khomishene ya tshebeletso ya setjhaba sotho.pdf · d. phano ya ditshebeletso e hlokang leeme, e...
TRANSCRIPT
KHOMISHENE YA TSHEBELETSO YA SETJHABA
RAPOROTO YA SELEMO LE SELEMO YA BAAHI YA SELEMO SA DITJHELETE SA 2010/2011
0
DIKAHARE LEQEPHE
1. RE BOMANG 2
2. RE ETSANG 3
3. KE MANG YA IKARABELLANG 5
4. MAEMO A RONA A TSHEBETSO, RE A FIHLELLA JWANG LE SEPHETHO
SEO RE SE FIHLELLETSENG
5
5. RE IKEMISEDITSE HO ETSANG HO NTLAFATSA DITSHEBELETSO TSA
RONA
10
6. MOKGATLO LE BASEBELETSI 11
7. BAJETE 12
8. DINTLHA TSA HO BUISANA LE OFISI 12
9. RE FUMANWA KAE 12
1
LEFAPHA Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba
RAPOROTO HO BAAHI Selemo sa ditjhelete sa 2010/2011
1. RE BOMANG
Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba e thehilwe ho latela Karolo 196 ya Molao wa
motheo wa Riphaboliki ya Aforikaborwa, 1996. Ke mokgatlo fela o le mong o thehilweng ho
latela Kgaolo ya 10 ya Molao wa motheo. Molao wa Motheo o bolela hore ho na le
Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba e le nngwe bakeng sa Riphaboliki ya Aforikaborwa
e nang le ditho tse 14, tse hlano tse thontsweng ka tshisinyo ya Seboka sa Naha. Setho se
le seng se thongwa ho hlaha ho e nngwe le e nngwe ya diporofense tse robong kamora ho
thongwa ke Moporemiri wa porofense ka kgothaletso ya komiti ya Ketsamolao ya Porofense.
Ditho di bitswa Dikhomishenara mme di thongwa ke Moporesidente. Dikhomishenara tsena
tse hlano tse sisintsweng ke Seboka sa Naha ba sebeletsa Ofising e Phahameng, ha ditho
tse setseng di sebeletsa diporofenseng tsa bona. Tsamaiso bakeng sa ho thonya
Dikhomishenara e laolwa ke Molao wa Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba wa 1997 e
hlakisang melawana ya Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba hammoho le ditaba tse
amanang le ona. Ho latela Molao, Khomishenara e thongwa bakeng sa nako (sebaka) sa
dilemo tse hlano eo le yona e ka ntjhafatswang bakeng sa sebaka sa tlatsetso hang fela.
Tshebeletso ya Setjhaba e etelwa pele ke Modulasetulo ya thontsweng ke Moporesidente ho
hlaha ho Dikhomishenara tse thontsweng.
Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba e ikarabella Sebokeng sa Naha mme e tlamehile
ho raporota ho yona selemo se seng le se seng. E tlamehile e boele hape ho raporota
Ketsamolaong ya porofense e amehang ka diketsahalo tsa yona porofenseng ka nngwe.
Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba e tshehetswa ke Ofisi ya Khomishene ya
Tshebeletso ya Setjhaba, Ofisi ya teng e Phahameng e mane Pretoria mme Diofisi tsa
Mabatowa di porofenseng ka nngwe. Khomishene e etelwa pele ke Molaodikakaretso eo e
leng yena Mohlanka ya Ikarabellang. Moifo wa ditho tsa OPSC o thonngwa ho latela Molao
wa Tshebeletso ya Setjhaba wa 1994.
Ponelopele
Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba ke boemedi ba ikemetseng ebile bo hlokang leeme
ho latela Molao wa motheo, 1996, sepheo e le ho matlafatsa tshebetso e kgabane pusong le
hona Tshebeletsong ya Setjhaba ka ho ntshetsapele tikoloho ya seporofeshenale ebile e
bontshang boitshwaro bo botle le ho tlisa boleng taolong ya tshebeletso e nang le
boikarabelo, tekano, ho fana ka ditshebeletso tse potlakileng, tse phethahetseng, tse
hlokang bobodu hammoho le tse arabelang ditlhokong tsa batho ba Aforikaborwa.
2
Maikemisetso
Sepheo sa Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba ke ho ntshetsapele ditaba tsa bohlokwa
ebile tse nang le boleng le metheo ya demokerasi e hlakisitsweng molaong wa motheo
mabapi le Tshebeletso ya Setjhaba ka ho fuputsa, ho hlahloba, le ho buisana le ho tlaleha
tsamaiso ya setjhaba. Ho latela ditsamaiso tsa diphuphutso, ho tla etswa bonnete ba hore
ho ntshetswa pele bokgabane pusong hammoho le ditshebeletso tse rekehang/tsa ditheko
tse tlase, tse tsitsitseng ebile tse nang le boleng.
2. RE ETSANG
Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba e fumana boikarabelo ba yona ho hlaha karolong
ya 195 le 196 ya Molao wa Motheo, 1996. Karolo ya 195 e hlakisa ka ho toba boleng le
metheo e busang tsamaiso ya setjhaba e lokelwang ho ntshetswapele ke Khomishene ya
Tshebeletso ya Setjhaba. Boleng le metheo ena ke:
a. maemo a phahameng a tshebetso a bontshang boitshwaro bo botle ebile ba
seporofeshenale;
b. tshebediso e potlakileng ebile e phethahetseng ya disebediswa;
c. tsamaiso ya setjhaba e kgannwang ke ntshetsopele ka hare;
d. phano ya ditshebeletso e hlokang leeme, e nang le toka ebile eo ho fanwang ka yona
ka tsela e lekanang, ntle le leeme;
e. ho arabela ditlhokong tsa batho le ho kgothaletsa setjhaba ho kenya letsoho ha ho
ralwa maano
f. tsamaiso ya setjhaba moo ho nang le boikarabelo
g. ho tsitlallela tshebetso e pepeneneng
h. ho matlafatsa tsamaiso e ntle ya dithuso tsa batho hammoho le ditlwaelo tsa
ntshetsopele ya makala a mesebetsi
ditlwaelo;
i. tsamaiso ya setjhaba e emetseng bohle moo ho bontshwang ditlwaelo tsa tsamaiso
ya bahiruwa e thehilweng hodima bokgoni, maikemisetso, toka le tlhokeho ya ho
rarolla maemo a nako e fetileng a ho se lekane
Ho latela Karolo ya 196(4) ya Molao wa Motheo, 1996, mesebetsi le matla a Khomishene ya
Tshebeletso ya Setjhaba ke:
a. ho ntshetsapele boleng le metheo jwaloka ha ho hlakisitswe Karolong ya 195, ho
potoloha Tshebeletso ya Setjhaba kahohle
b. ho fuputsa, ho lekola le ho hlahloba mokgatlo, tsamaiso le ditlwaelo tsa bahiruwa
Tshebeletsong ya Setjhaba, ka ho toba, taba ya ho ikamahanya le boleng le metheo
jwaloka ha ho hlakisitswe Karolong ya 195 le dipehelong tsa tshebeletso ya setjhaba
3
c. ho sisinya mekgwa ho etsa bonnete ba hore ho ba le tshebetso e phethahetseng
ebile e potlakileng Tshebeletsong ya Setjhaba
d. ho fana ka tsela e nepahetseng ka sepheo sa ho etsa bonnete ba hore dipehelo tse
behetsweng bahiruwa tse amanang le ho thaota, ho fetisa le ho fapanyetsana ka
moifo, ho nyolla batho hammoho le ho lelekwa mosebetsing ebile le ho etsa bonnete
ba hore ho ikamahangwa le dintlha tsena tsa bohlokwa le metheo jwaloka ha e
hlakisitswe Karolong ya 195
e. ho fana ka raporoto ya diketsahalo le ntshetsopele ya tshebetso ya yona, ho
kenyeletswa diphuphutso le diphihlello dife kapa dife tseo e di etsang hammoho le
tsela eo e e latelang hammoho le dikeletso hape le ho fana ka dihlahlobo tsa hore na
ho ikamahangwa le boleng le metheo jwaloka ha e hlakisitswe Karolong ya 195;
hape le
f. ekaba karabelo eo e faneng ka yona nakong eo e neng e fumana tletlebo efe kapa
efe,
i. ho fuputsa le ho hlahloba ditlwaelo tsa tshebetso tsa tsamaiso ya bahiruwa ba
setjhaba hape le ho raporota Boemeding ba Phethahatso hammoho le
ketsamolaong;
ii. ho fuputsa ditletlebo tsa bahiruwa Tshebeletso ya Setjhaba tse amang diketso tsa
moifo kapa diphoso hape le ho sisinya dipheko tse tshwanetseng;
iii. ho lekola le ho fuputsa boikamahanyo le dipehelo tse tshwanetseng Tshebeletsong
ya Setjhaba;
iv. ho eletsa dikarolo tsa puso tsa naha le diporofeshenale mabapi le ditlwaelo tsa
bahiruwa Tshebeletsong ya Setjhaba, ho kenyeletsa tsohle tse amanang le ho
thaota, khiro, ho fapanyetsana ka moifo, ho lokolla hammoho le dintlha tse ding tsa
makala a mosebetsi bakeng sa bahiruwa Tshebeletsong ya Setjhaba.
Mosebetsi wa Khomishene ya Setjhaba o nka sebopeho le boitshetleho hodima dibaka tsa
tshebetso tse tsheletseng tse latelang:
Ntlafatso ya dikamano tsa basebetsi
Tekolo botjha ya boetapele le dithuso tsa batho
Tekolo ya puso
Phano ya ditshebeletso hammoho le dihlahlobo tsa boikamahanyo
Diphuphutso tsa tsamaiso ya setjhaba
Boitshwaro bo botle ba seporofeshenale
Dibaka tsena di arotswe Makala a mane, jwaloka ha ho hlakisitswe ka fatshe mona:
4
a. Lekala: Boetapele le Ditshebeletso tsa Tsamaiso: Sepheo sa lekala lena ke ho
ntshetsapele boetapele bo nepahetseng Tshebeletsong ya Setjhaba, tsamaiso ya
dithuso tsa batho, dikamano tsa bahiruwa le ditshebetso le ditlwaelo tsa
mosebetsing.
b. Lekala: Ho lekola le ho hlahloba: Sepheo sa lekala lena ke ho theha maemo a
phahameng a phano ya ditshebeletso, tekolo le puso e ntle Tshebeletsong ya
Setjhaba.
c. Lekala: Ho lekola le ho hlahloba: Sepheo sa lekala lena ke ho ntshetsa pele
diphuphutso tsamaisong ya setjhaba, ho kgothaletsa maemo a phahameng a
boitshwaro bo botle ba seporofeshenale hara bahiruwa ba setjhaba le ho kenya
letsoho ntweng ya ho thibela le ho fedisa bobodu.
d. Lekala: Ditshebeletso tsa Kgwebo: le tshehetsa makala a mararo a tshebetso ka ho
fana ka ditshebeletso tsa tsamaiso.
3. KE MANG YA IKARABELLANG
Modulasetulo wa Khomishene ya Tshebeletso ya Setjhaba ke Mong. Ben Mthembu eo hape
e leng Mookamedi ya Phahameng ho latela Molao wa Tshebeletso ya Setjhaba.
Molaodikakaretso wa PSC ke Mong. Mashwahle Diphofa, eo e leng Mohlanka ya
Ikarabellang ho latela Molao wa Tsamaiso ya Ditjhelete tsa Setjhaba.
4. MAEMO A RONA A TSHEBETSO, RE A FIHLELLA JWANG LE SEPHETHO SEO
RE SE FIHLELLETSENG
Maemo a phano ya tshebeletso a PSC a fumanwa Leanong la yona la Ntlafatso ya Phano
ya Tshebeletso (SDIP) bakeng la selemo sa ditjhelete sa 2011/11. SDIP e sebetsa e le
mokgwa wa tshebetso ho tsebisa ba nang le seabo mabapi le maemo a phano ya
tshebeletso a PSC. Setshwantsho se latelang se bontsha dikotwana tsa SDIP hammoho le
tswelopele e entsweng ho kenya tshebetsong leano lena.
Ditshebeletso tsa bohlokwa
Basebedise/Bareki Maemo a jwale Dikatleho tse fihleletsweng ha jwale
ha ho bapiswa le maemo a behilweng
Ho laola diphuphutso tsa tshebedisano mosebetsing le ho fuputsa ditletlebo/boipiletso ba basebeletsi ba setjhaba
Mafapha a Puso Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo di phethetswe
Pampitshana ya Dintlha: Tharollo ya Boipiletso bakeng sa Selemo sa Ditjhelete sa 2009/2010 e phethetswe Ho hlophisitswe raporoto ya Tsamaiso ya Boipiletso ho hlwaya Ditlwaelo tsa tshebetso tse ntle hammoho le Raporoto ya ho Tsamaiso ho Fanyeha basebetsi nakwana nakong eo ho ntseng ho etswa diphuphutso Tshebeletsong ya Setjhaba. Ho ntse ho
5
Ditshebeletso tsa bohlokwa
Basebedise/Bareki Maemo a jwale Dikatleho tse fihleletsweng ha jwale
ha ho bapiswa le maemo a behilweng
80% ya ditletlebo tsohle tse keneng ebile tse phethetsweng nakong ya dikgwedi tse tharo ho tloha mohla ho fumanweng ditokomane tsohle tse tshwanetseng
sebetsanwa le pampiri ya Diphuphutso tsa Ditherisano tsa Kopanelo Tshebeletsong ya Setjhaba Ho ile ha tshwarwa Seboka sa 2 se tlang kamora dilemo tse pedi mme raporoto ya seboka seo e ntse e lokiswa PSC e fumane boipiletso ba palo ya 572 mme ho tseo 141 (25%) ya dinyewe di ile tsa romelwa ho PSC ka lebaka la ho hloka boikamahanyo le tshebetso ya dinako tse behilweng jwalokaha Melawana ya Boipiletso e hlakisitse. Dinyewe tse 30 (5%) ha di a ka tsa romelwa semmuso mme maemong ana, basebetsi ba ile ba eletswa hore ba kenye boipiletso ba semmuso le mafapha ao ba sebetsang ho ona, dinyewe tse 2 (0,3%) di ile tsa kenngwa ke basebetsi ba mehleng mme tsona tsa romelwa Bookameding bo Ikarabellang (EAs). Dinyewe tse 125 (22%) di phethetswe mafelong a selemo sa ditjhelete mme tse 67 (54%) tsa tsona di ile tsa rarollwa ka hare. Palo yohle ya dinyewe tse 219 (38%) di sa ntse di emisitswe ka lebaka la ditsebiso tse sa fellang tseo mafapha a faneng ka tsona
Ho ntlafatsa le ho ntshetsapele Boetapele Tshebeletsong ya Setjhaba
Boporesidenteng Mafapha a Puso Ditsebi Thutong Mekgatlo eo e seng ya Puso Makgotla a Bookamedi a Diporofense
Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo di phethetswe
Ho phethetswe Raporoto ya ho kenya tshebetsong Tsamaiso ya Taolo le Ntshetsopele ya Mosebetsi bakeng sa Batsamaisi ba Phahameng Porofenseng ya Kapa Bophirima hape ho ile ha romelwa le Raporoto ya Tekolo ya ho kenya tshebetsong Ditlwaelo/Mekgwa ya ho Thaota le ho Kgetha/Thonya Pusong ya Selehae ho PSC hore e e ananele
Ho hlahloba tsamaiso ya tshebetso ya Dihlooho tsa Mafapha
Boporesidenteng Mafapha a Puso Ditsebi Thutong Mekgatlo eo e seng ya Puso Makgotla a Bookamedi a Diporofense
Dihlooho tsohle tsa mafapha di ile tsa hlahlobuwa ka katleho Ditumellano tsa tshebetso ya dihlooho tsa mafapha di ile tsa hlahlobuwa le ho lekolwa Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le
Ditataiso bakeng sa sedikadikwe sa ditekolo tsa 2009/10 di ile tsa phatlalatswa ka Mphalane 2010 Dihlooho tse 7 tsa mafapha di ile tsa hlahlobuwa mme tse 5 di ile tsa hlahlobuwa bakeng sa didikadikwe tsa dihlahlobo tsa nako e fetileng mme tse 2 e ne e le tsa sedikadikwe sa 2009/10. Dihlooho tse 48 tsa mafapha a diporofense a ile a hlahlobuwa mme 37 e ne e le bakeng sa didikadikwe tsa dihlahlobo tsa nako e fetileng mme tse 6 e ne e le tsa sedikadikwe sa 2009/10. Dihlooho tsa Mafapha a naha tse 33 le tsa diporofense tse 75 ba ile ba romela Ditumellano tsa Tshebetso bakeng sa selemo sa Ditjhelete sa 2010/2011 Ho ntse ho hlophiswa raporoto e tla romelwa Palamenteng hammoho le Phethahatso mabapi le ho romela Tumellano ya tshebetso bakeng sa
6
Ditshebeletso tsa bohlokwa
Basebedise/Bareki Maemo a jwale Dikatleho tse fihleletsweng ha jwale
ha ho bapiswa le maemo a behilweng
ditshisinyo di phethetswe ka dinako tse behilweng
selemo sa ditjhelete sa 2010/11
Tekolo botjha ya ho kenya tshebetsong ditlwaelo tsa dithuso tsa batho ka ho sebedisa tlhahiso ya diraporoto tsa diphuphutso le ditshisinyo
Baphethahatsi Mafapha a Puso Diketsamolao Baipiletsi
Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo di phethetswe
Ho hlophisitswe raporoto ya Ditlwaelo tsa Ntshetsopele ya Dithuso tsa Batho Tshebeletsong ya Setjhaba hammoho le Pampitshana ya Dintlha e bontshang dinako tsa Mosebetsi ka Kgerata ka nngwe ya ditho tsa Tshebeletso ya Botsamaisi bo Phahameng Bohatong ba 13 - 16
Tekolo ya mafapha mabapi le boleng/dintlha tsa bohlokwa tse lenaneng la karolo ya 195 ya Molao wa motheo
Mafapha a Puso Tsa Phethahatso Palamente Diketsamolao tsa Diporofense Lekala la setjhaba (ditsebi thutong, mekgatlo ya setjhaba)
Ho phethetswe diraporoto tse tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo
Ho diraporoto tsa dihlahlobo le ditekolo tsa mafapha tse 21 tse shebaneng le boikamahanyo ba mafapha le dintlha tsa bohlokwa le metheo ya molao wa motheo tsamaisong ya setjhaba, e 1 e phethetswe, tse 8 di hlophisitswe, tse 9 di rometswe mafapheng a tshwanetseng bakeng sa ho fana ka maikutlo mme ho ntse ho sebetsanwa le tse 3 Ho phethetswe Raporoto e Kopantsweng ya 7 ya dihlahlobo le ditekolo bakeng sa Sedikadikwe sa Dihlahlobo sa 2009/10
Tekolo ya Maemo Tshebeletsong ya Setjhaba
Mafapha a Puso Tsa Phethahatso Palamente Diketsamolao tsa Diporofense Lekala la setjhaba
Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo di phethetswe
Ho hlophisitswe Pampitshana ya Dintlha ka Maemo a Tshebeletso ya Setjhaba Foreisetata Ho ntse ho sebetsanwa le Raporoto ya Maemo a Tshebeletso ya Setjhaba ya 2011 tlasa mookotaba ona: Boiqapelo bakeng sa Phano ya Ditshebeletso tsa Setjhaba e Phethahetseng
Hlahlobo ya katleho ya mananeo a hlauweng a mmuso
Mafapha a Puso Tsa Phethahatso Palamente Diketsamolao tsa Diporofense Lekala la setjhaba
Ho phethetswe diraporoto tse tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo
Ho hlophisitswe Raporoto ya Mananeo a Tshehetso ya Borapolasi le Ditshebeletso tsa Ntshetsopele tse fuweng Mafapha a Temo a Naha le Diporofense Ho rometswe Raporoto ya Hlahlobo ya bohlokwa mabapi le Lenaneo le kgethuweng la ho Fokotsa Bofuma ho PSC hore e ananelwe
Tekolo ya phano ya tshebeletso
Mafapha a Puso Tsa Phethahatso Dikomiti tsa Potefolio Diketsamolao tsa Diporofense Ditsebi Thutong Mekgatlo eo e seng ya Puso
Ho phethetswe diraporoto tse tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo
Ho ile ha etswa dihlahlobo diteisheneng tsa sepolesa tse kgethilweng ka ditshebeletso tsa bofokisi mme ho phethetswe diraporoto Ho hlophisitswe Raporoto ya seabo sa phetolelo ya phano ya tshebeletso setjhabeng hore e fuwe Boemedi Makaleng a Kgethuweng hape le Raporoto ya tshebetso e phethahetseng ya Batho Pele ntlheng ya Phano ya Tshebeletso Setjhabeng
Ho sisinya mekgwa ho etsa bonnete ba hore ho ba le tshebetso e phethahetseng ebile e potlakileng
Mafapha a Puso Tsa Phethahatso Dikomiti tsa Potefolio Diketsamolao tsa Diporofense Ditsebi Thutong
Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo di phethetswe
PSC e rometswe raporoto ya Tekolo ya Kgotsofalo ya Baahi e thehilweng hodima Dintlha tsa Bohlokwa tse kgannang Kgotsofalo ya Baahi hore e e ananele.
7
Ditshebeletso tsa bohlokwa
Basebedise/Bareki Maemo a jwale Dikatleho tse fihleletsweng ha jwale
ha ho bapiswa le maemo a behilweng
Tshebeletsong ya Setjhaba
Mekgatlo eo e seng ya Puso
Ho phethetswe Tataiso ya tekolo ya dinako tsohle ya Mokgatlo ya Tshebeletso ya Setjhaba
Ho fuputsa ditlwaelo tse seng hantle ebile tse sa tsamaisweng ka potlako tshebeletsong ya setjhaba
Mafapha a Puso Tsa Phethahatso Dikomiti tsa Potefolio Diketsamolao tsa Diporofense Ditsebi Thutong Mekgatlo eo e seng ya Puso
80% ya diphuphutso di phethetswe nakong ya dikgwedi tse tharo ho tloha mohla ho fumanweng ditokomane tsohle tse tshwanetseng Raporoto e tshwereng dipatlisiso le tse fumanweng le ditshisinyo di phethetswe
Ho phethetswe lenane la ditletlebo tse 72 tse khomputeng le diphuphutso tse 4 ka botlalo tse rometsweng ho latela Melawana ya Boipiletso. Ho ntse ho sebetsanwa le diphuphutso tse ding tse 14 ka botlalo hammoho le diphuphutso tse 79 tse khomphuteng Nakong ena eo ho ntseng ho lekolwa botjha, ho ne ho na le dinyewe tsa phano ya ditshebeletso tse 719 sesiung tse rometsweng ka ho sebedisa Mohala wa Mahala wa Naha o Kgohlano le Bobodu (NACH). Dinyeweng tsena, tse 614 ke tse tswang selemong sa ditjhelete sa 2005/06 - 2009/10. Dinyewe tse setseng tse 105 di ile tsa romelwa nakong e ntseng e lekolwa ha jwale. Ho phethetswe dinyewe tse 398 Ho phethetswe Tekolo ya mekgwa ya tlwaelo ka Ditletlebo tse tlisitsweng Khomisheneng ya Tshebeletso ya Setjhaba Selemong sa Ditjhelete sa 2009/2010. Raporoto ya Boitshwaro bo bobe tshebedisong ya ditjhelete bakeng sa Selemo sa Ditjhelete sa 2009/2010
Ho theha setho sa boitshwaro ba seporofeshenale Tshebeletsong ya Setjhaba
Tsa Phethahatso Mafapha a Puso Diketsamolao Baipiletsi
Ho fana ka tshehetso ya bongodi ba seporofeshenale Foramong ya Naha e Kgahlano le Bobodu Ho laola katoloso ya boikamahanyo ya mokgwa wa tshebetso wa ho beha pepeneneng ditjhelete ke ditho tsa SMS Tsamaiso ya Mohala wa Naha wa Mahala o Kgahlano le Bobodu Ho tshwara diwekeshopo ka katleho le ho raporota ka ditsamaiso Ho lekola botjha Khoutu ya Boitshwaro le koranta ya mmuso Melawaneng ya
Ho fanwe ka ditshebeletso tsa bongodi Foramong ya Naha ya ho lwantshana le Bobodu Ho fihlelletswe boikamahanyo ba 88% ho hlaha mafapheng mabapi le mokgwa wa tshebetso wa ho beha ditjhelete pepeneneng Ho latela NACH, ho rometswe dinyewe tse 1 117 tseo ho belaelwang bobodu mme di rometswe ho latela mekgwa ya tumellano e sebediswang mafapheng Ho ile ha tshwarwa diwekeshopo tse pedi ka NACH le mafapha a diporofense le a naha Ho ile ha tshwarwa diwekeshopo tse thrao ho kgothaletsa/ntshetsapele Khoutu ya Boitshwaro
8
Ditshebeletso tsa bohlokwa
Basebedise/Bareki Maemo a jwale Dikatleho tse fihleletsweng ha jwale
ha ho bapiswa le maemo a behilweng
Tshebeletso ya Setjhaba Ho bopwe tlhokomediso ya boitshwaro ba seporofeshenale le ho lwantsha bobodu
Ho ile ha tshwarwa ditherisano tsa Boitshwaro bo botle Bophelong ba Setjhaba mme ha phatlalatsa disebediswa tsa ho tumisa ntlha ya ho lwantsha bobodu nakong ya ho keteka
Tsamaiso ya ditjhelete e kgotsofatsang
Dikhomishenara Moifo wa OPSC Bafani ba Tshebeletso Mohlahlobikakaretso wa Dibuka tsa ditjhelete Motshwari wa Matlotlo a Naha Mafapha a Puso
Ho lekola kamoo tjhelete e sebediswang ka teng hape le tshebediso ya bajete ho latela kamoo bajete e faneng ka teng
Sephetho sa selemo sa ditjhelete sa 2010/11 ha se tsejwe ka ha tlhahlobo ya dibuka tsa ditjhelete e ntse e tswela pele Ho ile ha tshwarwa dikopano tsa Komiti ya Bajete tsa kgwedi le kgwedi ho lekola tshebediso ya tjhelete mme ha romelwa diraporoto tse hlokehang ho motshwari wa Matlotlo a Naha
Ho fana ka tshehetso dipuisanong le ditsebisong hara tse ding, ho tsebisahatsa mosebetsi wa PSC ka ho sebedisa matsholo le dipontsho tsa boraditaba; ho hlakisa le ho bua ka diraporoto tse phatlaladitsweng
Dikhomishenara Moifo wa OPSC
Diketsahalo tsa boraditaba tse tshwerweng ka diraporoto tse phatladitsweng tsa PSC Ho phatlalatsa le ho beha pepeneneng ka nako diraporoto tsa PSC
Mosebetsi wa diphuphutso tsa PSC o fihlelle batho ka bophara ka ho sebedisa boraditaba, ditherisano le dipontsho ho bolela tse mmalwa Ho ile ha behwa pepeneneng diraporoto tsa Palamente le Diketsamolao tsa Diporofense ka nako ho latela Karolo ya 196(4)(e) ya Molao wa motheo, 1996. Diraporoto tseo di ile tsa behwa webosaeteng (www.psc.gov.za) hore setjhaba se di fihlelle
Ho laola, ho hlokomela le ho etsa bonnete ba tshebediso e potlakileng ya motheo kahong ya Ditsebiso le Thekenoloji (IT), ditsamaiso le ditshebeletso
Dikhomishenara Moifo wa OPSC
Ditsamaiso tsa IT tse lalolwang ho latela maano a IT le ditlwaelo tse ntle haholo
Ho kentswe tshebetsong Microsoft SharePoint e le hore ho tle ho bebofatswe dihlopha tsa tshebetso, ho arolelana ditsebiso le tlhophiso ya ditokomane Ho rekuwe dilepothopo tse ntjha bakeng sa ditho tseo nako le nako di lokelang ho sebetsa kantle ho ofisi ho etsa diphuphutso Ho phethetswe ntlafatso ya mola wa ditsebiso Diofising tsa Lebatowa la Kwazulu-Natala le Kapa Bophirima Ho ile ha itshohlometswa leanong la ho thusa ka nako ya dikodua e le hore ho tle ho hlophisetswe bakeng sa ho sebetsa ka thello ditsamaisong tsa bohlokwa tsa thekenoloji ya ditsebiso hape le motheo kahong hammoho le motheo kahong ha ho ka ba le dikodua
9
Ditshebeletso tsa bohlokwa
Basebedise/Bareki Maemo a jwale Dikatleho tse fihleletsweng ha jwale
ha ho bapiswa le maemo a behilweng
Ho thaota le ho kgothaletsa moifo o nang le bokgoni ho tshwarella mosebetsing ho etsa bonnete ba hore phano ya ditshebeletso e ba teng OPSC
Ho thonya ba unang molemo/bathonngwa Batsamaisi ba Lenaneo
Ho thaota le ho kgetha ho etswa ho latela Leano la ho Thaota le ho Kgetha
Ho hlophisitswe Raporoto ya Ho kenya tshebetsong Leano la Dithuso tsa Batho bakeng sa selemo sa ditjhelete sa 2010/11 le tswang ho Leano la Dithuso tsa Batho bakeng sa nako ya 2008-2012 mme e ile ya romelwa Lefapheng la Tshebeletso ya Setjhaba le Tsamaiso Ho ile ha tlatswa dikgeo tse 44% dikgweding tse 3 nakong ya selemo sa ditjhelete sa 2010/11. Ho ile ha diehiswa ho tlatsa dikgeo dikgweding tse 3 ka lebaka, hara a mang, diphephetso tse amanang le ho se be teng ha ditho tsa phanele (bakeng sa dikgeo tsa mosebetsi tsa boemo ba 15) le hore bonkgetheng ba lokela ho fana ka tsebiso ya ho lahla marapo ho bahiri ba bona. Ho ile ha bonahala palo e theohileng ka 2% ntlheng ya ho tlatsa dikgeo tsa bohato ba Tshebeletso ya Tsamaiso e Phahameng (SMS) ka lebaka la ho itokolla le ho fetisetswa mafapheng a mang ke ditho tse pedi tsa basadi ba SMS Basadi ba emetse 39% ya palo yohle ya moifo o hlokehang wa ditho tsa SMS. Palo ya bahiruwa ba basadi e wetse fatshe ho tloha ho 127 ka Hlakubele 2010 ho isa ho 116 ka Hlakubele 2011. Ka lebaka la ho beha meja fatshe ka lebaka la bophelo bo fokolang ba e mong wa basebetsi ba qhwadileng, ha jwale PSC e hirile batho ba bane ba qhwadileng. Sena se bolela hore ho na le palo yohle ya 1.8% ya moifo e batlehang
5. NA RE IKEMISEDITSE JWANG HO NTLAFATSA DITSHEBELETSO TSA RONA
Hore PSC e tswele pele ho ntlafatsa ditshebeletso tsa yona, e lekola botjha SDIP ya yona
selemo le selemo jwaloka ha Melawana ya Tshebeletso ya Setjhaba e hlakisitse. Ho latela
Melawana ya Motshwari wa matlotlo, Mohlanka ya Ikarabellang wa institushene o lokela ho
hlophisa lewa la leano bakeng sa nako ya Mokgwa wa Tshebetso wa tshebediso ya
ditjhelete wa nako e Bohareng. Leano la Lewa la PSC bakeng sa Dilemo tsa Ditjhelete tsa
2011/12 - 2015/16 ke la pele hore le hlahiswe ho latela mokgwa wa tshebetso o motjha
bakeng sa maano a lewa ao Motshwari wa Matlotlo a Naha a hlakisitseng ka teng. Leano
lena le hlakisa sephetho sa lewa le kgannwang ke sepheo le maikemisetso eo PSC e
tsitlallelang ho a fihlela nakong ya Leano la lewa la Nako e Bohareng.
Dikhopi tsa SDIP bakeng sa selemo sa ditjhelete sa 2011/12 hammoho le Leano la lewa
bakeng sa dilemo tsa ditjhelete tsa 2011/12 - 2015/16 di a fumaneha ha o di kopa ho
Molaodi: Ditshebeletso tsa Dipuisano le Ditsebiso, Mong. Humphrey Ramafoko. Dintlha tsa
10
ho buisana le yena ke: Mohala: (012) 352 1196, Imeile: [email protected]
Ditokomane ka bobedi di boela di fumaneha webosaeteng ya PSC, www.psc.gov.za.
6. MOKGATLO LE MOIFO
Motheong wa moifo wa batho ba 248, ho kenyeletswa Dikhomishenara, palo yohle ya
dikgeo/diposo tse 218 di ile tsa tlatswa ka la 31 Hlakubele 2011. Tlhaloso ya moifo ho latela
maemo ao batho ba leng ho ona e ka mokgwa o latelang:
Sebaka/Maemo Palo ya moifo
Ofisi ya Lebatowa la Kapa Botjhabela - King William's Town
7
Ofisi ya Lebatowa la Foreisetata - Bloemfontein 7
Ofisi ya Lebatowa la Gauteng - Johannesburg 6
Ofisi e Phahameng/e kgolo - Pretoria 159
Ofisi ya Lebatowa la Kwazulu - Natala - Pietermaritzburg
6
Ofisi ya Lebatowa la Limpopo - Polokwane 7
Ofisi ya Lebatowa la Mpumalanga - Nelspruit 6
Ofisi ya Lebatowa la Kapa Leboya - Kimberley 7
Ofisi ya Lebatowa la Leboya Bophirima - Mmabatho 6
Ofisi ya Palamenteng - Motsekapa 3
Ofisi ya Lebatowa la Kapa Bophirima - Motsekapa 4
PALO YOHLE 218
Ka fatshe mona ke tlhaloso e hantle ya palo yohle ya moifo ho latela bong le morabe (ho
kenyeletsa basebetsi ba qhwadileng) mokgahlelong ka mong o latelang wa mesebetsi esale
ka 31 Hlakubele 2011:
Mokgahlelo wa mosebetsi (SASCO)
Monna Mosadi Palo Yohle
MoAforika
Lekhalate
Moindia E moswe
u
MoAforika
Lekhalate
Moindia
E mosweu
46
Batsamaisi ba Phahameng
22 2 2 2 11 2 1 4 78
Batsamaisi ba Bohareng
29 2 0 8 31 2 2 4 48
Tsamaiso/Ditlelereke
16 0 1 1 25 1 3 1 46
Basebetsi ba Tshebeletso le ba dithekiso, Ba dinako tsohle
16 1 0 0 25 4 0 0 0
Mesebetsi e tlase
0 0 0 0 0 0 0 0 218
PALO YOHLE 83 5 3 11 92 9 6 9 4
Basebetsi ba diqhwala
1 0 0 1 1 1 0 0 4
11
Ditsebiso tsa tlatsetso
Ditho tse ding tsa moifo wa PSC di tseba ho bua dipuo tse pedi kapa ho feta tsa tse leshome
le motso o le mong tsa semmuso tsa Aforikaborwa khr. Afrikaans, English, IsiNdebele,
SiSwati, IsiXhosa, IsiZulu, Sepedi, Sesotho, Setswana, Tshivenda le Xitsonga.
7. BAJETE
Bajete yohle ya PSC e ne e le R134 595 000 bakeng sa selemo sa ditjhelete sa 2010/11. Ka
fatshe mona ke tlhaloso ya kamoo bajete e ileng ya sebediswa ka teng:
Sesebediswa Tshebediso kannete
Lenaneo la 1: Tsamaiso R70 885 000
Lenaneo la 2: Boetapele le Ditlwaelo tsa Tsamaiso R20 166 000
Lenaneo la 3: Tekolo le Tlhahlobo R20 608 000
Lenaneo: Serithi le Ho Lwantsha Bobodu R22 365 000
Bajete yohle bakeng sa mananeo R134 024 000
Meputso ya moifo R92 310 000
Thupelo R843 417, 94
8. DINTLHA TSA HO BUISANA
Ho fumana ditsebiso tse fetang mona. buisana le
Mof Bontle Lerumo
Motlatsamolaodikakaretso Ditshebeletsong tsa Kgwebo
Nomoro ya mohala: (012) 352 1195
Aterese: Lebokose la Poraefete X121, 0001
Imeile: [email protected]
Dikhopi tsa diraporoto tsohle tsa PSC di fumaneha Ofising e Phahameng ya PSC le
Diofising tsa Mabatowa. Diraporoto tsena di boela di fumaneha webosaeteng ya
www.psc.gov.za.
9. RE FUMANWA KAE
OFISI E PHAHAMENG OFISI YA PALAMENTENG
Molaodikakaretso: Mong. Mashwahle Diphofa Ofisi ya Palamenteng: Mof. Noziphiwo
Ntlo ya Khomishene Gwaza
Hukung ya Diterata tsa Hamilton le Ziervogel 21st Floor
Sanlam Golden Acre Building Seterateng sa Adderley
PRETORIA MOTSEKAPA
0083 8001
Mohala: (012) 351 1460 Mohala: (021) 418 4940
Fekese: (012) 325 8382 Fekese: (021) 418 5040
12
DIOFISI TSA LEBATOWA
Porofense ya Kapa Botjhabela Porofense ya Gauteng
Khomishenara: Mong. Singara Mafanya Khomishenara: Sekgeo
Molaodi wa Lebatowa: Mong Loyiso Mgengo Molaodi wa Lebatowa: Mof. Dorothy
91 Alexander Road Nkwanyana
KING WILLIAM'S TOWN Ten Sixty-Six Building
5601 16th Floor, 35 Pritchard Street
Mohala: (043) 643 4707 JOHANNESBURG
Fekese: (043) 642 1371 2001
Mohala: (011) 833 5721
Fekese: (011) 834 1200
Porofense ya Foreisetata Porofense ya Kapa Bophirima
Khomishenara: Mong. Paul Helepi Khomishenara: Sekgeo
Molaodi wa Lebatowa: Mof. Sophia Santho Molaodi wa Lebatowa wa Lebatowa:
Mong Ronald Erasmus
2 Fedsure Building
3rd Floor, St Andrews Street Sanlam Golden Acre Building
BLOEMFONTEIN 21st Floor, Adderley Street
9301 MOTSEKAPA
Mohala: (051) 448 8696 8001
Fekese: (051) 448 4135 Mohala: (012) 421 3980
Fekese: (012) 421 4060
Porofense ya Leboya Bophirima Porofense ya Limpopo
Khomishenara: Sekgeo Khomishenara: Mong. Matome Mawasha
Molaodi wa Lebatowa wa Mokobobo: Molaodi wa Lebatowa: Mong Martin
Mong Patrick Funani Chale
Mmabatho Post Office Building 40 Seterateng sa Schoeman
Ground Floor, University Drive Kirk Patrick Building
MMABATHO POLOKWANE
2735 0699
Mohala: (018) 384 1000 Mohala: (015) 291 4783
Fekese: (018) 384 1012 Fekese: (015) 291 4683
Porofense ya Mpumalanga Porofense ya Kwazulu- Natala
Khomishenara: Mong. David Mkhwanazi Motlatsi wa Modulasetulo le
Molaodi wa Lebatowa: Mong. Walter Mnisi Khomishenara:
19 Seterateng sa Russel Mof. Phelele Tengeni
NELSPRUIT Molaodi wa Lebatowa: Mong. Bongani
1200 Khonjwayo
13
Mohala: (013) 755 4070 iDube Building
Fekese: (013) 752 5814 294 Seterata sa Burger
PIETERMARITZBURG
3201
Mohala: (033) 345 9998
Fekese: (033) 345 8505
Porofense ya Kapa Leboya
Khomishenara: Mof Moira Marais- Martin
Molaodi wa Lebatowa: Mong Jacques Malan
Woolworths Building, 1st Floor
Hukung ya Diterata tsa Chapel & Lennox
KIMBERLEY
8301
Mohala: (053) 832 6222
Fekese: (053) 832 6225