kitô giáo đơn thuần (quyển iii)

8/10/2019 Kit gio n thun (Quyn III)

1/47

KIT GIO !N THU"NC.S. Lewis

Nguyn Ng#c Bch d%ch

M$C L$C

Quy&n III Hnh vi Kit h)u

1. Ba thnh ph,n c.a 01o 02c2. Nh)ng nhn 02c chnh y4u3. 1o 02c x h5i4. 1o 02c h7c v phn tm h7c5. 1o 02c tnh d8c6. Hn nhn Kit h)u

7. Tha th28. T5i tr7ng9. 2c bc i10. 2c trng c9y11. 2c tin12. 2c tin


2/47

42

Quy&n III Hnh vi Kit h)u

1. Ba thnh ph,n c.a 01o 02c

C mt cu chuy#n k% v' mt c(u h*c sinh +,-c h/i c(u ta ngh0 g v'Thin

Cha. C(u tr3l4i, theo c(u th Thin Cha l Lo6i ng,4i lun lun rnh m +%n7u th8y ai +ang vui v9th tm cch ng:n cht,@ng m tAngBC6o +>c gy nn trong tm tr r8t nhi'u ng,4i: mt ci g +hay can thi#p, mt ci g + ng:n khng cho ta vui th. Trong thDc tiEn, ccnguyn tGc +6o +>c l cc chHdIn +%v(n hnh bmy con ng,4i. MJi nguyntGc +6o +>c l +%ng:n ngAa mt sDcKgy +L, hoc h.n l sDtun thO+6o +>c. D0nhin lsDhon h3o v'+6o +>c l mt l t,@ng, vNi ngh0a l ta khng th%+6t +,-cn. Trong ngh0a + m*i sD hon h3o +Ki vNi con ng,4i chng ta +'u l lt,@ng; ta khng th%thnh cng trong vi#c tr@thnh ng,4i ti x7hon h3o, cMuthOtennis hon h3o hay vSmt +,4ng thTng hon h3o. Nh,ng trong mt ngh0akhc, r8t dEbUch#ch h,Nng khi g*i +6o +>c hon h3o l mt l t,@ng. Khi mtng,4i +n ng g*i mt ng,4i phRnBno +, hoc l mt ng,4i c l t,@ng cao, b@i v ci + sSdIn ta +7nchJngh0r=ng +6o +>c hon h3o l thch ring cOa anh ta v nhBng ng,4i cn

l6i khng cMn ph3i chia s9. C sS l sai lMm tai h*a. Hnh vi hon h3o c th%khng +6t +,-c, cWng nh,cch sang sKhon h3o khi ta li xe; nh,ng n l mtl t,@ng cMn thi7t +,-c chuXn bUsYn cho m*i ng,4i theo b3n ch8t thDc sDcOacon ng,4i, cWng nh,sDsang sKhon h3o l mt l t,@ng +,-c chuXn bUsYn chom*i ti x7theo b3n ch8t thDc sDcOa chi7c xe h.i. V sScn nguy hi%m h.n khitDcoi mnh l ng,4i c l t,@ng cao chHv mnh cKgGng khng ni dKi (thayv ni dKi t thi) hoc hi7p k9khc).

N c th%+,a b6n tNi chJtDmn v ngh0r=ng mnh l mt con ng,4i +ng +ng +,-c tuyn d,.ng v chOngh0a l t,@ng cOa mnh. Trn thDc t7b6nc th%mong muKn +,-c tuyn d,.ng b@i v mJi khi b6n gi3i mt bi ton, b6n


3/47

43

cKgGng +%c +p sK+ng. ChGc chGn r=ng sKh*c hon h3o l mt l t,@ng;b6n chGc chGn sSbUsai trong mt sKphp tnh. Nh,ng chTng c g l r8t tKt +Zptrong khi cK gGng chnh xc trong tAng php tnh. B@i v khng cKgGng sS lngKc ngh7ch; v mJi sai lMm sSgy rGc rKi cho b6n v' sau. CWng v(y, mJi sailMm v'+6o +>c sS gy rGc rKi, c lS cho nhBng ng,4i khc v chGc chGn cho

b6n. B=ng cch ni v' nguyn tGc v sD tun thO, thay v l t,@ng v chOngh0a l t,@ng, chng ta tDnhGc nh@v'nhBng sDki#n +.

By gi4 hy ti7n thm mt b,Nc. C hai cch lm cho b my con ng,4i h,h/ng. Mt l khi nhBng c nhn tch r4i nhau ra, ho. Mt l, +7n sDcng b=ng vhi ha giBa cc c nhn. Hai l, +7n ci c th%g*i l sDng:n nGp hoc Kit gio, h*th,4ng muKn ni l chng ta

cMn ph3i ph8n +8u cho sDtKt bRng v cng b=ng giBa cc quKc gia, v cc tMnglNp trong x hi, v cc c nhn; ngh0a l h*chHngh0+7n +i'u th>nh8t. Khi mtng,4i ni v'+i'u anh ta sGp lm, N khng th%sai +,-c, v n khng c h6i


4/47

44

+7n ai, anh ta chHngh0+7n +i'u th>nh8t. Anh ta +ang ngh0r=ng bn trong chi7ctu cOa anh ta c ra sao cWng chTng quan tr*ng g, miEn l n +Ang va ch6m vNinhBng chi7c khc. V +i'u ny l tDnhin, mJi khi chng ta ngh0+7n +6o +>c,chng ta bGt +Mu vNi +i'u th>nh8t, vNi cc mKi quan h#x hi.

Mt mc t[i t#trn th7giNi l r8t r rng v n tc+ng +7n chng ta h=ng ngy: chi7n tranh v +i ngho v p b>c v dKi tr vv trch nhi#m. C[ng th4i, chAng no b6n cn bm l8y +i'u th>nh8t, sSc r8t t

b8t +[ng v'+6o +>c. HMu h7t m*i ng,4i @m*i th4i +'u +[ng (trn l thuy7t)r=ng con ng,4i cMn ph3i trung thDc v tKt bRng v sYn sng gip +\ng,4i khc.

Nh,ng mhai sDng:n nGp bn trong mJi con ng,4i chng ta chH+ang lAa dKi mnh thi.

Li#u ta lm +,-c g khi yu cMu nhBng chi7c tu ph3i lo li ra sao +%cho kh/iva ch6m nhau, n7u nh, trong thDc t7 chng l nhBng chi7c tu cW k] *p Zpkhng cn +i'u khi%n +,-c nBa? Li#u ta lm +,-c g khi vSra, trn gi8y, nhBngnguyn tGc quan h#x hi n7u ta bi7t r=ng trong thDc t7lng tham, sDhn nht,tnh nng gi(n, v lng tDkiu sSng:n c3n ta lm theo nhBng nguyn tGc 8y?Ti khng h'muKn ni d chHtrong giy pht, r=ng ta khng nn suy ngh0, vcn suy ngh0k]nBa kia, v'nhBng c3i thi#n trong h#thKng kinh t7v x hi cOachng ta. Ci m ti muKn ni l t8t c3nhBng suy ngh08y sSchH l nh tr:nghuy'n 3o trAkhi ta nh(n ra r=ng chHc lng can +3m v lng vUtha cOa c nhnmay ra mNi c th%lm cho b8t c>h#thKng no v(n hnh +ng +Gn.

Lo6i trAnhBng hnh th>c cRth%cOa p b>c v bc lt ra kh/i h#thKng hi#n th4ith dE: nh,ng chAng no m con ng,4i cn l k9p b>c v bc lt, h*sScn tmra cch th>c mNi +%ti7p tRc tr ch.i cWcOa h*trong h#thKng mNi. B6n khngth%dng lu(t php m lm cho ng,4i ta tKt ln +,-c: v khng c con ng,4i tKt

b6n khng th%c x hi tKt. C l l do v sao chng ta ph3i ngh0+7n +i'u th>hai: +6o +>c bn trong mJi c nhn.

Nh,ng cWng +Ang ngh0r=ng chng ta c th%dAng l6i @+. Chng ta +ang ti7n

+7n chJ m nhBng ni'm tin khc nhau v' vW trR+,a tNi nhBng cch hnh xQkhc nhau. V tho6t tin th c v9nh,chng ta ph3i dAng l6i tr,Nc khi tNi +, vchHbn tNi nhBng thnh phMn cOa +6o +>c m m*i ng,4i c l,.ng tri +'u +[ng. Nh,ng li#u c +,-c khng? Xin hy nhNr=ng tn gio lin quan +7n mt lo6t

pht bi%u v'sDki#n, m chng ph3i +ng ho


5/47

45

ph3i ch:ng l vi#c anh ta s@hBu chi7c tu hay khng s@hBu n cWng chTng khcnhau g m8y? Ph3i ch:ng l chTng khc nhau g m8y khi ti, c th%ni, l chOcOa xc thn v tr tu#mnh, hay chH l ng,4i qu3n l thDc thi trch nhi#m vNing,4i chOthDc sD? N7u ai + + t6o ra ti, v mRc +ch g +, th ti sSc nhBngtrch nhi#m m ti sSkhng c khi l chOcOa chnh mnh.

Mt lMn nBa, Kit gio khTng +Unh r=ng mJi con ng,4i +'u sSsKng mi mi, vci ny th hoc khng th%so snh, v c nhn l v0nh cQu m sDt[n t6i cOa mt nh n,Nc hay mt n'n v:n minh, so snh vNi anh ta, chHl trong

pht chKc.

V(y l d,4ng nh,n7u ta ngh0v'+6o +>c, th ta ph3i ngh0+7n c3ba thnh phMn:mKi quan h#giBa ng,4i vNi ng,4i: nhBng g bn trong mJi con ng,4i: v mKiquan h#giBa ng,4i v ci quy'n n:ng + t6o ra anh ta. Chng ta c th%+[ng v' thnh phMn th> nh8t. SDb8t +[ng bGt +Mu @ thnh phMn th> hai v tr@ nntrMm tr*ng @ thnh phMn th> ba. Chnh l @ thnh phMn th> ba ny m nhBngkhc bi#t giBa +6o +>c Kit gio v cc +6o +>c khng Kit xu8t hi#n. Cho +7nh7t quy%n sch ny ti sSgi3+Unh mt quan +i%m Kit gio, v nhn vo tonc3nh nh,th%Kit gio l +ng.

2. Cc nhn 02c chnh y4u

PhMn vAa r[i nguyn tr,Nc +y +,-c so6n th3o +%pht thanh trong mt ch,.ngtrnh ngGn.

N7u b6n +,-c php ni trong kho3ng m,4i pht, th nhi'u th>sSph3i hy sinh +%b3o +3m tnh ngGn g*n. Mt trong nhBng l do khi7n ti chia +6o +>c lm bathnh phMn (vNi hnh 3nh +on tu +i trong +i hnh) l v c lS+ l cch ngGnnh8t +%b3o +3m ni dung. By gi4 ti muKn g-i thm mt cch nBa, +,-c

phn chia b@i nhBng tc gi3cL+i%n, qu di +%+,a vo bi ni chuy#n, nh,ng

l mt cch r8t tKt.


6/47

46

C:n c>vo ph,.ng php di h.n ny th c b3y nhn +>c. Trong sK+ bKnnhn +>c +,-c g*i l nhn +>c +Ki nhn v ba nhn +>c cn l6i +,-c g*i lnhn +>c +Ki thMn. Nhn +>c +Ki nhn l nhBng nhn +>c m m*i dn tcv:n minh +'u cng nh(n: nhn +>c +Ki thMn l nhBng nhn +>c m, trnnguyn tGc, chHc cc Kit hBu bi7t. Ti sSni v'cc nhn +>c +Ki thMn sau,

cn by gi4th ti sSni v'bKn nhn +>c +Ki nhn. Chng +,-c g*i l cc nhn+>c Cardinal (tA cardinal chTng c lin quan g vNi Cardinal H[ng y trong gio hi La M, n +7n tA mt tA La tinh c ngh0a l ci b3n l' cQa.Chng +,-c g*i l cc nhn +>c cardinal b@i v nh, ta c th%ni, chng ctnh ch8t b3n l'). Chng l KHN NGOAN, CI`U Cb, CNG BdNG vCAN CfM.

C>c khn ngoan trong thDc t7 c ngh0a l lS ph3i thng th,4ng, ngh0a l suyngh0v'vi#c ta sGp lm v h(u qu3c th%+7n cOa n. Ngy nay hi7m ng,4i ngh0

Khn ngoan l mt nhn +>c. Th(t ra, b@i C>c Kit + ni r=ng chng ta chHc th%+7n vNi th7giNi cOa Ng,4i b=ng cch tr@nn nh,tr9em, nhi'u Kit hBuc th%c ngh0r=ng miEn ta tKt l +,-c, n7u c ngu ngKc th cWng chTng sao.

Nh,ng + l mt sD hi%u lMm. Tr,Nc tin, hMu h7t tr9 em +'u ch>ng t/ nhi'ukhn ngoan trong khi lm nhBng vi#c chng thch, v suy ngh0r8t cXn th(n v'nhBng vi#c +.

Th>hai, nh,thnh Paul + chHra, C>c Kit khng bao gi4c ni chng ta tr@nn tr9em v'm+%m


7/47

47

tr@thnh Kit hBu l v Kit gio tDb3n thn n + l gio dRc. C l l do vsao mt tn hBu t h*c nh,Bunyan (John Bunyan (1628-1688), nh v:n, gio s0Anh, tc gi3 cuKn The Pilgrims Progress, truy#n ngR ngn + +,-c dUch rah.n 200 th>ti7ng ND) + c th%vi7t mt cuKn sch lm kinh ng6c c3th7giNi.

Ci'u +, rOi thay, l mt tA+ thay +Li ngh0a. Hi#n nay n c ngh0a l khnguKng r,-u. Nh,ng @th4i m nhn +>c chnh y7u th>hai +,-c +c +vAa

ph3i v khng v,-t qu giNi h6n.

SSl sai lMm khi ngh0r=ng Kit hBu ph3i khng uKng r,-u; H[i gio, ch>khngph3i Kit gio, mNi l tn gio c8m r,-u. T8t nhin c th%l nhi#m vRcOa mtKit hBu no +, hoc uKng

c r,-u, hoc, ho


8/47

48

Cn mt +i%m nBa cMn l,u v' cc nhn +>c. C khc bi#t giBa vi#c ta thDchi#n mt hnh +ng cng b=ng hodng +i#u hay phXm ch8t no +lun c + d h*khng ph3i +ang ch.i tennis, cWng h#t nh,mt nh ton h*c cmt th>thi quen hay v9ngoi no + lun c d anh ta khng ph3i +ang gi3iton. CWng v(y, mt ng,4i lun c,.ng quy7t lm +i'u cng b=ng rKt cuc sS+6t+,-c mt phXm ch8t hay +khng

ph3i nhBng hnh +ng cR th%, mNi l +i'u ta muKn ni khi ta bn +7n nhn+>c.

SDphn bi#t ni trn l quan tr*ng v l do sau +y. N7u ta chHngh0+7n hnh

+ng cRth%th ta c th%sSkhuy7n khch ba sai lMm.(1) Ta c th%ngh0r=ng miEn ta lm vi#c tKt l +,-c, cn v sao hay th7no thchTng quan tr*ng d ta lm v tDnguy#n hay khng tDnguy#n, miEn c,\nghay vui thch, v s-d,lu(n hay v +i'u tKt lnh. Nh,ng sDth(t l hnh +ng tKtv l do x8u sSkhng gip hnh thnh phXm ch8t hay +c, m chnh phXm ch8t hay +khng ph3i nguyn tGc.

(3) Ta c th%ngh0r=ng cc nhn +>c l cMn thi7t chHcho +4i ny r=ng trong+4i sau chng ta khng cMn ph3i cng b=ng b@i v chTng cn g +%tranh ci, vkhng cMn can +3m b@i v chTng c nguy hi%m no. Cng l c th%chTng cMnthi7t ph3i c nhBng hnh +ng cng b=ng hay can +3m trong +4i sau, nh,ng sScMn thi7t ph3i c nhBng con ng,4i m +%tr@thnh nhBng con ng,4i + ta chHc

th%thng qua nhBng hnh +ng nh,v(y @+4i ny. V8n +'khng ph3i l ThinCha sS tAchKi cho ta vo th7giNi v0nh cQu cOa Ngi n7u ta khng c mt sK

phXm ch8t hay +


9/47

49

l mt tLng k7t m mJi ng,4i tD+y lng +'u lun bi7t l +ng. NhBng vUthMy+6o +>c thDc sDv0+6i khng bao gi4+,a ra +6o +>c mNi: nhBng k9 lang b:mv l(p dUmNi lm vi#c +. Nh, ti7n s0 Johnson (Samuel Johnson (1709-1784),nh th., nh chnh lu(n, nh ph bnh v:n h*c Anh nLi ti7ng, th,4ng +,-c g*i lti7n s0Johnson ND) + ni, Ng,4i ta cMn +,-c nhGc nh@nhi'u h.n l cMn

+,-c d6y dJ. Nhi#m vR thDc sDcOa cc vUthMy +6o +>c l th,4ng xuyn +,achng ta v'l6i, h7t lc ny +7n lc khc, nhBng nguyn tGc +.n gi3n cLx,a mchng ta c>muKn lXn trnh; giKng nh,+,a hoi +,a mi con ngDa v'thanh rochGn m n khng chUu nh3y qua, hoa b v'chJbih*c m n c>muKn cho qua.

Chuy#n th>hai cMn lm r l Kit gio khng, v khng cho php mnh, c mtch,.ng trnh chnh trUnh=m p dRng nguyn tGc hy lm cho k9khc +i'u g tamuKn k9khc lm cho ta vo mt x hi +


10/47

50

CWng v(y, Tn gNc, khng +i vo chi ti7t, + cho chng ta mt g-i kh r rngv'mt x hi hon ton Kit gio sSnh,th7no. C lSn cho ta nhi'u h.n tac th%nh(n. N ni r=ng @+ sSkhng c k9:n khng ng[i r[i: n7u ai khnglm vi#c, ng,4i + khng nn :n. MJi ng,4i +'u lm vi#c vNi +i tay mnh, vh.n nBa, mJi ng,4i +'u lm ra ci g + tKt +Zp: sSkhng c s3n xu8t nhBng th>

xa xH ngu ngKc v r[i nhBng qu3ng co cn ngu ngKc h.n +% dR dJ ta muanhBng th>+. V sSkhng c th4i th,-ng hoba, n sSl mt x hi vui t,.i: trn +My

ti7ng ht v ni'm vui, v xem sDlo lGng l x8u. SDlEphp l mt +>c tnh Kitgio: v Tn gNc ght ci m n g*i l nhBng k9chm ch*c.

N7u c mt x hi nh,v(y t[n t6i v b6n hoci g thDc sDlKit gio: mJi ng,4i bUh8p dIn b@i mt vi m3nh cOa n v muKn l8y nhBngm3nh + ra, +% mtri ng,-cnhau m vIn c th%ni l h*+ang +8u tranh cho Kit gio.

Cy l mt +i%m nBa. C mt l4i khuyn r:n cOa ng,4i cLHy L6p, cOa ng,4iDo Thi trong CDu gNc, v cOa nhBng vUthMy v0+6i cOa Kit gio trung cL, mh# thKng kinh t7 hi#n +6i cOa chng ta + hon ton khng vng theo. NhBngng,4i + b3o chng ta +Ang cho vay l8y li: m cho vay l8y li ci m ta g*i l+Mu t, l n'n t3ng cOa c3h# thKng chng ta. Nh,ng c th% l ta khng tuy#t+Ki sai. Ng,4i ta ni r=ng khi Moses v Aristotle v cc vUthMy Kit gio +[ng c8m cho vay l8y li (hay n


11/47

51

v'tnh tr6ng hi#n nay cOa chng ta hay khng. Chnh @chJny l chJchng tacMn cc nh kinh t7Kit gio. Nh,ng sSl khng trung thDc n7u ti khng nicho b6n bi7t r=ng c ba n'n v:n minh lNn + +[ng (tho6t trng c v9nh,v(y)ln n chnh ci m trn + chng ta +c Kit gio: trong ngR ngn +ng s-v'cAu v d (Mt 25: 31-46, ni v' sD

phn xt cuKi cng, trong + cAu l nhBng ng,4i sS+,-c t,@ng th,@ng v +gip +\ ng,4i tng thi7u, ho6n n6n cWng l gip +\ chnh Thin Cha, v

Ng,4i ni NhBng g ng,.i lm cho nhBng ng,4i anh em hn m*n nh8t cOang,.i, chnh l ng,.i lm cho ta, v d l nhBng ng,4i sSbUtrAng ph6t v +khng lm nh,v(y ND) n c v9 l +i%m m8u chKt c th%xoay chuy%n tnh

th7. Ngy nay c ng,4i ni r=ng cng vi#c tAthi#n l khng cMn thi7t v thay vcung c8p cho ng,4i ngho, chng ta cMn ph3i xy dDng mt x hi m trong +khng c ng,4i ngho +%m cung c8p.

H*c th% r8t +ng khi ni r=ng chng ta ph3i xy dDng mt x hi nh, v(y.Nh,ng n7u ai + do v(y m ngh0 r=ng by gi4 ta c th% ngAng cung c8p chong,4i ngho, th ng,4i + + xa r4i t8t c3+6o +>c Kit gio. Ti khng tin ai +c th%xc +Unh m>c +no ta ph3i gip +\ng,4i ngho. Ti e r=ng nguyn tGcan ton nh8t l cho nhi'u h.n ci m ta d,gi3. Ni cch khc, n7u chi tiu cOata cho nhBng sD ti#n nghi, sD sang tr*ng, sD gi3i tr, v.v. m cWng ngang vNim>c thng th,4ng cOa nhBng ai c cng thu nh(p vNi ta, th c lSta +ang cho tqu. N7u vi#c tAthi#n m khng si7t ch


12/47

52

+Ki di#n vNi sDtr@ng6i thDc sDtrong vi#c xy dDng mt khun mIu x hi Kitgio. HMu h7t chng ta khng ti7p c(n v8n +'+% xem Kit gio ni g v' n:chng ta ti7p c(n vNi hy v*ng tm th8y sDOng hcOa Kit gio cho nhBng quan+i%m cOa chng ta.

Ta +ang tm ki7m mt +[ng minh m ta l6i g


13/47

53

chuyn. Do + sSc ngh0a khi ti7p c(n ng mt cch trn tr*ng trong tr,4ngh-p ny v khng cMn trong tr,4ng h-p kia v + l cch ti lm.

Ti h7t s>c sYn lng lm v(y v ti nh(n th8y khi ng ni ngoi chO+'chuynmn cOa mnh v +'c(p +7n mt lnh vDc khc m ti c bi7t t nhi'u (t>c lnh

vDc ngn ngB) th ng r8t t hi%u bi7t. Nh,ng phn tm h*c tD b3n thn n,khng k%+7n t8t c3nhBng bLsung tri7t h*c cOa Freud v nhBng ng,4i khc, thchTng c cht no +Ki nghUch vNi Kit gio. NhBng k] thu(t cOa n giao thoavNi +6o +>c Kit gio @mt sK+i%m v khng t#cht no n7u mJi gio s0+'u

bi7t t nhi'u v' n: nh,ng chng khng +[ng hnh suKt con +,4ng, v hai k]thu(t lm nn nhBng +i'u khc nhau.

Khi mt ng,4i c lDa ch*n +6o +>c, sS c hai th> c lin quan. Mt l hnh+ng lDa ch*n. Hai l nhBng c3m xc khc nhau v nhBng thi thc v nhBng

th>t,.ng tDdo h#thKng tm l gy ra, v + l v(t li#u th cho lDa ch*n cOaanh ta. V(t li#u th ny c th%c hai lo6i. Hoc, c nhBngnJi s-v l, c,4ng +i#u ha m nJ lDc +6o +>c khng khGc phRc +,-c. Gi3sQc mt nh phn tm h*c +7n chBa cho hai ng,4i ny: ngh0a l, ng 8y +,a h*tr@v'tnh tr6ng giKng nh,ng,4i +Mu tin. V(y l ngay khi v8n +'phn tm h*c

+,-c gi3i quy7t th v8n +'+6o +>c n3y sinh. B@i lS, sau khi +,-c chBa trU, haing,4i ny c th%ch*n nhBng con +,4ng r8t khc nhau.

Ng,4i th>nh8t c th%ni, T6.n Tr4i, gi4+y ta + thot kh/i nhBng m 3nhb#nh ho6n 8y. RKt cuc ta + c th%lm ci m ta mong muKn tAlu bLn ph(ncOa ta cho sDnghi#p cOa tDdo. Nh,ng ng,4i kia c th%ni, , gi4+y ta +c th%c3m th8y kh bnh t0nh giBa l=n +6n, nh,ng d0nhin l ci + chTng 3nhh,@ng g +7n tnh hnh l ta vIn vui v9quy7t tm giBgn tnh m6ng quan tr*ngsKmt cOa ta, v +%nhBng g khc lm ci chuy#n nguy hi%m m ta chTng th%

lm. Th(t ra mt trong nhBng ci l-i cOa vi#c c3m th8y t s-h.n l gi4+y ta cth%ch:m sc b3n thn c hi#u qu3h.n nhi'u v che d8u chuy#n + mt cchkho lo h.n nhi'u. Nh, v(y sD khc bi#t ny l thuMn ty +6o +>c, v phn


14/47

54

tm h*c chTng th% lm g +,-c. D ta c3i thi#n v(t li#u th +7n m>c no, vIncn + mt th>khc: sDch*n lDa thDc sDtDdo cOa con ng,4i, dDa trn v(t li#u+,-c cung c8p cho anh ta, +,a l-i ch cOa mnh ln tr,Nc tin hoc quan tm.

V(t li#u tm l x8u khng ph3i l ti lJi nh,ng l b#nh t(t. N khng cMn ph3ixua +uLi, nh,ng cMn chBa trU. Nhn ti#n, ci + r8t quan tr*ng. Ng,4i ta th,4ngxt ng,4i qua hnh +ng b'ngoi. Thin Cha xt ng,4i qua lDa ch*n +6o +>c.Khi mt ng,4i b#nh thMn kinh bUm 3nh b@i nJi s-mo m cKgGng bGt mt conmo v l do no +, th hon ton c th%trong mGt Thin Cha anh ta can +3mh.n mt ng,4i lnh m6nh + +,-c th,@ng hun ch,.ng Th(p tD Victoria(Victoria Cross, hun ch,.ng cao qu nh8t dnh cho hnh +ng dWng c3m tronglDc l,-ng vWtrang cc n,Nc Lin hi#p Anh, do nBhong Victoria thi7t l(p n:m1856 ND). Khi mt ng,4i do l#ch l6c tm l h[i cn th.8u +,-c d6y r=ng +c

c l +ng, m lm nhBng vi#c c cht xu tKt bRng, ho+'u m8t +i, v con ng,4i cKt li, con ng,4i ch*n lDa, conng,4i lm ra +i'u tKt nh8t hotKt +Zp m ta ngh0l cOa mnh, nh,ng thDc sDl do h8p thRtAbn ngoi, sSr4i b/ ta: nhBng th> t[i t# do ph>c h-p tm l hay do s>c kh/e t[i, sS r4i b/

nhBng ng,4i khc. V r[i ta sSnhn th8y, lMn +Mu tin, mJi ng,4i nh,h* vKnc. Ci + sSgy ng6c nhin.

V +i'u ny dIn ti +7n +i%m th> hai. Ng,4i ta th,4ng ngh0 v'+6o +>c Kitgio nh, mt ki%u +Li chc trong + Thin Cha ni, N7u ng,.i giB ccnguyn tGc, ta sSth,@ng ng,.i, cn n7u khng th ta sSph6t. Ti khng ngh0+l cch nhn tKt. Ti sScho r=ng mJi lMn ta ch*n lDa ta +ang bi7n +Li phMn cKtli bn trong mnh, ci phMn +,a ra ch*n lDa +, thnh ra ci g + khc h.n mtcht. CKi vNi c3cuc +4i ta, vNi v sKlDa ch*n ko di, ta +ang bi7n +Li tAtA

ci phMn cKt li + thnh mt t6o v(t thin +,4ng ho


15/47

55

vNi chnh mnh; ho+ tAng lm ti bKi rKi do nhBng ng,4i cMm btKit gio; h*d,4ng nh,r8t khGt khe lc ny m r8t tDdo, dEdi lc khc. H*ni v'ti lJi thuMn ty trong t,t,@ng nh,l n r8t quan tr*ng: v r[i h*ni v'nhBng vRgi7t ng,4i v l,4ng g6t gh gNm nh8t nh,l ng,4i ta chHcMn sm hKiv sS+,-c tha th>h7t. Nh,ng r[i ti + +i +7n chJph3i thAa nh(n h*+ng.

Ci m h*lun ngh0l ci d8u v7t m nhBng hnh +ng kia + +%l6i trn phMncKt li m trong +4i ny chTng ai nhn th8y, nh,ng mJi ng,4i chng ta sS t(nh,@ng ho


16/47

56

bn tNi, vNi nhBng tAngBno, c:n c>vo phong tRc cOa mt mi tr,4ng x hino +. Nh,v(y, trong khi nguyn tGc trong s6ch cOa Kit gio l khng +Li chom*i Kit hBu qua m*i th4i, th nguyn tGc thanh lUch c thay +Li.

Mt c gi @cc +3o trn Thi Bnh D,.ng hMu nh,chTng m


17/47

57

nh,ng khng th%:n phMn cOa m,4i ng,4i. SDthm :n sS+i xa h.n mRc +chsinh h*c cOa n mt cht, nh,ng khng xa +7n m>c th:m thTm. Nh,ng n7u mtng,4i tr9tuLi m th/a mn thm muKn tnh dRc b8t c>lc no anh ta c3m th8yn, v mJi lMn sinh mt em b, th trong m,4i n:m anh ta sSdEdng sinh ra c3mt lng nh/. SDthm muKn + + v,-t qu ch>c n:ng cOa n mt cch lKbUch

v phi l.

Hoc :n +,-ctrnh diEn nh,ma thot y, ng 8y sS+nh gi +8t n,Nc + l +ang trong n6n+i. T8t nhin ng 8y ngR r=ng nhBng th> nh, ma thot y khng chH bGtngu[n tAsuy +[i tnh dRc m cn tAthi7u thKn tnh dRc. Ti +[ng vNi ng 8yr=ng gi3sQ@mt vng +8t l6no +, n7u ta th8y nhBng chuy#n t,.ng tDx3y ravNi s,4n cAu m phLbi7n, th mt trong nhBng l gi3i m ti ngh0ra c th%ln6n +i. Nh,ng b,Nc k7 ti7p sSl trGc nghi#m gi3 thuy7t cOa ta b=ng cch tmxem trong thDc t7 t hay nhi'u th>c :n +ang +,-c tiu thR trn x> s@+. N7uch>ng c>cho th8y nhi'u th>c :n, th d0nhin ta ph3i lo6i b/gi3thuy7t + +i vtm mt cch l gi3i khc.

Cng mt cch th>c, tr,Nc khi nhn nh(n sDthi7u thKn tnh dRc l nguyn nhncOa ma thot y, ta ph3i nhn vo thDc t7+% tm ch>ng c> xem li#u tnh hnhc8m dRc trong th4i +6i chng ta c cao h.n nhBng th4i +6i m ma thot ykhng +,-c bi7t +7n hay khng. T8t nhin l khng c ch>ng c>+. Cc bi#n

php trnh thai + lm cho h,@ng thRtnh dRc t ph3i tr3gi trong gia +nh v anton ngoi gia +nh h.n nhi'u so vNi tr,Nc. V quan +i%m quMn chng cWng t

th +Uch vNi sD chung sKng ngoi gi th v ngay c3 sD l#ch l6c tnh dRc h.nnhi'u k%tAnhBng th4i khv +6o. M sDthi7u thKn tnh dRc cWng khng ph3il gi3 thuy7t duy nh8t ta c th% t,@ng t,-ng ra. M*i ng,4i +'u bi7t sD thmmuKn tnh dRc, giKng nh,nhBng sDthm muKn khc, pht tri%n do nung chi'u.

Ng,4i +ang +i c th%ngh0nhi'u +7n th>c :n, nh,ng ng,4i tham :n cWng v(y;ng,4i no, cWng nh,ng,4i +i, ,a chung sDkch thch.

Cn +y l +i%m th>ba. Ta th8y r8t t ng,4i muKn :n th>g khng ph3i l thDcphXm hoc :n ch>khng ph3i :n chng. Ni cch

khc, l#ch l6c trong :n uKng r8t hi7m. Nh,ng l#ch l6c trong tnh dRc r8t nhi'u,r8t kh chBa, r8t +ng s-. Ti xin lJi v + +i vo chi ti7t, nh,ng ti ph3i ni. Ldo l b6n v ti, trong hai m,.i n:m tr@ l6i +y, + +,-c nh[i nht h=ng ngy


18/47

58

b@i nhBng l4i dKi tr v'tnh dRc. Chng ta ph3i nghe +7n pht b#nh, r=ng ,NcmuKn tnh dRc cWng +ang @ trong cng tnh tr6ng vNi cc ,Nc muKn tD nhinkhc v chHcMn ta xa b/ci t,@ng x,a cWngKc ngh7ch th4i Victoria v'vi#cki'm ch7n, th m*i th>sSLn c3. Ci + khng +ng. Ngay khi ta nhn vo ccsDki#n v b/ngoi tai sDtuyn truy'n, ta sS th8y n khng +ng. H*ni tnh

dRc + tr@nn hJn lo6n v n bUki'm ch7.

Nh,ng trong hai m,.i n:m qua n khng bUki'm ch7. N +,-c bn lu(n suKtngy. V(y m n vIn hJn lo6n. N7u ki'm ch7 l nguyn nhn gy rGc rKi, th

bung l/ng sSsQa chBa l6i. Nh,ng khng. Ti ngh0ng,-c l6i th +ng h.n. Tingh0loi ng,4i tr,Nc kia + ki'm ch7n v n + tr@nn hJn lo6n. Con ng,4ihi#n +6i ni, Tnh dRc khng ph3i ci g +%x8u hL. H*muKn ni hai +i'u. H*c th%ni, ChTng c g x8u hLv'sDki#n loi ng,4i truy'n sinh theo mt cchth>c no +, v cch th>c + +em l6i khoi l6c. N7u h*muKn ni v(y, h*+ng.

Kit gio cWng ni v(y. Khng ph3i sDki#n, cWng khng ph3i khoi l6c gy rarGc rKi.

Cc vUthMy Kit gio cLx,a ni r=ng n7u nh,con ng,4i khng sa ng th khoil6c tnh dRc, thay v t h.n by gi4, sSnhi'u h.n. Ti bi7t mt sK+Mu c KithBu mRmU+ ni nh,l Kit gio xem tnh dRc, hay thn xc, hay khoi l6c lx8u xa tDb3n thn chng. Nh,ng h*sai. Kit gio hMu nh,l tn gio lNn duynh8t chuXn nh(n cho thn xc vKn tin r=ng v(t ch8t l tKt, r=ng Thin Cha +tAng mang l8y thn xc con ng,4i, r=ng mt ki%u thn xc no + sS+,-c bancho ta ngay c3trn Thin +,4ng v sSl mt phMn chnh y7u cOa h6nh phc, v9+Zp v n:ng l,-ng cOa ta.

Kit gio + tn vinh hn nhn h.n b8t khtn gio no khc: v hMu nh,t8t c3thi ca v' tnh yu trn th7giNi + +,-c vi7t nn b@i Kit hBu. N7u ai ni tnhdRc tD thn n l x8u, Kit hBu sSph3n bc. Nh,ng t8t nhin khi ng,4i ta ni,Tnh dRc khng c g +ng x8u hL, h* c th% muKn ni tnh tr6ng tnh dRchi#n nay khng c g +ng x8u hL.

N7u h*ni v(y, ti cho l sai. Ti cho l c ci g + +ng x8u hL. Khng c g

+ng x8u hLkhi ta th,@ng th>c mn :n: nh,ng sSc m*i th>+ng x8u hLn7umt nQa th7giNi ny coi th>c :n nh,mRc +ch cOa +4i h*v b/th4i gi4ra +%xem cc b>c hnh th>c :n v ch3y n,Nc mi7ng v li7m mp. Ti khng ni b6nv ti ph3i chUu trch nhi#m c nhn v'tnh tr6ng hi#n nay. TLtin ta + +%l6inhBng c.c8u bUbi7n d6ng v'm


19/47

59

Tr,Nc khi c th%+,-c c>u chBa ta ph3i muKn +,-c c>u chBa. Ai thDc sDmongmuKn gip +\sStm th8y n; nh,ng +Ki vNi con ng,4i hi#n +6i ngay c3mongmuKn cWng kh kh:n. Ta dEcho r=ng ta cMn ci g + trong khi th(t ra ta khngcMn. Mt Kit hBu nLi ti7ng x,a kia + ni khi ng cn tr9 ng th,4ng cMunguy#n cho +,-c trong s6ch; nh,ng nhi'u n:m sau + ng nh(n th8y trong khi

mi mnh ni, L6y Cha, xin cho con trong s6ch, th tim ng m thMm thmvo +, Nh,ng xin +Ang lm +i'u + by gi4. Ci ny cWng c th%x3y ra khicMu xin b8t c> nhn +>c no; nh,ng c ba l do v sao chng ta +ch,a ni tNi thnh tDu +>c trong s6ch hon ton.

Tr,Nc tin, nhBng b3n ch8t bUbi7n d6ng cOa ta, nhBng x8u xa cm dJta, v t8tc3nhBng tuyn truy'n hi#n +6i cho tnh dRc, k7t h-p l6i +%lm cho ta c3m th8yci ,Nc muKn m ta +ang ki'm ch7 l tDnhin , lnh m6nh, v h-p l bi7t

bao, r=ng hMu nh,ki'm ch7n l l#ch l6c v ph3n tDnhin. H7t tranh 3nh ny

+7n tranh 3nh khc, h7t phim ny +7n phim khc, h7t ti%u thuy7t ny +7n ti%uthuy7t khc lin h-p t,@ng th/a mn tnh dRc vNi cc t,@ng v's>c kh/e, sDbnh th,4ng, tuLi tr9, sDthTng thGn v sDhi h,Nc.

SDlin h-p + l gi3dKi. CWng nh,nhBng sDgi3dKi c s>c m6nh khc, n dDatrn sDth(t sDth(t, nh,+ +,-c nhn nh(n trn +y, l tnh dRc tDn (khngk%+7n nhBng sDqu trNn hoc kh/e, sDhi h,Nc v sDthTng thGn.

C%c b8t khh6nh phc no, ngay c3trn th7giNi ny, r8t nhi'u sDki'm ch7lcMn thi7t, cho nn mJi ,Nc muKn qu m>c m tDnh(n l lnh m6nh v h-p l thchTng gi trUg. MJi ng,4i tHnh to v v:n minh ph3i c mt sKnguyn tGc +%theo + m lo6i b/ mt sK ,Nc muKn v ch8p nh(n mt sK ,Nc muKn khc.

Ng,4i ny th theo nguyn tGc Kit gio, ng,4i kia th theo nguyn tGc v#sinh,

ng,4i nBa th theo nguyn tGc x hi. SDxung +t thDc sDchTng ph3i l giBaKit gio vNi tDnhin, m l giBa nguyn tGc Kit gio vNi nhBng nguyn tGc

bU+i'u khi%n b@i tDnhin. B@i v tDnhin (theo ngh0a l nhBng ,Nc muKn tDnhin) cMn ph3i +,-c ki'm ch7, n7u khng ta sS lm h/ng c3 cuc +4i mnh.Ph3i nhn nh(n r=ng cc nguyn tGc Kit gio c khGt khe h.n nhBng ci khc;nh,ng ti ngh0r=ng tun thOn th c ch h.n tun thOnhBng ci kia.

K7+7n, nhi'u ng,4i trnh khng cKgGng h7t lng thDc hi#n +>c trong s6ch Kitgio v h*cho r=ng (tr,Nc khi thDc hi#n) n khng kh3thi. Nh,ng +Ki vNi ci g

cMn cKgGng, ta khng bao gi4+,-c ngh0+7n kh3 thi hay khng. G


20/47

60

th%+,-c mt sK+i%m no + vNi cu tr3l4i r8t khng hon chHnh: b6n sSchTng+,-c +i%m no n7u b/trKng cu tr3l4i. Khng chHtrong thi cQ, nh,ng cn trongchi7n tranh, trong leo ni, trong khi h*c tr,-t patin, h*c b.i, h*c +i xe +6p, ngayc3 khi ci mt cL o c>ng b=ng ngn tay l6nh gi, ng,4i ta vIn th,4ng lmnhBng vi#c c v9khng kh3thi + v + lm +,-c. Th(t tuy#t khi b6n lm +,-c

nhBng vi#c b6n buc ph3i lm.

Th(t ra, chng ta c th%chGc r=ng trong s6ch hon h3o cWng nh,bc i honh3o sS khng +6t +,-c chH b=ng nJ lDc con ng,4i. B6n ph3i yu cMu ThinCha gip +\. Th(m ch b6n + yu cMu r[i, m d,4ng nh,sau mt th4i gian divIn ch,a c, ho, +>ng ln, v lm l6i lMn nBa. R8t th,4ng l sDgip+\+Mu tin cOa Thin Cha khng ph3i l chnh nhn +>c +, nh,ng l nghUlDc+%lun lun lm l6i lMn nBa. B@i d cho +>c trong s6ch (hay can +3m, hay trung

thDc, hay b8t c>nhn +>c no) c quan tr*ng +7n +u, th +y l qu trnh rnluy#n cho linh h[n chng ta, vKn cn quan tr*ng h.n. N chBa ta kh/i 3o t,@ngv'mnh v d6y ta trng c(y n.i Thin Cha. Mt m ng[i yn m

b=ng lng vNi sDkm hon thi#n.

Th>ba nBa l ng,4i ta hay hi%u lMm ci m tm l h*c g*i l >c ch7. N d6yr=ng >c ch7tnh dRc l nguy hi%m. Nh,ng >c ch7 @+y l mt thu(t ngBk]thu(t: n khng ngR l p ch7 theo ngh0a cOa bc b/ hay ng:n tr@. Mt t,t,@ng hay ,Nc muKn bU>c ch7 l ci bU+ nn trong ti'm th>c v nay n xu8thi#n trong tm tr d,Ni mt d6ng c3i trang hoc ch7@b#nh nhn tm thMn khng h'bi%u hi#n d,Ni d6ng tnh dRc. Khi mtthi7u nin hay mt ng,4i lNn chKng ch*i vNi mt ,Nc muKn trong th>c, th +khng ph3i l mt >c ch7m cWng khng c nguy c.gy nn >c ch7.

Ng,-c l6i, nhBng ai thnh tm thDc hi#n +>c trong s6ch +'u c nhi'u th>c, vsSsNm bi7t nhi'u v'tnh dRc cOa mnh h.n b8t c>ai. H*sSbi7t r nhBng ,Nc

muKn cOa h*nh,Wellington bi7t Napolon, nh,Sherlock Holmes bi7t Moriaty(cc nhn v(t l +Ki thOcOa nhau cng t,Nc n,Nc Anh Wellington +#nh8t lng,4i + +nh b6i hong +7Php Napolon Bonaparte trong tr(n Waterloo n:m1815; thm tQ Sherlock Holmes + nhi'u lMn +nh b6i gio s, Moriaty trongtruy#n trinh thm cOa Arthur Conan Doyle ND), nh,mo bi7t chut, hay nh,th-Kng n,Nc bi7t chJr rHv(y. Nhn +>c ngay c3nhn +>c +ang cKgGng +em l6i nh sng; nung chi'u +em l6i bng tKi.

Sau rKt, mc

l ci cKt li cOa Kit gio khng ph3i @+. N7u ai + ngh0Kit hBu xem vi#clJi ph6m +>c trong s6ch l tnh x8u t[i t#nh8t, ng,4i 8y sai r[i. Ti lJi cOa th%xc l x8u, nh,ng t x8u nh8t trong sKt8t c3cc ti lJi. T8t c3nhBng khoi l6c


21/47

61

x8u xa nh8t l v'mtrong ti, c6nh tranh vNi ci ti conng,4i m ti muKn h,Nng tNi. C l ci ti con V(t v ci ti con Qui. Ci ticon Quix8u xa h.n ci ti kia. C l l do t6i sao mt chnh khch +i'm t0nh, tD

mn, th,4ng xuyn +7n nh th4 c th% gMn +Ua ngRc h.n mt c gi +i7m.Nh,ng d0nhin khng nn lm theo c3hai.

6. Hn nhn Kit h)u

Ch,.ng vAa r[i chOy7u c tnh tiu cDc. Ti + th3o lu(n v'nhBng g sai tritrong thi thc tnh dRc n.i con ng,4i, nh,ng ti t ni v'nhBng ci +ng cOan t>c l ni v'hn nhn Kit hBu. C hai l do khi7n ti khng muKn bnring v'hn nhn. Mt l h*c thuy7t Kit gio v'v8n +'ny l cDc kht +,-c

,a chung. Hai l b3n thn ti ch,a bao gi4l(p gia +nh, v do + chHc th%nici mnh +,-c nghe. Nh,ng d sao mc Kit gio.

t,@ng v'hn nhn Kit gio +t mt c. th%sKng, t,.ng tDnh,phIu thu(t cGt b/mt ci g.

C gio hi ngh0r=ng ca phIu thu(t + qu dBdi nn khng th%thDc hi#n; giohi khc ch8p nh(n n nh, mt gi3i php tuy#t v*ng trong nhBng tr,4ng h-p


22/47

62

chTng +a mt cch cng khai v trang tr*ng r=ng sS@bnnhau cho +7n ch7t. BLn ph(n giB l4i h>a + chTng c dnh lu +a khc thi. N7u, nh,nhBng ng,4i hi#n +6i ni vNi ta, thi thc tnh dRc cWng giKng nh,nhBng thithc khc thi, v(y th n cWng ph3i +,-c xQl giKng nh,nhBng thi thc khc

ch>sao; v v sDth/a mn cc thi thc kia +,-c ki%m sot b@i nhBng l4i h>a,th sDthi thc ny cWng ph3i v(y. N7u, nh,ti ngh0, thi thc tnh dRc khc vNinhBng thi thc kia, m n l6i +ang bng chy dBdi, th ta nn +a trong nh th4chHc tnh thOtRcv h*ch,a bao gi4+Unh giB l4i h>a 8y. V(y h*muKn lAa ai khi h>a nh,v(y?LAa Thin Cha? Ci ny khng khn ngoan cht no. TD lAa mnh? Ci nycWng khng khn ngoan h.n m8y t. LAa c du, ch r%, hay gia +nh bn kia?Ci ny l ph3n bi. H*muKn sDtn tr*ng cMn thi7t +Ki vNi hn nhn, m khngsYn sng tr3gi. H*l k9lAa +3o. H*+ang lAa dKi.

N7u h*vIn b=ng lng vNi sDlAa dKi, th ti chTng c g +%ni vNi h*: Ai l6i yucMu bLn ph(n cao qu v kh kh:n cOa +>c trong s6ch n.i nhBng ng,4i cnch,a +7m xHa g tNi sDtrung thDc? N7u h*ngh0l6i v muKn tr@nn trung thDc,l4i h>a cOa h* sSh6n ch7h*. V b6n sS th8y +i'u ny khng thuc +>c trongs6ch, m l +>c cng b=ng. N7u ng,4i ta khng tin n.i hn nhn tr*n +4i, thchung sKng khng c,Ni h/i cn h.n h>a m khng muKn lm. Cng l sKng vNinhau khng gi th l sS mGc lJi v' lun l (d,Ni ci nhn Kit gio). Nh,ng

mt lJi lMm khng th%+,-c sQa chBa b=ng cch thm vo + mt lJi khc: sDkhng trong s6ch khng th%c3i thi#n b=ng l4i th'gian.

t,@ng r=ng yu nhau l l do duy nh8t cho hn nhn thDc sDkhng cMn +7nhn nhn vNi tnh ch8t l mt giao ,Nc hoa khng thm vo +,-c g; v n7u n khng thm +,-c g, th nkhng cMn thi7t. Ci'u l6 lng l nhBng ng,4i yu nhau, khi h* cn trong tnhyu, hi%u v'tnh yu h.n b8t c>ai ni v'n. Nh,Chesterton + chHra, nhBng+i l>a yu nhau c khuynh h,Nng tDnhin muKn gGn b vNi nhau b=ng l4i th'

nguy'n. NhBng b3n tnh ca trn khGp th7giNi ch>a +My trong + nhBng th',Ncv'sDlu b'n. Gio lu(t khng p +


23/47

63

thuc b3n ch8t cOa sD+am m +: n chHyu cMu cc l>a +i tn tr*ng +i'u msD+am m + thc dRc h*ph3i lm.

V t8t nhin l4i m ta h>a khi ta +ang yu v b@i v ta +ang yu r=ng ta sStrungthnh vNi ng,4i yu chAng no cn sKng sS buc ta trung thnh ngay khi ta

khng cn yu nBa. Mt l4i h>a ph3i l v' mt vi#c ta c th% lm, v' nhBnghnh +ng: khng ai c th%h>a sSgiBmt xc c3m theo cch no +. N7u v(yth ng,4i ta + c th% h>a sS khng bao gi4 nh>c +Mu hoc r=ng khi B tKt h.n C, A c th%th(m ch cn tKt h.n B. H* thch ngh0 v' tKt hay x8u, ch>khng ph3i tKt, tKth.n, tKt nh8t hothua km n, nh,ng cWng c nhi'u th>v,-t ln n. Ta khng th%coi n nh,n'n t3ng c3cuc +4i.

N l mt tnh c3m cao qu, nh,ng vIn l mt tnh c3m. Khng c tnh c3m no

c th%n[ng thGm lu di, hoc c th%lu di,nguyn tGc c th%lu di, thi quen c th%lu di; nh,ng tnh c3m +7n r[i +i. V


24/47

64

trong thDc t7, ai ni g th ni, tr6ng thi +,-c g*i l +ang yu th,4ng khnglu di.

N7u ci +o6n k7t cL tch H* sKng h6nh phc bn nhau mi mi c ngh0a ln:m m,.i n:m sau tnh c3m cOa h*+Ki vNi nhau vIn giBnguyn nh,tr,Nc khi

c,Ni th ci + c th%ch,a bao gi4c m cWng sSkhng bao gi4c, v n7u nc th cWng khng +ng mong muKn. Ai c th%sKng trong tr6ng thi si +ng 8yd chHtrong n:m n:m? R[i cng vi#c, vi#c :n uKng, gi8c ngO, tnh b6n cOa ta sSra sao? Nh,ng d0nhin ch8m d>t tnh tr6ng +ang yu khng nh8t thi7t +[ngngh0a vNi ch8m d>t tnh yu. Tnh yu theo ngh0a th>hai ny khc vNi +angyu, khng chHl mt xc c3m.

N l mt sD k7t h-p su sGc, +,-c giB gn b@i ch v t:ng c,4ng b@i thiquen; cOng cKb@i (trong hn nhn Kit hBu) n phc m c3hai + nguy#n xin

v + +,-c Thin Cha trao ban. H*vIn c tnh yu 8y cho nhau ngay c3nhBnglc m h* khng thch nhau; giKng nh, b6n yu mnh ngay c3 nhBng lc b6nkhng thch mnh. H*c th%giB+,-c tnh yu 8y th(m ch khi mt ng,4i tDcho

php mnh ph3i lng mt ng,4i no khc. Tnh tr6ng +ang yu ban +Mu +,a h*tNi chJth'nguy'n trung thnh: cn tnh yu thMm lkhng ph3i trn t,@ng l8y ra tAti%u thuy7t v phim3nh. Ci'u ny khng dEnh,ng,4i ta ni. Kinh nghi#m cOa ta bUt +i vSl6i b@isch v@, sn kh8u v +i#n 3nh, v ph3i c sDkin nhIn v k]n:ng mNi c th%tch ra nhBng g ta thDc sDh*c +,-c tAcuc +4i ta.

Ng,4i ta l8y tAti%u thuy7t ci t,@ng r=ng n7u ng,4i ta l8y nhau v tnh, ng,4ita c th%giBvBng tr6ng thi +ang yu mi mi. Do +, khi h*th8y khng giB+,-c, h*li'n ngh0r=ng + l ch>ng c>cho th8y h*+ lDa ch*n sai, v cho php

mnh thay +Li khng +% r=ng sau khi + thay +Li, sDsay +Gm cWng sSr4i b/tnh yu mNi nh,n + r4i b/tnh yu cW. V'm


25/47

65

no), chnh nhBng ng,4i + sYn sng ch8p nh(n sDm8t mt ni'm ph8n khch vb=ng lng vNi ni'm vui tHnh th>c, l nhBng ng,4i c nhi'u kh3 n:ng bGt gc qun h7t v +Mu hng ngay khi h*th8y

bU h8p dIn b@i mt ng,4i mNi quen. Nh,ng ti thin v' quan ni#m cho r=ngnhBng xc c3m 8y hi7m c h.n nhi'u trong +4i th,4ng so vNi trong ti%u thuy7t,khi ng,4i ta + tr,@ng thnh.

Khi ta gtho3i mi +Unh +o6t cho sDc3m m7n + c th%bi7n thnhtnh tr6ng +ang yu? ChTng h[ nghi g nBa l n7u +Mu c ta ch>a +My ti%u

thuy7t v sn kh8u v nhBng b3n tnh ca ,Nt t, v c.th%ta ch>a +My r,-u, th tasSbi7n b8t c>c3m m7n no thnh th>tnh yu +: cWng nh,n7u ta c mt cirnh bn +,4ng th t8t c3n,Nc m,a sSch3y vo ci rnh +, ho


26/47

66

t nh8t ti bi7t l ti sSr8t t>c tKi n7u nhBng ng,4i H[i gio tm cch ng:n c3nti uKng r,-u. Quan +i%m ring ti l cc Gio hi nn nhn nh(n r=ng +a sKng,4i Anh khng ph3i l Kit hBu v do + khng th%sKng theo cch Kit hBu.CMn phn bi#t hai lo6i hn nhn: mt lo6i +,-c cng nh(n b@i Nh n,Nc vNinhBng lu(t l# ban hnh cho m*i cng dn, lo6i kia +,-c +,-c cng nh(n b@i

Gio hi vNi nhBng lu(t l#ban hnh cho m*i tn hBu. SDphn bi#t ny ph3i rrng, +%ng,4i ta bi7t l>a +i no +,-c k7t h-p theo ngh0a Kit gio v l>a +ino th khng.

H*c thuy7t Kit gio v'sDtr,4ng cQu cOa hn nhn l v(y. Cn mt ci khc,th(m ch cn t +,-c ,a chung h.n nBa, cMn ph3i bn tNi. Ng,4i v-Kit hBuh>a vng l4i ch[ng mnh. Trong hn nhn Kit hBu ng,4i ch[ng +,-c coi l+Mu. R rng c hai cu h/i @+y, (1) T6i sao l6i c +Mu +% lm g t6i saokhng bnh +Tng? (2) T6i sao l6i l ng,4i ch[ng?

(1) SD cMn thi7t ph3i c ng,4i +>ng +Mu xu8t pht tA sD tr,4ng cQu cOa hnnhn. D0nhin chAng no hai v-ch[ng cn +[ng tm nh8t tr th v8n +'ai lm+Mu khng cMn +ng +Mu th t6i sao l6i l ng,4i nam? , tr,Nc h7t xin h/ili#u c mong muKn r8t nghim tc no r=ng + l ng,4i nBkhng? Nh,ti +ni, ti khng l(p gia +nh, nh,ng theo nh,ti th8y, ngay c3mt ng,4i phRnBmuKn +>ng +Mu gia +nh cWng khng th,4ng thn phRc tnh tr6ng + bn nhhng xm. B ta c th%ni Th(t ti nghi#p ng X! Sao m ng 8y c th%+%cho

ng,4i +n b gh gNm kia lm chOmnh, th(t ti khng t,@ng t,-ng nLi. Tikhng ngh0b ta c th% th(m ch r8t tDho khi c ai nhGc tNi tnh tr6ng +>ng+Mu cOa b ta.

Ph3i c ci g + ph3n tDnhin v'vi#c ng,4i v-qu3n l ng,4i ch[ng, b@i vnhBng ng,4i v- kh x8u hL v' vi#c + v coi th,4ng ng,4i ch[ng m mnhqu3n l. Nh,ng cWng cn mt l do khc; v @+y ti xin ni thTng vNi t,cchl ng,4i +c thn, b@i v +i'u sau +y c th%th8y r khi ta +>ng bn ngoi h.nl bn trong.

NhBng mKi lin h#cOa gia +nh vNi th7giNi bn ngoi c th%t6m g*i l chnhsch ngo6i giao ph3i, trong tr,4ng h-p tKi h(u, phRthuc vo ng,4i +n ng,


27/47

67

b@i v anh ta lun ph3i, v th,4ng xuyn, cng b=ng h.n vNi ng,4i ngoi. Mtng,4i phRnBchOy7u sS+8u tranh cho ch[ng con mnh chKng l6i th7giNi bnngoi. R8t tD nhin l hMu nh,+Ki vNi b quy'n l-i cOa ch[ng con +>ng trnquy'n l-i cOa ng,4i khc. B l chJdDa +c n:ng cOa ng,4i ch[ng l b3o +3m sD lDa ch*n tDnhin ny khng +,-c+>ng +Mu. ng c quy7t +Unh sau cng +%b3o v#ng,4i khc kh/i lng yu gia+nh su +(m cOa ng,4i v-. N7u ai nghi ng4, xin cho ti h/i mt cu +.n gi3n.

N7u con ch cOa b6n cGn ng,4i hng xm, hocho ta vNi mt +i'u ki#n no khc. Ci + lm r r=ng n7u ta khng thath>ta sSkhng +,-c tha th>. Khng c con +,4ng no khc. Ta ph3i lm sao?

D sao th ci ny sSl kh kh:n +y, nh,ng ti ngh0c hai +i'u lm cho n dEdng h.n. Khi ta bGt +Mu h*c ton ta khng bGt +Mu b=ng phn sK: ta bGt +Mu


28/47

68

b=ng php cng +.n gi3n. CWng v(y, n7u ta thDc sD muKn (v +i'u ny phRthuc vo thDc sDmuKn) h*c cch tha th>, c lSta nn bGt +Mu vNi ci g + dEh.n b*n Gestapo. Ng,4i ta c th%bGt +Mu b=ng cch tha th>cho v-hay ch[ng,tha th> cho cha mZ hay con ci, tha th> cho ng,4i d,Ni quy'n gMn nh8t, vnhBng g h*+ lm ho


29/47

69

ThQ thch thDc sD l +y. Gi3 sQ ta +*c th8y trn bo ch mt cu chuy#n v'nhBng sDb6o hnh +c c. R[i gi3sQc g + x3y ra cho th8y cu chuy#n +khng +ng, hoc nh,v(y. C ph3i c3m gic +Mu tin cOa tal, T6.n Cha, h*cWng khng +7n nJi t#nh, th7, hay l mt c3m gic th8tv*ng, hay l mt quy7t tm bm vo cu chuy#n ban +Mu chHv sDkhoi tr khi

th8y r=ng k9th cOa ta cng x8u xa cng hay? N7u l c3m gic th>hai, th ti er=ng + l b,Nc +Mu tin m n7u ti7p tRc sS+,a ta +7n chJ thnh c qui. B6nth8y +, ng,4i ta +ang bGt +Mu mong muKn cho mu +en tr@ nn +en h.n mtcht.

N7u ta ch8p nh(n mong muKn 8y, th r[i ta sS th8y mnh mong th8y mu xmthnh +en, v r[i trGng thnh +en. Sau rKt, ta sScKgGng +%th8y m*i sD k%c3Thin Cha v b6n b ta v b3n thn ta l x8u xa, v sSkhng th%dAng l6i: tasSbUgiam hm mi mi trong mt vWtrRchHc h(n th.

B,Nc ti7p theo. C ph3i yu k9th l khng trAng ph6t h*? Khng ph3i, v yumnh khng c ngh0a l khng trAng ph6t mnh th(m ch b=ng ci ch7t. N7u ta+ gi7t ng,4i, vi#c thDc sDmang tnh Kit gio ph3i lm l +Mu th vNi c3nh st,v chUu n tQhnh. V v(y theo quan +i%m cOa ti, hon ton +ng khi mt quanta Kit gio k7t n tQhnh mt ai + hong Ng,.i khng +,-c gi7t ng,4i. C hai tAHy L6p:tAnguyn thOy l gi7t v tAkia l st h6i. Khi C>c Kit dIn ch>ng +i'u r:n+ Ng,4i + dng tAst h6i trong c3ba v:n b3n phc m Matthew, Mark vLuke. V ng,4i ta ni vNi ti r=ng sDphn bi#t + cWng c trong ti7ng Hebrew.Khng ph3i t8t c3hnh +ng gi7t +'u l st h6i cWng nh,khng ph3i hnh +nggiao c8u no cWng l ngo6i tnh. Khi nhBng ng,4i lnh +7n tham v8n thnh JohnBaptist, ngi chTng bao gi4g-i xa xi r=ng h*nn r4i b/qun +i: C>c KitcWng v(y khi Ng,4i g


30/47

70

th8y cht g hKi h(n ho


31/47

71

+ khng ph3i Kit hBu m tDnh(n mnh c ti ny. C[ng th4i ti cWng hi7mkhi th8y ai + khng ph3i Kit hBu m c sDkhoan dung d l tKi thi%u cho tiny n.i k9khc. Khng c lJi lMm no m lm cho ng,4i ta t +,-c ,a chungnh, n, v t nh(n bi7t +,-c n.i mnh nh,n. V ta cng c n nhi'u, ta l6icng ght n n.i ng,4i khc nhi'u.

Ti m ti +ang ni +7n l Kiu ng6o hay TDcao: v nhn +>c +Ki nghUch vNi ntrong +6o +>c Kit gio, l khim nh,4ng. B6n c th% nhN r=ng khi ti ni v'+6o +>c tnh dRc, ti c c3nh bo r=ng tr*ng tm cOa +6o +>c Kit gio khngn=m @+. By gi4ta mNi +i vo tr*ng tm. C:n c>vo cc vUthMy Kit gio, tilJi chnh y7u, ci x8u xa nh8t, l Kiu ng6o. T dm, gi(n dB, tham lam, r,-uch, v t8t c3nhBng ci +, +'u chHl b*cht khi so vNi n: chnh l thng quaKiu ng6o m quidBtr@thnh quidB: Kiu ng6o dIn +7n t8t c3nhBng ti lJikhc: n l quan ni#m chKng Thin Cha ton di#n.

B6n c th8y +i'u ny l c,4ng +i#u? N7u c, xin hy ngh0l6i. Ti mNi vAa nir=ng ng,4i ta cng kiu ng6o, ng,4i ta cng ght k9khc kiu ng6o. Th(t ra, n7u

b6n muKn bi7t mnh kiu ng6o +7n +u, cch dEnh8t l tDh/i, Mnh sSbDc t>cc\no khi ng,4i ta phNt l4mnh, hong t/quy'n lDc. HMu h7t nhBng ti lJi trn+4i m ng,4i ta phn tch l do tham lam hay ch kith(t ra trong su xa chnh ldo Kiu ng6o.


32/47

72

L8y v dRti'n b6c. T8t nhin lng tham khi7n ng,4i ta muKn c ti'n, +%c nhtKt h.n, +i nghHtKt h.n, :n uKng tKt h.n. Nh,ng +7n m>c no + thi. Ci g lmcho mt ng,4i c thu nh(p 10.000 b3ng Anh mt n:m c3m th8y kh chUu vNing,4i c thu nh(p 20.000 b3ng mt n:m? Khng ph3i l lng tham ti#n nghi.M,4i ngn b3ng sScung c8p +,-c +My +Ot8t c3nhBng th>sang tr*ng m mt

ng,4i c th%h,@ng +,-c. Chnh l Kiu ng6o mong muKn giu h.n nhBng k9giu khc, v (h.n th7nBa) mong muKn quy'n lDc.

B@i lS, d0nhin quy'n lDc l ci m Kiu ng6o thDc sDmuKn: chTng c g lmcho ng,4i ta c3m th8y v,-t trn ng,4i khc b=ng ci kh3n:ng sai khi7n h*nh,nhBng ch lnh ch. Ci g lm cho c gi +Zp gieo rGc sDkhLs@b8t c>chJnoc ta +7n +% tm ki7m ng,4i i m? ChGc chGn khng ph3i thi thc tnh dRc:nhBng c gi lo6i + r8t th,4ng l6nh lng v'tnh dRc. C l Kiu ng6o. Ci glm cho mt nh lnh +6o chnh trUcOa c3mt quKc gia c> l8n tNi mi, +i h/i

mi? L6i l Kiu ng6o. Kiu ng6o l c6nh tranh do b3n ch8t thDc sDcOa n: + ll do v sao n c> l8n tNi mi. N7u ti l mt g kiu ng6o, th chAng no trn+4i ny cn c mt ng,4i no + m6nh h.n, hoc Kit + ngh0v'chnh nhBng ng,4i + khi Ng,4i ni r=ng

c k9sS rao gi3ng v'Ng,4i v trAquinhn danh Ng,4i, +% r[i +7n ngy t(nth7Ng,4i sSni l khng bi7t h*. V b8t khai trong chng ta cWng c th% r.ivo ci bIy ch7t ng,4i ny. May thay, chng ta c mt php thQ. B8t c>lc no


33/47

73

khi ta nh(n th8y +4i sKng thing ling cOa chng ta lm cho chng ta c3m th8ymnh tKt nh8t l th8y chng ta tKt h.n ng,4i khc th ti ngh0r=ng chng tac th%chGc chGn r=ng chng ta +ang chUu tc +ng b@i ma quich>khng ph3i

b@i Thin Cha. Php thQthDc sDcho th8y ta +ang sKng trong sDhi#n di#n cOaThin Cha l hou rJi +,-c C>c Kit ni con gi/i lGm, c3m th8y vui thch v nn nh,v(y. V@+y ni'm vui khng n=m @chJb6n l ai m do b6n + lm vui lng ng,4i m

b6n muKn (v muKn mt cch chnh +ng) lm vui lng.

RGc rKi x3y ra khi ta chuy%n tA ngh0Mnh + lm ng,4i 8y hi lng; v(y ltKt sang ngh0Mnh th(t tKt khi lm +,-c vi#c +. Ta cng vui thch v'mnhh.n v cng t vui thch v'sDkhen ng-i h.n, ta cng tr@nn t#h.n. Khi ta honton vui thch v'mnh v khng quan tm g +7n sDkhen ng-i, ta + xuKng t(n+y. V lS+ sD hnh di#n, d n l lo6i Kiu ng6o th% hi#n bn ngoi nhi'unh8t, l6i l lo6i Kiu ng6o t t#nh8t v dEtha th>nh8t. Ng,4i hnh di#n muKn+,-c nhi'u l4i khen, vJtay, thn phRc v lun tm ki7m nhBng ci +. C l saitri, nh,ng l mt sai tri tr9con v khim tKn (theo ki%u l6+4i).

N ch>ng t/ta khng hon ton hi lng khi tDthn phRc mnh. Ta cWng +nhgi cao ng,4i khc cho nn ta mNi cMn h*ch +7n ta. Ta d sao cWng chHl


34/47

74

ng,4i. SDKiu ng6o +en tKi, quiqui c mc l, do ta quan tm h.n h7t +7n vi#c Thin Cha ngh0g. Nh,ngng,4i Kiu c:ng c l do khc.

Anh ta ni, Sao ta l6i ph3i quan tm +7n ti7ng vJtay cOa b*n r.m rc 8y, lmnh,l ki7n cOa chng c cht gi trUg? Th(m ch khi ki7n cOa chng c gitrUg +, li#u ta c ph3i l lo6i ng,4i c th%+/ma con gi +i#u +ng trong buLi khiu vW+Mu tin? Khng, ta l mtnhn cch tr,@ng thnh hon chHnh.

T8t c3nhBng g ta lm l +%th/a mn ring cOa ta hoc ngh#thu(t cOa ta ho


35/47

75

gNc g ti + khim nh,4ng h.n: n7u +,-c v(y ti sSc th%ni cho b6n hay v'sDnhZnhm, sDtho3i mi khi +,-c gi3i thot kh/i 3o t,@ng gi3i thot kh/i citi gi3 t6o vNi t8t c3 nhBng Hy nhn ti +y v Th8y ti ch,a? v t8t c3nhBng mu m trnh diEn. ChHcMn +7n gMn +i'u + thi, d chH trong giy lt,cWng tDa nh,+,-c uKng mt ly n,Nc mt giBa sa m6c.

(4) CAng t,@ng r=ng khi ta gkhng cn g khc.) Bc i c ngh0a l Yu th,.ng theo ngh0a Kit hBu.

Nh,ng yu th,.ng theo ngh0a Kit hBu khng ph3i l mt tnh c3m. N khngph3i l tr6ng thi cOa c3m xc, m l cOa ch; tr6ng thi cOa ch m ta c+,-c cho mnh mt cch tDnhin, v ph3i h*c cch c +,-c cho ng,4i khc.

Ti + chHra trong ch,.ng ni v'Tha th>r=ng ta yu chnh ta khng ph3i l tathch chnh ta. N c ngh0a l ta muKn +i'u tKt cho mnh. Cng mt cch, Tnhyu Kit hBu (hay Bc i) dnh cho nhBng ng,4i lng gi'ng l khc hTn vNi sD

,a thch hay ,a chung. Ta thch hay m7n m ng,4i ny v khng thchng,4i khc. Ci'u quan tr*ng l nh(n th>c r=ng sD,a thch + khng ph3i l tilJi, cWng khng ph3i +>c h6nh, cWng nh, ta thch hay khng thch mt th>c :n


36/47

76

no + m thi. N l mt sDki#n. Nh,ng t8t nhin ta lm g vNi n mNi c th%l +>c h6nh hay ti lJi.

TDnhin ,a thch hay m7n mng,4i khc khi7n ta dEc lng bc i vNi ng,4i+ h.n. V th7khuy7n khch lng m7n mng,4i khc th,4ng l mt bLn ph(n

thch ng,4i khc cng nhi'u cng tKt (cWng nh,ta th,4ng c bLn ph(n khuy7nkhch sD,a thch t(p th%dRc hay ,a thch th>c :n lnh m6nh) khng ph3i v sD,a thch ny l +>c h6nh, nh,ng v n tr-gip +>c h6nh. Mc ch trnh vi#c ,a thch mt sKng,4i ny lm cho ta khng c tnh bci, hoa con.Nh,ng cho d sD,a thch tD nhin cMn +,-c khuy7n khch, sS l sai lMm khingh0 r=ng muKn c lng bc i th c>ng[i + m cOng cKtnh c3m ,a thch tDnhin. Mt sK ng,4i l6nh lng v' tnh c3m, v + c th% l b8t h6nh cho h*,nh,ng + khng ph3i l ti lJi, cWng nh,ai + bU:n uKng kh tiu ha v(y thi;v ci + khng h' l8y +i c.hi cOa h*, ho


37/47

77

Nguyn l tinh thMn ny cWng tc +ng khOng khi7p theo chi'u ng,-c l6i. C lSnhBng ng,4i C>c lc +Mu c,xQtn c vNi ng,4i Do Thi v ght h*: sau + l6icng c3m th8y ght h*h.n nBa v + +Ki xQtn c vNi h*. Ta cng tn c ta l6icng th ght h.n; ta cng th ght ta l6i cng tr@nn tn c h.n v ci vnglXn quXn + ti7p tRc mi.

C3thi#n v c +'u c tnh cng d[n. Chnh v v(y m nhBng quy7t +Unh nho nh/cOa chng ta h=ng ngy c tMm quan tr*ng v bin nh,v(y. Vi#c thi#n b nh/talm hm nay chnh l sDchi7m giBmt vUtr chi7n l,-c +%r[i vi thng sau tac th% ti7n +7n nhBng chi7n thGng vinh quang ch,a bao gi4 m. tNi. Mt sDnung chi'u dRc v*ng hoc trKn trnh ho+%m


38/47

78

v0nhn + lm nn th4i khTrung CL, nhBng nh truy'n b Phc m ng,4i AnhvKn + xa b/sDbun bn n l#, +'u + +%l6i d8u 8n trn tri +8t, chnh l vthin +,4ng + chi7m chJtrong tm tr h*.

Chnh l tAkhi nhi'u Kit hBu khng cn ngh0+7n +4i sau, h*mNi khng quan

tm +7n +4i ny. NhGm tNi thin +,4ng v ta sSc tri +8t ko theo: cn nhGmtNi tri +8t th ta sSchTng c g c3. L lSny c v9khl6, nh,ng +i'u t,.ng tDcth%th8y n.i nhBng v8n +'khc. S>c kh/e l mt n phc tuy#t di#u, nh,ng mtkhi ta coi s>c kh/e nh,mRc tiu chnh v trDc ti7p, ta sStr@nn l(p dUv t,@ngt,-ng ra +Oth>chuy#n khng Ln x3y ra cho ta. Ta c th%sSc s>c kh/e khi tamuKn nhBng +i'u khc nhi'u h.n th>c :n, th%thao, lm vi#c, gi3i tr, kh tr4i.CWng v(y, ta sSchTng bao gi4b3o t[n +,-c n'n v:n minh chAng no n'n v:nminh cn l mRc tiu chnh cOa ta. Ta ph3i bi7t cMn +7n nhBng th>khc nhi'uh.n.

HMu h7t chng ta th8y chTng muKn thin +,4ng cht no, ngo6i trA khi thin+,4ng c ngh0a l gmi ti7ptRc ngh0r=ng n7u anh ta + ch*n mt ng,4i phRnBkhc, ho


39/47

79

(2) Cch cOa ng,4i khn ngoan bUv\mng Anh ta l(p t>c k7t lu(n r=ng sDvi#c chHl nh tr:ng ho huy'n. T8t nhin, anh ta ni, khi ta cn tr9ta nhn sDvi#c nh,v(y. Nh,ng khi ta + tr,@ng thnh ta sStAb/vi#c ch6y theo ci chncMu v[ng. V r[i anh ta yn vUv h*c cch khng mong +-i qu nhi'u v +nn ci phMn bn trong anh ta vKn + tAng khc th,.ng cho vMng tr:ng, nh,

cch anh ta ni. Cch ny t8t nhin l tKt h.n nhi'u so vNi cch tr,Nc, v lmng,4i ta h6nh phc h.n v t gy phi'n toi cho x hi h.n. N c xu h,Nng lmcho anh ta tDmn (anh ta r8t c kh3n:ng v,-t ln nhBng ng,4i m anh ta g*i l+m tr9), nh,ng ni chung anh ta ti7p tRc sKng kh Ln.

C l ci tKt nh8t ta c th%c n7u con ng,4i khng sKng v0nh cQu. Nh,ng gi3sQh6nh phc v bin c th(t +ang ch4+-i ta? Gi3sQta c th%bGt kUp ci chn cMuv[ng? Trong tr,4ng h-p ny sS l +ng th,.ng khi th8y qu trE (mt kho3nhkhGc sau khi ch7t) r=ng do n.i ci +,-c gi3+Unh l lSph3i thng th,4ng, ta +

bp nghZt kh3n:ng t(n h,@ng h6nh phc +.(3) Cch cOa ng,4i Kit hBu Ng,4i Kit hBu ni. T6o v(t khng +,-c t6o ravNi ,Nc ao trAkhi c cch +%th/a mn ,Nc ao +. Mt em b +i bRng, , c ci+,-c g*i l th>c :n. Mt ch vUt con muKn b.i li, , c ci +,-c g*i l n,Nc.

Ng,4i ta thm kht tnh dRc: , c ci +,-c g*i l tnh dRc. N7u ti tm th8ytrong b3n thn mt ao ,Nc m khng tr3i nghi#m no trn th7giNi ny th/a mn+,-c, th l4i gi3i thch dEx3y ra nh8t l ti + +,-c t6o ra cho mt th7giNi khc.

N7u khng c khoi l6c trMn th7no th/a mn +,-c n, +i'u + khng c ngh0al vWtrRny l mt sai lMm. CWng c th%khoi l6c trMn th7khng +,-c sGp +


40/47


41/47

81

anh ta +nh m8t nh(n th>c + v anh ta ngh0, C lS lMn ny c 8y sS xQ sDkhc, v mt lMn nBa anh ta l6i ng4ngh#ch +em k%cho c ta bi7t +i'u g + mlSra khng nn k%.

Tri gic v xc c3m cOa anh ta + hOy ho6i nh(n th>c cOa anh ta v'ci m anh

ta thDc sDbi7t l +ng. Hong c>+i

ng,-c l6i. Ci + khng ph3i v8n +'cOa +>c Tin. Nh,ng gi3sQl lScOa ai +cho th8y s>c nng c>@v'pha Kit gio, th ti c th%ni ng,4i 8ybi7t ci g sSx3y ra vNi ng,4i 8y trong vi tuMn lEsau +.

SSc mt lc tnh hnh x8u +i, hot @+u, n7u khng ta sS khng thnh Kit hBuvBng vng ho


42/47

82

thuy7t chnh cOa n cMn ph3i +,-c giBgn c th>c vo lc no + trong tm trta h=ng ngy. Chnh v v(y m cMu nguy#n h=ng ngy, +*c sch thnh v +i nhth4l nhBng bph(n cMn thi7t trong +4i sKng Kit hBu. Ta cMn +,-c nhGc nh@th,4ng xuyn nhBng g ta tin. Ni'm tin ny cWng nh,b8t c>ni'm tin no khccWng khng tD+ng t[n t6i mi trong tm tr. N cMn +,-c nui d,\ng. V th(t

ra n7u b6n +i'u tra mt tr:m ng,4i vKn + m8t ni'm tin Kit gio, ti thGc mGckhng bi7t c bao nhiu ng,4i trong sK+ + r4i b/ni'm tin v dDa trn l lu(nchn thDc? Ph3i ch:ng hMu h7t h*+'u +.n gi3n l b/cuc v(y thi?

By gi4ti ph3i +i vo ngh0a th>hai hay ngh0a cao h.n cOa +>c Tin: v +yl v8n +'kh kh:n nh8t m ti + ph3i gi3i quy7t. Ti muKn ti7p c(n n b=ngcch quay l6i chO+'Khim nh,4ng. ChGc b6n nhNti + ni r=ng b,Nc +Mu tinti7n tNi sDkhim nh,4ng l nhn nh(n r=ng ta + kiu ng6o. Gi4+y ti muKnthm vo r=ng b,Nc k7ti7p l thDc hnh nhBng nhn +>c Kit gio. Mt tuMn l

khng +O. M*i chuy#n th,4ng diEn bi7n m xui trong tuMn +Mu. Hy thQ sutuMn. Sau th4i gian +, theo nh,ta th8y, vi#c r.i xuKng tr@l6i hoc +,-c mt sKsDth(t v'b3nthn ta.

ChTng ai bi7t mnh t#+7n +u cho +7n khi h7t s>c cKgGng tr@nn tKt. C mt ngh0vNvXn r=ng ng,4i tKt khng bi7t +7n cm dJl g. Ci ny r rng sai sDth(t. ChHnhBng ng,4i chKng l6i cm dJmNi bi7t n m6nh +7n m>c no. D sao+i nBa, ta bi7t +,-c s>c m6nh cOa qun +i C>c l nh4 ta chKng l6i n, ch>khng ph3i chUu thua n. B6n bi7t +,-c s>c m6nh cOa c.n gi l nh4+i ng,-cl6i n, ch>khng ph3i n=m xuKng +8t. Ng,4i chUu thua cm dJ sau n:m phtkhng bi7t n sS ra sao sau mt gi4. Do + theo ngh0a no + ng,4i x8u xachTng bi7t g nhi'u v'sDx8u xa. B=ng cch lun lun chUu thua, h* sKng mt+4i yn Ln.

Ta chTng bao gi4bi7t +,-c s>c m6nh thi thc cOa ci c cho +7n khi ta cKgGngchKng l6i n: v C>c Kit, b@i v Ng,4i l ng,4i duy nh8t khng bao gi4chUuthua cm dJ, cWng chnh l ng,4i duy nh8t bi7t +7n t(n cng cm dJngh0a l g

ng,4i duy nh8t nh(n th>c ton di#n. R8t tKt thi. Ci chnh m ta h*c +,-c khi

ta cKgGng h7t s>c thDc hnh nhn +>c Kit gio l ta + th8t b6i. N7u ai c r=ng Thin Cha + +bi thi cho ta, v ta sS+,-c +i%m tKt n7u tav,-t qua +,-c n, + ph3i +,-c xa b/. N7u ai + c r=ng +y l mt cuc+Li chc r=ng ta + hon thnh phMn vi#c cOa ta v do + +


43/47

83

thDc sDKit hBu ph3i lm l +(p tan ci +. Thin Cha + ch4+-i giy phtm ta pht hi#n ra r=ng khng c v8n +'+6t +,-c +i%m tKt hoc. Gi4+y ta c th%+i vo +>c Tin theo ngh0a th>hai.

12. 2c tin

Ti muKn bGt +Mu b=ng mt +i'u m ti muKn m*i ng,4i l,u cXn th(n. N l+y. N7u ch,.ng ny khng c ngh0a g vNi b6n, n7u n c v9tm cch tr3l4inhBng v8n +'m b6n khng bao gi4 thGc mGc, xin b/qua n ngay. CAng b(ntm g v'n. C mt sKth>trong Kit gio c th%hi%u +,-c tAbn ngoi, tr,Nckhi ng,4i ta tr@thnh Kit hBu. Nh,ng c r8t nhi'u th>khng th%hi%u +,-c trAkhi b6n + +i +,-c mt +o6n trn con +,4ng Kit hBu.

NhBng th>ny thuMn ty thuc v'thDc hnh, d tho6t trng chng khng c v9nh,v(y. Chng l nhBng chHdIn khi gmai khc. NhBng g ti cKgGngl gi3i trong ch,.ng ny c th%v,-t qu s>c ti. Ti c th%ngh0mnh +6t +7nchJ th(t ra ti ch,a +6t. Ti chHc th%yu cMu nhBng Kit hBu hi%u bi7t canhchAng ti v cho ti bi7t khi th8y ti sai; v nhBng ng,4i khc th ti7p nh(nnhBng g ti ni vNi mt cht muKi ngh0a l nh,mt +'nghU, v n c th%cch ch>khng ph3i v ti chGc chGn l minh +ng.

Ti +ang ni v'+>c Tin theo ngh0a th>hai, ngh0a cao h.n. Ti + ni r=ng v8n+'+>c Tin theo ngh0a th>hai ny nLi ln sau khi ng,4i ta + cKh7t s>c thDc


44/47

84

hnh nhBng nhn +>c Kit gio, v th8y mnh th8t b6i, v th8y r=ng d cKgGng+7n +u thDc t7ta cWng chHc th%tr3l6i cho Thin Cha nhBng g vKn thuc v'

Ngi.

Ni cch khc, ta th8y mnh ph s3n. Gi4+y, mt lMn nBa, ci m Thin Cha

quan tm khng chnh xc l hnh +ng cOa ta. Ci m Ngi quan tm l ta nntr@thnh nhBng t6o v(t c phXm ch8t no + nhBng t6o v(t m Ngi muKn tatr@thnh nhBng t6o v(t c lin quan vNi Ngi theo cch no +.

Ti khng ni thm v c lin quan vNi nhau theo cch no +, v ci ++,.ng nhin: n7u b6n +ng +Gn vNi Ngi b6n chGc chGn sS+ng +Gn vNi +[nglo6i cOa mnh, y h#t nh,n7u nhBng chi7c c:m (nan hoa) +,-c lGp +ng vo vnhv LtrRc bnh xe th chng sSc vUtr +ng vNi nhau. V chAng no m ta cnngh0v'Thin Cha nh,mt ng thMy ra bi thi cho chng ta, hong giBata v Thin Cha chAng + ta cn ch,a c lin quan vNi Ngi.

Ta hi%u lMm v' ta v v'Thin Cha. V ta khng th% c +,-c mKi lin quanchAng no ta cn ch,a pht hi#n +,-c tnh tr6ng ph s3n cOa ta.

Khi ti ni pht hi#n, ti thDc sDmuKn ni pht hi#n: khng ph3i chHni nh,vZt. D0nhin b8t khem b no +,-c gio dRc t nhi'u v'tn gio cWng bi7t r=ngchTng c g ta +em cho Cha m ci + khng ph3i + l cOa Ngi tAlu v r=ngta th8y mnh khng lm nLi vi#c +em cho Cha m khng giBl6i ci g. Nh,ngti +ang ni chuy#n thDc sDpht hi#n: pht hi#n thDc sDthng qua tr3i nghi#m.

Theo ngh0a + ta khng th%pht hi#n sDb8t lDc cOa mnh trong vi#c thDc hnhl' lu(t Cha trAkhi ta + cKgGng h7t m>c (m vIn th8t b6i). TrAkhi ta th(t sDgGng s>c, ch>khng th d ta ni g +i nBa vIn c mt t,@ng +=ng sau tm trta cho r=ng lMn tNi n7u ta cKgGng h.n ta sSthnh cng v tr@ thnh hon h3o.V(y, mt m


45/47

85

mt cch chNp nhong nh,+ x3y ra cho thnh Paul hoc Kit +em cho ta mt ci g + m khng +i h/i +p l6i: Ng,4i th(m ch+em cho t8t c3m khng cMn +p l6i g c3. Theo ngh0a no + tr*n cuc +4i KithBu l +n nh(n sDtrao ban r8t quan tr*ng ny. Nh,ng ta kh +6t +7n m>c nh(nth>c +,-c t8t c3nhBng g ta + lm v c th%lm +'u v ngh0a. Ci m ta muKnl Cha l,u tm +7n nhBng +i%m tKt cOa ta v b/qua nhBng +i%m x8u.

Mt lMn nBa, theo ngh0a no + b6n c th%ni r=ng sDcm dJsSkhng bao gi4v,-t qua +,-c trAkhi ta ngAng cKgGng ta chUu thua. Nh,ng ta l6i khng th%ngAng l6i +ng cch v +ng lc trAkhi ta + cKgGng h7t s>c. V theo ngh0akhc nBa th ph thc t8t c3 trong tay C>c Kit khng c ngh0a l ngAng cKgGng. Tin vo Ng,4i d0nhin l lm theo t8t c3nhBng g Ng,4i d6y. Th(t v lkhi ta ni ta tin ai + m l6i khng lm theo l4i khuyn cOa h*. V(y nn n7u ta+ dng mnh cho Ng,4i, ti7p theo l ta ph3i cK gGng tun theo l4i Ng,4i.

Nh,ng lMn ny cKgGng theo mt cch khc, an tm h.n.

Khng ph3i lm t8t c3nhBng +i'u + +%+,-c c>u rJi, nh,ng b@i v Ng,4i +

bGt +Mu c>u ta r[i. Khng ph3i hy v*ng +6t +7n thin +,4ng nh4vo cng s>ccOa ta, nh,ng chnh l v ta muKn lm theo mt cch no + b@i v mt nh sngy7u Nt ban +Mu cOa thin +,4ng + sYn c trong ta.

Cc Kit hBu th,4ng khng +[ng vNi nhau v'ci g +,a ta v'vNi Cha, hnhvi tKt cOa ta hay ni'm tin vo C>c Kit. Ti th(t ra khng c quy'n ni v'mtv8n +'kh kh:n +7n th7, nh,ng +Ki vNi ti c v9giKng nh,h/i trong hai l,\icOa ci ko l,\i no l cMn thi7t h.n. Mt nJ lDc +6o +>c h7t mnh l ci duynh8t +,a ta +7n chJta ph3i +nh b/cuc. Ni'm tin vo C>c Kit l ci duy nh8t

c>u ta kh/i tuy#t v*ng t6i chJ+: v tAni'm tin n.i Ng,4i hnh vi thnh thi#nt8t y7u sSn3y sinh.


46/47

86

C hai sD l#ch l6c chn l b@i nhBng nhm Kit hBu khc nhau trong qu kh>,+ tAng bUln n b@i nhBng Kit hBu khc: c th%chng lm sng t/thm chnl. Mt nhm bUln n v + ni, Hnh vi tKt l +Or[i. Hnh vi tKt nh8t l bci. Hnh vi bc i tKt nh8t l cho ti'n. Cho ti'n tKt nh8t l cho Gio hi. V(y hy+,a chng ti 10.000 b3ng Anh v chng ti sSgip anh.

Cu tr3l4i cho +i'u v ngh0a 8y d0nhin l hnh vi tKt +,-c thDc hi#n vNi +ngc.+, thDc hi#n vNi t,@ng r=ng thin +,4ng c th%mua +,-c, chTng ph3i lhnh vi tKt cht no, m chHl thao tng th,.ng tr,4ng. Nhm th>hai bUln nv + ni, C>c Tin l t8t c3. Do + miEn l b6n c +>c Tin, b6n muKn lm gcWng +,-c. C>ph6m ti +i, r[i c>yn ch v C>c Kit sS lo h7t +%cuKi cng

b6n vIn bnh yn v sD. Cu tr3 l4i cho +i'u v ngh0a ny l n7u ta coi +>cTin n.i C>c Kit khng bao g[m cht no sDquan tm +7n nhBng +i'u Ng,4i+ ni, th + khng ph3i l +>c Tin g c3 khng ph3i l tin t,@ng hoc Tin: cn nhBng gio hinh8n m6nh +7n +>c Tin th ni b6n ph3i lm vi#c thi#n. D sao ti cWng chHmNinGm bGt tNi +.

Ti cho r=ng m*i Kit hBu +'u +[ng khi ti ni r=ng mch6nh v ti lJi, nh,ng n dIn ta, thng qua t8t c3nhBng ci +, +7n mt ci g

+ xa h.n. Ta c mt ci nhn thong qua v'mt x>s@m @+ ng,4i ta khngni v'nhBng ci +, c lSngo6i trAkhi ni +a. M*i ng,4i @+ +'u trn +My ci


47/47

m ta g*i l sD thnh thi#n, nh,mt t8m g,.ng trn +My nh sng. Nh,ng h*khng g*i + l sDthnh thi#n. H*khng g*i + l g c3. H*khng ngh0+7n n.

H*chHch:m ch vo ci ngu[n gKc cOa n. Nh,ng chJny + +7n gMn n.i mcon +,4ng b:ng ngang qua ra th7giNi cOa chng ta. Khng con mGt no c th%

nhn xa h.n +i%m +: con mGt ti nhn cn km xa h.n nhi'u ng,4i.

kitô giáo đơn thuần (quyển iii)

Documents