kinh tieu bo - tap 9 - gs tran phuong lan dich

8/3/2019 Kinh Tieu Bo - Tap 9 - Gs Tran Phuong Lan Dich

1/412

i Tng Kinh Vit Nam

KINH TIU BTP IX

Khuddhaka Nikya

Chuyn Tin Thn c Pht (VI)Jtaka

Nguyn bn: PliAnh dch: H.T. Francis, E.B. Cowell & W.H. Rouse

(Pali Text Society - Hi Kinh Tng Pali, Lun n, Anh Quc)

Vit dch: Nguyn Tm Trn Phng Lan(Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam)

---o0o---Ngun

http://www.buddhanet.net/Chuyn sang ebook 2-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcChng XVII - Phm Bn Mi Bi K

521. Chuyn ba con chim (Tin thn Tesakuna)522. Chuyn i nhn thin x Sarabhanga (Tin thn Sarabhanga)523. Chuyn thin n Alambus (Tin thn Alambus)

524. Chuyn long vng Samkhapla (Tin thn Samkhapla)Chng XVIII - Phm Nm Mi Bi K

526. Chuyn cng cha Nalinik (Tin thn Nalinik)527. Chuyn k n Ummadant (Tin thn Ummadant)528. Chuyn hin gi i B (Tin thn Mah-Bodhi)

Chng XIX - Phm Su Mi Bi K529. Chuyn Hin gi Sonaka (Tin thn Sonaka)530. Chuyn hin gi Samkicca (Tin thn Samkicca)
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Tieu%20Bo%20Kinh/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Tieu%20Bo%20Kinh/


2/412

Chng XX - Phm By Mi Bi K531. Chuyn i Kusa (Tin thn Kusa)532. Chuyn hai hin gi Sona - Nanda (Tin thn Sona - Nanda)

Chng XXI - Phm Tm Mi Bi K533. Chuyn tiu Thin nga (Tin thn Cullahamsa)

534. Chuyn i Thin nga (Tin thn Mahhamsa)535. Chuyn thc phm Thin gii (Tin thn Sudhbhojana)536. Chuyn Cha Chim Kunla (Tin thn Kunla)537. Chuyn i Sutasoma (Tin thn Mah-Sutasoma)

Chng XXII - i Phm538. Chuyn Vng t qu cm (Tin thn Mga-Pakka)

---o0o---

Chng XVII - Phm Bn Mi Bi K

-ooOoo-

521. Chuyn ba con chim (Tin thn Tesakuna)

iu ny cha mun hi Ves-san ...,

Bc o S k chuyn ny trong lc tr ti K Vin, v vic gio gii vuaKosala.

By gi v vua ny n nghe thuyt php v bc o S bo vua nh sau:

- Tha i vng, mt v vua phi cai tr vng quc chn chnh, v bt c

khi no cc qun vng bt chnh th qun thn cng bt chnh theo.V khi gio gii vua theo Chnh o nh k trong Chng Bn, Nginu ra nhng kh au lin h n vic theo c o, hoc hnh phc lin hn vic t b c o v trnh by y chi tit ni bt hnh pht sinh tdc lc, va so snh dc lc vi cn mng hoc i loi nh th, Ngi vabo:

- Trong trng hp nhng ngi i ny:

Khng bc tin mua chuc c T thn,

Khng t tm lm lng du Ma qun,Khng ai thng trong chin trng Thn cht,

V tt c u c ngy tiu dit.

V khi bc sang th gii bn kia, tr cc thin nghip cng c ca ringmnh, con ngi khng c mt nng ta vng chc no khc, v vy conngi cn phi t b cc mi quan h h lit, v v thanh danh ca mnh,


3/412

con ngi khng c bung lung phng dt, m phi tinh cn thc hnhgii lut chn chnh, ging nh cc v vua ngy xa, trc khi c Pht rai, an tr vo li dy ca cc bc tr, cai tr ng php v lc t trnt n ci thin.

V theo li thnh cu ca vua, Ngi k mt chuyn qu kh.

*

Ngy xa khi vua Brahmadatta tr v Ba-la-ni khng c con k v, v livua cu xin vng t hoc cng cha u khng c p ng. By gi mthm vua cng m qun thn h tng ng o n ng vin, v sau khi duh na ngy trong vng y, ngi bo tri sng ta cho ngi nm di gc cySla vng gi. Sau mt gic ng tra ngn, ngi thc dy v nhn ln cySla, ngi thy mt t chim trn . Va cht thy n, mt c mun chimt chim kia ny sinh trong lng, ngi truyn gi mt v hu cn n bo:

- Hy tro ln cy xem th c g trong t khng?

Ngi y tro ln, thy c ba qu trng trong , lin trnh vua. Ngi phn:

- Vy khanh hy cn thn ng thi hi vo chng. Ngi bo.

Ri tri mt t vi trong mt ci hp, ngi dn ngi y i xung nh nhng,v t trng vo trong .

Khi trng c a xung xong, ngi cm hp n hi m cn thn xem

cc trng ny thuc ging chim g. H p:- Chng thn khng bit, song m th sn s bit.

Vua truyn gi cc th sn n hi. H p:

- Tu i vng, mt trng chim c, mt trng khc l chim may nha vtrng th ba l chim anh v ht.

- C ba loi trng khc nhau trong mt t chim ?

- Tu i vng, phi, khi khng c g ng lo ngi th vt g c kho spt s khng h hoi c.

Vua p bo:

- Chng nht nh s l cc con trm.

Ri giao ba qu trng cho ba v quan trong triu chm sc, ngi bo:

- y s l cc con trm. Cc khanh hy cn thn chm nom chng v khino chim non n ra khi v, hy bo tin cho trm.


4/412

Ba v chm sc trng rt chu o. Trc tin trng chim c c p n v vquan u i tm mt ngi th sn bo:

- Hy xem chim non ny thuc ging g, n l chim trng hay mi.

Khi k y xem xt xong, tuyn b l chim trng, v quan n trnh vua:

- Tu i vng, mt vng nhi ra i.

Vua hi lng, ban thng ng nhiu vng bc v bo:

- Hy chm sc cc con trm cn thn v t tn n l Vessantara.

Ri ngi bo ng ra v. ng lm nhng vic c giao.

Sau vi hm, trng chim Maynah c p n, v quan th hai cng vy,sau khi bo mt th sn xem xt n v nghe l chim mi, lin i tu trnhvua mt cng cha ra i. Vua p ban thng nhiu vng bc v bo:

- Hy chm nom con gi trm tht cn thn v t tn n l Kundalini.Ngi li bo ng ra v. ng cng lm nhng vic c dn.

Sau vi hm na, trng chim anh v c p n v v quan th ba, saukhi c ngi th sn xem xt k, ni l chim trng, lin i tu vua mtvng t mi ra i. Vua hoan h ban thng rng ri v bo:

- Hy lm l tn vinh vng t ca trm tht long trng v t tn n lJambuka.

Ri ngi bo ng ra v. ng lm theo li dn.

Ba con chim ny ln ln trong nh ba v quan y gia mi l nghi thch hpvi hong gia. Vua thng gi chng l "con trai trm", "con gi trm".

Cc triu thn thng ni a vi nhau:

- Hy xem cha thng lm kia: ngi c i quanh ni chuyn v by chimnh cc con ca ngi vy.

Vua suy ngh: "Qun thn ny khng bit mc tr tu ca cc con ta. Tamun chng t vic ny cho h thy."

V th ngi truyn mt v cn thn n bo Vessantara:

- Ph vng mun hi vng t mt cu. Vy khi no ngi c th n hic?

V y n cho Vessantara v a li vua truyn. Vessatanra mi v quanchm sc mnh n v ni:

- H bo ph vng ta mun hi ta mt cu. Khi ngi n, chng ta phi by


5/412

t tt c lng tn knh i vi ngi.

V chim hi thm:

- Vy khi no ph vng c th n?

V quan p:- Xin mi i vng n vo ngy th by k t hm nay.

Vessatara nghe vy lin bo:

- Xin mi ph vng n vo ngy th by k t nay.

Cng vi nhng li ny, chim bo ng ra v. ng i n trnh vua. Vo ngyth by, vua truyn nh trng khp kinh thnh v i n nh vng nhi cangi ang c ng.

Vessatara tip i ph vng v cng cung knh v t ra ht lng qu trng

ngi c m n t v gia nhn. Sau khi vua ng yn tic ti nh Vessatara vth hng mi s chiu i trng th, ngi ra v cung tht ca ngi.

Sau ngi truyn dng mt ci nh ln trong sn chu v truyn nhtrng khp kinh thnh bo tin xong, ngi ng vo ci nh nguy nga lng lyc qun thn ng o vy quanh, ri bo mt v quan a Vessatara nyt kin ngi. V y t Vessantara ln mt kim n. Con chim u ln lng

ph vng v chi vi ngi, xong bay qua u ln kim n y.

Ri gia m qun thn, vua ngm vn k u hi chim v phn s qunvng:

1. iu ny cha mun hi Ves-san,Cu chc cho con yu c lc an:Vi mt v vua mong tr nc,Sng sao tt p nht trn gian?

Vessantara khng tr li trc tip cu hi trn, m khin trch vua cha vtnh bung lung phng dt, v ngm vn k th hai:

2. Kam-sa, cha t x K-si,Phng dt bung lung lm khi,

Thc dc con, d y nhit huyt,Phi lun t nhit huyt trn tr.

Chim khin trch vua qua vn k ny v bo:

- Tu i vng, mt v vua phi cai tr t nc ng Chnh php v tunth ba chn l ny.


6/412

Ri chim ngm cc vn k ni v phn s qun vng:

3. Trc ht v vua phi vt i,Mi iu gi di, gin, khinh khi,

Phi lm nhng vic cn hnh ng,

Nu chng lm xong, s li th.

4. Nu trc kia i lc hng t,V tham sn hng dn ng vua,

R rng phi sng n nn ti,Luyn tp ng phm li xa.

5. Khi vua tr nc qu bung lung,i vi thanh danh, chng tht chn,Mi s phn vinh u bin mt,Ch cn nhc vi hn qun.

6. Thn n Ct tng vi Vn may,Khi con hi, p nh vy:"Chng ta thch hng ngi can m,

Ngh lc, thot ly tt ny".

7. Ri ro lun ph hoi phn vinh,Thch nhng ngi lm cc c hnh,

Nhng k nhn tm y c c,Trong tm ganh t c dn sinh.

8. Thn thit mi ngi, tu i vng, cho mi s c an ton,Trnh xa Vn ri, song lm ch,

An tr Vn may tht vng vng.

9. Con ngi tt s li can trng,Ng tr K-si, chnh ph vng,Tiu dit ch qun t gc ngn,

Hin nhin s t i vinh quang.

10. Thin ch Ska-ka mi ngm trng,Tm lng can m phm nhn,V ngi gi vng lng can m,


7/412

Nhn thc l chnh thin lng.

11. Thc-b, Thin chng ln loi ngi.Ca ngi minh qun y ht li,Cc bc thn linh u ng hTn dng nhit huyt ln anh ti.

12. N lc lm bao vic chnh chn,D ai ph bng, chng bung lung,Chuyn tm tinh tn lm iu thin,

Phng dt chng mong t phc phn.

13. y l phn s ca qun vng,Dy bo ph vng bc ng ng,

t phc phn cho thin huHoc mang su no n cu nhn.

Nh th chim Vessantara khin trch vua phng dt trong mt vn k, ringm mi mt vn k na tr li cu hi ca vua vi v k diu ca mtv Pht. Tm qun chng trn y thch th ln kinh ngc cha tng c v vs ting reo tn thn vang dy.

Vua xc ng vi nim hn hoan lin hi qun thn phi lm g cho vngt v ni nh vy. H p:

- Tu i vng, vng t phi c phong chc i tng qun.- Tt lm, trm ban cho vng t chc i tng. Ngi phn.

V Ngi b nhim Vessantara vo chc v cn trng y.

T v sau, a v, vng t thc hnh mi c ca ph vng. n ychm chuyn v cu hi chim Vessantara.

*

Sau vi ngy na, cng nh trc kia, vua gi thng ip n Kundalin, vvo ngy th by, ngi ng n thm chim con ri tr v cung, ng gia

ngi nh v truyn a Kundalin n yt kin ngi. Khi chim ny utrn kim n, ngi ngm vn k hi chim v phn s qun vng:

14. Kun-da-li, i iu hong gia,Con hy p cu hi ca cha:

K mun ln ngi vua tr nc,Sng sao tt nht ci ngi ta?


8/412

Khi vua cha hi chim v phn s ca mt quc vng nh th, chim conp.

- Tu ph vng, con chc ph vng mun th con v ngh rng: "N nhic th bo ta vic g no?". Vy con xin p li ph vng bng cch t

mi phn s qun vng vo ng hai phng chm.V chim ngm cc vn k sau:

15. Vn c t, hi thn bng,Trong cp phng chm tht r rng:Gn gi nhng g ta phi t,Trnh xa nhng vic chng nn lm.

16. Quc s hy chn cc hin nhn,Thy li ch vua tht r rng,

Khng phng ng v khng ph phm,Thot ly c bc, ru say nng.

17. Ngi vy h phng vua chnh chn,Nhit tnh bo v cc kho tng,Nh ngi iu ng vng xa y,Lo li giang sn n ph cng.

18. Lun tr thn dn tht kho khn,

Gi gn ng n cc kho lng,ng giao k khc cho vay mn,Phi t mnh lm ng k cng.

19. Nhng ch li hay vic hi mnh,i vng phi bit tht phn minh,Phi ch trch k mang lm li,Khen thng nhng ngi tht xng danh.

20. V chnh bn thn, tu i vng,

Dy thn dn mi no hin lng,Ko e quc cng ti sn,Phi ha mi quan li c gian.

21. Canh phng hnh ng ca vua quan,Cn thn, ng nn qu vi vng,V k ngu lm khng ngh ngi,


9/412

V sau chc chn sng n nn.

22. Ta chng bao gi c hn sn,V chng sn hn v trn lan,

Lin em nguy hi cho vua cha,nh bi ngi kiu mn nht trn.

23. Phi bit chc rng bc i vng,ng a dn chng bc sai ng,E rng tt c ngi nam n,Sa a vo trong bin kh bun.

24. Khi vua dt b mi lo toan,Dc lc l ngun sng bn thn,

Ti sn, kho tng u mt ht,Ch cn nhc vi hn qun.

25. y l nhim v ca qun vngCh dy ph vng bc ng ng,Thc hin chuyn tm ton thin nghip,Chng iu qu , thi hoang tong,

H phng gii hnh, v lm liLun dn n au kh on trng.

Nh vy Kundalin cng dy phn s qun vng trong mi mt vn k.Vua thch th hi qun thn:

- Phi ban thng g cho i n ca trm v ni nh vy?

- Tu i vng, ban chc th ngn kh.

V ngi ch nh Kundalin vo a v cn trng y. T chim ny gi chcv trn v lm vic cho vua.

n y chm dt chuyn v cu hi chim Kundalin.

*

Sau chng vi ngy, cng nh trc kia, vua truyn s gi n gp bc triu Jambuka, ri khi ngi n ving nh con vo ngy th by v cchiu i trng th ti , ngi tr v cung v cng nh trn, ngi ng vo

bo ta gia nh. Mt v triu thn t bc tr iu Jambuka trn mt kimn ri n mang kim n ln u mnh.

Chim anh v thng thi ngi trong lng ph vng, chi vi ngi ri sau


10/412

cng u trn kim n y. Khi vua ngm vn k hi chim:

26. Chng ta hi hong huynh,Cng cha Kun-da-li p xinh,

n lt Jam-bu-ka hy ni,

Cho cha bit lc ti cao minh.Nh vy vua, trong lc t vn vi bc i S, khng hi theo cchvua hi hai chim kia, m hi theo mt cch c bit. Lc y con chimthng thi bo ngi:

- Tt lm, tu ph vng, xin hy lng nghe k, con s trnh ph vng ttc.

Ri ging nh mt ngi t chic ti ng mt ngn ng tin vo mt bntay m rng, chim bt u thuyt ging phn s ca qun vng:

27. Gia bao ngi v i trn trn,Nm lc ny, ta thy r rng:Sc mnh t chi l thp nht,

K l quyn lc ca kim ngn.

28. Th ba l lc ca li khuyn,Giai cp hin nhin t quyn,Tt c iu ny, ngi c tr,S u cng b tht ng nhin.

29. Lc ti u trong cc lc ny,Kh nng tr tu chnh l y,Nh vo uy lc ny, ngi tr,Thnh tu phn mnh tt p thay.

30. V th quc gia i ph cng,Ri vo tay ca mt ngu nhn,Mt ngi khc s dng cng bo,Chim nc, gy bao ni on hn.

31. D qun vng qu tc cao sang,Phn s chnh l ng tr dn,Vua y qu l rt kh sng,

Nu vua chng t tr ngu n.

32. Tr tu xt xem cc vic lm,


11/412

Lm cho danh vng mi tng dn,Ngi no tr tu y thng thi,Vn thy vui d gp kh bun.

33. Khng ai sng phng dt bung lung,Li c th no t tr thng,Nhng phi theo li khuyn bc tr,Nu khng, s mi mi ngu n.

34. Ai dy sm, lun gi ng thi,Chuyn tm khng mi mt, vui ti,

Lm bao phn s ang mi gi,Chc chn thnh cng gia i.

35. Ai hng tm vo vic tn thng,Hoc hnh ng vi tr bung lung,Vic g k y hng theo ui,Cng chng th no t c mong.

36. Song ai khng mi mt, chuyn cn,Theo ui ng i tht chnh chn,Chc chn s t thnh trn vn,

Bt k cng vic h ang lm.

37-38. H phng bo v cc kho tng,L to ngun ti li ln dn,y chnh nhng iu con c mun,Ph vng hy tc d ghi lng;V do c nghip, ngi ngu tr,Cng ging nh nh lau sy rng khng,Sp tan tnh trong chc lt,

ng sau li cnh tiu vong.

Nh vy qua cc vn ny, B-tt ca ngi nm uy lc, va tn dng uylc ca tr tu, nh ngi dng li ni g vo mt trng, ngi khuyn giovua trong mi mt vn k.

39. Vi song thn, hi ng Anh qun,Phn s thi hnh tht chnh chn,Nh vy, sng theo i chnh trc,i vng s n ci thin ng.


12/412

Sau khi ngm cc vn k v np sng chn chnh, B-tt li ngm vn k ktthc khuyn gio vua thm na:

40. y l phn s ca qun vng,Dy bo ph vng bc ng ng,

Theo tr tu v lun hnh phc,Hiu iu chn l tht hon ton.

Nh vy bc i S thuyt Php vi tt c v k diu ca mt v Pht,chng khc no em di Thin h t tri xung. Qun thn t ra v cngknh trng ngi v v s ting h reo tn thn vang dy. Vua hn hoan him quc s:

- Lm sao vng t ca trm, bc tr iu Jambuka vi chic m nh quhng o ti mt, c phn thng v ni nh th?

- Tu i vng, xin ban chc thng soi.

- Th th trm s ban cho con trm chc v y.

Vua phn ri ch nh vng nhi vo chc v cn trng y. T v sau, a v thng soi, ngi thi hnh cc mnh lnh ca ph vng.

C ba chim con u c tn vinh trng th v c ba khuyn gio cc vn th s cng nh thnh s. Vua an tr vo li gio gii ca bc i S,chuyn b th lm cc thin s khc, nn c sinh lm thin gii.

Sau khi c hnh tang l ca vua, qun thn ni vi ba con chim con:

- Tu Cha cng Jambu, tin vng ra lnh ging chic lng hong gialn che Cha cng.

Bc i S p:

- Ta khng cn vng quc, cc v hy chuyn tm tnh gic lo vic tr nc.

Sau khi an tr quc dn vo gii c, ngi bo:

- Hy thc hnh cng l.

Ri ngi truyn em cch x n cng bng khc vo mt tm bng vng, vbin mt vo rng.

Li gio hun ca ngi tip tc c hiu lc trong bn mi ngn nm.

*

Bc o S ging Php thoi ny lm phng tin gio gii vua v nhndin Tin thn:


13/412

- Thi y, vua l nanda (A-nan), Kundalin l Uppalavann (Lin HoaSc), Vessantara l Sriputta (X Li Pht) v chim Jambuka chnh l Ta.

-ooOoo-

522. Chuyn i nhn thin x Sarabhanga (Tin thn Sarabhanga)Vng vng, xim o tht cao sang ,

Cu chuyn ny bc o S trong lc tr ti Trc Lm v s dit caTn gi Trng lo Mahmoggallna (i Mc Kin Lin).

Cn v phn Tn gi Sriputta (X Li Pht), sau khi c c Nh Laichp thun trong thi Ngi tr ti tnh x K Vin, Tn gi lin i n lng

Nla v nhp dit ti , ngay chnh trong phng xa kia Tn gi sinh rai. Bc o S nghe tin Tn gi ny nhp dit lin n thnh Rjagaha(Vng X), tr ti Veluvana (Trc Lm). Lc y c mt Trng lo tr

, ngay trn sn ni Isigili (ch Thnh sn) ti Hc Thch ng. Tn giny khi c Thnh qu, nh thn thng c th ln tri hay xung a ngc.

Trn thin gii, Tn gi ny thy mt v t ca c Pht th hng iquyn lc; cn trong h gii, Tn gi li thy t ca m ngoi o t

gio chu au kh kinh hn, nn khi tr v ci nhn gian, Tn gi k chomi ngi nghe chuyn trn mt ci thin kia, c mt T kheo ny hay Tkheo ni n c ti sinh th hng vinh quang cao trng, cn trong nhngk theo ngoi o t gio li c ngi thc sinh vo a ngc hay cc a

x y au kh khc.

Dn chng hoan h li dy ca Tn gi ny, bc b li t thuyt ngoi o.H by t s tn knh trng i i vi cc t ca c Pht, cn lngknh trng i vi cc ngoi o s gim dn. Bn y sinh lng cm hn vTrng lo ny, bo nhau:

- Bao lu lo ny cn sng, l cn nhiu chia r gia m tn ca ta.Lng tn trng i vi ta mt dn. Vy ta phi git lo i mi c.

H lin a mt ngn ng tin cho tn cp thng canh gi cc n s git v ny i, g lin quyt tm git v Trng lo, nn i n Hc Thch

Sn cng vi ng bn ng o, v Trng lo khi thy g n lin dngthn lc bay ln khng bin mt. Tn cp khng thy v Trng lo hmy, nh tr v nh ri li n trong su ngy lin, song v Trng lo vndng thn thng bin mt dng nh trc.

Vo ngy th by, mt tin nghip do Tn gi gy ra trong mt i trc,mang theo hu qu lu di i sau, gi y ang c c duyn xut hin

gy tai ha.


14/412

Chuyn k rng, mt th xa xa, v nghe theo li v mnh xi gic, v nytm cch lm cho cha m mnh cht i, em xe ch cha m mnh vorng, gi v nh b bn cp tn cng ri nh p song thn. Do tui gimt km khng thy mi vt r rng, hai v khng nhn ra chnh con mnh,c tng c bn cp tht, lin ku ln:

- Con i, bn cp ang git m cha, vy con hy trn i.

Ri h ch than khc v con mnh thi.

V ny lin ngh: "D cha m ta b ta nh p, hai v ch v ta m than khc thi. Ta tht lm mt vic ng s nhc". V th ng an i m cha, giv bo bn cp b nh ui i ri, v v v tay chn cha m, bo:

- Xin song thn ch s, bn cp trn c ri.

Sau ng em cha m v nh.

Hnh nghip ny mi t lu khng tm c c duyn, nhng vn i thi,nh lng ngn la p di tro tn, bng dy bt ly Tn gi ny khi ti

sinh ln cui, nn v Trng lo mang nghip qu chn mui y khngth no bay ln khng c na. Thn thng ca Tn gi ny ngy xa c ln nhip phc Nanda cng Upananda hai Long vng v lm rungchuyn c ti thng in Vejayanta Thin cung, gi y v chu nghip qu

phi suy yu i. Th l tn cp p nt xng Tn gi ra, bt chu th cchnh gi l "rm v bt", ri tng v ny cht, nn cng ng bn b i.

Nhng khi Trng lo ny tnh li lin dng nh lc bao ph thn mnh

nh p y bay ln khng tr v yt kin bc o S, nh l Ngi v tha:- Bch Th Tn! Th mng ca con tn, con sp tch dit.

Ri c bc o S chp thun. Tn gi nhp dit ngay ti ch. Vo lcy, su ci thin gii cng ni ln chn ng, ch thin ng nhau khc:

- o S ca chng ta tch dit!

Thin chng lin em hng liu, trng hoa ngt mi hng thin gii cngg loi n v dn ha tng c dng ln bng g chin n cng chnmi chn bo vt.

Bc o S bo Tng chng t kim thn Tn gi ny vo a im hnh l,trong lc Ngi ng ngay cnh , v sut trong khong mt dm ngquanh dn ha tng, hoa tri ri xung nh ma sa, ch Thin v loingi cng ng chen ln nhau, d Thnh l sut by ngy. Bc o Sbo lm x li y , v dng n th trong ngi nh c gc nhn tiTrc Lm.


15/412

Vo lc y trong Chnh php ng, Tng chng a ti chuyn y ra,bo nhau:

- Tha cc Hin hu, Tn gi X li pht v khng dit trong khi yt kinNh Lai, nn khng c hng l nghi trng th t bn tay c Pht, cn

Tn gi Mc Kin Lin, v dit cnh bc o S nn c vinh dcao c nh th.

Bc o S n ni, hi cc T kheo ang ngi m lun vn g, v khic bit, Ngi bo:

- Ny cc T kheo, khng phi ch by gi, m c ngy xa na Mc KinLin cng nhn c vinh d t bn tay Ta.

Ni xong Ngi k cu chuyn qu kh.

*Ngy xa khi vua Brahmadatta tr v Ba-la-ni, B-tt nhp mu thai phunhn, v quc s ca hong gia. Sau mi thng, Ngi sinh ra i mt sngsm kia. Lc y mt lot loi binh kh kinh thnh Ba-la-ni sng rctrong khong mi hai dm ng. V quc s y, vo hm hi nhi ra i,

bc ra khi ca nhn ln tri tin on s mng ca con v bit rng hinhi sinh ra theo mt s kt hp cc v sao thin gii, v sau chc chn slm th lnh thin x ton ci Dim-ph -.

V th ng vi i tht sm n hong cung vn an vua. Khi vua phn:

- Ny o s, lm sao trm an khang c, hm nay mt lot v kh sngrc ln trong cung.

ng tu:

- Xin i vng ch s, khng nhng ch trong cung m khp kinh thnhu thy nh sng ca binh kh. l do mt hi nhi ra i trong nh chngthn.

- Ny o s, vic ra i ca mt hi nhi trong nhng c duyn nh th sem li hu qu g?

- Tu i vng, khng h g c, nhng sau ny hi nhi y l th lnh ccthin x trong ci Dim-ph-.

- Tt lnh thay, ny o s, hy kho chm sc hi nhi v khi n ln ln,hy em n n trnh din trm.

Ni xong, vua ra lnh ban mt ngn ng tin nui dng hi nhi. V


16/412

quc s nhn lnh em v nh.

Vo ngy t tn hi nhi, ng gi hi nhi l Jotipla (H Minh) v c nhsng ca m binh kh trong lc hi nhi ra i.

Hi nhi c nui dng rt sang trng v n nm mi su tui, chng c

dung sc tuyt ho. Thn ph chng thy tng mo khc thng nh vylin bo:

- Ny con, con hy i n thnh Takksil, v th gio mi mn hc t mtv danh s ting tm ly lng th gii.

Chng tun lnh, em theo hc ph, gi t song thn ri ln ng n .Chng dng ln mt ngn ng tin, lm l nhp hc ri bt u th gio,ch trong vng by ngy t n tuyt ch.

V tn s kia hoan h tng chng mt bo kim ca mnh, mt chic cung

sng d, v mt bao ng tn, c hai c buc vo nhau tht kho, mt ogip ca ng cng mt chic mo, ri bo chng:

- Ny con Jotipla yu qu, ta gi, vy con hy tp luyn m mn ny.

V ny li trao cho chng nm trm mn .

B-tt nhn lnh mi vt xong, t t s ph, tr v Ba-la-ni thm vingsong thn. Thn ph nhn thy chng cung knh ng trc mt lin hi:

- Ny con hc xong cha?

- Tha cha, .

Nghe chng tr li th, ngi cha lin vo cung, v trnh vua:

- Tu i vng, con trai ca tiu thn hc hnh xong, by gi phi lmg na?

- o s hy em chng vo chu Thin t.

- Tu i vng, xin ban bng lc th no?

- C ban cho chng mi ngy mt ngn ng tin.

V quc s tun lnh ngay tr v nh gi con trai ra bo:

- Ny con, con phi vo chu c vua.

T mi ngy chng hng mt ngn ng tin, v lo phng s nh vua.

Cc quan cn thn l v bt mn:

- Chng ta khng thy Jotipla lm g c, th m hng mt ngn ng tinmi ngy, ta mun xem chng c bit ti g.


17/412

Vua nghe h ni th lin ni vi quc s. ng tu:

- Tu i vng, xin vng lnh.

Ri ng tr v nh ni chuyn vi con trai.

- Tha thn ph, th th tt qu, vo ngy th by k t nay, con s xin trnhdin ti ngh, xin c vua triu tp tt c x th trong nc v y.

V quc s i vo cung, tu vua mi chuyn chng ni. Vua truyn lnhnh trng khc kinh thnh triu tp cc x th, khi h n ng tnhc tt c l su mi ngn ngi. Vua nghe h t tu, lin phn:

- Dn chng khp kinh thnh hy n chng kin ti ngh ca Jotipla.

Sau khi cho trng truyn tin ra, ngi ban lnh chun b sn chu, ri cm ty tng ng o theo hu, ngi ng ln bo ta nguy nga; va khitriu tp mi x th xong, ngi cho vi Jotipla. Di lp y trong, chng

mang cung, bao tn, o gip v mo, nhng vt c v s ph tngchng trc kia. Chng li bo mang thanh kim cho chng v n yt kinvua trong b thng phc ca chng, ri cung knh ng sang mt bn.

Cc x th kia suy ngh: "Ngi ta n Jotipla n y cho chng ta thybit ti ca chng, nhng chng n m khng mang kim chng t chngmun nhn kim t tay ta". Th ri h li tha thun vi nhau s khng traokim cho chng. Vua bo Jotipla:

- Hy cho ta thy ti ngh ca khanh.

Th l chng tung ra mt tm mn ging tp lu quanh chng, ri ng votrong , ci o khoc ra, nt o gip trong, xong mang o gip ngoi vbuc mo ln u. Sau , chng li ging si dy mn san h trn chiccung sng d, buc bao tn sau lng v thanh kim bn sn tri, chngxoay tt mi tn c u nhn nh kim cng trn mng tay chng, tung bcmn ra v xut hin nh mt v Long vng vt ln t lng t vi trang

phc huy hong rc r v ng nh l vua.

Qun chng thy chng lin nhy ln reo h v tay vang di. Vua bo:

- Ny Jotipla, hy trnh din ti ngh ca khanh.

Chng p:

- Tu i vng, trong m x th ny c nhng ngi bn nhanh nhchp, ch c c si tc hay bn vo mt ting ng m khng cn nhnthy, hoc lm gy mt mi tn ang ri. Xin triu bn v n y.

Vua lin triu h ngay.


18/412

Bc i S dng rp trn mt khong t vung trong sn chu bn gcchng bn x th y ng, mi v c pht cho ba mi ngn mi tn,

bo ngi a tn tay mi v, cn chnh chng cm mi tn c gn u kimcng y, ng gia rp ni ln:

- Tu i vng, xin cho bn x th ny bn tn m vo tiu thn. Tiuthn s gt ht tn bn y ra ngoi.

Vua ra lnh cho h lm nh vy. H p:

- Tu i vng, chng thn bn tn nhanh nh chp, li ch c c sitc hay bn vo ting ni m khng cn nhn thy, hoc bn gy mi tnang ri, cn Jotipla ch l chng trai mi ln, chng thn khng mun bnchng.

Bc i S bo:

- Nu cc Ngi bn c ta th c bn.-ng .

H bo v ng lot bn tn.

Bc i S gt chng ti tp bng mi tn st ca chng, bng cch lmchng rt xung t, ri xoay mt vng quanh chng, chng cht chng lnthnh mt kho y tn xp n khp vi nhau, cn khp vi cn, chui vichui, lng chim vi lng chim, cho n mi mi tn ca m x th cdng ht c, chng thy vy m khng mun ng vo kho tn kia, chnglin nhy ln khng n trc vua.

Dn chng reo h vang dy, la ht nhy ma v tay, nm c o qun trangsc thnh mt ng ca ci chu bu c mt trm mi tm triu ng. Lcy vua hi:

-Ny Jotibla, khanh gi xo thut ny l g?

-Tu i vng, l cch tn.

-C nhiu ngi bit cch y chng?

-Tu i vng, khng c ai ngoi tiu thn trong ton ci Dim-ph-.

-Khanh hy biu din xo thut khc i.-Tu i vng, bn x th kia ng bn gc khng m trng tiu thnc. Song nu h c ng bn gc y, thn s m trng c bn h ch

bng mt mi tn thi.

Bn x th kia khng dm ng na, v th bc i S dng bn cychui bn gc, buc mi si ch ta trn phn gn lng chim ca mi


19/412

tn ri chng bn mi tn, nhm vo mt cy chui. Mi tn m vo cychui xong qua n cy th hai, cy th ba, th t ri tr li cy u tin mn xuyn thng ln trc xong, tr v trong tay v x th; ng thi cccy chui ng vng quanh theo si ch . Dn chng li vang h reo dy.

Vua hi:-Xo thut ny gi l g, Jotibta hin hu?

-Tu i vng, vng trn b xuyn thng.

-Th khanh tr thm ti ngh na i.

Bc i S lin trnh din cc kiu bn tn hnh gy, hnh dy thng, hnhbn tc, v biu din cc xo thut khc gi l: bn tn hnh ci i cao, tnhnh ngi nh, tn hnh bc tng, tn hnh cu thang, tn hnh h nc, v

bn tn hnh hoa sen n khin chng ri ro ro nh ma sa.

Nh vy, chng biu din mi hai ti ngh v song v lm gy by vt lnv ch. Chng m thng mt tm vn g sung dy hai tc, mt tm gasana dy mt tc, mt da ng dy nm phn, mt da st dy hai phn, vsau khi m thng mt trm tm vn ghp vo nhau, ln lt chng bn mitn vo pha trc vo cc toa xe ng y rm, ct v vn g, ri lm chotn xuyn qua ng sau; ri li bn pha sau cc toa xe, v lm cho tn xuynqua pha trc.

Chng bn mi tn xuyn qua mt khong hai trm mt di nc vhn bn trm mt trn t lin, chng li ch si tc cch khong mt trm

mt, ngay du hiu u tin n va lay ng theo gi. Khi chng biu dinmi k cng v ti ngh ny xong, mt tri va ln.

Lc y, vua ha ban cho chng chc tng lnh binh v bo:

- Ny Jotipla, nay ti ri, ngy mai khanh s nhn vinh d lm i tngqun. Hy i trang im ru ria li v tm gi.

Cng ngy y, vua ban cho chng mt trm ngn ng tin chi tiu. Bci S p:

- Tu i vng, tiu thn khng cn tin.

Ri chng ban mt trm tm mi triu ng tin y cho cc v lnh cha vcc ty tng i tm, sau khi t im ru tc, v mc xim y vi loitrang sc, chng thng thc cao lng m v xong, chng n nm nghtrn vng ta, ng c hai canh, n canh cui cng chng thc gic ngixp bng trn vng ta, suy ngh n phn khi u, phn gia v phncui vic ph din k cng v ti ngh ca chng.


20/412

Chng ngh thm: "Ti ngh ca ta hin nhin khi u l cht chc, phngia l th hng i dc v cui cng l ti sinh vo a ngc; v hy ditmng sng v bung lung phng dt trong vic th hng dc lc ti li sa n ti sinh vo a ngc. Vua ban ta chc i tng qun, v uy quyncao trng s v tay ta. Ta s c v con; nhng nu cc dc lc c tng mith tht kh thot c dc tham. Ta mun mt mnh xut th i vo rng, tasng i tu hnh kh hnh l ng lm ri".

Bc i S ng ln khi vng ta, v khng cho ai bit c, ngi bcxung t thng lu, ra ng bng ca hu vo rng mt mnh, n mtni trn b sng Godhvari, gn rng Kavittha, rng chng ba dm.

Sakka ( Thch) Thin ch nghe tin ngi xut gia lin triu s thnVissakamma n v bo:

- Ny Hin hu, Jotipla xut gia, v mt hi chng ng o s hu

ngi. Vy hy dng am n s bn b sng Godhvari, trong rng Kavittha vcung cp vt dng cn thit cho i sng tu hnh.

Thin s Vissa kamma tun lnh.

Cn bc i S khi n ni, thy con ng va cho mt ngi i b, nghthm: "Chc y l ni dnh cho cc v kh hnh tr thn", ri i theo conng , ngi khng gp ai, lin bc vo lu c, cht thy vt dng dnhcho i n s, ngi t bo: "Chc Thch Thin ch bit ta xut gia", rici o khoc, ngi p thng y v h y bng v d, khoc tm da hu lnmt bn vai. Ngi buc cc cun tc, khoc ln vai ba gi thc, cm gykht s, bc ra khi am, leo ln thm i i li li.

Nh vy, ngi lm vinh quang ngi rng bng v cao p ca i khhnh v sau khi thc hnh php mn thin nh Ksina xong, vo ngy th

by k t khi xut gia, ngi chuyn tm tu tp tm Thin chng v nmThng tr theo hnh c c, ch dng cc thc n g ngi kim c v cqu rng.

Cha m, thn bng, b con quyn thuc ngi khng thy ngi u, i tmkhp ni, lng bun phin tht vng. Sau mt sn nhn tng gp v

nhn ra bc i S trong vng am tht Kavittha kia, lin i bo vi song thnngi v h tu trnh vua. Vua phn:

- Ny ta i thm chng ngay.

Ri cng vi song thn chng v mt m ty tng theo hu, vua n bsng Goghvar theo con ng m sn nhn y ch dn.

B-tt n b sng, ngi trn khng thuyt Php cho hi chng nghe, sau


21/412

dn hi chng v am, ngi cng ngi trn khng, ging r cho h ni aukh v tham m dc lc, ri dy h Chnh php. Tt c cng vi vua xutgia tu hnh.

B-tt vn tip tc sng cng hi chng tu hnh chung quanh ngi. Tin

ngi n c ti lan rng khp ci Dim-ph-. Vua cha cng m qunthn n sn sng theo lnh ngi v hi chng dn dn ln n hngngi. H ai ngh n tham dc, hay mun hi ngi khc, bc i S lin in, ngi trn khng v thuyt php cho ngi y cng dy Php mn thinKsina.

By i t ca ngi l Slissara, Mendissara, Pabbata, Kladevala,Kisavaccha, Anusissa va Nrada. Cc v ny nh tun hnh li thuyt gioca ngi, u t Thin chng v c Thng tr vin mn. Dn dn vngtho am Kavittha tr nn ng c, khng cn ch cho cc v n s sng na.

Bc o S lin bo Slissara:- Ny Slissara, ni ny khng cho cc n s . Vy hin hu i cng hichng ny n n c gn th trn Lambaclaka thuc thnh tr ca vuaCandapajjota.

V ny tun lnh y, em theo hi chng hng ngn ngi n c tr .Nhng nhiu ngi vn n gia nhp hi chng kh hnh kia, nn tho amli ng dn nh trc. B-tt ni vi Mendissara:

- Trn bin gii x Suratha c dng sng Satodik, bn hy em chng n sny n c tr trn b sng y.

V ngi bo v y ra i. Cng cch y, ln th ba, ngi gi Pabbata n bo:

- Trong i lm c ni Anjana, bn hy n an tr ti .

Ln th t, ngi gi Kladevala n bo:

- Pha nam quc Avanti l ni Ghanasela, bn hy n an tr gn .

Dn dn tho am ti Kavittha li ng o d c nm hi chng n s in c tr nm vng khc nhau, tnh c my ngn ngi. Ri Kisavacchaxin php bc i S n c tr trong ng vin gn v tng tng qun, ti

kinh thnh Kimbhavat, trong quc ca vua Dandaki, n s Narada c trtrong a phn chnh ca dy ni Aranjara, cn Anusissa li cng bc oS.

Vo thi y, vua Dandaki tht sng mt cung phi m trc kia vua rt qutrng, nn trong lc bun phin, nng i ngao du n ng vin kia, khi thyn s Kisavaccha, nng lin ngh: "Chc hn y l k mang vn xui. Ta phivt b ti li ca ta trn ngi ca k ny ri i tm ra". Trc ht nng


22/412

cm chic tm xa rng ri nh ra mt ng nc bt ngay trn nm tc bnli ca v n s kia, nng cn nm que tm trn u v ny, ri i tm.

Cn vua nh n nng, li cho nng phc chc nh c. Trong lc lng saysa cung nhit, nng kt lun rng nng phc hi vinh d y l do vt b

c ti li ca mnh trn con ngi xui xo kia. Khng lu sau , vua licch chc ca v t s hong gia, lo ny cng i hi nng cung phi kia, nhcch g nng c phc chc. Nng k li l nh nng vt b ti li trncon ngi xui xo trong ng vin.

Lo quc s cng i vt b ti li ca mnh theo cch y, v cng c vuaphc chc nh c. Thi y dn dn c lon bin gii, lo quc s em mton qun i nh trn. Lo quc s ang cung nhit hn hoan kia tu vua:

- Tu i vng, i vng mun thng hay bi?

Vua bo:

- Thng.

Lo lin ni:

- Th th c ngi xui xo ang tr ng trong ng vin, xin i vng emti li n vt ln u g y.

Vua tn thnh kin y, phn:

- m binh s cng i vi trm n ng vin vt b ti li ln con ngi xuixo kia.

Khi n ni, trc tin vua ngm chic tm ri nh nc bt v th chictm ri trn m tc bn cht ca v n s, sau cn lm c t u ngi,c m qun lnh cng lm theo nh vy.

Khi vua i ri, v tng tng qun n, thy v n s, lin ly que tm ra khim tc v tm gi v ny tht sch s, xong li hi:

- c vua sau ny s ra sao?

- Tha ngi, tm ta khng sn hn g, nhng ch Thn phn n nn vo ngyth by k t ngy nay, quc ca ngi s tan tnh, ngi nn nhanh chn

tu thot i ni khc.V tng qun v cng kinh hi, v tu a. Vua khng tin, v th v tngqun em v con trn sang quc khc. Bc o s Sarabhanga (tc B-tt Jotipla u cu chuyn) nghe tin y, lin bo hai n s tr tui nmang Kisavaccha trn chic cng bay v trn khng. Cn vua nh trnxong, em m phn lon lm t binh tr v thnh.


23/412

Vo lc vua tr v, trc ht ch thn lm ma xung, khi cc xc chtc cn ma l cun tri i ht, li c trn ma hoa tri trn nh ct trngtinh khit, trn hoa tri c ma tin nh ri xung, sau c ma tin ln,tip theo l trn ma y chu bu ci tri.

Dn chng hn hoan lm bu vt bng vng rng. Sau ri xung trnngi trn mt trn ma loi binh kh, dn chng b phn thy tan tnh.K n l trn ma than hng nng bng trn ngi h, v trn cc m lacao nh ni y ri xung mt trn ma ct mn trn ngp mt khong rngchng su mi cubit (01 cubit = 45cm). Mt phn quc rng su midm b tn ph tan tnh v tin trn hy dit ny loan ra khp ton ci Dim-

ph-.

Cc lnh cha trong cc x ch hu, ba v vua Kalinga, Atthaka vBhmaratha ngh thm: "Ngy xa, Ba-la-ni, vua x Ksi l Kalbu

phm ti vi n s Khantivd, truyn k rng vua y b nut vo lng t;cng vy vua Nlikra em cc n s cho ch n tht; vua Ajjuna c ngncnh tay phm ti vi tr gi Angrasa nn cng cht cch nh trn; nayvua Dandaki phm ti vi tr gi Kisavaccha, nn tng truyn cng b tantnh quc , hy dit ht thy. Chng ta khng bit cc v vua y ti sinhci no; khng ai tr ngi Sarabhanga. o s ca chng ta c th ni viu ny. Vy chng ta hy i hi ngi".

Ri c hai ba v vua theo l nghi trng th ng i hi chuyn ny. Nhng dc ba v vua nghe tin n nh vy nh kia, cng khng bit thc h ra

sao, mi v c tng rng ch ring mnh ln ng, nn khi khng cn cchxa Goghvari my, c ba v vua gp nhau, cng bc xung cc vng xa vng ln mt chic vng xa duy nht cng ln ng n b sngGodhvari.

Vo lc y, Thch Thin ch ng trn ngai hong cm thch, xem xt byvn v t nh thm: "Ngoi tr ngi Sarabhanga, bc o s, khng c aitrn trn th hay thin gii c th gii p cc vn trn. Vy ta hy i hingi. Ba v vua kia i n b sng Godhvari hi ngi Sarabhanga, bco s. Ta cng s n hi ngi vn ba v kia hi.

Sau c ch thin ca hai thin gii h tng, ngi ging trn. Ngay hmy, n s Kisavaccha t trn, nn lc c hnh tang l, v s hi chng n sc tr nhiu ni khc nhau, n dng dn ha tng bng g thin n hathiu ngi, v quanh ch ha thiu khong chng nm dm, hoa tri rixung nh ma.

Bc i S, sau khi xem xt vic ct gi phn di ct ca v t xong, linvo am cng cc n s theo hu, v ngi xung. Khi cc vua n b sng, c


24/412

ting nhc qun hnh tri. Bc i S nghe vy, bo n s Anusissa:

- ng hy ra xem nhc y c ngha g?

Ri cm bnh nc ung, n s n , khi thy ba v vua, ngi ngm vn ku thm hi:

1. Vng vng, xim o tht cao sang,Ch v eo gm nm bo trn,Trn trng knh cho ch i tng

Danh g, cho bit, gia trn gian?

Nghe li ngi, ba v vua lin xung xe nh l ngi. Trong ba v, c vuaAtthaka ln ting p li ngi qua vn k th hai:

2. Bhi-ma, danh Ka-lin-ga,Cng trm, At-tha, chnh hiu ta,

Yt kin ch hin nhn kh hnh,n y tham vn, ba vua.

Nh n s bo ba v vua:

- Th th tu i vng, cc ngi n tn ni cc ngi mun, sau khi tmra, ngh ngi, cc ngi vo am, nh l hi chng n s ri em vn rahi bc o s.

Nh vy ngi chuyn tr thn mt cng ba v vua, ri tung ln bnh nc vlau ht nhng git nc rt ra ngoi, ngi nhn ln thy Thch Thin ch,c ch thin h tng ng o, ang ging trn ng trn lng Thin tngEravana, nh n s lin i thoi vi Thin ch qua vn k th ba:

3. Ngi ng trn cao, gia ci tri,Nh vng trng ta nh vng soi,i Thin thn, dm xin ngi dy,Danh ting ngi sao ci i.

Nghe th, Thch Thin ch p vn k th t:

4. Su-ja, danh ting trn triTn gi Ma-gha ci i,

Thin ch hm nay va ging thThm hin nhn kh hnh bao ngi.

Lc y n s Anusissa ni vi ngi:

- Tu Thin ch, xin ngi hy theo chng thn.

Ri cm bnh nc, v n s vo am, ct bnh nc xong, lin n bo tin chobc i S bit c ba v vua cng Thin ch giang lm hi ngi mt s


25/412

vn . Lc y hi chng n s vy quanh o s Sarabhanga ang ta giamt khong rng c ro che. Ba v vua n nh l chng n s, ri ngi ngixung mt bn. Cn Thch Thin ch ging h n gn hi chng chptay vi cho v tn thn hi chng ny qua vn k th nm:

5. Ch hin danh vng lng vangUy lc thn cao c sn sng,Hoan h ta cho mng Thnh chngTr ti siu vit m ngi phm.

Thch Thin ch cho hi chng nh vy xong lin ngi ring ra trnhkhi su c tt lc ngi. Sau n s thy ngi ngi pha di hi chng linngm vn k th su:

6. Thn th ca ngi lo Thnh nhnBc mi hi hm khp khng gian,

Sak-ka Thin ch lin li bcTrnh cc mi ch Thnh nc nng.

Nghe ni vy Thch Thin ch p vn k khc:

7. D cc Thnh nhn tui giGy mi xc phm mi ngi ta,

Nhim lung kh a hng ngt,Ta vn yu mi Thnh bc ra

Hn cc trng hoa thm rc r;Ch Thin chng ght chuyn kia m.

Ni vy xong, ngi thm:

- Ny Tn gi Anusissa, ta gng cng n y hi mt s vn , xin hycho php ta lm vic y.

Nghe li Thch Thin ch, n s Anusissa lin ng dy cho php ngixong, v n s ny lin ngm hai vn k vi hi chng n s:

8. Su-ja phu tng. Ma-gha-va,1

Th ch lng danh, cha qu ma,Dp l yu tinh, Thin y,c ao c hi chuyn cng ta.

9. Ai y trong cc bc hin nhnGii p vn tht kh khnCho c ba vua ang tr ncV Sak-ka, cha t Thin thn?


26/412

Nghe vy c hi chng n s u bo:

- Ny Hin gi Anusissa, bn ni chng khc no bn khng thy qu tbn ang ; ngai tr bc o s Sarabhanga ca chng ta, cn ai xngng tr li cc vn kia na?

Ni xong, cc v y lin ngm vn k khc:10. Sa-ra-bha Thnh gi, chn hinThanh tnh, thot ly mi trc phin,

Php t, tinh thng tr gii lut,Gii tr nghi hoc ca nhn thin.

Ni xong hi chng bo n s Anusissa:

- Tha Hin gi, xin Hin gi nhn danh Thnh chng n nh l bc os v tm c hi tha vi ngi v vn Thch Thin ch t ra.

V ny chp thun ngay ri tm c c hi, lin ngm vn k khc na:11. Thnh chng mong cu bc o s

Kon-dan-na, xa sch nghi ng:Ch ny c nhiu ngi bo

nng cc hin tr lo gia.

Bc i S lin chp thun v ngm vn k sau:

12. Cho php ngi em hi chuyn gThc lng ngi vn c mong nghe,

i ny, i k, ta u bit,Tr chng nghi nan mi vn .

Sau khi c bc i S cho php, Thin ch ra vn ngi chun b hi.

*

Bc o s ngm k lm sng t s vic ny:

13. Thin ch tm Chn l php trn,n ch Hin gi lng khoan hng, ngi hc nhng iu mong bit,

V bt u tham vn mi phn.

14. Ci g ta phi dit hon tonM chng bao gi hi tic khng,V ci g ta cn vt bM ngi hin thin thy ng lng?

Li ai ta phi cn kham nhn


27/412

Cho du l th l tn cng,y chnh l iu ta c munKon-na Thnh gi ni cho thng.

*Bc i S ngm k gii thch vn :

15. Sn hn l tm phi dit trM ta chng hi tic bao gi,Gi nhn, gi ngha cn qung b,

c tn ng ngay bi bc t.Ta phi nhn li t mi pha

D li th l tht v b,Lng kham nhn y, hin nhn bo, nht ngi cao qu tht l.

Thin ch:

16. Nhng li th c ca hai ngiTa phi kin tm chu ng hoi:

L bc trn, ngi cng ng cp;Song lm sao nhn nhn bao liCa ngi thp km hn ta na,

L vic ta mong hc hi ngi.

Bc i S:17. Li c th t cc bc trn,Ta thng kham nhn bi lng king,

Hoc khng tranh ci ngi ng ng;Song nhn li th k thp hn

L chnh vin lng thnh nhn nhc,Nh li hin Thnh vn thng khuyn.

Cc vn k trn y l nhng li i p gia hai v. Khi ngi ni xong, Thch Thin ch bo bc i S:

- Tha Thnh gi, trong phn u ngi bo: "Nhn nhn li th l ca mingi, l lng kin nhn ti thng", song nay ngi li bo: "Nhn nhnli th l ca k di, ngi ta ni, y mi l lng kin nhn ti thng";li ni sau khng n khp vi li ni u tin ca ngi.

Lc y bc i S ni vi Thin ch:


28/412

- Tha Thin ch, li sau cng ny ca ta dnh cho mt ngi nhn nhn lini th l ca mt k m ngi y bit l thp km hn mnh, cn li niu tin ca ta l do khi ch nhn b ngoi, ta khng th bit chc hon cnhca ngi khc c thp km hn ta hay khng.

Ri nu r tht kh khn khi ch nhn b ngoi m phn bit ngi thpkm hay cao sang, tr phi l phi qua tip xc thn mt, ngi lin ngm k:

18. Kh nhn ho nhong v b ngoiM on hn, thng hay gi dngTi tn xut hin trong i.Vy th, bn hi, ta khuyn nh

Hy nhn li th ca mi ngi.

Khi nghe iu ny, Thch Thin ch y lng tn thnh, cu xin ngi:

- Tha Tn gi, xin Tn gi thuyt ging cho chng ta bit li lc ca lngnhn nhc ny.

Bc i S lin ngm k:

19. Sc mnh qun vng n bc noCng khng thng li chn binh ao

Bng hin nhn to nh kham nhn:i nhn xa tan mi hn cu.

Khi bc i S thuyt ging cc cng c do nhn nhc to nn nh vyxong, cc v vua suy ngh: Thch Thin ch hi vn ca ring ngi, m

li khng cho chng ta c c hi hi vn ca chng ta".Bit c c vng ca cc vua y, Thin ch ring bn vn ngi chun b trc y qua mt bn, v khi a ra mi hoi nghi ca cc v vuakia, Thin ch ngm k ny:

20. Li ngi ang dy tht m tai,Song mun nghe thm mt chuyn ny:

Xin hi phn Dan-da cha tCng ba tng phm li lm gy,Ci no phi ti sinh y a,V ph Thnh hin th gii y.

Bc i S ngm nm vn k gii p cc vn trn:

21. Th n tan tnh c quc gia,V lm nhc Thnh Ki-sa

Dan-da ng xung Ku-ku aTrn ngp than hng ha bi tro.


29/412

22. N-li y hong ht ri voa ngc trong nanh vut ch ngao,V nho bng hin nhn, o s,

Php s chng phm li lm no.

23. Cng vy Aj-ju-na git ngayThnh nhn thanh tnh, luyn tu dy,

An-gi, nn b x u xungHnh h thn trong chn a y.

24. Ka-l-bu chy ti Dim cungGia kh au th thm, hi hng,V hi hin nhn c hnh

"Bc thy nhn nhc" ting vang lng.

25. Ngi tr nghe xong cc chuyn trnV min a ngc kh trin min,Chng h hi o S hin tr,

Nh Chnh nghip, sau t ci thin.

Khi bc i S nu r cc ci m bn v vua kia phi thc sinh v, ba vvua ny gii ta c ht mi nghi ng. Ri Thch Thin ch ngm vnk nu ln bn vn ca ngi:

26. Li ngi ng qu trng m taiSong mun nghe thm mt chuyn ny:

Ai c ngi i xem "c "?Th nhn gi "tr gi" l ai?

Ngi trn xem k no "thnh tn",Ai k vn may chng b ri?

Bc i S lin ngm bn vn k tr li:

27. Khu, hnh chng t t iu thn,T tng trnh xa mi li lm,Chng di gian nhm ch h lit,

c xem "c " gia nhn qun.

28. Gii p vn , tr tu thm,Khng lm iu c c, v lng,


30/412

Li hay ng lc em khuyn nh,c mi ngi xem ng "tr nhn".

29. Bit n v nhn n lnh,Lm nh bun au vi nhit tnh,Chng t bn hin lng vng chc,Mi ngi ca ngi "k tm thnh".

30. K no ti kho trong tay,Chn tht, du dng, rng lng thay,

i ng, n cn, ngi cm phc,Vn may chng b k nh vy.

Bc i S tr li bn vn trn nh vy, chng khc no lm vng trnghin ln bu tri. Sau l nhng cu hi p khc na:

Thin ch:

31. Li ngi ng thn phc m tai,Ao c nghe thm mt chuyn nyc hnh, vn may, hin tr thin,Ci no ti thng gia trn ai?

32. Ngi thin xem hin tr ti cao,Nh trng che khut cc v sao,

c hnh, hin lng cng vn tt,R rng bc tr phi theo mau.

33. Li ngi thn i tht m tai,Mong c nghe thm mt chuyn ny:Mun t thnh tm minh tr tu,

ng no hnh ng phi theo hoi?u l tr o xin cho bitNh vic no ngi c tr ngay?

Bc i S:

34. Kt bn ngi uyn bc lo thnh,Nh tham vn, hc tr thng minh,Phi nghe theo cc li khuyn tt,V vy con ngi tr tu sinh!

35. Bc tr nhn tham dc gic quan


31/412

Thy y bnh kh, lm v thng,Gia tham, u no gy kinh hi,

An tnh, hin nhn d chng mng.

36. Vy iu phc c nghip, ly tham,Tu tp t bi v lng tm,Vi mi hu tnh u qu mn,Tm thanh tnh, n Phm thin cung.

Trong khi bc i S thuyt ging nh vy v cc ti li do tham dc gy ra,ba v vua cng vi m qun s u on tr tham dc nh ly c tnh t bi i tr. Bc i S bit c vic ny, lin ngm k tn thn c ba v vua:

37. Nh thn lc nn cha Bhi-maCng vi ngi, ny cha At-tha,

i Ka-lin-ga hin hch,n y cc v lun ba,Xa lm n l cho tham dc,Nay c t do gii thot ra.

Nghe vy c ba v i vng ngm k tn thn bc i S :

38. Chnh ngi l bc tha tm thng,Nh vy, t vua n o qunGii thot khi vng vy dc vng,

Xin ngi ban b mt hng n

Chng ta qu tht u mong ct n nim an lc Thnh nhn.

Sau bc i S ngm vn k khc ban cho cc v c n ny:

39 Ta ban iu cc v mong cu cc v xa c dc mau,Hoan h v bin, tm thm m,t thnh cc lc c v sau.Nghe vy cc v ngm k tn ng:40. Mi vic lm theo lnh ca ngi,

Nhng g ngi ngh ti u thi, tm thm m v bin ht n lc an d c hoi.

Sau bc i S ban lnh truyn i gii cho m qun s ca ba v vua vbo hi chng kh hnh ra v qua vn k ny:

41. Vinh d thay ving Ki-sa,


32/412

Gi y ch v hy v nh,Hi ch hin Thnh danh lng ly,Hy tr an trong tnh lc kia,Nim h lc trong i Thnh hnhChnh l Cc lc ti cao xa.

Cc Thnh nhn ny tn ng kin ca ngi bng cch cung knh nh lngi, ri bay ln h khng tr v c tr ca mnh. Cn Thch Thin cht ch ngi chp tay nh l bc i S chng khc no tn knh vng nht,ri cng hi chng ra v.

*

Thy vy, bc i S ngm cc vn k sau:

42. Nghe thuyt ton Chn l ti caoBi hin nhn ging iu thanh tao,Ch Thin tr li min thin gii,

An lc, n tnh thm thit sao!

43. Li l Thnh hin dy lt tai,Mang y ngha, ging thanh bai,

Ai tinh cn tp trung tm trTm t chuyn , s thy ngay:

ng nhp tnh theo tng cp bc,Thot ly Thn Cht c quyn oai.

Bc o S thuyt gio nh vy a n qu A-la-hn ti thng v bo:

- Khng phi ch ngy nay, m ngay c ngy xa na, cng c trn ma hoatri nhn dp l ha tng Thnh th ca Mc-kin-lin.

Ri Ngi ging by cc Thnh v nhn din Tin thn:

- Thi y Salissara l Sriputta (X-li-pht), Mendissara l kassapa (Ca-dip), Pabbata l Anuruddha (A-na-lut-), Devala l Kaccyana (Ca-chin-din),Anussisa l nanda, Kisavaccha l Kolita (tc Mc-kin-lin),Sarabhanga l B-tt, cc ng phi hiu Tin thn ny nh vy.

-ooOoo-


33/412

523. Chuyn thin n Alambus (Tin thn Alambus)

Thin ch In-dra, ng vn nng,

Cu chuyn ny bc o S k trong lc tr ti K Vin v vic mt T-kheob m hoc bi ngi ca thi k phng dt trc kia.

Ton th ti cu chuyn c k li y trong Tin thn Indriya s432. Lc y gi bc i

S hi v T-kheo:

- Ny T-kheo, c tht ng sinh tm bt mn chng?

- Tha vng. Bch Th Tn, qu ng vy.

- Do ai gy nn?

- Bch Th Tn, do ngi v c ca con ngy trc.

-Ny T-kheo, n nhn ny lm hi ng, chnh v k m trc kia ng mt Thin lc, v phi nm lit sut ba nm rng trong trng thi tn lontm tr, n khi hi tnh, ng than khc thm thit. Ni xong Ngi k chov ny cu chuyn qu kh.

*

Ngy xa di triu vua Brahmadatta Ba-la-ni, B-tt ti sinh vo mtgia nh B-la-mn quc Ksi. Khi n tui trng thnh, ngi thng

tho mi mn hc thut v sau ngi xut gia vo rng sng bng c qurng. Lc by gi, mt con nai ci sng trong vng tho am ca v B LaMn ny, n c v ung nc sui c ha ln tinh dch ca ngi, ri li sinhlng say m ngi n n mang thai v t n tr lun ni gn nhca n s.

Bc i S xem xt k vn v bit c s tht ca trng hp trn. Vsau, nai ci sinh mt nam nhi, v bc i S chm sc hi nhi y vi tnhph t. Hi nhi c t tn l Isisinga.

Khi chng trai n tui trng thnh, ngi cho chng th gii tu hnh v khi

ngi gi, ngi dn chng n rng Nri v cn dn :- Ny con yu qu, ngay trong vng Tuyt Sn ny c nhiu n nhn tip nh hoa, chng thng em tai ha tn khc cho nhng ai ri vo uylc ca chng; vy con ng cho chng chinh phc.

Chng bao lu sau , ngi t trn v sinh ln Phm thin gii. Cn n sIsisinga trong lc tham thin nhp nh, an tr ti vng Tuyt Sn kia lm


34/412

mt nh i kh hnh khc nghit, hnh h xc thn mt.V uy lc cngc ca n s ny, cung ca Thch Thin ch xem xt tm ra nguyn nhnv suy ngh: "Ngi ny s h ta xung khi ngi v Thin ch, vy ta quytsai mt Thin n i ph hoi cng c ca v ny".

Sau khi quan st ton th gii ch Thin, gia m hai mi lm triu nngth n ci tri, ngi thy ngoi tr Thin n Alambus, khng c ai xnghp vi cng vic ny hn c. Ngi lin triu nng n, v ban lnh chonng phi i ph hoi cng c ca Thnh nhn thanh tnh kia.

*

gii thch vn ny, bc o S ngm vn k u:

1. Thin ch In-dra2 , ng vn nng,Xa kia git Va-tra thn,Triu nng Thin n vo cung inV bit nng mu chc ly lng.

2. "Thin n A-lam", Thch truyn:" trn hi chng ca ch Thin

Bo nng n gp I-si n

Quyn r chng say m mi duyn". Thch ch phn bo Alambus:

- Nng hy tm gp Isisinga, dng uy lc ca nng chinh phc chng v phhy cng c ca chng.

Ri ngi ngm vn k:

3. Hy theo cm d st bn chngV chnh chng l bc Thnh nhn,Trong lc i tm ngun Cc lc,

Li cn chin thng c Thin hong.Nghe ni vy, nng Alambus p hai vn k:

4. Gia bao Thin n, tu Thin hong,Sao ch ring nhn n tin nhan,V bo phn hn i quyn rThnh nhn e da chic ngai vng?


35/412

5. Vn Nan-da, cc lc thn tin,C bit bao Thin n diu huyn,

n lt mt nng trong m y,Xin giao vic ng ra nguyn trn.

Tip theo Thch Thin ch ngm ba vn k:

6. Nng ni ng thay, Lc vinNan-da-na, trm bit vn tinNhiu Thin n dim ku dung scSnh kp nng, thng c ngm xem.

7. Nhng ny, hi tuyt th tin nng,Chng c ai dng k m nhn

iu luyn nh nng, hng quyn rThnh nhn bng mi cch in cung.

8. Vy nng qu tht a hoa khi,Hy bc ln ng, t n i,Dng lc thn kia l m scBuc hin nhn n phc oai tri.

Nghe li ny, nng Alambus ngm hai vn k:

9. Phn hn s quyt, tu Thin hong,

Tin bc ln ng phng mnh banSong vn lo u phn thip dm

Liu mnh hi bc Thnh nghim trang.

10. Bi v lm k ng thng thay,(Thip s run v ngh ny:)

Lm hi Thnh hin, nn phi a,n nn ngc ti kh au y.

11. Thin n A-lam ni vy xong,Khi hnh, nng lt tc nh phong,i li cun tnh nhn lng lyVo cc hnh vi bt tnh nhn.

12. n cnh rng kia na dm su,Thm ti rc cc chm du,


36/412

I-si tr n trong rng y,Nng bin mnh i chng thy u.

13. Tng sng tinh mm chm nng o,Trc khi vng nht hin ln cao,

Nng Thin n n gn hin gi,ang qut tho am sch bit bao!

Cc vn k ny pht xut t Tr tu Ti thng.

Lc y, v kh hnh ngm k hi nng:

14. Ai nh tia chp sng ngi,R rng nh th nh sao mai,i tay eo ngc, hoa tai im,Lp lnh t xa rc c tri?

15. Nh phn chin-n, ta ngt hng,Huy hong chng khc nh chiu dng,Yu kiu vc liu thanh thanh dng.Tuyt sc cho ai c ngm nng,

16. Du dng, trong trng vi lng thon,Nhn nhy nhp nhng nhn gt son,Yu iu thn nng bao dim l,

Lm ta say m c tm hn!17. Cp i nng ging chic vi voi,

Di thng thon dn tht mnh mai,Mng ca nng m m xc cmTrn nh mt g chi bi.

18. Rn nng l m lng mm,Ta tng chng t cc ng senT pha xa xa nhn ch thy

Ta h y dc thy en huyn!

19. i v sa nh na qu bu,Cng phng, khoe c cp hnh cu,Sn dn, cho du khng cy chng,Chng tht hon ton chng da u!


37/412

20. Mi li nng u thm tiTht l qu tng him hoi i!C di nh th linh dng ni,

Li v thm ba ngn rch ri!

21. Rng nng dng cht g lau chi.Trong sch, lun lun gi sng ngi,

Lp lnh c hm trn ln diChiu y tia sng, trng tinh khi!

22. i mt nng bu dc dng hnhKhi nhn, bao v p a tnh,Khc no i tri du en ly,T im mu o mp vnh.

23. Bm tc mt trn, chng qu di,Kt thnh tng cun, gn nht i,im vng u mt, mi thm ngtDu phn n hng qu tuyt vi!

24. Gia mi ngi theo nghip bn mua,Nui by gia sc hoc cy ba,Gia bao hin thnh y uy lc,

Nguyn sng i thanh tnh n c.

25. Trong mun loi gia ci trn gian,Ta chng thy ai snh kp nng,Thn ph l ai, cng qu tnh,Ta mong nng th l cho tng.

Trong lc v n s tn tng nng Alambusa t bn chn ln n nh u,khng st ng t k tc no, nng vn gi li yn lng v khi nghe chng

ni li l di dng nh vy, nng nhn thy tm trng ca chng dao ngbit dng no, lin ngm k ny:

26. Vn phc tri ban n bn lnh,Thi gian, Ca-dip hi, tri nhanh,Sao chng mi hi chi v vn,Chng phi i ta ch mt mnh?


38/412

27. Hy vo am tht, chn tu hnh,Chp ly ngay c hi chng minh

Ngn th giao hoan ny kht tingGia ngi sng bo o si tnh.

Ni vy xong, Thin n Alambus ngh thm: "Nu ta c ng yn, chng skhng n gn cho ta c dp quyn r chng, vy ta phi lm nh th sp

b chy".

Ri dng m nhn k lm dao ng quyt tm ca v n s, nng b chyv hng ban ny nng xut hin n gn chng.

*

Bc o S ngm k lm sng t vn :

28. Ni xong Thin n Lam-bu-sVi v t t ct bc xa

Danh s I-si, hng quyn rThnh nhn vng phi nghip dm t.

*

V n s thy nng b i, lin ku ln:

- Nng i ri.

V chng nhanh nhn chn li nng, trong khi nng ang chm chm bcra, ri ly tay nm tc nng li.

*

Bc o S ngm k lm sng t vn :

29. Nh gi, Thnh nhn lt vi vngC ngn nng chy trn xa chng,

Hng say eo ui theo Thin n,Chp ly u, li mi tc nng.


39/412

30. Chnh ti ni chng ng lng yn,Hng nga m cht gia tay tin,Tc th cng hnh chng tiu htTrc lc thn m hoc o in!

31. T nim nng bay n Ngc cungTi Nan-da Thng uyn mun trng,

Ngc hong hiu r iu nng c,Phi vi thin xa lp lnh vng.

32. Trang hong ging tri yn cng,T im cn ai ph my tng,Ti , Thnh nhn nm khut phc

Trong tay Thin n lm ngy trng!

33. Ba nm rng r lt qua uChng khc no, giy lt bng cu,Cho n pht sau cng, Thnh giTr mnh thc khi cnh tay mu!

34. Cy xanh chng thy khp ni ni,V chic b th cnh thi,Thm thm ngn cy vang vng miTing sn ca lnh lt ngn di.

35. Nhn quanh, chng nc n au thng,Nh l ng cay phn ti hn:"Ta chng cu kinh, dng l vt

Ni y chng cng t ng n.

36.Ta tr rng hoang vng, c thn,No ai ngi cm d mnh chng?

Ai dng t hnh lm tiu tnTt c lng tm vi tr nng,Chng khc con thuyn y bu vt

B chm m gia chn trng dng?"

Nghe vy, Alambus ngh thm: "Nu ta khng ni r, t chng s nguynra ta, vy ta phi ni cho chng hay". Ri nng hin hnh ra ng bn cnh


40/412

chng ngm k:

37. Thin ch Sak-ka phi n y,Nguyn lm t n phc tun ngi;D v tnh thip khng hay bit,

hi ngi trong cc lc ny.Nghe nng ni vy, chng lin nh li li cha dy, ri than khc v vicchng b ph tan ht cng hnh ch v bt tun li cha, v ngm k:

38. Thn ph ta, Ca-dip i nhn,Tr hin khuyn nh tr bung lung:"N nhn cng ging hoa sen p,Thn trng, thin nam, trc lc thn!"

39. phng n sc m hn,

Him ha u y chc k gn.Do vy, lng nhn t thc yNghim ng khuyn nh tr phng thn.

40. Phng dt, ta cam chu b quaNhng li thng tu ca cha gi,Than i, n c, ta au n,

Nay sng rng hoang, d xt xa!

41. i c, ta nguyn ra lm thay,Vng li cha dy k t y,Th nh vong mng cn hn phiTr li ng xa li c ny.

Sau , chng t b dc lc, v tham thin nhp nh. Cn Alambus thy rcng c tu tp ca chng bit rng chng t Thin chng, lin hong scu xin chng tha ti.

*

Bc o S ngm hai vn k lm sng t vn ny:

42. Bng chc A-lam hiu r rngLc chng kin nh, tht can trng,Vi qu nh l hin nhn y,

Lp tc nng m ly gt chng.


41/412

43. "Xin dp li nh, ng Thnh minh,Thip gy mt chuyn ty nh,

Khi ch Thin ci tri vinh hinRng ng kinh hong nghe i danh".

*

Sau , chng Thin n ra i v bo:

- Ny Thin n, ta tha ti cho nng, thi nng hy i ni no ty .

Ri chng ngm k:

44. Tam thp tam Thin, hng phc lnhCng V-sa3 , cha t qun sinh,V nng Thin n, xin t gi,

Nng c t do tha nguyn mnh.T t chng xong, nng tr v thin gii trong chic xe vng y.

*

Bc o S ngm ba vn k lm sng t vn ny:

45. m ly i chn bc tr nhni v pha hu, diu quanh vng,

Chp tay, dng iu cu tha ti,Nng hin hnh i khi mt chng.

46. Nng Thin n li ci xe vng,Lng ly yn cng c im trang,Mi v huy hong khn ngc ph,

Nng phi nhanh n ci thin ng.

47. Nh uc hng hay chp le ngang,Nng du hnh vt thng tri quang,

Sak-ka Thin ch hn hoan phn:"Chng c nguyn no trm chng ban".

Khi nhn c iu c do ngi ban, nng ngm vn k kt thc:

48. V du Thch, cha ch ThinBan thip iu tm c nguyn ring:"Xin chng bao gi cn cm d


42/412

Thnh nhn no ph b li nguyn".

*

n y bc o S chm dt Php thai dnh cho v T kheo kia v ginggii cho cc Thnh cng nhn din Tin thn: - Khi cac Thnh ktthc, v T kheo y c S qu D lu:

- Lc by gi Alambus chnh l ngi v trong nhng ngy phng dt c,Isisinga l v T kheo thi tht ny v bc i Thnh, cha chng, chnh lTa.

-ooOoo-

524. Chuyn long vng Samkhapla (Tin thn Samkhapla)Dng iu thanh tao, tng p xinh,

Cu chuyn ny c bc o S k trong lc tr ti K Vin, lin quan ncc phn s trong nhng ngy trai gii (B-tt gii).

Lc by gi, nhn dp ny bc o S tn thn mt s c s hnh tr traigii v bo:

- Cc hin nhn ngy xa t b cnh gii huy hong ca Long vng(Nga) v hnh tr trai gii.

Ri theo li thnh cu ca cc T kheo, Ngi k cu chuyn qu kh.

*

Ngy xa mt v vua x Magadha (Ma-kit-) cai tr thnh Rjagaha(Vng X). Thi by gi, B-tt sinh lm vng t ca Chnh hu, ct tn l Duyyodhana. khi n tui trng thnh, ngi thng t cc mnhc thut ti Takkasil v tr v triu thm vua cha, ph vng lin truynngi cho ngi v xut gia tu hnh ti ng vin.

C ba ln trong ngy, B-tt n yn kin ph vng thi by gi c tnknh v cung phng trng th. Vic ny gy tr ngi khin vua cha khng ththc hnh ngay c nhng php mn lm pht khi Thin nh, nn ngi suyngh: "Ta ang hng y li dng cng vi s tn sng tt bc, nu ta cn y th khng th no on tr tham dc c. Vy ta ng ni g vihong nhi c, c vic b i ni khc".


43/412

Th l khng ni g vi mt ai, ngi ri ng vin v vt qua bin gii caquc Ma-kit-, ngi dng mt lu l trong quc Mahimsaka, gn niCandaka, bn dng sng Kannapen un khc, l ni n bt ngun t hSamkhapla. Ngi an tr ti ni n khi thnh tu cc php mn lm phtkhi Thin nh, ngi tu tp cc Thng tr, v ch th thc nhng g ngikim c. Mt v Long vng loi Rng Nga, c danh hiu Samkhapla,sinh trng t dng sng Kannapenn cng hi chng ng o loi Rng,thnh thong n yt kin v n s ny, nn ngi thuyt php cho Longvng.

Lc by gi vng t nng lng gp cha m khng bit hin ngi u, nnthn hnh i tm. Khi bit c ni ngi ang c ng nh th, vua cng mty tng ng o n yt kin ngi.

Sau khi dng li mt on ng ngn cch ni y, vua cng mt s cn

thn i v pha lu n s. Lc y Long vng Samkhapla ang cng mty tng nghe thuyt php, nhng khi thy vua n gn, lin ng dy vicho bc tr gi ri t t ra v.

Vua vi cho ph vng v sau cc nghi l thng thng ca i bn traoi xong, vua hi:

- Bch Tn gi, v vua no va yt kin Tn gi?

- Ny vng nhi, l Long vng Samkhapla.

Vng t lin mong c ving thm cnh gii Nga v v huy hong v i

. Khi li cng cha vi ngy, ngi cung cp ph vng thc phmnh thng l ri tr v thnh.

Ni , ngi cho xy B th ng ti bn cng thnh, nh cng c bth y, ngi gy chn ng khp ci Dim-ph-. V c nguyn lncnh gii Rng Nga, ngi lun hnh tr gii lut v gi cc phn s trongngy trai gii nn khi mng chung, ngi ti sinh vo cnh gii Rng Ngalm Long vng Samkhapla.

Dn dn qua thi gian, ngi m chn cnh huy hong ny, nn t khi cnguyn ti sinh lm ngi, ngi li hnh tr cc ngy trai gii; nhng trong

cnh gii Rng Nga, vic hnh tr gii lut khng c kt qu g, gii cca ngi li b hao tn.

T , ngi la b cnh gii Nga v n mt ni khng xa dng sngKannapenn y, cun mnh quanh t kin gia ng ci v ng mn,ngi quyt tm gia ngy trai gii v thc hnh gii c. V ngi bo:

- K no cn da tht ta th c ly ht i.


44/412

V nh vy theo hnh b th, ngi hy sinh thn mnh, nm trn t kin, anngh ti trong cc ngy mi bn v rm gia thng, c hai tun ngi trv cnh gii Nga.

Mt ngy kia, khi ngi ang nm , thc hnh gii lut xong, c mt m

mi su nam nhn t lng bn cnh, thm n tht nn lang thang vo rng,cm v kh trong tay. Khi tr v chng kim c th vt g, chng thyngi nm trn t kin lin ngh: "Hm nay ta chng bt c mt con tc knh no na, vy ta phi git rn cha ny m n tht".

Nhng v s thn mnh ngi qu to ln, d chng c bt c ngi, ngicng s thot ra, nn chng ngh rng phi m ngi bng cc cy cc ngaykhi ngi ang nm cun mnh v sau khi gy thng tch cho ngi nhvy, chng s bt ngi i. Th l chng cm cc tin n gn ngi.

Lc by gi B-tt bin hnh to ln nh chic thuyn rng cc k xinh p

ta vng hoa li t trn mt t, i mt nh qu Gunja, chic u nh ahoa Jayasumana.

Khi nghe ting chn ca mi su ngi kia, ngi ngng u ln t thn thcun trn, m to i mt rc la nhn c bn i n cm c cc trong tay.

Ngi suy ngh: "Hm nay c nguyn ca ta s thnh tu trong lc ta nm y, vy ta phi nht tm cao v hy sinh thn mng ta cho bn chng, khichng ly dao m ta, gy thng tch y mnh my ta, ta cng khng cm mt ra cm hn nhn chng". Ri gi vng quyt tm ny v s phmgii lut, ngi du u vo gia m mo v nm yn. Bn ngi kia n

gn ngi nm y ui ko l i trn mt t. Sau li th ngi xung,chng dng cc nhn m vo tm ch trn thn ngi ri ly gy tre muen, gai nhn th m vo cc vt thng ang nt n, xong li tin

bc, li ngi theo bng dy thng buc vo tm ch y.

Bc i S t lc b thng tch bi cc nhn kia, chng h m mt hay cmhn nhn chng, song khi ngi b ko l i bng tm si dy y, u ngichc xung, p vo t. V th khi chng thy u ngi r xung, chng tngi trn con ng dc cao, m qua mi ngi mt chic cc mng, nhcu ngi ln, lun si dy vo mi, v sau khi buc u dy xong, chng li

nhc u ngi tip tc ko i.Va lc y mt v in ch tn gi l Alra trong thnh Mithila thuc quc Videha, ang ngi trong mt c xe sang trng du hnh cng nm trm cxe na, trng thy bn c nhn ang c li B-tt trn ng, lin cho cmi su ngi trong bn chng mi ngi mt con b, mt nm tin vng,y y phc bn trong ln bn ngoi, li cho v con chng kim hon eo, xong bo chng th ngi ra.


45/412

B-tt lin tr v cung in Nga, lp tc em theo m ty tng ng o,n gp Alra, v sau khi tn dng cnh p ca Long cung Nga, ngiem ng v .

Ngi ban tng i vinh hoa ph qu cho ng, cng vi ba trm Long n v

mi th hng lc th thin gii. Alra sng mt nm trn ti cung thtNga hng mi thin lc xong, lin bo Long vng:

- Ny hin hu, ta mun tr thnh n s tu hnh.

Ri em theo mi th cn dng cho i n s, ng ri Long cung Nga in vng Tuyt Sn tu hnh, an tr ti mt thi gian di. Dn dn, ngitip tc ra i n gn thnh Ba-la-ni v an tr trong ng vin.

Hm sau ngi vo thnh i kht thc, tin vo cung. Vua Ba-la-ni thy dinmo ngi qu tht uy nghi lin cho gi ngi vo yt kin, t ngi ln chic

bo ta c bit v ban cao lng m v. Cn vua ngi trn chic bo tathp hn, nh l ngi xong, li m o vi ngi, vua ngm vn k u:

1. Dng iu thanh tao, tng p xinh,Chc con dng th phit trm anh,

Nim vui th tc sao ri b,Khoc o tu, theo lut Thnh hnh?

Cc vn k sau y l nhng li i p xen k gia v n s kh hnh vvua:

n s Alra:

2.Tu Cha cng, ta nh r rnhCung Long vng n, dng oai linh,Qu lnh pht xut t thanh tnh,

Nn nguyn khoc o Thnh hnh.

c vua:

3. Chng mi hi kinh hoc dc, snKhin hin nhn phi b li chn:Ni cho ta r iu mong bit,

Tnh tn tm ta pht trin dn.n s Alra:

4. Tu i vng, trong bc hi h,Trn ng ta thy l cn

ang li Rng ln, dy xing tri,Chin thngci vui tr li nh.


46/412

5. Cha thng, ta lin n ht to:- Kinh hong, ta sng st khng ng"Cc ngi, li qui long u ,

c ng, lm g n na c?"

c ng:

6. Rng ln ngi ang thy tri vyD hnh, cho thc phm ta yA-l-ra, chng cn m cHng mn ngon hn m v ny.

7. T y ta vt thng v nhMi a dng dao x tht ra,

Thng thc tht ngon, v phi bit,T th rng rn chnh nh ta.

Alra:

8. V Rng ny mi bt trong rngang b ko v nu mn n,Ta tng mi b cho mt v,Cc ngi th n khi dy chng?

c ng:

9. Tht b nghe qu tht bi tai,Rng rn h tht by nay,Li y, A-l, ta chp thun,T y, tnh bn s lu di.

Alra:

10 Chng th ngi ra khi si dyBuc xuyn qua l mi cng thay,Cha Rng thot c vng t ti

Hng mt v ng, ngh lt giy.

11. Vn nhn ng, sn sng bay,Quay li ngm ta, mt l y,Trong lc ta nhn theo hng y,

Nh ngi cu nguyn chp i tay:

12. "Nhanh chn chy trn, hi thn bng,


47/412

E li sa vo l ch nhn,Trnh bn bo tn, d thong thy,

Nu khng, t phi ha vo thn".

13. Ngi vi n h nc p trong,i b lau sy ln o hng,Trong lng hoan h, khng cn s,

Ln xung vc su thm mt mng.

14. Va khi bin mt, v Long vngHin l thn thng thc r rng,Thi n cn, y tin cn,

Li tri n cm ng can trng.

Long vng:

15. Ngi thn thit vt ng sinh thnh, cu i ta, bn ch tnhn tn tay xng, nh chnh bnNim hoan lc trc c hi sinh,A-l, ngi ving ni ta ng,Cung in y kho thc phm lnh.Chng khc In-dra thnh thng gii,Ma-sak-ka, x s lng danh.

- Tu i vng, sau khi ni xong nhng li ny, Long vng cn ca tngthm cnh gii ca ngi qua cc vn k:

Long vng:

16. Quc ta bao cnh tuyt viDi chn c mt ph xanh tichng vn ct bi trn ng l,chn y, ly su, hng lc thi.

17. Sn bng, tng ngc bch bao quanh,

Xoi p sum su t din thnh,Chm tri chn mui khoe sc thm,Bn ma thay i sut nm lnh.

18. Gia rng xoi y, in bng vngNgi ngm, then ci bc chn ngang,Rc r cung nh kia ni bt


48/412

Hn ln chp le gia khng gian.

19. T im bo chu, p d thngBit bao tranh v qu trang hong,By tin phc sc xa hoa qu,Trc ngc ong a chui ht vng.

Alra:

20. Sam-kha i ng ln mauLu thng, quyn uy tht ti caoc dng ln ngn hng ct tr,y cung hong hu c ngi giao.

21. Nhanh nhn mt tin n gia by,

Cm vin ngc bu trong tayNgc lam qu ha y thn lc,T mi ta mt chic ngai.

22. Rng cha nm tay dn n niSng sng cao sang, mt chic ngai:"Xin ngi an ta, ta ngi cnh

Nh ng sinh thnh, thm thit thay!".

23. Thm mt nng theo kp lnh ngi

n cng bnh nc trong tay,Ra chn, hu h ta chu oNh chnh hu chu Long y.

24. Thm nng tin na tht nhanh chnDng chn vng cm thp cm ngonGia v thm nng cng cm d

K thm n m v cao lng.

25. Tri nhc ln- v chng hiu rng l cha - Chng hng mongChim lng ta, cng nh Long

em th thn tin tn cng.

Ri v cha rng n gn ta ngm thm vn k:

26. Ba trm t thip, hi A-l,


49/412

Trm c sn y c y m,Tt c u lng thon yu iu,Yu kiu dung sc vt lin hoa,

Ka xem! Chng ch chiu tn ,Xin nhn li ban tng ca ta.

Alra ni tip:

27. Mt nm thin lc hng trn y,Ta hi Long vng mt chuyn ny:"Sao c tin cung lm ni tht,

Lm sao cung in n phn ngi?

28. Tin cnh ny thnh tu ngu nhin,c ngi xy? Tng vt ch Thin?

Long vng xin ni iu chn tht,Sao n an nhn cnh tin?

Sau y l cc vn k i p nhau gia i bn:

Long vng:

29. Chng phi tnh c, chng t nhin,Chng do ta to, hoc ch Thin,Chnh nh thin nghip ta, ngi bit,

Nh c hnh, ta hng cnh tin.

Alra:30. Hnh nguyn g, u Thnh o cao,

c g tch tr phc ngy sau?Long vng, xin ni, ta mong bitNgi hung tin cung bi cch no?

Long vng:

33. Ta nguyn li kia, sng trn iTu nhn tch c gp gom hoi,Cung ny, nh , sau cng hng,Thc phm trn y cha khp ni.

Alra:

34. Cuc i d sng rc bao ngy,V khc, hoan ca chng ko di,

K yu hi ngi v i lc,L hn lm dng s xa bay:


50/412

Rng thn sao u khng cn sc,Ngi chu thua by h tin vy?

35. Ngi chu au v qu hi hng?Do u nc c tiu vong?Sao ngi thn lc y rng y,M phi chu au bi c nhn?

Long vng:

36. Ta chng thua v qu hi hng,Chng ai lm i lc tiu vong,Mi ngi tha nhn bao cng c

Nh bin b cao, chng ngp trn.

37. Ngy trai mi thng gi hai ln,Chnh bui kia ngn chn bc ng,Mi su chng trai, tay nm

Dy thng, thng lng cc k sang.

38. Bn c nhn m thng mi taXuyn dy thng y, ko ta qua,n au, ta chu, i nh phn,Gi Thnh nht cho khi phm m.

Alra:39. Thy trn ng vng, tri ging di

Hnh p, khng l, i lc oai:"Bc tr hin vinh", ta tht ln,"Sao nguyn i kh hnh, tha ngi?"

Long vng:

40. Ta chng cu con, chng c giu,Chng mong th mng c di lu,Song trn nhn th ta mong sng

N lc anh hng t ch cao.Alra:

41. Tc ru chi chut, dng oai hng,Phc sc hong y, mt la bng, thm chin-n, ngi rc rXa xa, no khc Nhc thin thn.


51/412

42. Hng bao n hu lc tri cho,y mi iu d c m,Ta hi Long vng, xin ni tht,Ci ngi sao li mun an c?

Long vng:

43. Khng u tr th gii ngi iThanh tnh, iu thn c thy ri,Ch sng gia i ngi th tc

an tr sinh t kip sau thi.

Alra:

44. D hng y hoan lc d thng,Cng Long vng sng sut nm trng,Gi ta vnh bit, ra i mu,

Khng na, v xa c hng.

Long vng:

45. Th nhi trm vi l cung nhnc luyn hu ngi, lnh phc tun,Chc chng k no gy xc phm,V ngi, trm thy rt thng thn.

Alra:

46. mt m cha thm thit tnh,Hn hoan trn ngp c gia nh,Cn nhiu ngi qu yu con tr,Song lc ti cao gia chng sinhTa c thy y, Long hi,V ngi y thm thit bn mnh.

Long vng:

47. Bo chu trm c im hng vn

em i ph cho k thiu phn,Nhn ly v nh, khi ph qu,Xin a tr ngc li Long qun.

n s sau khi ni xong nhng li ny, lin tip tc nh sau:

- Tu i vng, sau ta p li Long vng: "Tu i , ta khng manggiu sang, ta ch mun xut gia tu hnh".


52/412

Sau khi xin ban mi vt cn thit cho i sng tu hnh n s, ta t gicnh gii Nga cng vi Long vng, v khi mi ngi tr lui v, phn tavo vng Tuyt Sn tu tp.

Ni xong, n s ny li thuyt gio cho vua Ba-la-ni v ngm thm hai vn

k :48. Dc tham trn th thong qua nhanhChng phc tun quy lut trng thnh,Thy kh pht sinh t i dc,Tn tm dn bc n tu hnh.

49. Ngi tn nh tri rng, tiu vong,Gi tr, mun loi r mc thn,Ta ch tr an trong Thnh hnh,

Ti u l Thc th thun chn.Nghe li ny, vua ngm k p li:

50. Bc hin c tr tu uyn thm,Ch v tu Thin nh ch tm

mc ti cao, m tt cChng ta phi luyn tp tinh cn;

Nghe li ngi dy, cng Long ,Trm thc hnh ton nghip thin chn.

V n s mun khuyn khch tinh tn lc ca vua, lin ngm k kt thc:

51. Bc hn, c tr tu uyn thm,Ch v tu thin nh ch tm

mc ti cao, m tt cChng ta phi luyn tp tinh cn;

Nghe li ta dy, cng Long ,Cha thng thc hnh nghip thin chn.

V ny thuyt gio nh vy vi vua v sau khi li bn thng ma ma,lin tr v Tuyt Sn sng v tu tp T V lng tm n khi mng chung,

c ti sinh Phm thin gii.Cn vua Samkhapla. trong sut qung i cn li, chuyn tm hnh tr ccngy trai gii, b th, cng nhiu thin s khc, nn sau khi mng chung,ngi i theo nghip ca mnh.

*


53/412

Khi Php thoi chm dt, bc o S nhn din tin thn:

Thi by gi, v vua cha tr thnh n s kh hnh chnh l Kassapa (Ca-dip), vua Ba-la-ni l nanda (A-nan), n s Alra l Sriputta (X-li-

pht) v Long vng Samkhapla chnh l Ta.

-ooOoo-525. Chuyn tiu Sutasoma (Tin thn Culla-Sutasoma)

Hin hu, thn dn th hp y..,

Cu chuyn ny bc o S k trong lc tr ti K Vin v s tu tp vinmn hnh xut gia ca Ngi.

Phn u cu chuyn tng ng vi phn u ca Tin thn MahnradaKassapa s 544, tp VII.

*

Ngy xa ti thnh B-la-ni, ngy nay l kinh thnh Sudassana, c vuaBrahmadatta tr v. Chnh hu ca ngi sinh ra B-tt. Khun mt ngi sngrc nh trng rm, v th ngi c t tn Somakumra (Nguyt CungVng t). Khi ngi n tui trng thnh, v ngi thch ung nc tri cySoma v hay c thi quen ti ru l vo nn ngi c mnh danhSutasoma (ngi lm ru Soma).

n tui khn ln, ngi c truyn dy cc mn hc thut ti Takkasil v

khi tr v nh, ngi c vua cha ban chic lng trng. Ngi tr v quc rt ng php, cai qun c mt lnh th rng ln cng mi su ngn cungtn, vi nng Candadevi lm chnh hu. Dn dn hong gia cng thm ngc, ngi m nhm chn vi cuc sng gia nh nn lui vo rng, mongc th tr gii lut tu hnh. Mt ngy kia, ngi triu ngi ht tc vo phn

bo:

- Khi no khanh thy si tc bc trn u trm, khanh phi ni cho trm bit.

Ngi ht tc tun lnh, sau thy mt si tc bc, lin tu vi ngi ngay.Vua bo:

- Vy khanh hy nh ra v a cho trm.

Ngi ht tc ly ci nhp vng nh ra v t vo tay ngi. Bc i S thysi tc bc, ku to:

- Thn ta sp b tui gi tn ph.

Ri ngi kinh hong cm si tc bc bc xung lu, ng ln ngai t trc


54/412

thn dn.

Sau , ngi triu tm mi ngn triu thn do v i tng cm u v sumi ngn B-la-mn do v t s ca triu nh lnh o, cng nhiu cnthn v dn chng n bo:

- Tc bc xut hin trn u trm, trm gi ri, cc khanh phi bitrng trm mun thnh n s.

Ri ngi ngm vn k u:

1. Hin hu, thn dn t tp y,Qun s tin cn, hy nghe vy:Gi u tc bc ta dn hin,Ta mun tr thnh n s ngay.

Nghe vy, mi ngi trong m kia u tht vng ngm vn k ny:

2. Bt xng li kia tht ra,Mi tn Hong thng thu tim ta:

By trm cung n, tu Hong thng,S th no khi cha xut gia?

Tip theo, bc i S ngm vn k th ba:

3. K khc s khuyn chng ht bun,Chng u kiu dim, tui thanh xun,Cn ta hng ch ln thin gii,

Nn mun lm tu s n thn.

Cc v qun s khng th no p li vua c lin i yt kin Thi hu vtrnh cu chuyn vi b. Thi hu lin vi v i n hi vua:

- Ny vng nhi, qun thn bo rng vng nhi mun lm n s, c ngchng?

B li ngm hai vn k:

Than i! Ngy bt hnh nh vy,Ngy c vng nhi gi m y:V qu v tnh nhn l thm,Con nh lm n s t nay.

5. Bc phn, than i, qu ng thiS-ma yu qu cho i!V tnh trc l su cay ngCon quyt tu hnh, vng t i!


55/412

Trong khi Thi hu than khc nh vy, B-tt khng tht ln li no. Thihu vn ngi mt mnh khc lc mi. Sau qun thn tu vi ph hong.

Ngi i n ngm k sau:

6. Php no y hng dn vng nhi

Mong c ri vng quv bit ly,B mc lo thn i qunh qu,n am tm n tu tr?

Nghe vy, bc i S lin trn an ngi. Ph vng li bo:

- Ny vng nhi Sutasoma, cho d con khng thng tic g n song thnna, con vn cn nhiu vng t, cng cha lm. Chng khng th no sngthiu con c. Vy i n khi chng trng thnh ri vng nhi hy xutgia tu hnh c c chng?

Ri ngi ngm vn k th by:

7. Vng nhi nhiu u t, e rng:Ht thy cn ang bp mng,n lc vng nhi va vng bngNi bun no snh chng hay chng?

Nghe li ny, bc i S p vn k:

8. Qu tht, thn nhi c lm con,Chng cn ang tui mng non,

D bao nm sng gn bn chng,

Con phi gi y vnh bit lun.Th l bc i S thuyt Php cho ph vng v khi nghe ngi thuyt Php,vua cha bnh tm li, ri qun thn thng bo cho by trm cung phi. H ttrn thng lu bc xung yt kin ngi, m ly chn ngi v ngm vn k:

Lng ngi chc phi v v bun,Hoc gi ngi khng bit xt thng,Nn c nguyn theo i n s, cung tn khc ni c n!

Bc i S nghe h khc than nh vy trong lc h ng mnh di chn ngiv go tht, lin ngm thm mt vn k:

10. Lng ta khng th v v bunDn thy au vy, cng xt thng,Song vic tu hnh ta quyt

ta hng cc lc thin ng.


56/412

Sau khi, qun thn trnh ln chnh cung hong hu. B ang mang thai nngnhc v ngy sinh cn k, b lin n gn bc i S, nh l ngi v knhcn ng qua mt bn ri ngm ba vn k:

11. Than i! bt hnh chnh l ngy

Thip c xe duyn Cha thng y,V qu v tnh nhn l thm,i vng quyt ch xut gia ngay.

12. Bc phn, than i, chnh ngyCng So-ma kt tc xe dy,V chng mc ai su cht,Quyt ch theo i n s y.

13. Mn nguyt khai hoa k gn,Mong chng li, hi vng qun,

Khi con sinh h, ngy su thmThip bit t y mt Cha cng.

n lt bc i S ngm vn k p:

14. Mn nguyt khai hoa ti hi,Ta ch n lc tr ra i,

Ri ta t gi ngay vng t,Xut th, ta thnh n s thi!

Nghe ngi ni vy, b khng th no kim ch ni su thm c na, linly hai tay m ngc, bo ngi:

- Tu Cha thng, t nay cnh vinh quang ca i ta khng cn na.

Ri lau dng l xong, b li than khc thm thit.

Bc i S ngm k an i b:

15. Vng hu mt huyn hoa mt m,Xin nng ng khc na v ta,Nguyt Nga, ln thng lu an ngh,

Ta s i, lng chng thit tha!Khng th no chu ng ni li ni ca ngi c na, b vi bc lnthng lu ngi khc mt mnh. Lc y v thi t ca B-tt thy vy, hi

b:

- Ti sao mu hu ngi khc y?

V chng ngm k ny hi m:


57/412

16. Mu hu c ai khin m bun,C sao m khc, li nhn con?

Ai trong hong tc lng v o,V m, con nh git sch lun.

Hong hu lin ngm vn k p:17. Khng ai dm hi n ngi kia,

Ngi khin ta su kh no n,V chnh ph vng con ni:"Ta khng oi tng, s ra i".

Nghe li m, thi t ni:

- Tu mu hu, sao mu hu li ni th? Nu qu vy th chng con tht bb.

Chng lin than khc v ngm k:18. C ln ta do khp hoa vin

Nhn l voi giao u trn tin,V th ph vng thnh n sTa lm g, hi k v duyn?

Sau , mt v vng t va ln by, thy anh v m ang khc, lin ngn m hi:

- Mu hu v hong huynh i, c sao li than khc?

V khi nghe duyn c, cu b bo:- Thi c, ng khc na, con s khng ph vng xut gia u.

Ri vng t an i hai v, xong cng nh mu bc xung khi thng lu,n yt kin ph vng v tha:

- Tu ph vng, thn nhi nghe ni ph vng sp ri b chng con m xutgia, mc d chng con khng mun, vy con khng chu ph vng i tuu.

Ri m cht ly c vua cha, vng t ngm vn k:

19. Mu hu ang ngi khc n non,Vng huynh cng mun gi cha thng,Con m vng ph bng tay vy,Chng cha i tri con.

Bc i S lin suy ngh: "Thng b ny tht l mi nguy him cho ta, ta lmth no thot c n y?". Ri nhn ngi nh mu, ngi bo:


58/412

- Ny hin nh mu, hy nhn vin ngc trang sc ny, ta cho ngi y, chvic em a b ny i ni khc, ng n cn tr ta.

V ngi khng th trnh c cu b ang nm cht ly tay ngi, ngi haban thng cho nh mu y v ngm k:

20. Gng nui vng t ln ln dn,em tr vui a chn khc hn,E tr ph tan nim h lc,Cn chn ta vi n thin ng.

Nh mu nhn mn qu thng v d dnh cu b ri dn i ni khc, bva than khc va ngm k:

21. V ta t khc ht minh chu,Ta chng mng chi - s th no?V Cha thng ta lm n s

Bo chu cn c ngha g u?

Lc y v i tng ca ngi suy ngh: "Chc c vua tng ngi ch c rtt bo vt trong cung thi. Vy ta s cho ngi bit c v s k". V th v nyng ln nh l vua v ngm k:

22. i vng y p mi kho tng,Cha thng to nn i ph cng,Ton ci th gian u khut phc,Ch lm n s, sng th nhn.

Nghe vy, bc i S p vn k:23. Kho tng y p cc kim ngn,Ta to nn i ph cng,Ton ci th gian u khut phc,

Nay lm n s, b phm trn!

Khi y mt v i ph thng va i n, c tn l Kulavaddhana, nghe lilin ng li, nh l vua v ngm k:

24. i vng, thn tt nh giu sang,

Chng m lm sao xit bc vng,Xin ngm h thn dng tt c,ng lm n s, sng th nhn!

Nghe li ny, bc i S p vn k:

25. Ny hi Ku-la, vn bit rngKhanh mong dng hin c kho tng


59/412

Song ta hng dch v thin giiNn khc t nhn gii dc tham.

Bc i S thuyt Php nh vy cho dn chng ri bc ln thng lu caCung Vn Hoa, ngi ng trn tng th by, ct bi tc v bo:

- By gi ta khng l g na i vi cc ngi, vy cc ngi hy chn mtv vua khc i.Cng vi nhng li ny, ngi nm bi tc ca ngi, khn iu, cng cc bo vt khc xung gia m qun thn dn chng. Qun thncm ly bi tc, ln lc trn mt t, ku go thm thit, ri mt m bi tni y tung ln cao, dn chng ng li li nhn theo bo nhau:

- C l c vua ct bi tc v nm xung cng khn i u c vom dn chng, cho nn mi c m bi tung ln gn cung in.

Ri h khc than ngm k:

32. Nhn m bi kia cht ta caoGn hong cung i Vn Hoa Lu,Chc rng Minh lng danh vng

ct tc ngi vi bo ao!

Cn bc i S truyn gi mt qun hu tm vt dng cn thit ca mtn s em n cho ngi, li bo ngi th ht tc co sch ru tc ngi, nmchic hang bo rc r xung bo ta, ngi ct b mi di la mu, p lnngi nhng ming vi ni li mu vng, buc ci chn t ln u vai tri,ri cm chic gy hnh kht trong tay, ngi i lui i i ti trn thng lu,

sau bc xung lu i ra ng, song khng ai nhn ra ngi khi ngi ixung c.

Cn by trm cung tn bc ln thng lu khng tm thy ngi, m chthy ng xim y ca ngi; lin bc xung bo mi su ngn cung phikhc:

- i Sutasoma, Cha thng tn qu ca ta tr thnh n s ri.

V h than khc bc ra. Va lc y dn chng hay tin ngi lm n s, ckinh thnh chn ng hn ln, dn chng bo nhau:

- Ngi ta bo c vua tr thnh n s ri.H u t tp ti cung mn, ku ln:

- Cha thng chc ang mt ni no .

Ri h x ra khp ni ngi thng lui ti, song khng tm c ngi, hi lang thang y va than khc, va ngm k:

33. Ny y, cung in, thp lu vng,


60/412

Lng lng vng hoa ta ngt hng,Rn rp bao cung tn m n,Ngy xa Cha thng ng du thng.

34. Ging mc vng hoa, dt ngc vng,Ta nhn cung in nc cao sangl ni hong tc chu bn cnh,

i kiu hng bc dc ngang.

35. y vn thng uyn rc mun hoa,Thay i quanh nm vi cc ma,

Rn rp bao cung tn m n,Ngy xa Cha thng ng loan xa.

36. H kia ph khp m sen xanh.Ni chn chim mung n ln quanh,Tt c hong gia chu cnh ,

Ngy xa Cha thng vn du hnh.

C th dn chng va i khp ni va than khc ri tr li sn chu, hngm k:

37. Tht bun thay Cha thng So-ma b ngai vng xut gia,

Mc chic hong y, ngi ro bcNh voi n c lc ng xa.

Ri h ra i, b ht nh ca c, dt theo con ci i tm B-tt v cha m,chu cht h cng i theo vi mi su ngn cung phi ca ma. C kinhthnh nh bi sa mc v dn chng i theo nhau c. B-tt v dn chngchim c mt vng mi hai dm v ni Tuyt Sn.

Lc y Thch Thin ch, ch tm n i s Xut th ca ngi, lin boVissakamma:

- Ny hin hu Vissakamma, vua Sutasoma t b th tc. Ngi phi cni n c, v dn chng t tp quanh ngi ng lm.

Ngi li triu v ny n bo:

- Hy i dng am tht n s di mi ba dm, rng nm dm trn b sngHng vng ni Tuyt Sn.

V ny tun lnh, cung cp cc lu n s y mi vt dng cn thit v li


61/412

lm mt con ng dn n , ri tr v thin gii.

Bc I s theo ng ny n vng am tranh, sau khi ngi th i gii, ngili truyn gii cho m dn chng, dn dn a s c th gii nn khu vcmi ba dm ny ng o ngi tu. Lc by g, vic Vissakamma xy am

n s ra sao, i chng c truyn gii nh th no, vng am tht ca B-tt c sp t ra sao, u c hiu theo nh kiu trong Tin thnHatthipla s 509, Tp V. y, nu c mt dc tng hay t kin no khiln trong tm bt c ngi no, bc i S lin n gn ngi trnkhng, ngi kit gi gia khng gian v thuyt php qua hai vn k :

38. Qun i chuyn i dc ngy xaKhi v mt ngi vn ct a,Ko s kinh thnh hoan lc yLm bng dc vng, phi tiu ma.

39. Thot ngi tham m, t iu thn,Thin ngy, m vi th nhn,

Ngi s hng ngi nh thng gii,Ni ngi hnh thin n chung phn.

Hi chng Thnh nhn ny hnh tr li gio hun ca ngi, nn c ti sinhln Phm thin gii, cu chuyn c k ging ht nh trong Tin thnHatthipla.

*

Sau khi bc o S chm dt thi Php thai, Ngi bo:

- Ny cc T kheo, khng phi ch by gi, m c ngy xa na, Nh Lai lm i s Xut th.

V Ngi nhn din Tin thn:

- Lc by gi, song thn l vng ph v mu hu trong triu nh, Candl m Rhula (La-hu-la), Thi t l Sriputta (X-li-pht), tiu vng tl Rhula, nh mu l Khujjutar, v ph thng Kulavaddhana l Kassapa(Ca-dip), v i tng l Moggallna (Mc-kin-lin), hong Somadattal nanda (A-nan) v vua Surasoma chnh l Ta.

-ooOoo-


62/412

Chng XVIII - Phm Nm Mi Bi K-ooOoo-

526. Chuyn cng cha Nalinik (Tin thn Nalinik)

Nhn kia! Mt t chy kh cn,Cu chuyn ny bc o S k trong lc tr ti K Vin, v vic mt Tkheo b ngi v ca thi k phng dt c cm d.

Khi k chuyn ny, Ngi hi v T kheo v ai ng lc ng. ng p:

- V ngi v c.

Bc i S bo:

- Qu vy, ny T kheo, n nhn y lm hi ng. Ngy xa chnh v nngy m ng sa a mt ht Thin lc v b sp hon ton.

Ni xong, Ngi k cu chuyn qu kh.

*

Ngy xa khi vua Brahmadatta tr v B-la-ni, B-tt ti sinh vo mt gianh B-la-mn giu c phng Bc. Khi ngi khn ln, v c hunluyn mn hc thut, ngi xut gia lm n s. Sau khi t c thn lcnh tu tp Thin nh, ngi vo tr n ti Tuyt Sn.

Ging nh cu chuyn c k trong Tin thn Alambus (s 523), mt connai ci th thai v ngi v h sinh mt nam t c t tn l Isisinga. Khicu b ln khn, cha cu truyn gii cho cu v dy cu mi php mndn n Thin nh.

Nh php mn ny chng bao lu chng t c thn lc v hng th cclc trong min Tuyt Sn, ri nh php kh hnh, chng tr thnh mt bcHin tr chuyn tu kh hnh n cung ca Sakka ( Thch) Thin ch brng ng v c ca chng.

Thin ch suy xt, tm ra nguyn nhn lin suy ngh: "Ta phi tm cch ph

tan cng hnh v ny". Trong khong ba nm lin, tri ngng ma xungquc Ksi, x s ny thnh kh cn nt n, khng mt v ma no ktqu c. Dn chng b nn i bc bch lin t tp trc sn chu v ontrch vua.

ng trc ca s m rng vua hi h c vic g. Dn chng tu:

- Tu Thnh thng, trong ba nm lin, ma trn tri khng ri xung, c


63/412

nc b kh chy, dn chng v cng kh s, xin Thnh thng hy cu trima.

Vua th nguyn gi c , hnh tr ngy trai gii, nhng vn khng c maxung.

Ri chnh vo lc na m, Thin ch Thch ging h ti hong cung,chiu sng la khp vng va ng trn khng. Vua thy ngi lin hi:

- Ngi l ai?

Ngi p:

- Ta l Thch Thin ch.

- Ti sao ngi ging th?

- Ny i vng, ma c ri trn quc ca ngi chng?

- Khng c ma ri.- Th ngi c bit ti sao chng?

- Trm khng bit.

- Trn vng Tuyt Sn, ny i vng, c mt n s tn l Isisinga, V nyhnh tr kh hnh ht sc khc nghit, khi tri sp ma, ng gin d nhn lntri khin ma ngng li.

- Vy phi lm sao y?

- Nu cng hnh v ny sp th ma s ri xung.

- Nhng ai c th chin thng c ca v y?

- Ny i vng, cng cha Nalinik ca ngi c th lm c vic ny.Xin hy triu nng n y v bo nng n ni ph tan cng hnh ca vn s kia.

Sau khi khuyn bo vua nh th xong, Thch Thin ch tr v ci cangi. Ngy hm sau, vua hi vi qun thn v triu cng cha n bonng qua vn k u:

1. Nhn kia mt t chy kh cn,Quc chm trong cnh li tn,Con hi, Na-li, i n ,

Khin La-mn n phi quy hng.

Nghe li ny, nng p vn k th hai:

2. Lm sao con chu c gian nan,Khi gia by voi lc bc ng


64/412

Trong chn rng xanh xa vng y,Lm sao ct bc c bnh an?

Vua cha li ngm hai vn k:

3. Con hi, i v m lc cung,

Ri t y phi vi ri chnLn xe g c trang hong kho,Ng gi cng nng tin thng ng.

4. Chin m tng, cng vi b binhChnh t hng ng hy bao quanh,Vi m hn sc con cn kp

Khin o nhn kia quy ly mnh.

Nh vy, v mun bo v quc , vua ni vi cng cha nhng vic

khng nn ni bng li nh trn. Cn nng sn sng tun theo lnh cha. Thl sau khi cung cp cho nng mi th cn thit, bo nng ln ng cngm cn thn kia.

H i n gn bin gii v sau khi ng tri , h truyn a cng chai theo con ng do cc sn nhn ch dn. Rng ngy hm sau, h vo nvng Tuyt Sn, tin st vng n am y. Ngay lc by gi, B-tt con trai li tho am, cn ngi vo rng hi qu di. Cc sn nhn n gn vngtho am, ng ni c th nhn thy r, va ch lu cho Nalinik va ngmk:

5. Ni bt vi hng chui l xanh,Gia Bhur-ja khm lm cy cnh,

Nhn xem, lu ca I-si y,Xinh p hin ra mt mi tranh.

6. Chc rng lm khi ng kiaPht xut t trong la ta rac p nh tay bc trNi danh thn lc tht cao xa.

ng lc B-tt i vo rng, m cn thn ca vua vo bay vy vngn c y v canh chng k, h cho cng cha gi dng mt n s kh hnh,khot ln mnh nng y trong y ngoi bng v cy p c t im mi thtrang sc, ri bo nng cm mt qu cu c v mu, but vo mt si dyv a nng vo vng am tranh kia, cn chnh h ng canh bn ngoi. Thl va chi qu cu, nng va tin vao am tht y.


65/412

Lc by gi, Isisinga ang ngi trn trng k t ti ca lu, thot trngthy nng tin n, chng kinh hong ng dy chy trn vo trong. Nngc tin gn ca lu v tip tc chi qu cu.

Bc i S ngm ba vn k lm sng t vit ny:

7. T im bo chu, tin li gn,Mt nng kiu n sng huy hong,

I-si ti nghip lin kinh hongVi bc vo am, chn n thn.

8. Lc ng trc thm ca o qun,Cng nng a vi qu cu trn,Thn hnh dim l nng ph din

L l hin ra trc mt chng.

9. Chng thy nng a th tht hay,T trong, chng vi phng ra ngay,Vt nhanh t tp lu tranh yChng tht ra li l th ny:

10. "Qu cy g ,dm tha ngi?D c tung xa tt tn tri,Cng s quay v ngi nh vy,Chng bao gi qu bt tm hi?

Nng p vn k ny, t cho chng bit v cy kia:

11. nh Hng sn n, chnh qu nh,Vn t ho khoe chn t giaC tht nhiu cy sinh qu y,

D tung cao vt tn tri xaVn cn tr li tay ln na,Chng c bao gi lc mt ta.

Nng ni di nh vy, nhng chng tin nng ngay, V c tng y l mtv tu kh hnh, nn chng n cn cho n nng v nhm vn k ny:

12. Xin vo an ta, hi hin nhn,Nhn thc n v nc ra chn,An ngh y, cng nhau th dngChm du, khoai y sn lng dng.


66/412

Chng trai tr thanh tn ny cha tng thy n nhn bao gi c, nn chng blung lc lin tin ngay cu chuyn l thng nng va k cho chng nghe; ricng hnh ca chng b nh bi v cc tr quyn r ca nng v Thin lcca chng tiu tan c. Sau khi chi a vi nng n mt mi, cui cngchng ng xung h tm ra v khi ht cn mt, chng tr v ngi tronglu, vn cn tng l mt n s, mt ln na chng hi nng ni u vngm k ny:

13. Ngi n y bi li no?Hn ngi thch ni ngn cao?i lng n tri sim, khoai sn,Song th sn mi trnh c sao?

Tip theo, Nalinik p bn vn k:

14. Hng Bc vng y, sui Thi Ha

Chy xui t dy Tuyt Sn ra,Trn b, thng cnh i k th,

Nhn thy n am y ca ta.

15. y xoi, Ti-lak vi s la,N r hoa kn vi qu hoa,Khc ht yn tnh vng vng li,Tha ngi ni y thy nh ta.

16. Ta on ch l, c sn khoai,Nhn y loi tri cy ti,Mt ni vui, p v thm ngt,

lt phn ta chim ht ri!

17. Mi th m, du, u mc trn ,Ngt ngo ti p ngt hng lan,Song ta s l cng gian nS ph nh ta, chn lc an.

Chng n s nghe ni vy, mun cm chn nng li cho ti khi thn phchng v, lin ngm k ny:

18. Thn ph i tm qu tht xa,Mt tri khut bng, s v nh,

kinh tieu bo - tap 9 - gs tran phuong lan dich

Documents