4 дүгээр ангиХувилбар 1Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Шидэт цоргоБат-Эрдэнэ хүү Буянт голдоо өдөржин сэлж, найзуудтайгаа тоглон наадна. Тэднийх хот

руу нүүхээр болов. Хүү их л баяртай байлаа. Гэвч үеийн нөхөд, өрж тоглодог чулуугаа орхиод явна гэхэд нэг л гунигтай. Тоглоод л баймаар... “Миний хүү, ус аваад ир” гэж эмээг хэлэхэд хувингаа аваад гарлаа. Шанагаараа ус хутган, хувингаа дүүргэх агшинд Буянт гол “Баяртай” гэх шиг мяралзан урсана.

Улаанбаатарт ирлээ. Хотын амьдрал хөдөөгийнхөөс их л өөр. Олон хүн, машин тэрэг, өндөр байшин, өнгийн гэрэл... Хамгийн элбэг нь ус байв. Айл бүрийн ханан дахь цоргоноос ус под под дусална. Хэн ч тоохгүй байгаа нь гайхмаар. “Усаа хайрла. Ус чандмань эрдэнэ” гэсэн өвөө, эмээгийнхээ захиасыг айлын хүү Ганаад хэлсэн ч тоосонгүй. “Хайран ус” гээд Бат-Эрдэнийг ухасхийгээд бүгд шоолон инээлдэнэ. Ус нь ширгэхгүй бас дуусахгүй байхыг бодоход энэ лав шидэт цорго байх аа. Бат-Эрдэнэ хүү ингэж бодоод аавдаа хэлэв.

-Шидэт цоргоноос хөдөө явуулъя, тэгэх үү?-Яагаад шидтэй гэж?-Ус нь дуусдаггүй юм чинь.-Дуусдаггүй юм гэж үгүй. Харин хайрлаж гамнах л хэрэгтэй гэж аав нь хэлэв.Бат-Эрдэнэд нэг санаа төрлөөдусалж байгаа усыг саванд тосохоор болов. Ганаа түүнийг

ажиглаад: “Цорго нь эвдэрсэн юм чинь дуслаад л байна шүү дээ” гэж хээвнэг хэлэв. Бат-Эрдэнэ үүнийг сонсоод “Тэгвэл цоргыг нь засчихъя, тэгэх үү” гээд хоёулаа ажлаа эхлэв.Асуултад хариулаарай. Дараах хариунуудаас зөвхөн нэгийг сонгож дугуйлаарай.1. Бат-Эрдэнэ хүү хаанаас ус авчирсан бэ?\1оноо/А. АйлаасB. Буянт голC. Ховд голD. Туул гол 2. Бат-Эрдэнэ хүүгийнх хаашаа нүүх болсон бэ?/ 1 оноо/ А. ХөдөөB. Өөр аймаг рууC. Улаанбаатар хотD. Сум руу3. Өвөө эмээ нь юу гэж захисан бэ?./1 оноо/ А. Хичээлээ сайн хийгээрэйB. Аав ээжийнхээ үгэнд сайн орооройC. Усаа хайрла.Ус чандмань эрдэнэD. Юу ч хэлсэн болно4.Дараах үгс ямар тийн ялгалын нөхцөлөөр хувилсныг зөв харгалзуулаарай./1оноо\1. Хааны а.гарах 2. Хонхыг б. чиглэх 3. Сахиулаас в.хамтрах 4. Цэргээр г. харъяалах 5.Хонхтой д.заах 6. Чих рүү е. үйлдэх А. 1г 2д 3а 4е 5в 6б В.1д 2г 3а 4е 5в 6б С.1а 2б 3в 4д 5г 6е5. Харьцуулж бичээрэй. /2 оноо\

Хотын амьдрал Хөдөөний амьдрал......................................................................................................................... .................................................................................................................

..............................................................................

........................................ .................................

..............................................................................

.............. ............................................................ ....

......................................................................... ......

.......................................................................

............. ...........................................................

..............................................................................

6. Хүүгийн сэтгэлд яагаад баяр гуниг зэрэгцсэн бэ?\ 2 оноо/ .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

...... .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

........7. Хүү яагаад” Шидэт цорго” гэж бодсон бэ? \2оноо\.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................8. Аав нь юу гэж хэлсэн бэ?/1 оноо/......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................9. Эхээс юуг ойлгож ухаарсан бэ?/2 оноо/....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10.”Усаа хайрлах” талаар 30-35 үгтэй уриалга бичээрэй. /3оноо/........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР \12оноо\Үеийн найзууддаа хандан “Ухаарал” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ТҮЛХҮҮР“ Шидэт цорго” сэдвийн унших чадварын оноо

Даалгаврын дугаар

Зөв хариулт

Даалгавар Оноо

1 B. Буянт гол 1оноо2 C. Улаанбаатар 1оноо3 C. Усаа хайрла.Ус чандмань

эрдэнэ1оноо

4 А 1г 2д 3а 4е 5в 6б 1оноо5. 2оноо: Хот хөдөөгийн амьдралын

тухай бичсэн бол 2онооДутуу бичсэн бол 1онооОгт бичээгүй бол 0 оноо

6 2оноо : Баяр гунигийг тайлбарлан бичсэн бол 2оноо

Дутуу бичсэн бол 1онооОгт бичээгүй бол 0оноо

7 2оноо: Өөрийн бодлоо баталж бичсэн бол 2оноо

Дутуу бичсэн бол 1онооОгт бичээгүй бол -0оноо

8 Дуусдаггүй юм гэж үгүй. Харин хайрлаж гамнах л хэрэгтэй

1оноо

9 2оноо:Юу ухаарсан цаашид яаж хэрэгжүүлэх талаар бичсэн бол 2оноо. Зөв бичих гэж оролдсон

бол 1онооОгт бичээгүй бол 0оноо

10 3оноо: Усаа хайрлан хамгаалах талаар утга давхардуулахгүй

үгийн тоог баримталж бичсэн бол 3оноо

Аль нэгийг дутуу илэрхийлсэн үгийн тоонд хүрсэн бол 2оноо,Зөв бичих гэж оролдсон бол

1онооОгт бичээгүй бол -0 оноо

Бичих “Ухаарал” Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар:

чадвар сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 2Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Саад Эрт урьдын цагт нэгэн хаан амьдардаг байжээ. Тэр хаан нэг өдөр ордон руу ордог зам дээр том хад тавиулаад өөрөө цонхоор юу болохыг харан суужээ.

Өглөөнөөс үд хүртэл тэр замаар хаант улсын хамгийн баян чинээлэг худалдаачид, аянчид, ордныхон гээд олон янзын хүмүүс өнгөрчээ. Тэд бүгд л замд тээглэсэн хадыг тойрон гарч ордонд орцгоожээ. Ихэнх нь хааныг их л өндөр дуугаар шүүмжилж байжээ. Ард олноосоо авсан татвараа замын засварт хэрэглэсэнгүй гэцгээж байлаа.

Эцэст нэг тосгоны тариачин тэр замаар ирж явна. Ордонд жимс хүнсний ногоо авч ирж байжээ. Үүрч ирсэн сагсаа газар буулгаад зам дээр тээглэсэн хадыг түлхэж эхэллээ. Эцэст нь ихэд ядарч хөлс нь гарсан боловч хүнд хадыг замаас зайлуулж чадав. Тариачин эр сагсаа үүрээд босох гэтэл түүний замаас зайлуулсан хадны доорх бяцхан нүхэнд ууттай зүйл байхыг харжээ. Онгойлготол дүүрэн алт... Мөн хажууд нь хааны бичсэн зурвас байлаа. Зурваст “Хадыг замаас зайлуулсан хүн энэхүү алтыг авна” гэжээ.

Тариачин эр болсон явдлаас их зүйл сурчээ. “Саад болгон таны амьдралыг илүү сайжруулах нэгэн боломж юм...”Асуултад хариулаарай. Дараах хариунуудаас зөвхөн нэгийг сонгож дугуйлаарай1. Хаан өөрийн ордон руу ордог зам дээр юу тавьсан бэ?/1оноо/ А. Нуур цөөрөмB. Ой модC. Хад чулууD. Байшин барилга2. Замаар явах ард түмэн хэнийг шүүмжилдэг байсан бэ?/1оноо/А. ХудалдаачингB. ТариачингC. ХааныгD. Анчинг3. Хэн хадыг замаас зайлуулсан бэ?/1оноо/ А. Захын худалдаачин ба ард иргэдB. ТариачинC. ХаанD. Ард иргэд4. Тариачин эр хадыг зайлуулж газраас юу олсон бэ?/1оноо/ А. Жимс ногооB. Алт эрдэнэсC. Чулуу модD. Мөнгө төгрөг5.Тохируулан холбоорой./1оноо/1.Нэрлэх А. замд 2.Харъяалах Б.бодлоор 3.Заах В. замын4. Өгөх орших Г. Түгээгч 5.үйлдэх Д. Эзнийг

6.хамтрах Е. хувинтайА.1г 2в3д 4а 5б 6е В.1а 2б3в 4г 5д 6е С. 1б 2а 3в 4г 5д 6е D. 1а 2в 3б4г 5е 6д6. Жинхэнэ нэрийг олоорой/1оноо/А.Эмчил В.эмчлэх С.эмчилгээ D.Эмнэх7. Хаан замын голд яагаад чулуу босгосон бэ?/2оноо\.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................8. Хаан ямар зан төрхтэй хүн байсан бэ?/2оноо/....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................9. Тариачин хаан хоёрт ижил төстэй зүйл байна уу? /2оноо/......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10. Эрдэм номтой болохын тулд чи ямар саад бэрхшээлийг даван туулах ёстой вэ?./30-35 үгэнд багтаан бичээрэй./ 3оноо/.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР \12оноо\“Хүний сайхан сэтгэл” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

ТҮЛХҮҮР“ Саад” сэдвийн унших чадварын оноо

Даалгаврын дугаар

Зөв хариулт

Даалгавар Оноо

1 С Хад чулуу 1оноо2 С Хааныг 1оноо3 В Тариачин 1оноо4 В Алт эрдэнэс 1оноо5. А 1г 2в3д 4а 5б 6е 1оноо6 С эмчилгээ 1оноо7 2оноо: Өөрийн бодлоо баталж

бичсэн бол 2онооДутуу бичсэн бол 1онооОгт бичээгүй бол -0оноо

8 2оноо: Хааны зан чанарын талаар бичсэн бол 2оноо

Дутуу бичсэн бол 1онооОгт бичээгүй бол-0оноо

9 2оноо: Ижил төстэй шинжийг бичсэн бол -2оноо

Дутуу бичсэн бол -1онооОгт бичээгүй бол -0оноо

10 3оноо: Даван туулах саад бэрхшээлийн талаар утга

давхардуулахгүй үгийн тоог баримталж бичсэн бол 3онооАль нэгийг дутуу илэрхийлсэн үгийн тоонд хүрсэн бол 2оноо,Зөв бичих гэж оролдсон бол

1онооОгт бичээгүй бол -0 оноо

““Хүний сайхан сэтгэл” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Нийт оноо

Хувилбар 3

Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.Баавгай, нохой, чоно гурав

Эрт цагт баавгай, нохой, чоно гурав хамтран амьдран суудаг байжээ. Тэр гурав шөнөдөө нэг урцанд өдөр нь хоол хайн явдаг байв. Орой бүгд урцандаа ирж өдрийн болсноо хүүрнэн ярилцаж инээдэм ханиадам болдог байв. Баавгай нэг өдөр алга болов. Хоёр хоног урцандаа ирсэнгүй. Нохой сэтгэл зовнин чононд хэлсэн нь:

- “Хөөрхий муу баавгай алга. Хойноос нь явахаас” гэхэд чоно:- “За яахав тэр тэнэг хаа холдов гэж. Нэг юм олоод чи бид хоёроос нууж хааж идэж яваа”

гэхэд нохой: - Хөөрхий муу баавгай тийм ч сэтгэлтэй биш, чи арай хэтрүүллээ гэжээ.

Чоно нохой хоёр ийнхүү тар тур хийгээд эрэлд гарлаа. Чоно хэлсэн нь:

- Чи зүүн тийшээ яв. Би баруун тийшээ явна. Миний хойноос бүү яваарай гээд чоно баруун тийшээ шогшлоо. Гэтэл нохой:

- Яагаад чоно миний хойноос бүү яваарай гэдэг биллээ чонын хойноос сэм шогшиж явлаа. Хөөрхий муу баавгай анчны занганд ороод амь тавих шахаж харагдав. Чоно баавгайн дэргэд очоод улам хуцаад хонгогоос нь нэг хазаад, багалзуураас нь хазахаар дайрахад бааавгай халсэн нь:

- Чи бид олон жил нэг урцанд амьдралаа. Чи намайг зооглох гэж байна уу? гэхэд чоно: - Нэг урцанд амьдрах нь хамаагүй, чадалтай нь чадалгүйгээ зооглож яв” гэсэн бурхан

багшийн зарлиг яалаа даа. Хоол олдохгүй гуриатаж үхсэнээс чамайг идээд “Үхсэн нь дээр” гээд чоно ч ухасхийлээ, нохой ч зэрэг дайрлаа. Нохой чоныг баавгайд хүргэлгүй багалзуурдав. Чоно нохой хоёр хүч мэдэн өрсөлдлөө. Гэтэл буун дуу тас хийхэд санаа муут чоно сунан уналаа.

Нохой баавгайн дэргэд очиж хуцав. Анчин эр буугаа хаяад алд илүү илд бариад ханцуй шамлан баавгай руу дайрахад сайн санаат нохой анчин эрийн өөдөөс ухасхийв. Анчин хутгаа хаян зугтав.

Сайхан сэтгэлт нохой занганаас баавгайг арай гэж салган авч, урцандаа очиж амар сайхандаа жаргаж гэнэ. Харин санаа суут чоныг сахисан хэрээнүүд шавжээ.

1. Баавгай хоёр хоног яагаад урцандаа ирээгүй вэ? \1оноо\А. Баавгай ойд төөрсөнБ. Баавгай хоол олоод нууж идсэн учраас В. Чоно баавгайг хорлосон учир Г. Баавгай анчны хавханд орсон учир

2. Чоно яагаад нохойг зүүн тийшээ яв, би баруун тийш явна гэж хэлсэн бэ? \1оноо\А. Чоно баавгайг өрөвдөөд санаа нь зовсон учирБ. Чоно баавгай хоёр дотно найзууд учраасВ. Чоно баавгайг хаана байгааг мэдэж байсан учраасГ. Чоно сайхан сэтгэлтэй учраас

3. Нохойн хийсэн үйлийг зөв дараалалд оруулсан хэсгийг ол. \1оноо\1. Нохой сэтгэл зовнин баавгайг хайхаар явсан. 2. Баавгайг занганаас аварсан.

3. Чонотой хүч мэдэн өрсөлдсөн. 4. Анчин эрийн өөдөөс дайрсан.

А. 4, 3, 2, 1 Б. 2, 1, 4, 3 В. 1, 3, 4, 2 Г. 1, 3, 2, 4

4. Хавханд орсон баавгайд чоно юу гэж хэлсэн бэ? \1оноо\А. Чи бид нэг орцонд олон жил амьдарсан учир зовлонгоос чинь салгаж өгьеБ. Нохой чамайг хайгаад зүүн тийшээ явсан. В. Чи яагаад 2 хоног урцандаа ирсэнгүй вэ? Г. Хоол олдохгүй гуриатаж явснаас чамайг иднэ.

5. Нохой ямар сайн үйл хийсэн бэ? \1оноо\А. Чоно хүн хоёроос баавгайг аварсан. Б. Нохой баавгайн дэргэд очсон.В. Чоныг хэрээнүүдээс аварсан. Г. Нохой чоныг сэм дагаад явсан.

6. Дараах үгийн балархай эгшиг ямар үргээо орсон бэ? \1оноо\ харах

А. Эгшигжүүлэх Б. ялгах В. Зөөлрүүлэх7. Эхийн утгад тохирох зүйр үгийг сонгоод, өгүүлбэр зохиогоорой. \2 оноо\

А. Дэм дэмэндээ дээс эрчиндээБ. Муу санаа биеэ отно. В. Ажлыг их гэж бүү шантар, хийвэл дуусна.

Өгүүлбэр: .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичээрэй. \сорив, харав, соров, харив\2 оноо\Тулгаа, дүүгээ дагуулаад гэртээ ................Тэнгэрт гялалзах оддыг............................Тамирчид хүч чадлаа ..............................Дэлгэр, ундаагаа соруулаар...........................

9. Асуултад тохирох өгүүлбэр зохиогоорой. \2 оноо\Хэн? Хэн? ямар? юугаар? юу? юу? хийв?......................................................................................................................

10. “Бусдад тус хүргэе” сэдэвт 35-40 үгтэй уриалга бичээрэй. \5 оноо\........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Хүн чанар” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................Даалгаврын түлхүүр: Баавгай нохой чоно гурав

№ Оноо Зөв хариулт Тайлбар1 Сонгох 1 г2 1 в3 1 в4 1 Г5 1 а6 1 б7 Задгай 2 б Зөв зүйр цэцэн үгийг сонгосон бол

1 оноо, өгүүлбэр зохиосон бол 1 оноо

8 2 Зөв байрлуулсан үг бүр 0.5 оноо нийт 2 оноо9 2 Асуулт бүрт тохирсон үг сонгож зөв өгүүлбэр

бүтээсэн бол 2 оноо, асуулт бүр 0.3 оноо10 5 Хэнд хандаж, юуг уриалахаа, яаж уриалахаа

бичсэн бүтэц бүрэн бол 5 оноо,Зөв бичихийн алдаа үг тус бүр 0.1 оноо

“Хүн чанар” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Нийт оноо

Хувилбар 4Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Бяцхан бамбаруушБяцхан бамбарууш эхтэйгээ ойн дунд суудаг байжээ. Нэгэн өдөр зэргэлдээ ойгоос хэдэн

бамбарууш зочлон ирж, өвс хулс модны мөчрөөр ур муутайхан овойлгосон гэрийг нь,-Яасан гоё гэр вэ?гэж магтацгаав.-Энэ юу ч биш, нөхөд минь. Бид гал түлж, самар хуурдаг гэж бяцхан бамбаруушийг

гайхуулахад,-Уухай, сайн худлаа ярь!Баавгай хэзээ тэгж гал түлж байгаа юм бэ?гэж ирсэн зочид нь

ам амандаа хүнгэнэлдэв.-Үнэн, худлаа гэвэл та нар харж бай гэж бяцхан бамбарууш хашгирлаа.

Бяцхан бамбарууш ойд зугаалж яваад хайрцаг чүдэнз олсон юм байж. Тэр чүдэнзийг нь аваад нуучихжээ.

-Аль вэ чиний гайхуулаад байсан гал чинь? гэж ирсэн бамбаруушийн нэг нь асуув.Бяцхан бамбарууш хамаг юмаа онгичин байж хайрцаг чүдэнзээ олов. Бүх бамбарууш

түүнийг тойрон,-Хачин маягтай эд байна гэж шагшицгаав. Бяцхан бамбарууш,-Та нар харж бай, гал гэж ийм юм байдаг юм гээд чүдэнзээ зураад орхисон нь эв дүй

муутай гар нь чүдэнзнийхээ модыг хуга даржээ.Зочид элгээ хөштөл хөхрөлдөв. Бяцхан бамбарууш дахиад л чүдэнзээ зурав.Гал манас хийж, утаа боллоо. Бүх бамбарууш цочин ухарцгаав. -Харав уу та нар, гал гэж үүнийг хэлдэг юм гэж бамбарууш онгирон хашгирлаа. Гэтэл гал

өвсөнд авалцаж эхийнх нь барьсан овоохой шатаж улаан гал болов. Зочин бамбаруушнууд ам хамраа даран хахаж цацан зугтаахдаа,

-Хамаагүй асаавал чүдэнз шиг аюултай юм алга! гэж хүрхрэлдэв.

1. Бамбаруушийн зан чанарыг илтгэсэн хэсгийг олоорой. \1оноо\

А. даруухан

Б. онгироо

В. дуулгавартай

Г. ичимхий

2. Хүнгэнэлдэх гэсэн үгийн утгыг олоорой. \1оноо\

А. чанга дуугарах

Б. олноор хүнгэнэн дуугарах

В. дуулах

Г. орилох, хашгирах

3. Буцхан бамбарууш шүдэнзийг хаанаас олсон бэ? \1оноо\

А. Ойгоос Б. Гэрээсээ В. Ээж нь өгсөн

4. Уухай, сайн худлаа ярь! Гэсэн өгүүлбэрт тохирох тодорхойлтыг олооорой.

А. Асуух өгүүлбэр

Б. Анхааруулах өгүүлбэр

В. Хүүрнэх өгүүлбэр

Г. Захирах өгүүлбэр

5. Ялгах эгшигтэй үгийг олоорой. \1оноо\А. хуга Б. бамбарууш В. хамаг Г. чүдэнз

6. Дараах хэлцийг ойролцоо утгатай нь харгалзуулаарай.

а. нүдэндээ галтай нүүрэндээ цогтой 1. баярлах b. магнай тэнийх 2. сайтар бодох c. ухаан зарах 3. туслах d. гар сунгах 4. сэргэлэн цовоо

A. а-1, b-2, c-3, d-4 Б. a-1, b-2, c-4, d-2 В. a-2, b-3, c-1, d-4 Г. a-4, b-1, c-2, d-3 7. Дараах өгүүлбэрийг орон байр, цаг хугацаа заасан үгээр дэлгэрүүлэн бичээрэй.

Бамбарууш чүдэнз асаав. \2 оноо\.............................................................................................................................................................

8. Яагаад? Ямар учраас гэсэн асуух үг ашиглан бамбарууш чүдэнз асаах болсон шалтгааныг илрүүлэх 1 асуулт зохиогоорой. \2оноо\

9. “Нэг шүдэнз нэлээд их гал” сэдвээр үеийн найзууддаа анхааруулсан утгатай 35-40 үгтэй зөвлөмж бичээрэй. \5 оноо\

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

............................................................................................................................ .....................................

.......................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Хүн чанар” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................Даалгаврын түлхүүр: Бяцхан бамбарууш

№ Оноо Зөв хариулт Тайлбар1 Сонгох 1 в2 1 б3 1 а4 1 б5 1 а6 1 г7 Задгай 2 Орон байр цаг хугацааг заасан үгээр

дэлгэрүүлсэн бол 2 оноо, орон байр заасан үг бичсэн бол 1 оноо, цаг хугацааг заасан үг бичсэн бол 1 оноо

8 2 Яагаад, ямар гэсэн үгийн ашиглан асуух өгүүлбэр зохиосон бол 2 оноо

9 5 Анхааруулсан, галын аюулаас сэргийлсэн утга агуулгатай зөвлөмж бичсэн бол 5 оноо, алдаатай үг бүр 0.1 оноо

15 оноо“Хүн чанар” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 5Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарайЗуун настай өвөө

Би нэг удаа хачин жижигхэн биетэй бараг хүүхэд шиг биетэй өвгөнтэй тааралдсан юм. -Ээ хүү минь, яагаад тэвэг өшиглөж байгаа юм бэ дээ? Бөөр чинь өвдөнө боль гэж хэлэхэд нь би: - Яадаг юм бэ? гэж хэлээд зугтаасан юм. Түүнээс хойш бараг жилийн дараа би аавтайгаа наадам үзэхээр явлаа. Аав “Хүүе, Онгоо өвөө” гэж дуу алдаад ухасхийв. Харвал өнөөх жижигхэн өвөө тэнд явна. Аав минь тэр өвгөнтэй золгоод хоёр хацраа үнсүүллээ. - Миний хүү танилц. Энэ өвгөнийг Онгоо өвөө гэдэг юм. Аавыг нь өлгийтэй байхад тэвэрч, саатуулж, хүн болгоод сүүлд нь надад бас бичиг үсэг зааж, үлгэр ярьж өгч өсгөсөн ачтай хүн. Би ичихдээ аавынхаа араар оров.1. Хүү яагаад ичсэн бэ?.........................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................2.Эхийн гол санаатай тохирох холбоо үгийг олж доогуур нь зураарай.А. ачтай хүн Б. ахмадыг хүндэтгэх В. тэвэг өшиглөх3.Эхийн хэсэг бүрт тохирох гарчгийг зөв харгалзуулаарй.А. Эхлэл хэсэг Онгоо өвөөБ. Гол хэсэг Ачтай өвөөВ. Төгсгөл хэсэг Жижигхэн өвөө4.Эхээс дан эгшигт гийгүүлэгчээс бүтсэн 5 үг олж бичээрэй........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5. Ертөнцийн гурвыг дууриан зохиож бичээрэй.Тэнгэр баганагүй нэг дутуу ......................................................................................................................Уул бүслүүргүй нэг дутуу .....................................................................................................................Далай бүлүүргүй нэг дутуу ......................................................................................................................6. Хэлц үгийн утгыг тайлбарлаарай.Нүд ирмэх зуур..................................................................................................................................................Дотор онгойх......................................................................................................................................................

7.Дараах үгсэд тохирох нөхцөлийг залгаад, холбоо үг бүтээгээрэй. \-ийг, ыг, аар, оор\Чихэр+ ийн =чихрийн Чихрийн цаас, чихрийн амт, чихрийн уутХудаг..........................................................................................................................................................................Аврал..................................................................................................................................................................Анги.....................................................................................................................................................................Сурах................................................................................................................................................................Хоргол.......................................................................................................................................................................

8.Дараах үгсэд – я, е, ё залгаарай. Хураа.................................................................. Хүндэл............................................................................... Усал................................................................... Инээ...................................................................................

9. Зөв харгалзуулаарай.7+7=Э самар, намар, санал9+7=Э тасар, дусал, цацал9+9=Э үдэш, нухаш, дээжис7+х=Э явах, харих, өгөх9+х=Э очих, унших, бодох7+9=Э-гүй арц, ард, хөлдСХ+ТЧ=Э-гүй уст, эрхт, нисч

10. Харгалзуулаарай.Э+УЭ=ба Э гээнэ аяга+ыг=аягыгГ+УЭ=ба Э гээнэ улирал+ын=улирлынГ+Г=ба Э гээнэ арав+н=арван

“Миний дуртай ном”сэдвээр 40-50 үгтэй эх зохион бичнэ үү? Номонд юуны тухай өгүүлдэг вэ? Хэний зохиол вэ? Зохиолын гол дүр Яагаад чиний унших дуртай ном болсон тухай

.........................................................................................................гэх мэт төлөвлөгөөний дагуу бичээрэй.

“Миний дуртай ном”................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

............................................................................Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Миний гэр бүл” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

..ХАРИУ ЗААВАР4-Р АНГИ МОНГОЛ ХЭЛ: ДААЛГАВАР – 5 Зуун настай өвөө

Д.д Зөв хариулт Оноо Онооны задаргаа

1. 1 Хүү буруу зүйл хийснээ ухаарсан, Аавынхан багш байсанд ичсэн.

2. Б 1

3. 1.5 Эхлэл – Жижигхэн өвөө, Гол - Онгоо өвөө, Төгсгөл – Ачтай өвөө

4. 1 Бараг, Онгоо, өвгөний, миний, оровүг тус бүр

0.25оноо

5. 1.5 Дуурайн зохиосон бол мөр тус бүр 0.5 оноо

6. 2 Маш хурдан, агшин зуур, хоромын зуурСэтгэл тайвшрах, сэтгэл амрах

7. 1.5 Худгийг манах, аварлаар гарах, хорголыг түүх, түлэх, хураах

8. 2 Хураая, усалъя, хүндэлье, инээе

9. 3.5 А – 7, Б – 2, В – 6, Г – 4, Д – 5, Е – 3, Ё -1

10. 1.5 1 – в, 2 – б, 3 –а

Унших чадвар – 16.5

2. Бичих чадварыг дүгнэх даалгаварДараах эхээс алдаатай бичсэн үгийг олж засаж бич.

1.

2.5

өлссөн, авч, болсныг, Бүргэдээс авахаар,тус бүр 0.5 оноо

2. 1 Алдаагүй цэвэр бичсэн бол 1оноо

Бичих

чадвар

“Миний дуртай ном”сэдвээр 40-50 үгтэй эх зохион бичнэ үү?

Зорилгодоо

нийцүүлэх

эх бичих

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо 6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 6Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

Хуш Нэгэн цэцэрлэгт хуш мод ургаж байжээ. Он жил өнгөрөх тусам улам томорч, өндөр гоолиг

болсоор байж. Саглагар сайхан бие нь бусад модны дээгүүр ганхаж сүүдрээ тэдэн дээр тусгадаг болов. Гэвч хуш өөдөө тэмүүлэх тусмаа гайхуулж сайрхах нь ихсэв. Хуш бусад бүх модыг өөлөн шоолж, ээлжлэн тайруулж дуусчээ. Хушийг цэцэрлэгийн бүрэн эрхт эзэн болоход цэцэрлэгийн оронд дан хувхайрсан хожуул үлджээ. Тэгтэл нэг өдөр ер бусын хүчит салхи шуурав. Сагсуу хуш байдгаараа салхи сөрөн, хүчирхэг үндсээрээ газраас зууран тогтож ядлаа. Салхины замд тээглэх өөр мод байхгүй болохоор салхи ум хумгүй уулгалан дайрчээ. Адаг сүүлдээ тэсэхээ болиод, булга үсэрч газарт тэрийн ойчжээ. 1.Нэгэн цэцэрлэгт юу ургаж байсан бэ? A. цэцэг B. мод C. хуш мод D. нахиа 2. Хуш мод яагаад бусдад сайрхах болсон бэ? A. өөдөө тэмүүлэх гэж B. өндөр гоолиг, саглагар сайхан ургасан учраас C. хувхайрсан хожуул үлдсэн учраас D. бусад бүх модыг өөлөн шоолох гэж 3. Эхийн үйл явдлыг зөв дараалалд оруулаарай. 1) Адаг сүүлдээ тэсэхээ болиод, булга үсэрч газарт тэрийн ойчжээ. 2) Он жил өнгөрөх тусам улам томорч, өндөр гоолиг болсоор байж. 3) Сагсуу хуш байдгаараа салхи сөрөн, хүчирхэг үндсээрээ газраас зууран тогтож ядлаа. 4) Хуш бусад бүх модыг өөлөн шоолж, ээлжлэн тайруулж дуусчээ.

А. 2, 4, 3, 1 В. 3, 1, 4, 2 С. 3, 1, 2, 4 D. 3, 4, 2, 1 4. Дараах зүйр үгээс эхийн утгад тохирохыг сонгож бичнэ үү? А. Ганц мод гал болдоггүй, ганц хүн айл болдоггүй В. Бушуу туулай борвиндоо баастай С. Өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр D. Дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ 5. Нөхөрлөлийн тухай зүйр цэцэн үгийн эсрэг үгийг нөхөж бичээрэй. A. Эвлэвэл бүтдэг ........…................................... гутдаг Б. Хагацашгүй ....................... нөхөртөө Марташгүй муу үгийг бүү хэл6. Зөв харгалзуулаарай. 1) Уул, усны нэр а. Доржийн Бат 2) Газар орны нэр б. Хэрлэн гол 3) Албан газрын нэр в. Баруун-Урт 4) Хүний овог нэрг. НҮБ 7.Дараах өгүүлбэрүүдэд тохирох цэг тэмдгийг бичээрэй. Та нар дэлхийн түүхээс юу мэдэх вэ ( ) Бид эх дэлхийгээ хайрладаг ( ) 8.Үгсийг зөв дараалалд оруулан өгүүлбэр зохиож бичээрэй. Аальгүй, хүн, унах, үгэнд, Агсам, унах, морь, нүхэнд 9. Зөв харгалзуулан зураарай. 1) хүний зүйл а. дуу, шүлэг 2) ургамлын зүйл б. хуш, нахиа 3) амьтны зүйл в. сэтгүүлч, өвгөн 4) хүний бүтээсэн зүйл г. шоргоолж, үхэр 10.Хамаатуулах утгатай бүтээвэр нөхөж бичээрэй. Бие ( ........ ) засаад, гэр ( ......... ) зас.

1. Бичих чадварыг дүгнэх даалгавар Дараах оньсогон эхийг энгийн өгүүллэг болгон бичээрэй.

Аав анд явсан ньАав минь “Урд голын дэрс сайхан, хойд уулын бургас сайхан”-аа унаад, “Хөтөл дээр хөөмий мэргэн, хөлөө жийсэн жиймий мэргэн”-ээ үүрээд явж байтал “Газар дор шар тос” бишгүй тааралдаж гэнэ. Гэвч аав түүнийг тоосонгүй. Зөвхөн “Нам нам гүйдэлтэй, навчин шар дээлтэй”-г харж явлаа. Тэгтэл гэнэт “Тал дээр тайванхан, ташуургүй гуйванхан” үзэгдэв гэнэ. Тийнхүү яаран буугаад, “Хөтөл дээр хөөмий мэргэн, хөлөө жийсэн жиймий мэргэн”-ээрээ палхийлгэсэн чинь нөгөө амьтан бараа сураггүй алга болов. Аав өдөржин тэнэсний эцэст “Мөсөн дээр мөнгөн аяга” мэлтийж байхад авласан ангүй ирлээ.

Дээрх эхийг энгийн өгүүллэг болгон бичээрэй. Аав анд явсан нь................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Модоо хайрлаж хамгаалъя” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.

ХАРИУ ЗААВАР4-Р АНГИ МОНГОЛ ХЭЛ: ДААЛГАВАР – 4 Хуш

Д.д Зөв хариулт Оноо Онооны задаргаа

1. С 1

2. В 1

3. А 2

4. А 1

5. 2 Эвлэвэл бүтнэ. Ховловол гутна. Хагацашгүй сайн нөхөртөө Мартагдашгүй муу үг бүү хэл.

6.ы 2 1 – б, 2 – в, 3 – а, 4 – г

7. 2 Асуултын тэмдэг, Цэг тавина.

8. 2 Аальгүй хүн үгэнд унах. Агсам морь нүхэнд унах.

9. 1 - в, 2 – б, 3 – г, 4 –а

10– 1 Биеэ засаад, гэрээ зас

Унших чадвар – 14

2. Бичих чадварыг дүгнэх даалгаварДараах оньсогон эхийг энгийн өгүүллэг болгон бичээрэй.

1.

3.5 Оньсого зөв таасан бол тус бүр 0.5 оноо

2. 2.5 Алдаагүй зөв, цэвэр , эхийн дараалал алдахгүй бичсэн бол

Бичих

чадва

“Модоо Зорилгодоо

нийцүүлэх

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

р хайрлаж хамгаалъя”

сэдвээр 80-100

үгэнд багтаан

эх

зохиожбичээрэй

эх бичих 1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо 6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 7Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Сайхан сэтгэлБүргэдийн ангаахай үүрнээсээ толгойгоо цухуйлган хадан хясааны доогуур эргэлдэн

нисэж байгаа олон шувууг ажиглажээ. -Ээж ээ, энэ юун олон шувуу вэ? гэж ангаахай асуув.-Бидний анд нөхөд байна. Бүргэд ганцаараа амьдардаг шувуу. Гэхдээ хааяа тэдэнд найз

нөхөд хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол бүргэд юуных нь шувуудын хаан байх билээ. Чиний харж байгаа бүх шувууд бидний анд нөхөд гэж ээж бүргэд ангаахайдаа хэллээ. Ээжийнхээ хэлсэн үгийг ангаахай сайтар бодоод тэднийг анд нөхдөө гэж санах болов. Тэгснээ гэнэт чарлаж:

-Хүүе, тэд нар манай хоолыг хулгайлж байна гэв.-Тайвшир даа. Үр минь, тэд биднээс юу ч хулгайлаагүй. Би тэднийг өөрөө дайлсан юм.

Бүргэд өөрөө хэчнээн өлсөж байлаа ч дэргэдээ байгаа шувуутай хоолоо хувааж иддэг жамтай. Ийм өндөрт байгаа шувууд хоол олж идэхэд хэцүү тул бие биеэ дэмжиж тусалдаг юм гэжээ.

Үнэнч сайн нөхөдтэй байя гэж бодсон хэн ч бусдын гачигдлыг анхаарч байх хэрэгтэй юм.1. Бүргэд ангаахайтайгаа хаана амьдардаг вэ? \1 оноо\

А. Хадан хясааны дээр Б. Өндөр ууландВ. Тэнгэрт Г. Нүхэнд

2. Бүргэд яагаад шувуудын хаан бэ? \1 оноо\А. ӨвдсөнБ. Хоолоо бусад шувуунд алдсанВ. Найз нөхөд ихтэйГ. Том биетэй учраас

3. Ээжийнхээ хэлсэн үгийг сонссон ангаахай юуг ухаарсан бэ? \1 оноо\А. олон шувуудыг анд нөхдөө гэж ухаарсанВ. Шувуудыг дайснаа гэж ухаарсан

4. Үнэнч сайн нөхөдтэй байхын тулд ямар байх хэрэгтэй вэ? Өөрийн бодлыг бичээрэй. \2 оноо\...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Хэрэв чи ээж бүргэд байсан бол бусад шувуунд хэрхэн туслах байсан бэ? Төсөөлөн бодоод бичээрэй. \3 оноо\..................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.............................................................................................

ХОЁР. Дараах даалгаврыг гүйцэтгээрэй.

1. Дараах үгийн авиа, үсгийг тодорхойлно уу? \1 оноо\Ангийнхаа-..............................................................................................................

2. Дараах өгүүлбэр дэх алдаатай үгийг засаж бичээрэй.\1,5 оноо\Ээжийн дээлийг оёоёо. Ангидаа орьё. Шинэ хувцсаа өмсөе.....................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Тийн ялгалын нөхцөлөөр хувилган бичээрэй. \4 оноо\Нэрлэх - сонгууль ................................................................................................................................ ................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ........................................................................

4. Үгсийг асуух үгтэй нь зөв харгалзуулан холбоорой. \2,5 оноо\1.Солонго а. яах?2.алим б. ямар?3.өндөр в. хэн?4.мянга г. юу?5.алхах д. хэд?

4. Найздаа зориулж өөрийн төрсөн өдрийн урилгыг 20-25 үгэнд багтаан бичнэ үү? \5 оноо\

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Тусч зан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ТҮЛХҮҮР

“Сайхан сэтгэл” эхийн хариу

№ хариулт онооI хэсэг

1 а 12 в3 а 14 Үнэнч сайн нөхөдтэй байя гэж

бодсон хэн ч бусдын гачигдлыг анхаарч байх хэрэгтэй юм.

1

5 Өөрийн бодлоор санаагаа зөв утгатай илэрхийлж, алдаагүй бичсэн бол

1 – 2оноо

6 асуултаа ойлгож өөрийн бодлоо цэгцтэй илэрхийлж бичсэн бол

1 – 3 оноо

II хэсэг7 9 үсэг, 7 авиа 1 оноо8 үг бүр 0.5 оноо 1.59 тийн ялгал тус бүр 0.5 410 зөв харгалзуулсан хэсэг тус бүр 0.5 2.511 үгийн тоонд багтаан, урилгын бүтцийг

гарган алдаагүй зөв бичсэн бол5

Тусч зан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 8

Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Баавгайг шийтгэсэн нь

Эрт урьд цагт хөвчийн эзэн баавгай ойн амьтдын амар тайван амьдралд тун ч их саад болдог байжээ. Тэр аймшигтай чанга хурхирч, мод бутыг хуга гишгэж, шувууны үүрийг сүйтгэдэг байлаа.

Амьтад тайгын эзний болхи бүдүүлэг байдлыг өөрт нь ойлгуулахыг хичнээн оролдсон ч тэдний үгийг сонсохыг ч хүсдэггүй байлаа. Аргаа барсан амьтад түүнийг ойн шүүхэд өгчээ.Амьтад шүүгчид баавгайн талаар зэрэг зэрэг гомдол мэдүүлж гэнэ. Олны өмнө ийм эвгүй байдалд орж үзээгүй тэр гэмээ ухаарч ичсэндээ нүүрээ хийх газаргүй болов.

Ойн шүүхээс байвгайд өвөлжингөө үүрнээсээ гаралгүй унтаж байх шийтгэл оногдуулж гэнэ. Тэр цагаас хойш майга хөлтэй байвгай өөрийн бүдүүлэг зангийн уршгаар хүртсэн шийтгэлээ эдэлж өвөл ичдэг босон гэнэ.

1. Эх хэдэн цогцолбороос бүтсэн бэ?. /1 оноо/А. 1 цогцолбор В. 2 цогцолбор С. 3 цогцолбор

2. Эхийн эхлэл хэсэгт юуг танилцуулав? / 1 оноо/А. Баавгай ойн амьтдад саад болдог байсан тухайВ. Ойн амьтад баавгайд саад болдог байсан тухайС. Шувууд баавгайд саад болдог тухай

3. Баавгай яагаад ичдэг болсон бэ?А. Тэр чанга хурхирдаг байдлаасаа ичээд В. Ойн амьтдын шийтгэлээс болоодС. Шувууны үүрийг сүйтгэсэн учраас ичээд

4. – я, - е, ё –г зөв залган бичээрэй. /2 оноо/Болхи бүдүүлэг зангаа орхи..... Гэмтнийг гэсгээн шийтгэ..........Бусдыг хүндэлж харьц ....... бусдаас сургамж ав ........

5. Асуултын оронд тохирох үгийг нөжөж ертөнцийн гурвыг гүйцээн бич. /2 оноо/Юун? дээр юу? яахад бэрх? ………………………………………………….Юун? дээр юу? яахад бэрх? …………………………………………………Юун? дээр юу? яахад бэрх? .....................................................................

6. Өөрийгөө дэлгэрэнгүй танилцуулан 30 – 40 үгэнд багтаан бичээрэй. /5 оноо/.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Миний хайртай амьтан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ТҮЛХҮҮР

“Баавгайг шийтгэсэн нь” эхийн хариу

№ Хариулт оноо1 С 12 А 13 В 14 үг тус бүр 0.5 оноо 25 мөр бүрийн үгийг зөв олж бичсэн бол

0.5 оноо2 оноо

6 Өөрийгөө дэлгэрэнгүй танилцуулан 30 – 40 үгэнд багтаан алдаагүй цэвэр бичсэн бол

5

“Миний хайртай амьтан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 9Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Ээжийн өвөр

Хотын хамгийн аятайхан цэвэрхэн гэгддэг цэцэрлэгт нялх хүүхдээ авч ирсэн залуу бүсгүй, захирал нь бололтой нэгэн хүнд хандан:

- Би хүүхдээ танайд өгмөөр байна, миний сонссоноор танай цэцэрлэг хамгийн харамжтай,сайн асаргаатай,бас хүүхэд юм зааж сургадаг гэсэн. Захирал инээмсэглээд, та зөв сонссон байна. Манай бүх юм танд таалагдана гэдэгт найдаж байна гэж хэллээ.

Залуу эмэгтэй хүүхдээ түүнд танилцуулаад:

- Тийм л бол сайн байна. Хүүхэд бүр багаасаа юмыг таньж мэдэж байх ёстой гэв. Захирал хүүхдийг нэг харснаа:

- Охин хүүхэд юм шиг байна, тийм үү? Аа нас нь нэг хагас юм уу хоёр. Эмэгтэй:- Тийм тийм, яг зөв хэллээ. Одоо ч юм сурах үе дээрээ байгаа, би их завгүй байдаг болохоор

дандаа хэлж өгөөд байж чадахгүй юм.

Захирал ширээнийхээ нүднээс нэг бичиг гаргаад:

- Бид гэрээгээ улирлаар хийдэг, энэ нь дээр байдаг юм. Та төлбөрөө нэг дор бөөнөөр нь хийгээд гэрээн дэх болзлыг зөшөөрөх ёстой гэв.

Залуу бүсгүй гэрээг гүйлгэж хараад:

- Мөнгө чухал бишээ, би дор нь шилжүүлчихнэ. Харин хамгийн доор бичигдсэн зүйлийг ойлгосонгүй гэлээ.

Захирал суудлаасаа босч:

- Аан тийм, энэ их чухал гээд. Таны өмсдөг хувцаснаас нэг л байхад болно. Цамц юм уу даашинз.- Цамц уу? гэж эмэгтэй гайхаад, энэ ямар хэрэгтэй юм бэ? гэж асуулаа. Захирал:- Тиймээ энэ их хэрэгтэй. Хүүхдүүдийг унтахад үүгээр хучдаг юм л даа. Яг л ээжийнхээ өвөрт

байгаа юм шиг байг гэж хэллээ.1. Цэцэрлэг ээжийнх нь цамцыг авч юунд хэрэглэдэг вэ? \ 1 оноо\

А. Хүүхдүүдэд өмсүүлдэг Б. Хүүхдүүдийг унатахад хучдагВ. Далд хийж хадгалдагГ. Хүүхдүүдийг унтахад нь дэвсдэг

2. Цэцэрлэгийн захирал гэрээгээ хэдий хугацаагаар хийдэг вэ? \1 оноо\А. Бүтэн жилээр хийдэгБ. Сараар хийдэгВ. Улирлаар хийдэгГ. Хоёр жилээр хийдэг

3. Аль нь эхийн үйл явдлын зөв дараалал вэ? \1 оноо\А. Хүүхэд цэцэрлэгт ирсэн, хүүхдээ танилцуулсан, гэрээ хийсэн, эмэгтэй гайхсанБ. Хүүхдээ танилцуулсан, хүүхэд цэцэрлэгт ирсэн, гэрээ хийсэн, эмэгтэй сайханВ. Эмэгтэй гайхсан, хүүхдээ танилцуулсан, хүүхэд цэцэглэгт ирсэн.Г. гэрээ хийсэн, эмэгтэй гайхсан, хүүхдээ танилцуулсан, хүүхэд цэцэрлэгт ирсэн.

4. Бүсгүй хүүхдээ яагаад энэ цэцэрлэгт өгөхөөр болсон бэ? \2 оноо\....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Хүүхдийг ээжийнх нь цамцаар хучиж унтуулах нь зөв үү? Чи санал нийлж байна уу? Өөрийнхөө бодлыг бичээрэй. \3оноо\...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

ХОЁР. Дараах даалгаврыг гүйцэтгээрэй.

1. Эерэг утгатай өгүүлбэрийг зөв харгалзуулан холбоорой. \1,5оноо\1. Сайныг дагавал сарны гэрэл а. Зовлонгийн түргэн нь дээр2. Жаргалын удаан нь дээр б. Явган хүн сууж хармаар3. Морьтой хүн бууж хармаар в. Мууг дагавал могойн хорлол

2. Дараах өгүүлбэрийг асуух өгүүлбэр болгон хувиргаарай.\ 1 оноо\Чинийх модон дээр үлдчихлээ................................................................................................................................................

3. Дараах үгийн авиа, үсгийг тодорхойлно уу? \ 1 оноо \ “эцгийнхээ”

4. Дараах өгүүлбэр дэх алдаатай үгийг засаж бичээрэй. \1,5 оноо\Ном их уншия. Уншисан номоо ярилцья. Эрдэмд суралцая................................................................................................................................................................

5. Өгүүлбэрийг дэлгэрүүлж бичээрэй. \ 2 оноо\

Гэрт исгэрдэггүй.

.........................................................................................................................................................................

6. Үгсийг асуух үгтэй нь зөв харгалзуулан холбоорой. \ 2,5 оноо\1. Номин а. Яах?2. Гацуур б. Ямар?3. Нарийхан в. Хэн?4. Дөрвөн зуу г. юу?5. Унтах д. Хэн?

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Миний ээж” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................Түлхүүр

“Ээжийн өвөр” эхийн хариу

№ Зөв хариулт Даалгавар Оноо1. Даалгавар 1 Б. Хүүхдүүдийг унтахад хучдаг 12. Даалгавар 2 В. Улирлаар нь хийдэг 13. Даалгавар 3 А. Хүүхэд цэцэрлэгт ирсэн, танилцуулсан, гэрээ

хийсэн, эмэгтэй гайхсан2

4. Даалгавар 4 Танай цэцэрлэг хамгийн халамжтай, асаргаа сайтай бас хүүхдэд юм зааж сургадаг.

2

5. II бүлэг: Даалгавар 1

1в 2а 3б 1.5

6. Даалгавар 2 Асуух өгүүлбэр болгон зөв хувиргасан бол 17. Даалгавар 3 9 үсэг, 7 авиа 18. Даалгавар 4 Уншъя, ярилцъя, суралцъя, 1.59. Даалгавар 5 Өгүүлбэрийг дэлгэрүүлэн бичсэн нь 210. Даалгавар 6 1в, 2г, 3 б, 4д, 5а 211. Миний ээж”

сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 10Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Цоорхой хувин

Эрт урьд цагт Энэтхэгийн нэгэн ус түгээгч хоёр хувинтай дамнуургаар ус зөөдөг байжээ. Харин хоёр хувингийн нэг нь цоорхой бөгөөд усных нь тал асгарчихаад хүрдэг байв. Энэ байдлаасаа цоорхой хувин ихэд ичиж, харин бүтэн хувин нь өөрөөрөө бахархдаг байв. Иймэрхүү байдлаараа бүтэн хоёр жил үргэлжилж, эцэст нь цоорхой хувин тэсч чадалгүй :

- Эзэнтэн минь би өөрөөсөө ихэд ичиж байна. Мөн танаасаа уучлалт гуйхыг хүсч байна гэжээ. - Яагаад? гэж усчин асуухад:- Яагаад? гэвэл би авч ирэх ёстой усныхаа дөнгөж талыг нь авчирдаг. Тэгээд та миний ийм байдлаас

болж авах ёстой мөнгөө бүгдийг нь авч чаддаггүй шүү дээ гэхэд усчин хариуд нь: - Чи буцах замдаа замын хажуу талын цэцгүүдийг хараарай гэв. Цоорхой хувин буцахдаа замаа

хартал үнэхээр сайхан цэцгүүд ургасан байлаа. Гэсэн хэдий ч хүрэх газраа ирэхэд бас л тал устай байсан тул усчнаас уучлал гуйв. Тэгэхэд усчин цоорхой хувингаасаа: “ Замын хажууд зөвхөн чиний талд л цэцгүүд ургасан, харин нөгөө хувингийн талд цэцэг ургаагүй байгааг ажиглав уу” гэж асуугаад:

- Үүний учир нь чамайг цоорхой болохоор замын хажуугаар цэцгийн үр суулгасан юм. Ус аваад буцах замдаа чи тэднийг усалж сайхан цэцгүүд ургуулсан. Хоёр жилийн турш би энэхүү цэцгүүдийг түүж эзнийхээ гэрт тавьдаг байсан. Хэрвээ энэ сайхан цэцгүүдийг түүж эзнийхээ гэрт тавьдаг байсан.

Хэрвээ энэ сайхан цэцгүүд байгаагүй бол түүний гэрт аз жаргал авч ирэхгүй байсан шүү дээ хэмээн өгүүлжээ.

Асуултад хариулаарай.1. Цоорхой хувинтай талд сайхан цэцгүүд ургасан нь юутай холбоотой вэ? \1оноо\

А. Усчин цэцгийн үр суулгасанБ. Ус үргэлж гоождог байсанВ. Салхин дээд тал байсанГ. Замын хоёр талд адилхан ургасан

2. Эхийн гол санаанд тохирох зүйр үгийг сонгоорой.\1 оноо\А. Хүнд тус хийвэл өөрт тус ирнэ.Б. Эхийн санаа үрд, үрийн санаа хадандВ. Сайн санааны үзүүрт шар тос

3. Цоорхой хувин юунаас болж ичдэг байсан бэ? \1 оноо\А. усаа асгачихдаг байсан учраасВ. Эзнээ гомдоодгоосоо ичдэг байсанС. Аль нь ч биш

4. Цэцэг аль гэрт аз жаргал авчирдгийн учир юунд байна гэж та нар бодож байна вэ? \2оноо\...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Хэрэв усчин цоорхой хувинтай усыг хоёр талдаа ээлжлэн авч явдаг байсан бол ямар байдалтай байх байсан бол? \2 оноо\

..............................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Ажлын амт” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................

Түлхүүр

“Цоорхой хувин” эхийн хариу

№ Зөв хариулт Даалгавар Оноо1. Даалгавар 1 Б. Ус үргэлж гоождог байсан 1

2. Даалгавар 2 В. Сайн санааны үзүүрт шар тос 1

3. Даалгавар 3 А. Цоорхой, хамаг усаа асгаад байдгаасаа ичдэг.

1

4. Даалгавар 4 Цэвэр агаар бэлэглэдэг. 25. Даалгавар 5 Өөрийн бодлоо дэлгэрүүлэн бичих 26. Ажлын амт”

сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 11Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Хатуу зөөлнийг шалгасан нь Баадай нэг хийдийн цорж ламынд гэр зуурын ажил хийж өгөхөөр очсонд тэр лам Баадайгаар нэхий элдүүлээд хөлсөнд нь боов өгнө гэж амлажээ.Баадай тэр нэхийгий нь хэдэн хоног чармайн сууж элдээд ламд тушаасанд лам Баадайн элдсэн нэхийг гадаа гарган дэлгээд дээрээс нь гадас шаан үзэж гэнэ.Тэгэхээр нь Баадай “Энэ чинь яаж байгаа хэрэг вэ” гэсэнд тэр лам манай энд нэхийний элдүүрийг ингэж шалгадаг юм гэж гэнэ.Гэвч Баадайн элдсэн нэхийний элдүүр ханасан тул гадсанд цоорсонгүй учир лам нэхийгээ аваад Баадайд боовоо өгөх болж авдраа уудлан уудалсаар ганц ширхэг боов гаргаж ирээд : -““Энэ чинь яаж байгаа хэрэг вэ” гээд шүдлэн нохой даахын аргагүй хатуу боов нэгийг өгч гэнэ.Тэгэхээр нь Баадай өнөөх боовоор нь ламын толгой дундуур байлгаад автал боов нь хуга үсэрч гэнээ.Тэр лам”Яаж байгаа чинь энэ вэ? ёо ёо “ гэсэнд Баадай:- “Манай тэнд боовны зөөлөн хатууг ингэж шалгадаг юм.Харин миний нэхий тийм зөөлөн байсан бол чиний боов ийм хатуу юм байна”гэж хэлжээ.

1. Лам Баадайд юу өгөхөөр амалсан бэ?А. Чихэр В. Боов С. Нэхий2. Баадай ламынд яах гэж очсон бэ?А. Ажил хийхээр В.Ном уншуулахаар С. Юм асуухаар3). Нэхийний элдүүрийг яаж шалгадаг вэ?А. Эд хийж В. Хүнд зүйлээр цохиж С.Гадас шааж

4).Эхэд тохирох утгатай хэсгийг сонгоорой.А. Хүний эрээн дотроо могой эрээн гаднаа В. Ажил хийвэл дуустал, давс хийвэл уустал С. Өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр

5).Эхээс ялгах эгшигтэй үг хоёрыг олж бичнэ үү?...........................................................................................................6).Эхэд байгаа хүний хэлсэн үгсээс нэг өгүүлбэр бичнэ үү?........................................................................................................................................7).Тийн ялгалын нөхцөлтэй үгсийг зөв харгалзуулаарай.Харъяалахын багштайӨгөх орших БолдодҮйлдэх дэвтрээрХамтрах баатрынЧиглэх айл руу8). Дараах үгсэд Я,Е,Ё зөв залган бичээрэй.Бод....... суу........ суралц...........нөх9). Онцолсон үгсийг зөв бичих дүрмээр тайлбарлаарай............................................................................................10). “Ахмад хүнийг хүндлэх ёс” сэдэвтэй найзуудадаа уриалсан агуулгатай эх зохион бичээрэй.30-35 үгэнд багтаан бичнэ үү...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Ажил хийвэл ам тосдоно” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................... Түлхүүр

Хувилбар А. “Хатуу зөөлнийг шалгасан нь” эхийн хариу

Даалгав-рындугаар

Зөв хариулт Даалгавар Оноо

1. Даалгавар 1. В 12. Даалгавар 2. А 13. Дааалгавар 3. С 14. Даалгавар 4 С 15. Даалгавар 5 Ханасан ,хуга 16. Даалгавар 6 “Энэ чинь яаж байгаа хэрэг вэ”

Яаж байгаа чинь энэ вэ? ёо ёо “Манай тэнд боовны зөөлөн хатууг ингэж шалгадаг юм.Харин миний нэхий тийм зөөлөн байсан бол чиний боов ийм хатуу юм байна”

1

7. Даалгавар 7. Харъяалахын багштайӨгөх орших БолдодҮйлдэх дэвтрээрХамтрах баатрынЧиглэх айл руу

2.5

8. Даалгавар 8. Бодъё,Сууя,Суралцъя,Нөхье 29. Даалгавар 9. Өгөхөөр\Үйл үгийн Х өмнөх балархай эгшиг гээгдэхгүй\10, Даалгавар 10. Агуулгаа бүрэн гүйцэд гаргаж зөв бичих дүрмийн

алдаагүй бол \Алдсан үг тус бүр-0.2 \5

11. Ажил хийвэл ам тосдоно эх зохиох

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 12

Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарайХүн тариа тарих болсон нь

Эрт цагт хүн тариа тарьдаггүй тул зөвхөн махан хоол иддэг байжээ. Усны шувууд намар болоход үр өндгөө усан дотор үлдээж, дулаан орондоо өвөлжөөд хавар болохоор тэднийгээ үзэхээр баяр хөөртэй буцаж ирдэг гэнэ.Шувууд ингэж өндгөө орхихдоо гунигтай болдог тул намрын шувуу билэггүй, хаврын шувууд билэгтэй гэж ярьдаг байв.

Дулаан орноос ирж байгаа усны шувууг харсан бүсгүй өөдөөс нь сүүн цацал өргөсөнд шувууд баярлалдан гунганалдаж байгаад явав. Намар болж шувууд буцаж байхад мөн л таарч баярлалдан түүний толгой дээгүүр ниссэн боловч бүсгүй намрын шувууд билэггүй гэж бодоод цацал өргөсөнгүй. Шувууд эргэлдэж байснаа нэг ууттай юм цацчихаад нисэн оджээ.Намрын налгар сайхан өдөр нөгөө шувуудын цацсан юм нь халиурсан тариа болон ургасан байхтай таарчээ. Бүсгүй баярлан хөөрч, хураан аваад гурил будаа гарган авчээ. Үүнээс хойш хүн тариа тарьдаг болсон бөгөөд тарианы үрийг анх усны шувууд л хүнд өгсөн юм гэдэг.1.Эхэд юуны тухай өгүүлсэн байна вэ?

А. Усны шувуудын тухайБ. Хавар, намрын улирлын тухай В. Тариа тарих болсон тухай Г. Сүүн цацал өргөдөг болсон тухай

2.Усны шувууд яах гэж буцаж ирдэг вэ?А. Хавар болоход хоол тэжээл олж идэхээр ирдэгБ. Тарианы үр цацах гэж ирдэгВ. Үр өндгөө үлдээсэн тул тэднийгээ үзэхээр ирдэгГ. Цацал өргөхийг үзэх гэж ирдэг

3.Яагаад намрын шувууг билэггүй гэдэг вэ?А. Дулаан оронд өвөлжихөөр явдаг учраас Б. Үр өндөгөө орхихдоо гунигтай болдог тул В. Бүсгүй сүү өргөдөггүй болохоорГ. Намар болж хүйтэрдэг тул

4. Шувуудын цацсан уутай юм юу байсан вэ?А. Өндөг Б. Үр тариа В.Өд Г.хоол хүнс

5. Холбоо үгийг гүйцээн бичээрэй ....................................чийдэн ..........................................цүнх

6. Ойролцоо утгатай үгийг олж бичээрэйхалуун......................................... дээр..............................................

7.Зөв харгалзуулан холбоорой.1.босох а. төлөөлж нэрлэсэн 2.тэд б.тоог нэрлэсэн3.хатуу в.юмыг нэрлэсэн4.ширээ г. хөдөлгөөнийг нэрлэсэн5.гурав д. шинжийг нэрлэсэн

8. Зөв бичигдсэн үг аль вэ?А. нутагийнБ. нутгийн В. нутагын Г. бүгд буруу

9. Үйлт нэрийн “х”-ийн ялгах эгшигтэй үгийг олооройА. холбоо Б. хэлэхээс В. энхрий Г. Хөөрхөн

1. Бичих чадварыг дүгнэх даалгавар “Шувуудаа хайрлая” ” 30 – 35 үгэнд багтааж уриалга бичээрэй....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Алтан намар” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................ХАРИУ ЗААВАР4-Р АНГИ МОНГОЛ ХЭЛ: ДААЛГАВАР – 6Хүн тариа тарих болсон нь

Д.д Зөв хариулт Оноо Онооны задаргаа

1. В 1 . Тариа тарих болсон тухай

2. В 1 Үр өндөгөө орхихдоо гунигтай болдог тул

3. Б 1 Үр өндөгөө орхихдоо гунигтай болдог тул

4. Б 1 Үр тариа

5. 2 Холбоо үг үүсгэсэн бол тус бүр 1 оноо

6. 2 Ойролцоо үгийг олсон бол тус бур 1 оноо

7. 2.5 Зөв харгалзаа үүсгэсэн бол тус бүр 0.5 оноо1 – г, 2 – а, 3 – д, 4 – в, 5– б,

8. Б 1 Зөв үг сонгосон бол 1оноо

9. Б 1 хэлэхээр

Унших чадвар – 12.5

2. Бичих чадварыг дүгнэх даалгавар

1. “Ш

увуудаа

хайрлая” ” 30

– 35 үгэнд

багтааж

уриалга бичих

2 оноо

Алдаагүй цэвэр бичсэн бол 1 онооУтга агуулгыг зөв гаргасан бол 1 оноо

Бичих

чадвар

“Миний дуртай ном”сэдвээр 40-50 үгтэй эх зохион бичнэ үү?

Зорилгодоо

нийцүүлэх

эх бичих

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо 6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 13Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Унших эрдэм

Ном уншихдаа багаас нь эхлэх хэрэгтэй. Эхлээд өөрсдөдөө зориулсан номыг сонгон уншаарай.

Унших эрдэм гэдэг нь олон ном уншиж дуусгана гэсэн үг биш. Харин утга агуулгыг ойлгож, хурдан унших, гол ба гол бус зүйлийг ялгах, үйл явдлын дэс дараалал, чухал баримт эшлэлийг тогтоох, номоос суралцсан зүйлээ илэрхийлэх зэрэг их эрдэм ухаан юм.

Хурдан уншвал түргэн сэтгэнэ. Хурдан уншиж сурахын тулд мөр мөрөөр нь хараандаа багтааж, тогтоох чадвараа хөгжүүлнэ. Ном унших бүрдээ уншлагын хурд, ойлголтоо тэмдэглэн, өөртөө үнэлгээ өгөх дасгал хийх хэрэгтэй. Ийм дасгалыг тэвчээр гарган тогтмол хийвэл анх уншсанаасаа 5-20 дахин хурдан уншиж, их зүйлийг хоромхон зуур тогтоож, эргүүлэн санаж чаддаг болно.

Хурдан уншиж сурахаас гадна ухаарч, бодож, эргэцүүлэх нь чухал. Дараа нь дахин нягтлан уншиж, товч тэмдэглэл хөтөлдөг байх хэрэгтэй. Уншиж ойлгосноо болон тэмдэглэж бичсэн зүйлийнхээ талаар бусадтай санал бодлоо солилцож сураарай. Ямар ч номыг уншиж эхэлсэн бол заавал дуусгаж байж дараагийн номоо эхлээkрэй. Номыг хэдий чинээ их уншвал төдий чинээ их мэдлэгтэй хүн болно.

1. Ном уншихдаа .................... нь эхлэх хэрэгтэй.а. Ихээс b. Багаас с. Гарчгаас d. төгсгөлөөс

2. Ямарч номыг уншиж эхэлсэн бол яаж байж дараагийн номоо унших вэ?

а. Дуусгаж b. Ойлгож байж с. Хурдан уншиж байж d. Зөв уншиж байж

3. Унших дасгал их хийвэл анх уншсанаасаа хэд дахин хурдан уншдаг болох вэ?

а. 10 - 20 b. 15 - 20 с. 5 - 20 г. 10 - 15

4. Унших эрдэм гэдэг нь .......................... юм.

а. Ойлгож, хурдан, зөв, b. Ойлгож, удаан, зөв с. Хурдан, ойлгож, буруу5. Салаа утгатай үгийг олж бичээрэй.

...............................нүд

...............................нүд

...............................нүд

6. Дараах буруу бичсэн үгсийг зөв болгон бичээрэй.Буруу үг Зөв үг

Сурхаар ...................................Газараас ....................................Бичэе ....................................

7. Юу? Гэсэн асуултад хариулагдах үг 3-ыг сонгон бичээрэй.Дээр, ширээ, аадар, Цоохондой, уух, босох, Туулай

8. 4 мөртэй шүлэг зохион бичээрэй.

Туулай

......................................................................................................................

.....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................9. Ийн, ыг зөв залган бичээрэй.

Мал + ...... =..........................Эмээл +.......=.......................

10. Зүйр үгийг гүйцээн бичээрэй.Хүлэг болох .....................Хүн болох.................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Ном унших сайхан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Зөв хариулт, оноожуулалтУнших эрдэм

Хувилбар 14

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р

Мэд

лэг о

йлго

т B 1

42 A 1

3 C 1

4 A 1

5

Чадв

арСалаа утгат үүсгэж чадсан бол бичсэн үг

бүр 1 оноо 3

126 Зөв бичсэн үг бүр 1 оноо 3

7 Юу? Асуултад хариулагдах зөв үг бүр 1 оноо 3

8 4 мөр бичсэн бол 2оноо, найруулга үг сонголт сайн бол 1 оноо 3

9

Хэрэ

г-лэ

э

Малыг, эмээлийг зөв үг бүр 1 оноо 24

10 Багаасаа, унаганаасаа үг тус бүр 1 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонгол , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв - 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глээ

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бич

их ч

адва

р

Ном унших

сайхан” сэдвээр 80-100 үгэнд

багтаан эх

зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

ИНЭЭМСЭГЛЭЛ

Бяцхан охин гунагтайхан алхаж байгаа нэгэн хүн рүү харан инээмсэглэжээ. Охины дотно сайхан инээмсэглэл түүний сэтгэлийг сэргээв. Сэтгэл нь сэргэж сайхан болсон нөгөө хүн маань саяхан өөрт нь тусалсан нэг найздаа баярласан талархсанаа илэрхийлээгүйгээ санав.

Ингээд бяцхан зурвас бичин түүнд хүргүүлжээ. Зурвас авсан найз нь маш их баярлаж гэнэ. Тэрээр өдрийн хоолны дараа зоогийн газрын зөөгчид ахиухан шиг цайны мөнгө орхижээ. Зөөгч хүү хэзээ ч ийм их хэмжээний мөнгө авч байгаагүй болохоор баярлан гэртээ харих замдаа өдөр бүр малгайгаа тосон суудаг хөгшин гуйлгачны малгайд мөнгө хийхэд бүхэл бүтэн хоёр өдрийн турш хэлэн дээрээ юу ч тавиагүй байсан хөгшин тун ч их баярлажээ. Гэдэс нь цадаж, сэтгэл нь ханасан өвгөн байшингийн хонгилд байдаг өөрийн муу оромжиндоо иржээ. Тэрээр сэтгэл нь баяр хөөрөөр дүүрэн аз жаргалтай байсан учир гадаа даарч чичирч байсан гөлгийг оромжиндоо оруулжээ.

Бяцхан гөлөг дулаан оромжинд паацганан гүйж, эрхэлж тоглож байв. Шөнө дундын үед гэнэт хонгил утаа униараар дүүрч түймэр гэрчээ. Утааны үнэр авсан гөлөг чанга хуцан өвгөнийг сэрээжээ. Өвгөн сэрээд айлуудын хаалгыг нүдэн хүмүүсийг сэрээж байшин болон хүмүүсийг галын аюулаас аварчээ. Энэ бүхэн ганцхан инээмсэглэлийн ач тус байсан юм.

Үгийн тайлбар: Оромж – Байдаг газар, гэр

Униар – утаа, харанхуйлах

Асуултад хариулаарай:

1. Гуйлгачин өвгөн энэ өдөр сэтгэл хангалуун болсны учир юу вэ?

А. Ажил хийж мөнгө олсон

Б. Зөөгч хүү гуйлгачин өвгөнд мөнгө өгч гэдэс цадсан

В. Зоогийн газрын зөөгч залуу түүнд хоол өгсөн

Г. Өвгөн малгайгаа зарж, хоол авч идэх мөнгөтэй болсон

2. Энэ эх дээр ямар амьтан гарсан бэ?

А. Туулай Б.Гөлөг В.Шувуу Г. Муур

3. Ямар хүн малгайгай тосон суудаг байсан бэ?

А.Охин гуйлгачин Б.Залуухан гуйлгачин В. эмгэн гуйлгачин Г. Хөгшин гуйлгачин

4. Хэн гунигтайхан алхаж явсан бэ?

А. Аав Б. Ээж В. Нэгэн хүн Г. Дүү

5. Ертөнцийн гурван “цагаан” зохиож бичээрэй

............................................................................................

.............................................................................................

.............................................................................................

6. Эсрэг утгатай үгийг бичээд сонгосон үгээ өгүүлбэрт оруулан бичээрэй

Баян = .............................................................................................................

Хөгшин = .........................................................................................................

тэвчээргүй = .......................................................................................................

7. Зүйр цэцэн үгийн утгыг тайлбарлан бичээрэй.

Үнэнээр явбал

Үхэр тэргээр туулай гүйцнэ.

.......................................................................................................................................................

.....................................................................................................

8. залгаврыг зөв залган бичээрэй.

Сургууль + ийн = ........................................

Тэнгэр + ээс = ..............................................

Мөрөөдөл + ийн =.......................................

9. Үгийг зөв сонгон бичээрэй. \ Араг, Арга \

........................ ухаанаар ажил бүтдэг

.......................... савраар аргал түүдэг

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Баяр баясгалан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

Инээмсэглэл

Зөв хариулт, оноожуулалт

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р

Мэд

лэг о

йлго

т Б 1

42 Б 1

3 Г 1

4 Б 1

5

Чадв

ар

Бичсэн мөр бүр 1оноо 3

12

6

Эсрэг үг олсон бол 0.5, өгүүлбэрт зөв оруулсан бол 0.5 оноо

бүгд 3 оноо Ямар нэг юм бичсэн бол 1онооИх дөхсөн бол 2 оноо

Утгыг сайн бичсэн бол 3оноо

3

7Ямар нэг юм бичсэн бол 1оноо

Их дөхсөн бол 2 онооУтгыг сайн бичсэн бол 3 оноо

3

8 Зөв залгаж бичсэн үг бүр 1 оноо 3

9

Хэрэ

г-лэ

э

Зөв сонгон бичсэн үг тус бүр 1.5 оноо 24

10 Утгыг гаргаж бичсэн бол 2 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонгол , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв – 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глээ

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бич

их ч

адва

р

“Баяр баясгалан” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 15Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

ЦООРХОИ ХУВИН

Эрт урьд цагт Энэтхэгийн нэгэн ус түгээгч хоёр хувинтай дамнуургаар ус зөөдөг байжээ. Харин хоёр хувингийн нэг нь цоорхой бөгөөд усных нь тал асгарчихаад хүрдэг байв. Энэ байдлаасаа цоорхой хувин ихэд ичиж, харин бүтэн хувин нь өөрөөрөө бахархдаг байв. Иймэрхүү байдлаараа бүтэн хоёр жил үргэлжилж, эцэст нь цоорхой хувин тэсч чадалгүй:

-Эзэнтэн минь би өөрөөсөө ихэд ичиж байна. Мөн танаасаа уучлалт гуйхыг хүсч байна гэжээ.

-Яагаад? гэж усчин асуухад:

-Яагаад? гэвэл би авч ирэх ёстой усныхаа дөнгөж талыг нь авчирдаг. Тэгээд та миний ийм байдлаас болж авах ёстой мөнгөө бүгдийг нь авч чаддаггүй шүү дээ гэхэд усчин хариуд нь:

-Чи буцах замдаа замын хажуу талын цэцгүүдийг хараарай гэв. Цоорхой хувин буцахдаа замаа хартал үнэхээр сайхан цэцгүүд ургасан байлаа. Гэсэн хэдий ч хүрэх газраа ирэхэд бас л тал устай байсан тул усчнаас уучлал гуйв. Тэгэхэд усчин цоорхой хувингаасаа: “Замын хажууд зөвхөн чиний талд л цэцгүүд ургасан, харин нөгөө хувингийн талд цэцэг ургаагүй байгааг ажиглав уу” гэж асуугаад:

-Үүний учир нь чамайг цоорхой болохоор замын хажуугаар цэцгийн үр суулгасан юм. Ус аваад буцах замдаа чи тэднийг усалж сайхан цэцгүүд ургуулсан. Хоёр жилийн турш би энэхүү цэцгүүдийг түүж эзнийхээ гэрт тавьдаг байсан. Хэрвээ энэ сайхан цэцгүүд байгаагүй бол түүний гэрт аз жаргал авч ирэхгүй байсан шүү дээ хэмээн өгүүлжээ.

Үгийн тайлбар: Хувин – ус авдаг сав

Өгүүлжээ – ярьсан , бичсэн

Асуултад хариулаарай.

1. Ус түгээгч ямар улсын иргэн байсан бэ?А. Монгол Б. Хятад В. Өвөр монгол Г. Энэтхэг

2. Цоорхой хувинтай талд сайхан цэцгүүд ургасан нь юутай холбоотой вэ?

А. Усчин цэцгийн үр суулгасан Б. Ус үргэлж гоождог байсан

В.Салхин дээд тал байсан Г. Замын хоёр талд адилхан ургасан

3. Усчин хэдэн хувингаар ус зөөдөг вэ?А. 2 Б. 1 В.Хувингаар биш Г. 3

4. Усаа юугаар зөөдөг байсан бэ?А. Машинаар Б. Хоёр гараараа В. Мориор Г. Дамнуургаар 

5. Өөрийн мэдэх цэцэг, мод, ургамлын нэрийг бичээрэй.Цэцэг- ................. ..................................Ургамал- .................. .................................Мод - ........................ ..................................

6. Дараах үгэнд Я, Ё, Е-г зөв залган бичээрэйСана +.... =....................Бод +.......=....................Мөрөөд +......=.................

7. Холбоо үг болгон бичээрэй.Хар ........................дугуйХайр.................

8. Найзыгаа төрсөн өдөртөө урьсан урилга бичээрэй \30-40 үг\ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Ойролцоо үгийг бичээд өгүүлбэрт оруулан бичээрэй.Үзэх - ...............................................................................................................

10.Гүйцээн бичээрэй.Аавын бийд хүнтэй ................Агтны бийд газар .................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Гэмшил” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Цоорхой хувин Зөв хариулт, оноожуулалт

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р Мэд

лэг о

йлго

т Г 1

42 Б 1

3 А 1

4 Г 1

5

Чадв

ар

Зөв бичсэн үг бүр 0.5 оноо 3

126 Зөв бичсэн үг бүр 1 оноо 3

7 Зөв бичсэн үг бүр 1 оноо 3

8 Зөв бичсэн мөр бүр 1 оноо 3

9

Хэрэ

г-лэ

э

Ойролцоо үгээ олсон бол 1оноо, Өгүүлбэрт зөв оруулсан бол 1 оноо 2

410 Танилц, үз үг тус бүр 1 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонгол , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв - 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глээ

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бич

их ч

адва

р

“Гэмшил” сэдвээр 80-100 үгэнд

багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 16Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

АЛИМНЫ МОД

Нэгэн хаан өөрийн шадар түшмэдийн хамт морьтой зугаалж байжээ. Тэгээд замдаа алимны мод тарьж буй өвгөнтэй таарчээ. Хаан өвгөнийг ёжилмоор санагдаж:

-Өвгөн гуай, та ийм настай хүн байж хэзээ энэ модныхоо жимсийг авна гэж суулгаж байгаа юм бэ? алимны мод ургаж гүйцээд жимсээ өгөх хүртэл нь та хүлээж чадах юм уу? гэж ихэд шоолонгуй асуув. Өвгөн хариуд нь:

-Би өвөг эцгийнхээ тарьсан алимны модны жимсийг насаараа идсэн юмаа. Тэд ч гэсэн тарьж байхдаа хүлээж байгаад иднэ гэж тариагүй байлгүй дээ. Одоо миний тарьж байгаа модны ургацыг би биш юм аа гэхэд миний үр ач гуч нар хураах юмаа гэлээ.

Энэ үг хаанд их таалагдсан тул өвгөнд хэтэвч дүүрэн алт өгчээ. Өвгөн хариуд нь:

-Хаантан та харж байна уу? Бусдын алимны мод олон жилийн дараа ургацаа өгч байхад миний алимны мод дөнгөж тарьж байхад л жимсээ өгч эхэллээ шүү дээ гэв. Хаантанд өвгөний энэ үг бүр их таалагдсан тул дахин нэг хэтэвч алт өгөв. Өвгөн хариуд нь:

-Хаантан минь ээ! Бусдын мод жилд нэг удаа ургац өгдөг бол миний мод ургаагүй байж хоёр ургац өглөө шүү дээ гэв. Тэгэхээр хамгийн чухал нь хэзээ ургац авахдаа биш, хийж бүтээн, тарьж ургуулж байсан цагт заавал үр ашгийг нь харах болно гэв. Хаан:

Хэрэв бид энд ахиад жаахан азнавал таны мэргэн үгийг магтсаар алтгүй үлдэх бололтой. Өвгөн ах танд сайн сайхныг хүсээд бид замаа хөөе дөө гэж хэлээд давхин оджээ.

Асуултад хариулаарай.

1. Өвгөн хэнтэй таарсан бэ?А. Адуучинтай Б. Ноёнтой В. Хаантай Г. хүүтэйгээ

2. Юуны төлөө хаан эхний удаа өвгөнд хэтэвч дүүрэн мөнгө өгсөн бэ?

А. Ядуу учраас өрөвдөөд

Б. Үнэн үг хэлсэн тул

В. Хаанд мөнгө их байсан учраас

Г. Хаан өглөгч хүн байсан

3.Өвгөн хэл ярианы хувьд ямар хүн байсан бэ?

А. Ээрүү Б. Мэргэн цэцэн үгтэй В. Муу ярьдаг Г. Сандруу

4. Өвгөн алимны мод тарьж байхдаа хэдэн удаа ургац авсан бэ?

А. Аваагүй Б. 1 удаа В. 2 удаа Г. Олон удаа

5. Дүрмийг тайлбарлан бичээрэй. Ямар дүрмээр бичсэн байна вэ?Бод+х=бодох ..............................................................................Газар+аар=газраар....................................................................Чадвар+аар=чадвараар...........................................................

6. Дараагийн долоо хоногийн төлөвлөгөө зохион бичээрэй.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Нөхцлийг залгаж холбоо үг үүсгэн бичье.Миний ......................... мөрөөдөл, Машин ................. дугуй, Гэр....... даалгавар

8. Зөв ялган бичээрэй. Бодонч, Увс, Буянт, Хар ус, Хэрлэн, Хөвсгөл

Нуур Гол

9. Энэ эхээс ухаарсан ухаарлаа бичээрэй

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Бидний амжилт” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

Алимны модЗөв хариулт, оноожуулалт

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р Мэд

лэг о

йлго

т В 1

42 Б 1

3 Б 1

4 В 1

5

Чадв

ар

Дүрмийг зөв тайлбарласан дүрэм тус бүр 1 оноо 3

126 Төлөвлөгөө зохиож бичсэн бол 3 оноо 3

7 Зөв залгаж бичсэн бол үг тус бүр 1 оноо 3

8 Зөв байрлуулсан үг тус бүр 0.5 оноо 3

9

Хэрэ

г-лэ

э

өгүүлбэр бүр 1 оноо 24

10 Бичсэн бол 2 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонголт , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв - 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глээ

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бич

их ч

адва

р

“Бидний амжилт” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

13 Нийт

Хувилбар 17Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Эрх цэнхэр ишиг

“Ишигхэн минь дээ жижигхэн цагаан дэлбээтэй энэ ургамлыг идэж болохгүй. Харин үүнээс бусад өвс ногоогоор хооллож бай” гэж ижий нь хэлжээ. Ишиг ижийнхээ хэлснээс зөрж нөгөө ургамлыг идэхээр завдан тас хазаж, зажилдгийн өмнө эх нь болиулжээ. Эрх ишиг:

-Би заавал иднэ, бусад нь амтгүй байна гэж уурлав. Эрх цэнхэр эхийнхээ амарч байх үеэр сэм явсаар түрүүчийнхээ бэлчээрт хүрэв. Нөгөө цагаан ургамлаа идэж үзжээ. Тэр нь дэвхрэгийн цагаан ургамал юмсанж.

Удсан ч үгүй ишигний амнаас хөөс цахарч, дөрвөн хөл нь тэрий хадан унасныг малч хүүхдүүд хотондоо авчирч, аманд нь сүү цутгасаар арай гэж хөл дээр нь босголоо.

1. Эхийг хэдэн цогцолборт хувааж болох вэ?А. 1 Б. 2 В.3 Г. 4

2. Эхийн гол санаанд тохирох зүйр үг олж бичээрэй. а. Ишиг эврээ ургахаар б. Эхийн санаа үрд в . Илжигний чихэнд Эхийгээ мөргөнө Үрийн санаа ууланд алт ч хийсэн сэгсэрнэ,ус хийсэн ч сэгсэрнэ.3. Тэр ургамал ямар нэртэй байсан бэ?

А. Дэвхэргийн цагаан Б. Дэвхэргийн ногоон В.Дэвхэргийн шар Г. Дэвхэргийн улаан4. Тэр үхэх гэж буй ишгэнд юу өгсөн бэ?

А. Сүү Б. Тараг В. Эм Г. Ургамал

5. Дүрмийг тайлбарлан бичээрэй. Ямар дүрмээр бичсэн байна вэ?Яв+х=явах ..............................................................................Төрөл+ийн=төрлийн....................................................................Самбар+аар=Самбараар...........................................................

6. Маргаашийн төлөвлөгөө зохион бич...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Доорх үгсийн балархай эгшгийн үүргийг бичээрэй.Хэрлэн ....................................................................................................

Сэргийлэх................................................................................................Орчин.........................................................................................................

8. Зөв ялган бичээрэй. Бодол, исгэлэн, таавар, давс, цэцэг, хүүхэд

Эр үг Эм үг

9. Холбоо үгийг гүйцээн бичээрэй.Цаг.................зүүСонгууль....................дүнТусламж....................хайрцагБагш........................... шохой

10.Шүлэг зохион бичээрэйГөлөг

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Ээжийн сургаал эрдэнэ” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................

Эрх цэнхэр ишиг

Зөв хариулт, оноожуулалт

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р Мэд

лэг о

йлго

т В 1

42 В 1

3 А 1

4 А 1

5

Чадв

ар

Дүрмийг зөв тайлбарласан дүрэм тус бүр 1 оноо 3

126 Төлөвлөгөө зохиож бичсэн бол 3 оноо 3

7 Зөв залгаж бичсэн бол үг тус бүр 1 оноо 3

8 Зөв байрлуулсан үг тус бүр 0.5 оноо 3

9

Хэрэ

г-лэ

э

Үүсгэсэн холбоо үг бүр 0.5 оноо 24

10 Шүлэг зохиосон бол 3 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонгол , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв - 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глээ

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бич

их ч

адва

р

“Ээжийн сургаал эрдэнэ” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

13 Нийт

Хувилбар 18Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

Эцэг эхээ ачлахын учир

Эцэг эхийн хайр энхрийллийг юутай ч зүйрлэхийн аргагүй. Шүүдрийн ус цуглуулж цай чанаж өгсөн ч ээжийнхээ нэг шөнө босож хөхүүлсэн ачийг хариулж чаддаггүй гэж хэлэлцдэг нь эхийн ач гэдэг ямар агуу их, ямар ариун болохыг харуулж байгаа хэрэг билээ.

Ээж, аав, эмээ, өвөө нар бол бидний “амьд бурхан” , “ажил амьдралын дээлтэй судрууд” юм. Энэ насанд эргэж заяадаггүй зүйлүүдийн нэг бол ээж, аав билээ.

Монголчууд эцэг эхээ хүндэлдэгэртний ёс заншилтай. Заримаас дурдвал,

Эцэг эхээ нэрээр нь дууддаггүй. Аав ээжтэй ижил нэртэй хүний нэрийг хэлдэггүй. “Ах захаа алдана”, “Амны хишигт муу” гэж үзэн “хэцүү нэрт” хэмээн цээрлэн дууддаг. Эцэг эхийнхээ эд хэрэглэлд зөвшөөрөлгүй хүрдэггүй. Цай хоолныхоо дээжийг ээж аавдаа түрүүлж барьдаг.

1. Эхэд хэдэн цогцолбор байна вэ?А. 2 Б. 3 В. 4 Г. 1

2. Хэнийг нэрээр нь дуудаж болохгүй вэ?А. Хүүхдээ Б. Эцэг эхээ В. Найзаа Г. Багшаа

3. Энэ эхэд юуны усаар цай чанана гэж гарч байна вэ?А. Урсгал ус Б. Борооны ус В. Шүүдрийн усаар Г. Голын усаар

4. Цай хоолныхоо дээжийг хэнд түрүүлж өгөх вэ?А. Өөртөө Б. Өвөө эмээдээ В. Дүүдээ Г. Аав ээждээ

5. Дараах үгэнд залгавар залгаж, зөв бичээрэй.

Үгийн үндэс Залгавар

морь, суурь, буурь, амь, завь, тохь -гүй

......................................

...................

......................................

....................

......................................

...................

......................................

..................

6. Өгүүлбэр зохиогоорой.Ой мод - ..............................................................................................................................Ой ухаан - ...........................................................................................................................Бөмбөг ой - .........................................................................................................................

7. Зөв харгалзуулаарай.

8. Залгаврыг залган бичээд балархай эгшгийн үүргийг тодорхойлоорой.

танхим .

Нийлбэр

Самбар

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Монгол зан заншил” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Эцэг эхээ ачлахын учир

Зөв хариулт, оноожуулалт

тэсвэрээс

хоногоор

танхимын

Зөөлрүүлэх үүрэгтэй

Ялгах үүрэгтэй

Эгшигжүүлэх үүрэгтэй

-аас, -ыг, -ээс,

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р

Мэд

лэг о

йлго

т Б 1

42 Б 1

3 В 1

4 Г 1

5Ча

двар

Зөв залгасан бол тус бүр 0.5 оноо 3

126 Өгүүлбэр бүр 1 оноо 3

7 Зөв харгалзуулалт бүр 1 оноо 3

8 Зөв үг бүр1 оноо 3

9

Хэрэ

г-лэ

э

Зөв тайлбарласан бол 2 оноо 24

10 Зохиосон бол 2 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонгол , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв - 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глээ

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бичих чадвар

“Монгол зан заншил” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих .

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 19Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

ХАЙРЫН ТҮҮХ

Нэгэн цагт Хайр, Уйтгар гуниг, Шунал, Мэдлэг, Аз жаргал, Их зан зэрэг хүний бүх мэдрэмж нэг арал дээр амьдардаг байжээ. Гэтэл арал нь живэх болсон тухай мэдэгдэж, бүгд л арлаа орхин явахын тулд завил бэлтгэцгээжээ.

Хайр үргэлж бүгдээс хоцордог байсан тул юу ч болсон эцсийн мөч хүртэл хүлээхээр шийджээ. Тэгээд арал живэх үед Хайр тусламж гуйхаар шийдлээ. Шунал маш том завинд суугаад явахаар зэхэж байхад нь Хайр “Намайг хамт аваад яваач” гэж гуйхад Шунал “Үгүй, завиндаа хэтэрхий их алт, мөнгө ачсан учраас чамайг багтаах зай алга” гэлээ.

Хайр үзэсгэлэнтэй сайхан завинд суусан Их зангаас тусламж гуйхад тэр “Би чамд туслахгүй. Чи нэвт норсон байгаа тул завийг минь муухай болгочихно” гэжээ. Хажуудаа байсан Уйтгар гунигаас Хайр “Чамтай хамт явъя" гэхэд хариуд нь “Өө, Хайр минь, би үнэхээр их гунигтай байгаа тул ганцаар баймаар байна” хэмээв. Аз жаргал хажуугаар нь өнгөрсөн боловч туйлын аз жаргалтай байсан тул Хайр түүнийг дуудавч дуулсангүй.

Гэтэл Хайр хэн нэгэн өөрийг нь дуудаж байгааг сонсжээ. “Хайр минь, хүрээд ир би чамайг авч явъя” гэж нэгэн настан дуудсан байлаа. Харин Хайр өөрийгөө азтайд тооцон, баярласандаа түүний нэрийг асуухаа мартжээ. Шинэ газар очсон хойноо тэд өөр өөрийн замаа хөөжээ. Настанд хэчнээн их өртэйгөө мэдэрсэн Хайр Мэдлэгээс “Надад хэн тусалсан юм бэ? гэж асуув. Тэр “Цаг хугацаа” гэж хариулжээ. “Цаг хугацаа гэнэ ээ? Яагаад надад тусалсан юм бол?” Мэдлэг инээмсэглэн байж хариулсан нь “Учир нь зөвхөн Цаг хугацаа л Хайр хэчнээн агуу, чухал зүйл болохыг ойлгодог” гэжээ.

1. Хайр хаана амьдарч байсан бэ?А. Ой модонд Б. Далайд В. Арал дээр Г. Хээр тал дээр

2. Хайр хэн хэнээс тусламж гуйсан бэ? Зөв дараалсан мөрийг олоорой.

А. Аз жаргал, Уйтгар гуниг, Их зан, Шунал

Б. Их зан, Аз жаргал, Шунал, Уйтгар гуниг

В. Шунал, Их зан, Уйтгар гуниг, Аз жаргал

Г. Уйтгар гуниг, Шунал, Аз жаргал, Их зан

3. Тэд уснаас юугаар амьд гарсан бэ?А. Машинаар Б. Сэлсээр байгаад В. Завиар Г. Хийтэй бөмбөлөгний хүчээр

4. “Хайр минь, хүрээд ир би чамайг авч явъя” гэж хэн дуудсан бэ?

А. Аз жаргал Б. Цаг хугацаа

В. Хэмжээ Г. Уйтгар гуниг

  5. “Толгой” үгийн салаа утгыг олж үг тус бүрээр өгүүлбэр зохион бичээрэй.

А...........................

Б............................

В............................

Г.............................

Д.............................

5.6.7. /харин ,бас, болон / холбох үгийг нөхөж бичээрэй.

а.Би энэ уулын бэл ороогоод явъя. .............................чи эндээс буцаж яваад,Асгатын цохион дээр маргааш уулзъя. б.Цэрмээ чинь нутагтаа нөхөртэй ...................гурван хүүхэдтэй хүн шүү. в. Айраг .........................цагаан идээний ашиг шимийн талаар сургалт явуулав.

8. Дараах үгсийг дүрэмд тохирох шинжээр нь бүлэглэн бичээрэй. / гурван , үзүүлбэр, хоточ, омог, хувцас,олдоц/

7+7=Э 9+9=Э

..........................

..........................

............................

..........................

.....................

.........................

9. Дараах өгүүлбэрүүдийн найруулгыг сайжруулаарай.

10.Балархай эгшгийг нөхөж бичээрэй.

Гэм биш зан

Гэнэт биш хууч.н

Гэм нь өмнөө

Гэмш.л нь хойноо

Гэнэт баяж. х гэмтэй

Гэдрэг унах өвч.нтэй.

Гүж.р үг

Манай хөдөөний ах эгч хоёр машинаар манайд өнөөдөр ирэв.

.....................................................................................................................................................

Сургууль сурагчдын сурлагыг өсгөх талаар анхаарах хэрэгтэй.

.....................................................................................................................................................

Гүнзгий уснаас илүү

11.Ангийнхнаа сайн зүйлд уриалсан уриалга бичицгээе.

..............................................................................................

......................................................................................................................

....................................................................................................................... ........................................................................................................................

.........................................................................................................................

Бичих чадвар :Эх зохиож бичээрэй. 80-100 үгтэй

Эхийн хайр

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Хайрын түүх

№ Зөв хариулт Оноо Нийт

1

Сон

гох

даал

гава

р

Мэд

лэг о

йлго

т В 1

42 В 1

3 В 1

4 Б 1

5 Ч ад

Зөв олсон үг тус бүр 1 оноо 3 12

вар

6 Зөв олсон үг тус бүр 1 оноо 3

7 Үг бүр 0.5 оноо 3

8 Хувиргаж бичсэн өгүүлбэр бүр 1.5 оноо 3

9

Хэрэ

глэ

э

Балархай эгшиг бүр 0.5 оноо 24

10 Уриалга бичсэн бол 2 оноо 2

11

Задг

ай д

аалг

авар

Чадв

ар

Эхийн бүтэц – 2 оноо Үг сонгол , үг давталт – 1 онооҮгийн алдаа – 2 оноо Алдаа бүр 0.2Найруулга – 1 онооБичгийн хэв - 1 Нийт – 6 оноо

6

10

12

Хэрэ

глэ

э

Бүтэц – 2 онооНайруулга – 1 онооАлдаа – 1оноо Нийт – 4 оноо

4

13

Бичих чадвар

“Эхийн хайр ” сэдвээр 80-100

үгэнд багтаан

эх зохиож бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 20

Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай.

БҮРГЭДИЙН ҮҮРБүргэдийн үүрээ барьдаг аргыг нь ажиглавал маш сонин. Үүрээ барихдаа юуны өмнө ашигладаг

зүйл нь өргөст мод, хурц үзүүртэй чулуу зэрэг өвтгөж хатгаж зовоомоор юмыг хэрэглэдэг. Эхлээд тэдгээрийг дэвсэж түүн дээрээ амьтны үс юм уу шувууны өд шиг зөөлөн зүйлээр хучиж бүрнэ.

Эх бүргэд зулзагаа өсөөд ирэхлээр нь нисгэж сургахын тулд ангаахайгаа ангал руу түлхэж унагаадаг байна. Эх нь харж байгаад ангалын ёроолд унахаас нь өмнө харвасан сумм шиг шүүрч авдаг байна. Ганцаараа нисэж чаддаг болтол нь энэ хүнд хэцүү дасгалыг хийлгэдэг.

Халин нисэх цаг нь болчихоод байхад үүрэндээ эхээрээ тэжээлгэн нисэхээс айгаад байх үед нь эх нь үүрээ хөдөлгөж эхэлдэг гэнэ.

Эх бүргэд нь үүрээ хөдөлгөж эхлэхэд өргөст мод ба хурц модны мөчрүүд дээш ил гарч ангаахайг тэсэхийн аргагүйгээр хатган өвтгөдөг тул арга буюу үүрээ орхин нисдэг байна. Ингэж бүргэдийн ангаахай жигүүртний хаан болдог ажээ. 1.Бүргэд үүрээ яагаад өргөст мод,үзүүртэй чулуугаар барьдаг вэ?

А.Ангаахайгаа чийрэг болгохын тулд В.Мод чулуунаас өөр зүйлгүй болохоорС.Ангаахайгаа зовоохын тулдD.Ангаахайгаа нисгэж сургахын тулдЕ.Үүрээ бат бөх болгохын тулд

2.Эхийн сэдэв буюу дэвшүүлэн тавьсан асуудлыг олоорой. А.Бүргэдийн үүрний тухай В.Шувуудын амьдралын тухай С.Ангал хавцлын тухайD. Жигүүртний хааны тухай Е.Ангаахай хэрхэн бүргэд болдог тухай3.Жигүүртний хаан гэж ямар шувууг хэлдэг вэ? А.хангарьд В.бүргэд С.тасD. шонхор Е.хун4.Эх бүргэд үүрээ барьдаг аргын дарааллыг бичээрэй...............................................................................................................................................................................................................5.Эх бүргэд зулзагаа өсөөд ирэхлээр нь нисгэж сургахын тулд ангаахайгаа ангал руу түлхэж унагаадаг байна. Өгүүлбэрийн онцолсон үгийн утгыг зөв тодорхойлоорой. А.уулын ёроол В.хадны хагарсан гүнзгий ан цав С.хад асгатай газарD.бүргэдийн үүрээ барьдаг газар6.Бүргэдийн ангаахайн аргагүйн эрхэнд үүрээ орхин нисдэг шалтгааныг бичнэ үү...........................................................................................................................................................................................7.Дараах жагсаалтад үл тохирох үгийг олоорой.А.ӨндөгВ.АнгаахайС.ДэгдээхийD.ЦуравЕ. ЦагцгайF.Гөлчгий8.Дараах үгсийг цэгийн оронд зөв байрлуулж төгс өгүүлбэр бүтээгээрэй./уя, ууя, уяа/- Олсны үзүүрийг чангахан ...................-Ээж ээ ! Хүйтэн ундаа ...............- Хөвөрхий .......... ны үзүүрээс сайн татаарай.9.Эр үгийн “ы” бичих үгийг олоорой.А. харзВ. ХуурцагС. ЖоншD.бахьЕ.горхи10.Үгсийг ойролцоо утгаар нь харгалзуулан холбоорой цэвэр дэвжих хаалга сууц байр нямбай унтах үүд

хөгжих нойрсох11. “Ан амьтнаа хайрлая” сэдэвт 30-40 үгтэй уриалга бичээрэй.Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: “Эхийн сэтгэл” сэдвээр 70-90 үгтэй эх зохион бичээрэй. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Бүргэдийн үүр1 D2 E3 B4 Өргөстэй мод, үзүүртэй чулуу дэвсэж амьтны үс зөөлөн зүйлээр хучдаг5 B6 Өргөстэй зүйл с хатгадаг учраас7 F8 Чангахан- уя ундаа –ууя уяаны үзүүрээс9 Харзны10 Цэвэр-нямбай хаалга- үүд унтах- нойрсох хөгжих- дэвших байр- сууц11Бичих чадвар

“Эхийн сэтгэл” сэдвээр 70-90 үгтэй эх зохион бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 21Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

СҮХЭЭ ИРЛЭХ

Нэг ойд хоёр модчин мод бэлтгэж байв. Нэг модчин өглөө эртлэн босч ажилдаа гараад өдөр хоол унд гэлгүй өдөржин ажиллаад орой нар жаргасан хойно харьдаг байв.

Харин нөгөөх нь сайхан амарч босоод унд цайгаа уун ажилдаа гараад орой харанхуй болохоос өмнө гэртээ харьдаг байв.

Сарын дараа хоёр модчины ажлыг дүгнэхэд сүүлийн модчин эхнийхээс түрүүлсэн байв. Эхний модчин уурлаж, би энэнээс эрт босч ажилд гараад харанхуй шөнө хүртэл зогсолтгүй

ажиллаж байхад яагаад надаас түрүүлдэг билээ гэж заргалдав. Гэтэл нөгөө модчин инээмсэглэж “Та үүнд гайхаад байх хэрэггүй. Таныг зогсолтгүй ажиллаж

байхад чинь би заримдаа амарч, амрах хугацаандаа сүхээ ирлэдэг байсан юм. Хурц сүхээр илүү бага хүч зарцуулан их ажил хийдэг юм” гэжээ. 1.Дээрх эхэд юуны тухай өгүүлсэн бэ?

А.модчины тухайВ.сүхний тухайС.уралдааны тухайD.ажил амралтаа зохицуулах тухай.

2.Үгийн утгыг тайлбартай нь зөв холбоорой.модчин харилцан заалдаж тэмцэлдэхИрлэх мод огтлох,тээвэрлэх ажлын хүнзаргалдах юманд ир суулгах, хурцлах

3. Дараах зүйр үгээс эхийн утгад тохирохыг сонгож бичнэ үү?А.ажил хийвэл дуусталВ.Учрыг нь олж хужрыг нь тунгааС.Биеийн хүчээр нэгийг, билгийн хүчээр мянгыгD.Дадлагатай ажлаас даамай үр гарнаЕ.Дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ4.Эхний модчин яагаад уурлаж заргалдсан бэ?А.Сүх нь мохоо байсанВ.Өглөөнөөс орой хүртэл ажиллаж ядраадС.Түрүүлж чадаагүй учирD.Өөрийг нь хуурсан учир5.Эхний модчины ажиллах арга барилыг бичнэ үү?..................................................................................................................................................................................................6.Хоёр дахь модчины ажиллах арга барилыг бичнэ үү?........................................................................................................................................................................................................7.Хоёр дахь модчин яагаад сүхээ ирлэдэг вэ?.............................................................................................................................................................................................8.Зөөлрүүлэх үүргээр орсон “ь”-тэй үгийг олоорой.А.харьяВ.хэльеС.өгьеD.бичьеЕ.идье9.Дараах түүвэр өгүүлбэрүүдийг уншаад зөв бичих дүрмийн алдаатай 5 үг байгааг олоод , засаж бичээрэй.Монгол мал цаг цагын хүйтнийг чадамгай давдаг, өвчин эмгэг даах тэсвэрлэх чанраар сайн. Бусаддаа мэрэгжлийн зөвлөгөө өгий.Залуу ноходоо хооллож, ноход чоныг хөөж явуулжээ. 10.Нэг модчин өглөө эртлэн босч ажилдаа гараад өдөр хоол унд гэлгүй өдөржин ажиллаад орой нар жаргасан хойно харьдаг байв. Өгүүлбэрийн онцолсон үгсийг аль үгсээр соливол илүү тохиромжтой вэ?А.үүрийн гэгээнээр, үдшийн бүрэнхийгээр В.нар мандахын өмнө, шөнө дөлөөр

С.маш эрт, маш оройD.гэгээ ормогц, гэгээ тасармагц11. “Байгаль орчноо хайрлан хамгаалъя” 35-40үгтэй уриалга бичээрэй.Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: “Аргаар бүгдийг хийнэ” сэдвээр 80-90 үгтэй эх зохион бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Сүхээ ирлэх1 A2 1Б 2В 3А3 C4 В5 Өглөөнөөс шөнө хүртэл амралтгүй ажилласан6 Заримдаа амарч амрах хугацаандаа сүхээ ирлэдэг7 Хурц сүхээр илүү бага хүч зарцуулж их ажил хийдэг8 А9 Цагийн чанараар бусдадаа мэргэжлийн өгье10 D11Бичих чадвар

“Аргаар бүгдийг хийнэ” сэдвээр 80-90 үгтэй эх зохион бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 22Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

ЦЭЦЭГГҮЙ ВААР

Урьд нэгэн мэргэн хаан хэдий жаргалтай ч угсаа залгах үргүйдээ л сэтгэл жаахан гонсгор байдаг байжээ. Нэгэн өдөр хаантан харьяат улсынхаа хамгийн үнэнч шударга хүүхдийг сонгон үрчилж авахаар шийдэж хүүхэд бүхэнд цэцгийн үр тарааж өгөөд:

-Үүнийг тарьж хамгийн гоё цэцэг ургуулсан хүү, охины аль нэгийг үрчилж авна гэжээ. Ханхүү юм уу, гүнж болохыг хүсэхгүй хэн байх вэ? Хүүхэд бүхэн үрээ суулгаад өглөө үдэшгүй усалж гарч. Харин Сон гэдэг жаалхүү үрээ хичнээн тордовч соёолсонгүй. Арав хонолоо. Алга! Хорь хонолоо! Хоосон. Сар боллоо. Саналтгүй! Бүүр арга ядаад ээжээсээ

- Миний цэцэг яагаад ургахгүй байна гэж асуужээ. Ээж нь түүнд санаа зовж байсан ч: -Харин ээ хүү минь! Өөр шороонд суулгаад үздэг юм уу гэв. Сон ондоо хөрсөнд суулгасан ч бас л

ургасангүй. Тэгж мунгинасаар байтал хаан ч цэцгээ үзэх өдөр болжээ. Хүүхэд бүр л нүдээ бүлтийтэл гоёж ваартай цэцгээ барьсаар гудамжинд гарсан үзэгдэнэ. Тэдний өмнүүр явж буй хааны царайд баярласан шинж ер алга. Яахлаараа тэр билээ? Тэгтэл

гэрийнхээ үүдэнд хоосон ваараа бариад уйлж зогсоо цорын ганц хүүхдийг хаан олж харлаа. Хаан түүнийг дуудаж ирүүлээд:

- Чиний ваар яагаад хоосон байгаа юм бэ? Гэж асуухад жаал хүү эхэр татан байж үрийн хэчнээн оролдоод ч ургуулж чадаагүй тухайгаа ярьж түүнийгээ айлын цэцэрлэгээс эзний нь нүдийг хариулж байгаад ганц алим аваад идчихсэний цээрлэл байх гэжээ. Хаан хариултыг нь сонсоод хүүг тэврэн авч:

- За энэ л миний үнэнч хүү мөн байна гэж гэнэ. Цугласан хүмүүс:

- Хаантан! Яагаад хоосон ваартай хүүг үрчилж авч байгаа юм бэ? хэмээн шуугилдахад хаан:

- Та минь ээ! Би хүүхдүүдэд чанасан үр өгсөн юм шүү дээ! гэжээ.Албат иргэд ч хааныхаа цэцэн цэлмэгт бишрэн мэхийн, харин гоё цэцэгтэй ваар тэвэрсэн хүүхдүүдийн царай чавгаишиг улаан болсон гэнэ. 1.Үгсийн утгыг зөв харгалзуулаарай.угсаа залгах ял шийтгэл ногдуулах, залхаахүрчлэн авах урам хугарсан , сэтгэл гутранги, мохсон байдалгонсгор хаад ноёдын удам залгамжлагчцээрлэл хүртэх бусдын хүүхдийг үр болгон аавах/өргөн авах/2.Эхэд юуны тухай өгүүлсэн бэ?А.хүүхэдтэй болох тухайВ.цэцэг тарих тухайС.үнэнч шударга байх тухайD.мэргэн хааны шийдвэрийн тухайЕ.чанасан үрийн тухай3.Хааны сэтгэл юунд гонсгор явдаг байсан бэ?А.Аз жаргалгүй амьдарч байсан учир В.Хатан нь хүүхэд төрүүлэх дургүй учирС.Угсаа залгах үргүйдээ D.Зугаалах цэцэрлэгт хүрээлэнгүйдээ 4.Хаан ямар хүүхдийг үрчлэн авахаар шийдсэн бэ?А. Хамгийн үнэнч шударга хүүхдийг В. хамгийн хөөрхөн хүүхдийгС. хамгийн ухаантай хүүхдийгD. хамгийн баян хүүхдийгЕ. хамгийн ядуу хүүхдийг5.Соны цэцгийн үр яагаад ургаагүй вэ?А. Өдөр шөнөгүй услаагүй учирВ.Сайн тордоогүй учирС. Буруу хөрсөнд суулгасан учирD. Чанасан үр учраасЕ. Муудсан үр байсан учир

6.Хүү хааныхаа асуултанд юу гэж хариулсан бэ?.......................................................................................................

....................................................7.Хаан хүүхдүүдэд чанасан үр өгсөн шалтгааныг бичнэ үү?....................................................................................................................................................................................................................8. Дээрх эхийн гол санаанд тохирох хэлцийг бичнэ үү? А.Үнэнээр явбал үхэр тэргээр туулай гүйцнэ В.Хүн болох багаасаа , хүлэг болох унаганаасаа С.Өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр D.Овоо босгоогүй бол шаазгай хаанаас суух вэ Е.Муу санаа биеэ отно9.Эр үгэнд “ий” бичих үгийг олоорой.А.торгоВ. тарагС. даргаD.унагаЕ. ботго10.”шуугилдахад” хэдэн үетэй үг вэ?А.1 В. 2 С.3 D. 4 Е.511. “Найздаа талархсан сэтгэгдлээ 35-40 үгэнд багтаан бичээрэй.

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: Үнэнч хүүд хандан 80-100 үгтэй захидал бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Цэцэггүй ваар1 угсаа залгах- хаад ноёдын удам залгамжлагч үрчлэн авах -бусдын хүүхдийг үр

болгон аавах/өргөн авах/ гонсгор-урам хугарсан , сэтгэл гутранги, мохсон байдалцээрлэл хүртэх- ял шийтгэл ногдуулах, залхаах

2 C3 C4 A5 D6 Үрийг хэчнээн оролдоод ч ургуулж чадаагүй тухайгаа ярьж түүнийгээ айлын

цэцэрлэгээс эзнийхэн нүдийг хариулж байгаад ганц алим аваад идчихсэний цээрлэл байх гэжээ.

7 Хамгийн үнэнч шударга хүүхдийг сонгон үрчилж авахаар шийдсэн8 А9 В10 D

Бичих чадвар

Үнэнч хүүд хандан 80-100 үгтэй захидал бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 23Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

Үнэг ба муур Нэгэн удаа муур үнэг авхайтай ойд учрах тохиолдол таарчээ. Үнэг тун ухаантай, юм үзэж нүд тайлсан, нэр нүүртэй гэдгийг мэдэх тул муур дээдийн дээдээр аашлан , түүнд хандаж, -Амрыг эрье.Хонгорхон үнэг авхай ойрд та амгалан сайн уу? Энэ бэрх цагт хэр аж төрж сууна даа? хэмээв.Ихэрхүү зальт үнэг муурыг хөлөөс толгой хүртэл шинжин харж хариулъя уу?, байя уу? гэж баахан тээнэглэзсэнээ -Оготно барьдаг өлбөгөр лүд. Алаг эрээн мангуу минь,чи яасан тэнэг юм бэ? Хэр аж төрж сууна гэж надаас яаж асууж зүрхэлнэ вэ? Чи ер нь юу сурсан амьтан бэ? Ямар авъяастай вэ? гэж байцаажээ. -Би цорын ганц авъяастай муур даруухан хариулав. Тэр чинь ямар авьяас вэ? гэж үнэг асуужээ . -Хэрэв нохой хойноос минь хөөвөл модон дээр үсрэн гарч, амиа хамгаалж чадна. -Энүүхэн үү? Гэснээ би зуу гаруй авьяастай . Түүний гадна бас уут дүүрэн заль мэхтэй. Би чамайг хачин их өрөвдөж байна. Миний араас дагаад яв.Нохойноос хэрхэн нуугдах аргыг би чамд зааж өгье хэмээн сайрхав. -Яг энэ үед анчин дөрвөн нохой дагуулсаар гарч ирэхэд муур шалмаг гэгч нэгэн модон дээр үсрэн гарч модны оройд мөчир навчинд халхлагдан суужээ. -Уутаа онгойлгооч , үнэг авхай уутаа онгойлго л доо гэж муур үнэг уруу хашхирсан боловч ноход хэдийнээ түүнийг зуусан байв. -Үнэг авхай минь хэрвээ та над шиг мод өөд авирч чаддаг сан бол амиа алдахгүй л байсан даа гэж муур хашхирчээ.1.Муур яагаад үнэг авхайд дээдийн дээдээр аашилсан бэ?

А. Үнэг тун ухаантай , юм үзэж нүд тайлсан, нэр нүүртэйВ. Үнэг ихэрхүү дээрэлхүү зантай тулС.Үнэг зуу гаруй авьяастай , уут дүүрэн арга зальтай тул D.Нохойноос хэрхэн зугтах аргыг зааж өгсөн тул Е.Энэ бэрх цагт хэрхэн аж төрөхөд тусалсан.

2. Үнэг яагаад мууранд “Би чамайг хачин их өрөвдөж байна” гэж хэлсэн бэ?А.Оготно барьдаг өлбөгөр лүд болохоорВ. Алаг эрээн мангуу болохоор С.Цорын ганц авьяастай болохоорD.Нохойноос зугтах аргатай болохоорЕ.Өөрөө уут дүүрэн арга зальтай болохоор

3.”Юм үзэж нүд тайлсан” хэлцийн утгыг олоорой.А.Олон газраар явж туршлага судалсанВ.Эрх мэдэл бүхий эзэнС.Юмны арга эвийг сайн олдог D.Заль мэхтэй овжин Е.Дур зоргоороо

4. Дээрх эхийн утгад тохирох зүйр цэцэн үгийг олоорой. А.Долоо хэмжиж нэг огтол

В.Аргыг нь олбол Арсланг ч үнэг дийлнэ С.Дадлагатай ажлаас Даамай үр гарнаD. Сайныг дагавал сарны гэрэл Мууг дагавал могойн хорлол5.Муур үнэгний амар мэндийг хэрхэн эрсэн бэ? гурван мэндчилгээ бичээрэй..................................................................................................................................................................................................................................

6.Үнэг мууранд юу гэж сайрхсан бэ?.................................................................................................................................................................................7.Ялгах эгшиггүй үгийг олоорой.А.хана В. тооно С. эргэ D. хаалга Е. туурга8. Эхээс үйл үг 5-ыг олж бичээрэй....................................................................................9.Дараах үгсийн утгыг зөв харгалзуулаарай.Авхай Хараалын үг \золиг\Бэрх Хүнд,хэцүү,амаргүйӨлбөгөр Язгууртан ихэс дээдсийн охинЛүд Тамир тэнхээ муутай байдал

10.Дараах хэлцүүдийг ойролцоо утгатай нь зөв харгалзуулаарай.А.Туу гэх нохойгүй 1.Хорголоо тоолохЧаа гэх ямаагүй 2. Түнжин хагарахВ.Гал ус хоёр шиг 3.Тэмээ ямаа хоёр шигС.Хонь чоно болох 4.Ган хийх нохойгүйD. Нарийндаа хатах Газар гишгэх малгүй11. Ээждээ зориулан 30-40 үгтэй захидал бичээрэй.

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: “Хүндэтгэх ёс”сэдвээр 80-100 үгтэй эх зохион бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

...................................................................Үнэг ба муур

1 А2 Е3 А4 В5 Амрыг эрье.Хонгорхон үнэг авхай ойрд та амгалан сайн уу? Энэ бэрх цагт хэр аж

төрж сууна даа?6 би зуу гаруй авьяастай . Түүний гадна бас уут дүүрэн заль мэхтэй. Би чамайг

хачин их өрөвдөж байна7 C8 Хариулав, барьсан , сайрхав, зуусан, хашхирчээ9 Авхай- Язгууртан ихэс дээдсийн охин бэрх- Хүнд,хэцүү,амаргүй өлбөгөр-

Тамир тэнхээ муутай байдал лүд- Хараалын үг \золиг\10 A-4 B-3 C-2 D-1Бичих чадвар

“Хүндэтгэх ёс”сэдвээр 80-100 үгтэй эх зохион бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 24Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

6.Далайн яст мэлхийн ухаан Далайн яст мэлхийн өндгөө гаргахдаа эх газарт гарч ирдэг.Тэд дунджаар 500-1000 ширхэг өндөг гаргадаг бөгөөд 50 см орчим гүн нүх ухаад өндгөө булаад далай руугаа явна. Удалгүй өндөгнөөс хэдэн зуугаараа гарах нялх яст мэлхийнүүд элсээр хучигдсан гүнзгий нүхнээс гарч далай руугаа ордог байна. Судлаачид яст мэлхийнүүдийг ажиглаад дараах гайхалтай зүйлсийг олж харжээ.Нялх яст мэлхийнүүд маш нарийн зохион байгуулалттайгаар бие биедээ тусалж , булсан элсийг малтаж онгойлгоод гарч ирдэг.Өндөгнөөсөө хамгийн түрүүнд гарч ирсэн яст мэлхийнүүд дотроос хамгийн дээр байгаа нь дээшээ элсээ ухдаг.Дунд байгаа нь хажуу тийшээ элсээ нурааж, хамгийн доор байгаа нь нурж ирсэн элсийг хөл доороо гишгэдэг.Тэд дээшээ авирсаар хамтдаа нүхнээсээ гардаг ажээ. Судлаачид яст мэлхийнүүд эсэн мэнд гарч буй аргыг судлахаар нүхэнд өндөгнүүдийг хэд хэдээр нь булж туршжээ.Өндгйиг хоёроор нь булахад нэг нь, дөрвөөр нь булахад бүгд амьд гарсан байна.Нялх яст мэлхийнүүд зөн билгээрээ бие биенээ дэмжин , хамтран ажиллаж , хэцүү нөхцөл байдлыг даван туулдаг ажээ. Нүхэн дотроос зөвхөн өөрөө амьд гарах гэж бүгд чармайвал бие биенээ татаж унаган эцэстээ бүгд нүхэндээ үлдэнэ.1.Далайн яст мэлхийн өндгөө хаана гаргадаг вэ?А.Далайн усандВ.Далайн эргийн элсэндС. Далайн ус ба хуурай газартD.Эргийн хадан дундЕ.Далайн ёроолын өвс ургамал дунд2.Хамт булагдсан өндөгнүүдийн хэд нь яст мэлхий болж амьд гардаг вэ?А.Өндөгнөөс хамгийн түрүүнд гарсан нь В. Хамгийн том биетэй ньС. Хамгийн дээр ньD. Хамтдаа бүгдээрээЕ. Зөвхөн хүч чадалтайнууд нь 3. Хамгийн доор байгаа яст мэлхий нурж ирсэн элсийг хаашаа зайлуулдаг вэ?

А. Хажуу тийшээ элсийг нураана.В. Бусад мэлхийнүүдийн завсар зайгаарС. Хөл доороо гишгэдэгD. Нуруун дээрээ ачдагЕ. Өөрөө дарагдан үхдэг4. Далайн яст мэлхий өндгөө булахын тулд хэдийн хэр гүн нүх ухдаг вэ?А. 500-1000смВ. 50ммС. 50дмD. 50смЕ. 5м5. Далайн яст мэлхий өндгөө гаргахдаа эх газарт гарч ирдэг. Өгүүлбэрийн онцолсон үгийн утгыг зөв тайлбарласан хэсгийг олоорой. А. Далайн дунд орших бяцхан аралВ. Тэнгисийн хойгС. Далай тэнгисгүй хуурай газарD. Далайн эргийн хадан цохиоЕ. Өндгөө булдаг эргийн элс 6. “булахад” үгтэй ижил дүрмээр бичигдэх үг 5-ыг бичээрэй.7. Ертөнцийн гурван хэцүүг бичээрэй.8. Дараах үгсийг цэгийн оронд зөв байрлуулж утга төгс өгүүлбэр бүтээгээрэй. Хая, хаяа, хааяа, хааяТэнгэрийн ........ оройн нарны туяанд улааран харагдана.Чи муу зуршлаа заавал .............Би ............. даалгавраа хийхээ мартдаг.Гадаа утаа ихтэй байгаа учраас цонхоо ...................9. Нялх яст мэлхийнүүд зөн билгээрээ бие биенээ дэмжин , хамтран ажиллаж , хэцүү нөхцөл байдлыг даван туулдаг ажээ. Өгүүлбэрийн онцолсон үгийг аль үгээр соливол өгүүлбэрийн утга алдагдахгүй вэ? А. Туршлагаараа В. оюун ухаанаараа С. Хайраараа D. хөдөлгөөнөөрөөЕ. төрмөл совингоороо10. Дээрх эхийн утга санаанд тохирохгүй зүйр үгийг олоорой.А. Цувж явсан барнаас, цугларч суусан шаазгай дээрВ. Эвт шаазгай буга барина.С. Хорин хүн эвгүй бол эвдэрхий балгас мэт, хоёр хүн эвтэй бол төмөр хэрэм мэтD. олны хүч эвэндээ, олсны хүч эрчиндээЕ. Зүдрэл байвал жаргал ирнэ. Зориг байвал хэрэг бүтнэ.11. Эвтэй байх тухай 30-40 үгтэй зөвлөмж бичээрэй.

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: “Эвт шаазгай буга барина” зүйр үгийг утгыг тайлбарлан 80-90 үгтэй эх зохион бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ..................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

.............................................................Далайн яст мэлхийн ухаан

1 В2 D3 C4 D5 E6 Хэлэхэд, явахад , ирэхэд санахад нөхөхөд7 Туухад гахай нэг хэцүү туулахад тал нэг хэцүү тоолоход од нэг хэцүү8 Тэнгэрийн-хаяа заавал-хая би- хааяа цонхоо- хааяа9 Е10 DБичих чадвар

“Эвт шаазгай буга барина” зүйр үгийг утгыг тайлбарлан 80-90 үгтэй эх зохион бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 25Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

Амьд буланБагш Марья ангидаа амьд булантай болмоор байна.Сурагчид та нар нэг нэг амьд зүйлийг авчрах

хэрэгтэй байна гэв. Ингээд би аавтайгаа цэцгийн дэлгүүр явлаа. Надад нэг зүйл их таалагдлаа.Ваар нь маш жижигхэн , доторх цэцэгхэн нь энгийн , галын дөлтэй адилхан санагдсан учраас таалагдсан ч байж магадгүй . Бас хамгийн хямдхан ч байж болох юм.Навч нь том , үс нь илгэн,цэцэг нь дөрвөн дэлбээтэй маш энгийн .Би наранд цонхны тавцан дээр ваартай цэцгээ тавиад усаллаа.Усыг нь их хийж болохгүй гэж эмээ маань сануулав.Би айсандаа бүр шөнө үсрэн босоод цэцэг маань амьд болов уу, үгүй болов уу гэдгийг шалган үзсэн.Өглөө нь босоод харахад галын дөл нь улам тод болчихсон, навч нь улам торгомсог, үнэр нь маш анхилуун болсныг харсан.Энэ үнэрийг юутай ч зүйрлэмгүй сэвэлзүүр салхи шиг байсан.Найм дөчин тавд би сургууль руугаа явлаа. Манай сургууль хашаан дотор байдаг болохоор намайг хүн хүргэж өгдөггүй билээ. Цэцгээ унагаж хагалахгүйн тулд хөл доорхоо харан хянамгай явж байв.Сургуулийн өмнө хөвгүүд бөөгнөрөн зогсож байв.Энгэртээ цэцэг тэвэрсэн түүнийг хараад хөвгүүд зам тавьж өгөв. Намайг дөхөөд ирэх үед тэд чив чимээгүй болов. Энэ байдалнь надад огт таалагдсангүй .Би цааш алхлаа.Хаалганаас татахад нэг алхам л үлдсэн байв.Яг энэ үед Борька Карпов хоёр л хөдөлгөөн хийсэн .Нэг нь цүнхийг минь толгой дээр тавьсан , нөгөө нь цэцгийг доош унагасан .Ваар нь гараас мулт үсрээд газар дээр унаад хагарсан.Цэцэг маань газраар нэл таран уналаа.Цэцэгний улаан толгой нь салхинд хийсэв.Би газар луу хараад юу болсныг ч ойлгох тэнхэлгүй болов.Хөвгүүд юу ч болоогүй юм шиг таран одоцгоов.Яах гэж .... Бусдыг хөгжилтэй байлгах гэж үү .... Гэхдээ хэн ч инээгээгүй юм.1.Охин яагаад цэцгийн дэлгүүр явсан бэ?А.Цэцгэнд дуртай болохоорВ.Багшдаа цэцэг бэлэглэхээр С.Багш нь цэцэг авчрахыг хүссэн болохоорD.Ангийнхаа амьд буланд тавихаарЕ.Аав нь түүнд санал болгосон болохоор

2.Эмээ охинд нь юу гэж сануулсан бэ?А.Цэцгээ цонхны тавцан дээр тавиарай.В.Цэцгээ сайн услаарай.С.Цэцэгний усыг их хийж болохгүй.D.Цэцгээ шөнө услаарай.Е.Цэцгээ зөвхөн өдөрт л услаарай.3.Цэцгээ унагаж хагалахгүйн тулд охин яаж явсан бэ?А.Ааваараа хүргүүлсэн.В.Хөл доорхоо харж хянамгай явсан.С.Хөвгүүдийг тойрч явсанD.Хөвгүүдээс тусламж гуйсан.Е.Борька Карпорт цэцгээ бариулсан.4.Охинд цэцэг таалагдсан дөрвөн шалтгааныг бичнэ үү.......................................................................................................................................................................................................................................

5.Охинд юу таалагдаагүй вэ?А.Цэцэгний том навч нь.В.Сургуулийн өмнө бөөгнөрч зогсож буй хөвгүүдС.Түүнийг очиход хөвгүүд чив чимээгүй болсон байдалD. Борька Карпорт уучлалт гуйгаагүй явдалЕ.Хэн ч инээгээгүй байдал6. Борька Карпорвын хийсэн хоёр хөдөлгөөнийг бичээрэй.................................................................................................7.Үгийн утгыг тодорхойлж зөв харгалзуулаарай.Болд ээтэн багатай, хээ угалз цөөн, настай хүмүүс голдуу өмсдөг монгол гуталБүрий нар шингэж, харанхуй болоогүй үеДугуй улт алтан мөнгөн утас оруулж нэхсэн луу хээтэй торгоЗос хатуу чанар бүхий ганМагнаг улаан өнгийн шороон будаг8.Хүүгийн хийсэн үйлдлийг дүгнэж 30-40 үгэнд багтаан бичээрэй.9. Хэрэглээний бичвэрийг жишээтэй нь зөв харгалзуулаарай.-Өнөөдөр 4 сарын 3, өглөө хичээлдээ явахад хүйтэн салхитай байлаа. захидал-Маргааш ОХУ-ын ерөнхийлөгч манай улсад айлчилна. Мэдээ-Хүү нь таныхаа захисан захиасыг үргэлж сэтгэлдээ багтаан яваа шүү өдрийн тэмдэглэл10.Цэгийн оронд аль үг тохирох вэ?Тухайн цаг үед болж байгаа чухал, шинэ үйл явдлыг тухай мэдээлсэн богино өгүүллэгийг ............ гэнэ.А.Зар сурталчилгааВ.МэдээС.СонинD.ТэмдэглэлЕ.Зурвас11. “Ангийн багшдаа хандаж 35-40 үгтэй талархал бичээрэй.Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: “Миний хайртай амьтан ”сэдвээр 80-90 үгтэй эх зохион бичээрэй.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

...........

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

...........

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

...........

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

...........

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................

........... Амьд булан

1 D2 C3 B4 Ваар нь жижиг , цэцэгхэн нь энгийн , галын дөлтэй адил, хамгийн хямдхан5 C6 Цүнхийг нь толгой дээр нь тавьсан, цэцгийг доош унагаасан7 Болд- хатуу чанар бүхий ган Бүрий - нар шингэж, харанхуй болоогүй үе Дугуй

улт- ээтэн багатай, хээ угалз цөөн, настай хүмүүс голдуу өмсдөг монгол гутал зос- улаан өнгийн шороон будагМагнаг- алтан мөнгөн утас оруулж нэхсэн луу хээтэй торго

8 Сурагчид өөрсдийн бодлоор бичнэ.9 Өнөөдөр 4 сарын 3, өглөө хичээлдээ явахад хүйтэн салхитай байлаа. -

Тэмдэглэл-Маргааш ОХУ-ын ерөнхийлөгч манай улсад айлчилна. Мэдээ-Хүү нь таныхаа захисан захиасыг үргэлж сэтгэлдээ багтаан яваа шүү- Захидал

10 ВБичих чадвар

“Миний хайртай амьтан ”сэдвээр 80-90 үгтэй эх зохион бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 26Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

Өвгөн хулганы явдал Эрт цагт нэгэн уудам газар холбогдсон хоёр өндөр уул байв.Тэр ууланд нэгэн арслан бага цагаасаа эхлэн хоёр уулын үзүүрт үсрэн харайн наадан тоглодог байжээ. Мөн хоёр уулын хоорондох гуу

жалганд нэгэн хэсэг олон хулгана үүрлэн оршиж байсны дотор нэг өвгөн хулгана байжээ. Тэр нэг өдөр хулгана цуглуулж өгүүлсэн нь: Энэ хоёр уулын орой дээр ээлжлэн үсрэн нааддаг энэ арслан бол одоо нас хөгширсөн нь лав биз ээ. Тиймийн тул мөн түүний хүчин чадал тамир доройтсон атал, идэр залуутай адил санаж үсэрсээр нэгэн цагт эндэгдэн энэ гуу жалганд унаж биднийг дарж алах магадгүй учир эндээс зайлж өөр газар үүр засаж нутаг сольё гэв. Олон хулгана өвгөн хулганы үгийг үл зөвшөөрөн , энэ маань нас нь өвгөжрөөд дэмий үг чалчих болжээ. Арслан уулын хавцалд унаж дарж алахаас айн зугтаж болно.Хэрэв дээд хөх тэнгэр хөхөрч харагдсаар олон он болсон нь одоо хөгширсөн биз ээ! Тэр бас дэлхийд унаж үхэх магалгүй тул түүнээс зайлан хаашаа зугтаах билээ.Бид явахгүй түүний үхэхийг үзэж махыг нь иднэ гэж хөгшин хулганы үгийг эс хайхрав. Иймд хөгшин хулгана өөрийн ганц хүүгээ дагуулж өөр газар одоод нэгэн үүр засаж нутаглан суув.Өнө удалгүй нэгэн цагт мөнөөх арслан нь нэгэн уулын үзүүрээс үсрэн харайхад тэнхэл муудсаны хар гайгаар нөгөө уулын оршлын тэгш газар хүрч чадалгүй ташуу этгээдийн элгэн хаданд хүрч хөл алдан , улмаар бөмбөрсөөр олон хулганы оршдог гуунд нэгэн баахан хад чулууны хамтаараа түжигнэн унахад олон хулгана хичнээн айн сандравч , зайлж чадалгүй ихэнх нь дарагдаж үхэв.1.Хэсэг хулгана хаана амьдардаг байсан бэ?А.Өндөр хоёр ууландВ.Хоёр уулны хажуудС.Хоёр уулын ардD.Хоёр уулын дундах гуу жалгандЕ.Хоёр уулын урдах уудам газарт2.Өвгөн хулгана яагаад нүүж зайлъя гэсэн бэ?А.Идэх хоол хомс болсон тулВ.Олуулаа үүрэндээ багтахгүй болсон тулС.Арслан тэднийг айлгасан тулD.Тэнгэр нурах болсон тулЕ.Арслан хөгширч тэдний дээрээс унах аюултай тул3.Эхийн утга санаанд тохирох зүйр үгийг олоорой.А.Өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээрВ.Дэм дэмэндээС.Буурлаас үг сонсD.Инээсэн бүхэн нөхөр биш,уурласан бүхэн дайсан бишЕ.Мууг дагавал могойн хорлол4.Өвгөн хулганы нүүх болсон гурван шалтгааныг бичнэ үү.................................................................................................................................................................................................................................5.Хулганууд өвгөн хулганыг үгний хариуд юу юу гэж хариулсан бэ?........................................................................................................................................................................................................................................6.Зөв харгалзуулан холбоорой.А.уул усны нэр 1.Батын ХэрлэнВ.албан газрын нэр 2.Цэцээ гүнС.хүний овог нэр 3.”Өнгөт хэвлэл” ХХКD.улс орны нэр 4. БНСУ7.Гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд урт эгшгээр эхэлсэн залгавар залгахад эцсийн гийгүүлэгчийн өмнөх балархай эгшгийг гээхгүй үгийг олоорой.А.гуч+аар В.Цэцэг+ээрС.бодол+оор D.будар+аадЕ.үзэг+ийг8.Цэгийн оронд зөв бичсэн үгийг нөхөөрэй.Амбаагийнх маань хаваржаандаа буухаар.................................А.НүүдэллээВ.НүүдэллэлээС.Нүүдлэлээ

D.НүүдэлэлээЕ.нүүдлээ9.Дараах үгсийн ойролцоо утгатай үгтэй нь зөв харгалзуулаарай.А.унтах 1.айлтгахВ.идэх 2.зэмлэхС.хэлэх 3.нойрсохD.загнах 4.наадахЕ.тоглох 5.зооглох10.Дараах үгсэд “-ийн,- ын “ залгаврыг зөв залган бичээрэй. хорвоо, авдар, бага , тэнгэр , нисэх, ажил11. “Ахмадаас үг сонсъё” 35-40 үгтэй зөвлөмж бичээрэй.Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: Буурлаас үг сонс” сэдвээр 70-90 үгтэй эх зохион бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Өвгөн хулганы явдал1 D2 E3 C4 Энэ хоёр уулын орой дээр ээлжлэн үсрэн нааддаг энэ арслан бол одоо нас

хөгширсөн нь лав биз ээ. Тиймийн тул мөн түүний хүчин чадал тамир доройтсон атал, идэр залуутай адил санаж үсэрсээр нэгэн цагт эндэгдэн энэ гуу жалганд унаж биднийг дарж алах магадгүй учир эндээс зайлж өөр газар үүр засаж нутаг сольё гэв

5 Олон хулгана өвгөн хулганы үгийг үл зөвшөөрөн , энэ маань нас нь өвгөжрөөд дэмий үг чалчих болжээ. Hөгшин хулганы үгийг эс хайхрав.

6 A-2 B-3 C-1 D-47 B8 B9 A-3 B-5 C-1 D-2 Е-410 Хорвоогийн авдрын багын ажлын тэнгэрийн нисэхийнБичих чадвар

Буурлаас үг сонс” сэдвээр 70-

Зорилгодоо нийцүүлэх эх

Бичих чадвар: нийт 12 оноо

90 үгтэй эх зохион бичих.

бичих 1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 27Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

Зөгий Зөгий бөөгнөрөн сууж, өөрийн гэсэн их гэр бүлийг бүрдүүлэх дуртай .Их гэр бүл нь хатуу зэрэг дэс, ажлын хуваарьтай харилцан түшилцэл, хамтын ажиллагааны дүнд оршин амьдардаг.Зөгийн сархиаган үүр бүр зургаан талтай бөгөөд энэхүү үүрэнд ажилчин зөгий, хатан зөгий, эр зөгий амьдардаг . Ажилчин зөгий үржлийн эрхтний бойжил муутай эм зөгий юм. Иймээс балт зөгийн гэр бүл дэх хамаг ажлыг хариуцах ба үүнд авгалдай маллах, сархиаган үүр барих, ариун цэврийг сахиулах , бал хураах болно. Сархиаган үүрийг ажилчин зөгий лаваар барьдаг.Ажилчин зөгий 1кг зөгийн лав шүүхүүлэхэд 16 кг цэцгийн бал зарцуулах ажээ.Нэг кг цэцгийн бал цуглуулахад ажилчин зөгий 320 мянган км нисэх ётой гэхэд дэлхийн бөмбөрцгийг найм тойрохдоо тэнцэх юм.Балт зөгий нь зөгийн бал, цэцгийн тоос, хатан зөгийн бүлэн, зөгийн цавуу болон зөгийн лав үйлдвэрлэж гаргана. Хатан зөгий нь сүрэг зөгийн дунд байр суурь давуутай эмэгчин зөгий бөгөөдтөрөөд ажилчин зөгийн шүүрүүлэх бүлэнгээр хооллож өсөх ба цор ганц ажил нь өндөглөх,ер нь 5-8 жил амьдарна.Хатан зөгий өдөрт 1500-3000 өндөг гаргана. Эр зөгийд том эрүү, хатгах зүү байхгүй ,зодолдож үүр барьж чадахгүй, цор ганц хийдэг ажил нь үүрэндээ шинэ хатан зөгийг хүлээх. Намар хоол хүнс ховордох үед эр зөгий ажилчин зөгийд хөөгдөж гараад мөхлийн замдаа орно. Хүн хатгасан зөгий өөрөө үхдэг тул үргэлж хүн рүү дайрдаггүй. 1.Дараах үгсийн утгыг зөв харгалзуулан холбоорой.

авгалдай Зөгий биенээсээ гаргаж үүр барих зүйлхатан зөгий Сүйрч сөнөсөн байдаллав шавж,аалз, эрвээхий зэрэг амьтны хөгжлийн эхний өндөгнөөс гарсан

үе шатмөхөл Үржлийн чадвартай эмэгчин зөгий

2.Ямар зөгий хүн хатгадаг вэ?А.Хатан зөгийВ.Эр зөгийС.Ажилчин зөгийD.Цэрэг зөгийЕ.Бүх зөгий3.Ямар зөгий ажилчин зөгий болдог вэ?А.Эр зөгийВ.Үржлийн эрхтний бойжил муутай эм зөгийС.Балт зөгийD.Авгалдай зөгийЕ.Гэр бүлсэг зөгий4.Зөгий яагаад үргэлж хүн рүү хатгахаар дайрдаггүй вэ?А.Хатгах зүү нь хортой тулВ.Хатгах зүү нь буруу харсан дэгээтэй тулС.Гэдэс нь хатгах зүүгээ даган гарч ирдэг тулD.Хүнийг хатгасан зөгий өөрөө үхдэг тул Е.Зөгий бүрт хатгах зүү байдаггүй5.Хатан зөгий ямар ажил хийдэг вэ?А.Ажилчин зөгийг захирнаВ.Зөвхөн өндөглөнөС.Эр зөгийг хүлээнэ

D. Сархиаган үүр баринаЕ.Зөгийн бал цуглуулна6.Ажилчин зөгийн хийдэггүй зүйлийг олж дугуйлаарай.А.Сархиаган үүр баринаВ.Авгалдай малланаС.Ариун цэврийг сахиулнаD.Бал хураанаЕ.Өндөг гаргана7. Эр зөгий үүрнээсээ хөөгдөн мөхлийн замдаа орох улирлыг олоорой. А.Хавар В.Зун С.Өвөл D.Намар8.Балт зөгийн үйлдвэрлэж гаргадаг зүйлийг жагсаан бичээрэй........................., ........................, ......................., ............................, ........................9.”Өндөглө” үгийн зөв бичгийн дүрмийг тайлбарлан бичээрэй.......................................................................................................................................................10.Ертөнцийн гурван ашигтайг зохион бичээрэй.11. “Эрүүл мэндээ хамгаалъя” 35-40 үгтэй зөвлөмж бичээрэй

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: :”Зөгийн ашиг шимийн талаар 80-90 үгэнд багтаан бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Зөгий1 Лав-Зөгий биенээсээ гаргаж үүр барих зүйл

Мөхөл-Сүйрч сөнөсөн байдалАвгалдай-шавж,аалз, эрвээхий зэрэг амьтны хөгжлийн эхний өндөгнөөс гарсан үе шатхатан зөгий--Үржлийн чадвартай эмэгчин зөгий

2 D3 B4 D5 B

6 Е7 С8 Цэцгийн тоос, хатан зөгийн бүлэн, зөгийн лав, зөгийг цавуу9 ЭГ+Л=ЛЭ10 Өөрсдийн бодлоор зохион бичнэ.Бичих чадвар

:”Зөгийн ашиг шимийн талаар 80-90 үгэнд багтаан бичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 28Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

Өвгөн ач хүү хоёр Нэг өвгөн нас өндөр болж хөгшрөн юм харахгүй юу ч сонсдоггүй , хөл гараа ч олигтой хөдөлгөж чадахаа байжээ.Хамаг шүд нь унасан болохоор хоол амнаас нь эргэн гоожоод байдаг болсон тул хүү бэр хоёр нь аавыгаа ширээнд суулгаж хамт хооллохоо байжээ.Өвгөнийг пийшингийнхээ ард суулган тусад нь хооллодог болж л дээ. Нэг удаа аягатай хоол аваачиж өгөхөд өвгөн өөртөө ойртуулах гэж байгаад унагаж , аягаа хагалан хоолоо асгахад бэр нь ихэд уурлан -Энэ өвгөн хөгшрөөд дэндүү хэцүү болжээ.Гэрт маань байгаа бүгдийг хагалж эвдээд дуусгалаа гээд үүнээс хойш өвгөнийг модон тэвшин дотор хооллож байя гэж загнажээ. Хөөрхий өвгөн юу ч хэлсэнгүй, санаа алдаад өнгөрч гэнэ.Нэг өдөр эхнэр нөхөр хоёр гэртээ суугаад хооллож байтал Миша хүү нь шалан дээр байсан модон шоонуудыг эвлүүлж нийлүүлэн нааж байхыг хараад аав нь - Хүү минь чи юу хийж байна вэ? Гэхэд хүү: -Аав минь би тэвш хийж байна.Ээж та хоёрыг хөгшрөхөөр би энэ тэвшиндээ хоол хийж өгнө гэжээ.Хүүгийнхээ хэлэхийг сонссон эхнэр нөхөр хоёр бие биенээ хараад уйлжээ. Хөөрхий хөгшнийг дэндүү гомдоосондоо маш их ичиж, түүнээс хойш өндөр настай аавыгаа хүндлэн хайрлаж ,асран халамжилдаг болсон гэдэг.1.Үгсийн утгыг зөв бичээрэй.Тэвш..........................................Бэр..........................................Шоо.....................................Пийшин.................................2.Хүү бэр хоёр нь яагаад аавтайгаа нэг ширээнд сууж хооллохоо больсон бэ?А.Юм харахаа больсон нь В.Юу ч сонсдоггүй болохоор С.Хөл гараа хөдөлгөж чадахгүй D. Шүд нь унаад идэх гэсэн хоол нь амнаас нь эргэж гоожоод байдаг болохоор Е.Өвгөнийг дулаан пийшингийн ард суулгах гэж3. Өвгөн яагаад аягатай хоолоо унагаж хагалсан бэ?А. Гар хөлөө олигтой хөдөлгөж чадахгүй болохоор В. Аягатай хоолоо өөртөө ойртуулах гэж байгаадС.Хамт хооллохоо больсонд гомдоодD. Хөөрхий өвгөн санаа алдахдаа Е.Насан өндөр болж хөгширсөн болохоор 4.Өвгөн Миша хүүгийн ямар хамаатан бэ?А.Аавынх нь аав В.Ээжийнх нь аав С.Тэднийд амьдардаг өвгөнD. Нагац ах ньЕ. Авга ах нь

5. Энэ эхэд ямар асуудлыг дэвшүүлэн тавьсан бэ?А.Хүн өтөлж хөгширдөг тухайВ.Хатуу сэтгэлтэй бэрийн тухай С. Ач хүүгийн тухай D. Эцэг эхээ энэрэн хайрлах тухайЕ.Хөгшин хүний сэтгэлийн тухай6.Эхийн гол санааг илэрхийлсэн хэлцийг олоорой.А.Өвгөн хүнд өргөмж хэрэгтэй Залуу хүнд сургамж хэрэгтэйВ.Өвөг язгуураа мэдэж ав Өссөн төрснөө дагаж явС.Аавын бийд хүнтэй танилц Агтны бийд газар үзD.Хөгшдийг бүү шоол Хүүхдийг бүү шоглоЕ.Аяганы алгаас адууны алаг дээр 7.Өвгөнийг хоолоо асгахад бэр нь юу гэж хэлсэн бэ?.............................................................................................................................................................................................................................................8.Миша хүүгийн аавынхаа асуултанд юу гэж хариулсан бэ?......................................................................................................9.Ертөнцийн гурвыг гүйцээгээрэй.Эрхэм тэнэг ................ магтанаДунд тэнэг .................... магтанаАдаг тэнэг .................... магтана10.Дараах үгсийн утгын ялгааг гаргаж холбоо үг зохиогоорой.Цагийн ................................Цагны ..............................Сарын ............................Сарны ...........................11. “Эцэг эхээ хүндэлье” 35-40 үгтэй зөвлөмж бичьеБ. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР: “Ухаарал” сэдвээр 70-90 үгтэй эх зохион бичээрэй................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Өвөө ач хүү 2

1 Тэвш- модон аяга,Бэр- хүүгийн эхнэрШоо-дөрвөлжин хэлбэртэй модПийшин-гэр халаах зүйл

2 D3 B4 A5 D6 A7 Энэ өвгөн хөгшрөөд дэндүү хэцүү болжээ.Гэрт маань байгаа бүгдийг хагалж

эвдээд дуусгалаа гээд үүнээс хойш өвгөнийг модон тэвшин дотор хооллож байя гэж загнажээ

8 Аав минь би тэвш хийж байна.Ээж та хоёрыг хөгшрөхөөр би энэ тэвшиндээ хоол хийж өгнө гэжээ

9 Эрхэм тэнэг .....морио........... магтанаДунд тэнэг ........эхнэрээ............ магтанаАдаг тэнэг .......биеэ............. магтана

10 Цагийн ..........зүү......................Цагны .........оосор.....................Сарын ........эхэнд....................Сарны ........гэрэл...................

Бичих чадвар

“Ухаарал” сэдвээр 70-90 үгтэй эх зохион бичих.

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 29Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарайГурван их санаатНамайг чанга гишгэвэл газар дэлхий цөмөрчих байх гэж тогоруу зөөлнөөр гэдэн годон алхдаг. Гэнэт аадар бороо орж, усанд олон амьтан урсах вий гэж голио чулуун дээр гарч хардаг. Тэнгэр нурж хамаг амьтан сүйдэж мэднэ гэж сарьсан багваахай толгойгоо уруу харуулан модноос дүүжлэгдэж байгаа нь тэр гэнэ.1. Голио хаана зогсох дуртай вэ? .......................................................................................................................................................................................2. Тогоруу юунд санаа нь зовдог вэ? ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3.Сарьсан багваахайяагаадмодонд дүүжлэгддэг вэ?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. Эдгээр амьтдад адил төстэй ямар занавир байна вэ?..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5. Эхээс ойлгожмэдсэнзүйлээ өөрийн үгээр бичээрэй...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................6. Эхээс амьтныг нэрлэсэн үгийг олж бичээрэй........................................................................................................................................................................... 7. Эсрэг утгатай үгийг бичээрэй.уруу ........................................................зөөлөн ......................................................................................

их ............................................................тэнгэр ......................................................................................8. Үгийн утгыг ялгаж, эдгээр үг орсон өгүүлбэр зохиогоорой.бага – баг...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................9. Дараах үгэнд "-ийг, -ыг" нөхцөлийг зөв залгаж бичээрэй.газар, тэнгэр, хонь, үнэн...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10. Үеэр зөв зааглан бичсэн үг аль нь вэ?гиш-гэв-эл, са-наа-тан, дүүж-лэгд-дэг,амьт-ан, гол-ио

Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Миний хайртай амьтан ” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

.4-Р АНГИ МОНГОЛ ХЭЛ: ДААЛГАВАР – 1 Гурван их санаат

Д.д Зөв хариулт Оноо Онооны задаргаа

1. 1 Аливаа асуултанд бүтэн өгүүлбэрээр хариулж бичих. Голио чулуун дээр гарч зогсдог.гэх мэт бүтэн өгүүлбэрэээр хариулсан тохиолдолд зохих оноог өгөх.

2. 1 Намайг чанга гишгэвэл газар дэлхий цөмөрчих байх гэжзөөлөн гишгэж явдаг.

3. 1 Тэнгэр нурж хамаг амьтан сүйдэж мэднэ гэж модноос дүүжлэгдэн тэнгэрийг харж байдаг.

4. 2 Сэрэмж , болгоомж нь дэндсэн, ихэдсэн. Хэтэрхий их санаатай.

гэх мэт... бичсэн байвал зохих оноог өгөх

5. 2. Санаагаа тодорхой гаргаж бичсэн бол 2 онооДөхүүлсэн бол 1 оноо.

6. 1.5 Голио, царцаа, тогоруутус бүр 0.5 оноо

7. 1 Өөд, хатуу, газар, бага үг тус бүр 0.25 оноо

8. 3 Утга ялгаж бичсэн бол 1 оноо

Утга ялгаж, дэлгэрэнгүй өгүүлбэр алдаагүй бичсэн бол 2оноо

Өгүүлбэрийн агуулгыг харгалзан оноог буруулж тооцно.

9. 2 Газрыг, тэнгэрийн, хонийг, үнэнийг

10. 1 са – наа – тан, дүүж – лэгд – дэг гэсэн 2 -үгээ зөв олбол 1

оноо нэг үг олбол 0.5 оноо

Унших чадвар – 15,5оноо

2. Бичих чадварыг дүгнэх даалгаварАнгийнхаа найзад талархал бичээрэй. Үгийн тоо 30 – 35

3

Захидалын бүтэц: эхлэл, гол хэсэг, төгсгөл хэсгийг гаргаж адаагүй зөв бичсэн бол 3 онооБүтцээ гарсан боловч зөв бичих дүрмийн алдаатай бичсэн бол оноог хасаж тооцно.

1.5 Найруулга : Хэлэх санаагаа оновчтой илэрхийлсэн бол 1 оноо

Бичих

чадвар

“Миний хайртай амьтан ” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичих

Зорилгодоо нийцүүлэх эх бичих

Бичих чадвар: нийт 12 оноо1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц - 2 оноо3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 30Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарай

УхааралӨвөөгийнх голоос дандаа хол буудаг байсан бөгөөд голд ойр буудаг айлуудад ерөнхийдөө

дургүй талдаа. Би зун өвөөгийндөө очиж амардаг. Өнгөрсөн зун намайг өвөөгийнд очиход аавын төрсөн дүүгийн хүү Амараа хотоос ирсэн байв. Би үеэлтэйгээ зуны зугаатай өдрүүдийг хөгжилтэй сайхан өнгөрөөсөн билээ. Амараа бид хоёр хонинд ээлжилж явна. Гэрт үлдсэн нь эмээд тусалдаг байлаа. Амараа нэг удаа усанд явахдаа эмээгийн хонь саадаг хувинг голын усанд угааж цэвэрлээд, ус авчирсан байв. Үдийн хойно хонио ус руу тууж явахад Амараа миний өмнөөс гүйж ирээд: “Би эмээ өвөө хоёрыгоо гомдоож орхилоо. Одоо яах вэ?” гэлээ. Би юу болсныг Амараагаас сонсоод “Голд цагаа оруулж болохгүй. Хувцас хунараа голын усанд угааж болохгүй. Усыг хайрлах хэрэгтэй” гэсэн эмээ, өвөөгийн сургаалыг Амараад хэлж өгөөгүйдээ өөрийгөө зэмлэж билээ. 1. Эхэд юуны тухай өгүүлсэн байна вэ? А.Өвөөгийн тухай В. Зуны улирлын тухай С. Гол усыг бохирдуулж болохгүй тухай D.Хонин сүргийн тухай 2. Амараа хүү ямар буруу үйлдэл хийсэн бэ? А. Эмээ өвөөдөө туслаагүй нь буруу В. Хонь саадаг хувинг голын усанд угаасан нь буруу С. Амараа хонинд яваагүй нь буруу D. Эмээ өвөө хоёроо гомдоосон нь буруу 3. Жаалхүү юуг ухааран өөрийгөө зэмлэсэн бэ? А. Эмээ, өвөөгийн сургаалыг түүнд хэлж өгөөгүйдээ гэмшсэн . В. Голд ойрхон буусандаа өөрийгөө зэмлэсэн. С. Зуныг хөгжилтэй өнгөрөөсөндөө гэмшсэн. D. Хонинд явсандаа харамссан. 4. Өвөө нь голд ойр буудаг айлуудад яагаад дургүй байдаг вэ? А. Гол уснаас айдаг учир В. Ан амьтанд хайртай учир С. Өвөөгийнх голд ойрхон бууж чадаагүй учир D. Гол усаа хайрлан хамгаалдаг учир 5.” Инээх” гэсэн үгтэй ойролцоо утгатай үгсийг олоорой. А. Ганьхрах, инээх, баясах В. Хөөрөлхөх, хөхрөх, инээмсэглэх

С. инээмсэглэх, ход ход хийх, жуумалзах D. инээх, уурлах , хөхрөх 6. Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж, өгүүлбэрийг гүйцээгээрэй. Нөхөх үг: ( сэргэ, сэрэг, эрэг, эргэ )Өглөө эрт ................................................................Хүйтэн усаар нүүрээ угааж.....................................Голын .................................... ногоорчээ. Эмнэлэгт хэвтсэн найзаа........................................7. Дараах үеэр заагласан үгсээс зөв заагласныг олоорой. А. но-цоо-сон В. хаа-я-а С. тойр-уу-лан D. зох-иогд-сон 8. Дараах үгийг зөв харгалзуулаарай. А. Асуух үг1. тэр В. Нэрлэсэн үг 2. Яасан?С. Заах үг 3. хөөрөг9. Дараах өгүүлбэрийг хурааж бичнэ үү? Би зун өвөөгийндөө очиж амардаг. 1. _ _ _ _ .2. _ _ _ . 3. _ _ .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1. Дуурайлган зохион бичих чадвар сорьсон даалгавар

“Хавар” шүлгийг сайтар уншаад шүлгийн хэлбэрийг дуурайж зохиож бичээрэй. Улирлын онцлогт тохирсон үг сонгох Үг, мөрийн тоо тэнцүү байх Мөрийн толгой, сүүлийг холбож бичихэд анхаараарай.

Хавар ...Усны шувуу хавар ирдэг Ургамлын түрүү хавар ургадаг Хавар хавар ханагархан хавар Хайрлаж ханашгүй тэнэгэрхэн хавар Хаа заримдаа шуурдаггүй бол Халуун зунаар сольшгүй хавар. Д.Маам Намар Усны шувуу ...........................................................................................................................................буцдаг ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................намарБ. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Зуны амралт” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................

ХАРИУ ЗААВАР4-Р АНГИ МОНГОЛ ХЭЛ: ДААЛГАВАР – 2 Ухаарал

Д.д Зөв хариулт Оноо Онооны задаргаа

1. С 1

2. В 1

3. А 1

4. D 1

5. С 1

6.

4

Өглөө эрт сэрэг. Хүйтэн усаар нүүрээ угааж сэргэ. Голын эрэг ногоорчээ. Эмнэлэгт хэвтсэн найзаа эргэ. Өгүүлбэр тус бүр 1 оноо

7. А 3 А - 2, Б – 3, С – 1

8.

9. 3 Би өвөөгийндөө очиж амардаг. Би өвөөгийндөө амардаг. Би амардаг.

Унших чадвар – 15

2. Бичих чадварыг дүгнэх даалгаварДуурайлган зохион бичих чадвар сорьсон даалгавар

1.

3

Үг мөрийн тоо тэнцүү 1оноо

Толгой сүүл холбосон 1 оноо

Улирлын онцлогийг оновчтой гарсан бол 1 оноо

2. 2 Алдаагүй зөв, цэвэр бичсэн бичсэн бол

Бичих

чадва

р

Зуны амралт” сэдвээр 80-100

үгэнд багтаан

эх

зохиожбичээрэй

Зорилгодоо

нийцүүлэх

эх бичих

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц – 2 оноо

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 31Санамж: Дараах эхийг сайтар ойлгож уншаад, даалгавруудыг ажиллаарайУрам зориг

20-р зууны алдарт эрдэмтэн Альберт Эйнштэйний хүүхэд ахуй цагийг харахад суут авьяастан болно гэж төсөөлөхөд бэрх байжээ. Ахлах сургуулийнх нь хувийн хэрэгт “Энэ сурагч ямар ч хичээл хийсэн амжилт олох магадлал бага” гэж тэмдэглэснийг нь ээж нь үзээд сэтгэлээр унасан хүүгээ

тайтгаруулан “Хүү минь, чи бусад хүүхдээс өөр юм. Чи бусад хүүхдүүдтэй яг адил байвал суут хүн болж чадахгүй шүү дээ” гэж урам өгчээ. Эйнштэйний суут авьяасыг таньж мэдээгүй багшийн хатуу үнэлэлт ээжийнх нь өгсөн урам зоригоор солигдож Эйнштэйн өөрт заяасан авьяасыг нээж чадсан юм. 1. Эхэд юуны тухай өгүүлсэн бэ? А. Хүүхдэд урам зориг гэдэг юу юунаас илүү үнэ цэнэтэй гэдгийг харуулсан. В. Хүүхэд ахуй цагийн тухай С. Сурган хүмүүжүүлэгч багшийн тухай D. Суут хүн болох тухай 2. Эйнштэйн яагаад урам зориггүй болж сэтгэлээр унасан бэ? А. Найз нөхөд нь гомдоосон учир В. Ахлах сургуулийн багшийнх нь өөрт нь өгсөн дүгнэлтээс болж С. Аав ээждээ гомдсон учир D.Өөрөө өөрийгөө танин мэдэж чадаагүй учир 3. Эйнштэйн өөрийн авьяас чадварыг хэрхэн нээсэн бэ? А. Багшийнхаа тусламжтайгаар авьяасаа нээсэн. В. Ээжийнхээ өгсөн урам зоригоор тэтгэгдэж авьяас чадвараа нээсэн. С. Багшийн бичсэн үнэлэлт дүгнэлт,ээжийн хэлсэн үг, урам зоригоор тэжээгдэж авьяасаа нээсэн. D. Багшийн өгсөн дүгнэлтээс үүдэж авьяасаа нээсэн. 4. Багш нь “ Энэ сурагч ямар ч хичээл хийсэн амжилт олох магадлал бага” гэж тэмдэглээгүй байсан бол Эйнштэйн суут авьяастан болж чадах байсан болов уу? А. Үүнээс үүдэн сэтгэлээр унаж ээж нь сэтгэлийн дэм үзүүлснээр урам зоригтой болж суут авьяастан болох зам нь нээгдсэн. В. Үүнээс үүдэн сэтгэлээр унаж ээж нь түүнийг загнаснаар урам зориггүй болж суут авьяастан болох зам нь хаагдсан С. Хэрвээ ээж нь байгаагүй бол суут авьяастан болж чадахгүй байсан. D. Хэрвээ багш нь тэгж үнэлээгүй байсан бол суут авьяастан болж чадахгүй байсан.5. “Та анхаарлаа хандуулна уу” гэсэн өгүүлбэрт цэг тэмдгийн аль тохирохыг нөхөж бичээрэй. …........................................................................................................................................................................6. Бүгд нэг утгын зүйлчлэлд байгаа хэсгийг олоорой. А. Надад, намар, хүмүүс, үс В. Навч, чимээ, нүд, уруул С. Хөл, үс, гудамж, мөр D.гар, хөл, уруул, нүд7. Урт эгшгээр эхэлсэн нөхцөл залгахад аль үгийн балархай эгшиг гээгдэхгүй бичигдэх вэ? А. Үзэл В. Санал С. Төрөл D. хүрэл8. Дараах өгүүлбэрүүдийг уншаад зөв харгалзуулаарай. 1. Яндаж болдоггүй далай шиг Яасан баян нутаг вэ?А. Хүүрнэх өгүүлбэр 2. Чи үүнийг хурдан гүйцэтгэ.Б. Захирах өгүүлбэр 3 . Та номоо авахаа мартуузай. В. Анхааруулах өгүүлбэр 4 . Урьхан салхи сэвэлзэнэ.Г. Асуух өгүүлбэр 9. Дараах өгүүлбэрт нэрийн ба үйлийн нөхцөл нэмж гүйцээж бичээрэй. Хүйтэн жавар өмнө…................... үлээ…..................... гол…....................................... мөс тас няс хагарна.

1. Бичих чадварыг дүгнэх даалгавар Дараах захидлыг уншаад 30 – 40 үгэнд багтаан үргэлжлүүлэн зохиож бичээрэй. Бичихдээ: Зусланд шинээр сурч байгаа зүйлийнхээ талаар Шинээр танилцсан найз нөхдийнхөө тухай захидалдаа бичээрэй.

2017 оны 08 сарын 07 Сайн байна уу? Найз аа. Найз нь зусланд ирээд, сайхан амарч байна. Өглөө эрт ойд хөхөө шувуу донгодно. Бас буга урамдан, шувууд жиргэдэг. Үүнийг сонсоход нэг л содон байх юм. Энд амрах гэж ирсэн хүүхдүүд бие биедээ туслан, тоглож наадаж, санаа зовох зүйлгүй байна. Тийм болохоор хүүхэд бүр тайван амгалан хэчнээн сайхан гээч.

…............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Б. БИЧИХ ЧАДВАРЫН ДААЛГАВАР“Миний мөрөөдөл” сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиожбичээрэй.

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................….....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ХАРИУ ЗААВАР4-Р АНГИ МОНГОЛ ХЭЛ: ДААЛГАВАР – 3 Урам зориг

Д.д Зөв хариулт Оноо Онооны задаргаа

1. А 1

2. В 1

3. В 1

4. А 1

5. 1 Анхааруулах өгүүлбэл

6. D 1

7. В 1

8. 4 1 – г, 2 – б, 3 – в, 4 – а

9. 3 -өөс, -ж, -ын

Унших чадвар – 14

1. Бичих чадварыг дүгнэх даалгавар

• Зусланд шинээр сурч байгаа зүйлийнхээ талаар• Шинээр танилцсан найз нөхдийнхөө тухай захидалдаа бичээрэй.

1.

4

Зусланд шинээр сурч байгаа зүйлийнхээ талаар бичсэн 2онооШинээр танилцсан найз нөхдийнхөө тухай захидалдаа бичсэн бол 2 оноо

2. 2 Алдаагүй зөв, цэвэр бичсэн бичсэн бол

Бичих

чадва

р

Миний

мөрөөдөл” сэдвээр 80-100

үгэнд багтаан эх

зохиожбичээрэй.

Зорилгодоо

нийцүүлэх

эх бичих

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц – 2 оноо

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 32 ОлзОготно нүхнээсээ гарч “Муужгай харагдах вий” гэж айж явсаар боовны хэлтэрхий олжээ.

Олзоо нүхэндээ хүргэх гэтэл хүч дутаж гэнэ.Дааж ядан ноцолдож байтал аалз хүрч ирээд: -Чи ингэж биеэ зовоож байхаар нөхдөө дуудаж ирүүлээч ,чамд амар биш үү? Гэхэд-Аалз чи учрыг мэдэхгүй байна.Нөхдөө дуудвал олзоо хуваах хэрэгтэй болно.Би энэ сайхан зуушийг ганцаараа идэх ёстой гэж оготно учирлав.

Оготно боовны хэлтэрхийг үүрэндээ аваачих гэж ноцолдсоор ядрахын туйлыг үзжээ.Энэ үеэр элээ нисэн ирж ,олзны боовыг шүүрэн оджээ. \ Д.Давааням\1.Баатруудын хийсэн үйлийг харгалзуулаарай. А.Оготно 1.шүүрэн одсон Б.Аалз 2.боов олсон В.Элээ 3. оготнод зөвлөсөн2.Эхийн аль хэсэгт оготнын хувиа хичээсэн зан чанар илэрсэн бэ? А.Эхлэл хэсэгт Б.Гол хэсэгт В.Төгсгөл хэсэгт3.Дараах өгүүлбэрт орсон “туйл “гэсэн үгийн утгыг олоорой.Оготно боовны хэлтэрхийг үүрэндээ аваачих гэж ноцолдсоор ядрахын туйлыг үзжээ. А.мохоол,эцэс,хязгаар,туйлдаа хүрэх Б.Маш ,хамгийн ,туйлын сайн В.Дэлхийн бөмбөрцгийн эргэх тэнхлэгийн захын хоёр цэг4.Дараах зүйр үгээс эхийн утгад тохирохыг сонго.А. Олны хүч Б.Санаа нь дэлхий В.Харамласан юмОломгүй далай Чадал нь мэлхий Хар нохойны идэш5.Эх хэдэн цогцолбороос бүтсэнийг тодорхойл. А. 1 Б. 2 В. 36.1-р цогцолборын утгад тохирох асуулт зохион бичээрэй....................................................................................................

7.Дараах өгүүлбэрийг зөв харгалзуулаарай. А. Найз нөхдөө чин сэтгэлээсээ хүндэлж сураарай! 1.Хүүрнэх өгүүлбэр Б. Найз нөхдөө чин сэтгэлээсээ хүндэлж сур. 2.Асуух өгүүлбэр В. Найз нөхдөө чин сэтгэлээсээ хүндэлж сурсан уу ? 3.Анхааруулах өгүүлбэр Г. Найз нөхдөө чин сэтгэлээсээ хүндэлж сурсан. 4.Захирах өгүүлбэр8. “Би энэ сайхан зуушийг ганцаараа идэх ёстой гэж оготно учирлав. “ гэсэн өгүүлбэрт Ж,Ч,Ш-ийн дүрмээр бичигдсэн үг хэд байна вэ ? Бичнэ үү? ......................................................................9.Ойролцоо утгатай үгийг бичээрэй.Санагдах- Ширтэх-10.Өргөлтөт эгшиг гэж юу вэ? Жишээгээр тайлбарла..............................................................................................................................................................................................Б. Бичих чадварыг шалгах даалгавар "Манай анги" сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.Эхлэл хэсэгт: Ангийн танилцуулга Гол хэсэгт: Ангийн амжилт ,дэвшүүлсэн зорилго,зорилтТөгсгөл хэсэгт: Хүрэх үр дүн

IY-АНГИЙН “МОНГОЛ ХЭЛ ” ХИЧЭЭЛИЙН АНГИ ДЭВШИХ ШАЛГАЛТЫН СЭДВИЙН ХАРИУ

ДаалгаварОлз

Дүгнэх журам оноо

1-р даалгавар

А2,Б3,В1 Харгалзааг зөв хийсэн бол 2 оноо

2-р даалгавар

Б 1оноо

3-р даалгавар

А 1оноо

4-р даалгавар

В 1оноо

5-р даалгавар

А 1оноо

6-р даалгавар

1-р цогцолборын утгад тохирох асуултыг зөв зохиосон бол 1 оноо

7-р даалгавар

А3,Б4,В2,Г1 Харгалзааг зөв хийсэн бол 2 оноо

8-р даалгавар

ЗуушийгУчирлав.

Ж,Ч,Ш-ийн дүрмээр бичигдсэн хоёр үгийг зөв олж бичсэн бол 1оноо

9-р даалгавар

-бодогдох-Үзэх ,харах

Ойролцоо утгыг зөв олсон бол 1 оноо

10-р даалгавар

Өргөлтөтэгшиг

Өргөлтөт ба балархай эгшгийн тодорхойлолтыг зөв бичсэн бол 1оноо

Жишээ зөв гаргасан бол 1 оноо нийт 2 оноо

Бичих даалгавар

"Манай анги"

сэдвээр 80-

100 үгэнд

Зорилгодоо

нийцүүлэх эх

бичих

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц – 2 оноо

багтаан эх

зохиож

бичих

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо

Хувилбар 33

БугаБуга ус уухаар гол дээр ирж ,өөрийнхөө усанд туссан дүрсийг харан том даргар эврээрээ

бахархан, хөлөө харж :-Миний хөл даанч турьгүй ,нарийхан ,доожоогүй юм гэж үглэж байв.Гэнэт арслан гарч ирэн ,буга руу дайрав.Буга уужим талаар хар хурдаараа зугтаж баригдалгүй явснаа ойд ормогц эвэр нь тээглэн ороолдож ,арсланд баригдчихжээ. Буга амь үрэгдэхийн даваан дээр “Ямар хачин юм бэ? Би эврээ ямар гоё юм бэ? гэж бахдаж байсан юм сан.Голж байсан нарийхан хөл минь аюулаас аварч бахдан дэнхгэнүүлж байсан даргар эвэр маань намайг аюулд унагадаг байна шүү.Аливаа юмыг үзэгдэх хэлбэр ,өнгөөр нь үнэлж цэгнэж болдоггүй юм байна гэж бодов.

1.Баатруудын хийсэн үйлийг харгалзуулаарай. А.Буга 1.дайрсан Б.Арслан 2.баригдсан2.Бугаар ямар хүний зан чанарыг үзүүлсэн бэ? А.Сэргэлэн Б.Бардам В.Зоригтой3.Дараах өгүүлбэрт орсон “турьгүй “гэсэн үгийн утгыг олоорой.Миний хөл даанч турьгүй ,нарийхан ,доожоогүй юм гэж үглэж байв. А.Гоё сайхан,бахадмаар Б.Тамир тэнхээгүй,сул дорой В.Аль нь ч биш4.Дараах зүйр үгээс эхийн утгад тохирохыг сонго.А. Зөв олон талтай Б.Өөдөө хаясан чулуу В.Нэг өдөр танилцажБуруу ганц талтай Өөрийн толгой дээр Мянган өдөр нөхөрлөнө.5.Эх хэдэн цогцолбороос бүтсэнийг тодорхойл. А. 3 Б. 2 В. 16.1-р цогцолборын утгад тохирох асуулт зохион бичээрэй....................................................................................................7.Дараах өгүүлбэрийг зөв харгалзуулаарай. А. Найз минь хичээлээ сайн хийгээрэй!1.Хүүрнэх өгүүлбэр Б. Найз минь хичээлээ сайн хий. 2.Асуух өгүүлбэр В. Найз минь хичээлээ сайн хийсэн үү?3.Анхааруулах өгүүлбэр Г. Найз минь хичээлээ сайн хийсэн.4.Захирах өгүүлбэр8. “Буга уужим талаар хар хурдаараа зугтаж баригдалгүй явснаа ойд ормогц эвэр нь тээглэн ороолдож ,арсланд баригдчихжээ” гэсэн өгүүлбэрт Ж,Ч,Ш-ийн дүрмээр бичигдсэн үг хэд байна вэ ? Бичнэ үү? ......................................................................9.Ойролцоо утгатай үгийг бичээрэй.Бяцхан- Айлчин-10.Балархай эгшиг гэж юу вэ? Жишээгээр тайлбарла..............................................................................................................................................................................................Бичих чадварыг шалгах даалгавар

"Манай сургууль " сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичээрэй.Эхлэл хэсэгт: Сургуулиа танилцуулах Гол хэсэгт: Сургууль, багш ,сурагчдын амжилт ,Төгсгөл хэсэгт: Сургуулийн цаашид хүрэх үр дүн

IY-АНГИЙН “МОНГОЛ ХЭЛ ” ХИЧЭЭЛИЙН АНГИ ДЭВШИХ ШАЛГАЛТЫН СЭДВИЙН ХАРИУ

Даалгавар Б Дүгнэх журам оноо

1-р даалгавар А2 ,Б1 Харгалзааг зөв хийсэн бол 2 оноо

2-р даалгавар Б 1оноо

3-р даалгавар Б 1оноо

4-р даалгавар Б 1оноо

5-р даалгавар А 1оноо

6-р даалгавар

1-р цогцолборын утгад тохирох асуултыг зөв зохиосон бол 1 оноо

7-р даалгавар А3 ,Б4, В2,Г1 Харгалзааг зөв хийсэн бол 2 оноо

8-р даалгавар Баригдчихжээуужим

Ж,Ч,Ш-ийн дүрмээр бичигдсэн хоёр үгийг зөв олж бичсэн бол 1оноо

9-р даалгавар -Жижиг,бага-Гийчин ,зочин

Ойролцоо утгыг зөв олсон бол 1 оноо

10-р даалгавар Балархайэгшиг

Өргөлтөт ба балархай эгшгийн тодорхойлолтыг зөв бичсэн бол

1онооЖишээ зөв гаргасан бол 1 оноо

нийт 2 онооБичих

даалгавар"Манай сургууль " сэдвээр 80-100 үгэнд багтаан эх зохиож бичих

Зорилгодоо

нийцүүлэх эх

бичих

Бичих чадвар:нийт 12 оноо

1. Сэдэв зорилго – 3 оноо2. Бүтэц – 2 оноо

3. Үгийн сонголт – 2 оноо4. Үгийн тоо – 1 оноо

5. Зөв бичих чадвар–3 оноо6. Бичгийн хэв – 1 оноо