kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?
DESCRIPTION
Presentatie op het derde congres Geloof in zorg! in oktober 2012TRANSCRIPT
![Page 1: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/2.jpg)
Filosofisch: ophouden te bestaan als persoon
Fysiologisch: geen respons op prikkel
Klinisch dood: niet kunnen spreken, knipperen met ogen
Medisch dood: bepaalde criteria, bv. hersendood
![Page 3: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/3.jpg)
1.
De dood – het lichaam is dood2.
De dood – de persoon is dood
Het doodgaan Het doodgaan
De dood – eindstation van het proces van sterven
De dood – overgang naar leven bij God
![Page 4: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/4.jpg)
Lichamelijke doodWant hij ziet dat wijzen sterven, dat een dwaas en een onverstandige
samen omkomen en hun vermogen aan anderen nalaten
(Psalm 49,11)
Geestelijke dood
U die dood was door de overtredingen en de zonden (Efeziërs
2,1)
Eeuwige dood
Wees niet bevreesd voor hen die het lichaam doden en de ziel niet kunnen doden
(Matteüs
10,28)
![Page 5: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/5.jpg)
Medisch script Verzet tegen medisch script
Volgt medische definities van dood en leven
“De dood zichtbaar op een monitor”
Beslissen over leven & dood
Leven behouden gezien als eerbied voor het leven
Brengt juist de stervende persoon als actor
in beeld
Vaak leidend principe in hospices
Persoonlijke groei in het stervensproces (Kübler‐Ross)
De dood een mysterie
Naar Clive
Seale, Constructing
Death, 1998
![Page 6: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/6.jpg)
Geschapen: beeld van God (Genesis 1)
Zondeval en cultuuropdracht (Genesis 3 en 9)
GevolgenGevolgen
Moeite, ziekte, Moeite, ziekte, ‘‘doornen en doornen en distelendistelen’’
Anderzijds: beloften en opdrachtAnderzijds: beloften en opdracht
![Page 7: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/7.jpg)
Gegevens van CBS
![Page 8: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/8.jpg)
Naar Lynn
& Adamson, 2003
Korte periode van ziekte
met duidelijke achteruitgang
Chronische beperking
met kritieke episodes
Langdurig traject van
achteruitgaan van conditie
![Page 9: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/9.jpg)
Behandeling proportioneel?
Zinvol
Zinloos
Kansloos
JA
JAJA
JA
NEE
NEE
NEE NEE
Kans op overleven op korte termijn?
Kans op overleven op lange termijn?
Kans op “kwaliteit” op lange termijn?
![Page 10: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/10.jpg)
a.
Niet meer menselijk…
aan dood overgevenb.
Niet meer te “repareren”
door mensenhanden
Voorbeeld: Leeftijd als keuzecriterium◦
Fysiologische beperkingen◦
Niet meer meetellen
![Page 11: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/11.jpg)
Eenzaamheid
Verveling
Lichamelijk ongemak
Afhankelijk zijn
Je teveel voelen
Dit wordt verergerddoor de voorstellenvan ‘Uit Vrije Wil’
![Page 12: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/12.jpg)
Medisch script Verzet tegen medisch script
Stervenskunst, ars moriendi
Sterven anno 2012
![Page 13: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/14.jpg)
Lichamelijke klachten
Psychisch lijden
Sociale pijn
Spirituele noden
Cicely
Saunders
(1918–2005)
![Page 15: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/15.jpg)
MedischMedisch‐‐ technische technische
inzetinzetBejegening,
wettelijke regels, zingeving
![Page 16: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/16.jpg)
spiritueelspiritueel
lichamelijklichamelijk
sociaalsociaalpsychopsycho--
Naar Carlo Leget, 2007
![Page 17: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/17.jpg)
Medisch Contact, 2012, 18 mei
![Page 18: Kies dan het leven, ook in het zicht van de dood?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052618/5485aa45b4af9f6e0d8b4ed6/html5/thumbnails/18.jpg)
God is almachtig
God is geheel goed
Er is lijden en kwaad in de wereld
C.S. Lewis, The Problem
of Pain, 1940
Alister
McGrath, Bridge‐Building, 1992