อาณาจกรพช (Kingdom Plantae)

พชเปนสงมชวตทท าหนาทเปนผผลต (producer) สามารถสงเคราะหดวยแสงเพอสรางอาหารเองได ม chloroplast ซงมสารสชนด chlorophyll a และ b มความสมพนธใกลชดกบกลม protist ทสงเคราะหดวยแสงได หลกฐานทางววฒนาการและการศกษาการเปรยบเทยบล าดบเบสของ DNA พบวามความสมพนธใกลชดกบ charophyte

การปรบตวของพชเพอด ารงชวตบนพนดน

ดานโครงสราง มรากท าหนาทยดล าตนใหตดอยบนพนดน และดดน า ล าตนชกง กาน และ ใบท าหนาทสงเคราะหดวยแสง องคประกอบทางเคม สามารถสงเคราะหสารพวกลกนน ควทน เพอใหพชมความแขงแรงและทนตอสภาพแวดลอม ปองกนการสญเสยน า และยงมการสรางสาร sporopollenin เคลอบผวสปอรเพอปองกนการสญเสยน า ดานการสบพนธ ม gametangium ประกอบดวย เซลลสบพนธ (gamete) และมเนอเยอทเปนหมน (steriled jacket cells) ลอมรอบเพอปองกนอนตรายและปองกนการสญเสยน า และเซลลสบพนธมการปรบตวใหใชน านอยหรอไมตองอาศยน าในการสบพนธ นอกจากนพชยงม sporangium ซงประกอบดวย spore และเนอเยอทเปนหมนลอมรอบ

ลกษณะของพช มลกษณะทแตกตางจากสาหราย คอ ม embryo มวฏจกรชวตแบบสลบ (alternation of generation)

ความหลากหลายของพช1. Phylum Hepatophyta2. Phylum Anthocerophyta3. Phylum Bryophyta4. Phylum Lycophyta5. Phylum Pterophyta6. Phylum Cycadophyta7. Phylum Ginkgophyta8. Phylum Coniferophyta9. Phylum Gnetophyta10. Phylum Anthophyta

Kingdom Plantae

กลมไมมทอล าเลยง Phylum Bryophyta

Phylum HepatophytaPhylum Anthocerophyta

กลมมทอล าเลยง

ไมมเมลด

Phylum LycophytaPhylum Pterophyta

มเมลด

ไมมเปลอกหมเมลด (gymnosperm)

Phylum ConiferophytaPhylum CycadophytaPhylum GinkgophytaPhylum Gnetophytaมเปลอกหมเมลด

(angiosperm) Phylum Anthophyta

กลมพชไมมทอล าเลยง (nonvascular plant)• มระยะ gametophyte ยาว และ sporophyte สน• sporophyte เจรญอยบน gametophyte• การปฏสนธตองอาศยน าเปนตวกลางให sperm เคลอนท• ไมม ราก ใบ ล าตนทแทจรง• ล าเลยงน าและสารอาหารดวยการแพร

Phylum Hepatophyta(เชน Liverwort) gametophyte มทงสวนคลายใบและทเปนแผนบาง ๆ ภายในเซลลมหยดน ามน สวนของsporophyte มกานชอบสปอรทยาว เมออบสปอรแกจะแตกออกเพอปลอยสปอรกระจายพนธ

Phylum Anthocerophyta(เชน Hornwort)gametophyte เปนแผนมรอยหยกทขอบ มกม 1 chloroplast ตอเซลลSporophyte มสวนของอบสปอรลกษณะยาวเรยว เมอแกปลายจะแตกออกเปน 2 แฉก

Phylum Bryophyta (เชน Moss)gametophyte มสวนคลายตนและใบเรยงวนรอบแกนกลางsporophyte มกานชอบสปอร มโครงสรางชวยในการกระจายสปอรหรอมชองเปดเพอกระจายสปอร

กลมพชมทอล าเลยงทไรเมลด (vascular & seedless plant)• เปนกลมพชทมทอล าเลยงเปนกลมแรก• gametophyte มชวงชวตสนกวา sporophyte• มการสรางสปอรชนดเดยว (homospore) หรอ สรางสปอร 2 ชนด (heterospore)Phylum Lycophyta• ม ราก ล าตน และใบทแทจรง• มใบขนาดเลก มเสนใบ 1 เสน • ทยอดมใบเรยงซอนกน เรยกวา strobilus ท าหนาทสรางสปอร ไดแก กลมทสราง homospore เชน Lycopodium (สามรอยยอด, หางสงห, ชองนางคล, สรอยสกรม, กนกนาร) กลมทสราง heterospore เชน Selaginella (ตนตกแก), Isoetes(กระเทยมน า),

Phylum Pterophytaพชกลมนไดแก หวายทะนอย หญาถอดปลอง เฟน

หวายทะนอย (Psilotum sp.)• เปนพชทเรมมทอล าเลยงทแทจรง • มล าตนขนาดเลกเปนเหลยมอยเหนอดนและใตดน(Rhizome) แตกกงเปนคๆ ไมมใบหรอมใบเปนเกลดเลกๆ ไมมรากแตมไรซอยดดดน าและเกลอแร

Phylum Pterophyta (ตอ)หญาถอดปลอง หรอหญาหางมา (equisetum) • มราก ล าตน และใบทแทจรง• เปนพชทมล าตนขนาดเลกสเขยว ตอกนเปนขอและ ปลองเหนไดชดเจน• ล าตนมสน มรอง มใบเปนเกลดเชอมตดกนเปนวงรอบขอ แตละใบม 1 เสนใบ• ปลายกงมกลมของอบสปอร เรยก sporangiophore อยรอบ ๆ แกนกลางรวมเปนโครงสรางเรยก strobilus

Phylum Pterophyta (ตอ)เฟน (fern)• มราก ล าตน และใบทแทจรง• ใบออนมวนจากปลายสโคนใบ• มการสรางสปอรอยภายในอบสปอรจ านวนมากทบรเวณใตใบ (sorus) เฟนสวนใหญสราง homospore ยกเวนเฟนน าบางชนดสราง heterospore ไดแก ผกกด ผกแวน แหนแดง เฟนใบมะขาม ขาหลวงหลงลาย จอกหหน ชายผาสดา เฟนกางปลา ยานลเภา กดเกยะ เปนตน

กลมพชมทอล าเลยงทมเมลด (vascular & seed plant)Ovule• มการสรางออวล(ovule) ซงววฒนาการมาจากอบสปอรทสรางสปอรขนาดใหญ ภายในม female gametophyte เจรญอยซงตอไปจะสราง egg cell• integument เปนเนอเยอพเศษมาหมเปนผนงออวล มชอง micropylePollen• มการสราง เรณ (pollen) อยภายในอบสปอร และจะมการถายเรณ (pollination)• ใน pollen จะม การสราง sperm ซงจะมการปฏสนธตอไป แลวเจรญไปเปนเมลด

กลมเมลดไมมเปลอกหม หรอ เมลดเปลอย (gymnosperm)

ovule จะตดบนกงหรอแผนใบ เมอมการปฏสนธ ovule จะเจรญเปนเมลดตดอยบนกงหรอแผนใบ กงหรอแผนใบทสราง ovule มลกษณะเปนแผนแขงสน าตาลเปน strobilus ทมรปรางเหมอนกรวย (cone) โดยแยกเปน female cone และ male cone แตบางชนดอาจไมเปน strobilus

ในไทยพบ 10 ชนด อยใน Genus Cycas เชน ปรง ปรงปา ปรงเขา ล าตนขนาดใหญเตบโตชา เปนใบประกอบขนาดใหญแบบขนนกชนเดยว ใบออนมวนจากปลายใบไปสโคนใบ มการสราง female cone และ male cone แยกตนกน female cone ม ovule หลายอนตดอยบนแผนใบ ซงเรยงซอนกนแนนแตมกไมเปน strobilus

Phylum Cycadophyta

Phylum Ginkgophyta

เปนตนไมขนาดใหญและผลดใบ มตนแยกเพศ มใบสเขยวเขมแผคลายพดปลายใบเวากลาง ตนเพศผสราง male cone เปนกลมแบบหลวม ๆ บนปลายกงสน ตนเพศเมยสราง female cone ซงม ovule ตดอยบนกานชovuleบนกง กานละ 2 ovule แตจะม 1 ovule ทจะเจรญไปเปนเมลด ปจจบนม 1 สปชส คอ แปะกวย (Ginkgo biloba Linn.)

Phylum Coniferophyta มความหลากหลายมากทสดใน gymnosperm เปนตนไมขนาดใหญทไมผลดใบ ทรจกทวไป คอ สน (pine) สราง female cone และ male cone บนตนเดยวกน แต male cone จะเกดกอน female cone ประกอบดวยกงทแผนแขงสราง ovule แผนละ 2 ovule male cone ประกอบดวยแผนใบขนาดเลกทมลกษณะแขง แตละแผนสราง 2 อบสปอร สนเกยะ (สนสองใบ, สนสามใบ), สนสามพนป, พญาไม

Phylum Gnetophyta พบ vessel ในทอล าเลยงน า สราง strobilus แยกเพศ strobilus เพศเมยและเพศผ แตละอนสรางกงสนเรยงรอบๆขอเปนชน ๆ แตละกงสนของเพศเมยสราง 2 ovule สวนเพศผแตละกงสนสราง 2 อบสปอร ตวอยาง เชน มะเมอย, ผกเหลยง

กลมทมทอล าเลยง มเมลดทมเปลอกหม (angiosperm)พชดอก มความหลากหลายมากทสดในอาณาจกรพช ดอกเปลยนแปลงมาจากกงสน และใบบนกงสนเปลยนแปลงเปนโครงสรางทมสวนในการสบพนธ ม ovule เจรญอยใน ovary ซงเปนสวนหนงของเกสรเพศเมย ดงนน ovule ของพชดอกจงไดรบการปกปองมากกวาพชเมลดเปลอย

Phylum Anthophyta หลกฐานซากดกด าบรรพประมาณ 130 ป Family : Archaefructaceae ทยงมชวตอยในบจจบน Family : Amborellaceae แบงเปน 2 กลม คอ พชใบเลยงเดยว (monocots) และ พชใบเลยงค (dicots)

Amborella trichopoda