kinh tieu bo - tap 6 - ht minh chau dich - gs tran phuong lan dich

8/3/2019 Kinh Tieu Bo - Tap 6 - HT Minh Chau Dich - Gs Tran Phuong Lan Dich

1/419

i Tng Kinh Vit Nam

KINH TIU B

TP VIKhuddhaka Nikya

Vit Dch HT.Minh Chu & Gs Trn Phng LanPht Lch 2543 - 1999Ngun

http://www.thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 2-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcCHUYN TIN THN C PHT (III) Jtaka

Chng III (tip theo)Phm Ba Bi K

264. Chuyn i Vng Panda (Tin thn Mah-Panda)265. Chuyn Mi Tn (Tin thn Khurappa)266. Chuyn Con Nga Qu Tc Nh Phong (Tin thn Vtagga-Sindhava)267. Chuyn Con Cua (Tin thn Kakkata)268. Chuyn K Lm Hi Vn (Tin thn rma-Dsa)
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Tieu%20Bo%20Kinh/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Tieu%20Bo%20Kinh/


2/419

269. Chuyn Nng Sujta (Tin thn Sujta)270. Chuyn Con C (Tin thn Ulka)271. Chuyn K Lm Bn Ging Nc (Tin thn Udapna-Dsaka)272. Chuyn Con Cp (Tin thn Vyaggha)273. Chuyn Con Ra (Tin thn Kacchapa)

274. Chuyn Tham n (Tin thn Lola)275. Chuyn Tham n (Tin thn Lola)276. Chuyn Chnh Php Nc Kuru (Tin thn Kurudhamma)277. Chuyn Chim B Cu (Tin thn Romaka)278. Chuyn Con Tru (Tin thn Mahisa)280. Chuyn K Ph H Gi (Tin thn Puta-Dsaka)282. Chuyn iu Tt Nht (Tin thn Seyya)286. Chuyn Con Heo Lin Cn (Tin thn Slka)287. Chuyn Ch Bai Li Nhun (Tin Thn Lbha-Garaha)288. Chuyn Xu C (Tin thn Macch-Uddna).289. Chuyn Mong c Khc Nhau (Tin thn Nna-Chanda)

290. Chuyn Th Thch Gii c (Tin thn Sla-Vmamsa)291. Chuyn Ci Bt Thn (Tin thn Bhadra-Ghata)292. Chuyn Vua Qu Supatta (Tin thn Supatta)293. Chuyn Thn H Hoi (Tin thn Kya-Vicchinda)294. Chuyn Con Chim n Tri o (Tin Thn Jambu-Khdaka)296. Chuyn Bin C (Tin Thn Samudda).297. Chuyn Dc Tnh Nhm Nh (Tin Thn Kma-Vlapa)298. Chuyn Tri Sung (Tin Thn Udumbara)299. Chuyn n S Komya-Putta (Tin Thn Komya)300. Chuyn Ch Si (Tin Thn Vaka)

Chng IV

Phm Bn Bi K301. Chuyn Tiu Vng Klinga (Tin thn Cullaklinga)302. Chuyn i K S (Tin thn Mah-Assroha)304. Chuyn Rn Thn Daddara (Tin Thn Daddara)305 Chuyn Th Thch Gii c (Tin thn Slavmamasana)306. Chuyn Hong Hu Sujta (Tin thn Sujta)307. Chuyn Thn Cy Hng ip (Tin thn Palsa)308. Chuyn Chim G Kin (Tin Thn Javasakuna)309. Chuyn Ngi Tin Dn (Tin thn Chavaka)310. Chuyn V Quc S Sayha (Tin thn Sayha)311. Chuyn Cy Nimbo (Tin thn Pucimanda)312. Chuyn n S Kassapa Chm Tr (Tin thn Kassapamandiya)313. Chuyn o L Kham Nhn (Tin thn Khantivdi)314. Chuyn a Ngc Ni St (Tin thn Lohakumbhi)315. Chuyn Ming Tht (Tin thn Mamsa)317. Chuyn Khc Ngi Cht (Tin thn Matarodana)318. Chuyn Vng Hoa Kanavera (Tin thn Kanavera)319. Chuyn Chim a a (Tin thn Tittira)


3/419

320. Chuyn D Cho (Tin thn Succaja)321. Chuyn K t Lu ( Tin thn Kutidsaka)322. Chuyn Ting ng Mnh (Tin thn Daddabha)323. Chuyn Vua Brahmadatta (Tin thn Brahmadatta)324. Chuyn Thy Tu Mc o Da (Tin thn Cammastaka)

326. Chuyn Thin Hoa Kakkru (Tin thn Kakkru)327. Chuyn Hong Hu Kkati (Tin thn Kkati)328. Chuyn Khng Khc Ngi Cht (Tin thn Ananusociya)329. Chuyn Con Kh en Ln (Tinthn Klabhu)330. Chuyn Th Thch Gii c (Tin thn Silavmamsa)331. Chuyn Trng lo Koklika (Tin thn Koklika)332 Chuyn Chic Gy Thc Xe (Tin thn Rathalatthi)333. Chuyn Con Tc K (Tin thn Godha)334. Chuyn Khuyn D Quc Vng (Tin thn Rjovada)335. Chuyn Ch Rng (Tin thn Jambuka)363. Chuyn Vng T Chatta V i (Tin thn Brahachatta)

337. Chuyn Ci Sng Ta (Tin thn Ptha)338. Chuyn V Tru (Tin thn Thusa)339. Chuyn X Baver (Tin thn Bveru)340. Chuyn Trng Gi Visayha (Tin thn Visayha)341. Chuyn Vua Kandari (Tin thn Kandari)342. Chuyn Con Kh (Tin thn Vnara)343. Chuyn Con Hc (Tin thn Cuntani)344. Chuyn Ngi n Trm Xoi (Tin thn Ambacora)345. Chuyn Con Ra Li Bing (Tin thn Gajakumbha)346. Chuyn o S Kesava (Tin thn Kesava)347. Chuyn Ci Chy St (Tin thn Ayakta)348. Chuyn Chn Rng Hoang (Tin thn Aranna)349. Chuyn Li Gim Pha (Tin thn Sandhibheda)350. Chuyn Vn p Ca Ch Thin (Tin thn Devatpanh)

Chng V

Phm Nm Bi K351. Chuyn Vng Tay Bng Ngc (Tin thn Manikundala)352. Chuyn Chng Sujta (Tin thn Sujta)353. Chuyn Cnh Cy Thanh Tnh (Tin thn Dhonaskha)354. Chuyn Con Rn (Tin thn Uraga)355. Chuyn Vng T Ghata (Tin thn Ghata)356. Chuyn Nam T Krandiya (Tin thn Krandiya)357. Chuyn Chim Ct (Tin thn Latukik)358. Chuyn Tiu Vng H Php (Tin thn Culladhammapla)359. Chuyn Con Nai Vng (Tin thn Suvannamiga)360. Chuyn Hong Hu Sussondi (Tin thn Sussondi)361. Chuyn Sc p (Tin thn Vannroha)362. Chuyn Th Nghim c Hnh (Tin thn Slavimamsa)363. Chuyn H Thn (Tin thn Hiri)


4/419

364. Chuyn Con om m (Tin thn Khajjopanaka)366. Chuyn Con Qu Gumbiya (Tin thn Gumbiya)367. Chuyn V Y S Gi (Tin thn Saliya)368. Chuyn Dy Tri Buc (Tin thn Tacasra)369. Chuyn Chng Trai Mittavinda (Tin thn Mittavinda)

370. Chuyn Cy Hng Phng V (Tin thn Palsa)371. Chuyn Hong T Kosala (Tin thn Dghitikosala)Chng VI

Phm Su Bi K372. Chuyn Ch Nai Con (Tin thn Migapotaka)373. Chuyn Con Chut (Tin thn Msika)374. Chuyn Chng Tiu X Th (Tin thn Culladhanuggaha)375. Chuyn Chim B Cu (Tin thn Kapota)376. Chuyn Ngi Li (Tin thn Avriya)377. Chuyn B La Mn Setakeku (Tin thn Setaketu)

378. Chuyn B La Mn Darmukha (Tin thn Darmukha)379. Chuyn Ni Neru (Tin thn Neru)380. Chuyn Thin N sank (Tin thn sank)381. Chuyn Chim Thu Miglopa (Tin thn Miglopa)382. Chuyn Hai Thin N Siri V Klakanni (Tin thn Siri-Klakanni)383. Chuyn K Vng (Tin thn Kukkuta)384. Chuyn Php n (Tin thn Dhammaddhaja)385. Chuyn Lc Vng Hoan H (Tin thn Nandiyamiga)387. Chuyn Cy Kim (Tin thn Sci)388. Chuyn Con Heo Mm Di (Tin thn Tundila)389. Chuyn Con Cua Vng (Tin thn Suvannakakkata)390. Chuyn Chim Mayhaka (Tin thn Mayhaka)391. Chuyn V T Thut S (Tin thn Dhajavihetha)392. Chuyn C v Hoa Sen (Tin thn Bhisapuppha)393. Chuyn Mn Tn Thc (Tin thn Vighsa)394. Chuyn Chim Ct (Tin thn Vattaka)395. Chuyn Con Qu (Tin thn Kka)

CHUYN TIN THN C PHT (III) Jtaka

Chng III (tip theo)

Phm Ba Bi K


5/419

264. Chuyn i Vng Panda (Tin thn Mah-Panda)

Vua Panda c cung in y...,

Chuyn ny do bc o s k khi Ngi gh n bn b sng Hng, v thn

thng ca Trng lo Bhaddaji.

Mt dp khc, khi bc o S an c ma ma X v, Ngi ngh nnban n c cho mt trng gi tr tui tn Bhaddaji. V th, Ngi cng ccT-kheo ln ng ti thnh Bhaddiya v li ba thng trong rngJtiy, ch i cho n khi chng trai y thun thc v kin ton v tri thc.

By gi thanh nin Bhaddaji l mt nhn vt cao sang, Con trai c nht camt ph thng Bhaddaiya hng mt gia ti tm trm triu ng. Chngc ba ngi nh dng cho ba ma khc nhau, mi ma chng bn thngtrong mt ngi nh. Sau thi k trong mt ngi nh, chng cng vi bcon bn b di n mt ngi nh khc trong cnh xa hoa lng ly. Vo ccdp ny, c thnh ph thng n nc i xem cnh sang trng ca chngthanh nin y v gia cc ngi nh y, ngi ta thng dng ln bit baoch ngi theo hnh vng trn, hng hng lp lp chng cht ln nhau.

Sau khi tr ni kia c ba thng, bc o S bo cho dn trong thnhbit Ngi nh ra i. Dn trong thnh xin Ngi hy nn li n ngy mai. Thl hm sau, h gp th tng vt cng dng c Pht v cc T-kheo,

t ca Ngi. H dng mt ci rp gia thnh ph, trang hong p ,sp xp cc ch ngi ri thng bo rng n gi. Bc o S cng onT-kheo th lp n ngi vo . Mi ngi u n cng dng rt ho

phng. Khi th thc xong, bc o S vi ging ngt ngo nh mt, nili ty h cng c vi h.

Vo lc ny, thanh nin Bhaddaji ang t mt ngi nh ca chng di sangngi nh khc. Nhng hm chng c ma no n ngm v lng ly rc rca chng ngoi nhng ngi nh ca chng. V th chng hi nhng ngica chng v sao nh th. Thng thng tt c thnh ph u n nc xem

chng i t nh ny qua nh n, cc ch ngi c sp t vng ny trnvng n, dy ny trn dy kia; y th m by gi chng c ai c ngoi nhngk ty tng ca ring chng! L do g nh vy?

Chng c tr li:


6/419

- Tha ch nhn, c Pht sut ba thng gn thnh ph v hm nayNgi ra i. Ngi va th thc xong v ang thuyt php. C thnh ph uang nghe Ngi dy.

Chng ni:

- Tt lm, chng ta cng s n nghe Ngi.

Th ri chng trang sc lng ly cng vi s ng ty tng ng m ngoim ng. Khi chng nghe thuyt php, chng vt b ht mi tham dc cuu, c qu v cao ri t Thnh qu.

Bc o S bo v thng gia thnh Bhaddiya:

- Tha ngi, con trai ca ngi trng v xa hoa, khi nghe Ta thuyt php tr thnh mt bc Thnh; chnh ngy hm nay, v y hoc s sng i tuhnh, hoc s nhp Nit-bn.

- Bch Th Tn, v thng gia ni - Ti khng mun con ti nhp Nit-bn.Xin Ngi chp nhn cho n xut gia. Ri ngy mai, xin thnh Ngi cng vin n nh ti.

Th Tn nhn li mi y. Ngi a v trng gi tr tui n tnh x, nhnchng vo gio on, sau th tiu gii v i gii. Sut mt tun, cha m

ca chng trai y tip i chng rt nng hu.Sau by ngy nh th, bc o S mang chng theo khi i kht thc, nmt ngi lng tn l Koti. Dn lng Koti knh cn cng dng c Pht v t ca Ngi. Sau khi th thc xong, bc o S ni li ty h. Trong lcy, chng trng gi i ra khi lng, ngi bn mt bn ca sng Hng dimt gc cy m trm t qun tng v ngh rng khi no bc o S n,chng s ng ln. Khi cc Trng lo cao nin nht n gn, chng vnkhng ng dy, nhng khi bc o S n th chng ng ln ngay.

Nhng ngi cha hiu o ly lm bt bnh v chng x s nh th mt T-kheo thuc hng trng thng, chng khng ng dy khi thy ccTrng lo cao nin nht n gn.

Dn lng lm nhng chic b c Pht v cc T-kheo sang sng. Sau bc o S hi xem Bhaddaja u.


7/419

- Bch Ngi, kia ka.

- n y Bhaddaji, hy ln b ca Ta.

Trng lo ng ln, theo Ngi n chic b ca Ngi. Khi b ra ti ca

sng, bc o S hi Bhaddaji:

- Ny Bhaddaji, u l cung in m ng lc i vng Panda l vua?

Bhaddaji p:

- Tha y, pha di nc.

Nhng k cha hiu o bo vi nhau:

- Trng lo Bhaddaji ang t ra mnh l mt v Thnh y!

Sau bc o S bo v y hy nh tan mi nghi ng ca cc bn ngtu.

Lp tc, Trng lo ci mnh nh l bc o S, v do thn lc, ng nmton b khi cung in trn u ngn tay ri bay vt ln khng, mang theoc ta cung in (bao trm mt khong ti hai mi lm dm). Sau ngto mt l hng bn trong v xut hin trc nhng chng sanh ang c mttrong cung in di nc ri tung c ta lu i ln khi mt nc mtdm, ri hai, ri ba dm. Nhng ai tng l b con thn thch ca ng trongtin kip kia v qu yu thch cung in y, nay tr thnh c, ra, rnnc, cc nhi sinh ra ngay ti ni y.

By gi khi c ta cung in b tung ln, chng giy gia ln lc c ra ngoiri ri b bm xung nc li. Bc o S thy th lin bo:

- Ny Bhaddaji cc b con thn thch ca ng ang khn n y!

Nghe Ngi dy th, Trng lo lin th c ta cung in ra, v n chmxung ti ch c trc y.

Bc o S sang bn kia sng Hng. Hi chng sa son cho Ngi mtch trn b. c Pht ngi vo ch y ging nh mt tri ban mai ang

phng ra nhng tia sng. By gi, cc T-kheo hi Ngi rng Trng loBhaddaji trong ta cung in y vo thi no. Bc o S tr li:


8/419

- Vo thi i vng Panda.

Ri Ngi k cho hi chng nghe mt chuyn i xa.

*

Ngy xa c mt ng vua tn Suruci tr v Mithil, mt thnh ph trongvng quc Videha. Vua c mt con trai cng tn Suruci, ri li c thmmt con trai na tn l i Panda. H lm ch cung in kia, do mtnghip trong tin kip. C hai cha con dng mt tp lu l cng cc cnhcy sung lm ni c tr dnh cho mt v c Gic Pht.

Phn cn li ca cu chuyn s c k trong Tin thn Suruci s 489,Chng Mi bn.

*

Sau khi k xong Php thoi, bc o S vi tr tu ton ho, c ln cc bik sau:

Vua Pa-n-da c cung in yMi su ngn tm rng, mt ngn cao,

Ngn tm cao, c x rp mun mu,Ngc bch kt c trm tng lu cc.

Su ngn vn cng ti lui chi nhcGm by ban, vn ma ht ng thi,Bhad-da-ji ni, ng nh li:- Tu Thch, n ti ch thng lnh.

By gi, nhng k cha hiu o khng cn nghi ng g na.

*

Khi bc o S k xong Php thoi, Ngi nhn din Tin thn:

- Thi y Bhaddaji l i vng Panda, cn Ta l Thch.

-ooOoo-

265. Chuyn Mi Tn (Tin thn Khurappa)

Khi nhiu cung bn vo tn ti...,


9/419

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin (Jetavana), v mt T-kheo mtht mi nng lc tinh tn.

Bc o S hi c tht T-kheo y mt nng lc tinh tn khng. V y trli tht nh th. Bc o S bo:

- Ti sao ng li cn thi tht sau khi th tr gio l gii thot ny? Ngyxa, cc tr gi rt tinh tn ngay c trong nhng s vic khng a ngii thot.

Ri Ngi k mt chuyn i xa.

*

Ngy xa, khi Brahmadatta l vua x Ba-la-ni, B-tt sinh ra trong mt gianh ca mt ngi kim lm. Khi ln ln, ngi ng u mt on gmnm trm ngi kim lm sng trong mt ngi lng, ti li vo mt khurng. Ngi thng ng ra t nhn dn mn cho nhng ai mun qua khurng y.

Mt hm, c mt ngi Ba-la-ni, con ca mt thng gia, n ngi lngy cng vi mt on gm nm trm xe ch hng. ng ta gi B-tt n,trao cho ngi mt ngn ng c ngi dn qua khu rng. Ngi chpthun v nhn tin t tay thng gia y. Cm tin xong, B-tt t xem l

hin i mnh phc v v thng gia. Th ri ngi dn ng ta i qua khurng.

Vo n gia rng, nm trm tn cp t nhin xut hin. C on h tngva thy bn cp ny qu mp xung ngay. Ch ring ngi trngon kim lm la ht ln, nhy vt ti v nh m, ui c tt c nmtrm tn cp chy trn cho v thng gia kia an ton thot khi khurng.

Qua khi khu rng, thng gia y cho c on cm tri. ng cho ngi

trng on kim lm n nhng ming tht loi ngon nht v chnh ngcng n cho khi cn i. ng vui v ngi bn cnh ngi trng on v

bo:

- Hy ni cho ti bit, lm sao trc c nm trm tn cp y kh giitrn tay bao vy dy c th kia, ngi khng cm thy cht s hi g tronglng th?


10/419

Ri ng ta c bi k th nht:

Khi nhiu cung bn vo tn ti,Nhiu bn tay a li thp gn,Trc hng hung hn T-thn,Sao ngi chng s gia cn him ngho?

Nghe th, ngi kim lm c hai bi k sau y:

Khi nhiu cung bn vo tn ti,Nhiu bn tay a li thp gn,Trc hng hung hn T-thn,Hm nay ti thy ngp trn nim vui.

Nim vui y cho ti thng li,Ti liu thn nu ti lc cn,Hnh vi dng lit mun ton,Lm anh hng, phi coi thng i ta!

Ngi pht biu nhng li trn nh mt trn ma tn. Sau khi gii thchvic lm anh dng ca mnh do thot khi lng ham sng, B-tt t githng gia tr tui y v quay v ngi lng ca mnh. Sut i b th vhnh thin s, khi mnh chung, Ngi i theo nghip ca mnh.

*Khi bc o S k xong Php thoi ny, Ngi tuyn thuyt T . phnkt thc T , v T-kheo thi tht y c Thnh qu.

Bc o S nhn din Tin thn:

- By gi Ta l trng on kim lm y.

-ooOoo-

266. Chuyn Con Nga Qu Tc Nh Phong (Tin thn Vtagga-Sindhava)

M chng v m o vng vt..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin, v mt ngi ch t.


11/419

Ti X-v, ngi ta nghe ni mt ph n xinh p thy chng ny cng ptrai lin em lng yu. Ni say m bng ln nh mt ngn la t chy khpthn th nng. Nng mt ht tri gic, c thn ln tm, nng chng thit g nung, ch nm r lit trn ging.

Cc bn b v t n hi v sao nng li phi ri lon tm can n ni phinm r lit trn ging th kia. H mun bit nguyn nhn v sao nh vy.Ban u, nng khng chu tr li nhng v h c thc p mi, nng nh

phi th tht s vic.

- Ch ng bun, chng ti s mang chng li cho ch!

H bo nh vy, ri h n ni chuyn vi ngi n ng kia. Lc uchng t chi nhng ri h c nn n mi nn cui cng chng chp thun.

Th l h c chng ha s n vi nng kia vo ngy, gi nh. H linthut li cho nng nghe.

Nng sa son phng c, mc qun o tht p ri ngi trn ging chchng n. Chng ngi xung bn cnh nng, by gi nng bng suy ngh:"Nu ta chp thun li chng tn tnh ngay lp tc v t h gi mnh th lngt trng cao ca ta s b dp b. Ngy bui u tin m chng lm theo chng th tht l khng thch hp. Thi hm nay mnh c lm v kh tnh risau ny s nhng b".

Th l ngay khi chng mi chm vo nng bt u t v u ym sung s,nng lin chp ly tay chng v nghim ngh trch c chng, bo chng ira, v nng khng thch chng. Chng gin d rt lui v ra khi nh.

Khi cc ph n kia bit c s vic nng lm v thy rng ngi nng kia ra i, th h trch nng:

- Ny ch, ch yu ngi ta n ni phi nm lit ging, chng thit g nung, v chng ti cng phi kh khn lm mi thuyt phc c chng cui cng mang chng n vi ch, th m ch chng c g ni vi

chng c!

Nng ni cho h bit ti sao, h lin b i v cnh co rng nng s b ngita bn tn.

Ngi n ng kia chng bao gi n vi nng na. Khi nng nhn ra rngnng mt chng, nng b c n m cht. Khi ngi n ng kia c tin


12/419

nng cht, chng mang mt b hoa du thm, hng liu n K Vin. Ti, chng nh l bc o S ri ngi xung bn Ngi.

Bc o S hi:

- Ny c s, lm sao m chng ta chng h thy ng n y vy?

Chng k li cho Ngi nghe ton b cu chuyn v thm rng lu nay chngtrnh n hu c Pht v chng h thn. Bc o S dy:

- Ny c s, ngi ph n kia cho mi ng n l do lng say m ca nng,th ri nng chng mun lin h g vi ng c, li xua ui ng i khin ngtc gin, v cng ng nh th, xa kia nng cng yu thng nhiu bctr gi, ku gi h n v khi h n th li chng mun lin h g vi h, clm phin nhiu h nh vy ri xua ui h i.

Th ri do yu cu ca v y, bc o S k cu chuyn i xa.

*

Ngy xa, khi Brakmadatta l vua x Ba-la-ni, B-tt l mt con ngaSindh. N c t tn l Tc-nh-phong (nhanh nh gi) v l con nganghi l ca vua.

Nhng ngi ni thng em n i tm sng Hng. Ni y, mt con laci trng thy n lin em lng yu n. Rung ng v ni say m, con la ci

b c n ung, hao mn tiu ty, gy m n ch cn xng vi da. Mttrong nhng con la con ca n thy m tiu ty nh th lin hi:

- Tha m, sao m chng n ung g c, sao m li qu tiu ty v nm runry mt ni th kia? C chuyn g th h m?

Con la ci chng ni g, nhng con n c hi i hi li mi, n mi k htchuyn cho con nghe. Th ri con la con an i m:

- Tha m, m ch su bi, con s mang ch nga y n cho m.

Th ri khi nga qu Tc-nh-phong xung tm, ch la con n gn n vni:


13/419

- Tha ngi, m ti yu ngi: b chng n ung g c v ang hao mn spcht. Xin hy cu sng m ti!

- c ri, ny bn, ti s cu m bn. Tc-nh-phong bo. Khi ti tmxong, cc anh ni s ti thao dt mt chc bn b sng, bn hy mangm bn n y.

Ch la con i kim m v a m n ni y, ri ch np gn .

Ngi ni Tc-nh-phong dui chn chy. N d tm con la ci v nvi con kia.

Tc-nh-phong n gn n v bt u a mi ngi. Con la ci t ngh:"Nu ta t h mnh v c cho chng lm theo chng trong lc chngva mi n, th danh d v lng t cao ca ta s tiu tan. Ta phi lm nhth mnh khng mun s vic chng lm". V th, n lm v hm Tc-nh-phong v sut git cht chng nga! "Nng lm g ta th?". Tc-nh-

phong t ngh, cm thy xu h ri b chy i.

Th ri con la ci hi hn, nm vt ra y au kh. Ch la con n gn vhi m nh sau:

M v chng m o vng vt,M v chng chng cht ung n.

Nga yu kia mi n gn,C sao m bng m sm phng i?

Nghe con bo th, con la c bi k th hai:

Chng kia n mt khi k st,Nu ban u nhng bc tc thi,Tiu ma gi ngc cao vi,Cho nn m phi vi di chn ngay!

Qua nhng li ny, con la gii thch bn tnh n b cho con trai hiu.

Bc o S vi Tu gic Ton ho, c bi k th ba:

Nu t chi chng trai sang trngn bn nng mong ngng yu ng,


14/419

Nng nh dng dc su thng,Nh Cng-a-li au bun Nh phong!

*

Khi k xong Php thoi ny, bc o S tuyn thuyt T . Cui bi gingT , ngi ch t kia c qu D Lu.

V Ngi nhn din Tin thn:

- Ngi ph n thi y l con la ci, cn Ta l con nga qu Tc-nh-phong.

-ooOoo-

267. Chuyn Con Cua (Tin thn Kakkata)

Con vt cng vng, li cp mt..,

Chuyn ny do bc o S k lc Ngi tr ti K Vin, v mt ph n.

Ngi ta nghe ni mt ngi ch t X-v cng vi v i v qu thutin n th b bn cp vy bt. Ngi v vn rt xinh p v kh i. Tntng cp b cun ht bi sc p ca nng, c nh git ngi chng chim ly nng. Nhng nng li l mt ph n oan trang c , mt ngiv trung kin. Nng ph phc di chn tn cp v ku:

- Tha ngi, nu ngi git chng ti v yu ti, ti s dng c dc hocnn th m cht theo lun! Ti khng th sng vi ngi c u! Xin chgit chng ti mt cch v ch. Nng van xin tn cp nh vy.

C hai v chng y tr v X-v bnh yn. H c dp i ngang tnh x K-Vin v h mun n tham bi bc o S. V th h vo Hng phng vsau khi nh l, h ngi xung bn Ngi. Bc o S hi h t u n.

- Chng con i thu tin n, h p.

- Cc ngi i ng c bnh yn khng? Ngi hi tip.

- Dc ng chng con b cp bt - ngi chng ni. Th ri tn cpmun git con nhng v con y nn n xin tha cho con v con mangn nng cu mng.


15/419

Bc o S dy:

- Ny c s, ng chng phi l k c nht c nng cu mng u! Vothi xa nng cng tng cu mng nhiu bc tr gi khc.

Th ri do yu cu ca v y, bc o S k mt chuyn i xa.

*

Ngy xa, khi Brahmadatta lm vua x Ba-la-ni, trong dy Hy-m-lp Snc mt ci h rng ni c mt con Cua vng rt ln. V cua sng nn ni y c gi l H Cua. Con Cua ln lm, ln bng c ci sn pla. N c th bt cc con voi ri git v n tht chng. V s n nn chngvoi no dm n gn n t non.

By gi B-tt u thai vo lng mt con voi ci l v ca cha voi u nsng gn H Cua. Voi m mun c an ton cho n lc sinh con, tmn mt ni khc trong mt ngn ni v ti n sinh mt con voi c.Theo thi gian voi con ln ln rt thng minh, to ln, khe mnh v thnhtu mi mt. N oai nghi, sng sng nh tri ni mu tm thm.

N chn mt con voi khc lm v v quyt bt cho c con cua kia. V vycng vi v v m, n tm n n voi v gp cha n xin i bt Cua.

- Con khng th lm c vic y u con ! Voi cha bo.Nhng n c ni n xin php cha mi, cui cng cha n bo:

- Thi c, con c th xem!

Th l chng Voi tr tp hp tt c cc voi quanh H Cua li v dn chngn gn h. N hi:

- Cua thng bt voi lc no? Lc voi ang i ti h, hay lc chng ang n,

hay lc chng quay tr ln?Bn voi p:

- N bt lc chng quay tr ln.

- c ri - Voi ni - Tt c cc bn hy i ti h v c n th g ty thchri quay tr ln trc, ti s theo cui cng ng sau cc bn.


16/419

n voi lm theo nh vy.

Cua thy B-tt tr ln sau rt, lin chp ly chn Voi, sit cht vo cng,ging nh ngi th rn kp khi st trong i gng km khng l. V B-tt cng khng ri chng, nng vn ng , st bn chng. B-tt ra scko nhng vn khng sao lm Cua nhc nhch c. Th ri Cua ko v lic Voi v pha mnh.

Gia lc nguy khn ny, Voi rng ln, rng ln. Nghe ting rng y, cc voikhc qu kinh hi, vt chy tn lon, ku tht nh ting kn n vung vi

phn. Ngay c v Voi cng chng ng yn c v toan phng chy. Thri t cho v bit mnh ang b bt gi v hy vng lm cho v khi phngchy i, Voi c ln bi k u:

Con vt cng vng, li cp mt,Sng h, trn tri, bc trong mai,Ti ku, n kp, nghe au n,

Nng hi, thng ti, ch b ti!

Nghe th, v Voi quay li c bi k th hai an i chng:

Ri chng, thip quyt chng khi no,Su chc nm i, cha ti cao,C bn phng tri u chng t

Chng ai thm thit snh chng u!

V Voi khch l chng nh th v ni:

- Ny bc trng phu, by gi thip s bo Cua kia th chng ra.

Ri v Voi cu xin Cua qua bi k th ba:

Trong cc loi Cua bin xa,Hoc l Ner-bud, hoc Hng H,

Ngi l ti thng, nay ti bit,Xin chng ti c thot ra.

Khi nng c xong, lng kiu hnh hung hng ca Cua b ting ni ph nha gii. Qun c s, Cua ni lng i cng, th chn con Voi ra, chng nghing g n vic Voi s lm khi c th. Th l Voi nhc chn ln, p lnlng Cua lm cho i mt Cua phi li ra lp tc. Voi sung sng ku ln..


17/419

Cc con voi kia chy li, kp Cua i, t Cua nm trn t ri dm nt n.i cng Cua b gy ri t ti. Th ri H Cua, v gn sng Hng, b ngptrong mt cn nc dng. Khi nc h, nc rt t h ra ti sng Hng. icng cua b y i, bp bnh trong nc sng Hng. Mt cng tri ra bin,cn cng kia c mi anh em trong hong tc tm thy khi h ang tmsng v h dng cng ny lm ci trng nh, gi l naka. Cc thn sura(A-tu-la) tm c ci cng tri ra bin kia, v dng n lm trng, gi llambara. V sau cc thn Asura (A-tu-la) b Thin ch Sakka nh bi,

phi chy i v b li ci trng. Sakka bo gi trng y lm dngring. Do th, ngi ta mi thng ni: "Sm ng nh my lambara".

*

Khi k xong Php thoi ny, bc o S tuyn thuyt T v cui bi

ging, c ngi chng v ngi v u c qu D Lu. V Ngi nhn dinTin thn:

- Vo thi y, n c s ny l con Voi ci, cn Ta chnh l con Voi chng.

-ooOoo-

268. Chuyn K Lm Hi Vn (Tin thn rma-Dsa)

Gii nht trong bn l y..,

Chuyn ny do bc o S k lc Ngi tr mt vng qu gn Dakkingiri(Nam Sn), v con trai ca mt ngi gi vn.

Sau ma an c, bc o S ri K-Vin v i kht thc mt vng gnDakkingiri. Mt c s mi c Pht v on T-kheo ca Ngi ngi xungkhu vn ca ng ng dng cm v bnh. Sau ng bo:

- Nu c ai trong cc v mun ngon cnh th xin c i theo ngi gi vn.

Ri ng sai ngi gi vn mi ch Tng cc tri cy m h thch.Lt sau, h n mt ch trng:

- Ti sao ch t ny tr tri v chng c cy ci g c th? H hi.

Ngi gi vn p:


18/419

- l do con trai ca mt ngi gi vn y! Anh ta phi ti cy con vngh rng tt hn l anh nn ti nc th no cho hp vi di ca rcy. V th, anh nh ht cy ln xem r ty theo m ti nc. Kt qul ni y tr thnh tr tri.

Cc T-kheo tr v, k chuyn li cng bc o S. Ngi dy:

- Chng phi ch by gi ngi kia mi ph hi vn cy nh vy, trc yanh ta cng lm th.


*

Ngy xa, khi mt v vua tn l Vissasena ang tr v Ba-la-ni, mt ngy lhi c tuyn b. Ngi gi vn kia ngh rng anh ta nn i d l, v thanh gi cc con kh sng trong khu vn li v dn:

- Khu vn ny l ngun li ln cho cc bn. Nay ta mun i d l, cc bnhy ti m cy con vo ngy th by nh.

- Vng . Chng p.

Anh ta giao cc bnh ti cho chng ri ra i.

By kh xch nc v bt u ti r cy.

Con kh gi nht ku ln:

- Khoan ! C nc lun lun u phi d! Chng ta phi tnh sao chott. Hy nh cy ln v coi k di ca r, nu cy c r di, chng phicn nhiu nc; cn nu cy c r ngn, chng ch cn mt t nc thi!

- ng th, ng th.

C bn kh u ng . Th ri vi con kh i nh cy ln. Cc con khctrng chng li v ti nc vo.

By gi B-tt l mt trng gi tr tui sng ti Ba-la-ni. Nhn c vic,ngi i ngang khu vn v thy vic cc n kh ang lm.

- Ai bo cc ngi lm th? Ngi hi.


19/419

- Trng on ca chng ti y! Bn kh p.

- Nu tr tu ca trng on nh th th cn li m chng by c ra gna! Ngi ni.

V gii thch s vic, ngi c bi k u:

Gii nht trong bn l y,Thng minh nh kiu th ny c sao?Kh kia nu chn ti cao,

Nhng tn cn li phn no nh y?

Nghe ph phn nh vy, bn kh c tip bi k th hai:

Li kia, ngi cng chng hay,Th ny trch c la ry chng ti!

Nu khng bit r ngn di,Lm sao thy c cy tri ln y?

Nghe th B-tt lin tr li bng bi k th ba:

Kh i, ta chng trch by,Cng khng trch bn y trong rng.Ch kia mi tht in khng,

Ra i giao ht cy trng nh coi!*

Khi k xong Php thoi ny, bc o S nhn din Tin thn:

- Ngi ph hoi vn cy thi y l con kh u n, cn Ta l v tr gikia.

-ooOoo-

269. Chuyn Nng Sujta (Tin thn Sujta)

K hng c b ngoi duyn dng..,

Chuyn ny do bc o S k khi Ngi tr ti K-Vin, v mt c gi, tn lSujta, du ng Cp C c, con gi ca v ph thng Dhananjaya v lem t ca n c s Viskh.


20/419

C ta v lm du nh ng Cp C c vi lng y kiu ngo v ngh rngc vn xut thn t mt gia nh sang trng. C rt bng bnh, th l, nngny v hung tn. C t chi cc bn phn i vi cha m mi hay i vichng mnh. C i khp nh ni nng th l v cn nh p c mi ngi.

Mt hm, bc o S cng nm trm T-kheo n ving ng Cp C c.Mi ngi ngi xung, v i thng gia ngi bn cnh Th tn v nghe

Ngi thuyt php. Lc y, Sujta ang la mng nhng ngi gip vic.

Bc o S ngng ni v hi ting g n o nh vy. V thng gia giithch rng l con du th l ca ng, c ta khng c x ng n vichng v cha m chng, c chng h b th v chng c im no tt c; ckhng c lng tn thnh m o, c i khp nh, la mng sut ngy m.Bc o S truyn gi c ta n.

Ngi ph n kia n v sau khi nh l bc o S, c ng mt bn. Ribc o S hi c:

- Ny Sujta, c by loi v m mt ngi n ng c th gp; c thuc vloi no?

C ta tr li:

- Bch Th Tn, Ngi dy vn tt qu, con khng hiu c, xin Ngi gii

thch thm.- c ri, - bc o S dy - Hy ch nghe y.

Ri Ngi c cc bi k sau:

Tm a xu, iu hay chng thit,Yu ngi ngoi, li ght b chng,Ca tin chng to ph tan,V ny Ph hoi nh chng xng tn.

Vt chng tng do tin mua bn,Ngh tinh chuyn, cuc xng nng gia,C tnh ly lcp dn d,V no nh th, gi l Tc gian.


21/419

Qun phn s, hung tn li bing,Li tham lam, xu ming sn y,Chuyn quyn vi k di tayMang danh l loi v y Cao cng.

Cn k vn mn thng iu tt,Chm sc chng nh mt m hin,Ca tin chng to, gi gn,Mu nghi mi gi ng tn v ny.

Tn trng chng cng ty nh thn em th knh n ngi anh,

Nhn nhng, tun phc chng mnh,V l Hin mui, ng tnh cht chn.

K lun mng n chng khi thyNh bn b sau my xa,Hin dng, c , nghim ha,V no nh th, gi ra Thn bng.

S hung tn, tm an chu kh,Chng cung si, y kin tr,Chn tnh, chiu chung mi ghi,V kia c gi N t chnh danh.

Ny Sujta, trn y l by loi ngi v m mt ngi n ng c th c.Ba loi ngi v b gi l v ph hoi, v bt lng v cao cng phu nhns ti sinh vo a ngc. Bn loi ngi v cn li s c sanh vo ci trith nm.

V Cao cng, Tc gian, Ph hoi,Gin d hoi, chng bit knh ai,Ht i, b xc, u thaiXung min a ngc kh ngy thot i.

V Thn bng, Mu nghi, Hin mui,Hoc N t, trong ci i ny,

Ngoan hin, t ch lu di,Ht i, b xc, ln tri sng vui.


22/419

Khi bc o S thuyt ging v by loi ngi v nh th, Sujta c quD Lu, v khi bc o S hi rng nng thuc loi v no, th nng tha:

- Bch Ngi, con l k n t.

Ni xong nng cung knh nh l c Pht v c Ngi tha th.

Nh vy ch vi mt li khuyn bo, bc o S thun ha c ngiph n xu tnh kia. Sau ba n, Ngi tuyn thuyt v cc bn phn tronggio hi v ri Ngi vo Hng phng.

By gi cc T-kheo hp ti Php ng v ca ngi bc o S:

- Ny cc php hu, ch vi mt ln khuyn bo duy nht, bc o S thun ha c ngi ph n xu tnh kia v khin cho nng c qu DLu.

Bc o S bc vo v hi xem h ngi vi nhau ang tho lun chuyng. H thut li nh trn. Ngi dy:

- y chng phi l ln u tin Ta thun ha Sujta bng mt li khuynbo duy nht u!

Ri Ngi k tip mt chuyn i xa.

*

Ngy xa, khi vua Brahmadatta tr v x Ba-la-ni, B-tt l thi t doChnh cung hong hu sinh ra. Ngi ln ln v c gio dc ti Takkasila.Sau khi vua cha bng h, ngi ni ngi v tr v rt cng chnh.

Mu hu ngi l mt ngi n b nng ny, d tn, th l, gt gng, ckhu. Ngi ch mong sao khuyn bo c m, nhng ngi cng nhn thyrng khng nn lm iu g bt knh i vi m. V th, ngi c tm mt c

hi h l dn n .Mt hm ngi i vo vn hoa v m ngi cng theo ngi. Mt con chimcng xanh ang ku the th trn ng. Khi y, cc triu thn u bt tai liv la ln:


23/419

- Ci ging tht kinh khng! Ci ting ku y tht gh rn! ng gy ra citing y na!

By gi B-tt ang i qua vn hoa vi m v on ngi du lm. Mt conchim Cu u trong m l rm ca mt cy sla, ht ln m iu ngt ngo.Mi ngi ng u thch th khi nghe n ht, v i bn tay ri cha tayra v yu cu n:

- i! Tht l ging ht m du, mt ging ht tt lnh, mt ging ht thanhlch! Ht ln, chim i, ht ln i!

Ri h c ng , rn c ln ch nghe.

B-tt ch n hai s vic ny, ngh rng y l dp may tit l n camnh cho mu hu.

- Tha m - ngi ni - Ting ku ca con chim cng trn ng lm cho ainghe cng phi bt tai v tht ln: ng gy ra ci ting y na! ng gy raci ting y na! V h bt tai li v m thanh d dn chng c ai a c.

Th ri ngi c cc bi k sau:

K hng c v ngoi duyn dng,Thot nhn vo, ti sng p thay,

Nhng bung li ni chi tai,i ny i k chng ai yu v!

Chim Cu kia, thng khi m thy,Lm m en xu vy mc du,Ting ku m du ngt ngo,Bao nhiu k n ngi cho mn thng.

Mong ting m du dng thanh lch,Li khn ngoan b ht t kiu,

m thanh m i m miuGing by Thnh php nu t tng.

Khi B-tt khuyn d mu hu bng ba bi k trn, ngi a m vo cchsuy ngh ca mnh. Sau , m ngi sng theo chnh o. Ch bng mt lini, B-tt lm cho m thnh mt ngi ph n bit qun mnh. Ri vsau, khi t trn, B-tt i theo nghip ca mnh.


24/419

*


- Sujta l m ca v vua Ba-la-ni, cn Ta chnh l v vua y.

-ooOoo-

270. Chuyn Con C (Tin thn Ulka)

C l vua ca cc loi chim....

Chuyn ny bc o S k lc Ngi tr ti K Vin v s tranh chp gia

Qu v C.

Vo thi k y, ban ngy Qu thng n tht C, cn ban m C li bay ticn t u Qu khi Qu ang ng v git i.

C mt T-kheo sng trong mt ci cc vng ln cn K Vin, mi lcqut dn, thng phi c by tm chu y u Qu rt t trn cyxung. V y em s vic kia k li cho cc T-kheo nghe.

Th l trong Php ng, cc T-kheo bt u bn tn v chuyn y.

- Ny Hin hu, v T-kheo kia thy nhiu u Qu qu, mi ngy phi emchng i ngay ch mnh !

Bc o S i vo hi xem cc T-kheo ang ngi tho lun vic g. H kcho Ngi nghe v hi tip rng s tranh chp gia Qu v C xy ra t

bao lu ri. Bc o S tr li.

- T thi nguyn thy.

Ri Ngi k cho h nghe mt cu chuyn i xa.

*

Ngy xa, loi ngi sng trong thi nguyn thy hp nhau li v bu mtngi p , c tng tt, oai nghi hon ho ln lm vua. Cc loi bn chn


25/419

cng t hp li v bu s t lm vua. Loi c di bin cng chn vua l conc tn nanda.

Th ri tt c chim chc trn dy Hy-m-lp Sn cng t hp nhau li trnmt phin phng v ku ln.

- Loi ngi c mt ng vua, loi th v loi c cng c, cn chimchc chng ta th khng. Chng ta khng th sng hn lon c, chng tacng phi chn mt ng vua. Hy chn mt con chim xng ng vi ngivua.

Chng tm kim mt con chim nh vy v chn mt con C. "y l conchim m chng ta mun", chng bo th, v mt con chim tuyn b ba lncho c bn bit rng s c mt cuc bu c v vic . Sau khi kin nhn

nghe thng bo hai ln, n ln th ba mt con Qu ng dy la ln:- Khoan , khi anh ta ang c tn ln lm vua m mt my cn nh thkia, hung chi khi anh ta gin d th trng nh th no na? Nu anh ta nhnchng ta ang gin d th chng ta cng tan xc nh m rn trn cho nngm thi. Ti khng mun tn anh ta lm vua u.

V tn rng iu ny, Qu c bi k u:

C l vua ca cc loi chim,

Xin php, cho ti t ni nim.Chp thun cho Qu c ni, bn chim c tip bi k th hai:

Gia bn tr kia, xin c ni,Mong sao tt p, t tng thm.

c cho php ni, Qu c bi k th ba:

Trn trng trnh by ca ti,

Ti y chng mun C ln ngi,Hy nhn mt mi kia nh th,Hn s lm g lc gin si?

on Qu bay bng ln khng v ku:

- Ti chng thch th u! Ti chng thch th u!


26/419

C bay ln ui theo Qu. T y v sau, c hai u nui lng hn th nhau.Cn l chim kia chn mt con Ngng tri vng ln lm vua ri gii tn.

*

Khi k xong Php thoi ny, bc o S tuyn thuyt T v nhn dinTin thn:

- Lc by gi, con Ngng tri c chn lm vua chnh l Ta vy.

-ooOoo-

271. Chuyn K Lm Bn Ging Nc (Tin thn Udapna-Dsaka)

Ging c to do ngi n dt..,

Chuyn ny do bc o S k khi Ngi tr ti Isipatana (Tr x ca chThin), v mt con ch rng lm bn ging nc.

Ngi ta nghe ni c mt con ch rng thng n lm bn ci ging mcc T-kheo thng n mc nc, ri b i. Mt hm, cc ch tiu ly tnm n e da. Sau , n khng bao gi tr li ni y na.

Cc T-kheo nghe chuyn y v bt u bn tn trong Php ng.

- Ny cc Hin hu, con ch rng thng lm bn ging nc ca chng ta,t khi b cc ch tiu dng t nm ui i, khng h quay tr li na.

Bc o S i vo v hi xem h ang ngi vi nhau v tho lun chuyng. H k li cho Ngi nghe. Ngi dy:

- Ny cc T-kheo, y chng phi l ln u tin con ch rng kia lm bnging nc. Trc kia n cng lm nh th.

Ri Ngi k cho h nghe mt chuyn i xa.

*

Ngy xa, chnh ci ging kia nm ti ni ny c tn l Isipatana (Tr xca ch Tin) gn Ba-la-ni. Lc by gi B-tt sinh ra trong mt gia nhthin ho. Ln ln, ngi sng i tu hnh v c tr ti Isipatana cng vimt nhm ngi ty tng. Mt con Ch rng lm bn ging nc nh ni


27/419

trn ri phng chy i. Mt hm, cc n s vy bt c n v dn n titrc mt B-tt. Ngi ni vi n qua bi k u:

Ging c to do ngi n dt,c c ni khong t rng su,

Nhc nhn kh cc by lu,Bn i, sao vy d vo ging trong?

Nghe vy Ch rng c tip bi k th hai:

l lut ging dng ti y,Ung ni no l vy cho d,T tin lm th n gi,Li ngi trch c, c ng sai chng?

B-tt tr li bng bi k th ba:

Nu lut y ch rng t,L lng thay, phi php mt ri!Mong rng ln cui thy ngi,Hnh vi kia ng hay sai, ch lm.

Bc i S khuyn nh n nh vy ri bo:

- ng n na!T v sau, ngay c vic dng li nhn qua ging, con Ch rng cngkhng dm.

*

K xong Php thoi ny, bc o S tuyn thuyt T v nhn din Tinthn:

- C hai trng hp lm d bn nc cng u do chnh con Ch rng y,cn Ta l v s trng kia.

-ooOoo-


28/419

272. Chuyn Con Cp (Tin thn Vyaggha)

Nu do gn bn tri m..,

Chuyn ny do bc o S k khi Ngi tr ti K-Vin v Koklika.

Cc tnh tit ca cu chuyn ny s c k trong chng mi ba v Tinthn Takkriya s 481. y, Koklika li ni:

- Ta s em Sriputta (X-li-pht) v Moggallna (Mc-kin-lin) theo vita.

V th, sau khi ri x s ca Koklika, ng ta i n K-Vin, vo nh lbc o S ri i tip n cc v Trng lo. ng ta ni:

- Ny cc Hin gi, dn chng x ca Koklika mun mi cc Hin gi,chng ta hy n i.

- Hin gi hy i i, chng ti khng i u! X-li-pht v Mc-kin-lintr li.

Sau li t chi ny, Koklika ra i mt mnh.

Cc T-kheo bt u bn tn chuyn y trong Php ng:

- Ny Hin hu, Koklika khng th sng vi X-li-pht v Mc-kin-lin,v cng khng th sng m khng c cc v y! ng ta khng chu ng nis chung ng vi h.

Bc o S bc vo v hi mi ngi ang bn tn chuyn g. H k licho Ngi nghe. Ngi dy:

- Xa kia, cng nh by gi, Koklika khng th sng vi X-li-pht vMc-kin-lin cng khng th sng m khng c hai v y.

Ri Ngi k mt cu chuyn i xa.

*

Ngy xa, khi Brahmadatta lm vua x Ba-la-ni, B-tt l mt v thn cysng trong mt khu rng nh. Khng xa tr x ca ngi bao nhiu, c mt vthn cy khc sng trong mt rng rm. Khu rng rm ny li l ch ca


29/419

mt con s t v con h. V s chng, khng ai dm n gieo trng hocn cy, ngay c dng chn lic qua ch cng chng ai dm. S t v hn tht mi loi. Tht n cn d, chng vt b li ri i. V th khu rng yc tht bc mi h thi.

V thn kia in tit ln, chng k phi quy g na, mt hm n ni viB-tt:

- Tha Hin gi, c rng kia y mi hi thi v con s t v con h kia. Tis ui chng i.

B-tt bo:

- Ny Hin gi, chnh hai con th y bo v ch ca chng ta y! Mtkhi chng b ui i th ch ca chng s b hoang tn. Nu ngi takhng thy du vt ca h v s t th h s ti t ht rng, lm tt cthnh mt khong t trng trng trt. Xin Hin gi ch lm th!

Ri Ngi c hai bi k u:

Nu do gn bn tri m,Bnh an c th b lm tiu tan,Cn g cao trng cho hn

Nh trng con mt ngi khn gi gn.

Nhng khi bn tri m thc sLm tng thm mc bnh an;Hy lm i bn an khang,Hy thng i bn nh thng i mnh.

Tuy B-tt ging gii nh th, v thn cung si kia cng chng tm.Th ri mt hm, ng hin hnh tht khng khip, ui s t v h i. Chng

bao lu, dn chng khng thy vt chn hai con th kia na, h on rng st v h c l b i sang rng khc v h cht i mt pha rng. By gi,

v thn kia mi n gp B-tt v ni:

- i tha Hin gi, ti khng theo li Hin gi m li ui hai con th ckia i. By gi ngi ta nhn ra rng chng ra i v h ang n h ckhu rng. Chng ta phi lm g by gi y?


30/419

Thn c tr li rng hai con th y ang sng mt khu rng kia, phin m tm chng v. V thn kia lm theo nh th. ng trc hai conth, thn knh cn cho ri c bi k th ba:

Xin quay tr li rng gi, rng khi b san ra ng bng.Bn i, ru s h rng,Khng rng, mi mi bn khng c nh!

Hai con th khc t li thnh cu v bo:

- i i, chng ti khng n u!

Th l v thn kia phi tr v mt mnh. Ch sau mt vi ngy, dn chng n ht rng, lm thnh mt ng rung cy cy trng trt.

*


- Lc by gi Koklika l v thn cung si, cn v thn tr tu kia l Ta.

-ooOoo-

273. Chuyn Con Ra (Tin thn Kacchapa)

Ai kia em bt xin n..,

Chuyn ny do bc o S k khi Ngi ang tr ti K Vin v s tranh cigia hai i thn trong triu vua Kosala.

Cc tnh tit cu chuyn ging nh c k Chng Hai, s 154 v165.

*

Ngy xa, khi vua Brahmadatta tr v x Ba-la-ni, B-tt sinh ra trong mtgia nh Ksi. Khi ln ln, ngi c gio dc ti Takkasil. Sau khi thnh tu v mi mt, ngi lui v sng n dt trong mt tp lu l ti dyHy-m-lp Sn (Tuyt Sn) bn b sng Hng. Ni y, ngi t c cc


31/419

Thng tr v cc Thin chng. Nh , tm ngi tr nn an lc, t ti hnhnhn nhc cao vi.

B-tt thng tnh ta trc lu. By gi c mt ch Kh ng nghch, trlo thng n chc ph ngi, nhng n khng th no lm cho tm ngidao ng. Ngi vn ngi tnh lng an bnh.

By gi c mt con Ra ci, mt hm ang nm gia tri, h ming ngthip bn dng nc. Thy th, Kh tr tro kia lin n v t ngn tay voming ra. Ra cht tnh gic v ngm ming li, cn cht ly tay Kh. nkhi chu khng ni na, kh t hi: "Ta phi cu cu ai gii thot cho ta khis au n cc im ny?". Khi ngh c rng ch cn cch n cu cuB-tt, n lin mang c con Ra n trc ngi. Vi ging hi hc, B-ttni vi Kh qua bi k u:

Ai kia em bt xin n,Vn t u li, c phn g chng?

Kh p li qua bi k th hai:

Con lm quy, tht in khng,Xin ngi cu gip; con mong vo rng.

B-tt c bi k th ba tip li kh:

Qui, Hu hai ging vn ng,Ra i, tha kh cho xong i no!

Ra nghe li B-tt th Kh ra. Kh knh cn cho B-tt ri phng bit vorng. Ra cng xin bi bit ra i. Cn B-tt lin tc tr vo an lc thinnh v sau cng ln Phm thin gii.

*


- Hai ng quan n by gi l con Kh v con Ra, cn Ta l v n s kia.


32/419

274. Chuyn Tham n (Tin thn Lola)

C hc ny l ai th nh..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin v mt T-kheo tham n v b

a ra trc thnh ng.

By gi, bc o S dy:

- Chng phi by gi ng y mi tham n, trc kia ng y cng vy ri.Tnh tham n lm cho ng y mt mng v cng do th m cc tr gi thixa b ui ra khi nh!

Ri Ngi k mt cu chuyn.

*

Ngy xa, khi Brahmadatta l vua x Ba-la-ni, ngi u bp ca mt phthng n trong thnh ph c treo mt ci gi trong bp c cng cnh . By gi B-tt l mt con B cu bay n sng trong gi y.

Mt con Qu tham n bay ngang nh bp v b li cun bi mt s lngln nhiu loi c khc nhau nm y . Qu thy thm c qu, n t ngh:"Trn th gian ny d g mnh kim c vi con c nh th kia!" Th ri ncht nhn thy B-tt v n li ngh: "Th no ta cng phi c c. Ta sdng tn kia lm li kh cho ta". thc hin quyt nh , Qu lmnh sau y.

Khi B cu ra ngoi kim thc n hng ngy, Qu lin bay theo, theo miri n gp n.

- ng mun g ti th ng Qu? - B cu ni - ng v ti u c dng mtth thc n?

- , nhng ti thch ng - Qu ni - Hy cho ti c lm ti t hn mnca ng v cng i kim thc n vi ng.

B-cu chp thun. Nhng khi c hai cng i kim thc n, Qu ch gi bcng n vi B cu, thnh thong n li quay sau m ly vi ming phn b,gp mt hai con su. Khi Qu no n, n bay ln v ku:


33/419

- Ny ng B cu, n bao gi ng mi dng xong ba ch? ng tht chngh bit iu l chi c. Thi chng ta hy quay v i ko mun qu riy.

Th l chng quay v. Khi hai con chim cng quay v, ngi u bp thyB cu mang theo mt chim bn lin treo ln thm mt ci gi na.

S vic c nh th trong bn hay nm ngy. Th ri mt s lng c lnc mua vo bp ca v ph thng. Qu mong mi kht khao c mtvi con! T lc t m, n nm rn m . n sng, B cu bo Qu:

- Ny anh bn, dy n i ch!

- ng c i i - Qu ni - Ti ang au bng v n khng tiu y.

Mt con Qu li b chng khng tiu ? Tht l v l! - B cu ni - Ngayc khi mt ci bc n nm trong bao t anh, hay d cho th g i na, anhva n xong l tiu ha trong nhy mt. By gi hy nghe ti i. Ch c lm

b ra th ch v thy mt con c b!

- Sao? Tha ng, ng bo g ch? Ti ni vi ng l ti au bng m.

- c ri, c ri - B cu ni - Cn thn y! V n bay i.

Ngi u bp lm xong cc a thc n. ng ta ra ng trc ca bplau m hi. "By gi l lc ca ta y!" Qu ngh th ri bay ti u trnmt ci a y c thc n ngon. "Kch... Kch..." Ngi u bp nghe tingng nhn quanh. A! Trong chp mt ng ta chp ly Qu, ri nh tri lngn, ch cn cha li mt ci chm trn nh u. Ri ng gi gng, qu, trnchung vi b sa ri pht khp mnh Qu. " l pht ti my lm h

ba n ca ch tao, khin tao phi i!" ng ta bo th ri nm n votrong gi. i, thc l au n!

Mt lt sau, B cu i kim n v. Vt u tin n thy l ch Qu, ang

lng cng kh s. D nhin tnh cnh trng tht nc ci! B cu cm hngngm k nh sau:

C Hc ny l ai th nh,C u c th ni y?

Ra mau! Bn Qu ti gn n,E Qu s lm hi Hc ngay!


34/419

Nghe th, Qu tr li bng bi k khc:

Khng, khng, chng Hc chng ai m,Tn Qu tham n qu tht ta.

Ta chng mun lm nh c dn,Bn nhn, ta b vt lng ra.

V B cu ni tip qua bi k th ba:

Ti bit bn cn phi mun phin,Cng do bn tnh bn gy nn.Ai u tht mi chim nh,Khi dn thnh mt a ln?

Th ri B cu bay i v ni:

- Ta khng th sng vi tn ny c.

V Qu nm rn la cho n cht.

*

K xong Php thoi ny, bc o S tuyn thuyt T . phn kt thc,v T-kheo tham n kia c qu Nht Lai. V bc o S nhn din Tinthn:

- V T-kheo tham n y ngy xa l Qu tham n, cn Ta l B cu.

-ooOoo-

275. Chuyn Tham n (Tin thn Lola)

Hc kia xinh p l ai..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin v mt T-kheo tham n.

Chuyn ny v chuyn trc cng ch l mt, nhng y l bi k:

Hc kia xinh p l ai,C sao ch n ni y m nm?


35/419

Bn ti, anh Qu d dn,T anh ta , ti cn ch hay!

- Bn chng nhn ra ti sao bn?Ta cng nhau thng vn i n.Chng lm nh c bo rn,

Nn lng b vt, bn trng r rng!- Ti bit bn hy cn phin mun,

l do tnh bn m thi.Ngi ta lm a tht ri,

Phi u l em mi chim n!

Cng nh trn, B-tt ni:

- Ta khng th sng ni y na.

Ri B cu bay i ni khc.

*

Khi k xong Php thoi ny, bc o S tuyn thuyt T . phn ktthc, v T-kheo tham n kia c qu Nht Lai. V bc o S nhn dinTin thn:

- V T-kheo tham n kia l Qu, cn Ta l B cu.

-ooOoo-

276. Chuyn Chnh Php Nc Kuru (Tin thn Kurudhamma)

Bit ngi tn hnh cao su..,

Chuyn ny do bc o S k khi Ngi tr ti K Vin v mt T-kheo

git mt con ngng tri.Hai T-kheo kia l bn thn vi nhau, t X-v n y tu hc. Sau khi th i gii, h thng cng nhau i y . Ngy kia, h n Aciravati. Saukhi tm xong, h ng phi nng trn ct v vui v tr chuyn vi nhau. Lcy, c hai con ngng tri bay ngang trn u h. Mt trong hai T-kheo trtui y nht mt hn v ni:


36/419

- Ti s nm trng mt con ngng kia.

- Hin hu khng th lm th c u! Ngi kia bo.

- c ch!

Ngi th nht bo th ri nht mt hn c ba gc v nm theo conngng. Con ngng quay u li v nghe ting vt trong khng kh. Th ringi y nm tip mt vin trn n trng ngay vo mt bn ny vxuyn qua mt bn kia. Con ngng ku tht ln ln ln my vng ri rixung ngay chn h.

Cc T-kheo khc ng gn trng thy th, chy n v trch ngi y:

- Tht ng xu h v Hin hu l k hnh tr mt Gio php nh o cachng ta m li cn st sinh nh th ?

Th ri h bt T-kheo y theo h n trc c Nh Lai. Bc o S hi:

- C ng nh li cc T-kheo ny bo khng? ng c thc st sinhkhng?

- Bch Th Tn, qu thc nh th. T-kheo y p.

Bc o S dy:

- Ny T-kheo sao ng li c th lm nh th khi ng hnh tr i Giophp gii thot nh vy? Cc bc tr gi ngy xa trc khi c Pht ra i,mc d phi sng i trn tc bt tnh, h cng sm hi v nhng iu rtnh nht, th m ng, k tu hnh theo i o php ny li chng bit thntrng! Mt T-kheo phi bit ch ng mnh trong vic lm, li ni v ngh.

Ri Ngi k mt cu chuyn.

*

Ngy xa, khi Dhananjaya l vua x Indapatta trong vng quc Kuru, B-tt sanh ra l con ca Chnh hong hu, ngi ln ln v c gio dc tiTakkasil. Khi ph vng qua i, ngi ln ni ngi. Ngi trng thnhtrong chnh php Kuru, gi y mi bn phn ca vua. Chnh phpKuru chnh l Ng gii m B-tt rt tinh cn tun phc trn vn. Cng nh


37/419

B-tt, Thi hu, Vng hu, cc vng , Ph vng, ngi tu ti gia, B-la-mn, ngi ni coi th, quan li, ngi nh xe, ngi th kho, ngi chva thc, nh qu tc, ngi gc cng, nng k n, ngi n t, ai ai cngu tun theo gii lut.

T vua, Thi hu k i,Li thm Hong hu, k v Ph vng,

Thy t t, k coi lng,Ngi ni, cng k trn ng nh xe,

Ngi coi kho bu chuyn b,Thm ngi gc cng, ngh phn son.

Mi ngi l mt va trn,Kuru chnh php cung tn, gi gn.

Nh vy tt c nhng ngi ny u chuyn tm tun tr Ng gii. Nh vuacho xy su nh b th: Bn nh bn cng thnh, mt nh trung tmthnh ph v mt nh ngay trc cung vua. Mi ngy ngi pht ti600.000 ng tin b th. Ton c nc n u phn chn v u ucng trn y tnh yu thng, c t bi hoan h ca nh vua.

Vo thi k y, c mt v vua tn l Klinga thnh Dantapura, trongvng quc Klinga. Trong nc y, lu tri khng ma. Do hn hn nn

pht sinh nn i. Dn chng ngh rng thiu lng thc c th gy nn dcht v h s hn hn, s i kht. Ba mi lo y thng xuyn m nh h. Dn

chng tay dt con th, cng kh lang thang y . Ri tt c t hp li kon Dantapura, ng trc cung vua m ku than.

Nh vua ang ng bn ca s, nghe ting n o mi hi v sao dn chngli no ng nh th. Ngi c tr li:

- i, tu i vng, ba iu ng s trm ln vng quc ca ngi. Trikhng ma xung, ma mng h hi, nn i pht sinh. Dn chng i kht,mt mi bn cng, tay dt con th, lang thang khp chn! Tu i vng,xin ngi hy lm sao cho c ma!

Nh vua hi:

- Cc tin vng thng phi lm g khi khng c ma?


38/419

- Tu i vng, nu tri khng ma th cc tin vng thng b th, gingy trai gii, pht nguyn lm lnh, nm sut by ngy trong phng, trnm c: nh th th tri s ma.

- c lm.

Vua bo v lm theo nh th.

Du vy, tri vn khng ma. By gi ngi phn bo cc triu thn:

- Cc khanh bo ta th no, ta u lm th y, vy m sao tri vn khngma! Ta cn phi lm sao na y?

- Tu i vng, trong thnh Indapatta c mt con voi cha tn l Anjana-Vasabho-Hc tng cng. l con voi ca Dhananjaya, vua x Kuru. Tahy tm n em v th tri s ma ngay!

- Nhng sao ta c th lm th c? D g nh bi c nh vua v quni ca ng ta?

- Tu i vng, chng cn phi nh nhau vi ng ta. Vua y rt thch bth. H ai xin ci g, vua u cho ngay. ng cn c th ct c ci u tnnghim, mc c i mt t i, ngay c n ngai vng ca ng b th na;hung chi mt con voi, ta chng cn phi nn n nhiu, ng ta cng cho n

ngay.- Nhng ai c th n xin vua y? Nh vua hi.

- Tu i vng, cc B-la-mn.

Nh vua ch nh tm B-la-mn t mt ngi lng B-la-mn vi mi nghil trnh trng gi h i xin voi. H mang theo l ph, mc qun o l hnh,khng ngh m ti mt ni no c m c i mi cho n vi ngy sau, h dng ba ti nh pht chn trc cng thnh. Sau khi n ung y , h

hi:- Khi no c vua n nh pht chn?

H c tr li:


39/419

- C mi na thng, ngi n y ba ngy: Rm, mi bn, mng tm. Ngymai l rm, trng trn, th no ngi cng s n.

V th rng ngy hm sau, cc B-la-mn n theo li vo cng phang. B-tt tm ra, xc du thnh, phc sc trang im cc k cao sangng trn mt con voi c t im cn ai rc r. Ngi cng vi mt onty tng n nh pht chn ca ng. Ti ngi xung voi v t tay bth thc n cho by, tm ngi.

- Hy b th nh th ny.

Ngi bo th ri ng ln voi, tin v pha ca nam.

ca pha ng, cc B-la-mn khng c c hi gp ngi do lc lng cnv ngn cn, v th h phi i v pha ca nam v ch nh vua n. Khi vuan mt bi t cao gn cng thnh, h gi cao tay v knh cn tung h ngi.Vua thc gy nhn vo voi a n n ch h ng.

- Cho cc B-la-mn, cc v mun g? Vua hi.

Cc B-la-mn tuyn dng c ca B-tt qua bi k u:

Bit ngi tn hnh cao su,Chng ti n mong cu ngi y:

Ch v mun c voi ny,Chng ti tiu ht tin ti quc gia.

Nghe th, B-tt bo:

- Ny cc B-la-mn, nu tt c ti sn ca qu quc lu nay cn kit mong c c con voi ny th xin ch ngi g. Ta s hin n cho qu v cngvi tt c nhng trang sc xa hoa ca n.

Ni xong, ngi c hai bi k ny:

Cc ngi c lm sao chng y,Ta vn theo thy dy ngy xa:

H ai n vi ta,Ta lun cho n, thit tha mc mi!


40/419

Trao qu v tht voi qu tngng mt phn ti sn qun vng,

Voi y, trang phc, xch vng,V ni, mi th, hy mang tr v.

Bc i S bo th, va bc ln lng voi ri li bc xung v bo cc B-la-mn:

- Nu trn mnh voi c ch no cha c trang sc, ta s trang sc ch yri mi trao voi cho qu v.

Ngi i quanh con vt ba ln, xem xt mi ch m vn khng thy ch nol khng c trang sc. By gi, ngi trao vi voi vo trong tay cc B-la-mn. Ngi dng nc hoa ng trong mt ci bnh bng vng rt p ti

vo con vt ri trao n cho cc B-la-mn. H nhn voi vi trang scca n, ri h ngi ln lng voi ci v Dantapura v trao n cho vua ca h.Nhng, mc du con voi v ti, tri vn cha ma.

Th ri, nh vua li hi:

- Sao li th nh?

Vua c tr li:

- Dhananjaya, vua Kuru, tun theo chnh php Kuru, do , trong vngquc ca ng ta tri ma c mi mi hay mi lm ngy. l do uy lcc hnh ca ng y. Nu con voi ny c iu tt th ci tt y cng cn qut!

By gi, vua bo:

- Hy em con voi ny trang sc mi th ca n nh c ri em tr n licho ng vua y; ng thi hy ly mt tm bng bng vng, vit ln chnh php Kuru m ng ta hnh tr ri mang v y.

Ni xong, vua phi cc B-la-mn v cc cn thn ra i.

on ngi n trc vua kia, giao tr con voi li v tha:

- Tu Cha thng, d con voi ca ngi n vi chng ti, tri vn khngma. Ngi ta bo rng ngi tun theo chnh php Kuru, vua chng ti cng


41/419

mun chp tr chnh php y, do , ngi sai chng ti n y chp chnhphp y ln trn mt tm bng bng vng ri mang v cho ngi. Xin chathng c cho chng ti chnh php ny.

- Ny cc hin hu - nh vua bo - Thc ra ta cng c ln hnh tr chnhphp y, nhng gi y, ta li ang nghi ng v chnh iu ny. Chnh phpy gi y khng lm cho tm ta an lc, v th ta khng th trao cho cc bn.

Cc bn c th hi rng ti sao c khng lm cho nh vua an lc na.Ny hy nghe y: Mi ba nm mt ln, vo thng Kattika cc vua chathng t chc mt bui l gi l Kattika (l hi rm thng mi m lch).

Lc d l hi, cc vua cha thng trang sc tht lng ly v phc sc gingcc v thn. H ng trc mt qu D-xoa Cittarja, l vua ca mun mu,

v h dng nhng cy cung c trang hong bng nhng trng hoa c tv mu bn i bn phng tri.

By gi, v vua kia i d l ng mt bn ci h, trc mt qu Cittarja vbn tn i bn phng. Mi ngi u nhn thy ch ri ca ba mi tn c bn i, cn mi tn th t, v c bn pha trn mt nc nnkhng ai trng thy n ri vo u c. Nh vua t ngh: "C th mi tn cata ri xung nc, trng vo mt con c!" V nghi ng nh th, ti st sanh to mt vt nh trong c hnh ca ngi. V do , c hnh ca ngikhng lm cho tm ngi an lc nh trc na.

K xong chuyn, vua ni thm:

- Ny cc bn, ta ang nghi ng v chnh ta, khng bit ta c gi chnh phpKuru hay khng. Nhng m ta chp tr rt tinh chuyn, cc bn c th nhi b.

- Nhng, tu i vng - h ni - Ngi khng h c nh st sinh. khng c nh trong lng th khng th gi l st sinh c. Xin ngi hyc cho chng ti nghe chnh php Kuru m ngi chp tr.

- Th th chp i!

Vua bo th ri bo cho h chp trn tm bng vng.

- Ch st sinh, ch ly ca khng cho, ch t dm, ch ni di, ch ungru mnh.


42/419

Ri ngi ni thm:

- Tuy th chnh php y khng lm cho ta an lc, qu v hy n hc hi mta.

Cc s gi cho vua ri n yt kin Thi hu. H ni:

- Tha lnh b, chng ti c nghe rng lnh b chp tr chnh php Kuru,xin lnh b truyn dy n cho chng ti.

Thi hu bo:

- Cc con , thc ra, ta cng tng chp tr chnh php ny, nhng gi y,ta li ang c nhng ni ng. Chnh php ny khng lm ta hnh phc, chonn ta khng th trao truyn n cho cc con c!

By gi ta bit c Thi hu c hai con trai, con ln ang l vua v con kl ph vng. Mt v vua gi n B-tt nhng th du thm lm bng loitrm rt qu, tr gi mt trm ngn ng v mt ci vng eo c bng vngcng tr gi mt trm ngn ng. B-tt ngh rng nn lm vinh d m, nnngi gi c hai th cho m ngi. Thi hu t ngh: "Ta khng xc du thm

bng g trm, cng chng eo vng c, vy ta nn gi cc th ny cho vca cc con ta". Ri b li ngh: "V ca con trng ta li l Hong hu,nng l chnh hu, ta nn gi cho nng chic vng c bng vng, cn v ca

con th ta th ngho, ta nn gi cho nng hng trm". Th l mt ngi bcho vng c, ngi kia b cho hng trm. Sau b cht ngh: "Ta chp trchnh php Kuru th i vi ta, h ngho hay khng ngho u c thnh vn? C th rng ta t ra thng yu c bit con trng; nh th thkhng thch hp. V c th do th, ta lm t c hnh ca ta". Th lThi hu bt u nghi ng. l l do v sao b ni nh trn.

Cc s gi ni:

- Mt khi th g trong tay lnh b, lnh b mun cho th no ty . Mt

chuyn qu nh nht nh th kia m lnh b cn nghi ngi th lm sao lnhb s gy mt ti li no c? c hnh khng b rn v v mt iu nhth u! Xin lnh b hy truyn cho chng ti chnh php x Kuru.

Th l h c Thi hu truyn chnh php v h chp vo tm bng vng.


43/419

- Cc con - Thi hu bo - tuy vy, ta cng chng hnh phc trong chnhphp ny. Nhng con du ta vn tun phc gii lut rt chuyn nht, hy nhi nng i!

Th ri h knh cn t gi Thi hu v n hi xin Hong hu theo cch nhtrn. V cng nh trn, b bo:

- Ta khng th truyn chnh php y c v chnh ta y cng khng chptr n na.

By gi, mt hm Hong hu ang ngi ca mt co nhn xung, b thynh vua ang tham d mt cuc din hnh long trng quanh kinh thnh. Phvng ngi trn lng voi, ng sau ngi. B cm thy yu v Ph vng vt ngh: "Nu ta lm bn vi chng v khi anh chng mt, chng s ln lm

vua v ly ta lm v th sao?Th ri, b cht ngh: "Ta l k chp tr chnh php Kuru, ta li l k cchng, th m ta li cn mt yu thng mt ngi n ng khc. yhn l mt t vt trong c hnh ca ta!". Hong hu c ray rt n hn mi.B k cho s gi nghe iu ny.

Nghe xong, h bo:

- Ti li khng phi ch l s pht khi mt ngh. Nu ch v vic qu nh

nht nh th m lnh b thy hi hn, th lnh b u c th phm ti li noc? c hnh khng th b rn nt v mt chuyn qu nh nht nh thu! Xin hy truyn chnh php Kuru cho chng ti.

Th l Hong hu c chnh php v h chp n vo tm bng vng. NhngHong hu bo:

- Ny qu v, tuy th c hnh ca ta cng khng c hon ho. Nhng vph vng vn tun tr gii lut rt tinh chuyn. Hy n ni ngi m hi.

Th l on ngi li n vi v ph vng v cng hi xin ngi chnh phpKuru nh trc. Ph vng vn thng mang theo on ty tng n hucn vua vo mi bui chiu. Khi xe ngi v on ty tng n sn cung in,nu ngi mun dng cm vi nh vua v ng m ti cung in, th ngi sgc dy cng v roi nga trn ch xe; y l du hiu cho cc ty tng luira v sng hm sau h s tr li ng ch ngi ra i, cn ngi nh xe s li trong xe v mang xe tr li tht sm ch ngi cng cung vua. Nhng


44/419

nu ph vng mun ra i ngay sau th ngi dy cng v roi ngatrong xe ri vo yt kin nh vua. Ri m ty tng nhn thy du hiu rngngi s ra i ngay, phi ng ch ngi trc cng cung in.

Mt hm, ngi lm nh th ri vo yt kin vua. Nhng khi ngi vo bntrong th tri bt u ma. Vua thy th nn khng chu cho ngi ra i. Do, ngi cng dng cm ri ng ti cung in. Nhng on ty tng ngch ph vng bn ngoi vn phi ng sut m trong ma.

Ngy hm sau, khi ngi i ra v thy c m ngi t t ang ng ,ngi t ngh: "Ta l k chp tr chnh php Kuru, th m ta li cho mngi ny phi kh nhc! Chc chn y l mt t vt trong c hnh cata!" Ngi c bt rt hi hn mi. V th, ngi bo cc s gi:

- Gi y ta vn nghi ng khng bit mnh c thc s chp tr chnh phpkhng. Do ta khng th truyn n cho qu v c.

Ri ngi k cho h nghe vn y.

Nghe th, h bo:

- Nhng ngi khng h c nh lm kh nhc nhng ngi kia. iu gkhng do nh th khng c k l ti li. Nu v mt vic nh nht nhth m ngi cn cm thy hi hn th ngi c th phm ti g c?

Th ri h c ph vng truyn chnh php ny v h chp n vo tmbng vng. Ngi li ni:

- Tuy th, chnh php ny cn khim khuyt trong ta. Nhng v t s ca tavn chp tr n rt tinh chuyn, hy n gp v y m xin hi.

Th l s gi li n gp v t s.

By gi v t s mt hm n chu vua; dc ng ng trng thy mt chic

xe mu sc s nh mt tri ban mai, l mt chic xe do mt v vua n gin cho vua.

- Xe ca ai th?

ng hi v c tr li:


45/419

- Xe gi n cho c vua y!

Th ri ng t ngh: Ta gi ri, nu vua cho ta chic xe kia ta dng thhay bit bao!

Khi n yt kin vua, ng chc tng ri ng mt bn. By gi chic xec mang li cho vua. Vua bo:

- Chic xe p qu, hy trao tng thy ta i.

Nhng v gio s khng thch nhn; d c ni n nhiu ln, ng cng vnkhng l khng! Ti sao nh vy? Bi v ng ngh: "Ta l k hnh tr chnh

php Kuru m li cn ham mun ca ci ngi khc, chc chn y l mtt trong c hnh ca ta".

ng k chuyn cho cc s gi nghe v ni thm:

- Cc con , ta ang nghi ng chnh php Kuru; chnh php ny gi ykhng lm cho ta an lc, do ta khng th truyn dy cho cc con c.

Nhng cc s gi bo:

- Mt cht pht khi tham dc khng th lm rn nt c hnh c. Nungi cm thy ngn ngi v mt iu nh nht nh th kia th ngi u c thgy nn mt ti li thc s no c?

Th l h c ng truyn c gii lut v h chp vo tm bng vng.

- Tuy th, thin php ny gi y chng lm cho ta an lc - V gio s bo -nhng ngi qun tng ca hong gia vn hnh tr n rt cn trng. Hyn hi ng ta.

Th l cc s gi tm n hi ngi qun tng

Mt hm, ngi qun tng ang o mt cnh ng. ng buc si dythng vo mt ci cc v a mt u dy cho ngi ch t cm, cn ngcm u dy kia. Cy cc cui si dy v ng cm ti ngay mt ci hangcua. ng t ngh: "Nu ta cm cc vo l th con cua trong l s b thng.

Nu ta cm cc vo pha bn kia l th ti sn ca nh vua s b thit v nuta t cc pha bn ny l th ngi in ch s b thit. Phi lm sao y?"Th ri ng li ngh: "Con cua hn phi trong l ny, nhng nu n trong


46/419

th n phi t l ra ch" Th l ng ta cm cc vo l. Bn trong, con cuapht ra ting "cch"! ng lin ngh: "Chc hn cy cc m ln mnh cuav r rng l ta git cht n. Ta l k tun tr chnh php Kuru v nay ta gy t vo ri!"

Ngi qun tng thut cho cc s gi nghe nh th v ni thm:

- V vy, ti ang nghi ng v chnh php y, ti khng th trao n cho quv c!

Cc s gi ni:

- ng khng c mun git con cua. Lm iu g m khng c thkhng phi ti li. Nu ch v mt chuyn qu nh nht nh th kia m ngcn cm thy e ngi th ng u c th gy mt ti li thc s no c?

Th ri h c ngi qun tng truyn chnh php v h chp vo tmbng vng. ng ta li ni:

- Tuy gii lut ny khng lm cho ti an lc, ngi nh xe vn hnh tr nrt tinh chuyn, qu v hy n hi ng y i!

V th on ngi t gi n gp ngi nh xe.

By gi mt hm ng ta nh xe a nh vua n hoa vin. Ni y vuathng ngon sut ngy, n chiu mi tr li v bc ln xe ra v. Nhng,vo lc hong hn, trc khi v n thnh ph, mt cn dng xung.

Ngi nh xe s nh vua c th t, ra roi qut vo i nga qu v chngphng tht nhanh v nh.

T v sau, trn ng i n hoa vin hay t hoa vin tr v, h ngangqung l i nga phng nhanh ln. Ti sao vy? Bi chng ngh rnghn phi c ci g nguy him qung cho nn ngi nh xe t ngh:"Nu c vua c b t hay khng, th u phi li ca ta? Th m mt

lc khng ng, ta ra roi qut vo i nga qu vn c luyn tp thunthc ny, khin chng c phi c ht sc phng nhanh ln, c sc mi chon khi mt nhoi, l ti ta c! Ta l k tun tr chnh php Kuru, chcchn y l mt t vt xu ri!

Ngi nh xe thut chuyn cho cc s gi nghe v bo:


47/419

- V l do nh vy m ti nghi ngi v chnh php y v khng th truyn ncho qu v.

Cc s gi ni:

- Nhng ng chng c lm mt cc con nga kia; lm vic g khng c th khng phi l ti li. Nu ch v mt vic qu nh nht nh th kia mng cn cm thy e ngi th ng u c th gy nn mt ti li thc s noc?

Th l cc s gi c ngi nh xe c chnh php y v h chp n votm bng vng. Nhng ngi nh xe li ngh h tm n mt v trnggi kia v ni:

- Tuy chnh php ny khng lm cho ti an lc, ng ta vn chp tr n rtcn trng.

Cc s gi li n gp cc v trng gi v hi xin chnh php. By gi vtrng gi mt hm ra thm ng la, thy mt chm bng la n nt v,ng n ct tm li bng mt tm la; v ly mt nm ct vo mt cy gy.Th ri ng cht ngh: "Do t cnh ng ny, ta phi dng c vua s li tcca ngi! Th m ta li ly i mt nm la t mt tha rung cha chn! Tal k tun tr chnh php Kuru, chc chn ta ph v n ri!" ng ta kchuyn cho cc s gi v bo:

- Gi y, ti ang nghi ngi v php y, do ti khng th truyn cho quv c.

Cc s gi ni:

- Nhng ng khng h c ly cp, khng c ngh y th khng th bkt ti n cp. Nu ng cm thy n hn ch v mt vic nh nht nh th kiath lm sao m ng c th ly nhng g ca k khc?

Th l h c v trng gi c chnh php y v h chp n vo tm bngvng. V trng gi ni thm:

- Mc du ti chng c sung sng trong vic ny, v gi kho thc canh vua chp tr gii lut ny rt tinh chuyn. Hy n hi ng y.

Th l cc s gi n hi xin vin chc coi kho thc.


48/419

By gi mt hm ng ny ang ngi trc ca kho lo vic m s thc npthu cho vua, bc mt ht thc cha c ong v b n ring ra lmdu. Lc y ma bt u ri. ng vi m cc ht thc dng lm duxem bao nhiu v qut gom li ri b chng vo ng thc c ongm. Sau ng vi chy vo ngi trong nh ngi gi cng: "Ta b ccht thc dng lm du kia vo ng thc c ong m hay vo ng thccha ong m nh?". ng t hi nh vy v cht ngh: "Nu ta b ccht thc y vo ng thc c ong m, th phn ca vua c tng lnv cc ch in li b thit. Ta l k chp tr chnh php Kuru, v nay ta c t vt xu ri!".

V th ng ta thut cho cc s gi nghe chuyn ny v ni thm rng v ngta nghi ngi v php y nn khng th truyn n cho h. Nhng cc s gini:

- ng khng c nh ly trm v nu khng c nh y th khng th bkt ti l gian di. Nu ch v mt vic qu nh nht nh vy m ng cn engi th ng u c th ly vt g ca ai?

Th l cc s gi c vin chc coi kho thc truyn chnh php v h chpn vo tm bng vng. ng ta ni thm:

- Ti khng gi c ton vn gii c nhng ngi gc cng tun tr n rttinh chuyn. Hy n ng y m hi.

Th l cc s gi ra i v n hi ngi gc cng.

By gi ngi gc cng, mt m vo gi ng cng thnh, gi ln lnba ln. Mt ngi ngho kh kia ang lm ci, lm l trong rng vi cem gi t, nghe ting gi vi cng em chy li. Ngi gc cng ni:

- Ny anh, h khng bit nh vua ang trong thnh sao? Anh h khng bitrng n gi ng cng thnh sao, th m anh li i vo trong rng lmchuyn yu ng!

Ngi kia p:

- Khng u, tha ng, y khng phi v ti m l em gi ti.


49/419

Ngi gc cng cht ngh: "Bo c em gi l v th tht l sm s qu! Ta lk chp tr gii lut Kuru, r rng gi y ta ph v n ri!" ng kchuyn cho cc s gi v ni thm:

- Nh th, ti ang nghi ng khng bit rng ti c thc s chp tr chnhphp Kuru hay khng, do ti khng th truyn n cho qu v.

Nhng cc s gi bo:

- ng ni nh th v ng ngh nh th, iu y khng lm rn v chnh ca ng. Nu ng cm thy hi hn v mt iu qu nh nht nh thkia th ng u c th no bung mt li di tr?

Th l h c ngi gc cng c cc gii hnh y v h chp chng votm bng vng.

Th ri ngi gc cng bo:

- Tuy gii lut ny chng lm ti an lc, nng k n kia li chp tr n rttinh chuyn, qu v hy n hi nng. Cc s gi lm theo nh vy. Nng t chi nh nhng ngi k trn kia v l do sau y: Sakka, Thch,Thin ch, mun th c ca nng, lin ha ra mt chng trai n traocho nng mt ngn ng tin v ni:

- Lt na ti s tr li.Th ri ngi tr v tri v sut ba nm khng xung thm nng. Cn nng,v danh d, cng sut ba nm khng nhn d ch mt ming tru t bt cngi n ng no c. Dn dn, nng tr nn ngho kh, ri nng t ngh:"Ngi n ng cho ta mt ngn ng kia ba nm nay khng h tr li,v gi y ta tr nn ngho kh. Ta khng th gi gn c xc thn v tmhn cng mt lc, nay ta phi n k cho ngi phn quan v s kim tinnh trc y". Th l nng n php ng v bo:

- Cch y ba nm, c mt ngi n ng n cho ti mt ngn ng richng h tr li; ti khng bit ng ta cht ri hay cha. Ti khng thgi trn va thn xc va linh hn c. Tha ngi, ti phi lm sao y?

V phn quan tr li:


50/419

- Nu ba nm m ng ta khng tr li th c phi lm g ? Hy kim tinnh trc kia i!

Ngay sau khi nng ri php ng vi li phn quyt kia, mt ngi nng n trao tng nng mt ngn ng. Trong khi nng ang a tay ly th Thch hin thnh chng trai n. Nng bo:

- y l ngi cho ti mt ngn ng ba nm trc y ti khng nn lytin ca ng ta.

Ri nng rt tay li.

By gi, Thch hin nguyn hnh ca mnh ri bay ln khng, sng rnh mt tri ban mai v gi c thnh ph t tp li. ng gia m ng, Thch ni:

- th lng tt ca nng, cch y ba nm, ta cho nng mt ngn ng.Hy lm nh nng, hy gi ly danh d ca cc ngi nh nng tng gidanh d ca nng.

Sau li khuyn bo y, ngi ban cho nh nng trn ngp nhng chu ngc by loi v ni:

- T nay, hy tnh gic h phng.

Ngi khuyn d nng nh th ri bay ln tri. V cu chuyn trn y nngk n t chi truyn gii lut cho cc s gi v ni:

- Bi v trc kia ti nhn tin ca mt ngi, th m sau li a tayra mun nhn tin ca mt k khc, th l c hnh ca ti khng c tonho. Do ti khng th trao gii lut cho qu v c.

Nghe th, cc s gi bo:

- Mi ch a tay ra th khng xm phm g n c hnh, c hnh kia cac tht l ton ho nht!

V nh vy, nng k n l ngi sau cng truyn giao cc gii c chocc s gi v h chp chng vo tm bng vng. H mang tm bng vngvi cc gii lut v thnh Dantapura v thut cho vua nghe mi chuyntrong chuyn i va qua.


51/419

Th ri vua Dantapura thc hnh theo cc gii lut Kuru v tun theo Nggii. By gi trong khp vng quc Klinga, u u cng c ma rixung; ba mi lo s kia gim i, t ai tr nn mu m tt ti. B-ttsut i b th, hnh thin ri v sau cng vi qun thn i ln lm ng occ ci tri.

*

Khi k xong php thoi ny, bc o s tuyn thuyt T v gii thchTin thn. phn kt thc T , nhiu ngi c qu D Lu, nhiungi c qu Nht Lai, nhiu ngi c qu Bt Lai v nhiu ngi cqu A-la-hn. V Tin thn c bc o S nhn din nh sau:

- Uppalavann (Lin Hoa Sc) l nng k n, Punna l ngi gc cng

thnh, ngi qun tng l Kuccna, Kolita l ngi coi va thc, v trnggi l Sriputta, ngi li xe l Anuruddha (A-na-lut), v t s l trng loKassapa (i Ca-dip); Ph vng l Nandapandita; m ca Rhula (La-hu-la) l chnh hu, thi hu l b May, cn v vua B-tt l Ta. Tin thnr rng l nh th.

-ooOoo-

277. Chuyn Chim B Cu (Tin thn Romaka)

Dy i ny nm mi nm l mt..,Chuyn ny do bc o S k ti Trc-Lm v mt mu toan git hi.

Cc chi tit ca chuyn c din ta nh sau:

*

Ngy xa, khi Brahmadatta l vua x Ba-la-ni, B-tt sinh lm mt con Bcu, sng vi mt n b cu ng c gia khu rng trong mt ci ng

dy i. C mt nh tu kh hnh rt c n dng mt tp lu ,bn trong mt ci ng khc ca dy i, gn ba lng, khng xa ch can b cu. B-tt thng n thm v c nghe nhng li dy qu gi.

Sau khi sng mt thi gian di, nh tu kh hnh ra i. By gi li cmt ngi gi lm mt nh tu kh hnh n . B-tt cng cng c n

b cu n ving thm, knh cn chc tng ngi y. n chim c nhy nht


52/419

sut ngy quanh ch ca ngi n dt, m n trc ca ng v nchiu mi bay v nh. Ngi tu kh hnh gi mo kia sng hn nmmi nm.

Mt hm, ngi lng n cho ng mt s tht b cu c nu chn. ngrt thch mi v y v hi xem l tht g th c tr li l tht b cu. ngt ngh: "Tng n chim B cu thng n ni tr n ca ta, ta phi gitvi con n mi c".

Th l ng ta ly go, b, sa, ng, tiu v sn sng. ng du mt ci gytrong cho o, ngi trc ca lu v ch by chim b cu n.

Khi B-tt bay n cng n b cu, ngi pht hin c vic c m ngitu kh hnh gi mo kia ang mu nh: "Nh tu c c ang ngi vi b

tch gi di kia, c l ng n mt mt s trong bn ta ri, ta s vch mtng ta!".

Th ri ngi p xung pha di gi v nh hi k c kia: "ng ri, - ngni - ngi ny mun git chng ta m n tht; chng ta ch n gn ng ta".Ri ngi cng c n chim bay i. Thy B-tt bay ra xa, ngi n dt kia tngh: "Ta s ni vi li ngt ngo vi n lm thn, ri git n m n tht".Ri ng ta c hai bi k sau:

Dy i ny, nm mi nm l mt,

L chim mung vn lui ti thm ta. ni y bao m m, an ha.u cn phi e d hay s hi!

Th m nay l chu cht con ciNgi ni ny, bay n i kia.

Chng qun nim knh trng ngy xa,Chng c phi by chim dng ging c?

B-tt lin quay li c bi k th ba:

Ta chng khng u, bit r ng,Ta y, dng ging ca tn tng.

Cn ng vn th, rp tm hi,n gi, ta y phi ngi ngng.


53/419

"Chng vch mt ta ri". Nh tu kh hnh gi mo kia ngh th ri nmcy gy vo con chim nhng ng khng nm trng c.

- i i, ng bo, ta bt ht mi! "ng bt ht chng ti - B-tt ni -nhng ng s khng bt ht bn a ngc u! Nu ng cn y, ti s gingi lng v bo h n bt ng v ti trm. Hy ct i nhanh ln!

B-tt da ng ta nh th ri bay i. K n dt kia khng th sng luhn na.

*

Khi bc o S k xong Php thoi ny, Ngi nhn din Tin thn:

- By gi -b-t-a l nh tu gi mo, cn v tu kh hnh u tin, kthin hnh, l X-li-pht v con B cu u n chnh l Ta y.

-ooOoo-

278. Chuyn Con Tru (Tin thn Mahisa)

Sao ngi vn kin tr..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin v mt con kh ng nghch.

Ti X-v, mt gia nh kia c mt con kh. Con kh ny thng chy nchung voi, nhy ln lng mt con voi hin lnh, phng u trn ri btu chy nhy lung tung. Con voi kia va hin lnh va nhn ni, chng lmg c. Nhng mt hm kia, mt con voi tr v hung d ng vo ch ca convoi hin n, kh c tng l con voi thng ngy, lin tro ln lng n. N

b voi dng vi chp ly v qut xung t, khin n b v ra tng mnh.

Cc T-kheo bit c chuyn ny v mt hm h em ra bn tn:

- Ny cc hin hu c nghe chuyn con kh ng nghch lm tng con void l con voi hin nn tro ln lng n mt mng khng?

Bc o S bc vo v hi:

- Ny cc T-kheo, cc ng ngi y bn tn chuyn g th?

V khi c cc T-kheo k chuyn y, Ngi bo:


54/419

- y khng phi l ln u tin con kh ng nghch lm nh th, trc kian cng lm nh th.


*

Ngy xa, khi Brahmadatta l vua x Ba-la-ni, B-tt l mt con Tru sinhra trong vng Tuyt Sn (Hy-m-lp Sn) ngi ln ln, to ln, khe mnh vthng i y khp i ni, nh cao, hang su, rng gi.

Ln n, ngi trng thy mt ci cy thch , lin ng di cy n.

By gi, mt con Kh ng nghch t trn cy nhy xung trn lng Tru.Kh nm mt sng tru, mc ui v u a thn mnh. B-tt trn y kinnhn, c , t bi khng ti s ng nghch ca Kh. Con Kh kia clm nh th mi.

Nhng mt hm, v thn ca cy ng trn thn cy hi B-tt:

- Tha ngi Tru cha, sao ngi c mc cho con kh ng nghch kia hnho mi th? Hy khin n chm dt i thi!

V ni rng iu ny, v thn cy c hai bi k sau y:

Sao ngi vn kin trChu ng chuyn k quc,

Kh hn ho ch kQuy ph ngi lm khi?

Hy p n bng chnHy m n bng sng,Phi lin ngn cn nKo bn tr khinh ln.

B-tt nghe th lin tr li:

- Ny thn cy, chu cho n bc i m khng nguyn ra th sanh, dngdi, th lc ca n, nu iu y ta khng gi c th nguyn c ca ta saoton vn? Nhng ri con kh kia cng s lm nh th i vi k khc v


55/419

tng ai cng nh ta. V nu n lm nh th vi nhng con tru khc th ns b hi ngay. Th l ta c min i s phin nhiu v vic git chc.

Th ri ngi c tip bi k th ba:

Nu n quy k khc,Nh quy ta y,

N lin b h st,Ta s thnh thi ngay.

t ngy sau, B-tt i ni khc. Mt con tru rng khc hung hn n ngvo ch ca ngi. Con kh c him kia tng con tru mi n l con trutrc kia, lin tro ln lng v lm nh trc. Con tru rng qut n xungt, dng sng m thng ngc n ri ly chn dm nt n.

*

Khi bc o S k xong Php thoi ny, Ngi tuyn thuyt T v nhndin Tin thn:

- Con tru d trc kia l con voi d by gi , con Kh ng nghch trckia cng chnh l n by gi, cn con Tru c cao c y chnh l Ta.

-ooOoo-

279. Chuyn Con Hc (Tin thn Satapatta)

Nh chng trai tr trn ng..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin v Panduka v Lohita.

C su ngi ngoi o, hai ngi l Mettiya v Bhummaja sng gnVng X; hai ngi l Assaji v Punabbasu gn Kitriji v hai ngisng K Vin gn X-v l Panduka v Lohita. H thng hch hi nhng

vn nm trong hc thuyt. H ai l b bn thn thit vi h th h khch lv bo:

- Ny bn, bn chng thua km ai y v th sanh, dng di v phm cht,nu bn pht biu kin ca bn, ngi ta s hc hi nhiu iu hay bny.


56/419

Mt mt h bo nh th, mt mt h li ngn cn ngi kia pht biu kinca mnh. Do sinh ra gy g, bt ha tranh ci. Cc T-kheo k li svic cho Th Tn. V th, ngi hp cc T-kheo ging gii, ri cho miPanduka v Lohita n hi:

- Ny cc bng hu, c phi chnh bn i hi mt s vn ngn cn ngita pht biu kin ca h khng?

H p:

- Tha vng.

Ngi dy:

- Th th thi ca cc bng hu cng ging nh chng trai v con Hc.

Ri Ngi k mt cu chuyn i xa.

*

Ngy xa, khi vua Brahmadatta tr v x Ba-la-ni, B-tt sinh ra trong mtgia nh ti mt lng Ksi. Khi ngi ln ln, thay v sinh sng bng nghnng hay bng ngh bun bn, ngi li t hp nm trm tn cp ri ln lmu ng, sinh sng bng cch chn ng hoc vo nh cp ca.

By gi c ngi ch t cho ngi kia vay mt ngn ng tin. Nhngtrc khi c tr tin, ng ta li cht i. t lu sau, ngi v ang hp hitrn ging bnh, gi con trai v bo:

- Ny con, cha con c cho ngi kia mn mt ngn ng v cht i khicha ly c tin li. Nu m cht ri th ngi kia s khng chu tr chocon u. By gi con hy i bo ng ta kim tin m tr li.

Ngi con ra i v i c tin.

Trc b m cht nhng v qu thng con nn b bng ti hin thnhmt con Ch rng chy trn ng a con ang i. Lc by gi tn cpv ng bn ang trn ng ch cp ca hnh khch. Khi thy conmnh vo ti ca rng, con Ch rng c quanh qun lui ti tm cch gi anhta li.


57/419

- Con i - Ch rng bo - ch vo rng, bn cp ang y, chng s gitcon v ly mt tin ca con.

Nhng ngi con khng hiu c m:

- Tht l xui - anh ta bo - con Ch rng ny c cn ng ta!

Th l anh dng gy v dng vi cc t ui n i, ri anh ta bc vorng.

Li c mt con Hc bay v pha bn cp v ku ln:

- Ngi kia ang c trong tay mt ngn ng y, hy git n i m ly tin!

Anh bn tr kia li khng bit Hc ang lm g nn li ngh: "May qu! y

l con chim mang iu may! Th l ta c iu lnh y!" Anh ta knh cncho v la ln:

- Ngi i, ht ln i, ht ln i!

B-tt vn hiu ht mi th ting, quan st cc s vic v ngh: "Con Chrng kia phi l m ca ngi y nn mi c ngn anh ta v bo rng anh tasp b git v b cp; cn con Hc phi l k i nghch nn mi bo: "Gitn i m ly tin!"; v ngi kia chng bit g c, ui m mnh l k cumong cho mnh c tt lnh; trong khi con Hc l k ch mong anh ta gpiu hung d th anh ta li tn knh, tin rng l k mang cho mnh maymn! Ci anh chng ny tht l r di.

(Cc v B-tt, d l nhng bc i S, i khi do sinh ra lm c nhn, cngly ca ci ngi khc. Ngi ta bo l mt s sai lm trong vn mnh).

Th l chng thanh nin kia tip tc i v chng bao lu ri vo tay bncp, B-tt bt anh ta v hi:

- Qu anh u?- Ba-la-ni.

- Anh va t u ti?

- Mt ngi trong lng kia n ti mt ngn ng v ti t ni ti y. -Anh ly c tin cha?


58/419

- Vng, ti ly c ri.

- Ai sai anh i?

- Tha ngi, cha ti cht, m ti ang bnh, chnh m ti sai ti i v

b ngh rng ti s khng i c tin khi b cht.

- Anh c bit by gi m anh ra sao khng?

- Tha ngi khng.

- B cht sau khi anh ra i v v qu thng anh m b lin ha thnh mtcon Ch rng v c ngn anh v s anh s b git. Chnh b li b anh uii. Cn con Hc kia l mt k th ca anh, chnh n n bo chng ta hygit anh v ot tin ca anh. Anh tht l r di v ngh rng m anh l kcu ha cho anh trong khi b ch mong anh c tt lnh, v ngc li, rngcon Hc kia l k cu phc cho anh trong khi n li cu ha cho anh. ConHc chng lm g tt cho anh, cn m anh li rt tt vi anh. Hy gi lytin ca anh v i i!

Ri B-tt th cho anh ta i.

*

Khi bc o S k xong Php thoi ny, Ngi c cc bi k sau;

Nh chng trai tr trn ng,Ch rng y lm chng bc chn.

Chng ta nhm tng c nhn,No ng l k cho chng iu hay.

Li nhm Hc chnh bn ngay,Trong khi Hc li quyt by c mu.

Nay c k c nhiu bn tt,

Li hiu lm sai st bn hin,Tai khng nghe ting bn khuynNhng iu tt p dnh ring cho mnh.

H ngi ca tng mi tin,y iu hung xu lin h ra:


59/419

Nh chng trai tr ngy xaYu con Hc n bay qua u mnh.

*

Khi bc o S din ging xong ti ny, Ngi nhn din Tin thn:

- By gi tng cp chnh l Ta.

-ooOoo-

280. Chuyn K Ph H Gi (Tin thn Puta-Dsaka)

Hn cha n c ti kho lo..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin v mt k ph h gi.

X-v, mt v quan n mi c Pht v hi chng t ca Ngi v acc v n ngi trong vn ca ng. Khi ng phn pht dng trong bacm, ng bo:

- V no mun i do trong vn th xin c i.

Cc T-kheo i y trong vn. By gi, ngi gi vn leo ln mt cicy rm l, hi mt nm l v bo:

- Ci ny ng hoa, cn ci ny ng qu.

Th ri ng kt l thnh nhng ci gi v th xung gc cy. C mi ci giri xung lin b ngay a con trai nh ca ng ta n ph h ht. Cc T-kheo k chuyn ny cng bc o S. Ngi dy:

- Ny cc T-kheo, y khng phi l ln u tin cu b ph h gi, trckia cu y cng lm nh th.


*

Ngy xa khi Brahmadatta l vua x Ba-la-ni, B-tt sinh ra trong mt gianh n Ba-la-ni. Ngi ln ln v tr thnh gia trng.


60/419

Nhn c vic, ngi i ngang qua mt khu vn trong c mt bn khang sinh sng. Ngi gi vn ang nm xung nhng ci gi bng l nh k trn, v con Kh u n n ph h gi khi chng va ri xung, conKh tng rng x cc gi y l lm vui lng ch. Ri Ngi c bi k thnht:

Hn cha n c ti kho loLm gi kia lm no cng phu,

i no ng li lm hTr phi gi khc ng tr lm thm.

Nghe th con Kh c bi k th hai:

T cha m n ti na ,

C th no lm gi nh ngi?Ngi lm, ta x r riTnh ring loi kh truyn i l y!

V B-tt tr li bng bi k th ba:

Nu ta tnh ring by kh t,Qu l khng thch hp tnh ny!

D ngi c ng hay sai,Cng khng ng k c hai, ct lin!

B-tt trch ry nh th ri ra i.

*


- By gi con Kh l cu b ph h cc gi kia, cn ngi tr n l Ta.

281. Chuyn Tri Xoi Chnh Trung (Tin thn Abkhantara)C cy n trn cnh mang tri..,

Chuyn ny do bc o S k ti K Vin v s vic Trng lo X-li-pht biu nc xoi cho T-kheo-ni Bimbdevi.


61/419

Khi c Pht khai m Gio hi trn th gii, v chnh tht ca c C-mang sng ti Vesli (T-x-ly), cng vi nm trm ph n Thch ca xingia nhp Gio hi v c th i gii. V sau nm trm T-kheo-ni nyc Thnh qu khi nghe Tn gi Nandaka thuyt php.

By gi trong lc bc o S tr gn X-v, m ca Tn gi La-hu-la tngh: "Trng phu ta sng i Phm hnh, tr thnh bc Ton tr, con tacng l mt v xut gia v ang sng cng Ngi. Ta cn phi lm g tronggia nh na? Ta s sng i sng Phm hnh kia, s i n X-v v ssng mi theo gng c Pht v con ta".

V th b n mt ni x gia nhp gio hi ri n sng trong mt tnh tht X-v cng vi cc v s trng v gio th; b thng chim ngng bco S v con trai yu du ca b. Sa-di La-hu-la cng thng n thm

m.Mt hm b b au chng snh bng. Khi La-hu-la n thm, b khng thra tip c; nhng c ngi n bo cho ng hay rng m ng ang bnh.Th ri ng vo gp m v hi:

- M phi dng th g mi khi c?

B p:

- Con i, nu nh hi cn nh th cn au ny thng c cha bngnc xoi c pha vi nc ng; nhng gi y, chng ta ang sng bngkht thc th kim u ra th ?

V Sa-di p:

- Con s kim th y cho m.

V ng ra i. By gi s trng ca Tn gi La-hu-la l Tng qun Chnhphp X-li-pht v gio th ca ng l i Mc-kin-lin, ch ng l

Trng lo nanda v thn ph ng l c Pht, nh vy ng tht c phcln. Tuy th ng ch n xin cu cu Trng lo X-li-pht, s trng cang. Sau khi thi l, ng ng trc mt thy vi v bun ru. Trng lohi:

- Sao con c v bun ru th La-hu-la?


62/419

- Bch thy - ng p - m con ang mc chng snh bng.

- Th ngi phi dng th g?

- C nc xoi p vi ng th ngi mi khi bnh.

- c ri, ta s c, con ch lo!

Hm sau Trng lo dn La-hu-la n X-v, bo ng ngi trong phngi, cn Tn gi i vo cung vua. Vua Kosala mi Trng gi ngi. Ngaylc y, ngi gi vn mang vo mt gi xoi chn ngt. Vua gt v, rcng, t tay p xoi ri y bnh bt ca Trng lo. Trng lo tr li

phng i, giao xoi cho v Sa-di bo em v cho m. V T-kheo-ni khibnh ngay sau khi dng xoi. Nh vua cng phi th gi n v bo:

- Trng lo khng ngi y dng nc xoi. Hy i xem ngi c cho aichng.

Ngi kia i theo Trng lo, khm ph s vic ri tr v trnh vua. Nhvua t ngh: "Nu bc o S tr v i th tc, Ngi s l v Hong cac thin h, Sa-di La-hu-la s l Hong thi t, Thnh n T-kheo-ni y sl hong hu. Tt c th gii ny u thuc quyn cc v y. Ta cn phi nhu thm cc v y. Cc v ang sng gn y, khng nn mt th gi".Th l t hm y, vua vn tip tc cng dng nc xoi cho v T-kheo-ni.

Cc T-kheo bit c s vic Trng lo biu nc xoi cho v Thnh nT-kheo-ni. V mt hm h bt u bn tn trong Chnh php ng:

- Ny Hin hu, ti nghe rng Trng lo X-li-pht cha lnh bnhT-kheo-ni Bimbdevi bng nc xoi.

Bc o S bc vo v hi:

- Cc ng ang ni chuyn g th?

V khi cc v y thut li, Ngi dy:

- Ny cc T-kheo, y khng phi l ln u tin m ca La-hu-la cTrng lo y cha lnh bnh bng nc xoi u; trc kia cng tngxy ra s vic nh vy.


63/419


*

Ngy xa, khi vua Brahmadatta tr v x Ba-la-ni, B-tt sinh ra trong mt

gia nh B-la-mn, sng ti mt ngi lng Ksi. Ln ln, ngi c giodc Takkasil, ri thnh lp gia nh. Khi cha m mt, ngi sng i tuhnh. Sau ngi tr ti mt vng thuc dy Hy-m-lp Sn (Tuyt Sn), tutp cc Thng tr v Thin chng. Mt nhm hin gi n t tp quanh ngiv ngi tr thnh thy ca h.

Mt thi gian lu sau, ngi xung ni kim mui, tng. Trn ng iy , ngi n Ba-la-ni v tr ti mt vn cy n. c hnh sng ngica hi chng hin gi ny lm rung ng cung in ca Thin ch

Thch. Thch qun chiu v thy c s vic. Ngi ngh: "Ta s lm hitr x ca h, nh vy ch ca h s b xo trn v h s chu nhiu giankh nn khng th an nh tm tr. Sau , ta mi li c yn n".

Ngi suy ngh phi lm th no thc hin c vic v vch ra mt khoch. "Ta s vo phng chnh hu vo ng lc na m ri bay ln khngv ni: "Tha hong hu, nu lnh b n mt tri xoi chnh trung, b s cmt hong nam v hong nam y s l v hong tr v c thin h". Th l

b ta s k li vi vua, vua s sai vo vn hi xoi. Ta s lm cho tt c tribin mt i. Ngi ta s trnh vi vua rng khng cn tri no c v khi vua

hi ai n ht th s c tr li: "Cc nh tu kh hnh n ht".

ng na m, Thin ch Thch hin ra trong phng ca hong hu, l u ca ngi v ni vi hong hu, va ngm hai bi k u tin:

C cy n trn cnh mang triTht diu k tn gi Chnh trung

Phu nhn n tri vo lng,Sinh con ngi bu nm trn th gian.

Tha Chnh hu, b hong trng i,ng qun vng sng i ngi thay,

Hy xin ngi bo mang xoiChnh trung tri y m ngi cn n.


64/419

Thch c cho hong hu nghe hai bi k trn ri bo l hy cn thn vch tr hon, phi ch thn n ni chuyn vi nh vua. Ni xong Thchkhch l b ri quay tr v cung in ca mnh.

Hm sau, hong hu nm lit nh l ang bnh v gi cc th n n dn d.Nh vua ang ngi trn ngai di chic lng trng v xem khiu v. Khngthy hong hu, vua hi mt n t xem b u.

- Hong hu ang bnh. C gi p.

Nh vua n thm, ngi bn cnh v v lng b. Ngi hi:

- Hong hu lm sao th?

- Tha chng sao c - b p - C iu thip y ang khao kht mtchuyn.

- Hong hu mun g? Vua li hi.

- Mt tri xoi chnh trung, tha i vng.

- u c cc tri xoi chnh trung y?

- Thn thip khng bit tri xoi chnh trung l g, nhng thn thip bit rngthn thip s cht nu khng c c mt tri y.

- c ri, ta s mang cho i khanh mt tri, ch bun lo.

Nh vua khuyn bo b nh vy ri ra i. Ngi ng trn vng sng v choi cc cn thn n ri bo:

- Hong hu ang khao kht mt tri xoi chnh trung, by gi phi lm saoy?

C ngi tu:

- Mt tri xoi chnh trung l mt cy xoi mc gia hai cy khc; hy hitri ca n ri dng cho hong hu.

Th l nh vua sai ngi lm theo nh vy.


65/419

Nhng Thch dng quyn lc ca mnh lm cho tt c tri cy bin mtnh b ngi ta n ht. Nhng ngi c phi i kim xoi lc xtkhp vn cy nhng vn khng kim c mt tri xoi no. Do , h trv tu vi vua l khng cn tri no c.

- Ai n xoi ht th? Vua hi.

- Tu i vng, cc nh tu kh hnh y!

- Hy ly gy nh chng ri tng c chng ra khi vn cy!

Vua ra lnh nh th v ngi ta thi hnh theo. Thch c toi nguyn,cn hong hu c nm di khao kht tri xoi.

Nh vua khng bit phi lm g. Ngi hp cc triu thn v cc B-la-mnli ri hi:

- Cc khanh c bit mt tri xoi Chnh trung l g khng?

Cc B-la-mn tha:

- Tu i vng, cy xoi Chnh trung l vt s hu ca cc v thn. Nmc trong dy Hy-m-lp Sn, trn Ni Vng, Chng thn nghe truynthuyt nh vy.

- c ri, ai c th i kim n?

- Ngi thng khng th i c, ta phi sai mt con vt tr.

By gi trong cung c mt con Vt tr v p, to bng ci m xe nga cacc hong t. N mnh khe, kho lo v nhiu mu lc. Vua cho gi conVt n v bo n:

- Ny vt yu qu, ta ban cho con nhiu th: con c trong mt cilng bng vng, n cc ht ngon ngt trong mt ci a bng vng, ungnc ng. Gi y, ta mun con lm cho ta mt vic.

- Tu i vng, xin ngi c dy. Con Vt ni.

- Ny con, hong hu rt thm mt tri xoi Chnh trung, cy xoi ny mctrong dy Hy-m-lp Sn, trn Ni Vng, l ni ca cc v thn, khng aic th n c. Con phi n v mang tri y v y.


66/419

- Tt lm, tha i vng, con s lm nh th. Con vt p.

Nh vua ly mt ci a bng vng, b vo th ht ngon ngt cho n n,ri cho n ung nc ng. Ngi xc du thm di i cnh n bngmt th du trm ln tinh luyn, ri ngi cm n bng c hai tay, ra ngtrc ca s v th cho n bay i.

Con Vt thc hin nhim v nh vua giao, bay mi trn cao, vt xa nhngli i ca ngi, cho n khi n n ch nhng con vt tr vng i utin ca dy Hy-m-lp Sn.

N hi nhng con vt y:

- Cy xoi Chnh trung u? Hy ch ch cho ta i!

- Chng ti khng bit - chng p - nhng bn vt dy i th hai s bitn u.

Con Vt nghe xong lin bay n dy i th hai. V c th, n bay n dyi th ba, th nm, th su. Ti y, bn vt cng ni:

- Chng ti khng bit nhng bn vt dy i th by s bit.

Th l Vt tip tc bay n v hi cy xoi Chnh trung mc u.

- ti mt ni kia trn Ni Vng, chng p.

Vt ni:

- Hy dn ta n v kim cho ta tri cy kia.

- l a phn ca vua Vessavana (T-sa-mn Thin vng) khng thn gn c. Ton b ci cy t r tr ln u c vy bc bng by lnli st, n cn c canh gc bi hng ngn triu qu thn Kumbhanda(Cu-bn-tr), h thy k no l chng hi ngay. Ch y ging nh la thiuhy v la a ngc. Xin ch i hi mt vic nh th!

- Nu cc bn khng mun i vi ti, xin hy ch ng cho ti, Vt ni.

Th ri bn chng ch cho con vt phi i li no. N cn thn nghe theonhng li ch dn. Ban ngy n

kinh tieu bo - tap 6 - ht minh chau dich - gs tran phuong lan dich

Documents