kirkwood gaps - rijksuniversiteit groningenpdb/stk1a_2b.pdf · 2005-09-19 · 1 het zonnestelsel op...
TRANSCRIPT
1
Het zonnestelsel
Op zoek naar regelmaat in het planetenstelsel vonden Titius en Bode(1772), dat de afmetingen van de planeetbanen een “eenvoudige” reeks volgden: a = 0.4 + (0.3) 2n met a in A.U.
Wel is dan n = − ∞ voor Mercurius, n = 0 voor Venus, etc.
Kirkwood gaps:
Planeten, zon en maan bewegen in het eclipticavlak
N.B. ook zodiakale licht!
Aardachtige planeten(Terrestrial planets), vs.
2
vs. gasplaneten(Jovian planets) Planeet Afstand tot Massa Straal Dichtheid Gesteldheid Rotatieperiode
de zon (kg) (km) (kg / m3) rond de zon
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Mercurius 0.39 AU 3.3 x 1023 2439 5430 rotsachtig 0.241 jaar
Venus 0.72 AU 4.87 x 1024 6052 5240 rotsachtig 0.615 jaar
Aarde 1.00 AU 5.974 x 1024 6378 5520 rotsachtig 1.000 jaar
Mars 1.52 AU 7.35 x 1022 3397 3940 rotsachtig 1.881 jaar
Asterioden ~ 2.8 AU
Jupiter 5.2 AU 1.899 x 1027 71492 1330 gas/vloeistof 11.86 jaar
Saturnus 9.54 AU 5.68 x 1026 60268 690 gas/vloeistof 29.46 jaar
Uranus 19.2 AU 8.66 x 1025 25559 1270 gas/vloeistof 84.01 jaar
Neptunus 30.1 AU 1.03 x 1026 25269 1640 gas/vloeistof 164.8 jaar
Pluto 39.5 AU 1.1 x 1022 1140 2100 (?) rotsachtig248.6 jaar
Mariner 10
MERCURIUS Caloris
Caloris bassin
Venus
Venera 13
3
AardeArizona
• Accretie van planetesimalen; lichte atmosfeer (welke verdampte)
• Inwendige verhitting door contractie en radioactiviteit
• Vulkanische aktiviteit: secondaire atmosfeer• Vorming van oceanen• Plaat-tektoniek en afkoeling van korst:
gebergten
Fasen in geschiedenis van de aarde Maan
• synchroon• libraties• lage dichtheid• verduisteringen
Mars
4
Valles Marineris
Uitzicht van Viking I
Mars Pathfinder Olympus Mons
Jupiter
5
De grote rode vlek
Vier grootste manen van Jupiter:
GanymedesCallistoIoEuropa
Europa: ijs en water? Saturnus
6
Gemiddelde dichtheid Saturnus: 0,687 gram/cm3
Uranus
Neptunus
7
Pluto
en Charon
HEEL VEEL MANEN ….. Asteroïden
Gaspra Shoemaker-Levy 9 impact
8
Inslagen op Ganymedes
Grote vragen
• waarom aardse vs. gasplaneten?• vanwaar rotatie-eigenschappen?• oorsprong planeetatmosferen?• vorm krijgen van oppervlakten?• voorkomen/eigenschappen manen/ringen?• asteroiden, kometen?•………………………..
Modellen van oernevels
Overdracht van impuls-moment van de zon opde oernevel via interactietussen het magneetveldvan de zon en de geladendeeltjes in de oernevel:
→ zonsrotatie neemt af→ nevelrotatie neemt toe
9