khomixini ya vukorhokeri bya mfumo

18
KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO XIVIKO XA LEMBE XA VAAKATIKO XA NKARHI WA LEMBE XIMALI WA 2012/2013

Upload: others

Post on 27-May-2022

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

XIVIKO XA LEMBE XA VAAKATIKO XA NKARHI WA LEMBE XIMALI WA

2012/2013

Page 2: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Xiviko xa Lembe xa Vaakatiko 2012/2013 ii�

LESWI NGA ENDZENI PAGE

1. HI HINA VAMANI 1

2. HI ENDLA YINI 2

3. I MANI LOYI A LAWULAKA 3

4. MIMPIMO YA HINA, LESWI HI YI FIKELERISAKA XISWONA NA MIMBUYELO

LEYI HI NGA YI FIKELELA

4

5. XIKONGOMELO XA LESWAKU HI NGA ANTSWISA NJHANI VUKORHOKERI

BYA HINA

7

6. NHLANGANO NA VATIRHI 7

7. MPIMANYETO 8

8. VUXOKOXOKO BYA VUTIHLANGANISI 9

9. XANA HI KUMEKA KWIHI 9

Page 3: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 1�

1. HI HINA VAMANI

Khomixini ya Vukorhokeri bya Mfumo (PSC) yi tumbuluxiwile hi ku landza Xiyenge xa 196

xa Vumbiwa bya Riphabuliki ra Afrika Dzonga, 1996. Vumbiwa byi lerisa leswaku kuna

PSC yin’we ya Riphabuliki ra Afrika Dzonga , leyi ngana swirho swa 14, leswi ntlhanu swi

nga thoriwa hi Phuresidente hi mbhumambhumelo wa Huvo ya Rixaka. Xirho xin’we xi

thoriwa ku suka eka xin’we xa swifundzhankulu swa kaye, endzhaku ka ku hlawuriwa hi

Holobyenkulu, wa xifundzhankulu hi mbhumambhumelo wa komiti ya Palamente ya

Xifundzhankulu. Swirho swi vuriwa Vakhomixinara. Vakhomixinara va ntlhanu va kumeka

eka Nhloko ya Hofisi ePitori, loko swirho leswi nga sala swa kaye swi kumeka eka

swifundzhankulu swa swona. Mukhomixinara u thoriwa nkarhi wo ringana ntlhanu wa

malembe, lowu wu pfuxetiwaka hi nkarhi wun’we wo ngetelela. PSC yi fambisiwa hi

Mutshamaxitulu loyi a tlhelaka a tirha tanihi Mulawurinkulu. Mutshama xitulu u thoriwa hi

Phuresidente ku suka eka Vakhomixinara lava hlawuriweke.

PSC yina vutihlamuleri eka Huvo ya Rixaka naswona yi fanele yi vika eka yona lembe na

lembe hi migingigiko ya yona na matirhelo na le ka tipalamente ta swifundzhankulu hi

migingiriko ya yona eka xifundzhankulu.

PSC yi seketeriwa hi Hofisi ya Khomixini ya Vukorhokeri bya Mfumo (OPSC), na Nhloko

ya yona ya hofisi ePitori na tihofisi ta swifundzha eka xifundzhankulu xin’wana na

xin’wana. OPSC yi rhangeriwile hi Mulawuri- Jenerali, loyi a tlhelaka a tirha tanihi

Muofisiri wa Vutihlamuleri. Vatirhi va OPSC va thoriwa hi ku landza Nawu wa Mfumo wa

1994.

Xivono

Nghwazi ya mafambiselo ya kahle ya mfumo eka mafumele ya xidimokirasi eAfrika

Dzonga.

Ntirho

Ku tlakusa milawu na mikhuva ya xidimokirasi leswi sirheleriweke hi vumbiwa eka Mfumo

hi ku lavisisa, ku endla ndzavisiso, ku kambisisa, ku pimanyisa, ku endla vuhlanganisi na

ku vika eka mafambiselo ya mfumo.

2. HI ENDLA YINI

PSC yi kuma ntirho wa yona ku suka eka Xiyenge xa 195 na 196 xa Vumbiwa, 1996.

Xiyenge xa 195 xi andlala mikhuva na milawu leswi fumaka mafambiselo ya mfumo, leswi

swi faneleke swi tlakusiwa hi PSC. Mikhuva leyi na milawu i:

Page 4: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 2�

a. mpimo wa le henhla wa mikhuva ya xiphurofexini

b. ku tirhisiwa ka switirhisiwa hi ndlela ya vuswikoti, xiikhonomi na hi ndlela leyi

pfunaka

c. mafambiselo ya mfumo laya nga hluvuka

d. vukona bya vukorhokeri hi ndlela ya kahle, na hi ndlela ya ndzingano ku ri hava

xiyahinghohe

e. hlamula eka swilaveko swa vanhu na ku khutaza vanhu ku nghenisa xiave eka ku

vumba tipholisi

f. mafambiselo ya mfumo laya ngana vutihlamuleri

g. ku pfuna ku endla leswaku ku vana nkavuciva

h. ku tumbuluxa mafambiselo lamanene yo thola ya kahle na mintolovetiso yo

hluvukisa mitirho

i. mafambiselo ya mfumo lama ngana vuyimeri laya nga na mitirho na vatirhi;

mintolovetiso ya mafambiselo laya nga hikwalaho ka vuswikoti, swikongomelo,

vukahle na ku lava ku lulamisa leswi a swi nga ringani swa khale.

Hi ku landza Xiyenge xa 196(4) xa Vumbiwa, 1996, mintirho na matimba ya PSC i:

a. Ku tlakusa mikhuva na milawu, tanihi leswi swi nga andlariwa eka Xiyenge xa 195,

eka Mfumo hinkwawo

b. Ku lavisisa, kambisisa na ku pimanyisa nhlangano na mafambiselo, na

mintolovetiso ya vatirhi va Mfumo;

c. Ku kunguhata magoza ku tiyisisa matirhelo laya pfunaka na laya ngana vuswikoti

eka Mfumo

d. Ku nyika matlhelo laya nga kongomisiwa eka ku tiyisisa leswaku maendlelo ya

vatirhi laya yelanaka na ku lava vanhu, vuhundziseri, ku tlakusiwa na ku hlongoriwa

swi fambelana na mikhuva na milawu leswi nga andlariwa eka Xiyenge xa 195;

e. Ku vika hi mayelana na migingiriko ya yona na matirhelo ya mintirho ya yona, ku

katsa swikumiwa swin’wana na swin’wana leswi yi nga swi endlaka na matlhelo na

switsundzuxo leswi yi nga swi nyikaka; na ku nyika mpimanyiso wa hi laha mikhuva

na milawu leswi nga andlariwa eka Xiyenge xa 195 swi landzeleriwaka ha kona;

f. Hikwalaho ka ntwanano wa yona nwinyi, kumbe eka ku kuma swivilelo swin’wana

na swin’wana;

i. Ku lavisisa na ku pimanyisa xikombelo xa vatirhi na mintolovetiso ya

mafambiselo ya mfumo na ku vika eka Huvonkulu ya vulawuri leyi nga fanela

na Nawu

ii. Ku lavisisa swivilelo swa vatirhi eka Mfumo mayelana na mintirho ya vatirhi

kumbe ku tsan’wa na ku bumabumela mindzulamiso leyi nga fanela;

iii. Ku kambisisa na ku lavisisa ku landzeleriwa ka milawu ya maendlelo lawa ya

nga fanela eka Mfumo; na

iv. Ku tsundzuxa swiyenge swa rixaka na swa swifundzhankulu swa mfumo

Page 5: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 3�

mayelana na mintolovetiso ya vatirhi eka Mfumo, ku katsa leswi katsaka ku

lava vatirhi, ku thola, ku hundzisela ku humesa na swin’wana swiphemu swa

mintirho ya vatirhi eka Mfumo; na

g. Ku endla no tirha mitirho yo ngetelela leyi lerisiweke hi Nawu wa Phalamende.

Ntirho wa PSC wu vumbiwile eka tindhawu ta nkoka ta ntsevu ta matirhelo leti landzelaka:

Ku antswisa vuxaka bya le mitirhweni

Vurhangeri na Mimpfuxeto yo Thola

Ku Kambisisa Mafambiselo

Vunyiki bya Vukorhokeri na Mpimanyiso wo landzelela Swilaveko

Mindzavisiso ya Mafambiselo ya Mfumo; na

Mikhuva ya Xiphurofexini.

Tindhawu leti ti tlawahatiwile eka mitirho ya marhavi laya landzelaka, ku katsa Vukorhokeri

bya Vandla:

a. Rhavi: Vurhangeri na Mintolovetiso ya Mafambiselo swi endla leswaku PSC yi

tlakusa Vurhangeri bya Mfumo lebyi twalaka, mafambiselo yo thola, vuxaka bya le

mitirhweni na mintolovetiso ya mitirho

b. Rhavi: Nkambisiso na Mpimanyiso ku endlela leswaku PSC yi tumbuluxa

mpimo wa le henhla wa vunyiki bya vukorhokeri, mpimanyeto na mafambiselo

lamanene eka Mfumo

c. Rhavi: Nhlangano na ku Lwa na Manyala swi endla leswaku PSC yi sungula

mindzavisiso ya mafambiselo ya mfumo, tlakusa mpimo wa le henhla wa

mahanyelo ya mikhuva leyinene exikarhi ka vatirhela mfumo na ku nghenisa xiave

eka ku sivela na ku lwa na manyala eka Mfumo.

d. Vukorhokeri bya Vandla nyika mafambiselo hinkwawo hi ku angarhela ya

PSC na vukorhokeri bya nseketelo wa le xikarhi.

3. I MANI LOYI A LAWULAKA

Mutshamaxitulu wa PSC i Nkul. Ben Mthembu, loyi a nga Mulawurinkulu ku ya hi Nawu wa

Mfumo.

Mulawuri- Jenerali wa OPSC i Nkul. Richard Levin,naswona u tlhela a va Muofisiri wa

Vutihlamuleri ku ya hi Nawu wa Mafambiselo ya Timali ta Mfumo.

Page 6: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 4�

4. MIMPIMO YA HINA, LESWI HI YI FIKELERISAKA XISWONA NA MIMBUYELO LEYI

FIKELERIWEKE

Nkunguhato wa PSC wo antswisa vunyiki bya vukorhokeri (SDIP) lowu angarhelaka lembe

ximali ra 2012/13 a wu nga se nyikiwa mpfumelelo ku fikela 31 Nyenyankulu 2013. Leswi a

swi ri hikwalaho ka ku cinca eka swilaveko swo vika na mimpfuxeto leyi endliweke eka

SDIP hikwalaho ka tiwekixopo. Hikwalaho ka sweswo, SDIP ya lembe ximali ra 2011/12,

leyi nga kona eka webusayiti ya PSC (www.psc.gov.za) ya ha tirha na sweswi. Tafula ra

1 laha hansi ri kombisa swiyenge swa SIDP na matirhelo lawa ya endliweke eka ku simeka

nkunguhato.

Page 7: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 1�

Vukorhokeri lebyikulukumba Tikhasimende

ta xiviri Tikhasimende to xava

Mpimo wa vukorhokeri Mfikelelo wa xiviri ehenhla ka mimpimo

Endla ndzavisiso hi timhaka ta vuxaka bya le mitirhweni no lavisisa swivilelo swa vatirhela mfumo

Tindzawulo ta mfumo

Tindzawulo ta mfumo

Xiviko lexi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo xi hetisisiwile 80% wa swivilelo leswi hundziseriweke swi hetisisiwile ku nga se hela tin’hweti tinharhu ku sukela eka siku leri ku kumiweke matsalwa hinkwawo lawa ya nga fanela

Minkomiso yi 2 ya xithekiniki yi nyikiwile mpfumelelo hi Mhawuri 2012 na Nyenyankulu 2013, hi ku landzelelana. Minkomiso ya xithekiniki yi yisiwile eka Holobye wa Vatirhela Mfumo na Vulawuri Phepha ra timhaka hi swivilelo ri nyikiwile mpfumelelo hi N’wendzamhala 2012 Khomferense ra vu 3

rd ya malembe mambirhi man’wana na man’wani

yi hundziseriwile eka lembe ximali ra 2013/14 Tiwekixopo ta 11 ti endliwile na xiviko xi hlengeletiwile no yisiwa leswaku xi anakanyiwa hi N’wendzamhala 2012 PSC yi kumile swivilelo swa 27 leswi eka swona milandzu ya 377 (52%) yi nga pfariwa/hetisisiwa hi swivangelo swo hambanahambana. Nhlayo ya milandzu ya 350 (48%) a yi yimile hikwalaho ka mahungu lawa a ya nga helelangi lawa ya nyikiweke hi tindzawulo

Ku antswisa no tlakusa vurhangeri bya Mfumo

Hofisi ya Phuresidente Tindzawulo ta Mfumo Akhademiya Minhlangano leyi nga riki ya mfumo Tihuvonkulu ta Swifundzankulu

Mfumo wa Muganga (Timasipala)

Xiviko lexi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo xi hetisisiwile

Maendlo ya mpimo wa mali ya ti HODs hi matirhelo ya tindzawulo swi hleriwile. Mpfapfarhuto wa xiviko wu hetisisiwile hi Khotavuxika 2012 Ku pfuna ka vurhangeri bya Mfumo hi ku hlamusela minthwaso ya vunkota lebyi yaka emahlweni eka tindzawulo leti hlawuriweke na timasipala swi hleriwile. Xiviko xi hetisisiwile hi OPSC hi Khotavuxika 2012

Page 8: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 2�

Ku antswisa mintolovetiso yo thola eka Mfumo hikwalaho ka ku humesa swiviko swa ndzavisiso leswi nga na swibumabumelo

Tihuvonkulu Tindzawulo ta Mfumo Tipalamende ta Swifundzankulu

Mfumo wa Muganga (Timasipala)

Swiviko/phepha ra mhaka leri nga na leswi kumiweke na swibumabumelo swi humesiwile

Tinhlengeletano ta 11 ta xinghana ti hetisisiwile ematshan’weni ya 2 tanihi leswi swi kunguhatisiweke xiswona Hikwalaho ka ku ndlandlamuxiwa ka xikopu xa phurojeke na swiphiqo loko ku lulamisiwa tiinthavhiyu na vakhumbheki, tiphurojeke hi ku tatiwa ka swivandla swa mitirho eka Mfumo, ku thoriwa ka vatirhi va va holobye na nhlelo wa ku simekiwa ka ku THOLA NA Rimba ra Swinawana swa Mali swa Ndzawulo ya Vutirhela Mfumo na Vulawuri swi yisiwile eka Mhawuri 2013. Ndzavisiso wo ngetelela wu le ku endliweni hi xiviko hi Maendlelo yo Kambisisa Matirhelo na Nhluvukiso eka swiyenge swa 2- 12 ku tiyisisa swikumiwa swa xiviko.

Ku kambisisa mafambiselo ya matirhelo ya Tinhloko ta tindzawulo (HoDs)

Hofisi ya Phuresidente Tindzawulo ta Mfumo Akhademiya Minhlangano leyi nga riki ya mfumo Tihuvonkulu ta Swifundzankulu

Mfumo wa muganga (Timasipala)

Ti HoDs leti ringanelaka lava matsalwa ya vona ya nga yisiwa e PSC leswaku ya hleriwa

Khabinete yi amukerile no pfumelela Memorandamu ya Khabinete ku suka eka Holobye wa Vutirhela Mfumo na Vulawuri leyi ringanyetaka kungu ro hetisisa ku hetisisa ku hleriwa ka ti HoDs eka tisekele ta mahlelelo ta 2010/11 na 2011/12 Xiletelo lexi nga na swiletelo hi ku hetisisa minhlelo leyi ya ha saleke xi humesiwile ku pfuna ti HoDs na ti EAs hi maendlelo tanihi leswi swi hlamuseriweke eka xiboho xa khabinete. Nhlayo ya ti HoDs ta 25 ti hleriwile hi nkarhi wa sekele ya matirhelo ya 2010/11. Ku ya emahlweni, nhlayo ya 20 wa ti HoDs va hleriwile eka lembe ximali ra 2011/12. PSC sweswi yi le ka maendlelo yo hetisisa minhlelo ya ti HoDs leti tiseke matsalwa ya tona yo hleriwa ya malembe ximali ya 2010/11 na 2011/12 85% wa ti HoDs va fayirile ti PAs ta vona na PSC ku sukela 31 Nyenyankulu 2013. Ti PAs hinkwato leti kumiweke ti tiyisisiwile nkoka na switsundzuxo leswi nyikiweke ti EAs na ti HoDs lava tiseke ti PAs Phepha ra mhaka hi ku fayiriwa ka ti PAs ri pfumeleriwile hi Ndzati 2012 no hundziseriwa eka vakhumbheki hinkwavo lava faneleke.

Page 9: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 3�

Mpimanyeto wa tindzawulo ehenhla ka mikhuva leyi xaxametiweke eka xiyenge xa 195 xa Vumbiwa

Tindzawulo ta Mfumo Tihuvonkulu ta Palamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu (tiakhademiki) minhlangano ya vaaki)

Tindzawulo ta Mfumo Tihuvonkulu ta Palamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Ntalo Swiviko leswi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo swi hetisisiwa

Swiviko swa 17 hi ku pimanyeta leswi kumiweke swa ku landzelela ka tindzawulo swileriso eka Milawu ya Vumbiwa ya Vulawuri bya Mfumo swi humesiwile

Mpimanyeto wa Xiyimo xa Mfumo

Tindzawulo ta Mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya Vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki

Tindzawulo ta Mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Swiviko leswi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo swi hetisisiwa

Xiringanyeto hi ku simekiwa ka xiboho xa Palamende xa 15 Hukuri 2011 hi Xiyimo xa Xiviko xa Mfumo xa 2010 xi humesiwile

Mpimanyeto wa ku humelela ka minongonoko ya mfumo leyi kombisiweke

Tindzawulo ta mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Tindzawulo ta mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Swiviko leswi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo xi hetisisiwa

Xiviko hi ku Hleriwa ka Nongonoko wa Rixaka wa Vukorhokeri bya Vantshwa xi hlengeletiwa

Page 10: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 4�

Mpimanyeto wa vunyiki bya vukorhokeri

Tindzawulo ta mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Tindzawulo ta mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki

Ntalo Xiviko lexi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo xi hetisisiwa

Mimfikelelo yimbirhi leyi humaka ku suka eka vukamberi lebyi fambisiweke eka Ndzawulo ya Vululami na Nhluvukiso Vumbiwa (DoJ&CD) leyi a yi pakanisa eka timhaka ta milandzu leyi a ku fanele ku tirhaniwa na yona eka Tikhoto ta Xifundza yi nyikiwile mpfumelelo hi PSC, ku nga-

Minkomiso ya xithekiniki leyi nyikaka xiyenge xa le henhla xa nkatsakanyo wa leswi kumiweke; na

Xiviko lexi tiyisisiweke lexi nga na mbiko lowu heleleke wa leswi kumiweke na swibumabumelo hi ku ya hi Tikhoto ta Xifundza hinkwato leti kamberiweke

Minkambelo yi tlhele yi endliwa na swiviko swi nyikiwa mpfumelelo hi PSC tanihi leswi landzelaka:

Xiviko xi 1 hi minkambelo leyi endliweke eswitichini swa maphorisa eKapa Vupeladyambu, lexi a xi pakanisile eka vukona bya mati, mbhasiso na gezi

Swiviko swi 3 hi minkambelo leyi endliweke eka Ndzawulo ya Dyondzo hi mfikelelo eka dyondzo leswi a swi pakanisile eka vukona bya switirhisiwa swo tsemakanya milambu hi vana va xikolo va le makaya eswifundzeninkulu swa eKwazulu Natal na Limpopo

Xiviko hi tlawa wa switirho swa Foramu ya Vaakatiko leswi tirhisiweke eka Masipala wa Ermelo xi nyikiwile mpfumelelo hi PSC.

Ringanyeta magoza ku tiyisisa matirhelo lawa ya pfunaka na lawa ya nga na vuswikoti eka Mfumo

Tindzawulo ta Mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Tindzawulo ta Mfumo Tihuvonkulu ta Tipalamende Tipalamende ta Swifundzankulu Domeyini ya vanhu(tiakhademiki, minhlangano ya vaaki)

Xiviko lexi nga na leswi kumiweke na swibumabumelo xi hetisisiwile

Xiviko hi Mbalango wa Ntshamiseko wa Vaakatiko lowu endliweke hi ku ya hi vufambisinkulu bya ntshamiseko wa vaakatiko xi nyikiwile mpfumelelo hi PSC Xiviko hi mpimanyeto wa maendlelo yo langutisisa minthwaso lawa ya endliwaka eka tindzawulo na timasipala xi nyikiwile mpfumelelo hi PSC 7 (ku nga ri 4 leyi a yi kunguhatiwile ) wa mintshamo ya vanhu yi fambisiwile Eka ku lava vuantwsisi byo yisa emahlweni eka mimpimo ya mafambiselo ya tiphurojeke no hunguta nkarhi wo endla ndzavisiso, PSC yi fikelerile timhaka leti yi tirhaneke na tona. Swikumiwa swa ndzavisiso wa yona swi phurofayirile mahikankulu eka Vunyiki bya Vukorhokeri bya Mfumo no tshikelela ku laveka ka mintolovelo leyi kondleteriweke no hlanganisiwa ku tiyisisa Mfumo lowu pfunaka na lowu nga na vuswikoti hi ku fambelana na mpfumelelo wa yona wa vumbiwa. Hi ku ya hi xileriso xa vumbiwa xo tiyisisa ku nghenisa xandla ka vanhu, ku nyika ntlheriso wa mahungu hi ntirho wa yona wa ndzavisiso no vika hi migingiriko ya yona, PSC hi nkarhi wa na le mahetelelweni ya tiphurojeke ta yona yi kondleterile ku nghenelela loku tiyeke eka swikumiwa swa yona swa ndzavisiso na swibumabumelo. Mintshamo a yi tirhisiwa ku tihlanganisa na vakhumbheki lava faneleke hinkwavo eka ku lava ka PSC ka ku antswisa matshalatshala ya ndzawulo yo hakela vaphakeri va vukorhokeri hi nkarhi no tiyisisa leswaku Mabindzu Lamatsongo, ma le Xikarhi na Lamakulu ya seketeriwa.

Page 11: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 5�

Sungula ku odita na mindzavisiso eka mintolovetiso yo lawula mfumo

Tindzawulo ta mfumo Tihuvonkulu Tikomiti ta xiphotifoliyo Tipalamende ta Swifundzankulu Akhademiya Minhlangano leyi nga riki ya mfumo

Tindzawulo ta mfumo Tihuvonkulu Tikomiti ta xiphotifoliyo Tipalamende ta Swifundzankulu Akhademiya Minhlangano leyi nga riki ya mfumo

80% wa mimdzavisiso yi hetisisiwile ku nga se hela tinh’weti tinharhu ku sukela eka siku leri ku kumiweke matsalwa hinkwawo

42. 4% wa mindzavisiso yi hetisisiwile ku nga se hela tinhweti tinharhu ku sukela eka siku leri ku kumiweke matsalwa hinkwawo. Nkarhi wa avhereji wo hetisisa mindzavisiso a ku ri 4. 6 wa tinhweti.

Phepha ra mhaka hi matikhomele yo ka ya nga ri kahle eka mali ya lembe ximali ra 2011/12

Tipalamende ta Swifundzankulu Akhademiya Minhlangano leyi nga riki ya mfumo

Tipalamende ta Swifundzankulu Akhademiya Minhlangano leyi nga riki ya mfumo

Nyikiwile mpfumelelo hi Nyenyankulu 2013 Xiviko xi nyikiwile mpfumelelo hi Nyenyankulu 2013

Nhlengeletano yo kanerisana yi endliwile

Minhlangano leyi nga riki ya mfumo

Minhlangano leyi nga riki ya mfumo

Yi rhurheriwile hi Nyenyankulu 2013 Nhlengeletano yo kanerisana hi matikhomle yo ka ya nga ri kahle hi mali yi rhurheriwile hi PSC hi Nyenyenyani 2013

Page 12: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 6�

Simeka ndhavuko wa mahanyelo ya xiphurofexini eka Mfumo

Tihuvonkulu Tindzawulo ta mfumo Tipalamende ta Swifundzankulu Vamangali

Tihuvonkulu Tindzawulo ta mfumo Tipalamende ta Swifundzankulu Vamangali

Nyika nseketelo wa xiphurofexini wa vulawuri eka Foramu ya Rixaka yo Lwa na Manyala(NACF) Lawula mpimo wo landzelela swileriso swa Rimba ra Mpaluxo wa Mali (FDF) hi swirho swa SMS Mafambiselo ya Tiqingho ta Milandzu ya Tiko to Lwa na Manyala(NACH) Ku rhurhela tiwekixopo hi ndlela yo humelela no vika hi mafambiselo ya timhaka Mindzemukiso leyi tumbuluxiweke hi mahanyelo ya xiphurofexini no La na manyala

Vukorhokeri bya vutsalani byi phakeriwile eka NACF.2 tinhlengeletano ta tikomiti ta huvo ti khomiwile NACF ya vu 4 yi khomiwile hi ndlela yo humelela. Xiviko hi mpfuxeto wa NACF xi humesiwile 89% wa mimpimo yo landzelela swileriso yi fikeleriwile hi tindzawulo ta rixaka na ta swifundzankulu hi mayelana na FDF PSC yi langutisisile 89% wa tifomo ta mpaluxo wa mali na ti EAs ti tsundzuxiwile hi minkwetlembetano ya ntirho eka tindzawulo ta vona Hi ku ya hi NACH, milandzu ya 1 963 ya manyala yi hundziseriwile hi ku fambelana na milawu leyi ku twananiweke yona eka tindzawulo Vatirhi vo ringana nhlayo ya 2 202 va kumekile va ri na nandzu wa matikhomelo yo ka ya nga ri kahle lawa ya yelanaka na migingiriko ya manyala exikarhi ka 1 Ndzati 2004 ku fikela 31 Nyenyankulu 2013 Vukorhokeri bya webe lebyi nga tirhisiwaka bya NACH byi nghenisiwile eka tindzawulo ta 4 na xifundzankulu xin’we Miendzo ya xihatla yi endliwile eka tindzawulo hinkwato eFree State hi Khotavuxika 2012 na le N’walungu Vupeladyambu na Kapa Vupeladyambu hi Hukuri 2012. Ku odita ka xihatla ku endliwile eka Ejensi ya Vuhlayiseki bya Vanhu ya Afrika Dzonga hi Nhlangula 2012 ku antswisa mpimo wa ntlheriso wa mahungu na ku pfariwa ka milandzu ya manyala leyi mangariweke eka NACH Phepha ra mhaka ra mafambiselo ya swivilelo leswi endliweke na PSC ri humesiwile Tiwekixopo ti endliwile to tlakusa NACH eN’walungu Vupeladyambu hi Hukuri 2012 Tiwekixopo ta 5 ti endliwile ku tlakusa Khodi ya Matikhomelo lamanene ya Mfumo Xiviko hi xiyimo xa mahanyelo ya xiphurofexini eKapa Vuxa xi humesiwile Dyondzo yo fananisa hi FDF yi endliwile

Mafambiselo ya mali lawa ya twalaka

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC Vaphakeri va vukorhokeri Mukamba-Tinkota Nkwama wa Tiko Tindzawulo ta mfumo

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC Vaphakeri va vukorhokeri Mukamba-Tinkota Nkwama wa Tiko Tindzawulo ta mfumo

Ku kambisisa tirhiselo ra mali na ku tirhisiwa ka mpimanyeto eka mphakelo wa mpimanyeto

Mbuyelo wa maendlelo yo odita wa lembe ximali ra 2012/13 wu famba kahle Ku odita loku baseke ku kumiwile eka lembe ximali ra 2011/12. Tinhlengeletano ta tikomiti ta mpimanyeto wa nhweti na nhweti ti khomiwile

Nyika nseketelo wa vuhlanganisi na mahungu hi exikarhi ka swin’wana, ku maketa ntirho wa PSC hikwalaho ka mapfhumba ya timediya na minkombiso

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC

Migingiriko ya mediya eka swiviko swa PSC leswi hangalasiweke yi khomiwile

Ntirho wa PSC wu maketiwile hikwalaho ka swiendleko swo fana na mintshamo, tinhlengeletano ta minkanerisano na tiwekixopo. Ku yisa emahlweni, tiinthavhiyu ta mediya ti lulamisiwile ta Vakhomixinara

Page 13: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 7�

Fambisa, hlayisa no tiyisisa ku tirhisiwa hi ndlela ya vuswikoti ka switirhisiwa swa thekinoloji ya mahungu hi ku angarhela na vukorhokeri

Vakhomixivara Vatirhi va OPSC

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC

Matirhelo ya IT ya fambisiwa ku ya hi tipholisi ta IT na mintolovelo leyinene

Tisevha ti tiyisisiwile hi ndlela yo humelela eka senthara ya datara hi ku tirhisa Thekinoloji ya VM Were Sevha yo cinca yi tlakusiwile yi ya eka “Microsoft Exchange” 2010, leswi endlaka leswaku swi koteka eka vatirhi ku fikelela tiimeyili hi ku kongomisa ku suka eka inthanete Sofuwere ya “Active Directory” (AD) leyi a yi tirhisiwa ku lawula vatirhisi eka netiweke yi tlakusiwile ku sukela 2003 ku fikela 2012 Foramu ya inthanete ya ntirhelano wa Vakhomixinara yi tumbuluxiwile (bilogo ya Vakhomixinara) Rimba ra mafambiselo ya IT ra PSC ri tumbuluxiwile Ri tlakusile xiyenge xa ndzemukiso wa vatirhi eka timhaka ta vuhlayiseki bya IT

Ku thola na ku hlayisa vatirhi lava nga na vuswikoti ku tiyisisa vunyiki bya vukorhokeri eka OPSC

Ku thola Vapfuniwa Vathoriwa Nongonoko Vafambisi

Ku thola Vapfuniwa Vathoriwa Nongonoko Vafambisi

Ku thola na ku hlawula swi endliwa ku ya hi Pholisi yo Thola no Hlawula

Xiviko xa Nkunguhato wo Simeka ku Thola xa lembe ximali ra 2011/12 xi hlengeletiwile hi Ndzati 2012 no yisiwa eka Ndzawulo ya Vutirhelamfumo na Vulawuri Swivandla swin’wana swa mitirho leswi nga tatiwangiku swi tatiwile hi nkarhi wa lembe ximali ra 2012/13. Ndlandlamuko wa 1.2% wu tokotiwile loko ku tatiwa swivandla swa tiposo ta le ka xiyenge xa swirho swa SMS Nhlayo ya vatirhi va xisati yi ndlandlamukile ku suka eka 118 hi Nyenyankulu 2012 ku ya eka 133 hi Nyenyankulu 2013. PSC yi thorile ntlhanu wa vanhu lava nga na vutsoniwa. Leswi swi yisile eka 2.04% ya nhlayo ya vatirhi.

Mafambiselo ya Mphakelo lawa ya nga na vutihlamuleri(SCM) Mafambiselo ya nhundzu lawa ya antswisiweke

Mafambiselo ya vuhlayiseki lawa ya pfunaka na lawa ya nga na vuswikoti

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC Vaphakeri va vukorhokeri Tindzawulo tin’wana ta mfumo

Vakhomixinara Vatirhi va OPSC Vaphakeri va vukorhokeri Tindzawulo tin’wana ta mfumo

Matirhelo ya SCM ya fambisiwa ku ya hi swinawana swa SCM Ku hirisa nhundzu swi endliwile hi ku landzelela milawu ya GIAMA na mikhuva na mimpimo Mafambiselo ya vuhlayiseki ya fambisiwile hi ku landzelela swinawana swa vuhlayiseki leswi faneleke

Makumele ya nhundzu na vukorhokeri swi endliwile ku ya hi swinawana swa SCM Maendlelo yo kuma nhundzu ya vutshamo bya hofisi ya endliwile ntwanano wo hira wu nga se hundzeriwa Maphorisa ya Afrika Dzonga ya endlile vuoditi bya vuhlayiseki eka tihofisi ti 3 ta swifundzankulu Ejensi ya Vuhlayiseki bya Mfumo yi endlile Mbalango wa “Pyrotechnical eka Hofisi ya xifundzankulu xa KapaVuxa na Hofisi ya Palamende Vukorhokeri bya Vuhlayiseki bya OPSC byi endlile Nhlelo wa Vuhlayiseki eka tihofisi ta swifundzankulu ti 3 Vuleteri bya Vuhlayiseki eka vatirhi lava ha ku thoriwaka vantshwa byi endliwile

Page 14: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 1�

5. XIKONGOMELO XA LESWAKU HI NGA ANTSWISISA KU YINI VUKORHOKERI

BYA HINA

PSC yi tirhisa SDIP ya lembe ximali ra 2011/12 loko ka ha yimeriwile ku pfumeleriwa ka

SDIP ya lembe ximali ra 2012/13, leyi nga ta angarhela nkarhi wo ringana malembe

manharhu.Ku ya hi Swinawana swa Timali ta Tiko, Muofisiri wa Vutihlamuleri wa vandla u

laveka ku lulamisa nkunguhato wa maqingha wa Rimba ra Nkarhi wa le Xikarhi ra Tirhiselo

ra Mali leri nga eku teni na Nkunguhato wa Matirhelo wa Lembe na lembe swa malembe

ximali ya 2013/14- 2017/18 wu humesiwile naswona wu kombisa mimpakaniso ya

mbuyelo wa ndzetelo wa maqingha na swikongomelo leswi PSC yi nga ta ringeta ku swi

fikelela hi nkarhi wa Nkunguhato wa le Xikarhi wa Maqingha. Nkunguhato wa PSC wa

lembe na lembe wa malembe ximali ya 2013/14 na wona wu humesiwile naswona wu

hlamusela nkatsakanyo wa mimanyeto wa PSC, mpimanyeto wa Rimba ra Nkarhi wa le

Xikarhi wa Tirhiselo ra Mali na maqingha ya swikongomelo swa PSC.

Tikhopi ta SDIP, Nkunguhato wa Maqingha na Nkunguhato wa Lembe wa Matirhelo swa

kumeka hi ku komberiwa ku suka eka Mulawuri:Vuhlanganisi na Vukorhokeri bya

Mahungu, Nkul Humphrey Ramafoko. Vuxokoxoko bya yena bya vutihlanganisi i Riq: (012)

352 1196, Imeyili: [email protected] . Matsalwa ya tlhela ya kumeka eka

webusayiti ya PSC, www.psc.gov.za

6. NHLANGANO NA VATIRHI

PSC yi na vatirhi va 245, lava katsaka Vakhomixinara. Tafula ra 2 laha hansi ri kombisa

nhlayo ya tiposo leti tatiweke ku sukela 31 Nyenyankulu 2013, ku ya hi ndhawu.

Tafula ra 2: Maavelo ya vatirhi ku ya hi ndhawu

Ndhawu Nhlayo ya vatirhi

Hofisi ya Xifundzha xa Kapa Vuxa - King William’s Town

7

Hofosi ya Xifundzha xa Free State - Bloemfontein 7

Hofisi ya Xifundzha xa Gauteng - Johannesburg 8

Nhloko ya Hofisi - Pretoria 179

Hofisi ya Xifundzha xa KwaZulu-Natal - Pietermaritzburg

6

Hofisi ya Xifundzha xa Limpopo - Polokwane 7

Hofisi ya Xifundzha xa Mpumalanga - Nelspruit 7

Hofisi ya Xifundzha xa Kapa N’walungu - Kimberley 7

Hofisi ya Xifundzha xa N’walungu Vupeladyambu - Mmabatho

7

Hofisi ya Palamente - Kapa 3

Hofisi ya Xifundzha xa Kapa Vuxa - Kapa 7

TOTAL 245

Page 15: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 2�

Tafula ra 3 laha hansi ri nyika avanyiso wa nhlayo ya vatirhi (ku katsa vatirhi lava nga na

vutsoniwa) ku ya hi rimbewu na rixaka eka xin’wana na xin’wana xa swiyenge swa ntirho

leswi landzelaka.

Tafula ra 3: Nhlayo ya vatirhi (ku katsa vatirhi lava nga na vutsoniwa) eka xin’wana na

xin’wana xa swiyenge swa ntirho leswi landzelaka ku sukela 31 Nyenyankulu 2013

Swiyenge swa ntirho

(SASCO)

Vaxinuna Vaxisati Nhlayo

Vantima Makhaladi Maindiya

Valungu

Vantima Makhaladi Maindiya

Valungu

Vafambisi va xiyimo xa le henhla

20 3 2 4 20 2 1 4 56

Vafambisi va le xikarhi

32 1 1 7 28 2 2 5 78

Vamabalana 23 1 0 0 38 2 3 1 68

Vatirhi va mitirho na vo xavisa, Va nkarhi hinkwawo

17 0 0 0 19 2 0 0 38

Mitirho yo olova

1 0 0 0 4 0 0 0 5

NHLAYO 93 5 2 11 109 8 6 10 245

Vatirhi lava ngana vutsoniwa

2 0 0 1 1 0 0 0 4

Mahungu yo ngetelela

Van’wana va vatirhi va PSC va tiva tindzimi timbirhi kumbe ku tlula eka khumen’we wa

tindzimi ta ximfumo ta Afrika Dzonga, i.e Xibunu, Xinghezi, IsiNdebele, Siswati, IsiXhosa,

IsiZulu, Sepedi, Sesotho, Setswana, Tshivenda and Xitsonga.

7. MPIMANYETO

PSC yi kumile R 162 117 000 eka lembe ximali ra 2012/13 .Tafula ra 4 laha hansi ri nyika

avanyiso wa leswaku mpimanyeto wu tirhisisiwile ku yini:

Nongonoko wa 1: Mafambiselo R 85 150 000

Nongonoko wa 2: Vurhangeri na Mintolovetiso ya Mafambiselo

R 24 793 000

Nongonoko wa 3: Nkambisiso na Mpimanyiso R 22 234 000

Nongonoko wa 4: Nhlanganiso na ku Lwa na Manyala

R 29 899 000

Nhlayo ya mali leyi tirhisiweke ya minongonoko R 162 076 000

Miholo ya vatirhi R 111 863 000

Vuleteri R963 803

8. VUXOKOXOKO BYA VUTIHLANGANISI

Ku kuma mahungu hi xitalo, u komberiwa ku tihlanganisa na

Page 16: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 3�

Prof Richard Levin

Mulawuri-Jenerali: OPSC

Riq: (012) 352 10 11

Fekisi012) 325 8322

Kherefu ya poso: Private Bag X121, Pretoria, 0001

Imeyili: [email protected]

Tikhopi ta swiviko hinkwaswo leswi nga hangalasiwa hi PSC swa kumeka eka Nhloko ya

Hofisi ya PCS na Tihofisi ta Swifundzhankulu. Swiviko swi tlhela swi kumeka eka

webusayiti ya PSC, www.psc.gov.za.

9. HI KUMEKA KWIHI

NHLOKO YA HOFISI HOFISI YA PALAMENTE

Mutshamaxitulu:Nkul. Ben Mthembu Muofisiri wa Palamende:Man.

Mulawuri-Jenerali : Prof Richard M Levin Noziphiwo Gwaza

Commission House Sanlam Golden Acre Building

Corner Hamilton & Ziervogel Streets 21st Floor

PRETORIA Adderley Street

0083 CAPE TOWN

Riq: (012) 352 1000 8001

Fekisi: (012) 325 8382 Riq: (021) 418 4940

Fekisi: (021) 418 1362

TIHOFISI TA SWIFUNDZHA

Xifundzhankulu xa Kapa Vuxa Xifundzhankulu xa Gauteng

Mukhomixinara: Nkul. Singata Mafanya Mukhomixinara: Nkul Michael Seloane

Mulawuri wa Xifundzha: Nkul. Loyiso Mgengo Mulawuri wa Xifundzha: Man. Dorothy

91 Alexander Road Nkwanyana

KING WILLIAM’S TOWN Ten Sixty-Six Building

5601 16th Floor, 35 Pritchard Street

Riq: (043) 643 4704 JOHANNESBURG

Fekisi: (043) 642 1371 2001

Riq: (011) 833 5721

Fekisi: (011) 834 1200

Xifundzhankulu xa Free State Xifundzhankulu xa Kapa-

Vupeladyambu

Mukhomixinara: Nkul. Paul Helepi Mukhomixinara: Dok Gavin Woods

Mulawuri wa Xifundzha wo khomela: Mulawuri wa Xifundzha : Nkul Paul

Nkul Matela Mohale Rockman

62 Fedsure Building Sanlam Golden Acre Building

Page 17: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 4�

3rd Floor, St Andrews Street 21st Floor, Adderley Street

BLOEMFONTEIN CAPE TOWN

9301 8000

Riq: (051) 448 8696 Riq: (021) 421 3980

Fekisi: (051) 448 4135 Fekisi (021) 421 4060

Xifundzhankulu xa N’walungu Vupeladyambu Xifundzhankulu xa Limpopo

Mukhomixinara: Man Mosa Sejosingoe

Mukhomixinara: Nkul. Matome

Mawasha

Mulawuri wa Xifundzha: Man

Thembekile Makhubele

Mulawuri wa Xifundzankulu:Man Thato Mohapi

Mmabatho Post Office Building Kirk Patrick Building

Ground Floor, University Drive 40 Schoeman Street

MMABATHO POLOKWANE

2735 0701

Riq: (018) 384 1000 Riq: (015) 291 4783

Fekisi: (018) 384 1012 Fekisi: (015) 291 4683

Xifundzhankulu xa Mpumalanga Xifundzhankulu xa KwaZulu-Natal

Xandla xa Mutshamaxitulu na

Mukhomixinara: Nkul. David Mkhwanazi Mukhomixinara: Man. Phelele Tengeni

Mulawuri wa Xifundzha wo khomela: Nkul. Barney Mavimbela Mulawuri wa Xifundzha:

Nkul. Bongani

Khonjwayo

iDUBE Building

19 Russel Street 249 Burger Street

NELSPRUIT PIETERMARITZBURG

1200 3201

Riq: (013) 755 4070 Riq: (033) 345 9998

Fekisi: (013) 752 5814 Fekisi: (033) 345 8505

Xifundzhankulu xa Kapa N’walungu

Mukhomixinara: Man. Moira Marais-Martin

Mulawuri wa Xifundzha: Nkul. Jacques Malan

1st Floor, Woolworths Building

Corner Lennox & Chapel Streets

KIMBERLEY

8300

Riq: (053) 832 6222

Page 18: KHOMIXINI YA VUKORHOKERI BYA MFUMO

Public Service Commission

Annual Report to Citizens 2012/2013 5�

Fekisi: (053) 832 6225