintm cnh gic, d ch tm vo con ngi ni ti. Phng php ny gip tmkhng chy theo khuynh hng bm vo nhng g ang xy ra trong tm v

phn ng theo .

Phng php cui cng theo di nhng g xy ra vi hi th vo ra, lbit khi hi th vo y trong ta, v khi th ra l y ht hi th ra. cng l mt phng php ch tm hu ch.

Chng ta xt qua nm phng php x dng hi th vo ra khi tathin. Tuy nhin mi lc ch dng mt phng php. Hy chn phng

php no bn cm thy thoi mi thc hnh lc to thin. Nu phngphp khng gip bn ch tm c cht no, th ln ta thin sau hy x

dng mt phng php khc. ng thay i khi bn ang ngi thin.Nu tm ta c chy lng xng, hy ngh n tnh cch v thng ca mi

hi th ra vo. Tm bnh thng vn lun thch ngh ngi ny n, th t racng hng n n nhng suy ngh li ch hn. Khng phi l bt c tino tm thch hng ti, nhng l xem mi hi th vo, hi th ra on ditnh th no lun thay i, v cuc i ta ty thuc vo hi th nh thno. Khng c hi th ra, hi th v lin tc, ta s khng cn mng sng.

Nu ta bm vo ch hi th v hay hi th ra trong vi pht, ta cng cht. l ci bit ni tm thit yu gip ta lin kt tm vi tnh cch v thng

ca mi con ngi, c bit l i vi bn thn ta.

Nu tm c rn luyn theo di hi th, th hy gi tm ,nhng nu tm khng ngng vng tng th hy hng tm n tnh cch vthng ca hi th. S ch tm gip ta khi ngh: nu cuc sng ta phida vo hi th vo ra, th trong ta cn g khng n ri i? Tm ta t shng vo bn trong, v c th tr vo hi th d dng hn.

Tt c chng ta ai khng mun c c nhng pht giy bnh an, tnhlng, v chng ta ng c hng nh th, nu khng vic ta thin s trnn l mt cng vic nhm chn, ch khng em li thch th g. Nhngchng ta cn c s hng dn tm linh, nht l i vi ngi Ty phngchng ta. V t lp mu gio chng ta c rn luyn nghin cu, tmti, suy ngh. c hun tp nh th, nn ta vn tip tc hnh ng nh th,rt kh bt tm ta phi ngng li nh ta mun. V th ta cn phi th mi

phng php no c th gip ta hnh thin.


18/168

Qun tng v tnh cch v thng ca hi th em li nhiu li ch choni tm ta, v tt hn nhiu so vi nhng ngh suy v qu kh hay tnglai. C th tr vo hi th, c ngha l ta chnh nim ngay giy pht ny.

Nghe c v l, nhng nu khng c s rn luyn, ta kh th lm c iu. Chng ta ch c th sng trong tng giy pht, nhng lc no ta cngngh suy v qu kh, qua khng tr li, lo lng cho tng lai, m thc rakhng ch l g hn l nhng iu ta c m, mong cu. Khi tng lai n,n tr thnh l hin ti. Chng ta khng bao gi sng trong tng lai, n chl nhng khi nim. Nu chng ta mun t c tr tu, ta cn phi kinhnghim cuc sng, m mun th, ta cn phi c mt trong giy pht hinti. Cng luyn tm sng trong giy pht hin ti, ta cng tht s hiu cucsng ca nhn loi l nh th no. Nu khng ta ch sng trong hai nimhay hoi vng. C mt trong giy pht hin ti l c mt vi tng hi th.Chng ta khng th nm bt mt hi th qua hay cha ti. Chng ta ch

c th theo di hi th ang xy ra. iu ny rt quan trng trong vic gipta hiu tm hot ng nh th no. c Pht khng mun chng ta tin vonhng li Pht dy m khng c suy ngh, t vn. Nhng li dy ca cPht khng khc g hn nhng li hng dn, ch ng, nhng ct mc ta t mnh i ti.

Mt cch ngi ng l lng thng, nhng th lng, khng g p. Vai thlng bng cch co ln, ri t t h xung. Th lng bng, cng l imcng, v th lng c. Chn th ngi no m ta c th chu ng trong mtkhong thi gian. Tay c th gi, nga ra hoc p xung hay gia,chng ln nhau. Mt hi nhm. Nhng nu cm thy b ng, th m mt rangay, nhn vo ch sng, hay chuyn nh thn gip mu lu thng, rikhp mt li.

Cc cm gic au, kh chu dy khi c th c coi nh mt cch tc tr tu. Cm gic au n, kh chu nhn gi cho ta hai bi hc quantrng. Khi cm gic au n thn dy khi, phn ng u tin ca ta sl: Ti khng mun chu ng cm gic kh chu ny. l cch chngta phn ng trong cuc sng, v l l do ti sao ta c mi trong vng

lun hi sinh t (samsra). Ta mun chy trn cm gic au n, kh chu,nhng li mun nu ko mi nhng cm gic d chu, sung sng. liu kh th thc hin. Trong cuc chin , khng c ngi thng, v thnu nh ta cng sm bit khng phi l cch i mt vi kh au mtcch khn ngoan, th ta cng d i ph vi cc cm gic kh chu ny trongcuc sng hng ngy.


19/168

Chng ta cn nhn ra rng s au n dy khi ni thn khi to thin mt chng mc no , cng ging nh th. Khi u gi tip xc vi gita thin hay ca chn tri trn i ni no c b au, l c s va chm, tipxc. Tt c cc xc chm ca gic quan u mang n cm gic. Cc nggic ng cng c mt trong ba cm gic, l: kh, vui v trung tnh(khng kh, khng vui). Tuy nhin thng ta coi cm gic trung tnh cngthuc v cm gic d chu v chng khng mang n cho ta s kh chu, aun. V th tht ra l ta ch phi ng u vi hai loi cm gic d chuhay kh chu. Gn nh tt c nhng gi pht tnh thc, ta u phi quan tmv chng. Do c xc chm, dy khi cc cm gic, t sinh ra cc khinim, nhn thc rng ci ny lm au, hay ci ny khng tt. Gi dnh ta va nhn thc ci au, lp tc tm phn ng tc th, mt cch bnnng (cng c gi l to nghip): Ti khng thch nh th, Ti munchm dt au n, Ti phi c ng, Lm vy kh nguy him y, mu

ti khng lu thng c, hay nhng suy ngh i loi nh th.

Tm hnh (sankhra) cng l nghip hnh. Nghip pht khi trc ht ldo tc , ri n li ni v cui cng l hnh ng. Khi tc , chng ta

phn no to nghip xu, qua cc nim c khi trong tm. Tuy nhin vn khng nghim trng, v cc tc pht khi do khuynh hng bn nng,khng kim ch ca chng sanh. Nhng nu ta mun chuyn i chng,cng nh tm bnh thng, ta phi chuyn i cc phn ng theo bn nng.Chng ta c th ngh: y l cm gic kh chu, au n, nhng ta khngmong i n, ti sao ta phi coi n l mnh? N ch l mt hin tng phtsinh, phi khng?

y ta rn luyn tm khng dnh mc, bung b cc cm gic kh chu tr v vi mc thin qun. Ai cng c th lm th trong mt khongthi gian hn ch. Hn ch n mc no l ty mi c nhn. Khi mt cmgic kh chu khc li n, ta lp li qu trnh t duy nh trn. Chng tacng cn nhn thc rng thn lun c kh, nu khng chp nhn c stht ny, chng ta cng thm kh. Khng phn khng li ci kh, khngmong cu thay i, chng ta s trnh to thm cng thng, no tr. Tuy

nhin ti mt mc no , khi tm ln ting: Thi ri, ti khng th chung thm na s au n. Lc y ta s chuyn i v th mt cch nhnhng, chm ri, khng lm phin n ngi ta thin bn cnh, hay lmtm ta bt rt vi ngh rng mnh phi chu thua cc cm gic au nca mnh.


20/168

iu cng n thi. Chng ta vn thng phi khut phc trc cccm th ca mnh, tuy nhin y t nht ta cn nhn din c chng. Ta

bit rng mnh chu thua v cc cm gic au n khin ta kh chu. Tri linu chng ta c th cm gic au n ch l cm gic, m khng phnng theo th ta t thng c mnh. l mt tin trin ni tm ng k.Khng ch li g khi ta ngi cn rng chu ng vi ngh: Ti s tiptc ngi, du c phi cht, hay Ti s cho mi ngi thy l ti c th chung c m. l mt thi y sn si ch khng phi ca tr tu.Trong cuc sng, tt c chng ta u kinh nghim v kh au (dukkha),nhng gi khi nhn bit c cc phn ng ca ta i vi chng, s gip nitm ta tin b hn. y l mt cch hu ch ng dng vi cc au nni thn.

Mt phng php khc na i tr cc kh th l dng chng lm

mc qun tng, gi chng ni tm. Cch ny ch c th x dng c nunh ta khng on ght cc cm th , nu khng tm s phn ng ngay.Kin tr ch tm ni cc cm th s gip ta nhn c tnh cch lun thayi ca chng. C th lc cc cm gic au n hon ton bin mt.

Tm li, ta c th mt l tr v chnh nim trn hi th bng cch bungx cc cm th hay dng chnh cc cm th lm ti qun tng. C lc tacng c th b chng khut phc.

Nu thi tit cho php, ta c th thin hnh ngoi tri. Thin hnh cng

em li nhiu li ch. u tin l n gip thn hot ng sau thi gian tathin. N cng gip tm ta gi c chnh nim trong mt hnh ng tavn lm hng ngy. Trong cuc i ta i b bit bao nhiu ln, v th nunh ta c th ch tm, chnh nim trong thin hnh, ta d ng dng votrong sinh hot hng ngy ca mnh.

C bn thin hnh cng ging nh ta thin gi tm ni hi th vo ra.N gip tm tr ni cc chuyn ng vt l (thn). Khi ngi thin, ta chtm vo chuyn ng ca hi th, trong thin hnh, ta ch tm vo chuynng ca bn chn. Phng php no cng gip ta tm c s bnh an,sng sut trong tm.

Hy chn khong ng, c th khong hai mi lm bc. nh dubng mt phin , hay bi rm hay bt c g. Trnh ng chm n ngikhc, s phin n c hai. C th cng i song song hay tm ch no khngc ai. Nn nhn xung, v nu nhn quanh qut ta d b quang cnh chi phi,


21/168

n cy c, chim hoa hn l nhng bc chn. Ta c th ch tm voba ng tc hay su ng tc ca s chuyn ng ca chn. Ba ng tcgm nhc chn ln, a chn ti, ri t chn xung. Ch khi no mt chn t hn xung th chn kia mi bt u nhc ln, khin cho bc chn tatr nn chm ri hn bnh thng, khin cho ta khng thc hin hai ng tccng mt lc. Thng thng khi bn chn kia va chm t l chn n nhc ln. Bc chn di ngn ty mi c nhn sao cho thch hp l c.Trong chuyn ng ba ng tc, chng ta c th ch n tng ng tc,hoc chng ta c th m thm mt, hai, ba khi theo di tng ng tc.Hay chng ta c th ni: Nhc, a, t xung, gip ta d ch tm.

Nu tm bt u khi vng tng, ta nn dng li, ng yn trong chclt. Ln na, y, vic t tn cho cc vng tng cng rt hu ch. Nus suy ngh qu lan mang, ng yn mt ch cng l cch gip tm ta c th

bung b nhng vng tng . Khng quan trng l ta phi ng yn nbao nhiu ln; khng c vic nh gi, phn xt y. Khng c g ngois nhn bit. Khng nh gi bn thn hay tha nhn. n gin l nhn bitnhng g ang xy ra bn trong ni tm ta. Chnh nim ch l ci bit, snhn thc, v th nu chng ta bit nhng g ang xy ra, ta c th t tncho cc suy tng, ging nh ta lm khi ngi thin hay ng yn mt ch gip ch tm tr li.

Ta cng c th dng s chuyn ng ca su ng tc. Trc ht nhc gtchn ln, ri c bn chn, nhc chn ln, a ti, ri t gt chn, bn chn

xung. V theo di nhiu ng tc, ta cn nhiu ch tm hn. Ta cng cth m t mt ti su. Hay ni: Gt, bn, nhc, a, gt, bn gip sch tm. Hoc nu nh bn thch hnh nh th c th tng tng rng khinhc chn ln, mt a hoa c h n. Khi a bn chn ti, a hoa nra, v khi bn chn c t xung, o hoa khp n li.

Ai cng bit rng mt t khng bao gi phn ng, khi ta dm p, lm u ln , mt t lun nhn ni chu ng, l mt c tnh ta cn pht trincho ni tm. Bt c ta lm g t mnh hay nh chn xung- mt t u

khng phn khng. Khi ta i trn mt c, ta thy m c nh ci mnh dibc chn ta, khi ta nhc chn ln, c li tr li bnh thng. c tnh nyc c Pht v nh cy tre- un mnh trc nhng bo tp ca kh au(dukkha), nhng khng bao gi gy.

y l nhng tr tm gip ta tr vo cc mc thin qun hn l suyngh linh tinh. Qun cm th cng l mt phng tin h tr khc tr vo


22/168

cc chuyn ng. Khi chn chm xung, ta cm gic xc chm vt cng.Khi nhc chn ln, cm gic tr thnh nh nh khng. Khi a chn ti,cm gic chuyn ng xuyn qua lc cn ca chn khng, v khi t chnxung li cm gic s chc nch. Cc cm th ny rt hu ch trong vicgip ta ch tm vo cc c ng, nu khng ch c hnh ng l l ca quntnh. khng phi l chnh nim. Ta cng c th x dng ba ng tcchuyn ng nh nhng tr tm.

Ging nh khi ta c th nhn thc rng hi th lun chuyn i, v nhth m s sng ca ta c tip ni, cng th i vi nhng chuyn ngca chn, lun bin chuyn, lin tc. Ta ch c th x dng thn ca mnhkhi c tnh ca s lun bin i c mt, minh ha r rng mt trong ba ctnh ca mi hin hu: tnh v thng. Nhn thc ny a ta n tri gic,trong khi vic tr vo ti thin qun lin tc li gip n nh tm. C hai

cn c thc tp song song nhau.

---o0o---

THAM VN

Thin Sinh (TS): Tha Ni S, khi tun th lut im lng tuyt i, ta ccn trnh nhn vo mt ngi khc khng, v cng l mt cch traoi?

Ayya Khema (AK): Rt cn trnh giao tip bng mt. Khng nn ngh rngngi khc l khng thn thin hay khng thch mnh, m phi nhn thyrng ngi kia ang c gng bo v con ng tm linh ca mnh.

TS: Tha Ni S, c phi nm phng php x dng hi th c pdng thm bn cnh phng php theo di hi th cn bn, hay l ta thay

phng php ny bng phng php kia?

AK: Phng php th nht l cch theo di hi th mt cch truyn thng.Bn phng php cn li l nhng phng tin h tr thm cho tm bn

cnh vic theo di hi th. Ta c th chn mt trong nm phng php ty theo s thch ca mi ngi.

TS: Khi p dng bn phng php kia, ta vn theo di hi th ch, thaNi S?


23/168

AK: ng vy. Vn theo di hi th, bng cch m s hoc t tn, hocdng hnh nh, hoc nhn bit cc cm th. Hi th vn lun l i tngchnh, cc th khc ch l phng tin h tr.

TS: Tha Ni S, trong nm phng php, ngoi tr m s, c phi qutrnh t tn cc vng tng cng khin tm lang man, khng n nh?

AK: Khng. Vic t tn gip ta hiu c tin trnh t tng pht khi dothi quen, khng k phng php theo di hi th no, k c m s.

TS: Tha Ni S, trong bi ging, Ni S khuyn tr li m mt nu talo ra m sai s.

AK: Nu chng ta bit vng tng pht khi, th cch tt nht l t tncho n, ri tr li m mt, nu ta ang p dng phng php m s.

TS: Tha Ni S, c phi vic t tn th ta dng bt c t no hin ratrc tin trong u?

AK: T no xut hin u tin c l l ng nht. Nu ta cn phi tmkim t t tn th tm ta li phi lng xng ri.

TS: Tha, vy c th ni: , l . . .?

AK: Khng c. khng phi l t tn, ch l but ming. t tnphi c tnh xc nh, ging nh cc nhn hiu trn hng ha trong cc siuth. Nu ta vo siu th, mua cc hp m khng nhn nhn hiu, nhiu khita mua nhm thc phm cho ch mo cng nn. Nhn hiu trn hp cho ta

bit bn trong n l g. Nu nhn hiu ch l , , th cng chng gipc g. i vi chng ta, vic t tn c th l Tng lai, Qu kh, Hyvng, D tnh, Hoi nim, c mun, hay bt c t no hin ra trongu.

---o0o---

Chng 2 - Bn Cht Tm

Tnh cm ng vai tr quan trng trong vic hnh thnh c tnh con ngi.M cng chnh tnh cm khin ta thng thy lng tng, kh x. c Pht ni v bn loi tnh cm ti thng, v ch cc tnh cm ny mi ngc. Ngoi ra tt c cc tnh cm khc u ng b i hay nn thay th bng


24/168

mt trong bn loi tnh cm ti thng ny. Ngi ta gi chng trong Paling l brahmavihra (ba-la-mt). Brahmas c ngha l thnh, vihra nghal ni lu tr. V th, cc tnh cm ny l ni nng tr thnh thin. Mtmt, chng l phng tin a ta n ci tri, ci v sc. Mt khc, chngl nhng tnh cm gip ta sng ci nhn gian hin tin ny vi lng tmtha mi, cao thng hn.

Cc trng thi tm thanh tnh em li tr sng sut. Tt c chng ta hnu bit ci cm gic khi ta b nhn chm bi cc cm xc mnh m chngnh nhng ln sng bin, nhn chm ta cho n khi ta khng cn cm thy gna. Cng th, ta khng th cn sng sut khi cc cm xc ch ng ta. Ssng sut trong qu trnh t duy bt r t s thanh tnh ha cc cm xc,khin ta khng cn phi chu nh hng hay b cc cm xc mnh lit chng lm ta khng cn sng sut.

Con ng tm linh trn vn l con ng ca s thanh tnh ha, c nghal mt s bung x lin tc, khng ngng ngh. Vn l nhn ra cnhng phin no ni tm v hun tp bung b chng. Thin l phngtin rn luyn ngh thut x b.

Bn tm v lng l T (mett), Bi (karun), H (mudit) v X(upekkh). Ti mun nhn mnh n lng t. Danh t ny c nhiu nghahn ta tng. Trong ting Pali, metta, hay trong Sanskrit l maitri, c haiu c ngha l quyn lc, mnh m. i vi chng ta (ngi Ty Phng-

ND) t loving-kindness (lng t) khng mang nhiu ngha. T love(yu, thng) thng c dng dch ch mett, l t rt quen thuc,mang mt ngha r rng i vi chng ta. Tt c mi ngi u trongchng mc no , kinh nghim qua yu thng, nhng n li khng thdin t c ci cm xc trong ch mett.

Khi chng ta ni n love (yu, thng), ta ngh n tnh cm dnh chomt i tng no , hay c th hai, ba, bn ngi m ta a thch. Chngta cng c th ngh n tnh thng yu khi ta hng n mt l tng no, nh tnh yu qu hng, tnh yu mt cng vic no . Tnh thngyu c dn dt v hm cha mt iu kin quan trng, l n phic p n. Ta thng ngh l mt bi kch nu nh ta dnh tnhthng yu cho ai m khng c p tr. Trong t mett hon tonkhng c ngha no ging nh th. Tnh thng yu m ta thng dng vi mt trong cuc sng hng ngy khng c tnh cch cao thng, trongsch ca mett. Khi hng tnh yu n mt i tng v mong mun c


25/168

p tr, th tnh thng nhum y s hi s nh mt tnh yu cangi . Lng s hi khng th i xng vi tnh yu, v s hi lun dnn sn hn. Thc ra chng ta khng ght i tng, m ch ght s c thnh mt ngi y, tnh yu ca ngi y, hay mt hon cnh thun li,thoi mi no . Ta ch bit c loi tnh thng pha s s hi ny. Dnhin iu khin ta khng c thai mi, ri trong ci vng lun qunthng tnh ta li li cho ngi khc; do ta ngh l mnh phi b nginy i tm ngi khc. Hoc gi nh ta c ngh l li mnh, ta cngkhng thy an lng, t ti. Tri li cc tnh cm cao thng, siu vit kia lic th mang n cho ta s trn vn, v trong chng hon ton khng n chas tiu cc no.

Mett l mt c tnh ca tm. N khng lin quan g n vic c ptr, i vi ai hay vi bt c iu g. N ch l kt qu ca s rn luyn tnh

cm. Cng nh thin l luyn tm, khng ph thuc vo bt c nhng gc np vo tm, cng th i vi mett trong tnh cm.

Trong Pali ng, tnh cm (tri tim) v tm (l tr) ch l mt t citta,nhng trong ting Anh, chng ta c s phn bit gia hai t ny mi lm rngha. Khi ta ni n tm, ta ngh n qu trnh t duy, vi tri thc do tr tumang n, vi kh nng sng lc, ng dng tri thc. Khi ta ni n tritim, ta ngh n tnh cm, cm xc, kh nng phn ng trong cuc sng.Du ta thng ngh l mnh ang sng theo l tr, nhng s tht khng phith. Nu chng ta c th t vn mnh lng su hn, ta s thy ngc li, ta

thng sng theo tnh cm, v nhng ngh suy ca ta cng ty thuc votnh cm. Kha cnh tnh cm ca chng ta kh quan trng. Do s thanhtnh ho tnh cm, cm xc l c bn cho mt cuc sng ho hp, hnh

phc, v cng rt tt cho vic hnh thin.

Khi ni v mett theo tinh thn Pht gio, chng ta thng ngh n nhngtnh cm t t, m p dnh cho tha nhn. Khng c vn phn xt xemngi khc c xng ng vi tnh thng ca ta, c p tr li tnh thngca ta, c sn lng lm bn, lm ngi h tr ta, c chp nhn tnh cm ca

ta hay khng. M n thun ch l vic xa b i cc phn ng tiu cc cata, da trn cc phn on tiu cc. Ganh t, ght b khng c mt y.Ch c s phn bit ng sai l c c mt. Chng ta c th tm thy nhiukhuyt im ni bn thn cng nh ngi khc, nhng khng c nghal ta c th x dng tnh cm mt cch tiu cc. Th d nh ngi m via con. C th ngi m va lau dn nh ca sch s th con b bc vonh, v lm nh ca d bn tr li. Khng th v l do m ngi m


26/168

sinh lng ght con mnh, tuy nhin b c th ni cho con bit li ca n.Chng ta khng nh mt kh nng phn bit tt xu, nhng khi thanhtnh ha tnh cm ca mnh, ta bung b c cc phn ng tiu cc.

Hy bt u ngay ni bn thn. Nu ta c th nhn ra c li ca bnthn, m khng a, khng ght, ch bit v chp nhn bn cht chng, nhth ta mi c th dn chuyn i chng. Chng ta cng s nghim ra rng mun chuyn i v s chuyn i thc s khng phi l mt. S chuyni thc s cn c thi gian. Bit chp nhn nhng khuyt im ca mnh,nhn r chng, s gip ta cm thng vi k khc. H cng c nhng khkhn a s ging nh ta. y l mt trong nhng u im v yu t c

bit trong gio l ca c Pht: Ngi dy rng tt c chng sanh u cuto bi nhng thnh phn ging nhau; tt c chng sanh c cng nhng nikh (dukkha) v tt c chng sanh u mong mun thot kh.

Trc ht, nu ta c th bit nhng g ang xy ra trong ni tm, tp chpnhn v thng yu bn thn bt chp nhng kh au, phin no, tc l ta c bc khi u tt. Nu khng bt u t chnh bn thn, ta kh m cth thc s chp nhn, yu thng ngi khc. Thng ngi ta ni (v hrt chn tht) thng yu ngi khc d hn thng bn thn. khng

phi l iu kh hiu. V h ch yu thng nhng ngi h chp nhn,nhng khng phi l v iu kin. Ta phi bit yu thng bn thn v iukin, trc khi ta c th m rng lng thng yu k khc. Mett l nhth: thng yu v iu kin. Khng c ngha l ta nh mt s phn bit,

s hiu bit. Hiu nh th th tht l tai ha. Ta ch b i thi phn xti vi bn thn v tha nhn.

Khi chng ta hun tp chp nhn bn th s vic, dn dn ta s thnhcng, nh ta s trnh khi nhiu au kh. Dukkha (Kh) l lc ko tachng li nhng g ang xy ra. Khi ta chng c, y ci g ra xa, th dmt cnh ca kha, sau mt lc, tay ta s b au; nhng nu chng ta chpnhn s tht l cnh ca khng th m c tm mt li ra khc, th ta strnh c au n. Kh sinh ra l do ta chng c, khng chp nhn, mun

hon cnh, con ngi phi nh ta mun. Ta khng th chp nhn chngnh chng hin hu, hn th na ta khng mun sng theo lut t nhin.Tuy nhin, ta khng c la chn no khc, v vy ta sinh ra kh au.

Vi metta cng th. Chng ta c gng thng yu nhng g ta ngh lng yu. Ngi khc c th khng ng vi chng ta v h c quan imkhc ta. Trong kinh Ci Li Bao Trm Mi Quan im, c Pht din


27/168

t, di su mi hai u tt c nhng quan im ta c th c, v cPht kt lun tt c u sai, v tt c u da vo ci nhn ca ng. Tingh, Ti c kin rng, Ti nhn nh th ny tt c u mo m bing tng, do khng th no ng tuyt i. Nu chng ta c th nhrng ta khng bao gi hon ton ng, ng tuyt i, m ch c th ngmt cch tng i, th c th ta s b c thi lun phn xt ngi.Phi bt u ni bn thn. Nh th chng ta c th bnh tnh, d chu hn,v mt khi tm t ti th ta d hnh thin tt hn.

c Pht dy rng mun hnh thin cho ng, th thn tm phi t ti.Chng ta cn c nhng cm ngh tt p v chnh bn thn, khng nhngiu ny gip cho cuc sng thng ngy ca ta d chu m cn gip cho shnh thin ca ta na. S t ti ni ni tm khng c ngha l ta khng bitn nhng cu u trong ta, nhng ta nhn bit rng chng cng c th c

chp nhn. Chng ta c th so snh qu trnh ny ging nh s trng thnhca mt a tr. Chng ta khng mong mi mt a tr bn tui c th thivo i hc hay tiu hc. a tr cn thi gian t t ln ln, trngthnh. c Pht v chng sanh nh nhng a tr chi a trong nginh la, khng mun b chi li chy ra khi nh, t cu ly thn.

Ngi nh la chnh l lun hi sinh t (samsra), v chng ta khng munbung b chi, xe hi, my tnh, nh ca, nht l thn tm, l nhng thm ta ngh l ca ta. Nu ta coi mnh l nhng a tr cn trng thnh, cnthi gian, cn s chm sc, th cc ti li, tnh xu ca ta c th chp nhnc trong qu trnh trng thnh.

Bit chp nhn bn thn l bc u tin tin n lng t bi (mett). Lngt bi phi c mt trong ta, v ta, ch nh th ta mi bit n ra sao, mi cmc n th no. K th l din, i mt vi lng t bi, chnh l hn th,nhng k th giu mt li chnh l i dc. i vi a s, iu ny nghe khchp nhn, v i th phi l iu tt ch. Nhng i th l k th ca lng t

bi , v n da trn tri buc, chp cht. Nu chng ta cm thy thng yumt, hai, ba hay mi ngi no , thy kh th quay i ni khc; l ta

b tri buc. Lng luyn i pht sinh thin v, khin ta khng th vt ln

c nhng thi phn xt. Tnh thng ta cn cho bn thn l v s phttrin, hnh phc ca ta, ch khng phi v nhng thnh kin ca ng chp.Phn bit c hai iu ny khng phi d, n i hi ta phi lun t soi limnh. Yu thng bn thn khin ta d chp nhn mnh, t ti khi ch mtmnh, m khng cm thy c n. Ta khng c nhu cu mun c thm, cnhiu hn thm na, l nhng biu hin ca vic tm kim mi cch cngc thm ng chp ca mnh. S luyn i i vi bn thn hay vi ngi


28/168

khc, cn tr lng t bi thun ty. Khi trong ta trn y tnh cm dnh choai hay c mun c thng minh, gii giang, p hay g g , th takhng cn ch cho tnh cm thng yu n vi tt c chng sanh.

Thin qun h tr rt nhiu cho lng t bi , v n ch cho ta thy s phnbit gia ngi v ta ch l o tng. Khi ta bit c rng tt c chng ta lnhng b phn ca mt tng th, v khi ta tht s cm c iu khihnh thin, th vic yu thng ngi nh chnh bn thn s tr nn d dnghn. khng phi l mt tnh cm am m, m l mt cm gic ha hp,thn thin, t ti i vi ngi v bn thn. Con ng o ca c Phtdn ta i t dc vng am m n thot dc.

Lng t bi cn c hng n tt c chng sanh, mi loi, nhng ci khca chng ta thng l yu thng ngi khc. Yu ch, mo, chim chc,

cy ci d hn l yu thng con ngi. Cy ci, th vt khng i p livi ta nh con ngi, v th ta cn tp luyn bt u im ny. Ta cn coivic thc hnh lng t bi nh l mt phn trong chng trnh pht trin tmlinh ca mnh. Bn s tm thy trong quyn sch ny nhiu hng dn tathin v lng t bi (mett); chng l phng tin dn dt tm tin n trngthi thanh tnh cc cm th.

i khi thin sinh khng c cm gic g khi thin qun v lng t bi(mett). Khng c g phi lo u; nu ta bit dn tm v ng hng, th dndn tnh cm chnh ng s pht sinh. Tt c cc gic quan khi xc chm

u pht sinh cm th. l gic quan th su ca ta, ta ch cn ngh nlng t bi th dn dn tnh cm s pht sinh. Qun tng l mt cch gip ta c c tnh cm ny, nhng khng phi l cch duy nht.

Trong sinh hot hng ngy, tt c chng ta u phi tip xc vi ngikhc, trong c nhng ngi ta tht s khng mun giao tip cht no.

Nhng h chnh l s th thch, bi hc, bi trc nghim ca ta. Nu ta cth suy ngh theo cch , ta s khng thy bc tc khi gp phi kinhnghim , hoc khng c nhng suy ngh nh: Gi m chuyn ny khngxy ra, hay Phi chi n i khut mt ti, Phi chi n ng ni thm tingno na, t to ra au kh (dukkha) cho chnh bn thn. Khi chng tanhn thc c rng nhng cuc i u nh th, chnh l ci ta cn thiim vt qua nhng tnh cm tiu cc, chng i, v thay chng

bng lng t bi. Lc ta s cm thy nhng c hi nh th tht qu bubit bao. Dn dn, ta s thy (d nhin l sau khi t soi li mnh) rng ta cnphi bit n nhng ngi lm cuc sng ca ta khn kh.


29/168

Vt qua c ro cn , chng ta tin mt bc di. Tri li, nuchng ta c tip tc ngh n nhng bt cng mnh phi chu, th ta skh tin b. Lm ch c s phn khng, chng i v cc phn ng tiucc, l con ng a n thanh tnh, con ng tm linh m ta ch c thtm thy chnh trong tm tr ta. Khng th tm c bn ngoi ta, v cngkhng th c nu khng c chnh nim v qun st ni tm. Khi ta c thnhn thc r rng nh th, ta mi c th sa i.

D nhin, khng phi lc no ta cng c th chin thng cc phn ng tiucc, nhng khi chng xy ra, ta li nh n nhng g ta ang c thc hin.Ch khi no ta hon ton qun th c ngha l ta chng thc hnh g ht. Conng tm linh ca ta, phn na l nhc nh ta ang phn u tu sanhng g, ta ang tin n u. Lng t bi (Mett), tnh thng v iu kinkhng phi d c c, nhng chng ta khng th thiu vng lng t bi.

Khi tip xc vi nhng ngi ta khng yu khng ght, ta th , bngquang i vi h; chnh l lc ta cn pht khi lng t bi. Khi ta dng lil hay hnh ng biu l cho ngi khc bit ta quan tm n h, th tatng trng thm s thanh tnh. Khi chng ta cht nh, Ti cn phi rnluyn tm mnh, th ta c th lm c nh th mt cch chnh nim.Hun tp c nh th s mang li kt qu. V trong ta c qu nhiu chngngi, ch ng c chng dn dn, ht ln ny n ln khc, s mang ncho ta bao li ch. Ngi khc cng c li ch do tnh thng ca tamang n, nhng khng phi l thnh qu chnh, tm hn ta c thanh

tnh, mi l thnh qu chnh yu.

Lng t bi ca ta cng bao la, th nh hng ca n cng lan rng nnhng ngi quanh ta nh s ta sng t nhin ca mt nhn cch. Lng t

bi ca c Pht mnh m n Ngi c th cm ha c voi d.Chng ta cha c c kh nng , nhng lng t bi ca mt ni tm trongsch cng c th khin cho ngi quanh ta c phn chn. Ngi y lngt bi khng thy nhiu li ni ngi khc. M tha nhn c g khc hn lnhng tm gng phn chiu nhng g trc chng l chng ta.

Nhng g ta thy ni ngi khc, cng n cha trong ta, v th tt hn ht lta nn dng cc tm gng phn chiu trong qu trnh tu tp ca mnh.Ngi c tm t bi s khng thy ni ngi khc nhiu iu mnh khng thchp nhn c. Do cuc sng ca chng ta cng nh s thc tp tmlinh tr nn phng lng, tt p hn.


30/168

Tt c chng ta u bit ci cm gic d chu, phn chn khi ta cm thythng yu, tn trng ngi khc. V ta cng bit cm gic kh chu khi tachng i, ght b ngi khc. Nu c cht suy ngh, hn nhin ta munrng cuc sng ca ta d chu, yn n, ho i, t khc mc hn. Ta c thqun st rng khi ta thay i chnh tnh cm, cm xc ca mnh, th mi thquanh ta cng i thay. Mc i thay quanh ta ty thuc vo sc mnhca lng t bi (mett) ca chng ta. Du nh hng ca chng ta cha suxa, nhng chc chn l cuc sng quanh ta s c thay i tt hn.

Ngi c lng t bi bao la ging nh thi nam chm. Ngi ta lun b nthu ht. Tuy nhin, nu ta mun nm tri lng t bi, th chnh ta cng phis hu n. Khng c cch g khc, v lng t bi ca ngi khc, du c ngtngo, cng s bin mt khi ngi i ni khc. Chng ta khng th eo

bm theo h mi, du ngi l ai, v iu khin ta tr nn ph thuc

vo ngi khc, trong khi con ng ta chn, dy ta phi c lp. Hnna, lng t bi ca ngi khc l biu hin ca s thanh tnh ca h, khnggip g cho s pht trin, trng thnh ca ta. Chng ta phi t pht khilng t bi t ni tm. Ai cng c th lm c iu , du rng khng phil d dng i vi mi ngi. iu i hi cng phu rn luyn.

Tt c chng ta u au kh v ng tng, khin ta sinh lng sn hn, thamlam. Nhng ngi c lng tham li d sinh lng t bi hn ngi hay nnggin. Ngi hay nng gin cng c nhng u im khc. H d kin trthc tp sa i v h cm thy bt an hn. Mt v i lo thin s

Thi Lan c ln ni th l cc t ca ng c nhiu sn hn l tham.Ngi hay nng gin khin ta kh li gn, nhng h tu tp phn chn hn vh d i thay. Mt phn quan trng trong s pht trin tm linh ca ta l

phi thc tp lng t bi (mett), bt c lc no, khng phi i mt honcnh, c hi no, du l lc bn i mua sm, n bu in, ngoi ng

ph hay tr li in thoi. Lc no cng l c hi cho ta thc hnh. Cnhiu c hi nh th th ta mau tin trin hn, nhng ngc li n cngkhin ta d qun hn. Nghe v nh l hai kha cnh chnh ca php. Chkhi no ta c th nh, ta mi c th bin Php thnh ca ring mnh. Nu

khng ta s khng bit thc hnh nh th no.Mett (t bi) l mt m t ch vi nm t, biu l s thanh tnh ca

lng ta, mt c tnh ca tm, thng b che m, nhng lc no cng c mt.

---o0o---


31/168

THAM VN

Thin Sinh (TS): Tha Ni S, i vi bn thn, hnh nh con cm thybm vu, nhng khng thc s thng yu. i vi ngi khc, li cmthy c hai, bm vu v thng yu.

AYYA KHEMA (AK): Thc ra, i vi bn thn, ta cng cm thy c hai,nhng chng an xen i khi ta cm thy nghing v tnh cm ny hn tnhcm kia. Chng ta cn phi tm c trng thi cn bng th ta mi c ththc s chp nhn mnh, ch khng ch ci t ng to ln m ta bm vu vo.

Chng ta s khng th hon ton dit b c s bm vu, cho n khi ta phn no hy dit c ng tng. Nhng ta c th thc tp khi no tacm thy s bm vu c hi cho ta, v n to ra nghip (kh -dukkha).

Khi hon ton t ti, ta c th thy tha mi khi mt mnh m khng cnn nhng phng tin h tr bn ngoi, l chng ta thnh cng trongvic cn bng ni tm. C th chng ta ch thc n s c mt ca luyni, bm vu, nhng thc ra trong cng tim n tnh thng. Ta c ththy chng i i vi nhau nh th no khi ta qun st cc hnh ng ca tai vi bn thn. Chng ta khng mun bt c iu g xy ra cho mnh, duch l mt vt try nh. Khi ta khng mun thy ngi khc b tn thng,ta coi l tnh thng, lng t bi i vi h, phi khng?

---o0o---

Chng 3 - Qun T Bi

Nhng cu sau y cn c tng ln. Ti s gii thch thm v tng mc gip cho vic qun tng c d dng. Bt u, hy ch vo hith trong giy lt.

Gi bt u bng cu th nht:

MONG CHO TI KHNG C ON TH

Hy qun st xem ta c nhng on th, nhng mu thun, ght b, ginhn vi ai. Nu c nhng tnh cm hoc trong hin ti hay qu kh,ta cn qun tng chuyn ha chng thnh lng t bi.

MONG CHO TI KHNG LM TN HI AI


32/168

Hy qun st xem ta lm tn hi n chng sinh no trong qu kh hayc nh lm th. Nu c, ta phi thay i th no vic ng xy rana.

MONG CHO TI KHNG B KH THN V TM

Hy qun st xem ta ang c nhng vn g ni thn tm, tm ra nhngnguyn nhn su xa ca chng. Sau thc hnh bung x kh au bngcch khng bm vu.

MONG CHO TI C TH BO V HNH PHC CA MNH

Hy qun st xem hnh phc i vi ta l g? Khi chc chn hnh phcbao gm nhng g, ta phi lm g bo v n khi b ph hoi, nh ?

MONG CHO TT C MI CHNG SINH U KHNG C HN TH

Chng ta cng cu mong cho ngi khc c c nhng li ch m ta qun st cho mnh. Trc ht, chnh ta cn bit phi lm g. Sau ta mic th gip ngi khc hnh ng nh th, v hnh phc ca ta cng s lanto ra ngoi.

MONG CHO TT C CHNG SINH KHNG B TN HI

Chng ta cng mun chia x vi ngi khc nhng kinh nghim ta triqua. Nu chng ta t ti, chng ta cng c th khin tnh cm pht khini ngi khc. S qun st ca ta bao gm trong vic tm ra phng cch ngh, li ni v hnh ng ca ta khng lm thng tn ai.

MONG CHO TT C CHNG SINH KHNG B KH THN V TM

y ta c th xt xem tm t bi ca ta i vi ngi khc nh th no?Chng ta c thc s ng cm vi h khng?

MONG CHO TT C CHNG SINH U C HNH PHCNu ta c lng thng yu, bi cm i vi ngi khc, ta s khng bao gi

ph hoi hnh phc ca h. Ta s cn trng, s gip h bo v hnh phcca h. Chng ta cn qun st xem mnh tht s c cm ngh nh th khng,n mc no, v tm cch pht trin thm.


33/168

Hng Dn Qun T Bi I

Bt u, hy ch vo hi th trong giy lt.

Hy tnh thng trn y trong tim cho bn thn v cho tt c nhng

kh au (dukkha) xy ra hay s xy ra trong cuc i. Hy cm nhn sthiu vng ca gic ng, cm nhn nhng kh khn trong thc tp. Hy nhng cm gic ny bao trm, che ch bn.

Hy truyn tnh thng trong lng bn n ngi ngi cnh bn. Hyng cm vi nhng kh au v s xy n trong cuc i h, ng cmvi nhng kh khn h phi ng u trong khi hnh thin. Hy lm chongi y cm thy c chm sc, thng yu.

Hy truyn tnh thng n tt c mi ngi trong thin ng. Hy nhrng tt c chng sinh u kh au. Hy nh rng tt c mi ngi umun c thng yu, lo lng. Hy bo bc h bng tnh thng ca bn.

Hy ngh n cha m ca mnh. Hy thng cm vi nhng kh khn, aukh ca h. Hy bao bc h bng tnh thng, bng s ng cm, hy biul lng lo lng, quan tm n vi h.

Hy ngh n tt c bn b ca bn, hy tnh thng yu trn y tronglng. Hy biu l cho h bit rng bn quan tm, thng cm vi h. Hy

tnh thng yu bo bc h.Hy ngh n nhng ngi bn him khch. Hy ngh n h vi tnh

thng trong lng bn. Hy thng cm vi nhng kh khn, hn ch, khau ((dukkha) ca h. Hy tnh thng cm ny thc s n vi h, bao

bc h.

Hy ngh n tt c nhng cuc i khn kh hn ta. C th h angnm vin, trong t, trong cc tri di tn, trong cc nc b chin tranh tn

ph; c th h ang i, b tn tt, ui m, khng ni nng thn, khng bn

b thn thch. Hy tm lng trn y tnh thng cm ca ta n tt cnhng ngi y, hy bao bc, thng cm, chia x ni au ca h, mun cugip h.

Hy ch tm tr li bn thn, hy tnh thng yu trm ph, bao bc ta,hy ta c cm gic c gip , thng yu, chp nhn, t ti.


34/168

Cu mong tt c chng sinh u c lng thng yu ln nhau.

Hng Dn Qun T Bi II


Hy pht khi trong lng nim vui c c duyn i theo con ng odn ti hnh phc, an lnh, vin mn tuyt i. Cm nhn nim vui tronglng ta, hy nim vui chan ho trong ta.

Tip n, hy chia s nim vui vi ngi ta thin cnh bn, mng cho hcng i trn con ng o, cng bit hnh o. Hy nim vui bo

bc, chan ho trong h.

Hy chia s nim vui n vi tt c mi ngi trong thin ng, hyvui mng rng h cng c c hi tinh tn hnh thin, em php vo isng. Hy nim vui trn lan n tt c mi ngi.

Hy tng ngh n cha m bn. Hy chia s nim vui vi h v tt cnhng g h trn trng trong i, bt k l bn c ng vi h hay khng.Hy vui mng rng h c nhng duyn lnh trong cuc sng. Hy nimvui chan ho trong h.

Hy ngh n nhng ngi gn gi, thn cn vi bn. Hy vui nim vui

ca h, du l g. Hy vui mng bit rng h c c nim vui, hnhphc trong i. Hy nim vui chan ho trong h.

Hy ngh n bn b; hy hoan h vi nhng thnh tu ca h, vi tt cnhng g khin h hnh phc. Hy tn thn tnh bng hu. Hy mang nimvui n vi h, nim vui chan ho trong h.

Hy ngh n nhng ngi bn him khch. Hy hoan h vi nhng thnhtu, s hu ca h. Hy mang nim vui n vi h, nim vui chanho trong h.

Hy m rng lng mang nim vui n vi tt c mi chng sanh. Hyhnh phc vi hnh phc ca ngi. Hy vui, nim vui ca h. Hy chia snim vui trong lng bn vi h, nim vui chan ho trong h. Hy nim vui lan ta xa rng.


35/168

Hy ch tm tr li bn thn. Hy nim vui chan ho trong lng bn,mang n cho bn nhng ngh lc, sc sng mi, v bn nhn thc crng con ng tm linh l con ng y nim vui vin mn. Hy nimhnh phc v phn no c bc trn con ng o chan ho tronglng bn.

Cu mong tt c chng sinh u c lng thng yu ln nhau.

Hng Dn Qun T Bi III


Hy tng tng c mt bng hoa sen trng ang n tng cnh rng tronglng bn. Gia hoa, ta ra mt lung nh sng vng rc trm ph ly bn,mang n cho bn s m p, sng lng, mt cm gic t ti, chan ho nimthng yu.

Hy lung nh sng lan ta n ngi ng ta thin cnh bn,mang n cho h s m p, sng lng, mt cm gic t ti, chan ho nimthng yu.

Hy m rng lng. Hy lung nh sng bng pht mnh hn, lanta n mi ngi trong thin ng, mang n cho h s m p, sng lng,mt cm gic t ti, chan ho nim thng yu. Nh mt qu tng n h.

Hy ngh n cc v thy ca bn, d h cn sng hay khut. Hy lung nh sng trong lng bn lan ta n h, mang n cho h s m p,hnh phc, cm gic t ti, chan ho nim thng yu.

Hy ngh n bc sinh thnh ca bn, d h cn sng hay khut. Hy lung nh sng trong lng bn lan ta n h, mang n cho h tnhthng v nh sng. Hy tnh cm m p, lng bit n bao bc h.

Hy ngh n nhng ngi gn gi, thn cn vi bn. Hy lung nh

sng trong lng bn lan ta n h, mang n cho h tnh thng, s thnthin, hnh phc, chan ho t ti m khng i hi h phi tr p li bn.

Hy ngh n nhng ngi bn tt ca ta. Hy lung nh sng tronglng bn lan ta n h, mang n cho h tnh bng hu chn tht, thn i,hnh phc, chan ho tnh thng, lng lo lng cho h, m khng i hi h

phi tr p li.


36/168

Hy ngh n nhng ngi bn gp g hm nay hay trong qu kh, duh c quen bit hay l ngi xa l: hng xm, bn ng nghip, ngi trnng, ngoi ph, ngi gp g trn chuyn du lch. Hy lung nhsng trong lng bn lan ta n h, mang n cho h s thn i, tnh thngyu, by t lng quan tm, chm sc n h, bin h thnh mt phn cacuc i bn.

Hy ngh n nhng ngi gy kh khn cho bn, khin bn kh gn gi,thng yu. Hy ngh n h nh mt ngi thy. Hy nh sng tronglng bn lan ta n nhng ngi y, khng cn him khch trong lng

bn. Hy by t lng bit n vi h v to c hi cho bn thc tp, bngtm h x, bao dung. Ban cho h tnh thng, lng t bi, v bit rng hcng nh ta, tt c u c cng nhng ni kh au.

Hy ngh n nhng ngi cng qu. Hy m rng lng nh sng vidiu kia c th lan ta n h, trn vo nh h, vo tim h, chan ha trongh s m p, sng lng, t ti. Ban cho h tnh thng, lng t bi, bin hthnh mt phn ca cuc sng, ca tri tim bn.

Hy tr v ni thn, hy nh sng vi diu bao trm bn vi s t ti,y nim vui, tha mi, thanh tnh t ni tm.

Hy ln ng sng vi diu tr v vi bng sen ang khp cnh. Hyt bng sen gia tim bn, bin n thnh mt vi tri tim bn.

Cu mong tt c chng sinh u c an lnh.

c Pht ni n bao nhiu iu li ch khi ta thc hnh lng t bi. Baiu u tin l Ta s ng ngon gic, khng m thy c mng v thc dyvi tm hn sng khoi. Ti cng mong cc bn ng ngon gic, khng cmng, v thc dy sng khoi.

Nm iu Qun Tng Hng Ngy.

c Pht khuyn ta mi ngy cn qun tng n nm iu. Tt c chngta u bit nhng iu y, nhng ta thng d qun. Ta thng t di rngchng khng hin hu. ri khi chng xy ra, nh mt nh lut, ta licho l tai nn, du chng ch l nhng nh lut t nhin. y l quntng, khng phi thin qun, ta cn phn bit hai th ny.


37/168

Trong thin qun, ta c gi tm tr vo mt im, mt mc ca thinqun, gip cho tm tr nn tnh lng, thanh tnh, hng c c sc mnh t c tu gic.

Trong qun tng, chng ta chn mt ti l mt vn chung ca nhnloi, khng phi l vn ca c nhn, v xem chng nh hng n ta nhth no. Phn tch thi ca ta i vi chng. Chnh cc phn ng chuyn ti tm quan trng ca vn n vi ta.

Qun tng c ngha l ta o su mt vn , cho du l mt vn ta qu quen thuc, ta vn c th c nhng nhn thc mi v n. Ta nhnvn mt kha cnh khc. Chng ta c th c c tu gic, v bc nhng suy ngh vin vng, v bit chuyn tm vo mt vn . Tr tuc pht trin nh th : khng phi l do suy ngh v mt vn , m

qun tng n chn l ca vn , xem xt nhng ng dng ca n trongcuc sng ca ta; nhn di mi kha cnh, kt ni n vi thc t, cc mt quan im mi m hn.

C th so snh vi vic ta ngi ca s quan st mt ci cy, vi vic tang ln quan st n tr li. Trc ta ch thy c na thn cy, sau ta cth nhn cy ton din. Cy khng thay i, nhng ci nhn ca ta v cy th khc.

Ti khuyn cc bn hy xng nhng cu sau y, v n gip bn d nh.

Sau mi cu, ti b tc thm mt s iu gip bn d qun tng hn.Bn khng cn phi tun theo nhng iu y, v chng ch l phng tin hng dn. Nu bn c nhng cch khc, cng tt thi. Qun tng v nitm ca ring mnh s hiu qu hn.

Trc ht hy tr v vi hi th trong chc lt. Xong, xng nhng cusau:

TI S B HOI DIT, TI KHNG TRNH KHI S HOI DIT

Trc ht hy xt xem cu ny c ng s tht khng, nu ng, xt xemtrong cuc sng ta c quan tm n iu ny khng. Hy xt xem trong tmthc ta c phn i s tht khng? Ta c c ao gi m n ng xy ra.

Nu l th, ta phi xt xem ti sao ta khng tun theo nh lut t nhin ny.

THN TI S BNH, TI KHNG THOT KHI BNH YU


38/168

Ln na, ta li xt xem iu ng s tht khng? Ta tng bao gibnh hon cha, ta c chc khng bnh na khng? iu ny c ngha g ivi thn, vi ci m ta vn gi l ti. Thn ta c lm theo ta khng?Hay l n ch nghe theo nhng lut ring ca n, khi bnh yu khng cn hin ta?

TI S CHT, TI KHNG THOT KHI CA T

Tt c chng ta u bit l chn l. Nhng cn phi xt xem ta c lunngh rng iu c th xy ra bt c lc no, xt xem ta c sng theo suyngh khng. Hy t hi xem mnh c chun b, c trong t th snsng, nu khng, ta cn bm vu vo g na? Chng ta cn lm g chun

b cho ci cht, ci cht khng cn l ni e da ca ta?

TT C NHNG G TI COI L QU BU, L NIM VUI, L CATI, S KHNG CN, S I THAY.

Hy nhn li qu kh, chng ta c th nh li rng c nhng vt, nhng knim, nhng hon cnh, nhng con ngi m ta trn qu, yu thng, thay i, hoi dit. Nu th, nhng th by gi ta trn qy s ra sao?Liu chng c bn ta mi?

iu Ghi Nh Th Nm: Nghip

TI L CH CA NGHIPKhi ta chp nhn s tht ny, ta s c trch nhim vi tt c nhng g xy

ra cho ta. Chng ta cn qun tng xem ta c thc s l ch ca nghip, bung b bt c ngh no cho rng ngi khc to ra iu g cho ta.

TI THA T NGHIP CA MNH

Mi chng ta t to ra nghip ca mnh. Nu chng ta lun ghi nh iu, thng suy tng v iu , ta s thy d lm iu thin, iu hu ch.

TI SINH RA DO NGHIP CA MNH

Chnh c mun c c mt, c sng khin ta sinh ra trong hon cnhca mnh. Han cnh l mt kinh nghim hc hi ca ta.

TI LIN H VI NGHIP CA MNH


39/168

y ta c th qun rng nghip l lin h thn thch nht, gn gi nh datht ca mnh. l iu ta phi chp nhn, phi sng vi n.

DU TI TO NGHIP THIN HAY C, TI S L NGI PHILNH CHU

Nhn thc ny mang chng ta tr li vi thc ti, khi bit rng ta khngngng to nghip, v thng l ta phi chu qu ngay sau , do ta t to racho mnh.

---o0o---

Chng 4 - Nhn Qu Duyn Sanh

Gio l ca c Pht c th c coi l gio l ca nhn v qu, v y lnhng iu xuyn sut trong gio php ca Ngi. Ch Php (Dhamma) cngha l lut hay lut t nhin. Khi thuyt php, c Pht thng gingv lut t nhin, trong nhn v qu l mt phn khng th tch ri.

c Pht khng ging v Pht gio. l nhng g ngi ta gi sau .Nhng g Ngi thuyt ging c gi l Php. Ngi ni: Ngi no hiuc l duyn khi, ngi hiu Php. Ngi no hiu Php, ngi hiu v l duyn khi. Hiu y l ci hiu ni tm, bn trong ta,cn duyn khi ch v nhn qu. c Pht a ra hai thuyt v nhn qu.

C hai u c th c ng dng hiu qu vo cuc sng ca ta. Nu takhng ch hiu m cn c th p dng, thc hnh chng, th cuc sng ca tas xui thun, d dng hn.

Chng ta cn lun nh rng ch hnh thin xung thi, khng mang lihiu qu g. C th ta cng tm c i cht thanh tnh qua s thc tp ,nhng khng phi l mt s chuyn ha ch thc nh con ng o c thmang n. Thin l phng php gip tm thm mnh m, nhy bn, thanhtnh, nhng khng phi l cu cnh. N ch l mt cch iu phctm. Chng ta ch x dng thin cho mc ch , cng l qu trnh pht

trin t duy, tnh cm ca ta. Dn dn, ta s t c tm vin mn, khngcn chng ngi, phin no g na.

c Pht gii thch v l duyn khi u tin bng cch v hnh ln mtct nh mt phng tin gip cc t ca Ngi d hiu. Cc v t rtvui mng v vic , h xin php c Pht c ha li bc tranh. cPht chp thun v qui nh tt c mi tu vin u nn treo bc tranh ny,


40/168

cng nh c ra mt v c hiu bit su xa v bc tranh c th ging chokhch ving cha hiu ngha ca l duyn khi qua hnh thc ny. Cc tuvin, cng nh phn ln nhng vt tch v thi c Pht cn ti th An b cc tn Hi gio ph hy, tuy nhin ngha ca bc tranh vnc truyn n Ty Tng, hm nay chng ta vn c th c chimngng mt bn v rt chi tit, cng phu. Vo thi c Pht c l cthc hin n gin hn.

Khi quan st bc tranh , ta thy mt vng trn ln hay mt bnh xe vihnh mt con h pha trn vng trn. Chic ui to ln ca h ko dichm n di bnh xe, trn u h l mt vng nguyt qu c hnh nmchic u lu, biu tng ca nm c tnh ca nhn loi, cn c gi lnm un (Khandhas). Con h y c xem l mt biu tng ca cip; trn u c nhng chm lng un dn, trn cc mng vut c eo vng

xuyn, v nhn trn ngn chn ci nhng n trng vn hung hn nh btc mi con h khc. Ming h h rng chng nh mun nut chng bnhxe. Con h biu hin cho v thng; du cho chng ta c t t im mnhvi bao qun o p , sang trng, chng ta vn khng thot khi nanhvut ca v thng.

Bn trong bnh xe, c mt vng trn nh hn, trong c ba con vt: rn,ga trng v heo. Con ny cn ui con kia, to thnh mt vng trn na.Rn l biu tng ca lng sn hn, v rn c nc c. G trng biu hinlng tham lam, v n c bao nhiu l g mi cnh bn, heo th biu hin

cho v minh, v heo lun bi t ct qua u, nn khng th nhn thy cg. C ba l biu tng cho cc gc r v lu khin ta mi sinh t lun hi m v minh l nguyn do chnh, trong khi tham lam, sn hn l nhng huqu tt yu.

Nu ta c th chp nhn rng chnh bn thn mnh i khi cng thiu sngsut, cng tham i, cng sn hn, ta s d chp nhn bn thn v tha nhnhn, bt k h l ai. Du h c l k thng lnh mt nc, ngi cm quynsinh st trong tay, hay ch l ngi sng bn ta mi ngy. Tt c chng

sanh, u b tham, sn, v minh chi phi. Ch c bc gic ng mi honton thot khi cc lu hoc. Nu bit t soi mnh, ta cng c th d dngnhn din chng ni bn thn, nht l tham, sn. V minh th kh nhn rahn, v cn phi c tr tu mi lm c iu . Tham sn khng nht thit

phi l nhng hnh ng bo lc hay am m mnh m. Chng xut hinmi lc ta sinh tm a ght iu g. Bt c iu g ta thch hay khng thch,cng l tham sn. Khi nhn bit chng ni bn thn, ta cng c th nhn


41/168

thy y l ni kh ca tt c nhn loi. Khi bit nh th, ta mi c thx dng kh nng nhn thc, s chu ng mt cch ng n. Tuy conngi c nhng khc bit, nhng s khc bit khng ng k. Tt c uc th c chuyn ho. S chuyn ha thc s ch c c khi ta cgii thot, gic ng.

Ba con vt k trn b giam hm trong mt vng trn ln, thng c chialm su phn, ch cho su ci hin hu. Mt l ci ngi, trong ngiha s c th tng tng ra cnh: m bng con, ngi nng dn trnrung ng, my mc, xe c. i khi cn c hnh nh chin tranh trong na. K tip l ci sc sinh, vi loi th vt. Tip n l ci a ngc, lmt trng thi tm h cn. Nh ha s thng v cc cnh: la chy rc, cchnh nh b tra tn, cnh bo lt, i kht m nhng con ngi bt hnh phignh chu. K tip l ci ng qu. Nhng con qu i thng c phc

ha vi c, ming b t, nhng bng th phnh to, nn khng bao gi c thc no. Lng tham qu ln s khin chng khng bao gi thy , cng lmt hnh thc h cn khc. K n l A-tu-la (asuras), nhng ngi lungu , tranh ginh, h lun trong trng thi gy s, tn cng. l nhngci gii thp hn ci ngi. Nhng cng c ci tri, c th coi nh thinng, ni hon ho, c phc ha bng nhng lu i nguy nga, nhng conngi p , vi hoa bm mu sc bao quanh. Tuy nhin tt c chngta u c th kinh qua cc trng thi tm ny trong ngay kip sng ny.

ai ngoi ca vng trn quan trng nht. c chia lm mi hai phn.

Hnh nh u tin v mt b c gi, ui m, tay cm gy ln m tm ngqua khu rng rm. l biu tng ca v minh. Trong ngn ng Phtgio, v minh khng c ngha l khng c hc thc, nhng l ngi khng

bit n cc quy lut t nhin trong v tr. V ta th vi cc quy lut tnhin ni bn thn, ta cng coi thng mi trng sng quanh ta. Do ,quanh ta nhng cnh rng ang cht dn, sng rch, khng kh b nhim,v loi thin tai khc do chnh ta gy ra cho mnh. Cuc sng quanh tacng tun theo nhng quy lut ca v thng, v ng v khng. Nhng v takhng quan tm n cc quy lut ny, ta sng bt cn chng, hay ng hn

c gng chi b chng. l gc ca mi vn ca chng ta.V minh c th c coi l khi u ca ci khng c khi u. Khi c

Pht c hi v ngun gc ca v tr, Ngi im lng. l mt trongbn th khng th ngh bn, v th c Pht khng mun o su vn ny. Ngi ch dy rng v minh chnh l ngun gc ca mi vn ca


42/168

chng ta. Khi hon ton gic ng (nibbana), ta s c cu tr li cho mithc mc, v th ta ch cn tu tp t n trng thi .

C vng trn l biu tng cho nhn qu duyn sanh. Bc tranh k tipl hnh mt ngi th gm ang lm ni. C nhng ci ni trn trnh honho, nhng cng c nhng chic b b v. l n d ca cc hnh ngto nghip ca ta. V ta vn cn lun qun trong o tng v ci ti, cica ti, nn ta to ra cc nghip xu, tt hay trung tnh. Khi u ca minghip l t tm, v tt c u bt u t khi . V th m tu thin, luyntm, hc hi Pht php l v cng quan trng, v chng gip ta to ra nghip thin ta c th ung dung vi bao cnh ca m ra cho ta. Nu tato qu nhiu nghip xu c, ta s b pht t; tri li, nu ta c nhiu nghipthin, ta c th sng vi lng tm yn n, tm hn thoi mi, y t bi.

V th, ta cn lun nh rng nghip khi u bng tc , ri tip ni bngli ni, bng hnh ng. Tt c mi th u qua cnh ca: , ng v hnh.V v tt c u khi u t , nn l ni u tin v quan trng nht tacn ch . Thin l phng tin gip ta rn luyn tm cho sc bn, thngthi, tr tu c th chuyn ho nhng cu u thnh thanh tnh. Chng takhng cn phi tip tc duy tr cc ngh tiu cc; khng cn thit phi lmth cht no.

Khi nghip to, th thc s sinh. Nhng chng ta khng cn ngh ns ti sinh nh mt iu g tng lai. Tht ra, chng ta ti sinh tng pht

giy vi nhng t tng, tnh cm i thay theo tng giy pht, v theo l cc nghip ta va to ra nhng giy pht trc. Nu vi pht trc y tani sn, th sau ta khng th cm thy vui v, thoi mi ngay. Nhng nut pht trc y, ta trn y tnh thng, th gi ta cm thy rt an n.Do ta tr nghip trong tng giy pht.

Mi bui sng, c th c coi nh mt s ti sinh. Khi ngy mi bt u,ta cn trn y nng lc, ta cn c mt ngy di trc mt. Mi giy phttri qua, ta nh gi hn, mt mi hn, n cui ngy khi m xung tachm vo gic ng, mt ci cht ngn ngi. Nu khng ng, th ta cng chc th ln tr trong ging, u c m m, mng mng. Mi ngy c thcoi nh c mt khong i, v ta ch c th sng tng ngy; qu kh qua,v tng lai c th n hay khng n bao gi; ch c s ti sinh ny, ngyhm nay, giy pht ny l quan trng hn c.


43/168

Thc ti sinh bao gm cc nghip ta to. Nhng g xy ra trong baonhiu kip trc, khi ta c th l mt v cng ngi Ba T, mt cng chaAi Cp hay mt hi tc Viking, hay bt c g m ta ngh mnh tng l,khng c ngha l g, phi khng? i khi ch l nhng o tng. Quantrng nht l ci hin ti, ngay ti ni ny, mt ngy m ta c th thc ssng. Khi bit rng nghip lun theo ta, iu s gip ta sng mi ngytrong i mt cch hu ch nht, khng lng ph thi gian, khng dng ntrong nhng cuc trn tm v vng, m x dng n vi tt c kh nng, dngn pht trin tm linh.

Thc ti sinh c th c v nh mt ch kh chuyn t cy ny sang cykia (t kip sng ny qua kip sng khc), v tm khng rn luyn khng ckh nng tr mt ni m khng sinh ra chn nn. N thiu mt phnghng nht nh. C th so snh vi tm ta trong mt ngy. C nhng vic

ta buc phi thc hin v mu sinh, v phi lo cho gia nh hay v nhngtrch nhim khc, nhng mt hng i cho tm linh thng b qun lng.Nu mi sng ta c th coi nh mt ln c ti sinh vi lng bit n chnthnh, t y tim, rng y l mt ngy na ta khng phi lo i, lo khngc ni nng ta, m li c c c hi tu hnh, th ta s c nhiu cduyn to ra cc nghip lnh hn.

Do c thc ti sinh, danh sc s khi hin. Nu ni rng thm v s tisinh mi sng, ta c th ni rng, khi thc dy, ta bit rng mnh vn cnthn tm. Khi chm su vo gic ng, ta tht s khng bit mnh l ai. Bc

u tin n vi tr tu, i hi ta phi hiu rng thn v tm l hai. Nghrng y l ti, mt thc th vn ton, v tt c mi th xy ra ch v timun, cn, hay cm, l sai lm. iu khin ta khng thy mnh c quynquyt nh, cng nh kh nng to ra nghip lnh hay vch ra hng i choi sng tm linh. i sng tm linh ch c th thnh hin thc khi ta bitrng ta c th to ra nhng g ta mun trong i bng tm v thn ch lngi y t. Tuy nhin c ngi y t tt, c ngi khng. Chng ta

phi bng mi cch bin ngi y t ca mnh thnh tt hn bng thcphm, th dc hay thuc men. Nhng du th no n cng ch l ngi y

t, tm mi chnh l ch nhn. Nu mt ngi ch c thn m khng c tm,th du ta c lm g, n cng khng bit phn khng, v khng c g phn khng. Nhng vi ngi c tm th s khc hn.

Hnh nh k tip thng l cnh mt ngi khch qua v ngi li .Ngi khch l thn, tm l ngi li . Chng ta khng th hnh ng g,nu khng c tm sai bo ta. Nu tm khng bo ta phi ta thin, th thn


44/168

s khng ngi xung chiu thin. Tm cng b nhng au nhc ca thnnh hng, nhng ch l i vi nhng tm cha c rn luyn. Tmca c Pht hay ca cc v A-la-hn (arahant) khng cn b nhng cmgic kh chu ni thn nh hng. Thc ra, ta khng th trnh khi cc cmgic kh chu ni thn. Ai khng c nhng lc b thn bnh, au nhc.

Ngoi tr ta cht tr, khng th ta s tr nn gi nua, v thn ta lc cngs khng hot ng tt ging nh lc tr. c Pht dy: Ngi khng tutp, cha t c gii thot s b hai mi tn bn phi. Ngi c tu tp, t c gii thot ch b mt mi tn bn. Hai mi tn lm hi ta lthn v tm. C hai u mang n au kh cho ta. Nhng ngi gic ngch phi kh v thn. Tm khng cn b nh hng. Khi cn ti th, cPht cng b bnh, v c cn bnh dn Ngi n ci cht, tuy nhin trnging bnh, trc gi ra i, c Pht vn cn c th nhp nh vo cctng thin v tm ca Ngi khng cn b nh hng bi thn bnh.

i vi ngi bnh thng nh chng ta, d nhin ta vn cn b nh hngca thn, v thng phn ng li. Nhng dn dn ta s c th tch bit thnv tm, khi ta c trnh thin nh v tr tu. Ta s hiu thn l g vtm l g, s bit rng tm cn c chm sc nhiu nht, du ta thnghnh ng tri ngc. Phn ln thi gian, nng lc ca ta li dnh lo chothn. Ta lo bi dng, tm ra, lm p thn, tp th dc cho n, cho nngh ngi trong ging mi m, che ch cho n di mi nh. Mc quno gi thn m, che ch thn. Khi n bnh, ta li lo thuc men cho n.

Tm cng cn c chm sc nh th, nu khng mun ni l hn thna. D nhin tm cng cn c ngh ngi. V cch duy nht l tm phingng suy ngh, c thanh tnh, yn n. Ban m khi thn ngh ngi,tm vn m, v sut ngy, n phi ngh suy. Chng ta bt ci dng c mngmanh nht, gi tr nht trong v tr phi lm vic qu sc. Nhng ta li btng khi s vic khng xy ra nh ta mong mun, khi th gii ta ang sngkhng phi l thin ng ta m c. Nhng u c hnh thnh nn th giiny, k c chng ta, khng th hot ng ht cng sut, v chng qu mimt. Chng cha bao gi c ngh ngi, chi ra, cho thuc. Tm nh th

ch c th tut dc, thay v c phc hi. Thin l phng cch gip chngta phc hi tm.

Mi giy pht thin nh l mi pht giy thanh tnh, chi ra tm. Sbnh an, tnh lng gip tm ngh ngi, tm hiu gio l Pht php l thuccha cc bnh s hi, lo u, sn hn v o tng. Chm sc tm khng cngha l nhi nht thm cc kin thc vo , m phi c tr tu hiu bit,


45/168

gip ta t ti, khng bao gi phi cn n cc o tng. D nhin lhng ta ln hi tin n, nhng t nht ngay by gi ta bit phi lm g.Khi ta nhn thc c rng tm l cy cho a con i ti, m thn ch lngi i , th ta s bit t u tin u.

Bc hnh k tip l mt ngi nh vi nm ca s v mt ca ln, n d chonm un. Cnh ca ln, tng trng cho kh nng t duy, c th tt cmi th tp nhp vo nh, nu khng bit canh gi. y l im quan trngcn thu trit v ghi nh. Mi chng ta c su ng m ra vi th gii bnngoi. Nu ta ch x dng su ng ny, ta ch bit th gii hn hp qua sc,thanh, hng, v, xc v . Nu ta khng h bit c g khc hn th, e rngta i tm gii thot theo mt hng sai lm. Cc gic quan ca ta, k c ,khng bao gi em li toi nguyn. Bn cht ca chng l thay i khngdng.

Nu chng ta khng bit rng mnh phi vt ln ng dc, ta s tm kimhnh phc mt cch v vng thi, khng nhng v ng dc c vui c kh,m cn v chng nhanh chng tri qua. Khng c cch g gi chng lic.

Th tng tng bn phi nghe bn hp xng s Chn ca Beethoven bangy lin tc, nghe sut t sng n chiu ch c nh th. Sau mt thi gian,n khng cn em li cho ta th v na, v c l ta s chng bao gi munnghe n na. i vi ci n cng vy. Hy th tng tng nu ta va

dng xong mt ba n ngon ming, v ngi ta bo rng: Nu bn thch,hy li n thm hai, ba ting na. Nu phi lm th, ta s rt kh s. Ban d ngon cch my cng khng th n mi. i vi tt c cc gic quankhc cng th. Chng khng th ko di mi. Chng ta khng th nghe, n,xc chm hay nhn trong mt thi gian di. Nu ng dc no ko di qulu, s khin ta v cng kh s. Ngay cc lc dc cng khng th ko di.Chng lun bin mt, v th ta c phi tm kim ci khc.

Nn kinh t ca ta da vo nguyn l ny. Chng ta khng th bn mtsn phm khng mang li lc th no, v th tt c mi th u c snxut v mc ch duy nht . V lc th khng th ko di, ta phi b baothi gian, cng sc, t duy, ti to chng. Nhng s tha mn ton vnkhng th n bng cch . Tt c u ch l nhng giy pht chng qua,du ta c chp nhn hay khng, vn l s tht. Thng l l do ti saongi ta tm n thin nh. Tuy nhin khi hnh thin, ta cn c quyt tmv kin nh.


46/168

Bc hnh k tip din t s xc chm, vi hnh nh ngi nam v ngi nm nhau. Ng ni rng khi cc gic quan ca ta cn hot ng, chng cni hi s xc chm, nht l nhng xc chm d chu, l iu ta lun ihi. Khi mt ta cn hot ng, ta mun ngm nhn; nu tai cn hot ng, talng nghe; vi li, ta cn mun nm; vi thn, ta cn mun xc chm; vitm, bao ngh khi sinh, tt c u xy ra mt cch t nhin. Khng ai bol ta phi khc i. Nhng chng ta cn soi xt ni tm xem tht s tamong mun iu g, ta c th phn no lm ch cuc i ta.

Khi cc gic quan cn, ta cn mun xc chm. iu ny rt r khi ta ngithin. V ta ngi mi mt v tr (tip tc xc chm) nn cm gic kh chukhi ln. l tin trnh t nhin ca cc phn ng ca nhn loi. Nhngc mt bc trong qu trnh ny khng phi do s xp t t nhin trc.

K tip l hnh mt ngi b mi tn bn vo mt, gi ln cm gic aun, kh chu. Nhng ta khng c cch no trnh khi cm th ny phtkhi sau s xc chm ca gic quan; ngay c cc bc gic ng cng c sxc chm v c cc cm th pht sinh. Tuy nhin bc k tip c th lcnh ca thot m ra khi bnh xe sinh t lun hi (samsra).

Chng ta i t xc n th. Bc hnh k tip thng v mt ngi ngi mt bn tic thnh son, ang dn nht thc n vo bng. Th khng ch cngha l mun gi ly m cn c ngha l mun vt i mt ci g . Trongtrng hp ca chng ta, trong th ngi thin, xc chm lu, ta mun thot

khi cm gic kh chu bng cch chuyn thn. c mun thot khi cmgic kh chu, v ch mun c cc cm gic d chu, l c mun khin tami trong vng lun hi sanh t

Vng ti sinh lin tc ca ta c th chm dt im ny, nu ta c thhiu rng cm th ch l cm th, m khng coi chng l ta. Nu chng lta, th ti sao ta li mun c cc cm gic kh chu nh th? Nu ta cquyn hn g vi chng, ta qung chng i ri m ch gi li cc cm gicd chu. Nhng khng ai c th lm th. Tt c chng ta u c cc cm

gic d chu hay kh chu. y, cm th bao gm c xc cm v cc cmgic vt o5

Cnh ca dn chng ta thot ra khi vng lun hi sinh t trin min, chc th m ra cho ta nu nh ni tm ta t n trnh khi m ta khngcn n trnh, phn khng cc cm th. Khi ta hiu v nghim ra rng mivic n gin ch l th, mt dng chy lin tc v khng c g hn th na.


47/168

Chng ta ch cn bit c mt chuyn ng khng ngng nh th, quanst, nhn thc, ch khng phi ta cn tr dng chy vi mun gi linhng g tt p v trnh n nhng kh chu. Ni cch khc, chng ta cnthc tp tm x ly, bnh ng.

X l mt trong by yu t gic ng (tht gic chi). Tt c chng ta u ckh nng thc hnh iu , nht l khi ta bit cc cm gic kh chu chxut hin nh chng phi xut hin. Ta tng rng ta c quyn hn i vichng, v chng pht sinh, ri qua i. Do ta thng mun chng quanhanh i, i khi bng vi vin aspirin hay bng nhng phng tin mnhhn. Khi hnh thin, th ta chuyn i th ngi. Tt c nhng iu khinta o tng rng mnh lm ch cc cm th ca mnh, nhng tht ra chng tach ngy trang cho cc nh lut t nhin. Ta che y chng li khng

phi i din vi chng. Nhng mt ngy no , khi ta thc s qun st

cc nh lut t nhin nh chng hin hu, ta s thy rng tt c nhng suyngh ca ta u l o tng. Lc ta c th mm ci t ch ngo mnh.V c qu nhiu iu phi ngy to, tt c nng lc ca chng ta b tiu tn,v s gic ng xa vi tm tay. Tuy nhin, nhng g l tht, l ng vn tri, tr li trong cuc sng ca ta, ri ta li tip tc che giu nhng g takhng thch, cho n khi ta bng lng chp nhn chng.

Thc tp dit b cc phn ng l cch gip ta m c cnh ca giithot. Mi ln ta c th b qua mt phn ng, l mi ln ta bc gn hnn vi t do, gii thot. Nu khng lm c nh th, ta s mi ph thuc

vo cc cm th ca mnh, l iu khng d chu g. V ta c th trn chychng, ta o tng rng mnh lm ch c chng, nhng cc cm th livn xut hin. Khi ta vn l nn nhn ca cc cm gic vui bun, vn cna ci ny, ght ci kia, chng ta vn khng th lm ch cuc i mnh.

Nhng khi ta bung x c cc kh th, khng quan tm n chng, chpnhn chng ch l mt cm th, ngay khi , ta lm ch mi tnh hung. Tas y lng t tin n ni ta c th khng b nh hng, khng phn ng gc. Sc mnh ni tm pht sinh t s t tin . Khng phi l sc mnhvt tri hn ai, m chnh l ta t thng ta, gip ta c th nhn thc r rng

c s tht tuyt i.Nhng nu chng ta cnh ca vt qu tm tay, v ln na ta li phn

ng theo cm tnh, ta li bc vo vng lun chuyn tt nhin ca nhn qu.Bc k tip l th, c din t bng hnh nh mt ngi ang hi tri cy,

b vo mt cn x y trn. Hnh nh khng phi l xu i vi nnnng sn cc x s giu c, ni hng tn b, cph d tha s b di


48/168

bin. ngha m hnh nh mun th hin l lng tham ca con ngiqu mnh lit n ni h khng bit mnh c qu . Khi chng ta cnham mun th g, l ta cn bm vu vo i dc, do lm nh hng n san bnh ca tm. Trong tim thc, ta bit rng bt c nhng g ta ao c con ngi hay vt cht- u v thng, lun thay i, hoai dit, b nh cp,

b mt mt. Mc du tha bit nh th nhng ta khng mun chp nhn.Tuy nhin v thc s l chng ta bit nh th, nn cm gic s hi lun ikm theo mi bm vu: ni lo s b nh mt.

iu ny rt r i vi vn s hu. Cc nh giu thng trang b hthng chng trm, ca kha hai ba lp, tng cao cng kn, nui ch d, vmua bo him cao. H s ti sn ca h b mt cp, b chy hay b k khcsang ot. Lo s b mt ngi yu, khin ta sanh lng ghen ght, l mt tnhcm khng d chu cht no.

Khi chng ta b qua c hi gii thot mnh khi ci kh, v ta mt ln nali phn ng theo tnh cm, c ngha l ta bm vu vo hoc ci ta thchhoc ci ta khng thch. Du nh mn n th no, iu cng khin ta

bt an.

c Pht dy: Con ng n Nit bn (nibbna), l con ng xly, khng bm vu. X ly l qu trnh pht trin tm linh. Khng c g c, khng c g phi t. Mun hnh thin, chng ta phi x ly mi idc, du nh n u. Nu ta khng bung b hy vng, ngh, suy t, lo u

v nhiu vn khc trong khi hnh thin, ta s khng th ch tm. X lyl cu tm nim trn ng tm linh. Bit rng mi th l v thng, khngth duy tr; tt c u hoi dit, s gip ta d bung b hn. Tri li, lngtham cu s khin ta bt an, v ta khng bit mnh c c iu mnh mongmun, hoc gi c c, liu mnh c gi c n khng.

T th pht khi ra hu. Chng ta c th v c vng lun hi trongmt kip ny. Ta khng phi ngh v tng lai hay qu kh, du rng tintrnh thng c gii thch nh xy ra trong ba kip. Trong trnghp ny, kip qu kh bao gm v minh v duyn hnh, l hai bc khiu ca nghip qu c ni n trong nhng li ging ca c Pht vlun hi sanh t ca ta. S pht khi ca thc ti sinh trong bng m trongkip ny s dn n sinh trong tng lai, tr khi chng ta c th tm ra cli thot. Nhng chng ta c th kinh qua c vng lun hi trong ch kipsng ny, nh th hu ch hn, v ta ch quan tm n nhng g ang xy racho ta ngay by gi. Cc kip sng qu kh qua ri, khng th lm g

8/3/2019 Khi Nao Chim Sat Bay - Ns AYYA

khi nao chim sat bay - ns ayya khema - ly thu linh dich

Documents