kickoff groningen versie28sept2010

Hybride Leeromgevingen in het Beroepsonderwijs

Lectoraat Beroepsonderwijs

Script Factory

Waar gaat het project over?

Het integreren van leerprocessen

Gefragmenteerd leren

Student

Terugkomdagen

Theorielessen

Vaardigheidstrainingen

Studieloopbaanbegeleiding

Stage

Snuffelstage

Project

Studielandschap

ZelfstudieTaal & Rekenen

Burgerschapsoriëntatie

Beoordelingen

Toetsen Proeve van Bekwaamheid

Zorgtraject

Bijbaan

Monitoren voortgang Kwalificatiedossiers

Schools/Theoretisch leren In de praktijk leren

Een oplossingsrichting: Hybride leeromgeving

• Integratie van leerprocessen die traditioneel meer in de school plaatsvinden met leerprocessen die traditioneel meer in de praktijk plaats vinden in één samenhangende leeromgeving

• Leerprocessen dicht bij elkaar brengen in tijd en plaats.

• Ontwikkelingsproces van stapsgewijs naar traploos verstelbaar.

• Dynamische en flexibele rollen ipv statische rolverdeling leerling-docent. Voorbeeld: junior collega-student – (project)leidinggevende collega-student – senior collega-student – praktijkdocent etc.

o Samenwerking tussen school en bedrijven vindt in beroepsonderwijs vaak plaats, de mate waarin deze geïntegreerd plaatsvindt verschilt sterk

Locatie Groningen

Beschrijvende modellen hybride leeromgevingen

Voor de vlotte analyses is gebruik gemaakt van twee beschrijvende modellen waarmee hybride leeromgevingen uiteen gerafeld kunnen worden. Het inhoudelijke leerwerkproces, bestaand uit samenhangende leerwerktaken, is met deze modellen nog niet beschreven.

A. Ophangpunten hybride leeromgevingen:

•Kenmerken van de onderwijsorganisatie

•Kenmerken van de werkprocessen

B. Leeromgeving Ontwerpmodel

•4 kwadranten voor positioneren van ontwerpbare bouwstenen

•4 ontwerpperspectieven (ontwerpbare bouwstenen)

Beschrijvend model - Ophangpunten hybride leeromgevingen

1. Kenmerken onderwijsorganisatie:

• Aantal + type opleidingen

• Studentaantallen, aantal betrokken opleidingen, aantal/typering van betrokken niveau’s

• Docentorganisatie: aantal docenten + teamstructuur/cohesie

• Samenwerking in de keten vmbo-mbo-hbo

• Positionering in de beleidscontext: uitzondering? standaard?

• Financiering

• Aanleiding voor hybride leeromgevingen

• Aandeel van hybride leeromgevingen in curriculum als geheel

2. Kenmerken van de werkprocessen

• Mix van 4 soorten processen

• Improvisatieprocessen: resultaat (wat) en werkproces (hoe) is vaag/vrij

• Ontwerpprocessen: resultaat (wat) is bekend(er) en werkproces (hoe) is vrij(er)

• Gestroomlijnde/protocollaire processen: resultaat (wat) is bekend(er) en werkproces is vastomlijnd(er)

• Bewakende processen: zorgen voor passende mix van tijd, geld, kwaliteit, informatie, organisatie/mensen.

• Positie in de regio; invloed branche; invloed kenniscentrum

• Stabiliteit arbeidsmarkt (omvang en inhoud)

Beschrijvend model – Leeromgeving Ontwerpmodel: 4 kwadranten in figuur

RealistischGeconstrueerd

Acquisitie/Kennis verwerven

Participatie/SocialiserenDeel gaan uitmaken van Team/Beroepsgroep

Beschrijvend model – Leeromgeving Ontwerpmodel: 4 kwadranten in tekst

Het Leeromgeving Ontwerpmodel kent twee dimensies waarlangs de vier ontwerpbare bouwstenen van een hybride leeromgeving kunnen worden gepositioneerd.

1.Aquisitie-Participatie (Sfard, 1998). Dit ontwerpkenmerk geeft aan of het accent ligt op de meer klassieke acquisitie-benadering van kennis die kan worden overgedragen en meer individueel is georiënteerd. Of dat het accent ligt op de meer socio-culturele, participatieve benaderingen, waarbij leren wordt gezien als het leren functioneren in een (professionele) gemeenschap.2.Geconstrueerd-Realistisch. Dit ontwerpkenmerkt geeft aan of er is gekozen voor een meer gereduceerde en gecontroleerde versie van de werkelijkheid (geconstrueerd) of voor de realiteit in haar volle complexiteit (realistisch).

Bovenstaande twee dimensies staan haaks op elkaar en vormen vier kwaddranten.

1.Geconstrueerde-Acquisitie2.Realistische-Acquisitie3.Geconstrueerde-Participatie4.Realistische-Participatie.

Beschrijvend model – Leeromgeving Ontwerpmodel: 4 ontwerpperspectieven

Het leeromgeving ontwerpmodel kent vier ontwerpbare bouwstenen. Het gaat om vier, complementaire ontwerpperspectieven waarmee hybride leerwerktaken en leeromgevingen kunnen worden vorm gegeven.

1.Actor perspectief: patiënt, professionele rollen en onderwijsrollen. Het gaat hierbij om het vorm geven van de rollen: junior, senior, theoretisch expert, praktijkdeskundige, klant, leverancier etc.

2.Ruimtelijke perspectief: de fysieke en digitale ruimtes. Het gaat hierbij om het vorm geven van de fysieke en digitale ruimtes.

3.Instrumentele perspectief: de grensoverschrijdende of perifere instrumenten. Het gaat hierbij om het vorm geven van de materialen: tastbare lesmateriaal (digitaal en papier), gereedschap, dingen/objecten.

4.Tijdsperspectief: beschikbare tijd, tempo en temporisatie. Het gaat hierbij om het vorm geven van het tijdsaspect. Plannen/volgorde in de tijd, versnellen, vertragen, onderbreken, minder/meer/even veel als in werksituatie.

Kenmerken onderwijsorganisatieAlfa college

• Aantal + type opleidingen: Bouwtechnische opleidingen

• Studentaantallen, aantal betrokken opleidingen, aantal/typering van betrokken niveau’s: Focus op Bouwkunde niveau 4

• Docentorganisatie: aantal docenten + teamstructuur/cohesie: kernteam bouwkunde 6-7 docenten; (door)ontwikkelen docenten(team)

• Samenwerking in de keten vmbo-mbo-hbo: verlagen drempel /doorstroom bevorderen/doorlopende leerlijn richting Hanzehogeschool

• Positionering in de beleidscontext: uitzondering? standaard?: ‘Het Alfa-college kiest doelbewust voor competentiegericht leren. Nieuwe inzichten leiden tot het indelen van de leerstof op basis van de competenties die in het desbetreffende beroep worden gevraagd. Het gaat hierbij om een samenspel van kennis, vaardigheden, houding, motivatie en zelfkennis’

• Financiering: projectgeld en gangbare onderwijsbudgetten

• Aanleiding voor hybride leeromgevingen: vervolg op Value in the valley - geslaagd project op afstand van reguliere onderwijscontext; Agenda De Veenkoloniën.

• Aandeel van hybride leeromgevingen in curriculum als geheel: atelier bij Alfa dat integraal onderdeel moet worden van curriculum; laagdrempelige instroom bij ateliers Hanze.

Kenmerken onderwijsorganisatieHanzehogeschool

• Aantal + type opleidingen: Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek, ontwikkelen inclusief Engineering, Facility Management, Vastgoed & Makelaardij, Human Technology ;Kenniscentrum Noorderruimte

• Studentaantallen, aantal betrokken opleidingen, aantal/typering van betrokken niveau’s: ca. 100 per jaar in twee halfjaarlijkse groepen van ca. 50, verdeeld over huidige 3 ateliers

• Docentorganisatie: aantal docenten + teamstructuur/cohesie: docenten huidige ateliers van 1 School (ABC) in samenwerking met Kenniscentrum Noorderruimte; Ontwikkelen naar betrokkenheid van meer Schools.

• Samenwerking in de keten vmbo-mbo-hbo: instroom vanuit mbo, doorstroom naar WO

• Positionering in de beleidscontext: uitzondering? standaard?: Focus vanuit kenniscentrum - ‘Het Kenniscentrum wil een bijdrage leveren aan de kennis over gebiedsontwikkeling in het Noorden. Samen met lectoren, docenten, studenten en professionals uit het werkveld. Duurzame oplossingen voor recreatie, waterberging en natuurontwikkeling. Nieuwe woonconcepten die aansluiten bij de behoeften van morgen. Hoe kan het Noorden zijn bijzondere kwaliteiten versterken? Voor de opleidingen en studenten betekent dat leren kijken over de grenzen van het eigen vakgebied. Interdisciplinair samenwerken aan uitdagende projecten in de praktijk.’

• Financiering: projectgeld; gangbare onderwijsbudget; budget Kenniscentrum/SKO-budget?

• Aanleiding voor hybride leeromgevingen: o.a. vervolg op Value in the valley - geslaagd project op afstand van reguliere onderwijscontext

• Aandeel van hybride leeromgevingen in curriculum als geheel: project van half jaar als minor of stage

Kenmerken werkproces• Mix van 4 soorten processen: improvisatieprocessen, ontwerpprocessen,

gestroomlijnde/protocollaire processen, bewakende processen: hbo: ontwerpprocessen + dosis bewakende en improvisatie processenmbo: ontwerpprocessen & bewakende + dosis gestroomlijnde/protocollaire processen

• Positie in de regio; invloed van de branches; invloed kenniscentra:mbo: Kenniscentrum Fundeon met grote invloedmbo/hbo: Gebiedsagenda Noord-Nederland; Agenda Veenkoloniën; Regionale bedrijfsleven met medium-grote invloed

• Stabiliteit arbeidsmarkten (omvang en inhoud): http://www.arbeidsmarktgroningen.nl/

materiaal

materiaal

materiaalmateriaal

ruimte

materiaal

ruimte

ruimte

ruimte

ruimte

materiaal

ruimte

ruimte

materiaal

tijd

ruimte

materiaal

ruimtemateriaal

ruimte

ruimte

materiaal

materiaal

ruimterol

ruimte

materiaal

materiaal

tijd

materiaal

materiaal

ruimte

Leeromgevingen uiteenrafelenRollen Alfa college


Kennis verwerven

Socialiseren; Ontwikkelen professionele routinesDeel gaan uitmaken van Team/Beroepsgroep

Leeromgevingen uiteenrafelenFysieke ruimtes Alfa college


Kennis verwerven


Leeromgevingen uiteenrafelenDigitale ruimtes Alfa college


Kennis verwerven


Leeromgevingen uiteenrafelenMaterialen Alfa college


Kennis verwerven


Leeromgevingen uiteenrafelenRollen Hanzehogeschool


Kennis verwerven


Leeromgevingen uiteenrafelenFysieke ruimtes Hanzehogeschool


Kennis verwerven


Atelier Duurzaam De WerfAtelier Mens & Omgeving

Leeromgevingen uiteenrafelenDigitale ruimtes Hanzehogeschool


Kennis verwerven


Leeromgevingen uiteenrafelenMaterialen Hanzehogeschool


Kennis verwerven


De uitdagingen voor deze leeromgevingen


Kennis verwerven


Project aanpak

Veranderen

Onderzoeken

Uitvoeren & Ervaren

Ontwerpen

Dagelijks uitvoeren & ervarenPrimaire onderwijsproces

Systematisch reflecteren & evalueren door (zelf)onderzoekOnderwijsevaluatie; Onderwijsonderzoek

Geleidelijk veranderenOrganisatieontwikkeling; Professionalisering

Iteratief (her)ontwerpenOnderwijsontwikkeling

LandelijkeStuurgroep

DenkTank

Locatieteam ‘s-Hertogenbosch

Locatieteam Groningen

Beoogde Locatie 3:

Heerenveen

Beoogde Locatie 4: Utrecht

Team KennisKennisontwikkeling &

Kenniscirculatie

Samen leren

Andere organisaties/participanten

Community Het Nieuwe Beroepsonderwijs + Nieuwe Dingen Doen

(HU); Leraar24

Leerstoel Beroepsonderwijs (UU)Lectoraat/Kenniskring

Beroepsonderwijs (HU)

Formatieve auditors

FinanciëleVerantwoording/

Projectbureau (Penvoerder HPBO-project)

Script FactoryDe Leermeesters

Onderwijsinnovatieproject40% subsidie Innovatiearrangement

60% co-financiering

Onderzoeksprojectecbo [Wet subsidiëring landelijke onderwijsondersteunende activiteiten, SLOA]

HPBOProcesmanagement

Beoordelings- en Auditcommissie

Virtueel TeamProject coördinatie

http://www.hetnieuweberoepsonderwijs.nl/profile/HybrideLeeromgevingen

Account bij Gmail en iGoogle: [email protected]

mailto:[email protected]

kickoff groningen versie28sept2010

Education