KIRGIZISTANDA

SANAYI VE TARIM

SANAYI

Resmi adı: Kırgızistan Cumhuriyeti

Başkenti: Bişkek (Frunze) (Nüfusu: 660.000)

Diğer önemli şehirleri: Oş, Pryzeval, Manas, Narin.

Yüzölçümü: 198.500 km2

Nüfusu: 4.530.000 (1993 tahmini). Nüfusun % 39'u

şehirlerde yaşamaktadır. Ortalama ömür 68 yıldır.

Çocuk ölümlerinin oranı binde 29'dur. Nüfusun %

37'sini 14 yaşın altındakiler oluşturmaktadır.

Km2 başına düşen insan sayısı: 22.8

Nüfus artış hızı: % 1.3

Genel Ekonomik Durum

1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla ülke Sovyet Birliğinin kaynaklarından mahrum kalmış, özel tüketimde düşüş görülmüş ve kamu harcamaları artmıştır. Bunun sonucunda 1991–1995 döneminde GSYİH 1990’daki seviyesinin yarısına inmiştir. Tüm ekonomik göstergeler kötüye gitmiş, hiperenflasyon, artan işsizlik ve reel gelirde düşüş yoksulluğun artmasına yol açmıştır.

1993 yılında ulusal para tedavüle girmiş, fiyatlar serbest bırakılmış, ticaret mevzuatı ile tarım sektöründe reform yapılmış, varlıklar özelleştirilmiş ve serbest bir ticaret rejimi kabul edilmiştir. Bu sayede ekonomi 1996 yılından itibaren normalleşmeye başlamıştır.

1998 yılında yaşanan Rusya Krizi ertesinde Kırgız ekonomisi istikrara kavuşarak yılda yaklaşık %5 oranında büyümüştür. Tarım ve madencilik sektörleri eskiden beri güçlü olarak tanımlanan sektörlerdir. Bunların yanı sıra, inşaat ve enerji ile ulaştırma, ticaret ve catering gibi hizmet sektörü alanlarında da sağlıklı bir büyüme gözlemlenmektedir.

2012 itibariyle Kırgızistan topraklarında faaliyet gösteren 24.900 bin girişimci bulunmaktadır. Söz konusu girişimcilerin yarısından fazlası tarım alanında çalışmaktadır. Tüzel kişilerin içinde ise büyük payı Bişkek’te yoğunlaşmış küçük işletmeler almaktadır.

Sektörler

Tarım sektörünün GSYİH’ye katkısı %22,1’dir. Ülkenin büyük bölümü yüksek steplerden oluştuğu ve ekilebilir alanların toplam yüzölçümüne oranı %7 olduğu için tarım sektöründe hayvancılık ön plana çıkmaktadır. Madencilik ve metalurji Kırgızistan’ın en önemli sanayi sektörüdür. Sektör, Kırgızistan’ın sanayi üretiminin yarıya yakınını gerçekleştirmektedir. Bu alanda özellikle altın sanayi önemli bir ağırlığa sahiptir.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar

Kırgız Cumhuriyeti’ne 1995 yılından bu yana giren doğrudan yabancı sermayenin %33,4’ü BDT ülkeleri menşelidir .

Dış Ticaret

Kırgızistan’ın denize kıyısı olmaması ve ithalata bağımlılığı, Eski Sovyetler Birliği ülkeleri dışında ticaret ilişkilerini geliştirmesinde önemli bir engel teşkil etmiştir. 1997 yılından itibaren artan altın ihracatı sayesinde yenidünya pazarlarına ulaşılmış, ne var ki, altın ihracatında yoğunlaşılması da ihracatta ürün çeşitliliğinin gelişmesine engel olmuştur.

Ekonomi:

Kırgızistan ekonomisi başta tarım ve hayvancılığa dayanır. Bu sektörlerden elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı % 36'dır ve çalışan nüfusun % 33.5'i bu alanlarda iş görmektedir. Üretilen tarım ürünlerinin başında tahıl, pamuk, şeker pancarı, mısır, tütün, kenevir, yağlı tohumlar ve çeşitli meyve ve sebzeler gelir. 1992'de 1 milyon 420 bin ton tahıl, 330 bin ton yer bitkileri, 130 bin ton meyve, 400 bin ton sebze üretilmiştir. Arazisinin dağlık ve bozkır olması dolayısıyla bu ülkede hayvancılığa daha çok önem verilmektedir. 1992'de 1 milyon 200 bin baş sığır, 9 milyon 200 bin baş koyun, 300 bin baş da domuz bulunuyordu. Kırgızistan bazı yerel zenginliklere de sahiptir. Civa, antimon, kömür, petrol, doğal gaz, çinko, kükürt gibi madenler çıkarılmaktadır. Maden gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı yaklaşık % 25'dir.

Para birimi: Som

Gayri safi milli hasılası: 7 milyar 22 milyon dolar. (Yıllık safi artış: % 5)

Kişi başına düşen milli gelir: 1550 dolar.

Dış ticaret:

İhraç ettiği ürünlerinin başında gıda maddeleri ve tarımsal hammaddeler, canlı hayvan, deri, çeşitli maden cevherleri ve tekstil ürünleri gelir. İthal ettiği malların başında da ulaşım araçları ve yedek parçaları, makineler, kimyasal maddeler ve dayanıklı tüketim malları gelir. Dış ticareti genellikle Rusya başta olmak üzere BDT üyesi ülkelerledir. Genellikle ihracatı ithalatını karşılamaktadır.

Sanayi: Kırgızistan'da en çok gıda sanayisi gelişmiştir. Ülkede çok sayıda konserve fabrikası bulunmaktadır ve bu alanda eski Sovyet cumhuriyetleri arasında dördüncü sırayı alır. Bunun yanı sıra elektrik, elektronik, ipek dokumacılığı, halıcılık, antimuan, diot, demir dışı metal, transformatör ve elektrik motoru üretimi alanlarında sanayi kuruluşları bulunmaktadır. Sanayi gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı yaklaşık % 20'dir. Çalışan nüfusun % 28'i sanayi sektöründe iş görmektedir. Buna maden tesislerinde ve kömür ocaklarında çalışanlar da dahildir.

Enerji: Kırgızistan'da 1991'de 14 milyar 903 milyon kw/saat elektrik üretilmiş ve tamamı yurtiçinde tüketilmiştir. Kişi başına yıllık elektrik tüketimi ortalama 3300 kw/saattir.

Kırgız Cumhuriyeti’nin ekonomisi ağırlıklı olarak tarım, sanayi ve ticarete dayanmaktadır. Tarım sektörü Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın %20’sini oluşturmakta, faal işgücünün de çoğunluğu tarım sektöründe istihdam edilmektedir.

Ülkedeki sanayi sektörünün önemli bir bölümünü de tarım ve hayvancılık ürünlerinin işlenmesine dayalı gıda sanayi, tekstil, deri-kürk ve benzeri ürünlerin üretimine dayalı hafif sanayi oluşturmaktadır.

Kırgızistan yaklaşık 890 dolar olan kişi başı yıllık gelir ortalaması ile fakir ülkeler grubunda yeralmaktadır.

2010 Nisan ayındaki halk hareketi ve özellikle 2010 Haziran’da ülkenin güney bölgesinde yaşanan müessif olayların ardından devlet bütçesi ancak bağışçı ülkelerce sağlanan dış yardımlar ve hibeler ile denkleştirilmeye çalışılmıştır.

Özel sektörün de doğrudan etkilendiği sözkonusu olaylar neticesinde Kırgız ekonomisi bir önceki yıla nazaran bir daralma yaşamış ve Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2010 yılı sonunda 2009 yılına göre % 1,4 azalarak 4.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

2010 yılı sonunda enflasyon oranı da bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 12 puan artarak % 19,2 olarak belirlenmiştir.

Öte yandan, dış borç yükü Kırgız ekonomisinin başlıca sorunlarından biri olmaya devam etmektedir. 2010 itibarıyla toplam dış borç 2,644 milyar dolar olarak belirlenmiştir.

1995-2010 döneminde toplam doğrudan yabancı yatırım istatistiklerine göre Kırgızistan’a yaklaşık 3,819 milyar dolar doğrudan yabancı yatırım yapılmıştır.

Kırgızistan’ın Sanayi Sektöründe 2090’dan Fazla İşletme Var

Bişkek, 16 Temmuz. /Kabar/. Kırgızistan’ın sanayi sektöründe

2090’dan fazla işletme var. Konu hakkında Enerji ve Sanayi

Bakanlığı Sanayi Konseyi’nin ilk oturumunda sunulan imalat

sanayisini geliştirme programında bildirilmektedir.

Bilgilere göre, 2012 yılının sonucunda GSYİH’in küçük oranda

- % 16,8 olmasına rağmen, ihracatın bütçeye dahil edilmesi

açısından sanayi ekonominin önemli sektörlerinden biri olarak

kalmaktadır. Sanayi yapısı 17 dalı içeriyor, onlardan ikisi

madencilik sanayisi, 14’ü imalat sanayisi ve sanayinin ayrı bir

dalı olarak enerji endüstrisidir. Programda sanayinin beş dalı

ekonomik ve vergi ödeyici olduğu belirtilmektedir.

Kırgızistan’ın sanayi politikası özellikle ülkedeki yün, pamuk ve ipek üretimine dayalı olarak hafif sanayi (özellikle giyim ve tekstil) sektörüne yönelik bir eğilim arz etmektedir. Kırgız hükümeti, sanayi işletmelerinde ithal girdilerden ziyade daha fazla iç kaynakların kullanılması yönünde bir siyaset izlemektedir.

Kırgızistan'ın başlıca sanayi ürünleri yünlü dokuma, deri işleme, makine ve madencilik ürünleridir. Diğer taraftan, bağımsızlıktan sonraki dönemde ülkedeki makina sanayi özellikle tarımsal ekipmanlar üretimindeki artış nedeniyle gelişme göstermiştir. Türk yatırımcılar için önemli bir işbirliği alanı olan ülkedeki gıda işleme sanayi, kötü çalışma koşulları, eskimiş üretim teknikleri ve teçhizatı ile gelişmemiş bir haldedir. Sanayi özellikle başkent Bişkek civarında yoğunlaşmaktadır.

Makina, otomotiv, gıda, çimento, cam ve konserve fabrikaları başlıca sanayi kuruluşlarıdır.

Ülkede kurulan hidroelektrik santralleri ekonomiye önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Kırgızistan’ın elektrik üretimi ağırlıklı olarak hidroelektrik santrallerinden üretilmekle birlikte bu sektörün hem üretim hem de ihracat açısından gelişme potansiyelinin yüksek olduğu görülmektedir. Ülke hidroelektrik kaynaklarının genişliği bakımından Rusya ve Tacikistan’ın ardından BDT ülkeleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır. Tien-Shan dağlarındaki buzulların erimesiyle yıllık 55,000 gigawatt saatlik bir potansiyel oluştuğu tahmin edilmektedir. Bu potansiyelin yılda yalnızca 3 Gigawatt saatlik bölümünün kullanıldığı, ayrıca Çin ve Güney Asya pazarları göz önüne alındığında, sektördeki büyük potansiyel açığa çıkmaktadır.

Ülkede gündeme gelmeye başlayan doğal güzelliklerin etkisi ile turizm faaliyetleri artmakta ve bu yönde yapılacak yatırımlara destek sağlanmaktadır.

Toplam sanayii üreti içinde, hafif sanayi, gıda sanayi ve makine üretim sanayi üretimi yaklaşık yüzde 80’e ulaşmaktadır. Gıda sanayi ve hafif sanayi üretimi bu oranın yüzde 60’ını bulmaktadır. Bu da sanayi kesiminin henüz tüketim malları ağırlıklı bir yapı arz ettiğini göstermektedir.

Kırgızistan’da sanayinin en büyük sorunu Rusya’ya bağımlı olmayı gerektiren koşullardır. Çünkü mevcut sanayinin idamesi için (yedek parça v.s. açısından) Rusya’ya bağımlılık söz konusudur. Aksi halde üretimin durması tehlikesi ile karşı karşıya kalınılabilir. Sanayi girdilerinin diğer ülkelerden sağlanması ekonomik güçlükler meydana getirmektedir.

Uygulanmaya çalışılan özelleştirme politikası sonucunda istihdam problemleri ortaya çıkmaktadır. Ayrıca üretim teknolojisi bakımından da çağın çok gerisinde kalınmıştır. Tüm bu olumsuzlukları doğal sonucu olarak da sınai üretim azalma göstermiştir.

1996 yılı için toplam sanayi üretimi, bir sonraki yıla göre yüzde 10.8 oranında artarak değeri 9.9 milyar som olmuştur. 1997’nin ilk ayında geçen yılın aynı dönemine göre sanayi üretiminde yüzde 28.8 oranında bir artış gerçekleşmiştir.

Kırgızistan’da 1996 yılında yatırım miktarı geçen yıla göre yüzde 18 artarak 4.2 milyar som olmuştur. Üretim amaçlı olmayan yatırımların toplam yatırım miktarı içindeki payı sadece yüzde 9.4 idi. Üretime yönelik yatırımların yüzde 61’i demir dışı metalürji sektörüne, yüzde 16’sı elektrik sektörüne yapılmıştır.

Kırgız Cumhuriyeti’nin ekonomisinde tarımdan sonraki ikinci büyük sektör sanayi sektörüdür. Ancak, tarım ve yeraltı kaynaklarının işlenmesine yönelik bir takım sanayiler kurulmuş ve gelişme göstermiştir. Özellikle gıda sektöründe önemli gelişmeler gözlenmiştir. Kırgızistan’da gıda sanayi ve konservecilik alanında Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında dördüncü durumdadır.

Ekonominin oluşturduğu zor koşullar, doğal olarak sanayi sektörünü de olumsuz etkilemiştir. Finansman yetersizliği, hammadde ve malzeme sıkıntıları ve eski teknoloji sorunları ile karşı karşıya olan Kırgızistan’ın sanayi üretiminde, geçmiş yıllarla kıyaslandığında sürekli bir düşüş gözlenir

Kırgızistan’ın yamaçları ormanlarla kaplıdır, bu da yüzölçümünün yüzde 3.7’si civarındadır. Ülkenin 600.000 hektarlık tarım arazisinde ceviz ağacı ekili olup, ağaçların kerestesinden de yararlanılmaktadır.

Kırgızistan’da hafif sanayi kesimi ekonomide büyük yere sahiptir. Ülkede bu alanda faaliyet gösteren 125 kuruluş vardır. Tekstil sektöründe çok sayıda fabrika ve birlik (holding) vardır. Üretimin bir bölümü ihraç edilmektedir. Örneğin saf yünden iplik veya ipliklik yün gibi.

Elektrik makinelerini, Elektrik Makinaları Kurumu üretmektedir. Kurumun 11 fabrikası vardır. İnşaat malzemeleri (kiremit, tuğla, boya, sıhhi tesisat) üretim tesislerine büyük ihtiyaç duyulmaktadır. Ekmek ve unlu mamuller sanayii ise gelişme göstermektedir.

Bir tarım ülkesi olan Kırgızistan’da, yer altı kaynakları da ülke ekonomisi için önemli bir koz oluşturuyor. Başta altın olmak üzere, çeşitli madenler ülkeyi zenginleştiren unsurların başında geliyor.

Ülke ekonomisi öncelikli olarak tarım ve madenciliğe dayalıdır.

Tahıl üretimi ve özellikle buğday üretimi tarımsal üretimin yaklaşık yarısını teşkil etmektedir. Bu alanda uygulanan ithal ikameci politikalar nedeniyle tahıl üretimi tek başına Kırgız GSYİH’sinin yüzde 10’unu karşılar duruma gelmiştir. Ülkede üretilen diğer başlıca tarım ürünleri ise pamuk, tütün, şeker pancarı, meyve ve sebzedir. Hayvancılık kesiminin de ağırlıklı olarak yer aldığı bir tarım ekonomisi izlenmekte ve en çok küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır.

1970 yıllarında çeşitli madenler çıkarılmaya başlanınca madencilik sektörü hızla gelişmeye başlamıştır. Kırgızistan’da altın, uranyum, doğalgaz ve elektrik üretimi yapılmaktadır. Kırgızistan, dünyada onuncu büyük altın üreticisi ve ihracatçısı ülkedir.

Sanayi sektöründe en önemli faaliyet gıda işleme alanında görülmektedir. Gıda işleme sektörü aynı zamanda en cazip yabancı yatırım alanlarındandır. Sanayi sektörünün yaklaşık ¾’ü imalat sektörü kaynaklıdır. Altın ve gıda işleme haricinde imalat sektöründe elektrik, gaz ve su üretim ve dağıtım faaliyetleri göze çarpmaktadır.

Tarım ve hayvancılık

Tarım sektörü, Kırgızistan ekonomisinde yüzde 35’lik bir paya sahip. Ülkedeki insan gücünün yüzde 55’i tarım sektöründe faaliyet gösteriyor. Tarım faaliyetlerinin en yoğun olduğu yerler ise, ülkenin güney batısındaki Oş ve Celalabad illeri, Fergana vadisi, kuzeyde Talas ve Çuy vadileri, ayrıca Issık Göl çevresindeki tarım alanları.

Tarım ürünleri açısından, tütün, pamuk, patates, üzüm ve sebzeler en çok üretilen maddeler. Başta tütün ve pamuk olmak üzere, bunların bir bölümü de ihraç ediliyor. Tabii hayvancılığın da önemli boyutlarda olduğu ülkede, saman üretiminin de fazla miktarda olduğunu unutmamak gerekir. Ayrıca buğday, arpa, mısır gibi tahıl ürünleri de bol miktarda elde ediliyor.

Kırgızistan’ın geniş ve verimli otlaklarında koyun, keçi ve sığır yetiştiriliyor. Hatta bazı bölgelerde “yak” adı verilen Tibet öküzlerini yetiştirenler de var. Ayrıca at sürülerine, kümes hayvanlarına ve domuz yetiştirenlere de rastlayabilirsiniz. Kırgızistan’da atlar üçe ayrılıyor: binek hayvanı olarak ya da taşıma için kullanılan evcil atlar; doğada serbestçe dolaşan yabani atlar; ve hem etinden hem de sütünden yararlanmak üzere yetiştirilen çiftlik atları. At etinin yaygın biçimde tüketildiği ülkede, sadece bu son gruptaki atların eti yeniyor.

HAYVANCILIK

343 solhoz ve 204 kolhoz bulunan Kırgızistan’da, hayvan yetiştiriciliği büyük bir önem taşımaktadır. 8 milyon hektar doğal mera alanı ülkede, meralar daha çok yaylalarda ve alçak dağ yamaçlarında bulunmaktadır.

1990-91yılları arasında tarım ve hayvancılık gelirinin yüzde 66’sını hayvancılık oluşturmaktadır. Ülkede 10.5 milyon koyun ve keçi, 1.1 milyon büyükbaş hayvan ve 0.4 milyon domuz vardır. Bunların yanısıra soylu at, tavşan ve kümes hayvanları yetiştirilmektedir.

Hayvancılık alanında et, süt ve mamullerinin yanısıra yapağı da elde edilmektedir. Bu konuda ülke, eski Sovyetler Birliği ülkeleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır.

Sovyetler Birliği’nin üretim stratejisine paralel olarak, koyun eti, sığır eti, süt ve yün üretimi 1989 yılına kadar artmıştır. Fakat, 1990’lı yıllarda üretimde düşüşler görülmüştür.

Avcılık, ülkenin iç kısımlarında geniş çapta yapılmakta olup, kürkçülük gelişmiş durumdadır. Ülkenin her yerinde geniş yayla meraları bulunduğu için, arıcılık bir hayli gelişmiştir ve yüksek kalitede bal üretilmektedir. Uygun bir ortam oluşturulan akarsularda ve göllerde de balıkçılık yaygın şekilde yapılmaktadır.

Tarım kesiminde, ekilebilir arazi alanının sınırlı olması sebebiyle hayvancılık önemli bir yer

tutmaktadır. Ülke sulama konusunda oldukça ileri sisteme sahip bulunmaktadır.

Kırgızistan’ın başlıca akarsuları; Narın Suyu, Sırıderya kollarından Tar ve

Kurbaş, Amuderya kollarından da Kızıl Su’dur. Dünyanın ikinci büyük krater gölü olan

Issık Gölü (sıcak su gölü) Kırgızistan’da bulunur. Bu göl Altay Dağları’ndadır. Turizm

açısından da önem arzeden 6202 km’lik Issık Gölü 1609 metre yükseklikte olup, 702

metre derinliğine sahiptir.

Denizden uzak olan Kırgızistan, ovalar ve çöllerle çevrilidir. Coğrafi konumu, ülke iklimini

büyük ölçüde etkilemektedir. Dağ etekleri sıcak çöl rüzgarlarının etkilerine maruz

kalmaktadır. Yüksek kısımlarda ise, sıcaklık çok düşüktür. Aradaki bölgeler rutubetli

olup, daha çok yağış alır. Bitki örtüsünün büyük bir kısmını mera ve ormanlar oluşturur.

Tarım arazilerini teşkil eden vadiler batıdaki düzlüklere açılır.

Ülke genelinde karasal iklim hakimdir. Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları fazladır.

Ülkenin yüzde 75’i, yılın büyük bir kısmında kar ve buzlarla kaplıdır. Ülke iklimi dağlık

bölgelerde ve vadilerde yüksekliklerine göre değişiklik gösterir.

Gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 47’sini oluşturan ve toplam işgücünün 1/3’ünü istihdam

eden tarım ve hayvancılık ülke ekonomisinin baş sektörünü oluşturmaktadır. Üretilen

başlıca ürünler, pamuk, yün, deri, ipek, sebze ve meyvedir.

Kırgızistan arazisinin yüzde 7’si tarım arazisidir. Çalışan nüfusun yüzde 33’ünü barındıran

tarım sektörünün genel ekonomiye katkısı yüzde 40 dolaylarındadır. Tarım arazisinin

yaklaşık yüzde 70’i (1 milyon hektar kadar) sulanmaktadır.

Başlıca ürünler; hububat, şeker pancarı, patates, kenevir, tütün, sebze ve

meyvelerdir. İpekçilik de hayli gelişmiş olup, Orta Asya’nın en büyük ipek koza

işleme tesisleri ve ipekli kumaş fabrikası Kırgızistan’da bulunmaktadır.

1994 yılında, 764.8 milyon somluk tarımsal üretim elde edilmiştir. Bu üretimin

yüzde 64’ü özel mülkiyete konu olan çiftliklerde, yüzde 30’u devlet

çiftliklerinde, yüzde 6’sı da ferdi üretimle yapılmıştır.

1992 yılında, tarım ürünlerinin fiyatı prensipte serbest bırakılmasına

rağmen, üretimin yarısı hala devlet sistemi içinde satın alınmakta olup, devlet

birçok ürünün başlıca alıcısı durumundadır. Depolama ve işleme tesislerinin

mülkiyeti muhafaza edilmektedir.

1990 yılı sonlarında hükümet, devlet ve kollektif çiftliklerinin yeniden

yapılandırılması ve özelleştirilmesi ile ilgili bir program başlatmıştır.

Özellikle, çiftliklerin mülkiyeti ve yönetim yapısının yeniden düzenlenmesi

konularına önem verilmektedir.

Tarımsal reformun uzun vadedeki hedefi, özel ve rekabetçi bir serbest pazarın

oluşturulduğu, kaynakların yeterince değerlendirildiği, doğal kaynakların

korunduğu ve çiftçi ailelerine yeterli gelirin sağlana-bildiği bir yapılanmanın

sağlanmasıdır

Değerli madenler

Kırgızistan, değerli maden kaynaklarına sahip bir ülke. Özellikle altın, hem bolca üretilen, hem de ihraç edilen bir maden. Altın ihracatının ülke ekonomisine hayli önemli bir katkısı var. Bu konuda “Kırgızaltın” isimli kamu kuruluşu en büyük söz sahibi. En büyük altın madeni ise, “Kumtor” altın madeni. Taldı–Bulak ve Toktonisay da yeni maden alanları.

Ülkede ayrıca uranyum ve antimuan madenleri ve taş kömürü de var. Kömür rezervlerinin hacmi 2,5 milyar ton olarak hesaplanmış.Özellikle, kuzey Kırgızistan’daki “Karakeçe” kömür havzasından yılda 1 milyon tona yakın ürün alınabileceği umuluyor.

Petrol ve doğalgaz konusunda, doğa Kırgızistan’a pek cömert davranmamış. Ülkede az da olsa, küçük çaplı bir petrol üretimi var. Ama doğalgazın tamamı Özbekistan’dan ithal ediliyor. Buna karşılık hidroelektrik üretim imkânları daha zengin. Kırgızistan, Kazakistan’a elektrik satıyor, karşılığında petrol alıyor. Sanayi alanında, gıda sanayi, cam üretimi ve tekstil ön sırada geliyor. Son yıllarda, inşaat sektörünün de çok geliştiği bir gerçek. Bunda, otoyollar gibi alt yapı uygulamalarının büyük bir rolü olduğu söyleniyor.

Kırgızistan’ın en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında, Birleşik Arap Emirlikleri, İsviçre, Rusya, Kazakistan ve Kanada; en çok ithalat yaptığı ülkeler arasında ise, Rusya, Kazakistan, Çin, ABD ve Özbekistan önde geliyor.