KINGDOM FUNGI

ลกษณะของสงมชวตใน Kingdom Fungi 1. โครงสรางของเซลลเปนยคารโอตกเซลล มเยอหมนวเคลยส2. ไมมคลอโรฟลล สวนใหญด ารงชวตเปนผยอยสลาย3. ผนงเซลลเปนสารไคตนเปนองคประกอบ 4. อวยวะสรางสปอร คอ อบสปอร (Sporagium)5. ฟงไจมการสบพนธทงแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศ โดยการสรางสปอรจากอบสปอร หรอเสนใย6. มทงเซลลเดยวและหลายเซลลทยงไมพฒนาเปนเนอเยอ

7. พวกเหด รา จะมไฮฟา (HYPHA) ซงอาจมเยอกนท าใหเปนเซลลหรอไมมเยอกน กลมของเสนใยไฮฟาเรยก ไมซเลยม (MYCELIUM) ลกษณะของเสนใยแบงออกเปน 2 ชนด ไดแก

7.1 เสนใยมผนงกน (SEPTATE HYPHA)7.2 เสนใยทไมมผนงกน (NONSEPTATE HYPHA

OR COENCYTIC HYPHA)

สวนยสต เปนสงมชวตเซลลเดยว แตอาจมการตอกนเปนสาย เรยกวา Pseudomycelium

เสนใยของฟงไจอาจเปลยนแปลงแปลงรปรางเพอท าหนาทพเศษ

Haustorium เปนเสนใยทยนเขาเซลลโฮสต เพอดดอาหารจากโฮสต พบในราทเปนปรสต

Rhizoid มลกษณะคลายรากพชยนออกจาก ไมซเลยม เพอยดใหตดกบผวอาหารและชวย ดดซมอาหารดวย เชน ราขนมปง

Fruiting body ท าหนาทสรางสปอรทได จากการสบพนธแบบอาศยเพศ

1. Fragmentation เกดจากเสนใยหกเปนสวน ๆ แตละสวนสามารถเจรญเปนเสนใยใหมได2. Budding การแตกหนอทเซลลแบงออกเปนหนอขนาดเลก และนวเคลยสของเซลลแมแบง

ออกเปนสองนวเคลยส นวเคลยสอนหนงจะไปเปนนวเคลยสของหนอ เมอหนอเจรญเตมทจะคอดเวาขาดจากกน หนอทหลดออกมาจะเจรญตอไปได

3. Fission การแบงตวออกเปน 2 สวน แตละเซลลจะคอดเวาตรงกลางและหลดออกจากกนเปน 2 เซลลพบในยสตบางชนดเทานน

การสบพนธของสงมชวตในอาณาจกรฟงไจ

4. การสรางสปอรแบบไมอาศยเพศ เปนการสบพนธแบบไมมเพศทพบมากทสด สปอรแตละชนดจะมชอและวธสรางทแตกตางกนไป- conidiospore หรอ conidia เปนสปอรทไมมสงหม เกดทปลายเสนใยทท าหนาทชสปอร (conidiophore) ทปลายของเสนใยจะมเซลลทเรยกวา sterigma ท าหนาทสราง conidia เชน Aspergillus sp. และ Penicillium sp.- sporangiospore เปนสปอรทเกดจากปลายเสนใยเปนกระเปาะ แลวตอมามผนงกนเกดขนภายในกระเปาะ จะมผนงหนาและเจรญเปนอบสปอร (sporangium) นวเคลยสภายในจะมการแบงตวหลาย ๆ ครง โดยมสวนของโปรโตพลาสซมและผนงหนามาหมกลายเปนสปอรทเรยกวา sporangiospore มากมาย

5. การสบพนธแบบอาศยเพศ มการผสมกนระหวางเซลลสบพนธและมการรวมตวของนวเคลยส ซงรวมแลวเปน diploid (2n) และมการแบงตวในขนตอนสดทายแบบ meiosis เพอลดจ านวนโครโมโซมลงเปน haploid (n) ตามเดม

ความหลากหลายของฟงไจใชลกษณะการสรางสปอรในการสบพนธแบบอาศยเพศเปนเกณฑในการจดจ าแนกฟงไจ แบงออกเปน 4 ไฟลม

fungi imperfecti เปนกลมของฟงไจทยงไมพบระยะทมการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมสามารถจดอยในไฟลมใดได เชน Penicillium sp.

1. Phylum Chytridiomycotaลกษณะส าคญ1. ฟงไจกลมนเรยกทวไป วา ไคทรด (Chytrid)2. สวนใหญอยในน าและในดน3. บางชนดเปนปรสต พบใน โพรทสต พช สตว4. บางชนดด ารงชวตแบบพงพา (เปนanaerobic) ไดแกพวกทอยในทางเดนอาหารของสตวจ าพวกแกะและวว5. มกสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศ โดยการสรางเซลลสบพนธ และสปอรทมแฟลกเจลลา6. เปนฟงไจกลมแรกทมววฒนาการมาจากโปรทสตทม flagella ตวอยาง Olpidium sp., Synchytrium sp. และ Physoderma sp.

ลกษณะส าคญ1. เซลลเดยวเจรญอยในน า บนบก และซากพชซากสตว2. เสนใยชนดไมมผนงกน3. ด ารงชวตแบบปรสต(Parasite) และผยอยสลาย (saprophyte)4. การสบพนธ- แบบไมอาศยเพศ สรางสปอร เรยกวา sporangiospore- แบบอาศยเพศ สรางสปอร เรยกวา zygospore (ในสภาวะแวดลอมทไมเหมาะสม)

ตวอยาง Rhizopus oryzae ผลตแอลกอฮอล, Rhizopus nigricans ผลตกรดฟมารก, ราด า(Rhizopus stolonifer) ทขนบนขนมปง, ราด า (Mucor sp.)

2. Phylum Zygomycota

ลกษณะส าคญ1. เซลลเดยว ไดแก ยสต นอกนนเปนพวกมเสนใย มผนงกนและเปนราคลายถวย(cup fungi) เชน morel, truffle และราแดง2. ด ารงชวตบนบก เปนฟงไจทมจ านวนมากทสด3. การสบพนธ

- แบบไมอาศยเพศ สรางสปอรเรยกวา conidia ทปลายไฮฟา สวนยสตจะแตกหนอ

- แบบอาศยเพศ สรางสปอร ทมชอวา ascospore อยในถงเรยกวา ascusตวอยาง Saccharomyces cerevisiae ใชผลตแอลกอฮอล มโปรตนสง, Monascus sp. ใชผลตขาวแดงและเตาหย

3. Phylum Ascomycota

ลกษณะ1. ไฮฟาหรอเสนใยมผนงกนอยางสมบรณ

และรวมตวอดแนนเปนแทงคลายล าตน เชน ดอกเหด

2. การสบพนธ- แบบไมอาศยเพศ สรางสปอรเรยกวา codiospore ใน conidia- แบบอาศยเพศ สรางสปอรทสรางโดยอาศยเพศสรางบนอวยวะคลายกระบองหรอ เบสเดยม (basidium) เรยกวา แบสดโอสปอร (basidiospore)

ตวอยาง ราสนม ราเขมาด า เหดโคน เหดฟาง เหดนางรม เหดเปาฮอ เหดหหน เหดหอม เหดเผาะ

4. Phylum Basidiomycota

Mycorrhiza เปนฟงไจทอยรวมกนแบบภาวะ

พงพากนกบรากพช โดยสรางโครงสรางทประกอบดวยเซลลของรากพขและไฮฟาของฟงไจ

เพมความสามารถในการดดซมสารอาหารของรากพชจากดน

ฟงไจทใหประโยชนในอตสาหกรรม

Aspergillus niger ใชผลตกรดซตรก Aspergillus oryzae ใชท าเหลา กระแช ฯลฯ Aspergillus wendtii ใชในการท าเตาเจยว Saccharomyces carlsbergensis ใชท าอตสาหกรรมเหลา เบยร Penicillium sp. ใชผลตยาปฏชวนะเพนซลลนรกษาโรคทเกดจากแบคทเรย

Saccharomyces cerevisiae (Yeast) ใชหมกเหลา เบยร และการท าขนมปง ฯลฯ

ฟงไจทมโทษ

Puccinia graministritici ท าใหเกดโรคราสนมในใบพช Ustilago coicis ท าใหเกดโรคราเขมาด าในเมลดเดอย Plasmopara viticola โรคราน าคางในองน Aspergillus flavus พบในเมลดถวและธญพช สรางสารพษอะฟลาทอกซน ถาสะสมมากในรางกายท าใหเกดโรคมะเรงตบ

ประมาณ 50 สปชส ท าใหเกดโรคในคนและสตว เชน โรคเชอราทเทา โรคเชอราทปอด โรคเชอราทสมอง