K.Kanyawan Kamnedsin Lecturer

“Political Science Master Deegree”

Public Administration Program

Faculty Humanities and Social Sciences

Bansomdejchaopraya Rachabhat

University

1. เขาเรยนสาย 3 ครง เชคเปนขาด 1 ครง (80 % ของเวลาเรยน) 2. เขาเรยนสายเกน 30 นาท ถอเปนขาดเรยน (ยกเวนเหตสดวสย ) 3. โทรศพทใชระบบสนเทานน 4. หามใชโนตบค และโทรศพท มอถอระหวางการบรรยาย 5. แตงกายถกตองตามระเบยบมหาวทยาลย ถอเปนขาดเรยน 6. ขาดเรยนตองสงใบลาทกครง 7. ขาดสอบโดยไมจ าเปนเกรด E กรณเดยวเทานน เจบปวยตองม

ใบรบรองแพทย (พจารณาเปนราย ๆ )

How toscore !

- คะแนนเกบระหวางภาคเรยน 60 คะแนน เขาเรยน +พฤตกรรมในชนเรยน 20 คะแนน รายงาน + รายงานหนาชนเรยน 20 คะแนน ทดสอบกลางภาค 20 คะแนน - คะแนนสอบปลายภาค 40 คะแนน

บทเรยนในวชาน

บทท 1.ลกษณะทวไปของวชารฐศาสตร บทท 2.แนวความคดทางการเมอง บทท 3.รฐ บทท 4.อ านาจอธปไตย บทท 5.สถาบนทางการเมอง บทท 6.กระบวนการทางการเมอง บทท 7.ความสมพนธระหวางรฐกบประชาชน บทท 8.การมสวนรวมทางการเมอง บทท 9.ลทธและอดมการณทางการเมอง

บทท 10.ความสมพนธระหวางประเทศ

มนษยไมสามารถด ารงชวตอยไดเพยงล าพงบนโลกใบนได เพราะมนษยเปนสตวสงคมและเปนสตวการเมอง (We can not live alone.)

การเมองเกดจากความเปนจรงทวา ความจ าเปนตางๆ ของมนษยมจ ากดในขณะทความตองการของมนษยมอยางไมจ ากด การเมองจงเกดขนมาเพอทจะเปนกฎเกณฑในการแบงสรรความจ าเปนตางๆ เหลาน

ประโยชนในการศกษาวชารฐศาสตร ประโยชนในแงขององคความรทจะใชในการประกอบอาชพทเกยวกบการเมอง การปกครอง ทงในระดบสวนกลางและสวนทองถน

แตสงทมความส าคญโดยตรงและเปนเปาหมายหลกในการเรยนรฐศาสตร คอ ตองการใหบณฑตทจบมากลายเปนพลเมองของระบอบประชาธปไตย รจกใชสทธ เคารพหนาท เคารพกฎหมายและความเทาเทยม มสวนรวมทางการเมอง มภมรและภมธรรมและเปนหนงในแรงสรางสรรคประชาธปไตย”

รฐศาสตร (POLITICAL SCIENCE) เปนศาสตรทวาดวยเรองรฐ

รฐศาสตรเปนศาสตรทเกยวกบการเมอง (POLITICS) หรอ อ านาจ

รฐศาสตร เปนศาสตรทวาดวยรฐบาล หรอการปกครอง(GOVERNMENT)

ดงนน จงสรปไดวา รฐศาสตร คอ ศาสตรแหงรฐ

David Easton “รฐศาสตรเปนศาสตรทวาดวยการเลอกสรรสงทดใหคนในสงคมไดอยกน ใชอยางมคณภาพ” รฐศาสตร ตรงกบภาษาองกฤษวา Political Science เปนการศกษาถงเรองราวทางการเมอง อานนท อาภาภรม (2545 : 1) ไดใหความหมายของค าวา รฐศาสตร ไววา รฐศาสตรเปนศาสตรทวาดวยรฐ ซงถอวาเปนสาขาหนงของสงคมศาสตรทกลาวถงทฤษณการจดตงองคการรฐบาลและการด าเนนงานของรฐ

จรญ สภาพ (2514 : 3) ไดใหความหมายของค าวา รฐศาสตร ไววา รฐศาสตรเปนศาสตรทวาดวยรฐ ซงจดวาเปนสาขาหนงของวชาสงคมศาสตรทกลาวถงทฤษฎการจดองคการการเมองการปกครอง รฐบาล และวธด าเนนการตาง ๆ ของรฐ ฮาโรลด ด. ลาสเวลล (Harold D. Lasswell 1958) อางถงในมฆอร ยหนะ (2534 : 2) ไดใหความหมายของค าวา รฐศาสตร ไววา รฐศาสตรเปนศาสตรทศกษาเรองของการเมอง เพอดวา ใครไดอะไร เมอใด และอยางไร โดยค าวา ใคร ไดแก ผน าทางการเมอง พรรคการเมอง กลมผลประโยชน ตลอดจนผมสทธเลอกตง ซงตางเขาไปมสวนรวมในกระบวนการทางการเมอง สรปไดวา รฐศาสตรเปนการศกษาในเรองการเมอง การปกครอง กจกรรมทางการเมองและการจดสรรสงทมคณคาใหแกสงคม science ในทนหมายถง ศาสตรหรอวชาการ

ค ำวำ รฐศาสตร กบ การเมอง มกใชแทนกนได แตกมขอแตกตำงทส ำคญคอ

รฐศาสตร (Political Science) เปนเรองทหนกไปในทำงวทยำกำรหรอศำสตรทมกำรจดระบบหมวดหมอยำงชดเจน(อ ำนำจสงสดของรฐ)

การเมอง (Politic) มลกษณะหนกไปในเชงกำรกระท ำหรอเปนกจกรรม

(อ ำนำจทำงกำรเมองของรฐ)

การเมอง (Politics) มาจากรากศพทในภาษากรกวา โพลส (Polis) ซงหมายถง รฐ หรอนครรฐ (City State) หรออกนยหนง การเมองกคอกจกรรมเกยวกบการทคนจ านวนหนงมารวมกนเปนประเทศหรอรฐ

****การเมองหมายถง การแสวงหาผลประโยชน หรอกลาวอกนยหนงกคอ การแขงขนกนเพอการแสวงหาอ านาจ ซงสงผลกระทบตอสงคมทงคม *****

สภาพของวชารฐศาสตร วทยาการของโลกปจจบนแบงสภาพของวชารฐศาสตร ออกออกเปน 3 สาขา 1. วทยาศาสตรธรรมชาต (Natural Science) วทยาศาสตรธรรมชาต คอ ความรทไดรบจากการศกษา ธรรมชาตและปรากฏการณทางธรรมชาต โดยการใชวธการ ทางวทยาศาสตร ซงไดแกการตงสมมตฐาน การวางแผน รวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล การท ารายงาน และการ ทดสอบ 2. สงคมศาสตร (Social Science) สงคมศาสตร คอ ความรทเกยวกบสงคมมนษยทอย รวมกนในสงคม 3. มนษยศาสตร (Humanities) มนษยศาสตร คอ ความรทกลาวถงคณคาและผลงาน ของมนษย

การศกษารฐศาสตร กคอการศกษาวชาการเมองโดยใชศาสตรหรอวชาการเขามาวเคราะห

การศกษาวชารฐศาสตรเปนการศกษากลมหนงของสาขาวชาสงคมศาสตรทเกยวของกบทฤษฎ องคการ รฐบาล แนวปฏบตของรฐ ปจจบนจะ เนนทการศกษาระบบการเมอง

1. ทฤษฎการเมองและประวตความคดทางการเมอง (Political and History of Political Though)มงศกษาเกยวกบหลกการทฤษฎบท แนวคดทางรฐศาสตร

2. สถาบนทางการเมอง (Political Institutions)

มงศกษานยามระบบองคประกอบและอ านาจของสถาบนทางการเมอง ซงรวมถงนโยบายการจดตงและโครงสรางของการปกครองของรฐ การปกครองทองถน และการปกครองเปรยบเทยบ 16

3. กฎหมายสาธารณะ (Public laws)

ศกษาถงรากฐานของรฐรวมทงปญหาการแบงแยกอ านาจ คนควาความสมพนธของกฎหมายสงสดของรฐ

4.พรรคการเมอง กลมอทธพลและประชามต (Political Parties, Pressure Groups and Public Opinion)

ศกษาถงบทบาทและจดประสงคของการจดตง ตลอดจนผลของพรรคการเมอง กลมอทธพลและประชามต

17

5.รฐประศาสนศาสตร (public administration) การศกษาถงการจดก าลงคน เงน และวสด ในอนทจะปฏบตใหเปนไปตามเจตจ านงของการปกครองของรฐ

6.ความสมพนธระหวางประเทศ(international relations) ศกษาถงดานนโยบาย หลกการและวธการในความสมพนธระหวางรฐ ขอมลตางๆเหลานมบทบาทส าคญในการก าหนดบทบาทของแตละรฐในเวทการเมองระหวางประเทศ

18

1. แนวปรชญา

ปรชญาการเมอง โดยเฉพาะการศกษาในยคกรกโบราณและ

ยโรปยคกลาง สวนการศกษาในชวงปลาย ค.ศ. 1900 นกปรชญา

เรยกวา ทฤษฎการเมอง ซงในยคกรกโบราณ (Ancient

Greeks) มนกปรชญาทนาสนใจคอ โสเครตส เพลโต และอรสโตเตล ยคตอมาหลงจากยคศาสนาเสอมอ านาจเกดนกปรชญา

ทนาสนใจคอ มาเคยเวลล (Niccolo Machiavelli)

เกยวกบศลปะของอ านาจ

19

ยคแนวคดสญญำประชำคมเกดผน ำเสนอแนวคดคอ โธมส ฮอบส (Thomas Hobbes) จอหน ลอค (John Locke)

และฌอง ชำคส รสโซ (Jean Jacques Rousseau) และยงมอกหลำยทำนในเวลำตอมำเชน มองเตสดเออ (Montesquieu) เฮเกล (Hegal) เบนธม (Jeremy

Bentham) มลล (John Stuart Mill) และขอเสนอของคำรล มำรกส (Karl Marx)

20

การศกษารฐศาสตรในแนวปรชญาตามเนอหาและวธการดงกลาวปรชญาการเมอง เปนแนวทางเกาแก การศกษาธรรมชาตของระบบการเมองทดทสด เนอหาจงอยในลกษณะของความควรหรอไมควร อะไรด อะไรเลว โดยน าเอาจรยธรรมหรอศลธรรมเขามาก าหนด จงเปนประโยชนในแงทเปนการสรางรากฐานทางทฤษฎใหแกการศกษารฐศาสตรในปจจบน โดยทการศกษารฐศาสตรในแนวปรชญานนไดมสวนชวยอยางส าคญ ในการก าหนดเคาโครงของเนอหาสาระทเปนหวใจส าคญ หรอองคประกอบส าคญของวชารฐศาสตร

21

2. แนวสถาบนและโครงสราง

การศกษารฐศาสตรแนวสถาบนและโครงสรางใหความสนใจทงใน

สวนทเปนสถาบนทางการเมองการปกครอง เนนในเชงพฤตกรรม

เชงเปรยบเทยบและเชงพฒนา โดยทไดรบอทธพลทางความคด

เกยวกบระเบยบวธจากวทยาศาสตร สงคมศาสตร และชววทยา

เนอหาเกยวกบสถาบนทางการเมอง ในฐานะทเปนสวนประกอบ

หรอระบบยอยของระบบการเมอง ทงทเปนสถาบนทเปน

ทางการและไมเปนทางการ สถาบนของรฐและประชาชน

22

3. แนวระบบและวฒนธรรมทางการเมอง

การศกษารฐศาสตรแนวระบบและวฒนธรรมทางการเมองม

เนอหาส าคญเกยวกบลกษณะรวมทเหมอนหรอคลายคลงกนของ

ระบบการเมอง ขนตอนและการท างานของระบบการเมอง การ

ด ารงอยของระบบการเมอง และความแตกตางของระบบ

การเมอง

ปจจยส าคญทมสวนก าหนดความแตกตางของระบบการเมอง

คอ วฒนธรรมทางการเมอง โดยเฉพาะวฒนธรรมทางการเมอง

ของมวลชน และวฒนธรรมทางการเมองของชนชนน า ทงน

เนองจากวฒนธรรมทางการเมองนน เปนตวก าหนดแบบแผน

พฤตกรรมทางการเมอง ทงพฤตกรรมของประชาชนทวไป

พฤตกรรมทางการเมองของผปกครองและองคกรอ านาจหรอ

สถาบนทางการเมองในระบบการเมอง

4. แนวทางพฤตกรรมศาสตร

การศกษาทางพฤตกรรมศาสตรของรฐศาสตร ไดใชวธการศกษาท

ตรงตามวธศกษาทางศาสตร (Scientific Method) อยางแทจรงหรอ

เรยกวาการศกษารฐศาสตรเชงพฤตกรรมนยม (Behavioralism) คอ ม

ลกษณะเปนการศกษาเชงวเคราะห และการศกษาเชงประจกษไปพรอม

ๆ กน การศกษารฐศาสตรเชงพฤตกรรมนจะตองน าเอาความร เกยวกบ

พฤตกรรมทางการเมองของมนษยจากสาขาวชาตาง ๆ เขามารวมดวย

วชารฐศาสตรเปนวชาทจดรวมอยในสงคมศาสตร เปนการศกษาทเกยวกบรฐซงเปนทรวมของประชาชน ประชาชนกบรฐไมสามารถแยกออกจากกนได เปนการศกษาถงลกษณะหลกเกณฑและวธการปกครองของมนษย ฉะนน การศกษาวชารฐศาสตรจงตองอาศยความรของสาขาวชาการอนประกอบดวย ส าหรบการศกษาความสมพนธระหวาง

วชารฐศาสตรกบวชาการอนดงน

ความสมพนธระหวางวชารฐศาสตรกบสาขาวชาอน 1. ความสมพนธระหวางวชารฐศาสตรกบวชาประวตศาสตร - ประวตศาสตรใหหลกฐานเกยวกบเหตการณตาง ๆ ในอดต ท าใหนกรฐศาสตรเขาใจแนวทางปรากฏการณของรฐ

- ประวตศาสตรใหขอมลเกยวกบสภาพของรฐในอดต - ขอมลในอดตท าใหนกรฐศาสตรสามารถใชเปนฐานในการวเคราะหแนวโนมทจะเกดขนในอนาคต

วชาเศรษฐศาสตรตองศกษาเรองการผลต การใชทรพยากร และการบรโภค ดงนนจงเกยวของกบประชาชนและการปกครอง นกปกครองจงน าเอาวชาเศรษฐศาสตรมาก าหนดนโยบายทางการเมอง เพราะเรองของเศรษฐกจจะเกยวของกบประชาชนโดยตรง ทกคนตองด ารงชวต มการใชจายและแบงปนผลผลต ดงนนจงตองมการน าหลกเกณฑและขอเทจจรงทางเศรษฐกจมาก าหนดนโยบายหรอการกระท าทางการเมองและการปกครอง

“ภมศาสตร” เปนวชาทกลาวถงความส าคญของรฐเชงภมศาสตร ทมผลกระทบตอการเมองการปกครองของประเทศนน ๆ โดยสภาพทางภมศาสตร สภาพทางภมศาสตรมความส าคญตอการปกครองและการด าเนนนโยบายทงภายในและภายนอกประเทศ ซงการทจะเขาใจปญหาการเมองของรฐใด จ าเปนตองศกษาสภาพภมศาสตรของรฐนน ๆ ดวย

“สงคมวทยา” เปนวชาทศกษาถงสงคมหรอปญหาตาง ๆ ของสงคม

“มานษยวทยา” เปนแขนงวชาหนงทสมพนธกบสงคมวทยาศกษาเกยวกบตวมนษยและวชารฐศาสตรตองอาศยเนอหาของวชาดงกลาว เพราะรฐตองเกยวของกบสงคม ชมชน และมนษย

“จตวทยา” เปนวชาทศกษาถงอารมณและจตใจของคน เพอเปนขอมลในการจงใจใหประพฤตปฏบตในสงทเปนประโยชน ซงวชาน จะเปนประโยชนในการชวยใหเกดความเขาใจทถกตองเกยวกบพฤตกรรมของคน เพอใชเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายการเมองทเหมาะสมตอไป

6. ความสมพนธระหวางวชารฐศาสตรกบปรชญาและ จรยศาสตร รฐศาสตรกบปรชญาและจรยศาสตร เปนศาสตรทวาดวยเหตผลและความถกตอง เชน หลกเสรภาพ เสมอภาค ความยตธรรม ศลธรรม และคณธรรม เปนตน

“นตศาสตร” เปนวชาทวาดวยกฎเกณฑขอบงคบทชวยใหมนษยอยรวมกนในสงคมอยางมระเบยบ ซงถอวากฎหมายเปนปจจยหนงทท าใหประเทศคงอยไดอยางมนคง กฎหมายจงเปนเครองมอทชวยสงเสรมใหการเมองและรฐด าเนนไดโดยปราศจากอปสรรค ดงนนจงตองมกฎหมายเพอใชบงคบในรฐเสมอ

8. รฐศาสตรกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย รฐศาสตรกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย มความสมพนธกนมาก เพราะประเทศทมความสามารถทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย กจะมความเจรญทางเศรษฐกจ และจะหาทางสงเสรมการคดคนอาวธและสงประดษฐใหม ๆ ความเจรญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท าใหเกดอ านาจทางการเมอง นอกจากนมงใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในการปรบปรงสงเสรมเกษตรกรรมและอตสาหกรรมของประเทศ ท าใหประชาชนอยดกนด

*** สรป รฐศาสตรหมายถงศาสตรทเกยวของกบการเมองหรอศาสตรทวาดวยรฐ ซงจดเปนสาขาหนงของสงคมศาสตรทกลาวถงทฤษฎ การจดองคการทางการเมอง การปกครอง รฐบาลและวธด าเนนการตาง ๆ ของประเทศ ซงมความหมายตรงกบการเมองหรอการปกครองและสามารถใชแทนกนได เพราะการเมองหมายถงการแขงขนกนเพอหรอการแสวงหาอ านาจ ซงสงผลกระทบตอสงคมทงสงคม ***

แนวคดทางการเมอง (Political concept or Political Thoughts) หรอแนวความคด ตรงกบความหมายในภาษาองกฤษวา Concept คอ ความคดความเขาใจในเรองการเมองของบคคลหนง หรอหลายคน ทแสดงออกมาเพอท าความเขาใจวาสงๆ นนคออะไร และควรเปนไปอยางไร

แนวความคดทางการเมอง political concept สงผลใหเกดเหตการณตาง ๆ ไดมากกวาทเราคด บางเรองท า ใหเกดความขดแยง น า ไปสสงครามและการสญเสย เพราะวาความคดทางการเมองจะมอทธพลเหนอจตใจมนษย อาจท า ใหเกลยดชงหรอเชอฟงอยางลมหลง

ความคด (Idea) คอ มโนภาพทเรามตอปรากฏการณใดๆ หรอเรองใดเรองหนง ม 2 ลกษณะ คอ 1.ความคดค านง (Thought) คอ ความคดใครครวญเกยวกบเรองใดเรองหนง 2.แนวความคด หรอ มโนทศน (Concept) คอ การสรางภาพเกยวกบเรองใดเรองหนง สงใดสงหนง ซงเปนรปธรรมหรอนามธรรมกได และอาจจะมอยในโลกแหงความเปนจรง หรอในโลกแหงจนตนาการกได

แนวความคดเบองตนเกยวกบการเมอง

สมยกรก การศกษาในยคน มการศกษาทงดานปรชญาและวทยาศาสตร จะเนนความส าคญของศลธรรมจรรยา มงเสาะหาสงทดทสดมาใหรฐ (การศกษารฐศาสตรในแนวอดมคต) นกรฐศาสตรหรอปราชญคนส าคญในสมยกรกนไดแก โสเครตส เพลโตและอรสโตเตล

ยคกรก เราหมายถงวถชวตทางการเมองในสมยกรกโบราณ ซงเปนระยะเวลากวาสองพนปทผานมาแลว โดยในทนเราจะพดถงแนวคดของนกคดทางการเมอง 3 คนคอ โซเกรตส เพลโต และอรสโตเตล กอนทเราจะท า ความเขาใจถงแนวความคดของ 3คนน จะแสดงใหเหนถงสภาพทางสงคมและสถาบนทางการเมองของกรกโบราณ ซงเรยกวา city-state หรอ นครรฐ

นครรฐกรก คอระบบการปกครองทแตละนครรฐ มอ า นาจอธปไตยเปนของตวเองรฐบาลมอ านาจทจะด า เนนนโยบายทงภายในและภายนอกประเทศได แตละนครรฐเขามารวมอยดวยกนในลกษณะทตางฝายตางมอ านาจอธปไตยเปนของตวเองสภาพทางสงคมของกรกมลกษณะทเปนชนชน ซงแบงออกไดเปน 3 ประเภทคอ 1. ทาส (slave) เปนชนชนต าสดของสงคม 2. คนตางดาว (metics) 3.พลเมอง (citizen)

แนวคดทางการเมองของยคกรก ส าหรบในเรองแนวความคดทางการเมองในยคกรกน จะขอยกบคคลซงมความส าคญในทางความคดทางการเมองมา 3 คน คอโสเครตส เพลโต และอรสโตเตล Socrates เปนชาวนครรฐเอเธนส (Athens) และ โสเครตสไดรบการยกยองวาเปน “บดาแหงปรชญา”

Socrates มง - แสวงหาความรทถกตองทเปนความรสากล - ใชวธ Dialectic ตงค าถามใหผอนตอบ เมออกฝายหนงตอบ กตงค าถามโตแยง จนอกฝายหนงจนแตม โดยจะตองใชเหตผล และหลกทางตรรกวทยา - ความจรง ความร ความยตธรรม

- ไมเชอในความเทาเทยมกนของคน - ผปกครองทดควรตองมความร และสตปญญา

- เขาไมเหนดวยกบการปกครองแบบประชาธปไตยของกรก เนองจาก 1.การใชเสยงขางมากเปนสงทไมถกตอง เพราะคนสวนใหญไมมเวลา และไมมความฉลาด - เขาไมเหนดวยกบการปกครองแบบประชาธปไตยของกรก เนองจาก

2.ผน าทางการเมองจะมาจากการเลอกตง สนบสนนของคนสวนใหญ ท าใหไดผปกครองทไมมความร แตเปนผปกครองทไดรบความนยมจากเสยงสวนใหญจากประชาชน - การยดปรชญาทอาศย “คณธรรม คอ ความร” (Virtue is Knowledge) เปนฐานกดกรอนขออางของระบอบประชาธปไตยในเรองการมวธการปกครองทมประสทธภาพ และความยตธรรม ท าใหเสรภาพในการอภปรายหมดคณคา

- วจารณเสรภาพของชาวเอเธนสดวยความขมขน - สงทนกการเมองผลต คอ ขยะ - วธ Dialectic ท าใหคนสวนหนงเกดความร าคาญ เพราะ Socrates โตแยงและสอนใหคนสงสยในทกสง

ขอกลาวหาวา Socrates สรางเทพเจาองคใหม ขอหาบอนท าลายและมอมเมาเยาวชน ถกคณะลกขนตดสน

ใหดมยาพษ Hemlock สนชวต

- ไมมใครรเกยวกบชวตสวนตวของ Socrates สวนมากจะรมาจากค าบอกเลาของ Plato และการตความของนกคดในยคตอๆ มา - ถงแมวา Socrates จะไมเหนดวยกบระบอบประชาธปไตยแบบกรก แตเขากเคารพในกฎหมายของรฐ

Plato เปนลกศษยของ Socrates Plato และไดรบการยกยองวาเปนบดาของวชาทฤษฎการเมอง - ความรทแทจรง คอ คณธรรมและเหตผล -ไมเชอในเรองของความเทาเทยมกน เพราะคนเรามความสามารถและความถนดแตกตางกน

- เขยนหนงสอเลมหนง ชอ The Republic (อตมรฐ) เสนอรปแบบการปกครองของรฐทดเลศในอดมคต แบงคนออกเปน 3 ชนชน ตามความสามารถ โดยใชการศกษาเปนตวจ าแนก ไดแก 1. ชนชนต า – ชาวนา ชาง พอคา 2. ชนชนกลาง – นกรบ ทหาร ปองกนนครรฐจากศตร 3. ชนชนสง – เปนผปกครอง มเหตผลและสตปญญาสงสด

Plato กลาววา ผปกครอง กคอ ราชาปราชญ (Philosopher King) ฉลาดเลศล าโดยก าเนด ไดรบการฝกอบรมใหเปนผปกครอง - ความยตธรรมเปนคณธรรมสงสด รฐทดทสด คอ รฐทใหความยตธรรมแกประชาชนอยางเทาเทยมกน - ไมเหนดวยกบประชาธปไตยแบบกรก โดยเฉพาะประชาธปไตยแบบเสยงขางมากทไดตดสนประหารชวต Socrates

Aristotle (384 – 322 B.C) เปนลกศษยของ Plato และไดรบการยกยองวาเปนบดาแหงรฐศาสตร - เรยนท Academy 19 ป กบ Plato - Plato ไปสอนหนงสอ Alexander the Great แหง Mecedonia ไดเอารฐธรรมนญกวา 158 ฉบบจากเมองทตไดให Aristotle ไดศกษา

- Aristotle ไดศกษาแบบเปรยบเทยบ และ ไดจ าแนกรปแบบการปกครอง ออกเปน 6 รปแบบ โดยใชเกณฑ จ านวนผปกครอง กบ ความมจรยธรรมของผปกครอง ดงน

รปแบบการปกครอง

อรสโตเตล ค านงถง รฐทดทส หรอรฐทเลวทสดอยทรปแบบการปกครอง

แต คนในรฐน นอาจจะประพฤตดในรฐทเลวได

จ านวนผปกครอง เพอประชาชน เพอผปกครอง

คนเดยว

คณะ

ประชาชนทงหมด

ราชาธปไตย(Monarchy

)

อภชนาธปไตย

(Aristocracy )

มชฌมวถอธปไตย

( Polity)

ทชนาธปไตย

(Tyranny ) คณาธปไตย

( Oligarchy) ประชาธปไตย

( Democracy)

*** ยคกรก แนวคดทางการเมอง ไมสนบสนนระบอบประชาธปไตย แตสนบสนนผมความฉลาด มความสามารถทจะปกครองได คอระบบสมบรณาญาสทธราช***

แนวคดทางการเมองของเพลโตและอรสโตเตลไดถกน า มากลาวถงอยเสมอ และมอทธพลตอแนวความคดทางการเมองของคนในยคตอ ๆ มาโดยตลอดเวลา แตกระนนกดในยคโรมนนกมนกคดอยสองพวกทตอตานระบบนครรฐแบบของเพลโตและอรสโตเตล

และกลมทไมหนดวยกบปรชญาของทงสองคน คอ อพคเรยน (Epicureans) และซนค (Cynics) สวนกลมสโตอค (Stoics) ซงเปนกลมสดทายทจะกลาวถงนน มอทธพลตอการปกครองของโรมนมาก

กลมอพควเรยนแนวความคดนเกดจากนกคดชาวเอเธนสทชอ เอมพครส (Empicurus) มแนวคดพนฐานความคดตางกบเพลโตและอรสโตเตลอยางมาก สวนใหญเพราะพวกอพคเรยนเปนกลมทคอนขางร ารวย วตถนยม และมทรพยสนมาก จงมแนวคดทส า คญคอ การแสวงหาความสขและการรกษาความมนคงทางทรพยสน

กลมซนนค แนวความคดเกดจากการเปนคนตางดาวถกกดดนทางสงคมมากจงตอตานพวกผด ตองการสรางสงคมใหมทไมม ครอบครว ไมมชาตและไมจ าเปนตองมกฎหมาย

กลมพวกสโตอค (Stoics) แนวคดนมอทธพลตอความคดทางการเมองของชาวโรมนและตอแนวความคดในสมยหลงมากและเปนตนก า เนดแนวความคดของรฐบาล โลก (world-state) หรอเรยกวาอาณาจกรแหงภราดรภาพ (universal of brotherhood) ในปจจบนอกดวย เราสามารถสรปแนวความคดของพวกสโตอคไดดงน

1. รฐบาลโลกและกฎของพระเจา พวกสโตอคเชอมนในพระเจา 2. ความเสมอภาค เนองจากพวกสโตอคเชอวามนษยเกดมาเปนพนองกนพวกสโตอคจงเชอในความเทาเทยมกนของมนษยโดยไมตดสนจากฐานะทางสงคม นอกจากนพวกสโตอคยงตอตานระบบทาสอกดวย

ดงนน วชารฐศาสตรในสมยโรมน ทโรมนไดถายทอดไวคอ กฎหมาย ซงมรากฐานมาจากแนวคดของลทธสโตอกส (Stoicism) ซงยอมรบความเสมอภาคของมนษย

ลกษณะของแนวความคดทางการเมองยคโรมน คอ การสรางสถาบนทางกฎหมายอยางสมบรณและดทสด พวกเขาพยายามดดแปลงกฎหมายใหอยในรปทสามารถน า ไปใชไดจรง ๆ และยงมอาณาจกรทกวางใหญเพอใชในการทดสอบระบบกฎหมายและการปกครอง โรมนแสดงใหเหนวามนษยเปนผมอ านาจทางการเมองทแทจรงไมใชพระเจา ดงนนชาวโรมนจงถอวาผปกครองคอผทรบอ านาจไปจากประชาชนประชาชนจงเปรยบเสมอนหนวย ๆ หนงในทางกฎหมายทจะถกลวงละเมดมได

แนวคดทางการเมองยคกลาง เมอโรมนถกท า ลายโดยอานารยชน (คนเถอน) พวกนวตน (Neuton) เยอรมน กฎหมายกถกท า ลายไปพรอมกบอารยธรรมโรมนไปดวย สงทเหลออยหลงการลมสลายของโรมนกคอความปาเถอน โหดราย ไรกฎระเบยบ ดวยเหตนระบบสงคมจงตองมการจดใหมขน การจดระเบยบสงคมใหมนม 2 สงทมความส า คญคอ ศาสนาครสตและระบบฟวดล(เปนระบบความสมพนธแบบอปถมภหรอระบบศกดนา)

65

เซนต ออกสตน ถอวา ผมอ านาจสงสดทางการเมอง คอ สถาบนกษตรย ผมอ านาจสงสดทางศาสนา ไดแก สถาบนสนตะปาปา อยางไรกตาม ในประเทศทพลเมองสวนใหญนบถอศาสนาครสต อ านาจกษตรยไดรบชวงจากสถาบนสนตะปาปา

เซนต อะไควนส สนบสนนอ านาจศาสนจกรน าการปกครองเชนเดยวกบ ออกสตน ในยคกลาง แตทานไดคดหาทางออกดวยทฤษฎ 2 อ านาจอสระ เพราะตางกมเปาหมายของตนโดยเฉพาะ อ านาจทงสองน แมจะเปนอสระจากกนทางทมากตาม แตในทางปฏบต จะแยกจากกนโดยเดดขาดไมได จงมหนาทสงเสรมกนใหเกดผลดทง 2 ฝาย

อ านาจท ถวงดลกนม 2 ขว จะกอใหเกดความขดแยง น าไปสการจราจล ท าใหเกดสงครามทางการเมอง ดงนน จงควรจะมผมอ านาจทแทจรงแตเพยงผเดยว แตแนวความคดนกน าไปสระบบเผดจการในทสด

การตอสกนระหวางแนวความคดทางโลก (รฐ) และแนวความคดทางธรรม(ศาสนา) เปนการตอสทมมาตลอดยคกลาง จนกระทงประมาณศตวรรษท 14 ความเจรญทางวตถทแพรสะพดมาจากตะวนออกสตะวนตก อนเปนสาเหตทท าใหศาสนาถงคราวพายแพ ระบบฟวดลเสอมสลาย และในยคนเองแมคเคยเวลล ไดรวมกบผน าทางศาสนาบางทานพยายามทจะแยกศาสนาออกจากการปกครอง

แนวคดทางการเมองในยคฟนฟและสมยใหม

ปรชญาการเมองในยคนสนบสนนอ านาจเดดขาด(Absolutism) มนกคด 4 ทานน แตม 3 ทานทสนบสนนอ านาจเดดขาด คอ 1. Niccolo Machiavelli (1469-1527) 2. Jean Bodin (1530-1596) 3. Thomas Hobbes (1588-1679) 4. John Lock

เหตทนกคดทง 3 สนบสนนความคดและบคคลคนเดยวปกครอง เพราะ - บานเมองเตมไปดวยสงคราม - สมยนนศาสนาครสตครอบง าการเมอง การปกครอง ซงเนนบคลกภาพอสระของมนษย ท าใหเปนอปสรรคตอการปกครองดวยอ านาจเดดขาด - ระบบศกดนาสมยกลาง ขนนางมอ านาจมาก กษตรยไมมอ านาจเนองจากถกศาสนาครอบง า

ทง 3 ทาน แสวงหาความชอบธรรมใหระบบกษตรย โดยมวธทตางกน คอ Machiavelli แยกศลธรรมออกจากการเมอง หรอแยกศาสนาออกจาการปกครอง (มาตน ลเธอร สนบสนน) Bodin บกเบกแนวความคด รฐาธปไตย (รฐ + อธปไตย) Hobbes ใชหลกเหตผลวาดวยธรรมชาตของมนษย

1. Niccolo Machiavelli (1469-1527) - คลงไคลในหนงสอ และอ านาจ - ชอบความสนกสนาน และอาหารชนด - ความคดการเมองของเขา เปนในเชงขาดศลธรรม - เขยนหนงสอ The Prince เพอใหตวเองไดรบการสนบสนน

“The Prince” (1531) - แสวงหาและรกษาไวซงอ านาจทางการปกครอง โดยไมค านงถงศลธรรม - ความคดทางการเมองอยบนสมมตฐานในการมองมนษย วามธรรมชาตอยางไร ซงตามมมมองในหนงสอเลมนมองวา มนษยอกตญญ โลเล ซอนเรน โลภโมโทสน กลวความตาย ฯลฯ

ผปกครองควรมคณสมบต ดงน 1)มองโลกตามความเปนจรง 2)คณสมบตผสมกนระหวางสงโตกบสนขจงจอก คอ เปนหลกในทกสง เปนศนยกลางของอ านาจ เขมแขง เหนแกตว อยเหนอคนอนทงความคด และจตใจ ไมใชความกรณาในทางทผด ตองพรอมทใชความโหดราย กลาวคอ ใชอ านาจเดดขาด เพอทจะรกษาความสงบเรยบรอย ความโหดรายเดดขาดท ารายเพยงคนบางคน แตการปกปองสงคมถอเปนสงส าคญ

3) ตองท าใหผอนทงรกทงกลว แตถาท าใดเพยงอยางใดอยางหนง ตองท าใหกลว เพราะ 3.1) ธรรมชาตของมนษย “...เขาจะอยกบทาน ประกาศวาจะสละชวต ทรพยสน ลกเตาใหแกทาน ตราบเทาททานยงเปนประโยชน และอนตรายยงอยไกล แตเมออนตรายเขามาใกล เขาจะไมเปนพวกทานอกตอไป...”

3.2) มนษยโดยธรรมชาตกลาลวงเกนคนทตนรกไดมากกวาคนทตนกลว “สายใยแหงความรกมนษยตดมนได ถามผลประโยชน สายใยแหงความกลวจะมอย ยากทจะลมเลอน” 3.3) การท าใหคนรกขนอยกบจตใจของคนผนน การท าใหกลวขนอยกบตวบคคลเอง

แตการสรางความกลวตองไมท าใหเกดความเกลยดชง โกรธแคน เพราะจะน าไปสการสองสมคดรายตอผปกครอง ดงนน จงมวธการปองกนไมใหคนอนโกรธ คอ การละเมดทรพยสนของราษฎรและคนอน และการไมลวงเกนเกยรตยศและลกเมยของคนอน “คนเราพอตายไมนานกลม แตใครมาละเมด ลวงเกนเรา ไมมวนทจะลม”

สรปความคด การเมอง ของ แมคเคยเวลล คอศลปะของการรกษาอ านาจ สรางเอกภาพทางการเมอง สรางความมนคงในการปกครอง มความสงบเรยบเรยบ ตองแยกศลธรรมออกจากการเมอง เพราะอ านาจแสดงถงความชอบธรรมของวธการ จะใชวธไหนๆ กได ไมตองค านงถงศลธรรม สามารถอานเพมเตมไดจาก “เจาผปกครอง” (The Prince) สมบต จนทรวงศ (แปล) กรงเทพ: ส านกพมพคบไฟ, 2542

2. Jean Bodin (1530-1596) - เปนอาจารยสอนกฎหมาย และเปนตลาการ - มความคดเหนวา การเมอง คอ การปกครองดวยความยตธรรมและศลธรรม “6 บรรพวาดวยสาธารณรฐ” (The Six Books of the Commonwealth) (1576)

สาธารณรฐ คอ ประชาคมมนษยทมการปกครองอยางมศลธรรม มใชทาสหรอคนรบใช แตเปนราษฎร ซงจะไมมสทธตอตานอ านาจรฐ ตองเคารพกฎหมาย ในประชาคมมนษยมอ านาจเดดขาดสงสดถาวร คอ อ านาจทเกดมาพรอมกบการมรฐ สนองเพอใหมรฐ อ านาจนไมถกจ ากดโดยระยะเวลา หรอกฎหมาย ทงนมใชเพราะไมมกฎหมาย แตเพราะอ านาจนเปนผออกกฎหมาย ซงในปจจบน กคอ อ านาจนตบญญต Bodin ไดเรยกอ านาจนวา อ านาจอธปไตย ทสามารถทจะออกกฎ และยกเลกกฎได

รฐกบอ านาจอธปไตยเปนของคกน ท าใหเกดเปนพนฐานในการจดรปแบบการปกครอง 3 รปแบบ ใชเกณฑของอ านาจอธปไตยเปนตวแบง คอ 1) ระบอบกษตรย อ านาจอธปไตยอยทคนเพยงคนเดยว 2) อภชนาธปไตย อ านาจอธปไตยอยทคนกลมนอย 3) ประชาธปไตย ประชาชนมสวนรวมในการใชอ านาจอธปไตย

ในทศนะของ Bodin เหนวา ระบอบกษตรย เปนการปกครองทดทสด เพราะ 1) สอดคลองกบธรรมชาต เชน ครอบครวมหวหนาครอบครว คอ พอ โลกมพระเจาเพยง 1 องค 2) ระบอบกษตรย หรอการปกครองเพยง 1 คน จะมหลกประกนเอกภาพแหงอ านาจทมนคง 3) ระบอบกษตรยจะสามารถเลอกคนฉลาด เขาใจกจกรรมบานเมองไดดกวา

Bodin กลาววา อภชนาธปไตยและประชาธปไตย เปนระบอบการเมองทตองมสภา ซงประกอบดวยคนดและคนบา สวนระบอบกษตรยในทศนะของจะไมเปนทรราช เพราะระบอบทรราชยจะปกครองราษฎรเยยงทาส แตระบอบกษตรยน ราษฎรเคารพกฎหมาย สวนกษตรยเคารพกฎธรรมชาตสอดคลองกบหลกศลธรรม เสรภาพและกรรมสทธของพลเมองจงยงมอย อ านาจอธปไตยแมวาจะสงสดเดดขาด กแบงแยกไมได และมขอบเขตการใชซงถกจ ากดดวยศลธรรม

3. Thomas Hobbes (1588-1679)

- อยในยคทกษตรยมอ านาจเดดขาดในยโรป ถกคกคามอยางหนก มการสรบฆาฟน เขาจงหนไปอยท Paris เปนอาจารยสอนคณตศาสตรแกผทจะเปนกษตรยในอนาคตขององกฤษ - ในป 1642 พระเจา Charles เกดความขดแยงกบรฐสภา ภายใตการน าของ Oliver Cromwell เหตการณจบลงดวยชยชนะของ Cromwell ในป 1651 และไดปกครองประเทศองกฤษในชวงนน

“Leviathan” (1651) หนงสอของ ฮอบ Leviathan คอ สงมชวตทมพลานภาพสงสดหนงสอเลมนสะทอนแกนปรชญาการเมองของ Hobbes ซงเขาเขยนขนดวยความกลวสภาพทไมสงบเรยบรอยและความกระหายทจะเหนสนตภาพ ปรชญาความคดในหนงสอเลมน มดงน

1) ฐานคตการมองมนษย : มนษยในธรรมชาตมความเหนแกตว กระหายและรกตวกลวตาย มเหตผลเหนอสตว สามารถค านงถงผลประโยชนทจะไดรบ และมความเทาเทยมกนในการมความหวง เพอบรรลสงทตองการ ทงยงมความเทาเทยมกนในปญญาความคด หรอเลหกลทจะเขาถงเปาหมายได

2) มนษยในสภาวะธรรมชาต : มนษยทกคนเปนศตรหรอคแขงกน มนษยเปนสนขปาส าหรบมนษยดวยกน แตจะเขารวมกนเพอปองกนอนตรายอยางเดยวกน สงคมมนษยจงไมมความสงบสข มแตการตอส แกงแยง จนกลายเปนสงคราม มนษยจะอยในสภาวะหวาดกลว ตองเผชญอนตรายตลอดเวลา ในสภาวะธรรมชาต มนษยไมมกรรมสทธในทรพยสน แตละคนเปนเจาของในสงทสามารถแยงมาได และเปนเจาของตราบเทาทยงแขงแรงพอและรกษาไวได มนษยจะตองออกจากสภาวะน มเชนนนจะถกท าลายกนทงหมด

3) ทางออกสสนต : คอ การมรฐทมอ านาจเดดขาด และในความรกตวกลวตายท าใหมนษยยนยอมละทงสภาวะธรรมชาต ความมเหตมผลท าใหมนษยคดถงบทบญญตแหงสนตภาพ (กฎธรรมชาต)

สรปแนวคดของ Hobb ผจดตงรฐ : ประชาชนท าสญญาจดตงรฐเพอคมครองสวนรวม และยอมสละสทธทจะตดวาอะไรด อะไรชว หรอสงใดเปนความยตธรรม แตจะผกมดตนเองกบสงทด หรอยตธรรม ตามทองคอธปตยบญชา องคอธปตยมอ านาจสงสด ประชาชนตองปฏบตตาม จะเรยกรอง ฟองรองไมได องคอธปตยจะมอ านาจสงสดเดดขาด และมหนาทใหความสงบสขและสนตภาพแกราษฎร ตามเจตจ านงทจะมงใหเกดสนตภาพ

สรปแนวคดของ Hobb อ านาจทใหแกองคอธปตยนจะเรยกคนจากรฐไมได ยกเวนวา องคอธปตยออนแอลงจนคมครองราษฎรไมได ประชาชนกจะรอดพนจากพนธะ และสามารถปกครองตนเอง แลวจงจะเลอกองคอธปตยองคใหม

จอนห ลอค (JohnLocke) เปนนกคดทสนบสนนเสรภาพของประชาชน เมอพดถงลทธประชาธปไตยเรามกจะอางแนวคดของลอคอยเสมอ ลอคไดเขยนหนงสอหลายเลมทสนบสนนเสรภาพทางศาสนา สวนเสรภาพในทางการเมองลอคเขยนหนงสอเรอง Two Treaties of Government ซงเปนหนงสอเกยวกบแนวคดทางการเมองเกยวกบเสรภาพ

***สรปแนวความคดของลอค เปนแนวความคดมความส าคญมาก ในปจจบนแนวความนไดรบการสนบสนนจนกระทงไดรบการสรางเปนสถาบนกฎหมาย คอมการรบรองถงสทธเสรภาพสวนบคคลไวในกฎหมายหลายฉบบ และเปนรากฐานของระบอบประชาธปไตยทใชกนอยในปจจบน***

ปรชญาการเมองแบบเสรนยม (Liberalism)

สงคมในศตวรรษท 18 การปฏวตอตสาหกรรม เรมตนทประเทศองกฤษ ซงกคอ อตสาหกรรมทอผา การคาและเศรษฐกจ เกดขนมากมาย การเตบโตของชนชนกลางหรอชนชนกฎมพ (Bourgeois) ความตองการใน เสรภาพ ความสข ความกาวหนา คณธรรม หลกเหตผล การแสวงหาอ านาจทางเศรษฐกจ / แสวงหาอ านาจทางการเมอง

บทสรป แนวคดทางการเมองหรอรฐศาสตรมความเปนมาอนยาวนาน ไดมการพฒนาแนวคดเปลยนแปลงไปตามยคสมย ซงเรมตนมาตงแตสมยกรก เพลโตเปนบคคลส าคญทไดรบการยกยองวา เปนบดาของวชาทฤษฎการเมอง ซงมแนวคดวารฐในอดมคต คอจะตองปกครองโดยคนทเรยกวาราชาปราชญ อรสโตเตลไดรบการยกยองวา เปนบดาของวชารฐศาสตร

บทสรป (ตอ) สมยตอมาไดแกสมยโรมนซงเนนกฎหมายเปนหลกส าคญ และกฎหมายเปนมรดกสบตอมา รวมถงสมยปจจบน สมยตอมาไดแก สมยกลาง เปนสมยทใหความส าคญแกศาสนา วชารฐศาสตรไดถกจดใหเปนแขนงหนงของวชาเทววทยา ตอมาเปนสมยใหม ซงมาเคยเวลลเปนผน าปรชญาการเมองสมยใหมมาใช มแนวคดใหความสนใจในสงทมอยจรง ไมใหเชอในสงทมองไมเหน อยางไรกตามแนวคดทางการเมองในสมยปจจบนไดเปนไปตามกระแสโลกาภวตนเทคโนโลยเขามามบทบาทในทางการเมองอยางเหนไดชด

ความหมายของรฐ นกรฐศาสตรไดใหความหมายของค าวารฐไวอยางหลากหลาย อาจสรปไดดงน จรญ สภาพ(2520:14) ไดใหความหมายของรฐ ไววา รฐ หมายถงชมชนทางการเมองทประชาชนอาศยอยรวมกน โกวทย พวงงาม (2534:30) ไดใหความหมายของรฐไววา รฐ หมายถง ชมชนของมนษยจ านวนหนงซงครอบครองดนแดนทมอาณาเขตแนนอน รวมกนอยภายใตรฐบาลเดยวกน

ความหมายของรฐ ฮาโรลด ลาสเวลล และอบราฮม เคปแลน (Harold Lasswell and Abraham Kaplan) อางถงในสพจน บญวเศษ (2537:34) ไดใหความหมายของรฐไววา รฐหมายถง กลมคนทรวมกนเปนระเบยบ และอาศยอยในอาณาเขตรวมกน และมอ านาจอธปไตยสงสดในอาณาเขตนน

สรปไดวา รฐ (State) หมำยถง ชมชนทำงกำรเมอง (The political community)ทอยในดนแดนทมอำณำเขตแนนอน และมรฐบำลทเปนอสระจำกกำรควบคมภำยนอก ซงค าวา “รฐ” มควำมหมำยคลำยกบประเทศ และชำต จะตำงกนตรงทมควำมหมำยเนนบำงทไมเหมอนกน กลำวคอ รฐ มกจะเนนถงควำมผกพนทำงกำรเมอง อนหมำยถงกำรทประชำชนอยภำยใตระบบกำรเมองอยำงเดยวกน มอธปไตยอนเดยวกน(จรญ สภำพ 2514: 25) สวนค ำวำ ประเทศ มกจะเนนเกยวกบสภำพภมศำสตร ทงน ค าวารฐ ประเทศ และชาต บางครงสามารถใชแทนกนได

องคประกอบของรฐ รฐเปนชมชนทางการเมอง ทอยในดนแดน ทมอาณาเขตแนนอน และมรฐบาลทเปนอสระปราศจากการควบคมจากภายนอก ดงนนรฐจงควรมองคประกอบ4 ประการ ดงนคอ 1. ประชากร รฐทกรฐตองมประชากรอาศยอยจงจะเปนรฐได จ านวนประชากรจะมมากหรอนอยไมใชสาระส าคญ แตควรจะมจ านวนเพยงพอทจะสามารถแบงหนาทกนไดอยางเพยงพอ

องคประกอบของรฐ ลกษณะของประชากรไมจ าเปนตองมเชอชาตเดยวกนหมด อาจมเชอชาต ศาสนา ขนบธรรมเนยมประเพณ ภาษาและวฒนธรรมทแตกตางกนได ขอส าคญตองมสญชาตเดยวกน สญชาตเปนตวก าหนดฐานะความเปนพลเมองของรฐ คณภาพประชากรเปนสวนส าคญทสดในการพฒนารฐใหเจรญรงเรอง ปจจบนถอวาสหรฐอเมรกาเปนประเทศทมความมงคงทสด และเปนประเทศมหาอ านาจ ทงๆ ทประชากรสวนหนงอพยพจากทอน แตผทอพยพมาสวนใหญเปนผมการศกษาด มความรทางเทคโนโลย บคคลเหลานไดไปสรางความเจรญใหแกสหรฐอเมรกาอยางใหญหลวง

องคประกอบของรฐ 2. ดนแดน รฐทกรฐตองมดนแดน ดวยเหตน ดนแดนทพวกเรรอนไปตามถนตางๆ โดยยดถอครองชวคราวนนไมเปนรฐ กรณดนแดนกเชนเดยวกนกบประชากร กลาวคอ ไมมกฎเกณฑทแนนอนวาจะตองมขนาดกวางใหญเพยงใด

องคประกอบของรฐ ค าวาดนแดนในทนหมายความรวมถง พนดน นานน าภายใน ( Internal Waters) ซงรวมถงแมน า ล าคลอง ทะเลสาบ อาวทมความกวางไมเกน 24 ไมลทะเล อาวประวตศาสตร ทะเลอาณาเขต (Terrestrial Waters) นานฟา และรวมถงสถานทบางแหงซงถอวาเปนดนแดน หรออาณาเขตสมมต เชน เรอหลวง อากาศยาน เปนตน

องคประกอบของรฐ ทะเลอาณาเขต หมายถงทองทะเลทอยชายฝงกบทะเลหลวง หรอเรยกอกอยางหนงวา ทะเลนานาชาต ทะเลสากล นานน านานาชาต นานน าสากล มความกวางหางจากชายฝงออกไปไมแนนอน แลวแตรฐใดจะก าหนดเขตเทาใด และรฐอนๆ ยอมรบหรอไม ส าหรบประเทศไทยนนไดก าหนดความกวางทางทะเลอาณาเขตไว 12 ไมลทะเล เมอวนท 6 ตลาคม พ.ศ. 2509

องคประกอบของรฐ อาวประวตศาสตร หมายถง นานน าภายในประเทศไทย อยในพนท 7 จงหวด คอ เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร กรงเทพฯ สมทรปราการ ฉะเชงเทรา และชลบร (ธรวฒ โศภษฐกล2543:20-21) เขตแดนของรฐโดยปกตจะใชพรมแดนธรรมชาต เชน สนเขา หรอสนปนน า รองน าลก เปนตน ในสวนทไมมพรมแดนธรรมชาต หรอม แตตองการใหมการเปลยนแปลงไปเปนอยางอน รฐทเกยวของมาจดตงคณะกรรมการปนเขตแดนเพอก าหนดเขตแดนรวมกนใหเปนทแนนอน ซงอาจไมตรงกบหลกสากลกได

สรป รฐจะเกดขนไมได ถาไมมดนแดน การมดนแดนทเปนพรมแดน หรอเสนเขตแดน อนเปนทเปนทยอมรบกนในหมนานาประเทศ หรอการรบรองขององคการระหวางประเทศ ดนแดนนอาจแบงได 2 ประเภท คอ การแบงเขตตามสภาพตามธรรมชาต และการแบงเขตโดยการก าหนดกนเอง ค าวา ดนแดนน หมายถง พนดน นานน า และนานฟาเหนอพนดน อ านาจการปกครองของรฐจงมอยเหนอดนแดนของรฐนน

3. รฐบาล รฐบาลเปนสงคมทมการรวมตวกนของประชากรทางการเมอง ดงนน องคการทางการเมอง คอ รฐบาล รฐบาลจงเปนสวนส าคญของรฐ เพราะรฐบาลเปนผท าหนาทในการปกครองประเทศ รฐบาลจะประกอบดวยฝายนตบญญต ฝายบรหาร ปละฝายตลาการ และจะมหนวยงานยอยๆ ลงไป เรยกวา หนวยงานการปกครอง หรอหนวยงานทางการบรหาร ซงท าหนาทบรการประชาชน

3. รฐบาล

สรปไดวา รฐทกรฐตองมรฐบาล รฐบาลนนตองไดรบความยนยอมจากประชาชน รฐบาลจะอยไดอยางยนยงถาสนองความตองการของประชาชน รกษาผลประโยชนของประชาชน ใหความยตธรรมแกประชาชน และปองกนการรกรานจากตางชาตได

ความแตกตางระหวางรฐกบรฐบาล 1. รฐมความหมายครอบคลมกวา รฐเปนหนวยรวมทประกอบดวย....ทกอยาง สวนรฐบาลเปนสวนประกอบหนงของรฐ 2. รฐมความตอเนองหรอมความถาวร สวนรฐบาลเปนการปกครองชวคราว 3. รฐบาลเปนเครองมอซงน าอ านาจรฐไปใช รฐบาลเปรยบเปน “สมอง” ของรฐ

ความแตกตางระหวางรฐกบรฐบาล 4. รฐเปนตวแทนซงคนในสงคมในดานการท าความรวมมอ หรอการใชเจตจ านงรวมกน สรปไดวา ค าวารฐบาล อาจมความหมายแคบวาค าวา รฐ รฐบาลเปนเพยงสวนหนงของรฐ เพราะค าวารฐ รวมถงทงรบบาลและประชาชนทถกปกครอง รฐบาลเปนเพยงกลไกทท าหนาทใหรฐ เพอท าเจตจ านงหรอเปาประสงคของรฐ ดงนนรฐจะมองคประกอบ 4 ประการทไมสามารถขาดอยางใดอยางหนงได คอ 1.ประชากร 2. ดนแดน 3. รฐบาล และ 4.อ านาจอธปไตย

4. อ านาจอธปไตย อ านาจอธปไตย หมายถง อ านาจสงสดในการปกครองประเทศ มอ านาจเหนอบคคลทกคน และมอ านาจเหนอองคกรทกประเภททอยในดนแดนของประเทศ ประเทศมอ านาจสงสดในกจการภายในประเทศและภายนอกประเทศ โดยมรฐบาลเปนผใชอ านาจอธปไตย

4. อ านาจอธปไตย สรป อ านาจอธปไตย หมายถงอ านาจสงสดในการปกครองประเทศ อ านาจอธปไตยท าใหประเทศมอสระและมความเปนเอกราช สามารถบรหารกจการไดทงภายในและภายนอกประเทศไดอยางเตมทปราศจากการควบคมจากภายนอก

การก าเนดของรฐ รฐก าเนดขนมาไดอยางไร ? สรปการเกดรฐไดดงน... 1. ทฤษฎเทวสทธ (The Devine Right Theory) 2. ทฤษฏสญญาประชาคม (Social Contract Theory) 3. ทฤษฎธรรมชาต (The Natural Theory) 4. ทฤษฎพละก าลง (The Force Theory) 5. ทฤษฎววฒนาการ (The Evolutionary Theory)

1. ทฤษฎเทวสทธ (The Divine Theory) แนวคดนมตนก าเนดมาจากอาณาจกรโบราณแถวตะวนออกกลาง ทผปกครองไดรบการยอมรบวาเปนเชอสายจากพระเจา

ทฤษฎนถอวาเปนการก าเนดรฐทเกาแกทสด โดยมพนฐานอยบนสมมตฐานทวา ชนบางหมเปนผทพระผเปนเจาเลอกสรรประทานมา สรปไดเปน 3 ประการ ดงน

1. รฐเกดจากแรงดลบนดาลจากเจตนารมณของพระเจา

2. มนษยไมไดเปนผสรางรฐ แตเปนเพยงองคประกอบหนงของรฐเทานน

3. ผปกครองรฐมหนาทเสมอนตวแทนของพระเจา ประชาชนทกคนตองเชอฟง และเคารพโดยดษฎ

นกเทววทยาในยคแรกๆ ไดใชแนวคดนเพอผลประโยชนของตนเอง ผน าทางศาสนาในยคแรก ไมวาจะเปน เซนต แอมโบรส (Saint Ambrose, ค.ศ.340-397) เซนต ออกสตน (Saint Augustine, ค.ศ.354-430) หรอ สนตะปาปา เกรเกอร (Pope Gregory the Great, ค.ศ.540-604)

2. ทฤษฎสญญาสงคม หรอ ทฤษฎสญญาประชาคม ( Social Contract Theory)

อ านาจของกษตรยไดถกลบลางดวยอ านาจทฤษฎททรงพลงน

ขออางประการหนงไดแก ทฤษฎสญญาประชาคม ซงพฒนาขนใน

ระหวางครสตศตวรรษท 17-18 อนมพนฐานอยบนแนวคดอ านาจ

อธปไตยปวงชนทถอวา แหลงทมาของอ านาจรฐ คอ ประชาชน

การท าสญญาเกดขนจากประชาชนทงปวง ซงมอ านาจมาตกลงกน

เพอสถาปนารฐขน และใหอ านาจรฐแกรฐบาลระดบหนง

ในองกฤษ แนวคดนไดถกเบยงเบนไปชวคราว คอ จากทสนบสนนสทธของประชาชน ไปสนบสนนอ านาจสทธขาดของกษตรย

โธมส ฮอบส (Thomas Hobbes, ค.ศ.1588-1679) เปนผทใชแนวคดสญญาประชาคมไปสนบสนนอ านาจเดดขาดของกษตรย

จอหน ลอค (John Locke, ค.ศ.1632-1704) ไดเปนคนน าความคดนกลบไปสธรรมชาตดงเดมของทฤษฎน คอ ท าหนาทปกปองปจเจกชนจากการคกคามของฝายบรหาร

ฌอง ฌาคส รสโซ (Jean Jacques Rousseau) เสนอเจตนารมณของปวงชน ซงอ านาจอธปไตยเปนของชมชน ไมไดอยทรฐ รฐเปนเพยงผน านโยบายไปปฏบต เพอน าความสขความเจรญมาสชมชน ประชาชนในรฐเปนผปกครอง การปกครองตามแนวน มลกษณะเปนประชาธปไตยโดยตรง แบบนครรฐเอเธนสสมยกรกโบราณ

สรป คอ มนษยเปนผสรางรฐ รฐบาลมลกษณะเปนประชาธปไตยโดยตรง ชมชนเปนผก าหนดนโยบาย รฐบาลเปนผน านโยบายไปปฏบตและอ านาจอธปไตยเปนของชมชน ทฤษฎสญญาประชาคมอาจสรปไดดงน 1. รฐเกดจากมนษย หรอมนษยสรางรฐ 2. รฐและรฐบาลเกดจากสญญา 3. รฐและรฐบาลจะตองเปนไปตามเจตนารมณของผรวมท าสญญา 4. สญญาจะผกพนกบมนษยคสญญา

3. ทฤษฎธรรมชาต ( Natural Theory)

อรสโตเตล (Aristotle พ.ศ.159 - 221) บดาของรฐศาสตร ไดเสนอทฤษฎธรรมชาตขนเปนคนแรก เพออธบายการกอก าเนดของรฐ โดยเชอวา มนษยนนเกดมามความดโดยพนฐาน และมความพยายามอยางไมหยดยงทจะเขาถงความดงามขนสดยอด (อนตวทยา Teleology) อนเปนสงซงไมมวนจะบรรลถง เขาเชอวามนษยเปนสตวการเมองโดยธรรมชาต (Man is a political animal) กลาวคอ เปนธรรมชาตทมนษยจะตองรวมเขาดวยกนและมปฏสมพนธตอกน อนจะกอใหเกดชมชนขนมา รปแบบทเปนทางการของชมชนมนษยกคอ นครรฐ (Polis)

อรสโตเตล เชอวา นครรฐ เปนสงแวดลอมตามธรรมชาตของสงคม มนษยจะเปนมนษยกตอเมออยภายในนครรฐ ปจเจกบคคลทอยภายนอกนครรฐนน ถาไมเปนเทพเจากตองเปนสตวปา นครรฐ เปนสงแวดลอมเพยงอยางเดยวทจะท าใหบคคลมความเปนมนษยทแทจรง มนษยเราเมอมความสมบรณ จะเปนสตวประเสรฐทสด แตถาแยกมนษยออกจากกฏหมายและความยตธรรม (ซงกฏหมายและความยตธรรม จะหาไดกเพยงแตในนครรฐ ) แลวละก มนษยจะเปนสตวทเลวทรามทสด สรปไดวา ทฤษฎน รฐเกดขนเองตามธรรมชาต หรอเกดขนจากความตองการของมนษยเอง

4. ทฤษฎก าลงอ านาจหรอทฤษฎพลก าลง ( Force Theory)

ทฤษฎนมจดเรมตนจากการยดครอง (conquest) การบงคบ (injustice) และความชวราย (evil) ดงนนผเขมแขงกวาจงสามารถขมเหงผทออนกวา และไดสรางกฎเกณฑ (legitimacy) เพอจ ากดสทธของบคคลอน ซงเปนแนวความคดของพวกครสเตยนในสมยกลาง ทไมเหนดวยกบก าเนดอาณาจกรโรมนจากแสนยานภาพ ซงมาเคยเวลล (Machiavelli)นกคดในสมยครสเตรยนศตวรรษท 16 และ โทมศ ฮอบส (Thomas Hobbes) นกคดในสมย ครสเตยนศตวรรษท 17 ยนยนวา อ านาจททรงประสทธภาพ และยงเกดแนวคดในกลมลทธชาตนยมนาซทเชอวาอ านาจเปนองคประกอบส าคญของรฐบาลท าใหเกดความถกตองและชอบธรรม (might make right) ความคดนสญสลายไปพรอมความพายแพของพวกนาซหลงสงครามโลกครงท 2

5. ทฤษฎววฒนาการ (evolution theory)

ทฤษฎววฒนาการเปนทฤษฎทเชอวาสงคมการเมองมมากอนจะเกดรฐชาตหรอรฐสมยใหมและมววฒนาการตามล าดบขนตงแต 1. สงคมวงศาคณาญาต (Kinship Society) 2. รฐชนเผา (Tribal State) 3. นครรฐ (City State) 4. จกรวรรด (Empire) คอการรกรานเพอยดครองขายอาณาเขตดนแดน 5. รฐศกดนา (Feudal State) ยคกลางเปนยคทแขงแรงของระบบศกดนา ววฒนาการจากจกรวรรดโรมนลมสลาย 6. รฐชาต ( Nation State) รฐสมยใหม หลงผานพนยคกลาง - ฟนฟศลปะวทยาการ - ปฏวตดานการคา และ - การปฏรปศาสนา 7. รฐโลก (World State) เกดขนมานานในสมยพระเจานโปเลยน แหงฝรงเศส สงครามโลกครงท 2 และโซเวยตใชอดมการณทางการเมองของคารล มารกซ (Karl Marx) มงขจดรฐชาตใหหมดไป เปนความเพอฝน แต ปจจบนแนวการสรางรฐโลกพฒนาการตามการประกาศของประธานาธบด จอรช บช เมอสงครามเยนสงบลง

ซงทฤษฎววฒนาการจะพฒนาไปตามววฒนาการของรฐ

1. รฐศกดนา (Feeudal State) มววฒนาการตงแตเกดรฐเลกพฒนาไปสรฐทใหญตามล าดบ จนกระทงอ านาจขนนางถกกษตรยปราบปรามจงสญสนรฐศกดนา 2. รฐชาต หรอรฐสมยใหม (Modern State) ผานพนยคกลางมา - การฟนฟศลปะวทยาการ (The Renaissance) - การปฏวตดานการคา (The Commercial Revolution) - การปฏรปศาสนา (The Reformation) หลงจากทรฐศกดนาไดเสอมสลายลงไปพรอมๆ กบอทธพลของขนนาง รฐชาตท าใหเกดความรสกผกพนของประชาชนทมความรสกภาคภมใจในความเปนสมาชกของชมชนเดยวกน มขนบธรรมเนยมประเพณเดยวกน มศาสนา ภาษาเดยวกน และมรฐบาลทมอ านาจอธปไตยทสมบรณ

รฐโลกไมใชความคดใหม หากแตมมานานแลว จะเหนไดจากสมยพระเจาอเลกซานเดอรมหาราช สมนจกรวรรดโรมน สมยนโปเลยนมหาราชแหงฝรงเศส หรอเยอรมน และญปนสมยสงครามโลกครงท 2 หรอแมแตสหภาพโซเวยตทยดอดมการณของคารลมารกซ (Karl Marx) ทมงขจดรฐชาตใหหมดไป ลวนแตมงสรางรฐโลกทงสน ในปจจบนไดมการสรางองคกรตางๆเหมอนรฐโลกขนมา เชน องคการสหประชาชาต เปนตน ซงแมจะไมเหมอนรฐโลกทเดยว แตกอาจเปนกาวแรกทจะน าไปสรฐโลกได รฐโลกจะตองมลกษณะ ดงน โลกคอประเทศเพยงประเทศเดยว และรฐเอกราชทมอยในปจจบน จะกลายเปนสวนหนงของรฐโลก รฐบาลกจะมเพยงรฐบาลเดยว คอรฐบาลโลก

รปแบบของรฐ ประเภทของรฐม2 รปแบบ ดงน 1. รฐเดยว (Unitary State) รฐเดยว คอรฐทมรฐบำลกลำงเปนองคกรเดยวทมอ ำนำจในกำรใชอ ำนำจอธปไตยทงในดำนกำรบรหำร นตบญญต และตลำกำร หำกจะมกำรมอบอ ำนำจจำกสวนกลำงใหแกทองถน 2. รฐรวม (Composite State) รฐรวมแบงออกเปน 2 ประเภท คอ สหพนธรฐ และสมำพนธรฐ 2.1 สหพนธรฐ (Federal State) สหพนธรฐ เปนแบบการรวมรฐตงแต 2 รฐขนไป มารวมกนเปนรฐทใหญขน โดยมกฎหมายรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด โดยคงไวซงรฐบาล 2 ระดบ คอ รฐบาลกลาง และรฐบาลมลรฐ หรอรฐบาลทองถน

รปแบบของรฐ ประเภทของรฐม2 รปแบบ ดงน 2.2 สมาพนธรฐ (Confederal State) สมาพนธรฐ เปนการรวมรฐตงแต 2 รฐขนไป โดยมจดมงหมายชวคราวเพอกระท าการอยางใดอยางหนงซงสวนใหญแลวจะรวมกนเพอท าการสงคราม การรวมกนน รฐทมารวมกนตางกยงคมเปนรฐโดยสมบรณไมมการตงรฐบาล ไมมการสรางรฐธรรมนญ ไมมระบบรฐสภาและศาล การรบรองรฐ (Recognition) กำรรบรองรฐทเกดขนนตองเปนไปดวยควำมสมครใจ ไมใชบงคบ กำรรบรองรฐในสงคมโลก แบงออกเปน 2 ประเภท 1. การรบรองตามขอเทจจรง (De Facto Recognition) 2. การรบรองตามกฎหมาย (De Jure Recognition) ม 2 ประเภท คอ 2.1 การรบรองระหวางรฐตอรฐ 2.2 การรบรองโดยองคการระหวางประเทศ

หนาทของรฐ หนาทส าคญของรฐทตองกระท าม 2 ประการ 1. หนาทภายในประเทศ 1.1 หนาทรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน 1.2 หนาทบรการและสวสดการทางสงคม 1.3 หนาทการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและการเมอง 2. หนาทภายนอกประเทศ 2.1 การรกษาเอกราชของชาต 2.2 การรกษาผลประโยชนของชาต 2.3 การรกษาเกยรตภมของชาต

หนาทของรฐ หนาทส าคญของรฐทตองกระท าม 2 ประการ 1. หนาทภายในประเทศ 1.1 หนาทรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน 1.2 หนาทบรการและสวสดการทางสงคม 1.3 หนาทการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและการเมอง 2. หนาทภายนอกประเทศ 2.1 การรกษาเอกราชของชาต 2.2 การรกษาผลประโยชนของชาต 2.3 การรกษาเกยรตภมของชาต

มนษยเปนสตวทมเหตผล เปนสตวการเมอง ไมสามารถอยอยางโดดเดยว จงมารวมตวกนดวยสญชาตญาณหม เพอผลประโยชนรวมกนเพอแกปญหาความไมเสมอภาคระหวางปจเจกบคคลและกลม เพอออกกฎหมายควบคม ท าใหสงคมเกดความสงบสข เปนการควบคมกเลสมนษย ดงทอรสโตเตลกลาวไววา “มนษยเปนสตวสงคม”

ดงนน รฐคอการทประชาชนมารวมตวกนอยอยางถาวร ในดนแดนทมอาณาเขตแนนอน มรฐบาลทเปนอสระมอ านาจสงสดทงกจการภายในประเทศและนอกประเทศ ซงรฐนนอาจจะเปนรฐเดยว หรอ สหพนธรฐกได ฯ

สรป

รฐหมายถงชมชนทางการเมองของประชาชนทอาศยอยรวมกนในดนแดนเดยวกนทมอาณาเขตแนนอนและปราศจากการควบคมจากรฐภายนอก และตองมรฐบาลผสรางกฎระเบยบและจดสรรทรพยากรทมคณคาใหประชาชนในรฐอยรวมกนไดอยางมความสข จงจะเปนรฐทสมบรณ

อ านาจอธปไตย

อ านาจอธปไตยเปนอ ำนำจสงสดในกำรปกครองประเทศ อ ำนำจนจะอยทบคคลหรอใครเปนเจำของ ขนอยกบระบอบกำรปกครองของประเทศนนๆ ความหมายของอ านาจอธปไตย จมพล หนมพำนช ไดใหควำมหมำยไววำอ ำนำจอธปไตยคอ อ ำนำจรฐทจะออกกฎหมำยบงคบใหเปนไปตำมกฎหมำยแกทกคนภำยในเขตแดนของรฐ เปนอ ำนำจและเจตนำรมณสงสด

อ านาจอธปไตย ความหมายของอ านาจอธปไตย โกวท วงศสรวฒน ไดใหความหมายของอ านาจอธปไตยไววา อ านาจสงสดในการปกครองรฐ ซงท าใหรฐมอ านาจบงคบใหมการปฏบตตามกฎหมาย และมอ านาจในการด าเนนกจการระหวางประเทศ จรญ สภาพ ไดใหความหมายขออ านาจอธปไตย หมายถง อ านาจสงสดของรฐในอนทจะด าเนนกจการภายในไดโดยอสระ ทงน หมายรวมถงการก าหนดนโยบายการปกครอง การบรหาร และด าเนนกจการระหวางประเทศ อ านาจนราษฎรเปนเจาของและรฐบาลเปนผใชแทนราษฎรอกชนหนง

อ านาจอธปไตย (sovereignty) คอทรวมอ านาจทผปกครองหรอรฐบาลไดใชเพอการบรหารและปกครองประเทศ การทรฐมอ านาจอธปไตยนเอง ท าใหรฐบาลมอ านาจเหนอองคกรใดๆทงปวงในสงคม ความหมายงายๆ ของอ านาจอธปไตยคอ การเปนอ านาจสงสดในการปกครองประเทศ หรออ านาจทางกฎหมายทมลกษณะเบดเสรจเดดขาด (final legal authority)

ค าวาอ านาจเดดขาดของอ านาจอธปไตยนน ถงแมวาจะมนกรฐศาสตรกลาววาเปนอ านาจทไมจ ากด แตแททจรงแลวเปนอ านาจทจ ากดอยกบเจตนารมณของประชาชนผเปนเจาของประเทศ

กลาวโดยสรป อ านาจอธปไตยคอ “อ านาจสงสดในการปกครองประเทศ ซงเปนอ านาจทจะบงคบใหประชาชนภายในรฐปฏบต หรองดเวนปฏบต และยงใชในการอางสทธเพอปองกนไมใหกลมอ านาจอนๆ เขามามอ านาจเหนอพนททรฐนนๆ อางอ านาจอธปไตยอย”

ค าวา “อ านาจอธปไตย” เรมใชในศตวรรษท 15 แตความคดเกยวกบเรองนไดมมากอนหนานแลว เชน Aristotle ใชค าวา Supreme Power ซงหมายถงอ านาจสงสดในรฐ รฐหนง นอกจากน นกกฎหมายโรมนกไดเคยพดถง Fullness of Power หรออ านาจสมบรณของรฐ

แนวความคดเรองทมาของอ านาจอธปไตย แบงออกไดเปน 2 กลมใหญๆ ดวยกนคอ ทฤษฎเทวสทธ (หรอลทธเทพาธปไตย-การปกครองโดยคนหรอประชาชน) และทฤษฎสญญาประชาคม (หรอลทธประชาธปไตย) โดยลทธเทวสทธไดรบความนยมลดลงไปมากในปจจบนเมอเปรยบเทยบกบลทธประชาธปไตย

ในศตวรรษท 16 จง โบแดง (Jean Bodin) ชาวฝรงเศส ใชทฤษฎนในการสนบสนนอ านาจของกษตรย ในขณะทตองการลดอ านาจศาสนจกรไปในตว โบแดงซงอย ฝายกษตรยไดคดปรชญาทจะเพมอ านาจกษตรยจงใหแนวความคดวาพระเจามอบอ านาจอธปไตยใหแกกษตรยโดยตรง โดยทกษตรยจะมอ านาจสงสดในแผนดน

1. รฐมตนก าเนดมาจากเจตนารมณของพระเจา โดยลทธนเชอวา พระเจาเปนผสรางโลกและทกๆ อยาง รฐกเปนผลตผลจากพระเจาดวยรวมถงมนษย ซงเปนผลมาจากเจตนารมณของพระเจา

2. มนษยเปนองคประกอบในการสรางรฐ ไมไดเปนปจจยส าคญในการสรางรฐ จากการทพระเจาไดสรางมนษยขนมานเอง มนษยจงเปรยบเสมอนวตถ เปนองคประกอบของรฐ ไมไดมความส าคญในฐานะตนก าเนดหรอผสรางรฐ

3. ผปกครองรฐซงเปนมนษย ไดรบอาณตมาจากพระเจา ไมใชจากประชาชน โดยเมอพระเจาสรางโลกเสรจแลวกมพระบญชาใหมนษยคนหนงชวยดแลรฐ รวมถงมนษย ซงเปนสงทพระองคสรางขน

4. ผปกครองรฐเปรยบเสมอนตวแทนของพระเจา การละเมดอ านาจรฐจงมโทษและมบาป เพราะถอวาการละเมดตอตวแทนของพระเจาเปนการละเมดตอพระเจาโดยตรง

5. ประชาชนในรฐจะตองเชอฟงและเคารพผปกครองรฐโดยดษฎเพราะผปกครองเปนตวแทนของพระเจา มนษยจงไมสามารถปฏเสธ ตอตานหรอลมลางผทพระองคไดประทานอ านาจในการปกครองได

ทฤษฎนยงแบงไดออกเปน 2 ความคด คอ

ความคดแรกเชอวาพระเจามอบอ านาจอธปไตยใหเปนของกษตรยแตเพยงผเดยวโดยมตสวรรคใครจะลวงละเมดมได หากผปกครองเปน ทรราช จะถอวาเปนบาปของมนษยเอง มนษยจงตองรบกรรมตอไป ไมสามรถปลดกษตรยผไดรบอาณตมาจากพระเจาได

แนวความคดทสองคอ อ านาจอธปไตยเปนของพระเจาและพระเจาไมไดมอบอ านาจอธปไตยใหใครคนใดคนหนง แตมนษยจะเลอกผทท าหนาทใชอ านาจอธปไตยตามเจตจ านงของพระผเปนเจา ซงแนวคดหลงนใกลเคยงกบแนวความคดสญญาประชาคมในสมยตอมา

ความคดท 2 เราจะพบจากแนวคดในศตวรรษท 17 ของ โธมส ฮอบส (Thomas Hobbs)

นกรฐศาสตรชาวองกฤษเปนผสนบสนนพระเจาชารลท 1 และเหนดวยกบการปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย ไดอธบายเรองอ านาจอธปไตยไวกวางขวางกวาของโบแดง โดยเขยนไวในหนงสอเรอง Leviathan ในหนงสอเลมน โธมส ฮอบส ไดอางวา การใชอ านาจนไมจ าเปนตองอยภายใตกฎเกณฑขอบงคบใด ๆ และพระมหากษตรยซงเปนผใชเจตนารมณของพระองคในการปกครองประเทศนเทากบเปนการใชอ านาจอธปไตย

ทฤษฎนเชอกนวา อ านาจอธปไตยเปนของปวงชน ซงเปนทนยมกนมากในปจจบน และมอทธพลแทนททฤษฎเทวสทธมากขนทกท

แนวคดนเปนแนวคดของ จอหน ลอค (John Lock)

นกรฐศาสตรชาวองกฤษไดเขยนเรองอ านาจอธปไตยไวในหนงสอ The second treatise of civil government โดยอธบายค าวาอ านาจอธปไตย (Sovereignty) ควรจะอยกบสภานตบญญต ซงเปนตวแทนของปวงชนคอยปองกนและทกทวง เมอเหนวารฐบาลนนเขามาขดขวาง หรอสอดแทรกในสทธเสรภาพสวนบคคล

และอกแนวคดหนงในแนวคดสญญาประชาคม คอ ฌอง ฌาคส รสโซ (Jean Jacques Rousseau) นกรฐศาสตรชาวฝรงเศสมความเหนวาอ านาจอธปไตยเปนของประชาชน ตวแทนของประชาชนคอรฐบาล รฐบาลจะมอ านาจมากนอยเพยงใดนนอยทอ านาจอธปไตยซงประชาชนเปนผมอบให และตองแสดงเจตนารมณไปตามทประชาชนตองการ

1. รฐเกดมาจากมนษยหรอประชาชนทมเจตจ านงรวมกน โดยรฐไมไดเกดจากพระเจาหรอการสรางของผน าหรอบคคลคนเดยว แตรฐมาจากความจ านงของมนษยเพออยรวมกน

2. มนษยทรวมกนท าสญญาประชาคม เปนผลท าใหเกดรฐ ดวยเหตนรฐจงเปนสมบตของประชาชนทกคนทเขามาท าสญญารวมกน ตรงนจะสงเกตวาแตกตางจากทฤษฎเทวสทธ เพราะในทฤษฎเทวสทธจะมองวามนษยเปนแคองคประกอบ ไมใชปจจยหลกในการสรางรฐเหมอนในทฤษฎสญญาประชาคมน

3. สญญานมผลผกพนกบประชาชนและผปกครอง ดวยเหตทประชาชนเปนเจาของรฐนเอง ประชาชนจงรวมกนเลอกผปกครอง ซงเปนการสญญาระหวางประชาชนและผปกครอง

4. สญญานท าใหเกดรฐและรฐบาล โดยสญญาทประชาชนท านผกมดผปกครอง และมสวนท าใหเกดรฐและรฐบาล

5. รฐและรฐบาลตองใชอ านาจอธปไตยตามเจตจ านงของประชาชนผรวมท าสญญา ทงนหากผปกครองไมท าตามเจตจ านงของประชาชนผเปนเจาของรฐ ประชาชนสามารถปลดผปกครองออกได เนองจากละเมดสญญา

การแบงแยกอ านาจอธปไตย มองเตสกเออร (Montesquieu)

นกปรชญาชาวฝรงเศสไดกลาวถงการแบงแยกอ านาจอธปไตยออกเปน 3 สวน มองเตสกเออร ไดเขยนไวในหนงสอเลมหนงในป ค.ศ. 1784 ชอวา “เจตนารมณของกฎหมาย” (L’ sprit de Lois) 1. อ านาจนตบญญต คอ อ านาจในการออกกฎหมาย 2. อ านาจปฏบตการเกยวกบกจการตามกฎหมายมหาชน 3. อ านาจปฏบตการเกยวกบกจการตามกฎหมายแพง เปนอ านาจในการลงโทษบคคล ดงนนจะเหนวาแนวคดของ มองเตสกเออร เปนตนแนวคดของการบงอ านาจ และแบงองคกรตามหนาทของการใชอ านาจ

แยกอ านาจอธปไตยในแงของการใชออกไดเปน 5 ประเภทดงน 1. อ านาจอธปไตยทางกฎหมาย (Legal Sovereignty) หมายถงอ านาจสงสดในการออกกฎหมายใชบงคบภายในรฐ ค าวา Legal

Sovereignty หรอ อ านาจอธปไตยทางกฎหมายน จอหน ออสตน (John Austin) ชาวองกฤษเปนผน ามาใชเปนคนแรก เขาไดอธบายวา สภาผแทนราษฎรองกฤษเปนผมอ านาจอธปไตยตามกฎหมายเพราะเปนองคการเดยวทมอ านาจออกกฎหมายได และกฎหมายทผานสภาแลวจะไมมองคการอนใดบอกเลกลมลางได ฉะนนอ านาจอธปไตยทางก าหมายจงเปนเรองของรฐสภา

2. อ านาจอธปไตยทางการเมอง (Political Sovereignty) คอ อ านาจอธปไตยทมาจากการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน

เชน การออกเสยงเลอกตง การก าหนดผเขาแขงขนและตวบคคลทจะเขาไปด ารงต าแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรเพอจะเขาไปใชอ านาจอธปไตยทผานทางกฎหมาย ดงนนในประเทศประชาธปไตย อ านาจอธปไตยทางกฎหมายและอ านาจอธปไตยทางการเมองจงสอดคลองไปในทางเดยวกนกคอ รฐสภา แตในประเทศเผดจการอาจจะเปนคนละฝายกได หากประเทศเผดจการมผปกครองผเปนเผดจการใชอ านาจอยางแทจรง ในขณะทอ านาจอธปไตยทางการเมองของประชาชนไมสามารถมผลทางกฎหมาย

3. อ านาจอธปไตยตามขอเทจจรง(De Facto Sovereignty) ลกษณะของการเกดอ านาจอธปไตยตามขอเทจจรงหรอตาม

พฤตนย สรปไดดงน • เกดการปฏวตหรอรฐประหารเกดขน • คณะปฏวตหรอคณะรฐประหารสามารถลมลางอ านาจ

อธปไตยตามกฎหมายและสามารถรกษาความสงบภายในประเทศไวได

• ประชาชนสวนใหญของประเทศใหความเคารพเชอฟงตอคณะผปกครองใหม

• นานาประเทศใหการรบรองคณะรฐบาลชดใหม

4. อ านาจอธปไตยตามนตนย (De Jure Sovereignty) ไดแกอ านาจอธปไตยซงรฐบาลทชอบดวยกฎหมายเปนผใชใน

การปกครองประเทศ รฐบาลทชอบดวยกฎหมายเปนผใชในการปกครองประเทศ รฐบาลทชอบดวยกฎหมายไดแกรฐบาลทจดตงขนมาตามกระบวนการทางการเมองทถกตองตามกฎหมาย เปนรฐบาลทไดรบการแตงตงจากสภา ซงประชาชนเลอกขนมา หมายความวา เปนรฐบาลทไดรบการแตงตงจากประชาชนสวนใหญของประเทศ

5. อ านาจอธปไตยภายนอก (External Sovereignty) หมายถง ความเปนเอกราชของรฐในการทจะด ารงความ

เปนอสรภาพ ปราศจากการแทรกแซงของรฐอน ทงกจการภายในประเทศและกจการระหวางประเทศ ไมวาจะเปนการท าสนธสญญาการประกาศยตสงคราม เพราะวาการกระท าดงกลาวเกยวพนกบประโยชนของรฐ

ประเทศทใชระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยมหลกส าคญ คอ ประชาชนเปนผมอ านาจอธปไตย หรอประชาชนเปนเจาของอ านาจอธปไตย ฉะนนประชาชนจงทรงไวในการแสดงออกซงการเปนเจาของอ านาจอธปไตย

เปนวธการหนงซงใหประชาชนมสทธไดใชอ านาจอธปไตยโดยผานผแทน หมายถง วธการทเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนในการเลอกสรรและก าหนดตวเจาหนาททจะมาบรหารงานดานสาธารณะ การออกเสยงเลอกตงนมกเปนการปกครองแบบประชาธปไตย การเลอกตงจะตองจดใหมขนตามระยะเวลาอนควร ซงระยะเวลาดงกลาวจะก าหนดไวในรฐธรรมนญของแตละประเทศ อนงหลกส าคญของการเลอกตง คอ ยตธรรม เสมอภาค เปดเผยและเสร ซงประเทศทมการปกครองประชาธปไตยตองยดหลกเกณฑโดยเครงครด

เปนวธการหนงทเปดโอกาสใหประชาชนไดมสทธทจะแสดงซงเจตนารมณของตน ซงในปจจบน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พ.ศ.2550)ไดก าหนดเรองการออกเสยงประชามตไวในมาตรา 214 อยางไรกตามการออกเสยงประชามตจะใชไดผลดเฉพาะแตประเทศทประชาชนมการศกษาดและมความสนใจทางการเมองเพยงพอ

เพอใหประชาชนมอ านาจในการรเรมหรอเสนอแนะการรางกฎหมายตอสภานตบญญตโดยตรง นบไดวาเปนพฒนาการของระบอบประชาธปไตยระดบสดยอดในทางปฏบต (Ultra-democracy practice) ภายในขอบเขตของการปกครองระบอบรฐธรรมนญและกาวไปไกลกวาออกเสยงประชามต ส าหรบรฐธรรมนญไทย พ.ศ.2550 ไดก าหนดใหผมสทธเลอกตงรวมกนเขาชอเสนอกฎหมายไดแตตองรวบรวมรายชอใหครบ 25,000 คน โดยมการก าหนดรายละเอยดไวในพระราชบญญตวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย พ.ศ.2542

วธการนมกใชในกรณทมปญหาส าคญและรฐบาลไมอาจจะตดสนใจหรอไมกลาทจะตดสนใจ เชน การออกเสยงลงคะแนนของชาวแอลจเรยวาจะแยกจากฝรงเศสหรอไม ซงผลทสดประชาชนสวนใหญลงคะแนนเสยงใหแยก ในสหรฐอเมรกาไดน าวธการนมาใชกบการปกครองระดบทองถนเหมอนกน คอใหประชาชนตดสนใจวาจะ “รบ” (yes) หรอ “ไมรบ” (no) แตวธการนเหมาะสมทจะใชในเขตการปกครองขนาดเลก เชน ในระดบทองถน

เปนวธการในระบอบการปกครองประชาธปไตยโดยตรง ซงแสดงใหเหนถงอ านาจอธปไตยเปนของปวงชน โดยก าหนดใหขาราชการต าแหนงสงๆ ตองรบผดชอบในงานของตนอยางเตมท และประชาชนสามารถออกเสยงใหออกจากต าแหนง โดยการทประชาชนออกเสยงน เรยกวา Recall อยางไรกตาม รฐธรรมนญไทย พ.ศ.2550 ไดก าหนดกระบวนการถอดถอนผด ารงต าแหนงไว ในมาตรา 303 โดยใหเปนอ านาจของวฒสภา

เปนการแสดงออกในรปทไมใชเปนการออกเสยง แตเปนเพยงความรสกหรอปฏกรยาทแสดงความพอใจหรอไมพอใจของประชาชนทวไปตอการกระท าบางอยางของรฐบาล ซงในการปกครองระบอบประชาธปไตยนน สงทส าคญกคอ รฐบาลผท าหนาทในการบรหารประเทศจะตองรบฟงความคดเหนทวไปหรอมตมหาชนน ถาประชาชนโดยทวไปไมสนบสนนการปฏบตงานของรฐบาล รฐบาลกตองเสยงตอการสญเสยอ านาจ มตมหาชนถอเปนปจจยส าคญทท าใหมการด าเนนการในแบบประชาธปไตย เนองจากเปนการทประชาชนมโอกาสทจะวพากษวจารณตลอดจนสามารถควบคมผใชอ านาจทางการเมอง

สรป อ านาจอธปไตยเปนอ านาจสงสดในการปกครองรฐรฐมอ านาจบงคบใหประชาชนภายในรฐปฏบตตามกฎหมาย และด าเนนนโยบายตางประเทศไดอยาอสระ เนองจากอ านาจอธปไตยเปนอ านาจสงสดในการปกครองรฐ จงไมมอ านาจสดในรฐอยเหนออ านาจอธปไตย

ณอง โบแดง เปนนกรฐศาสตรชาวฝรงเศสไดคดหลกปรชญาเกยวกบอ านาจอธปไตยวาอ านาจอธปไตยเปนของรฐและตองใหพระมหากษตรยเปนผใช

มองเตสกเออร ซงเปนนกปรชญาชาวฝรงเศสไดแบงการใชอ านาจอธปไตยเปน 3 ประเภท คอ อ านาจนตบญญตมหนาทในการตรากฎหมาย อ านาจบรหารมหนาทในการบรหารคอรฐบาล และอ านาจตลาการมหนาทในการพจารณาตดสนคดความ

อ านาจอธปไตยมลกษณะส าคญคอ ความเดดขาด เปนการทวไป ถาวร และแบงแยกไมได

จมพล หนมพานช ไดใหความหมายของสถาบนทางการเมองไววา สถาบนทางการเมองหมายถง แบบแผนทรวบรวมสะสมพฤตกรรม หรอการกระท าทางการเมอง ซงแบบแผนดงกลาวไดรบการสรางขนมา เพอพยายามคงไวซงกจกรรมขององคการทางการเมองในสงคม เรองวทย เกษสวรรณ ไดใหความหมายของสถาบนทางการเมองไววา สถาบนทางการเมองเปนแกนของระบบการเมองเพราะเปนแหลงรบปจจยน าเขา (Inputs) เอามาแปรเปลยนเปนผลผลต(Outputs) ในทางดานการเมอง

Roy C. Macridis อางถงในสพจน บญวเศษ กลาววาสถาบนทางการเมองคอองคการของชมชนทางการเมองทมลกษณะเปนทางการหรอไมเปนทางการกได โดยจะท าหนาทในการพจารณาและตดสนใจเกยวกบกจกรรมทางการเมอง ความหมายของสถาบนทางการเมองทกลาวมาอาจสรปไดวา สถาบนทางการเมอง หมายถง แบบแผนทสรางขนเพอด ารงไวซงพฤตกรรมทางการเมอง ซงอาจเปนทางการหรอไมเปนทางการกได โดยจะท าหนาทสรางความเปนระเบยบเรยบรอยและรกษาความสงบภายในสงคม ซงในบทนจะกลาวถงสถาบนทางการเมองทส าคญคอ สถาบนกษตรย รฐธรรมนญ สถาบนฝายนตบญญต สถาบนฝายบรหาร และสถาบนฝายตลาการ

กษตรย ,รฐธรรมนญ สถาบนนตบญญต บรหาร และตลาการ

1. พระมหากษตรยเทวสทธ (Diving Right Monarchy) 2. กษตรยในระบบศกดนา(Feudal Monarchy) 3. กษตรยในระบอบประชาธปไตย(Constitutional Monarchy)

สถาบนกษตรยของไทยอาจแบงออกไดเปน 3 ยค คอ 1 สถาบนกษตรยในลกษณะพอขน 2 สถาบนกษตรยในลกษณะเทวราชา 3 สถาบนกษตรยในลกษณะประชาธปไตย

รฐธรรมนญ (Constitution) เปนกฎหมายสงสดของรฐและเปนกฎหมายมลฐาน supreme law และ fundamental law ถอไดวาเปนกฎหมายแมบทของกฎหมายทงหลายในรฐซงกฎหมายทงหมดในรฐจ าเปนตองเปนไปตามแนวทางของกฎหมายรฐธรรมนญ

รฐธรรมนญหมายถง กฎหมายสงสดในการปกครองประเทศการใชอ านาจอธปไตย รวมทงก าหนดสทธเสรภาพและหนาทของประชาชนไวดวย กฎหมายใดขดหรอแยงกบรฐธรรมนญ กฎหมายนนใชบงคบไมได

ลกษณะส าคญของรฐธรรมนญ 1 เปนกฎหมายแมบทสงสดในการปกครองประเทศ 2. เปนกฎหมายแมบททก าหนดรปแบบและโครงเปน 3. กฎหมายทใหหลกประกนและการใหการคมครองสทธและเสรภาพขนพนฐานของประชาชนในรฐ สรางการปกครองของประเทศ

ประเภทของรฐธรรมนญ รฐธรรมนญแบงออกไดเปน 2 ประเภท 1 รฐธรรมนญลายลกษณอกษร (Writtern

Constitution) 2 รฐธรรมนญจารตประเพณ(Unueritten

Constitntion)

รฐธรรมนญประเภทนมใชในสหรฐอเมรกาเปนประเทศแรก เปนทนยมแพรหลายมากทสดในบรรดาประเทศตางๆ ทวโลก ทงนเปนผลเนองมาจากความแนชดในบทบญญตทเปนลายลกษณอกษรซงตรงกนขามกบรฐธรรมนญจารตประเพณทไมมความแนชด

เนอหาส าคญของรฐธรรมนญลายลกษณอกษร 1. ขอความเกยวกบอดมการณ 2. โครงรางของรฐบาล 3. การแบงอ านาจ 4. สทธสวนบคคล 5. การแกไขเปลยนแปลง

รฐธรรมนญประเภทนสามารถเรยกไดอกอยางหนงวารฐธรรมนญทไมเปนลายลกษณอกษร ตวอยางทมกจะอางถงรฐธรรมนญจารตประเพณ กคอ รฐธรรมนญขององกฤษ (สหราชอาณาจกร) ลกษณะส าคญของรฐธรรมนญประเภทน คอ ไมมการรางขนอยางเปนทางการ ขอบงคบหรอระเบยบตางๆ มไดปรากฏอยในเอกสารฉบบใดฉบบหนง แตไดมการบนทกไว ณ ทตางๆ กน รวมทงขนบธรรมเนยมประเพณในการปฏบตตางๆ ดวย

เอกสารตางๆส าคญทจดวาเปนรฐธรรมนญขององกฤษ 1. แมกนา คารตา (Magna Carta) ซงถอเปนปฐมรฐธรรมนญขององกฤษ เขยน

เปนภาษาลาตน แปลวา มหาเอกสาร หรอ กระดาษแผนใหญ 2. บทบญญตแหงสทธ (Bill of Rights) 3. พ.ร.บ. ปฏรป (Reform Act) 4. พ.ร.บ. รฐสภา (Parliament Act)

รฐธรรมนญประเภทจารตประเพณน การแกไขเปลยนแปลงโดยทวไปมกจะงายกวารฐธรรมนญประเภทลายลกษณอกษร เพราะนตบญญตสามารถออกกฎหมายแกไขใหเหมาะสมตามกาลเวลาได โดยไมตองผานการออกเสยงประชามต ดงเชน รฐธรรมนญประเภทลายลกษณอกษรสวนใหญก าหนดไว

1. รฐธรรมนญทประมขแหงรฐประทานใหเอง 2. รฐธรรมนญทบญญตขนโดยความตกลงระหวางประมขแหง

รฐกบราษฎร 3. รฐธรรมนญทบญญตขนโดยราษฎรตามวถทางประชาธปไตย

- โดยสภารางรฐธรรมนญ - โดยประชามตบญญตรฐธรรมนญ

4. รฐธรรมนญทประเทศซงเคยเปนเมองขนไดรบจากประเทศผเคยปกครองมากอน

1. การจดระเบยบอ านาจรฐ 2. การก าหนดจดมงหมายหรอแนวทางการใชอ านาจ

รฐ

1. ตองมขอความทชดเจนแนนอน 2. ตองมบทบญญตครบถวน 3. ตองมบทบญญตเกยวกบสทธและเสรภาพของ

ประชาชน 4. จะตองสน 5. จะตองมบทบญญตวาดวยวธการแกไข ตดตอน หรอ

เพมเตมรฐธรรมนญทชอบดวยกฎหมาย

ลกษณะส าคญของกฎหมายรฐธรรมนญ

1.รฐธรรมนญเปนกฎหมายทก าหนดระบอบการปกครองและกตกาทางการเมองของรฐ เปนระบอบประชาธปไตย สงคมนยม หรอคอมมวนสต

2.รฐธรรมนญเปนกฎหมายทก าหนดใหองคกรของรฐเปนผใชอ านาจ หลกการแบงแยกอ านาจเปน 3 ฝาย คอ ฝายนตบญญต ฝายบรหาร และ ฝายตลาการเพอไมใหองคกรใดองคกรหนงใชอ านาจตามอ าเภอใจโดยปราศจากตรวจสอบและถวงดลคานอ านาจซงกนและกน

3. รฐธรรมนญเปนกฎหมายทก าหนดหลกเกณฑการเขาสต าแหนง การสนสด ตลอดจนความสมพนธของการใชอ านาจขององคกรตางๆ รฐธรรมนญเปนตวก าหนดหลกเกณฑ ขนตอนการไดต าแหนง การด ารงต าแหนงตางๆ ซงอาจไดมาโดยการเลอกตง การแตงตง หรอการสนสดต าแหนง ตางๆโดยการตาย ลาออก ตองค าพพากษาใหจ าคก หรอ การถกถอดถอน เปนตน

4. รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด ถอเปน “สถานะพเศษ” ของรฐธรรมนญ

4. รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด ถอเปน “สถานะพเศษ” ของรฐธรรมนญ

“รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ บทบญญตใดของกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ขด หรอแยง กบรฐธรรมนญน บทบญญตนนเปนอนใชบงคบมได”

5. รฐธรรมนญ พดถงเรองประเพณการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

6. ความคมครองพเศษส าหรบกฎหมายรฐธรรมนญวาดวยเรองการ

แกไขเพมเตมรฐธรรมนญ การแกไขมกรอบในการแกไขตามทกฎหมายรฐธรรมนญก าหนดซงท าไดยากกวาการแกไขกฎหมายธรรมดา

180

ค าปรารภ (ทมา/ความจ าเปน/ จดประสงค/ประวต) รปของรฐ (รฐเดยว/รฐรวม) รปการปกครอง นโยบายแหงรฐ ประมขของรฐ สทธและเสรภาพของประชาชน หนาทของประชาชน

181

อ านาจอธปไตย (อ านาจนตบญญต บรหาร และตลาการ)

การตรวจสอบการใชอ านาจรฐ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ บทเฉพาะกาล

สถาบนนตบญญตมหนาทหลกทส าคญคอการออกกฎหมาย สวนหนาทรองไดแก หนาทเปนตวแทนของประชาชน ท าหนาทคมครองสทธเสรภาพของประชาชน อนงสถาบนนตบญญตในระบบรฐสภา (Parliamentary Government) ฝายนตบญญตหรอรฐสภาท าหนาทควบคมการปฏบตหนาทหรอการบรหารของสถาบนฝายบรหารดวย

1. ระบบสภาเดยว 2. ระบบสองสภา

เปนระบบทไดรบควำมนยมนอยกวำระบบสองสภำ มก ปรำกฏระบบในกำรปกครองทองถนมำกกวำ เชน ในกำรปกครองทองถนของไทย กำรปกครองระดบแขวงของสหรฐอเมรกำ เปนตน ประเทศในยโรปทใชสภำเดยวคอ นอรเวย สวเดน เปนตน

1. ท ำใหกำรด ำเนนงำนเปนไปอยำงรวดเรว 2. ไมสนเปลองงบประมำณ 3. ไมมกำรขดแยงระหวำงสองสภำเหมอนกบทเกดใน

ประเทศทมสองสภำ 4. ท ำใหเกดควำมรบผดชอบชดเจนในกำรปฏบตหนำทวำ

อยทสภำเพยงแหงเดยว 5. ผแทนสภำเดยวมควำมภมใจวำตนเองเปนตวแทนของ

ประชำชนเพยงองคกรเดยวเทำนน

1. ระบบสภำเดยวอำจท ำใหเกดกำรปฏบตหนำทบกพรอง ขำดควำมรอบคอบเพรำะไมมสภำทสองกลนกรอง

2. ระบบสภำเดยวอำจน ำไปสระบบเผดจกำรในรฐสภำ เพรำะไมมสภำทสองเปนดลถวงอ ำนำจไว

รปแบบสภำคหรอทวสภำ หมำยถง ม 2 สภำ มสภำสง upper house(วฒสภำ) และสภำลำง lower house (สภำผแทนรำษฎร) ซงระบบนเกดขนครงแรกในประเทศองกฤษ และตอมำกไดแพรหลำยไปในทตำงๆ

1. เปนกำรเปดโอกำสใหมตวแทนจำกกลมอำชพเขำไปมเสยงในสภำ

2. ท ำใหมสภำทท ำหนำทถวงดลกำรท ำงำนของรฐสภำ 3. ควำมผดพลำดในกำรปฏบตงำนนอยลง ขอเสยของระบบสองสภำ คอ 1. สนเปลองงบประมำณในกำรจำยกบสมำชก 2. เกดควำมขดแยงของสองสภำ 3. กำรปฏบตงำนอำจเกดควำมลำชำ

1. วฒสภาท าหนาทเปนสภาท าหนาทเปนสภาพเลยงของรฐสภา

2. สภาผแทนราษฎรมอ านาจมากกวาวฒสภา 3. รฐสภามอ านาจในการตรวจสอบหาขอเทจจรงดวย โดยการ

แตงตงคณะกรรมาธการดานตางๆ เพอท าการสบสวนขอเทจจรงเรองทรบผดชอบ แลวน าเสนอตอสภาและคณะรบมนตรเพอเขาสกระบวนการขนตอๆ ไป

คณะรฐมนตรเปนผรางพระราชบญญตเปนสวนใหญ

รฐสภาสามารถรางพระราชบญญตไดเชนเดยวกน

วาระทหนง อำนชอพระรำชบญญตใหสภำรบทรำบ วาระทสอง เปดโอกำสใหมกำรอภปรำย แสดงควำมคดเหนซงเปนรำกฐำนของกำรพจำรณำรำงพระรำชบญญต หำกผำนวำระนจะน ำเขำสคณะกรรมำธกำร เพอแกไขขอควำมตำงๆ ใหรดกม โดยไมสามารถเปลยนแปลงแกไขหลกการได ตอจำกนนคณะกรรมำธกำรจะ รำยงำนสรฐสภำซงในขนตอนน สมำชกสภำมสทธในกำรแกไขขอควำมในรำงพระรำชบญญตอกครง หำกไมมกำรทกทวงกจะเขำสวำระทสำม

วาระทสาม เปดโอกำสใหมกำรอภปรำยในรฐสภำเชนเดยวกน แตไมสำมำรถแกไขรำงฉบบนน หำกสภำลงมตผำนรำงพระรำชบญญตฉบบนนกจะน ำเขำสกำรลงนำมโดยประมขของประเทศ

วาระท 1 อำนชอพระรำชบญญต

วาระท 2 คณะกรรมาธการ อภปรำย แกไขขอความ

วาระท 3

อภปรายแตแกไขรางไมได

กใหตกไป หรอ กลบสวงจรวาระท 1ใหม ไมผาน

ผานราง ลงนาม

วฒสภาและสภาผแทนราษฎรมอ านาจเทาเทยมกนเพราะไดรบการเลอกตงมาจากประชาชนเหมอนกน

การด ารงต าแหนงของวฒสภา วฒสภาในสหรฐอเมรกาม 100 คนประกอบดวยตวแทนจากรฐตางๆ รฐละ 2 คน โดยไมค านงถงฐานะหรอจ านวนประชากรในแตละรฐ

1. ทงวฒสภาและสภาผแทนราษฎรมอ านาจในการออกกฎหมายและแกไขรฐธรรมนญ

2. วฒสภามอ านาจในการใหการรบรองการแตงตงขาราชการฝายบรหารของประธานาธบด

3. วฒสภาใหความยนยอมในการใหสตยาบนในสนธสญญาตางๆ ของสหรฐอเมรกาทท ากบประเทศอนๆ

4. สภาผแทนราษฎร มอ านาจกลาวโทษ (impeach) ขาราชการฝายพลเรอนหรอตลาการใหพนจากต าแหนง

1. ใชคะแนน 2 ใน 3 ของสมาชกสภาในการกลาวโทษประธานาธบด

2. วฒสภาเปนผสบสวนขอเทจจรงหรอเปนลกขนในการพจารณาคด การปลด (removal) ตองใชคะแนน 2 ใน 3 ของสมาชกวฒสภา ในกรณของประธานาธบดจะตองใหประธานศาลสง (supreme court) เปนประธานของคณะลกขนพจารณา

ฝายบรหารมหนาทบงคบใชกฎหมายและรบผดชอบในการปกครองทวไปทงหมด ซงหมายถงเปนผทท าหนาทน ากฎหมายไปใชนนเอง ในระบบรฐสภาและระบบประธานาธบด ฝายบรหารมอ านาจหนาทแตกตางกน

1. อ านาจของประธานาธบดไดมก าหนดไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญวา ฝายบรหารมอ านาจประการใดบางและฝายนตบญญตมอ านาจประการใดบาง

2. ในระบบรฐสภา คณะรฐมนตรอยในต าแหนงตราบเทาทยงไดรบความไววางใจจากสภาลาง หากฝายคานในรฐสภาสามารถลงมตไมไววางใจในนโยบายหรอกฎหมายส าคญไดเปนผลส าเรจ(มคะแนนเสยงมากกวาฝายรฐบาล) คณะรฐมนตรตองลาออกหรอมฉะนนนายกรฐมนตรตองแนะน าประมขของรฐใหยบสภา เพอใหมการเลอกตงใหมใหประชาชนเปนผตดสน สวนประธานาธบดจะอยในต าแหนงในระยะเวลาทแนนอนตามทก าหนดไวในรฐธรรมนญ

3. คณะรฐมนตรในรปแบบการปกครองของคณะรฐมนตร นายกรฐมนตรเปนเพยงบคคลแรกในคณะผบรหารเทานน (the first among equals) ฉะนนการบรหารงานของคณะรฐมนตรจงมลกษณะเปนการรบผดชอบรวมกน (collective responsibility) ของคณะรฐมนตรทงคณะ แตประธานาธบดในรปแบบการปกครองระบอบประธานาธบดฝายบรหารทรบผดชอบ ในการบรหารคอประธานาธบดแตผเดยวอยางแทจรง

4. ในระบอบการปกครองแบบรฐสภา ประมขของรฐจะเปนแคเพยงแตประมขและสญลกษณของรฐเทานน แตไมมอ านาจในการบรหาร เพราะอ านาจดงกลาวอยทคณะรฐมนตร สวนประธานาธบดในระบอบการปกครองแบบประธานาธบดนน ประธานาธบดมสองสถานภาพกลาวคอสถานภาพแรกเปนประมขของรฐและสถานภาพทสองเปนหวหนาของฝายบรหารพรอมไปดวย

สถาบนตลาการมหนาทโดยตรงในการคมครองสทธและเสรภาพตามหลกกฎหมายของประชาชน กลาวคอเปนองคกรทางการเมองทใชอ านาจของรฐในการชขาด ตดสน กรณพพาท ตลอดจนคดความทงหลายทงปวงใหเปนไปตามตวบทกฎหมาย ทงนเพอจดมงหมายในการปกปองและธ ารงไวซงความยตธรรมตามทกฎหมายก าหนดไว

สถาบนตลาการ หมายถง ศาลและผพพากษาทงหลายทปฏบตหนาทในศาลตางๆ ตามเขตอ านาจศาลในแตละระดบและแตละประเภท

ฝายตลาการไมมอ านาจโดยตรงในการวางนโยบายของรฐ แตดวยอ านาจหนาทของสถาบนตลาการแลว ฝายตลาการมสวนเปนอยางมากในการวางนโยบายของประเทศ เพราะการตความกฎหมายเปนหนาทของฝายตลาการ

1. การแตงตง : บำงระบบกำรเมองมระบบกำรเขำสต ำแหนงของผพพำกษำ เปนแบบกำรแตงตง ในประเทศไทยมคณะกรรมกำรตลำกำร (ก.ต.) เปนผพจำรณำคดเลอกและแตงตงผพพำกษำ ในสหรฐอเมรกำ ผ ทแตงตงผพพำกษำศำลสหพนธคอ ประธำนำธบด ทงนโดยผำนกำรรบรองจำกวฒสภำ ทงนทงคณะกรรมกำรตลำกำรและวฒสภำคอผ ทมควำมส ำคญในกำรกลนกรองผพพำกษำ

2. การเลอกตง : ส ำหรบบำงประเทศใหประชำชนเปนผเลอกตงผพพำกษำเองในบำงระดบ เชนในประเทศสหรฐอเมรกำใหประชำชนในมลรฐเปนผ เลอกตงผพพำกษำของศำลบำงประเภทในมลรฐ ซงท ำใหผพพำกษำไดรบควำมภำคภมใจวำเปนตวแทนของประชำชน

โครงสรำงของตลำกำรไทยในปจจบน มสวนประกอบทส ำคญ 2 ประกำร คอ

1. ศำล 2. ผพพำกษำหรอตลำกำร

1. ศาลธรรมดา หมำยถง ศำลทวไปทมอ ำนำจในกำรวนจฉยคดตำมกฎหมำย โดยทวไปแบงออกเปนศำลยตธรรม ศำลปกครอง และศำลทหำร

2. ศาลพเศษ คอศำลทมไดมอ ำนำจวนจฉยคดควำมทวไป แตมอ ำนำจวนจฉยคดเปนลกษณะทำงกำรเมอง ซงไดแกศำลรฐธรรมนญ

สถาบนทางการเมองทกลาวมาทงหมด ไมวาจะเปนสถาบน พระมหากษตรย สถาบนรฐธรรมนญ สถาบนนตบญญต สถาบนบรหารและ สถาบนตลาการ ทงหมดมวตถประสงคเดยวกนคอใชอ านาจอธปไตยเพอประโยชนสขของประชาชน

ความหมายของกระบวนการทางการเมองทกลาวมาอาจสรปไดวา กระบวนการทางการเมอง หมายถง วธการใชอ านาจทางการเมอง ซงเกดขนมาพรอมกบการทมนษยรวมกนอยเปนกลมสงคม และเปนการน านโยบายไปใชใหเกดผลดตอสงคม กลมตางๆทมบทบาทในกระบวนการทางการเมองซงรวมถงกลมผลประโยชนตางๆ สมาคม องคการเอกชน(NGOs) กลมวชาชพตางๆกลมการเมอง พรรคการเมอง ระบบราชการ รฐสภา คณะรฐมนตร หรอฝายบรหาร คอประธานาธบดและสถาบนตลาการ เปนตน ซงในทนจะไดศกษาถงเรอง รฐบาล รฐสภา พรรคการเมอง และกลมผลประโยชนเปนตน

1. รฐบาล รฐบาลหรอสถาบนฝายบรหารเปนองคการทส าคญทสดองคการหนง ในการแสดงออกซงอ านาจอธปไตย

ประเภทของรฐบาล 1) รฐบาลระบบรฐสภา 2 ) รฐบาลระบบประธานาธบด 3 ) ระบบกงประธานาธบด

ประเภทของรฐบาล 1) ระบบรฐสภา หลกการส าคญของรฐบาลแบบน คอ คณะรฐมนตรสวนใหญมาจากสมาชกรฐสภา เพราะถอวาสมาชกรฐสภาเปนตวแทนของประชาชน ฉะนนรปแบบการปกครองจงก าหนดใหนายกรฐมนตร เปนสมาชกสภาผแทนราษฎรซงในทางปฏบตและโดยขนบธรรมเนยมประเพณจะมการแตงตงนายกรฐมนตรจากหวหนาพรรคการเมองทมเสยงขางมากในรฐสภา

การบรหารประเทศน คณะรฐมนตรจะตองรบผดชอบตอสภา ทมอ านาจควบคมดานการคลงของประเทศและเปนสภาทไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน ฉะนนระยะเวลาของการอยในต าแหนงของคณะรฐมนตรยอมขนอยกบรฐสภา กลาวคอ ถารฐสภาไมรบรองนโยบายของคณะรฐมนตรชดใด คณะรฐมนตรชดนนกตองลาออก ต าแหนง หรอมฉะนนกตองมการยบสภา เพอจดใหมการเลอกตงทวไปขนมาใหม

รฐบาลระบบรฐสภาแลวมทงขอดและขอเสยดงตอไปน ขอดของรฐบาลระบบรฐสภา การปกครองของรฐบาลระบบรฐสภามการประสานงานและรวมมอกนอยางด ระหวางฝายบรหารและฝายนตบญญต และยงสามารถถวงดลในการบรหารงานไดอกดวย ขอเสยของรฐบาลระบบรฐสภา การปกครองของรฐบาลระบบรฐสภาอาจขาดเสถยรภาพทางการเมอง ในกรณทรฐสภาไมมศกยภาพ สมาชกของพรรคการเมองไมมวนยและขาดความรบผดชอบในหนาทของตนประเทศทมรฐบาลปกครองระบบน เชน องกฤษ ญปน สงคโปร อนเดย และไทย เปนตน

2) รฐบาลระบบประธานาธบด รปแบบนมแหลงก าเนดเรมแรกในสหรฐอเมรกา ภายหลงจากสหรฐอเมรกาไดประกาศอสระภาพแยกตวเองออกมาจากอาณานคมองกฤษ ผน าสหรฐอเมรกาในสมยกอตงประเทศ ไดคดระบบการปกครองแบบการแยกอ านาจ (Separativn of powers) คอ การแยกอ านาจหนาทฝายบรหารกบฝายนตบญญต หลกการส าคญของการแยกอ านาจไดแก ประธานาธบดเปนผสรรหาและแตงตงคณะรฐมนตตร การปกครองระบบประธานาธบดก าหนดใหประมขของรฐและประมขของฝายบรหารเปนบคคลคนเดยวกน รปแบบการปกครองระบอบประธานาธบดเปนหวหนาฝายบรหารเพยงคนเดยว ประธานาธบดเปนต าแหนงทไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนท าใหประธานาธบดมอ านาจในการบรหารประเทศมาก

การปกครองระบอบประธานาธบดจงเปนอสระจากการควบคมของรฐสภา คอสภาไมมอ านาจลงมตไมไววางใจรฐบาล ซงแตกตางจากระบบรฐสภา ทใหอ านาจรฐสภาควบคมการบรหารงานของคณะรฐมนตร รฐบาลระบบประธานาธบดแลวมทงขอดและขอเสยดงน (1) ขอดของรฐบาลระบบประธานาธบด รฐมนตรจะเปนสมาชกรฐสภาในเวลาเดยวกนไมได ประธานาธบดมสทธทจะเลอกบคคลอนนอกรฐสภาทมความรความสามารถด ารงต าแหนงรฐมนตรได รฐมนตรจะมเวลาเตมทในการบรหารงานทตนรบผดชอบ เพราะไมตองประชมสภา

(2) ขอเสยของรฐบาลระบบประธานาธบด กรณทประธานาธบดสงกดพรรคการเมองทมเสยงขางนอยในรฐสภา ประธานาธบดยอมประสบปญหายงยากในการบรหารประเทศ เมอฝายบรหารตองการออกพระราชบญญต เพอใชในการบรหารประเทศ ประเทศทมรฐบาลปกครองระบบนเชน สหรฐอเมรกา เกาหลใต อนโดนเซย และฟลปปนส เปนตน

รปแบบการปกครองของฝรงเศสเปนระบบรฐสภา แตประมขของประเทศเปนประธานาธบด ไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน ประธานาธบดมอ านาจแตงตงนายกรฐมนตร และคณะรฐมนตร รวมกนท าหนาทบรหารประเทศและประธานาธบดมอ านาจในการยบสภา รฐสภา ประกอบดวย 2 สภาคอ วฒสภาและสภาผแทนราษฎร วฒสภามาจากการเลอกตงโดยทางออม สวนสภาผแทนราษฎรมาจากการเลอกตงโดจตรงของประชาชน ท าหนาทควบคมการบรหารงานของรฐฝายรฐบาลสภามอ านาจทางลงมตไมไววางใจคณะรฐบาลได สมาชกรฐสภาไมสามารถด ารงต าแหนงรฐมนตรในขณะเดยวกนได

2. รฐสภา รฐสภาหรอสถาบนฝายนตบญญตมหนาทส าคญโดยตรงในการออกกฎหมาย ซงเปนกลไกและเครองมอในการบรหารและการปกครองของประเทศ นอกจากนยงท าหนาทคมครองรกษาสทธและเสรภาพของประชาชน อนงรฐสภาในรฐบาลระบบรฐสภา รฐสภาท าหนาทในการตรากฎหมายและควบคมการปฏบตหนาทของฝายบรหาร รฐสภามความส าคญในการสรางความยตธรรมใหเกดขนกบประชาชน และการพยายามปกปองรกษาเสถยรภาพของประชาชน

ปจจบนประเทศตางๆทมรฐสภานนไดแบงสภาฝายนตบญญตออกเปน 2 ระบบคอ ระบบสภาเดยว และระบบสองสภา 1 ระบบสภาเดยว ระบบสภาเดยวเปนระบบทไดรบความนยมนอยมาก มกปรากฏระบบนในการปกครองทองถนในประเทศไทย และประเทศในทวปยโรปทใชสภาเดยวเชน นอรเวย สวเดน เปนตน 2 ระบบสองสภา ระบบสองสภาคอ มสภาหนงเปนตวแทนจากประชาชนทวไป สวนอกสภาหนงเปนสมาชกทมคณสมบตพเศษบางประการ เชนมอายสงกวาสภาทเปนตวแทนของประชาชน หรอเปนตวแทนของคนบางกลม บางอาชพ หรอเปนตวแทนบางคนในมลรฐ

2.1 สภาลาง สภาลางน โดยทวไปนนสมาชกของสภาลางจะประกอบดวยบคคลทมาจากราษฎรสามญทวไป โดยใชประชาชนผมสทธออกเสยงเลอกตงตามกฎหมายของแตละประเทศ ฉะนน ตามหลกการแลวอ านาจหนาทส าคญๆจงอยทสภาลาง เพราะเปนสภาทไดรบเลอกตงมาจากประชาชน 2.2 สภาสง สภาสงน คอ สภาขนนางในประเทศองกฤษ ตงขนเพอความตองการในการแตงตงคนชนสงบางกลม เชน พระบรมวงศานวงศ ขนนาง หรอพระทางครสตศาสนาทด ารงต าแหนงส าคญ เขามาเปนตวแทนของพวกตนในสภา สวนสหรฐอเมรกาไดจดตงสภาสงหรอวฒสภาเพอใหแตละมลรฐมผแทนของตน เปนผแทนในรฐสภา มลรฐละ 2 คนเทากนหมดทง50มลรฐ โดยไมค านงถงวาจะเปนมลรฐจ านวนประชากรมากหรอนอยกวากนแตประการใด

3. พรรคการเมอง(Political Party) พรรคการเมองเปนกระบวนการทางการเมองทส าคญในการปกครองระบอบประชาธปไตย เพราะการปกครองระบอบประชาธปไตยเปนการปกครองทใหประชาชนมสวนรวมในการปกครอง และมอทธพลเหนอรฐบาลโดยผานทางสมาชกสภาผแทนราษฎร พรรคการเมองหมายถง กลมบคคลทมแนวความคดทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ทคลายคลงกนมารวมกลมกน เพอลงสมครรบเลอกตงและหวงเปนรฐบาล

พรรคการเมองตองมองคประกอบดงน (1) ตองเปนคณะบคคลหรอกลมบคคลทรวมตวกนเปนองคการ (2) การรวมตวของพรรคการเมองตองมอดมการณ (3) ตองก าหนดนโยบายสาธารณะ (4) ตองคดเลอกบคคลเขาสมครรบเลอกตง (5) ตองมจดประสงคในการจดตงรฐบาล

พรรคการเมองมความส าคญ คอ เปนหลกประกนเสรภาพและความเสมอภาคของประชาชน เปนการชวยพฒนาการปกครองระบอบประชาธปไตย ท าใหรฐบาลสามารถด าเนนงานตามความตองการของประชาชนได พรรคการเมองตองมลกษณะทส าคญคอ ตองมความยงยนมนคงถาวร มสาขากระจายอยทวประเทศกจกรรมของพรรคการเมองตองมการกระท าอยางตอเนอง

การก าเนดพรรคการเมองทกลาวมาอาจเกดจากทฤษฎตางๆเชนทฤษฎทางจตวทยา ทฤษฎทางเศรษฐกจและสงคม ทฤษฎอดมคต ทฤษฎการจดองคการ ทฤษฎรฐสภา ทฤษฎสถาบน ทฤษฎประวตศาสตรและสถานการณ และทฤษฎพฒนาการ เปนตน

จ าแนกได 8 ทฤษฎ 1. ทฤษฎทางจตวทยา(Psychological theories) พรรคการเมองเกดจากมนษยทมความรสกนกคดทแตกตางกน มองโลกในดานดและดานรายตางกนจงเกดพรรคการเมองทมแนวคดตางกน

2.ทฤษฎทางเศรษฐกจและสงคม(Socio-economic theories) เปนทฤษฎทเชอวา “ผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม” เปนสวนส าคญในการเกดพรรคการเมอง 3.ทฤษฎอดมคต(Ideological theories)มนษยมคณสมบตพเศษคอ “ความคดสรางสรรค” (creative thinking) ดงนนมนษยจงมการรวมตวของกลมแนวคดเดยวกนเกดเปนพรรคการเมองทมความยดมนในอดมการณเดยวกนขนเปนพรรคการเมองตาง ๆ

4. ทฤษฎเกยวกบองคการ (Organizational theories) พรรคกำรเมองเกดจำกกำรรวมกลมของบคคล และผน ำ (leader)ในทำงกำรเมองเขำมำเปนสมำชกเพอสรำงควำมนยม และผ ทตองกำรแสวงหำผลประโยชนทำงกำรเมองสมครเขำมำเปนสมำชกรวมดวย 5. ทฤษฎรฐสภา (Parliamentary theories) ทฤษฎน เกดจำกแนวควำมคดของโมรช ดแวรแยร (Maurice Duverger)นกรฐศำสตรชำวฝรงเศส กลำววำพรรคกำรเมองก ำเนดมำ 2 แนวทำง คอก ำเนดพรรคกำรเมองนอกรฐสภำ (extra-parliamentary origins)และก ำเนดพรรคกำรเมองในรฐสภำ (inner-parliamentary origins)

6. ทฤษฎวาดวยสถาบน (Institutional theories) เกดจากการรวมตวเปนหมคณะ (cligue) หรอสโมสรทาง การเมอง แลวจงรวมตวกอตงพรรคการเมอง 7. ทฤษฎวาดวยประวตศาสตรและสถานการณ

(Historical situational) ทฤษฎนเปนทฤษฎทท าให ทราบถงประวตศาสตรวกฤตการณตางๆ ในการเกดพรรคการเมอง และ 8. ทฤษฎวาดวยพฒนาการ Devenlopmental

theories) พรรคการเมองเกดจากสภาพแวดลอมซงเกดจากพฒนาการทส าคญ 2 ประการ คอ

- การเปลยนแปลงทศนคตของประชาชน - เกดจากผน าทางการเมอง

การจดองคการของพรรคการเมอง 1. องคการของพรรค พรรคการเมองจ าเปนตองมการวางแผนและการจดการองคการโดยการแบงงานออกเปนสาขาตางๆ และตองก าหนดสายบงคบบญชา

2. กลไกของพรรค การด าเนนงานจะเปนไปอยางมประสทธภาพ จะตองมการประสานงานรวมมอกนทกสวนภายในพรรค 3. นโยบายพรรค เปนองคประกอบส าคญในการทจะเอออ านวยใหพรรคการเมองด าเนนงานไดตามจดมงหมาย 4. การเงนของพรรค เงนเปนปจจยส าคญของพรรคการเมองในการรณรงคหาเสยง ท าปายโฆษณาและแผนพบฯลฯ 5. การประชมพรรค มความส าคญอยางยงในการสรางความผกพนใหแนนแฟนยงขน พรรคจงควรจดระเบยบทดจะตองมการจดประชมพรรคทกระดบอยางสม าเสมอ

มอ านาจหนาทและความรบผดชอบ 1. ก าหนดนโยบายของพรรค 2. การคดสรรผลงสมครรบเลอกตงเพอไปเปนตวแทนของ

ประชาชน 3. การรณรงคหาเสยงเลอกตง 4. การจดตงรฐบาลเพอเขามาบรหารประเทศ 5. การเปนฝายคานในสภาผแทนราษฎร 6. เผยแพรอดมการณและนโยบายของพรรค 7. สรางความรความเขาใจทางการเมองใหแกประชาชน

และในปจจบนพรรคการเมองไดมการปรบบทบาทเพอใหใกลชดกบประชาชน และเชญชวนใหประชาชนเขามามสวนรวมกบพรรคการเมองมากขน ทงนเพราะพรรคการเมองเปนกลไกส าคญทจะชวยใหการปกครองประเทศด าเนนไปในทศทางทดขน

พรรคการเมอง หมายถง คณะบคคลทรวมตวกนเปนองคกรตามแนวคดเหนหรอหลกการบางอยางทเหนพองตองกน เพอก าหนดประเดนปญหาและคดเลอกบคคลเขาสมครรบเลอกตง มจดมงหมายในการควบคมการด าเนนงานและนโยบายรฐบาล

1. เปนคณะบคคลทรวบรวมกนเปนองคกร 2. เปนการรวมตวกนตามแนวความคดเหนหรอ

หลกการบางอยางทเหนพองตองกน 3. มการก าหนดประเดนปญหาและนโยบาย

ระบบของพรรคการเมอง แยกระบบพรรคการเมองได 4 ระบบ 1. ระบบหลายพรรค (Multi- Party System) มพรรคการเมองจ านวนมาก และในสภาจะมลกษณะรฐบาลผสม 2. ระบบ 2 พรรค (Two-Party System) อาจมพรรคการเมองมากกวา 2 พรรคแตจะมพรรคการเมองใหญเพยง 2 พรรค ทมบทบาททางการเมองอยางมากในสภา 3. ระบบพรรคเดนพรรคเดยว (One-Party Doninance) พรรคเดนพรรคเดยวเปนพรรคทผกขาดเปนรฐบาลตลอด พรรคเลก ๆ กจะเปนเสยงขางนอยในสภาเทานน 4. ระบบพรรคเดยว (One-Party System) จะพบในประเทศทปกครองแบบเผดจการ หรอระบอบสงคมนยม จะมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยว

ระบบพรรคเดยว(One-Party System) ระบบพรรคเดยวนนทเดนชดคอระบบพรรคการเมองในสงคมนยม เชน สาธารณะรฐประชาชนจน สาธารณรฐประชาธปไตยเวยดนาม เปนตน ประเทศเหลานจะมพรรคคอมมวนสต เพยงพรรคเดยว ผกขาดอ านาจทางการเมอง

ระบบพรรคเดนพรรคเดยว(One-party system) : เปนรปแบบทมพรรคการเมองหลายพรรคเขาแขงขนทางการเมอง แตจะมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยวทไดรบเสยงขางมากในสภาสวนพรรคการเมองอนนนจะมสมาชกทไดรบการเลอกตงไมมากนก การจดตงรฐบาลจงเปนหนาทของพรรคการเมองทมเสยงขางมาก ดงนนการบรหารประเทศจงอยภายใตการควบคมของพรรคการเมองทไดรบความไววางใจจากประชาชนเพยงพรรคเดยว

ระบบสองพรรค (Two-party system) : คอการทมพรรคการเมองใหญเพยงสองพรรคเทานนทมโอกาสผลดเปลยนหมนเวยนกนจดตงรฐบาล โดยเสยงสนบสนนของสองพรรคนจะไมแตกตางกนมากนก สวนพรรคอนๆ จะเปนเพยงพรรคเลกๆ เทานน

ระบบหลายพรรค (Multi-party system) : มลกษณะส าคญคอ มพรรคการเมองเกนกวา 3 พรรคขนไป โดยแตละพรรคจะมคะแนนเสยงสนบสนนใกลเคยงกน ไมมพรรคใดไดคะแนนเสยงมากเดดขาดพอทจะจดตงรฐบาลเพยงพรรคเดยวได ตองอาศยความรวมมอระหวางพรรคการเมองตางๆ รวมกนจดตงรฐบาลผสม การมพรรคการเมองหลายพรรคน แตละพรรคยอมมอดมการณและแนวคดทแตกตางกน จงท าใหรฐบาลผสมมกจะลมลกคลกคลาน หรอมการเปลยนรฐบาลอยบอยๆ

1. คน ซงกคอสมาชกพรรค กรรมการบรหารพรรค รวมถงหวหนาพรรคและบคลากรอนเปนเจาหนาทประจ าพรรค

2. สถานทและอปกรณ หมายถง ทท างานทงส านกงานใหญและส านกงานสาขา ตลอดจนอปกรณเครองมอเครองใชทจ าเปน เชน เครองมอเครองใชส านกงาน

3. การก าหนดและจดแบงโครงสรางทส าคญ เชน ทประชมใหญ ทประชมคณะกรรมการบรหาร ส านกงานเลขาธการ ฝายและแผนกตางๆ เชน ฝายการเงน การคลงและการบญช ฝายวชาการและวจย ฝายขอมลและสาระสนเทศ ฯลฯ มหนวยปฏบตการ มส านกงานและกรรมการสาขาตางๆ เปนตน

4. ความคดความเชอหรออดมการณรวมกน ซงปรากฏอยในขอบงคบพรรค นโยบายพรรค ซงโดยหลกการจะเปนสงเชอมประสานบคลากรในพรรคเขาดวยกน

1. การใหการศกษาทางดานการเมองแกประชาชน พรรคการเมองจะชวยกระตนใหประชาชนไดมความรความเขาใจและสนใจในปญหาของบานเมองมากขน รวมทงตระหนกถงบทบาทของตนเองเพอเขาไปมสวนรวมในทางการเมอง การใหการศกษาดานการเมองแกประชาชน สามารถด าเนนการไดหลายลกษณะ เชน จดอบรม จดสมมนา อภปราย แจกจายเอกสารหรอใหความรผานทางสอตางๆ

2. การสรางผน าทางการเมอง โดยการคดเลอกหรอสรรหาบคลากรทางการเมองมาเปนผน าในดานตางๆ เชน การสงผสมครรบเลอกตงเพอเขาไปบรหารประเทศทงในระดบทองถนและระดบรฐ ทงนเพอเปนการสบทอดภารกจ อดมการณ หนาทและบทบาทของพรรคการเมองในอนาคต พรรคการเมองจงควรใหความส าคญตอการสรางผน าทางการเมองทมความเพยบพรอมทงคณธรรมและความรความสามารถเพอรบใชสงคมโดยสวนรวม

3. กระตนใหประชาชนทวไปมสวนรวมในการปกครองประเทศดวยการเสนอชอผสมครรบเลอกตงทมชอเสยง และจดตงสโมสรหรอชมรมตางๆ เพอสรางความสนใจทางการเมอง

4. การเปนตวกลางในการเชอมประสานระหวางประชาชน กลมประชาชน หรอกลมผลประโยชนตางๆ ใหเกดความเขาใจและประสานการท างานในสงคมรวมกน ตลอดจนการปลกเราประชาชนใหเกดความตนตวทางการเมอง และเปนชองทางใหประชาชนเขามสวนรวมทางการเมองตอไป

5. เปนชองทางของประชาชนในการแสดงออก อนจะชวยผอนคลายความตงเครยดทางการเมองทอาจจะเกดขนกบประชาชนได

6. การก าหนดนโยบายหลกทส าคญเพอน าไปใชในการบรหารและปกครองประเทศ

7. ถายงไมมโอกาสบรหารประเทศ พรรคการเมองกจะท าหนาทแทนประชาชนในการเรยกรองหรอกดดนใหรฐบาลสนองตอบในแนวทางทเหนวาเหมาะสม

8. ท าหนาทเปนรฐบาลเมอไดรบเสยงขางมาก และท าหนาทเปนฝายคานหรอผควบคมรฐบาลเมอไดรบเสยงขางนอย

ปญหาของพรรคการเมองไทย ปญหาพรรคการเมองไทย เชน โครงสรางพรรคการเมอง ปญหาผบรหารและสมาชกพรรค และปญหาวกฤตการณตาง ๆทนอกเหนอรฐธรรมนญ และทามกลางความเปลยนแปลงทรวดเรวเราจะพบกบปญหาตาง ๆ มากขนเชนการซอตว สส.เขาพรรคการเมอง แนวทางแกไข แกไขตามโครงสรางและแกไขตามสถานการณ

ความสมพนธระหวางรฐกบประชาชนไดมววฒนาการมาอยางยาวนาน อาจสรปไดดงน 1. ความสมพนธในเชงอ านาจรฐ ความสมพนธในเชงอ านาจรฐอาจแบงออกไดเปน 2 ประเภท 1.1. ระบบสงคมเปด ระบบสงคมเปดไดแก สงคมในประเทศทมการปกครองในระบอบประชาชธปไตย ซงเปนสงคมทเปดโอกาสใหทกคนเปนผก าหนดวถชวตของตนเอง มอสระในการแสดงความคดเหน มเสรภาพในการรวมกลมทางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง เปนตน

1.2 ระบบสงคมปด ระบบสงคมปดไดแกสงคมในประเทศทมการปกครองระบอบเผดจการ เชน คอมมวนสต ฟาสซสต นาซ เปนตน รฐจะไมยอมใหประชาชนรบผดชอบใดๆ ความรบผดชอบนนตกอยกบรฐ ประชาชนตองด าเนนชวตไปตามทรฐก าหนดและไมสามารถแสดงความคดเหนใดๆ

2. ความสมพนธในเชงกฎหมาย การสรางความสมพนธระหวางรฐกบประชาชนนน รฐทกรฐในสงคมจะตองมหนาทตอประชาชน และประชาชนตอรฐ การบรหารงานของรฐนน รฐจะตองมเครองมอ เครองมอนนคอ กฎ ระเบยบ ขอหามหรอขอบงคบเพอควบคมพฤตกรรมของประชาชนและรฐทเรยกวา “กฎหมาย” ซงเปนความสมพนธระหวางรฐกบประชาชน

ความหมายของกฎหมาย กฎหมายนนมความหมายอยหลายประการ ซงความหมายจะแปรเปลยนไปตามเงอนไขตาง ๆ เชน ลกษณะของสงคมทแตกตางกน สถานการณทเปลยนแปลง ความตองการของประชาชนในสงคม นน ๆ แตหลกทส าคญและเปนความหมายของกฎหมายโดยทวไปจะมอย 4 ประการ คอ 1. กฎหมายตองเปนค าสง 2. กฎหมายถกก าหนดขนโดยผมอ านาจในสงคม 3. กฎหมายใชบงคบและเปนททราบแกคนทวไป 4. กฎหมายตองมสภาพบงคบแกผฝาฝน

1. กฎหมายเปนกฎขอบงคบของรฐ 2. มองคการทมอ านาจทางนตบญญตเปนผบญญตกฎหมาย

เพอใชบงคบ แกบคคลในรฐ 3. กฎหมายทกฉบบมผลใชบงคบเปนการทวไปภายในดนแดน

ของรฐนน 4. กฎหมายทกฉบบมผลใชบงคบตลอดไป จนกวาจะมการ

ประกาศยกเลกโดยองคการทมอ านาจทางนตบญญต 5. มบทลงโทษแกผฝาฝน

ขนบธรรมเนยมประเพณ (Custom) เปนทมาทส าคญทสดของกฎหมาย ตนตอจะมา

จากนสยของสงคม หรอนสยทางสงคม ซงมกจะเปนทมาของกฎหมายพนฐานของรฐ สวนใหญจะไดรบอทธพลจากศาสนาเปนสวนใหญ

ทมาของกฎหมาย (1) ขนบธรรมเนยมประเพณ (Custom) เปนทมาทส าคญทสดของกฎหมาย ตนตอจะมาจากนสยของสงคม หรอนสยทางสงคม ซงมกจะเปนทมาของกฎหมายพนฐานของรฐ สวนใหญจะไดรบอทธพลจากศาสนาเปนสวนใหญ

ทมาของกฎหมาย (2) การออกกฎหมายของฝายนตบญญต (3) ค าสงของฝายบรหาร (เพอความมนคงและปลอดภย) (4) ค าพพากษาของศาล (โดยเฉพาะค าสงศาลสงสดน ามาเปนบรรทดฐานตอไป) จารตประเพณใดทถกน ามาใชเปนหลกในการพจารณาตดสนคดความแลว กจะกลายเปนค าพพากษาของศาล ซงค าพพากษาบางเรองอาจถกน าไปใชเปนหลก หรอเปนบรรทดฐานในการพจารณาตดสนคดความตอ ๆ ไป ค าพพากษาของศาลจงเปนทมาอกประการหนงของระบบกฎหมายไมเปนลายลกษณอกษร

ทมาของกฎหมาย (5) บทความทางวชาการกฎหมาย (รวบรวมบทความน าเสนอเปนกฎหมาย (6) รฐธรรมนญ (กฎหมายแมบท) (7) สนธสญญา สนธสญญาคอขอตกลงหรอสญญาทกระท าขนระหวางรฐตงแต 2 รฐขนไป เมอไดท าสนธสญญาซงกนและกนแลว ภาคคสญญาจะตองออกกฎหมายเพอใหสอดคลองกบสนธสญญาทไดกระท าไว

ทมาของกฎหมาย (8) ประมวลกฎหมาย ประมวลกฎหมาย หมายถงการรวบรวมบรรดากฎหมายทกระจดกระจายเขารวมกนไวเปนหมวดหม เชน กฎหมาตราสามดวงของไทย (9) ประชามต ประชามตหมายถงการทรฐธรรมนญยนยอมใหประชาชนมสวนรวมในการเสนอรางกฎหมายและมสทธในการออกเสยงประชามต

ทมาของกฎหมาย (10) หลกความยตธรรม หลกความยตธรรมไดแกความเสมอภาค กลาวคอ ในกรณทไมมกฎหมายบญญตไว ผพพากษากสามารถใชดลยพนจพพากษาคดโดยอาศยหลกความยตธรรมหรอหลกสามญส านกมาเปนเครองประกอบการตดสนและในบางครงหลกความยตธรรมนไดกลายมาเปนแหลงทมาของกฎหมาย

สรปไดคอ มาจากขนบธรรมเนยมประเพณ ออกโดยฝายนตบญญต เชนรฐธรรมนญ พระราชบญญต เปนตน ค าสงของฝายบรหารบรหาร เชน พระราชก าหนด พระราชกฤษฎกา และกฎกระทรวง เปนตน ค าพพากษาของศาล บทความทางวชาการ รฐธรรมนญซงเปนกฎหมายแมบทในการออกกฎหมาย สนธสญญาซงเปนกฎหมายระหวางประเทศ รฐจะตองออกกฎหมายภายในใหสอดคลองกน ประมวลกฎหมายทรวบรวมกฎหมายไวเปนหมวดหม ประชามต และหลกความยตธรรมซงผพพากษาตองมสามญส านกในทางยตธรรม

ความส าคญของกฎหมาย กฎหมายเปนเครองมอของรฐบาลในการรกษาความสงบเรยบรอย และคมครองชวตและทระพยสนของประชาชน ดงนน กฎหมายมความส าคญคอ สรางความเปนระเบยบวนยของสงคมและเปนมาตรการชวยแกปญหาสงคม ประโยชนของกฎหมาย กฎหมายมความส าคญยงตอสงคม หากทใดไมมกฎหมายทนนยอมขาดสนตภาพ ดงนนกฎหมายจงมประโยชนตอสงคมมนษยมากมาย ดงจ าแนกไดดงน

ประโยชนของกฎหมาย (1) กฎหมายเปนเครองมอในการปกครองประเทศ (2) กฎหมายเปนเครองมอสงสดของสงคม ซงจะรกษาไวซงอสระภาพและความเปนระเบยบของบคคลทกชน (3) กฎหมายเปนสงชวยปองกนและขจดปดเปาสงชวรายใหพนไปจากสงคม กฎหมายจะชวยประสานความขดแยงหรอประสานผลประโยชน ผลไดผลเสยของบคคลไมวาจะเปนไปในดานความคมครองประโยชนของเอกชนหรอประโยชนของสวนรวม เพราะกฎหมายไดวางกฎ ขอบงคบของสงคมเอาไว ประโยชนของกฎหมายทมตอสงคม คอ เปนเครองมอในการปกครองประเทศ รกษาไวซงอสรภาพและความเปนระเบยบของบคคลทกชน และเปนสงทชวยปองกน ขจดปดเปาสงชวรายใหพนไปจากสงคม

ระบบกฎหมาย นกวชาการทางกฎหมายไดแบงกลมกฎหมายออกเปนหลายระบบ สรปไดดงน (1) กฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) กฎหมายลายลกษณอกษร มตวบทเปนลายลกษณอกษร ซงไดรวบรวมไวเปนประมวลกฎหมายตางๆ ระบบนค านงถงตวบทกฎหมายเปนหลกในการพจารณาพพากษาคด ศาลจะยกตวบทกฎหมายในมาตราทเกยวของมาเปนหลกในการวนจฉยชขาดในการตดสนคด ประเทศทใชกฎหมายน ไดแก เยอรมนและฝรงเศส และประเทศไทย เปนตน

ระบบกฎหมาย (2) กฎหมายจารตประเพณ (Common Law) กฎหมายจารตประเพณเปนกฎหมายไมเปนลายลกษณอกษร มทมาจากจารตประเพณและค าพพากษาของศาลในคดกอนๆ เปนบรรทดฐาน ประเทศทใชกฎหมายน ไดแก ไดแก องกฤษ สหรฐอเมรกาและกลมประเทศในเครอจกรภพองกฤษ (3) กฎหมายสงคมนยม (Socialist Law) กฎหมายสงคมนยมเปนระบบของประเทศสงคมนยม กฎหมายระบบนจะใหความส าคญแกรฐมากกวาเสรภาพสวนบคคล บคคลมหนาททจะตองรบใชรฐ ประเทศทปกครองระบบสงคมนยม เชน สาธารณรฐประชาชนจน เปนตน

ระบบกฎหมาย (4)กฎหมายศาสนา (Religious Law) กฎหมายศาสนาคอกฎหมายทมาจากค าสอนในทางศาสนา เชน หลกคมภรตางๆ ซงมงสอนการด าเนนชวตและความเปนอยของคนในสงคมมากกวาจะตงเปาหมายของบานเมอง ระบบกฎหมายศาสนา เชน ระบบกฎหมายศาสนาอสลามและกฎหมายศาสนาฮนด เปนตน ระบบกฎหมายอาจคอการท กฎหมายตางๆ ทจดกลมรวมเขาดวยกนได มความสมพนธหรอมจดรวมกนในบางเรอง โดยหลกเกณฑในการจ าแนกระบบกฎหมาย คอการจดกฎหมายทมปรชญาเศรษฐกจ สงคมและการเมองรวมกน ระบบกฎหมายทส าคญม 4 ระบบ คอระบบกฎหมายลายลกษณอกษร ระบบกฎหมายจารตประเพณ ระบบกฎหมายสงคมนยมและระบบกฎหมายศาสนา

ประเภทของกฎหมาย กฎหมายนนแบงไดเปน 3 ประเภท คอ 1 .กฎหมายเอกชน(Private Law) กฎหมายเอกชนเปนกฎหมายทบญญตเกยวกบความสมพนธระหวางบคคลกบบคคล หรอบคคลกบนตบคคล ตวอยางกฎหมายเอกชน เชน กฎหมายเกยวกบสญญาตวเงน ครอบครว มรดก พนยกรรม หนสวนและบรษท เปนตน กฎหมายเอกชนแยกสาขาออกไดดงน (1) กฎหมายแพง กฎหมายแพงเปนกฎหมายทบญญตเกยวกบสทธและหนาท ของเอกชนโดยทวไป เชน ความมสภาพบคคล ทรพย หน นตกรรม ครอบครว และมรดก

(2) กฎหมายพาณชย กฎหมายพาณชยเปนกฎหมายทบญญตเกยวกบความสมพนธของบคคลทประกอบการคาและธรกจ เชน บรษท หางหนสวน การขนสงและการประกนภย เปนตน (3) กฎหมายวธพจารณาความแพง กฎหมายวธพจารณาความแพงเปนกฎหมายวาดวยขอบงคบทใชการด าเนนคดเมอเกดคดพพาทกนในทางแพง กฎหมายนไดบญญตถงวธด าเนนคดตลอดจนบงคบคดตางๆ ในทางแพงขน กฎหมายมหาชน กฎหมายมหาชนเปนกฎหมายทรฐเขาไปมสวนรวมเปนคกรณดวยกบเอกชน มบทบญญตเกยวกบการจดรปแบบของรฐ และควบคมความสมพนธระหวางรฐกบประชาชน

กฎหมายมหาชนแยกสาขาไดดงน (1) รฐธรรมนญ (2) กฎหมายปกครอง (3) กฎหมายอาญา (4) กฎหมายวธพจารณาความอาญา (5) พระธรรมนญศาลยตธรรม ซงพระธรรมนญศาลยตธรรมเปนกฎหมายทก าหนดวาในการพจารณาคดนน ศาลใดจะมอ านาจในการพจารณาคดประเภทใด อยางไร ศาลยตธรรมมศาลใดบาง แตละศาลมอ านาจหนาทเพยงใด อยางไร

กฎหมายระหวางประเทศ ไดแก สนธสญญา หรอขอตกลงระหวางประเทศทมผลบงคบความประพฤตระหวางรฐอธปไตย 1. กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดเมอง ไดแก กฎเกณฑ ขอบงคบทวาดวยความสมพนธระหวางรฐตอรฐทจะปฏบตตอกน เมอมความขดแยงหรอเกดขอพพาทขน เชน กฎบตรสหประชาชาต หรอไดแก สนธสญญา หรอเกดจากขอตกลงทวไป ระหวางรฐหนงกบรฐหนงหรอหลายรฐทเปนคประเทศภาค ซงใหสตยาบนรวมกนแลวกใชบงคบได เชน สนธสญญาไปรษณยสากล เปนตน

2. กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดบคคล ไดแก บทบญญตทวาดวยความสมพนธระหวางบคคลรฐหนงกบอกรฐหนง เมอเกดความขดแยง ขอพพาทขน จะมหลกเกณฑวธการพจารณาตดสนคดความอยางไร เพอไมใหเกดความไดเปรยบเสยเปรยบกน เชน ประเทศไทยเราม พระราชบญญตวาดวยการขดกบแหงกฎหมาย ซงใชบงคบกบบคคลทอยในประเทศไทยกบบคคลทอยในประเทศอน ๆ

3. กฎหมายระหวางประเทศแผนกคดอาญา ไดแก สนธสญญา หรอขอตกลงเกยวกบการกระท าความผดทางอาญาซงประเทศหนงยนยอมหรอรบรองใหศาลของอกประเทศหนง มอ านาจพจารณาตดสนคดและลงโทษบคคลประเทศของตนทไปกระท าความผดในประเทศนนได เชน คนไทยไปเทยวสหรฐอเมรกาแลวกระท าความผด ศาลสหรฐอเมรกากพจารณาตดสนลงโทษได หรอบคคลประเทศหนงกระท าความผดแลวหนไปอกประเทศหนง เปนการยากล าบากทจะน าตวมาลงโทษได จงมการท าสนธสญญาวาดวยการสงตวผรายขามแดน เพอใหประเทศทผกระท าความผดหนเขาไปจบตวสงกลบมาลงโทษ ซงถอวาเปนการรวมมอกนปราบปรามอาชญากรรม ปจจบนนประเทศไทยท าสนธสญญาสงตวผรายขามแดนกลบ องกฤษ สหรฐอเมรกา เบลเยยม และอตาล ฯลฯ เปนตน

ล าดบศกดของกฎหมาย ล าดบศกดของกฎหมายในระบบกฎหมายไทย แบงอยางละเอยดเปน 7 ชน ไดแก 1. รฐธรรมนญ 2. พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ 3. พระราชบญญต 4. พระราชก าหนด 5. พระราชกฤษฎกา 6. กฎกระทรวง 7. กฎหมายทตราโดยองคกรปกครองสวนทองถน

269

รฐธรรมนญ

ประมวล กฎหมำย

พระรำช บญญต

พระรำช ก ำหนด

ประกำศ พระบรมรำชโองกำร

ใหใชบงคบดงเชนพระรำชบญญต

พระรำช กฤษฎกำ กฎกระทรวง

เทศบญญต ขอบญญตจงหวด

ขอบงคบสขำภบำล

กฎหมำยแมบท

กฎหมำยทรฐธรรมนญ ใหอ ำนำจฝำยนตบญญต หรอฝำยบรหำรเปนผออก

กฎหมำยทฝำยบรหำร เปนผออก

กฎหมำยทองคกำร ปกครองสวนทองถน มอ ำนำจออก

แผนผงแสดงระดบชนของกฎหมาย

สรป รฐทกรฐจะตองมการจดระเบยบการปกครองภายในรฐใหเปนระบบและตองมการปรบปรงระบบนนใหเหมาะสมกบกาลเวลาอยเสมอ ทงนจะตองรกษาความสงบเรยบรอย สรางความเจรญกาวหนาแกรฐและอ านวยความผาสกใหแกประชาชน ซง ความสมพนธระหวางรฐกบประชาชนในระบอบการปกครองประชาธปไตยจะเปนไปอยางใกลชด รฐจะมอ านาจนอย ประชาชนจะมอ านาจมากเปนความสมพนธในแบบสองทาง สวนในระบอบเผดจการความสมพนธจะเปนในทางเดยว รฐจะมอ านาจมาก ประชาชนจะมอ านาจนอย อยางไรกตามการบรหารงานของรฐทกระบบตองยดกฎหมายอยางเครงครด

การมสวนรวมทางการเมอง( Political Participation ) ความหมายของค าวาการมสวนรวมทางการเมอง (Political Participation )มผใหความหมายและแนวคดมากมายหลายอยางตางกนออกไป การมสวนรวมทางการเมอง หมายถง การทประชาชนมสทธตามระบบการเมองและกฎหมายก าหนดใหกระท าได เปนการกระท าทตองเกดขนดวยความสมครใจของตวประชาชนเอง เพอใหมอทธพลตอการก าหนดนโยบายของรฐทงการเมองการปกครองระดบทองถนและการเมองการปกครองระดบชาต อยางไรกตาม แมการมสวนรวมทางการเมองการปกครองของประชาชนจะเปนไปตามสทธทระบบการเมองและกฎหมายก าหนดให ซงการมสวนรวมของประชาชนท าใหเกดพลงทางการเมองในรปแบบตางๆมากมาย

การมสวนรวมทางการเมอง การปกครองระบอบประชาธปไตย หลกการทมความส าคญหลกการหนง ทสงเสรมการปกครองระบอบน คอ ใหประชาชนเขามามสวนรวมทางการเมอง

o ความหมายของการมสวนรวมทางการเมอง หมายถง การทบคคล ไดกระท ากจกรรมทมอทธพลตอการเมอง หรอมผลกระทบตอการก าหนดนโยบาย หรอการตดสนใจ รฐบาลรบรการกระท าดงกลาว อาจเปนทงการกระท าทเปนแบบรวมกลมหรอ ไมรวมกลม ทงทเปนทางการ ไมเปนทางการ เปนการกระท าส าเรจหรอลมเหลวกตาม แตทงนตองเปนไปตามความสมครใจ

การมสวนรวมทางการเมอง o ความส าคญของการมสวนรวมทางการเมอง ซงขนอยกบหวขอทส าคญ คอ ลกษณะทางการเมอง ดงน 1. ระบบการปกครองแบบประชาธปไตย พฤตกรรมการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนทงระดบชาตและระดบทองถน จะมความส าคญและจ าเปนมากในระบบการปกครองระบอบประชาธปไตย 2. ระบบการเมองแบบเผดจการ อ านาจรฐในการปกครองประเภทผกขาดอ านาจขนอยกบผมอทธพลทางการเมองไมกคนทใชอ านาจและอทธพลในการปกครองประเทศ เพอสนองความตองการและประโยชนใหตนเองและกลม ลกษณะของระบบการเมองเชนนการมสวนรวมของประชาชนไมไดรบความส าคญและไมเปนทพงปรารถนาของผปกครอง

3. ลกษณะส าคญของการมสวนรวมทางการเมอง ( 1 ) ระบบการปกครองแบบประชาธปไตย พฤตกรรมการมสวนรวม

ทางการเมองของประชาชนทงระดบชาตและระดบทองถน ( 2 ) ระบบการเมองแบบเผดจการ ลกษณะของระบบการเมองเชนนการมสวนรวมของประชาชนไมได รบความส าคญและไมเปนทพงปรารถนาของผปกครอง ( 3 )การมสวนรวมทางการเมองมลกษณะ ตางๆดงตอไปน (3.1) การก าหนดตวผปกครอง (3.2) การผลกดนการตดสนใจของรฐบาล (3.3) การวพากษวจารณรฐบาล (3.4) การชมนมเคลอนไหวทางการเมอง

4. ระดบการมสวนรวมทางการเมอง ไดมการศกษาการมสวนรวมทางการเปนการศกษาเกยวกบพฤตกรรมของมนษย หรอมผลมาจากความรความเขาใจ และความเชอทางการเมองของบคคล บคคลจะมพฤตกรรมทางการเมอง มลกษณะแตกตางกนตามพฤตกรรม ความเชอทศนคตของบคคลเปนส าคญ ซงผลการศกษาพบวาบคคลทมพฤตกรรมการมสวนรวมทางการเมองจากระดบต าไปสระดบสง คอเรมตนจากการเปนผมความสนใจตดตามรบฟงขาวสารทางการเมอง จนกระทงสงสดคอการเขารวมเปนเจาหนาทของพรรคการเมอง หรอไดรบคดเลอกสต าแหนงทางการเมอง

5. รปแบบการมสวนรวมทางการเมอง รปแบบการมสวนรวมทางการเมอง 1. การมสวนรวมทางการเมองแบบเปนทางการไดแกการเลอกตงเปนการมสวนรวมทางการเมองทชดเจนทสด และการใชสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหนทางการเมอง ไดแก การพด อภปราย เขยน พมพ เปนตน 2. การมสวนรวมแบบไมเปนทางการ ไดแกการเดนขบวน ชมนมประทวง และการกอความวนวายทางการเมอง เปนตน 6. ปจจยทสมพนธตอการมสวนรวมทางการเมอง ไดแก ระดบการศกษา ระดบชนชนทางสงคม ความคดความเชอทางการเมอง และความรสกวาตนเองสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงทางการเมองได

7. วฒนธรรมทางการเมอง การมสวนรวมทางการเมองของประชาชนในแตละสงคม ยงมความแนบแนนกบวฒนธรรมทางการเมองของคนในสงคมนน ๆ กลาวคอ ประชาชนจะเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางการเมองในรปแบบและระดบตาง ๆ มากนอยขนอยกบวฒนธรรมทางการเมองของคนในสงคมนนๆ ความหมายของวฒนธรรมทางการเมอง คอ แบบแผนทศนคต และความเชอของบคคลในพนทเดยวกน ซงกจกรรมตาง ๆ ทางการเมองจะเปลยนแปลงไดหรอไมได ขนอยกบปจจยตาง ๆของสงคมดวย

วฒนธรรมทางการเมองออกเปน 3 ประเภท (1) วฒนธรรมการเมองแบบคบแคบ (Parochial Political culture) จะพบในประเทศดอยพฒนาประชาชนสวนใหญยากจนและไรการศกษา ประชาชนเหลานขาดโอกาสทจะรบร และเขาใจตอระบบการเมอง และบทบาท หนาท ตอระบบการเมอง (2) วฒนธรรมการเมองแบบไพรฟา (The Subject Political Culter) จะพบในประเทศทก าลงพฒนา ประชาชนชนชนกลางจะมโอกาสไดรบการศกษา และมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมเหนอกวา ความรความเขใจเกยวกบระบบการเมองแบบทวไป แตจะถกปลกใหยอมรบอ านาจรฐ เคารพและปฏบตตามกฎหมาย โดยไมเขาไปมสวนรวมทางการเมอง

(3) วฒนธรรมทางการเมองแบบมสวนรวม (The Participation Political Culter) จะพบวาในประเทศทพฒนาแลว สวนใหญจะมกลมคนทมความร ความเขาใจเกยวกบระบบการเมอง และตระหนกถงคณคา และบทบาทของตนทมตอระบบการเมอง ตองการเขาไปมสวนรวมทางการเมอง เพอควบคมก ากบและตรวจสอบการบรหารงานของผปกครอง วฒนธรรมทางการเมองแบบประชาธปไตย จะพบในระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย และตองเปนสงคมทประชาชนมความเชอมน ศรทธาตอหลกการปกครองในระบอบประชาธปไตย ยอมรบในสทธ เสรภาพ ความเสมอภาคและศกดศรความเปนมนษย ยอมรบหลกเสยงขางมากและเคารพเสยงขางนอยมสวนรวมในกจกรรมทางการเมอง วพากษวจารณทางการเมองอยางสรางสรรค และตองไมมจตใจทเปนเผดจการ

และวฒนธรรมทางการเมองทสงผลตอการเมอง คอ การกลอมเกลาทางการเมอง เปนกระบวนการปลกฝงวฒนธรรมทางการเมอง ซงเกยวของกบความคด ความเชอ คานยม และอดมการณทางการเมองจากรนหนงสบตอ สบทอดไปยงอกรนหนง ซงกระบวนการกลอมเกลา และการเรยนรในทางการเมองเปนสวนทเกยวของกบวฒนธรรมทางการเมอง มความจ าเปนอยางยงทจะตองศกษาสงตาง ๆ อาท ทศนคต คานยม ความเชอ ตลอดจนโลกทศนของบคคลทมตอระบบการเมองและแบบแผนตาง ๆทเกดขนในตวมนษย

ความหมาย ลกษณะ และอดมการณทางการเมองแบบตางๆ

อดมการณ (Ideology) เปนการแสดงแนวความคดเหนตางๆ ของบคคลหรอกลมคนทสามารถอธบายสภาพการณตางๆ ทเกดขนไมเฉพาะแตเหตการณในปจจบนเทานน หากสามารถอธบายถงสภาพการณนนๆ ในอดตวา ท าไมจงมลกษณะเชนนน มอะไรเปนผลและสามารถชแนะถงการหาทางปองกนแกไขหรอพฒนาอนควรจะมหรอเปนไปไดในอนาคต ดงนนอดมการณจงมไดเปนความคดทเลอนลอยหรอขาดหลกเกณฑ หากแตเปนแรงผลกดนใหน าเอาอดมการณนนๆ มาใชกบสภาพทเปนจรงในชมชน แลวมความคดอนแนวแนทจะด าเนนการทกวถทาง เพอใหบรรลจดหมายปลายทางแหงอดมการณนนๆ

ชยอนนต สมทรวณช อธบายวา อดมการณเปนเรองของความเชอโดยไมจ าเปนวาความเชอนนจะเปนความเชอทถกตองดวยเหตผล หรอสอดคลองกบสภาพความเปนจรงเสมอไป แตความเชอ (belief) โดยทวๆ ไปอาจไมมลกษณะเปนอดมการณกได ความเชอทจะเรยกวาเปนอดมการณนนจะตองเปนระบบความคดทมลกษณะส าคญดงตอไปน

1. ความเชอนนไดรบการยอมรบรวมกนในกลมชน 2. ความเชอนนจะตองเกยวกบเรองทมความส าคญตอกลม

ชน เขน หลกเกณฑในการด าเนนชวต 3. ความเชอนนจะตองเปนความเชอทคนหนเขาหา และใช

เปนแนวทางในการประพฤตปฏบตตว และด าเนนชวตอยางสม าเสมอและในหลายๆโอกาส

4. ความเชอนนตองมสวนชวยในการยดเหนยวในกลมเขาไวดวยกน หรอชวยสนบสนนหรอใหคนน ามาใชเปนขออางในการท ากจการตางๆ ได

1. เพอธ ารงรกษาระบบและสภาพการณเดมของสงคมไว

2. เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงทงในตวระบบและการจดระเบยบสงคม เศรษฐกจ การเมอง

3. เพอธ ารงรกษาไวซงสภาพการณใหมอนเปนผลจากการเปลยนแปลงเชนวานน

เปนระบบความคด ความเชอ หรอความศรทธาของกลมสงคมใดสงคมหนงทมตอระบบการเมอง การปกครอง ซงระบบความเชอตางๆ นจะสะทอนใหเหนถงรปแบบของการเมอง หลกการในการปกครอง วธด าเนนการปกครองวาใครจะเปนผมอ านาจในการปกครอง ผปกครองมบทบาทและอ านาจกวางขวางเพยงใด ความสมพนธระหวางผปกครองและผใตปกครองจะมลกษณะอยางไร ผอยใตปกครองจะมสทธและเสรภาพมากนอยแคไหน

ดงนนอดมการณทางการเมองจงเปรยบเสมอนกรอบ (frame) ทคอยบงคบใหองคการทางการเมอง สถาบนทางการเมองและพฤตกรรมทางการเมองเปนไปในทศทางทสอดคลองตามเจตนารมณแหงอดมการณนนๆ ซงอดมการณทางการเมองนนอาจจะก าหนดขนมาโดยรฐเปนผก าหนดเอง หรออาจจะน าเอาแนวคดของรฐอนๆ มาปรบปรงใหเขากบสภาพของกลมสงคมทตนอย หรอบางครงอาจเกดจากการผสมผสานของอดมการณหลายๆ อดมการณเพอใหเกดอดมการณใหมทคดวาดทสดกได

การศกษาอดมการณทางการเมองท าใหเราเขาใจถงอ านาจ บทบาท และอทธพลของรฐบาลหรอกลมผลประโยชนตางๆ ทเปนตวแสดงทางการเมอง ดงนนเราสามารถกลาวในทนไดวา อดมการณทางการเมองเปนสงทมความส าคญอยางยงในการศกษาวชารฐศาสตร

การน าอดมการณทางการเมองมาใชใหเกดประโยชนทางการเมองม3 ประการดวยกน คอ

1. เปนการน าอดมการณมาใชเพอการปกครองและการรวมกลมคนเขาไวดวยกน

2. เปนการใชอดมการณเพอประโยชนในการชกจงใจคนใหเสยสละเพอเปาหมายรวม หรอกลาวไดวากระท าเพออดมการณ ซงอาจจะเปนประโยชนตอผน าทางการเมองมากกวาประชาชนทวไป ทงนเนองจากประชาชนจะถกขอรองใหเสยสละทกสงทกอยางเพออดมการณ

3. เปนการใชอดมการณเพอประโยชนในการขยายอ านาจของรฐบาล

เสรนยมมจดเรมตนส าคญในศตวรรษท 17 โดยจอหน ลอค (John Locke) นกปรชญาชาวองกฤษ ทงนสบเนองมาจากทฤษฎสญญาประชาคมซงแนวคดของลอคและนกทฤษฎอนๆ รวมกนเรยกวา เสรนยมแบบตนต ารบ หรอเสรนยมแบบคลาสสกซงยงคงเปนทใชกนอยในปจจบนประกอบดวยหลก 8 ประการดงนคอ

1. เสรภำพสวนบคคล 2. มนษยโดยธรรมชำต

เปนคนด 3. กำรแกปญหำโดยใช

หลกเหตผล 4. กำรเปลยนแปลง

เปนไปในทศทำงแหงควำมกำวหนำ

5. ควำมเสมอภำคแหงโอกำส

6. มนษยเหมอนกนทกแหง

7. กำรมรฐบำลเปนสงจ ำเปนแมจะไมใชสงทนำพสมย

8. เศรษฐกจแบบเสร

เสรนยมเปนอดมการณทเกดขนมาในศตวรรษท 17 ซงในปจจบนสภาพสงคมและเศรษฐกจมการเปลยนแปลงไปมากมาย พวกเสรนยมในปจจบนจงรบเอาแนวความคดของพวกอนรกษนยมมาปรบ โดยเฉพาะในเรองเศรษฐกจ ตวอยางเชน พวกเสรนยมใหมยอมรบความจ าเปนทจะตองสรางรฐทมความเขมแขงเพอชน าธรกจและสรางรฐสวสดการ นอกจากนพวกเขายงสนบสนนใหรฐบาลชวยก าจดสงปฏกลของระบบทนนยม เชน ปญหาสงคม การไรทอยอาศย และการวางงาน เปนตน

แนวคดอนรกษนยมมกถอกนวาเปนแบบ “หวเกา” หรอ “หวโบราณ” คอชอบสภาวะเดม และยดถอขนบธรรมเนยมเกาๆ อยางมนคง อดมการณนตรงกนขามกบพวกเสรนยม พวกเสรนยมมกจะเรยกพวกอนรกษนยมวา “คนทไมเชอวาจะมอะไรทควรท าเปนครงแรก” พวกอนรกษนยมไดรบชอวาเปนพวกฝายขวา พวกปฏกรยา (reactionary) พวกระมดระวง (cautions) ทางสายกลาง (moderate) และเชองชา (slow) ตามประวตศาสตร พวกอนรกษนยมเกดขนเมอประมาณศตวรรษท 18 ซงเปนการตอตานอทธพลของการปฏวตฝรงเศส อยางไรกตามรากฐานของอดมการณอนรกษนยมสามารถยอนกลบไปไดในสมยกรกโบราณ โดยเฉพาะแนวปรชญาทางการเมองของเพลโต ซงมความคดคอนขางอนรกษนยมมาก

1. การรกษาความเปนระเบยบเรยบรอยและเสถยรภาพ 2. ธรรมชาตของมนษยมแกนแททไมด 3. ประสบการณส าคญกวาหลกตรรกะหรอการใชเหตผล 4. การเปลยนแปลงควรคอยเปนคอยไป ไมเปนไปอยางรนแรง

และฉบพลนเกนไป 5. เสรภาพส าคญกวาความเสมอภาค 6. สงเสรมความเปน “อเนกลกษณะ” หรอความ “หลากหลาย”

มากกวาความเปน “สากลนยม” 7. การมรฐบาลเปนของจ าเปน

ในศตวรรษท 20 อดมการณอนรกษนยมมความเปลยนแปลงในตวเองอยางมาก ถงแมวาแนวความคดในเรองหลกๆ จะยงคงเหมอนเดม แตเรองแนวคดเรองวถทางเศรษฐกจของพวกเขาเปลยนแปลงไป พวกอนรกษนยมใหม (neo-conservatism) จะมแนวคดคลายพวกเสรนยมเกาในเรองทางดานเศรษฐกจ โดยตองการใหรฐบาลถกจ ากดอ านาจในการเขาไปแทรกแซงทางเศรษฐกจ

ปจจบนทงพวกอนรกษนยมใหมและพวกเสรนยมใหมมความคาบเกยวกนในหลายดาน แมกระทงในคนๆ เดยวกน ในบางกรณอาจเปนอนรกษนยม ในบางกรณอาจเปนเสรนยม อดมการณทงสองประการจงไมสามารถถกเรยกไดวาอยทใดทหนงตลอดไป มนไดถกน ามาใชอธบายแนวความคดของบคคลหรอกลมบคคลตอเหตการณใดเหตการณหนง

ฟาสซสมถอก าเนดในอตาลในครสตศตวรรษท 20 โดยกลมการเมองทรวมตวกนเพอวตถประสงคในการยตความเปนกลางของอตาลในสงครามโลกครงท 1 และสนบสนนใหอตาลเขารวมสงคราม แมวาในตอนแรกกลมนจะไมมเปาหมายในการกอตงองคกรกตาม แตเบนโต มสโสลน (Benito Mussolini) ปญญาชนสงคมนยมกไดกลายเปนสญลกษณทโดดเดนของอดมการณฟาสซสมในอตาล

ฟาสซสมเปนอดมการณทางการเมองทเพมประสทธภาพในทางการผลตมากทสดภายในเวลาทนอยทสด เพราะภายใตฟาสซสม สงคมจะด าเนนไปพรอมๆ กนภายใตจดมงหมายเดยวกน ไมมใครคดคานการน าของผน า ในแงหนงฟาสซสมจงเปนอดมการณทอนตราย เพราะไมมฝายใดจะชวยถวงดลการใชอ านาจของผน าไวไดเลย สวนความหมายของค าวาฟาสซสม (fasism) นน ถกน ามาใชจากศพทลาตนวา Fasces ซงแปลวา การผกไวดวยกน แตใชในความหมายวา อ านาจทมาจากความสามคค

1. อ านาจสงสดของรฐเหนอปจเจกชน 2. ชาตนยมอยางรนแรง 3. ประชาธปไตยแบบตอตานเสรนยม 4. แสนยานภาพนยมและลทธกอการราย 5. การปกครองโดยเผดจการ 6. การตอตานลทธคอมมวนสต

ลทธทนนยมเปนระบบเศรษฐกจ (ไมใชระบบการเมอง) ทเกดขนและพฒนามาตงแตสมยศตวรรษท 19 องคประกอบของระบบทนนยมทจะกลาวตอไปนไดปรากฏอยในผลงานของอาดม สมท (Adam Smith) ทเขยนเอาไวในหนงสอเรอง Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations หรอเปนทรจกกนในนาม The Wealth of Nations

มคณลกษณะ 5 ประการดวยกนคอ 1. เปนระบบเศรษฐกจ 2. ประชาชนสามารถมกรรมสทธในทรพยสน 3. มการแขงขนเสร 4. มระบบเศรษฐกจแบบตลาด 5. มอสระในการบรหาร ลทธนเกดขนมาเพอตอตาน ระบบพานชยนยม(mercantilism) คอระบบเศรษฐกจทอยภายใตทฤษฎความมนคงของรฐขนอย กบ

ทองค าเงน และโลหะอนๆ ซงรฐบาลจะเปนผควบคมระบบเศรษฐกจทงหมด เพอการหามาซงโลหะมคา ซงทงนความมงคงจะกระจกอยทรฐบาลและพนธมตรของรฐบาลเพยงกลมเดยวเทานน

ค านถกน ามาใชเปนครงแรกโดยโรเบรต โอเวน (Robert Owen) ชาวองกฤษ ตามประวตแลวเขาคนนเดมทเปนเจาของโรงงานอตสาหกรรมและไดกลายเปนนกปฏรปสงคมและตงขบวนการ สหกรณขน เขาเสนอวากระบวนการผลตและกจการการผลตควรใหผใชแรงงานรวมกนเปนเจาของ ซงแนวคดนไดถกน าไปใชในฝรงเศส และตอมากแพรหลายไปยงประเทศอนๆ ในยโรปและสหรฐอเมรกา ระบบสงคมนยมนกคอ เปนระบบเศรษฐกจทมการวางแผนจากสวนกลางเพอผลประโยชนของชมชนโดยสวนรวม ระบบนถอไดวาเกดขนมาเพอคดคานระบบเศรษฐกจแบบทนนยม

สงคมนยมมองคประกอบดงน 1. มกำรวำงแผนเศรษฐกจจำกสวนกลำงหรอรฐบำล 2. เอกชนจะไดผลตอบแทนทำงเศรษฐกจโดยสวน

เฉลยตำมผลงำนของแตละคน 3. รฐบำลเขำมำควบคมกจกำรทเกยวของกบ

สำธำรณปโภคของประชำชน

ก. สงคมนยมแบบอดมคต : แนวคดนไดรบอทธพลจากขอเขยนของธอมส มอร (Thomas More) ในหนงสอชอ ยโธเปย (Utopia) แตงขนในป ค.ศ.1516 โดยเปนชอเกาะทสรางขนในจนตนาการซงมระบบการเมองสมบรณทด หนงสอเลมนมอทธพลมากจนกระทงชอหนงสอไดกลายเปนศพททมความหมายในภาษาองกฤษไปดวย คอ หมายถงการสรางจนตนาการ หรอวาดภาพสภาพสงคมทเลอเลศ

แนวคดแบบอดมคตนมลกษณะดงนคอ ◦ ตอตานการมทรพยสนเปนเจาของสวนตว และตอตานการทผมทรพยและตอตานการทผมทรพยสนสวนตวมากเอาประโยชนจากผยากจน ◦ ตองการใหสงคมเปนเจาของทรพยสนหรอความมงคงตางๆ ◦ ตองการใหเกดความสามคคกลมเกลยวกนในกรด าเนนชวตภายในสงคม

◦ถอวา การชกชวนใหคนหนมานยมสงคมนยมดวยวธการใหการศกษาอยางทวถง ◦ความเชอในวศวกรรมทางสงคม (social engineering) คอมการใชความรทางสงคมศาสตรเพอจดระบบทางสงคมใหเหมาะสม ◦ มแนวคดคลายเสรนยม แตถอวายงไมเพยงพอ คอตองมอดมการณสงคมนยมโดยเฉพาะและมงใหแพรหลายโดยการใหการศกษา

ข. สงคมนยมแบบมารกซ (Marxian Socialism) : สงคมนยมแบบนเปนแบบทตองการใหสวนกลาง (รฐ) หรอ social state มบทบาทมากทสด กลาวคอ ตองการใหทรพยสนไมวาจะเปนทดน การผลตและผลผลต การคาขาย ถอวา เปนของกลางทจะตองด าเนนการหรอจดการโดยรฐ ซงถอไดวาเปนหลกทฤษฎคอมมวนสตอนถอไดวาเปนสงคมนยมประเภทหนง ลกษณะส าคญอกอยางหนงกคอ การทมารกซตองการใหเกดการปฏวตเพอเขาสสภาพสงคมนยมเตมรปแบบโดยเรว ทงนโดยเนนการตอสระหวางชนชนเพอไดมาซงระบบสงคมนยม

ค. สงคมนยมแบบประชาธปไตย (Democratic Socialism) : คอการผสมผสานหลกการเมองการปกครองแบบประชาธปไตยเขากบระบบเศรษฐกจทรฐหรอรฐบาลมอ านาจจ ากดเสรภาพทางเศรษฐกจของเอกชนบางประการดวยการเขาด าเนนการเองบางสวน เพอประโยชนสวนรวม ในระบบนเทาทปฏบตกนอยในหลายประเทศ โดยเฉพาะอยางยงประเทศองกฤษไดใหความส าคญกบประชาชนทงหลายโดยไมแยกชนวรรณะ แตพรอมกนนนกสนบสนนใหผทใชแรงงานไดมบทบาททางเศรษฐกจ เชน ไดรบการปฏบตทเปนธรรม สามารถดแลรกษาผลประโยชนของตนได และมอ านาจทางการเมองการปกครองดวยการรวมตวกนขนเปนพรรคการเมอง และมโอกาสจดตงรฐบาลได

ผวางรากฐานแหงอดมการณคอมมวนสตคอ คารล มารกซ (Karl Marx) เปนชาวเยอรมนเชอสายยว ในระหวางทเปนนกศกษา มารกซไดคนเคยกบความคดของ ฟรดรค เฮเกล (Friedrich Hegel) เฮเกลไดรบการยกยองวาเปนผสถาปนาส านกปรชญาอดมคตนยมยคใหม (Modern Idealism) ซงถอวาความคดเปนโครงสรางสวนลาง ซงมอทธพลตอความเปนไปของโครงสรางสวนบน อนไดแก สภาวะทางเศรษฐกจ สภาวะทางสงคมและวฒนธรรม รวมทงสภาวะทางดานการเมองการปกครอง

แตมารกซซงไดรบอทธพลจากแนวคดบางอยางของเฮเกลกลบมองภาพกลบกน กลาวคอ มารกซเหนวา สภาวะทางวตถตางๆ โดยเฉพาะเรองราวทางเศรษฐกจมลกษณะเปน โครงสรางสวนลางซงมอทธพลตอความคดและความเชอนานาประการอนเปนโครงสรางสวนบน มารกซเขยนหนงสอเรอง ถอยแถลงแหงคอมมวนสต หรอ ค าประกาศแหงคอมมวนสต (Communist Manifesto) เขยนรวมกบเพอนสหายของเขาคอแองเกลส ซงหนงสอเลมนนบไดวามอทธพลตออดมการณและขบวนการคอมมวนสตและมอทธพลตอการกอตวของการปฎวตในรสเซยในป 1917

1. การยดทดนเปนของรฐและการใชคาเชาจากทดนเหลานนเพอเปนคาใชจายของรฐระหวางทยงไมบรรลความเปนสงคมคอมมวนสต

2. ภาษเงนไดเกบในอตราสวนทสงขนเมอมรายไดสงขน หรอทเรยกวาภาษกาวหนา (progressive tax)

3. ยกเลกสทธในมรดก 4. ใหมศนยกลางสนเชอ โดยการจดตงธนาคารของรฐ

5. กจการขนสงเปนของรฐ 6. ใหรฐเปนเจาของโรงงานมากยงขนและใหมการ

แบงสรรทดนใหม 7. ใหเปนหนาทของทกคนทจะตองท างาน 8. ใหมการศกษาของรฐแกทกคนและไมใหมการ

ใชแรงงานเดก

สาระส าคญเกยวกบลทธคอมมวนสตหรอทฤษฎมารกซสต (Marxist) คอ “วภาษวธทางวตถ” หรอ “วตถนยมเชงวภาษ” หรอ “วตถนยมวภาษวธ” (Dialectical Materialism) ซงมความเหนวา สงทมอทธพลเหนอชวตมนษยมากทสด คอ “วตถ” สวน “จต” หรอ “ความคด” จะไดรบอทธพลจากสภาวะทางวตถ ดงนนความดหรอความชวในทฤษฎของมารกซจะตคาออกมาในรปของวตถ

ลทธวตถนยมนถอวาสงทท าใหมนษยมความสขกคอ การมปจจยทางเศรษฐกจด ดงนนสภาพทางเศรษฐกจจงมบทบาทมากทสดในชวตมนษย สวนอารมณ ความรสก ความรก จนตนาการ ปรชญา ความเชอ หรอศรทธามไดมความหมายส าคญตอมนษยในสายตาของลทธน ซงจะตรงกนขามกบหลกการของศาสนาตางๆ ทเนน “จตนยม” ไมใช “วตถนยม”

มารกซใชศพท “วภาษวธ” ตามการใชของเฮเกล ทหมายถง การอธบายการเปลยนแปลงหรอปรากฎการณตางๆ โดยกระบวนการ 3 อยาง ดงน คอ

1. Thesis ไดแก สงทมหรอเปนอยแลว 2. Antithesis ไดแก สงทตรงกนขามหรอขดแยงกบ

สงทมหรอเปนอยแลว 3. Synthesis ไดแก ผลแหงการปะทะกนของ 2 สง

แรก จดประสงคของอดมการณคอมมวนสตคอ มงกอตงสงคมไร

ชนชน โดยทปจจยการผลต การกระจายจายปน และการแลกเปลยนทกชนดจะเปนของประชาคมรฐ

คารล ดบเบลย ดอยช (Karl W. Deutsch 1978:11) ใหความหมายไววา ความสมพนธระหวางประเทศ ประกอบดวยพฤตกรรมและการกระท าของรฐทมตอกนโดยปราศจากการควบคมอยางเพยงพอ สรชย ศรไกร (2550:2) ไดใหความหมายไววา เปนการแลกเปลยนและปฏสมพนธทเกดขนขามพรมแดนของรฐ

ความหมาย (ตอ)

ไมเคล จ รอสคน และนโคลาส โอ เบอรร (Michael

G. Roskin & Nicholas O. Berry) ใหความหมายไววา เปนปฏสมพนธระหวางรฐ

เค เจ โฮลสต (K.J.Holsti)หมายถง ปฏสมพนธ

หลากหลายรปแบบระหวางสมาชกในสงคมตาง ๆ โดย

อาจเปนสมาชกทรฐสนบสนน และรฐไมสนบสนนกได

จากความหมายทกลาวมาท งหมดขางตน สรปไดวา ความสมพนธระหวางประเทศหมายถงการแลกเปลยน (Exchange) และการปฏสมพนธ (Interaction)ทเกดขนขามพรมแดน

ในชวงเวลาใดเวลาหนงโดยรฐเอง หรอตวแสดงใด ๆ ทไมใชรฐ ในรปแบบท

เปนทางการและไมเปนทางการ เพอวตถประสงคทางการเมองหรอวตถประสงค

อน ๆ โดยความสมพนธทเกดขนจะเปนไปไดในดานความสมพนธทดรวมมอ

กน หรอความสมพนธในลกษณะขดแยงกนในมตทางการเมอง การทหาร การ

ทต เศราฐกจ สงคม วฒนธรรม มตใดมตหนง หรอหลายมตพรอม ๆ กน

การปฏสมพนธทเกดขนขามพรมแดนของรฐ จงมลกษณะคลายเหรยญสองดาน ซงประกอบดวยลกษณะส าคญดงตอไปน 1.ความสมพนธอยางเปนทางการหรอไมเปนทางการ - อยางเปนทางการ คอ ความสมพนธทเกดจากการกระท าโดยรฐบาล หรอ ตวแทนโดยชอบธรรมของรฐบาล เชนความสมพนธทางการทต การประชมสดยอด การท าสนธสญญาระหวางรฐ - อยางไมเปนทางการ คอ การกระท าทมใชเกดจากรฐ เชน การกอการราย การบอนท าลาย การลกลอบคาสนคาผดกฎหมาย เปนตน

2. ความสมพนธในลกษณะความรวมมอหรอความขดแยง ความสมพนธในลกษณะความรวมมอ เชน การเปนพนธมตร การใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจ การแลกเปลยนวฒนธรรม เปนตน ความรวมมอในลกษณะความขดแยง เชน การกอการาย สงคราม การแทรกแซงบอนท าลาย และการขยายจกรวรรดนยม 3. ความสมพนธในลกษณะเขมขนรนแรงหรอหางเหน ความสมพนธในลกษณะเขมขนรนแรงมทงดานความรวมมอและความขดแยง เชน การเปนพนธมตรทแนบแนน การลอบสงหารผน ารฐบาลของอกรฐหนง และการตดสมพนธทางการทต เปนตน ความหางเหน เชน การลงโฆษณาโจมตกนชวคราว การสงนกการทตไปประจ าในประเทสอน ๆ พอเปนพธ เปนตน ดงนนจะเหนไดวา ความสมพนธระหวางประเทศเปรยบเหมอนเหรยญสองดาน อยางเหนไดชดจากทกลาวมาขางตน

ขอบเขตความสมพนธระหวางประเทศ

ความสมพนธระหวางประเทศมขอบเขตกวางขวางซงครอบคลม

ประเดนตาง ๆ ดงตอไปน

1.ความสมพนธทางการเมอง (การเมองระหวางประเทศ)

2.ความสมพนธทางเศรษฐกจ

3.ความสมพนธทางสงคม

4.ความสมพนธทางกฎหมาย(กฎหมายระหวางประเทศ)

5.ความสมพนธดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ขอบเขตของความสมพนธเกยวของกบเรองตอไปน ควำมสมพนธทำงสงคม เปนควำมสมพนธระหวำงประเทศทมวตถประสงค เชน กำรแลกเปลยนทำงวฒนธรรมกำรศกษำ กำรศำสนำ กำรทองเทยว กจกรรมทไดด ำเนนกำร เชน กำรแลกเปลยนทนกำรศกษำ กำรแสดงนำฏศลปของแตละประเทศไปเผยแพรตำมประเทศอน ควำมสมพนธทำงกำรเมอง เปนควำมสมพนธระหวำงประเทศทเกยวของกบผลประโยชนระหวำงประเทศ เชน กำรทต กำรทหำร กำรแทรกแซงทำงกำรเมอง กำรก ำหนดนโยบำยระหวำงประเทศ

ความสมพนธทางเศรษฐกจ เปนความสมพนธทเกยวของกบการ “แลกเปลยน” ทรพยากร หรอ บรการ เชนการซอขาย การกยม ประเทศไทยมความตองการดานอตสาหกรรม และเทคโนโลยใหม ในขณะเดยวกน ประเทศทางยโรปตองการวตถดบและน ามนจากตะวนออกกลาง ความสมพนธทางเศรษฐกจ รวมถงการตงกฎเกณฑในเรองภาษศลกากร รวมทงการปดลอมทางเศรษฐกจ

ความสมพนธทางกฎหมาย เมอความสมพนธระหวางพรมแดนมากขน ปญหาหรอการก าหนดสงทปฏบตรวมกนตองเกดขน เชน เกดสญญา กตกา หรอขอตกลงเกยวกบนานน าสากลระหวางไทยกบเวยดนาม เปนตน ความสมพนธทางวทยาศาสตรเทคโนโลย เปนความสมพนธทมวตถประสงคในการแลกเปลยนพฒนาความรทางวทยาศาสตรและ เทคโนโลยในการใชประโยชนรวมกนในการแกปญหาของชาวโลก เชน การสงเสรมคนควา ทดลองดานวทยาศาสตรในการปองกนโรคมะเรง หรอการประชมสมมนาดานวทยาศาสตร ระหวางประเทศ

แนวคดทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ

แนวคดทฤษฎทส าคญ ๆ ดงน

1. แนวคดอดมคตนยม (Idealism) เปนแนวทางการศกษาการเมองในแงศลธรรมหรอจรยธรรม เปนแนวคดทเสนอแนะสงทควรจะเปนมากกวาการท าความเขาใจ 2. แนวคดสจนยม (Realism) หรอ อ านาจนยม แตกตางจากแนวคดอดมคตนยม ทงนเพราะนกคดแนวสจนยมพจารณาความเปนจรงทเกดขนในโลกเปนหลก มองโลกในแงรายและไมพยายามแนะหลกการทางปรชญาหรอศลธรรมเพอเปลยนแปลงโลก แตไดพจารณาตามหลกความเปนไปในโลก และเสนอแนะแนวทางในการปรบตวตามสภาพความเปนจรง เพอผลประโยชนของชาตเปนส าคญ

ดงนน แนวคดสจนยม เชอวาทกรฐด าเนนการใด ๆ เปนไปเพอรกษาผลประโยชนของชาต โดยอาศยขอมลทางประวตศาสตร ความเปนจรงในความสมพนธระหวางประเทศและแตละชาตพยายามสงเสรมอ านาจของตนโดยวธตาง ๆ รกษาอ านาจหรอขยายอ านาจ อ านาจเปนเงอนไขส าคญในการก าหนดนโยบาย การเขาใจฐานอ านาจของรฐจะชวยใหเขาใจนโยบายของรฐนนดวย

3. แนวคดสจนยมใหม (Neo-Realism) เคนเนธ วอลทธ (Kenneth N. Waltz) ในป ค.ศ. 1979 ซงเรยกไดวาเปนแนวคดทแตกแขนงมาจากแนวคดสจนยม แนวคดสจนยมใหม ในภาวะอนาธปไตย (Anarchy) ระหวางประเทศ คอการทปราศจากรฐบาล กฎหมาย กฎเกณฑ หรอการบงคบบญชาทจะควบคมพฤตกรรมของรฐ เพราะรฐเปนผแสดงบทบาททส าคญและจะเขามามบทบาทในการรกษาความมนคงปลอดภยในแงความรวมมอเปนหลก แตกยงเปดทางใหองคการระหวางประเทศ ไดเขามามบทบาทในเรองความมนคงปลอดภยทางการทหาร สวนองคการระหวางประเทศ ดานเศรษฐกจ การคา และการลงทนนนจะไมมบทบาทมากนก

4. แนวคดเสรนยม(Liberalism) จอหนลอก (John Locke) กลาวถง รฐบาลวาท าหนาทรบประกนเสรภาพของพลเมอง สรางความอยดกนด และสามารถ

ด ารงชวตอยางอสระเตมเปยม โดยปราศจากการถกแทรกแซง กดข

กฎหมายทรฐบาลก าหนดขนกเพอพทกษศกดศรและสทธของประชาชน

ทงในชวตและเสรภาพ

แนวคดเสรนยม จะมการจดตงองคการระหวางประเทศ เพอ

น าไปสความรวมมอระหวางประเทศ และท าใหอนาธปไตยระหวาง

ประเทศลดนอยลง เพราะประเทศสมาชกขององคการระหวางประเทศนน

จะยดถอกฎเกณฑแนวบรรทดฐาน และจะมอบการปกครองตาง ๆ ซงจะ

น าไปสความมงค งทางเศรษฐกจ

5. แนวคดเสรนยมใหม (Neo- liberalism)

ในชวยสดทายของครสตศตวรรษท 20 ทนกวชาการจ านวนมากไม

พอใจ แนวคดตาง ๆ ทกลาวมา โดยมความเหนวา แตละแนวไมมความ

ลงตวสดกเกนไป

นกคดเสรนยมใหม ยอมรบความรวมมอทางดานเศรษฐกจ จะสามารถ

สรางระบบการปกครองทางการคาโดยมความรวมมอระหวางประเทศตาง

ๆ มากยงขน เชน องคการคาโลก (WTO) สหภาพยโรป (CEU)

เปนตน ซงจะท าใหโลกเกดเสรภาพ ความมงค งและความเจรญรงเรอง

รวมทงจะเนนเรองการคาเสร ทรฐบาลแตละประเทศจะไมเขามาควบคม

และไมเขามาแทรกแซงกลไกตาง ๆ

1. แนวนโยบาย (Policy Orientation) เนนถงแนวนโยบายทประเทศตางใชกนโดยศกษาถงแนวนโยบายรวมกนของรฐในการรกษาสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ 2.แนวประวตศาสตร (Historical Approach) เรยกอกอยางคอ แนวจารตประเพณ (Traditional Approach) จดเปนแนวการศกษาทเกาแกทสด ใชการศกษาจาก เอกสาร จารก บนทก หลกศลา เปนตน ซงแบงการศกษาแนวประวตศาสตรตามลกษณะส าคญได 2 ลกษณะ คอ - ศกษาสภาพความเปนจรง (การศกษาเชงประจกษ Emparical Study) - ศกษาเชงประวตศาสตร(Chronicle Study) น าขอมลเชงประจกษมาจดเรยงเหตการณตาง ๆ ทเกดขนในเวทความสมพนธระหวางประเทศ

3. แนวภมรฐศาสตร (Geopolitical Approach) เปนการศกษาถงสภาวะแวดลอมทางภมศาสตรทมอทธพลตอการกระท าของรฐ ซงมนก

คดทไดรบการยอมรบทางดานภมรฐศาสตรหลายทาน ดงน

เซอร ฮารลฟอรด แมคคนเนอร (Sir Halford Mackinder)ชาวองกฤษ เชอวา

- ผใดควบคมยโรปตะวนออกผน นครอบครองดนแดนใจกลางทวป (ดนแดนยเร

เซย)

- ผใดควบคมดนแดนใจกลางทวปผน นครองเกาะโลก (Great Continent หรอ ทวปยโรป เอเซย)

- ผใดควบคมเกาะโลกผน นครองโลก

นโคลาส สปคแมน (Nicholas Spykman) นกรฐศาสตรชาวอเมรกน ผเขยนหนงสอ The Geography of the place กลาวถง ปจจยทางภมรฐศาสตรตามทฤษฎของ แมคคนเนอร แตมแนวคดคดคาน

หลายประการ

แนวทางการศกษาความสมพนธระหวางประเทศ (ตอ)

- ผใดควบคมรมขอบทวปผน นครองดนแดนยเรเซย

- ผใดควบคมดนแดนยเรเซย ผน นกมชะตาโลก

4. แนวอ านาจ (Power Approach) ศกษาโดยส านก Political Realism ในสหรฐอเมรกา

ฮนส เจ มอรเกนเธอ กลาววาการเมองระหวางประเทศเกยวกบการดนรน

ตอสแยงชงซงอ านาจ ซงเกยวของกบผลประโยชนแหงชาต

(National Interest)

เค เจ โฮลสต (K. J. Holsti)

ดงน นจะเหนวาทก ๆ ชาตจงสรางนโยบายตางประเทศเพอคมครองปองกน

ผลประโยชนและสวนไดเสยของชาตตน

5. แนวเรองดลอ านาจ (The Balanced of Power Approach) มงศกษาการเมองระหวางประเทศใน 2 ลกษณะ คอ

- พยายามรกษาสภาพเดมของตน ประเทศมหาอ านาจมกจะสราง

ก าลงอ านาจ เพอทดเทยมกบมหาอ านาจอน ๆ

- พยายามเปลยนแปลงสถานภาพเดมของตนจากการสรางกลม

ถวงดลอ านาจ รฐ หรอ ชาตเลก ๆ ทไมมอ านาจในการตอรอง

พยายามรวมตวเพอสรางความทดเทยมหรอสรางอ านาจตอรองเพอ

รกษาผลประโยชนของกลมน นเอง

ด ารรตน รตนรงษ ไดใหความหมายของตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศไววา ตวแสดงความสมพนธระหวาง หมายถง ผทท าหนาทในการน านโยบายตางประเทศไปปฏบต หรอผมพฤตกรรมในการผลกดนใหรฐตาง ๆ มการตดตอเกยวของกนทงในดานการเสรมสรางความสมพนธอนดตอกน ในทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม และหมายความถง ผมบทบาทในการสรางความขดแยงจนกลายเปนมลเหตแหงการสรบและการท าสงครามกน

รสลน ธ ารงวทย ไดใหความหมายของตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศไววา ตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศ อาจเปนรฐ หรอหนวยซงไมใชรฐกได ธชชนนท อศรเดช ไดใหความหมายของตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศไววา ตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศ หมายถง รฐ หรอตวแสดงทไมใชรฐ อาจเปนบคคล กลมบคคล หรอองคการระวางประเทศ ซงกอใหเกดการแลกเปลยนและปฏสมพนธในทางความสมพนธระหวางประเทศ

สรป ไดวา ตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศ หมายถง รฐ หรอตวแสดงทไมใชรฐ อาจเปนบคคล กลมบคคล หรอองคการระหวางประเทศ ซงกอใหเกดการแลกเปลยนและปฏสมพนธในทางความสมพนธระหวางประเทศ

ความส าคญของตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศ 1.ตวแสดงจะตองมบทบาทหรอโครงสรางหนาททส าคญและตอเนอง ความส าคญของโครงสรางหนาทเกดจากการทหนาทดงกลาวนน มผลกระทบตอความสมพนธระหวางประเทศ อยางตอเนองไมสนสด 2.ผก าหนดนโยบายจะตองเลงเหนความส าคญของตวแสดงดงกลาว โดยเฉพาะความส าคญตอการก าหนดนโยบายตางประเทศของตน 3.ตวแสดงนน ๆ จะตองมความเปนอสระและมอ านาจอธปไตยพอสมควรในการตดสนใจ

ประเภทของตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศ จ าแนกตวแสดงได 2 ประเภทใหญ 1. รฐ (State Actor) 2. ไมใชรฐ ( Non-State Actor) 1.รฐ (State Actor) 1.1 ความหมายของค าวา รฐ 1.2. องคประกอบของรฐ 1.3 ความเปนมาของตวแสดงความสมพนธระหวางประเทศ 1.4 ปจจยส าคญ ทท าใหรฐมฐานะเปนตวแสดง 1.5 บทบาทของรฐในเวทความสมพนธระหวางประเทศ 1.6 ประเภทตวแสดงทเปนรฐในเวทความสมพนธระหวางประเทศ

2. ตวแสดงทไมรฐ (Non-State Actor) 2.1 องคการระดบภมภาค องคการระดบภมภาค หมายถง สถาบนหรอ

สถาบนระหวางรฐบาลในบรเวณหนง ทมภาคสมาชกในอนจ ากด ซงประกอบดวยรฐสมาชกทอยในเขตภมภาคเดยวกน หรอ ตดตอใกลเคยงกน โดยมสนธสญญา หรอตกลงระหวางกลม มการก าหนด องคการด าเนนงาน เพอปฏบตตามพนธะหรอจดประสงคนน ๆ

2.1.1 องคการระดบภมภาคทมวตถประสงคทวไป 2.1.2 องคการระดบภมภาคทมวตถประสงค

เฉพาะดาน 2.2 องคการระดบโลก ตวแสดงดงกลาวอาจเปนองคการสากลทม

สมาชกประกอบดวยรฐสวนใหญในโลก ซงอาจมขอบเขตของบทบาทไมจ ากด

บทสรป ตวแสดงในเวทความสมพนธระหวางประเทศ มเปนจ านวนมากทงทเปนรฐและไมใชรฐ ตวแสดงมความส าคญในฐานะเปนหนวยหนงของการวเคราะหความสมพนธระหวางประเทศ ตวแสดงระดบรฐและต ากวารฐ ไดแก บคคล หรอกลมบคคล โดยรฐเปนตวแสดงหลกในเวทความสมพนธระหวางประเทศ สวนบคคลหรอกลมบคคลแสดงบทบาทในฐานะผด าเนนการใหเปนไปตามนโยบายตางประเทศ หรอมสวนโนมนาวหรอกดดนในการตดสนหรอด าเนนนโยบายระหวางประเทศ

ตวแสดงระดบภมภาค ไดแก องคการระดบภมภาคทมวตถประสงคทวไป และมวตถประสงคเฉพาะดาน องคการดงกลาวมบทบาทส าคญในดานเนนความรวมมอของกลมภาคสมาชก เพอใหไดมาซงผลประโยชนของตน ชวยลดความขดแยงระหวางภาคสมาชก อนมสวนชวยสงเสรมสนตภาพระหวางประเทศ ตวแสดงระดบโลก ไดแก องคการสากลและองคการขามชาต องคการสากลเนนบทบาทในการรวมมอระหวางประเทศ เพอขจดความขดแยงและสงเสรมสนตภาพ และความรวมมอระหวางประเทศ สวนองคการขามชาตมบทบาทเสมอนกลมกดดนในเวทความสมพนธระหวางประเทศ

เครองมอในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ เครองมอทใชในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศมอยหลายชนดทส าคญ 1.เครองมอทางการทต (Political Instrument) การทตเปนเครองมอในการด าเนนนโยบายตางประเทศในทางสนตมากกวาวธใด จงไดมบทบาทส าคญในการด าเนนนโยบายของทกประเทศ เปนเครองมอทเสยคาใชจายนอยแตไดผลมากเปนการหลกเลยงทจะใชก าลง ความรนแรง การทตเปนสถาบนทชวยใหชาตทงหลายไดตดตอกน สรางความเขาอนดตอกน

1.1 ความหมายของการทต การทต คอการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศดวยการเจรจาเปนส าคญ ตองอาศยศลปะ สตปญญา และความสขมรอบคอบ เปนเครองมอส าคญในกรด าเนนการ เพอใหเปนไปตามนโยบาย และเปาหมายของนโยบายตางประเทศ 1.2 ประวตของการทต การทตมมาตงแตสมยกรก รงเรองอยในรปการปกครองแบบนครรฐตาง ๆ กอนครสตกาล ประมาณ 500 ป เจาผครองนครกรกนยมสงทตไปมาหาสกน เพอภารกจใดภารกจหนง

1.3 การแตงตงนกการทต การแตงตงเอกอครราชทตมขนตอนดงน รฐบาลจะเสนอชอผทจะไดรบแตงตงใหเปนเอกอครราชทต ไปยงรฐบาลทไปประจ าอย เพอใหความเหนชอบ เมอบคคลนนเดนทางไปถงประเทศนนแลวยนสารตราตง (Credential) ตอประมขของประเทศนน จงจะเปนเอกอครราชทตโดยสมบรณ มเอกสทธและไดรบการคมครองทางการทต กลาวคอบคคลในคณะทตจะไดรบความคมครองทงในทางอาญาและทางแพง 1.4 ระดบของนกการทต ตามระเบยบปฏบตทางการทต เมอประเทศสองประเทศตกลงทจะใหมความสมพนธทางการทตและแลกเปลยนนกการทตตอกน สงทจะตองพจารณา คอ ระดบของนกการทตทไปประจ า ตามอนสญญากรงเวยนนาวาดวยความสมพนธทางการทต ค.ศ. 1961 (Vienna Convention on Diplomatic Relations, 1961)

1.4 ระดบของนกการทต 1.4.1 เอกอครราชทต ( Ambassador )หรอเอก อครสมณทต (Nuncio) 1.4.2 อครราชทต (Minister or Envoy) หรออครสมณทต (Inter - nuneio) 1.4.3 อปทต (Large d Affaires) 1.5 บทบาทของนกการทต นกการทตมบทบาทส าคญในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ คอ 1.5.1 เปนตวแทนของรฐในการสรางความเขาใจอนดและกระชบมตรภาพระหวางกน 1.5.2 ใหความชวยเหลอและพทกษผลประโยชนคนของชาต 1.5.3 ปฏบตตามค าสงรฐบาล ในการรกษาผลประโยชนของชาต

ดงนนจะพบวา การทตเปนเครองมอในการด าเนนนโยบายตางประเทศในทางสนตมากกวาวธใด จงไดมบทบาทส าคญในการด าเนนนโยบายของทกประเทศ เปนเครองมอทเสยคาใชจายนอยแตไดผลมากเปนการหลกเลยงทจะใชก าลง ความรนแรง การทตเปนสถาบนทชวยใหชาตทงหลายไดตดตอกน สรางความเขาอนดตอกน

เครองมอในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ 2. เครองมอทางจตวทยา (Psychology Intrument) เครองมอทางจตวทยา เปนเครองมอททกประเทศไมสามารถใชประโยชนไดอยางเทาเทยมกน ทงนเพราะเครองมอทจะตองสนเปลองคาใชจายสง ในยามสนต มงตองการใหประชาชนประเทศตาง ๆ มคานยม ทศนคตทดเกยวกบประเทศของตน โดยพยายามใหขาวสารขอมลทดโนมนาวทนาเชอถอวา ประเทศของตนนนเปนประเทศทรกสนตภาพและความยตธรรม ในยามสงคราม ไมวาจะเปนสงครามเยนหรอสงครามทมการใชอาวธเปาหมายของการใชนจะเปลยนแปลงไป คอพยายามท าใหประชาชนโดยเฉพาะพนธมตรกบตนและทยงวางตวเปนกลางมความรสกเปนปฏปกษตอประเทศทเปนศตร เกลยดชงและการตอตานประเทศเปนศตร

เครองมอทางจตวทยาทส าคญ คอ การโฆษณาชวนเชอ (Propaganda) การโฆษณาชวนเชอ หมายถงความพยายามทจงใจของบคคลหรอกลมบคคลทตองการเปลยนทรรศนะ ความรสกนกคดของกลมอน ๆ ทน าไปสการกระท าตามแนวทางทก าหนดไว โดยการใชสญลกษณตาง ๆ องคประกอบของการโฆษณาชวนเชอ ทส าคญม 4 ประการ คอ 1 ตองมตวผโฆษณา 2 ตองมสญลกษณ 3 ตองมสอ 4 ตองมกลมบคคล หรอกลมเปาหมาย

เปาหมายของการโฆษณาชวนเชอ การโฆษณาชวนเชอจะตองมการก าหนดเปาหมาย ทงนเพอจะไดก าหนดวธการและเทคนคทจะน ามาใชใหบรรลเปาหมาย วธการและเทคนคของการโฆษณาชวนเชอ วธการและเทคนคของการโฆษณาชวนเชอ เปนศาสตร หรอศลปะของการโฆษณาชวนเชอ มลกษณะคลายคลงกน ศลปะของการโฆษณาและการขาย และเหมอนกบนกโฆษณาและนกขาย ดงนน วธการและเทคนคการโฆษณาชวนเชอ คอ วธการเสนอเนอหา เทคนคการเรยกรองความสนใจ วธการทใหไดมาซงการตอบสนองและวธทจะใหไดมาซงการยอมรบ

3. เครองมอทางเศรษฐกจ (Economic Instrument) ปจจบนเศรษฐกจไดเขามามบทบาทส าคญในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศเปนอยางมาก ประเทศทมสถานะทางเศรษฐกจด ยอมจะสามารถมอทธพลเหนอประเทศอนได และใชสถานะทางเศรษฐกจเปนเครองมอในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ เครองมอทางเศรษฐกจทรฐอาจน ามาใชเพอใหบรรลเปาหมายทางดานตางประเทศ อาจแบงออกได เปน 3 ลกษณะ คอ 1 การคาระหวางประเทศ (Foreign Trade) 2 การใหความชวยเหลอระหวางประเทศ (Foreign Aids) 3 การลงทนจากตางชาต (Foreign Envestment)

4. เครองมอทางการทหาร (Military Intrument) เครองมอทางการทหารเปนเครองมอทส าคญและจ าเปน เครองมอหนง ในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ โดยทวไปเวลาใชมกใชหลงเครองมออน ๆ ใชเพอการแสดงพลงอ านาจ ใชเพอการสรางความรนแรง เปนเครองมอทสงเสรมการทต ใหประสบผลส าเรจ

เครองมอในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ ไดแกเครองมอทางการทต เครองมอทางจตวทยา เครองมอทางเศรษฐกจ และเครองมอทางการทหาร ลวนแตมคาใชจายตางกน โดยเปรยบเทยบเครองมอทางการทตจะมคาใชจายคอนขางนอย อตราความเสยงกมนอยและมประสทธภาพพอสมควร สวนเครองมอทางการทหารมความเสยงสง คาใชจายกคอนขางสง และอาจมประสทธภาพในระยะสน ๆ สวนเครองมอทางเศรษฐกจตองเสยคาใชจายคอนขางสง มความเสยงไมสงนก และจะไดผลคอนขางชา ในขณะเครองมอทางจตวทยา หรอการโฆษณาชวนเชอ มกมคาใชจายและความเสยงคอนขางต า แตไมคอยมความแนนอนในประสทธภาพ อกตองใชเวลานานกวาจะรผล อยางไรกมประเทศตาง ๆ อาจเลอกใชเครองมอตาง ๆ เหลาน ตามความเหมาะสม

องคการระหวางประเทศ องคการระหวางประเทศ จงเปนทางออกของรฐทใชเพอจดระเบยบความสมพนธหรอการปฏบตตอกน กลาวอกอยางหนง คอ การวางกฎเกณฑส าหรบใชปฏบตตอกน หรอด าเนนการรวมกนเพอแกปญหาทเกดขน นอกจากนองคการระหวางประเทศ ยงใชเปนเวทกลางส าหรบรฐตาง ๆ มารวมตกลงประสานผลประโยชนและเปนกลไกส าหรบระงบขอพพาทระหวางรฐ รกษาความมนคงปลอดภยและจรรโลงสนตภาพทถาวรในโลก

1. ความหมายขององคการระหวางประเทศ องคการระหวางประเทศ หมายถง รฐอธปไตยตงแตสองรฐขนไป รวมกนจดตงขน เพอเปนกลไกอยางหนงในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ ทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร 2. ความส าคญขององคการระหวางประเทศ ความส าคญในการจดตงองคการระหวางประเทศ คอ การทรฐตาง ๆ มงแสวงหาสนตภาพและความมนคงรวมกน ไดตระหนกถงความจ าเปนทจะตองตงองคกรขน เพอเปนเครองมอในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ

3. จดมงหมายขององคการระหวางประเทศ 3.1 การรกษาไวซงสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ 3.2. การสงเสรมความรวมมอในดานตาง ๆ ระหวางรฐ การจดตงองคการระหวางประเทศ เพอวางหลกเกณฑในความสมพนธระหวางประเทศ กลาวไดอยางกวาง ๆ วาจดมงหมายทพยายามจะลดความขดแยงระหวางประเทศใหไดมากทสด และสนบสนนความรวมมอระหวางรฐตาง ๆ ใหไดมากทสด ในการทรฐมาด าเนนความสมพนธระหวางกน

4. บทบาทขององคการระหวางประเทศ 4.1 บทบาททางดานการเมอง โดยทวไปหลกการส าคญขององคการระหวางประเทศ คอ การแสวงหาสนตภาพและความมนคงแกมวลสมาชก 4.2. บทบาททางดานเศรษฐกจ บทบาททางดานเศรษฐกจ เปนบทบาททชวยแกไขปญหาเศรษฐกจ และมงพฒนาสงเสรมความรวมมอทางเศรษฐกจ 4.3 บทบาททางดานสงคม บทบาททางดานสงคมเปนบทบาททมงแกไขปญหาตาง ๆ ทางสงคม อนเนองมาจากความกาวหนาทางดานอตสาหกรรมและเทคโนโลย

จะเหนไดวา บทบาทขององคการระหวางประเทศเปนบทบาททส าคญโดยเฉพาะทางดานการเมอง คอเปนการระงบขอพพาทโดยสนตวธ การรกษาความมนคงรวมกน การควบคม และลดอาวธ การสงเสรมหลกการก าหนดตนเอง และการกอใหเกดบรณาการทางการเมอง ทางดานเศรษฐกจ คอ การสงเสรมพฒนาดานเศรษฐกจ และการสงเสรมความรวมมอทางดานเศรษฐกจทงในระดบโลกและภมภาค สวนทางดานสงคม คอการวางมาตรฐานการประพฤตบางประการภายในประเทศ การวางระเบยบกฎเกณฑในการตดตอระหวางประเทศ และการใหบรหารระหวางประเทศ

5. ประเภทขององคการระหวางประเทศ องคการระหวางประเทศในฐานะเปนองคการระหวางประเทศ สามารถแยกออกไดเปน 2 ระดบ คอ 5.1 องคการระหวางประเทศสากล (Universal Organization) 5.2 องคการระหวางประเทศสวนภมภาค (Regional Organization) องคการระหวางประเทศสากล เปนองคการทประเทศสวนใหญในโลกเปนสมาชก มบทบาทและขอบขายกวางขวางทเกยวกบความมนคงปลอดภย และความรวมมอทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง สวนองคการระหวางประเทศสวนภมภาค ประเทศสวนใหญในแตละภมภาคเปนสมาชก จะมบทบาทและขอบขายเฉพาะในแตละสวนภมภาคในดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง เชนเดยวกน

6. ลกษณะขององคการระหวางประเทศ องคการระหวางประเทศจดแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ 6.1 ยดถอตามบทบาทหนาทในการปฏบตงาน 6.2 ยดตามพนททางภมศาสตร 7.องคการระหวางประเทศดานสงคม องคการระหวางประเทศดานสงคม หมายถง หนวยงานทมบทบาทและหนาทในการแกปญหาระหวางประเทศ ดานสงคม วฒนธรรม และมนษยธรรม กอใหเกดความเจรญกาวหนาทางสงคมของประชาชาตทงปวง

7.1 ส านกงานใหญผลภยแหงสหประชาชาต (UNHCR) 7.2. องคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization :ILO) 7.3 องคการอนามยโลก (World Health Organization : WHO) 7.4 องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (Food and Agriculture Organization : FAO) 7.5 องคกรศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (United Nation Educational Scientific and Cultural Organization : UNECO)

8. องคการระหวางประเทศดานเศรษฐกจ ในศตวรรษทผานมาไดกาวเขาสยคโลกาภวฒนเกดความ

เจรญอยางรวดเรว ทางดานเทคโนโลยและการสอสาร สงผลใหการแขงขนในดานการคาระหวางประเทศ มความรนแรงมากขน องคการระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจของสงคมโลก ดแลใหประเทศสมาชกปฏบตตามกตกาของสงคมโลก ผลกดนใหใชนโยบายเศรษฐกจเสรนยม สงเสรมเอกชนใหมบทบาททางเศรษฐกจ

8.1. องคการคาโลก (World Trade Organization : WTO) หลกการด าเนนงานขององคการคาโลก คอ การท าหนาทดแลการคาสนคา ครอบคลมถงการคาบรการ สทธในทรพยสนทางปญญา และมาตรการการลงทนทเกยวกบการคา โดยพยายามลดอปสรรคและมาตรการในการกดกนทางการคา 8.2. กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF) กองทนการเงนระหวางประเทศ จดตงขนเพอใหความชวยเหลอประเทศสมาชก เมอประเทศสมาชกประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรง ถงขนตองขอความชวยเหลอ ประเทศผกจะตองท าความตกลงเกยวกบแผนการปรบปรงโครงสรางเศรษฐกจ

8.3 ธนาคารเพอการพฒนาเอเชย (The Asian Development Bank : ADB) ธนาคารเพอการพฒนาเอเชย มบทบาทในการชวยเหลอและสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศสมาชกในแถบภมภาคเอเชยและตะวนออกไกล ในการพฒนาสาธารณปโภคขนพนฐาน 8.4 สหภาพยโรป (European Union : EU) สหภาพยโรปเปนการรวมกลมของประเทศในยโรป เพอพฒนาเศรษฐกจของประเทศในยโรป มการใชเงนสกลเดยวกนของประเทศสวนใหญ

8.5 สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (The Association of Southeast Asian Nations : ASEAN) สมาคมอาเซยนเปนสมาคมของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต จดตงขนเพอพฒนาเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และวทยาศาสตร ของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต 8.6 องคการของประเทศผสงน ามนเปนสนคาออก (Organization of Petroleum Exporting Countries : OPEC ) องคการโอเปก เปนกลมประเทศทปกปองพทกษผลประโยชนของประเทศสมาชก รกษาราคาน ามนใหมเสถยรภาพ และมรายไดอยางสม าเสมอส าหรบประเทศทผลตน ามน

8.7 ความตกลงทางการคาอเมรกาเหนอ (North American Free Trade Agreement : NATA) ความตกลงทางการคาอเมรกาเหนอ มวตถประสงคการรวมมอทางเศรษฐกจ ดวยการก าจดภาษศลกากรทเปนอปสรรคทางการคา สงเสรมใหมการแขงขนทเปนธรรมและคมครองทรพยสนทางปญญา

8.8 ความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย-แปซฟก (Asia Pacific Economic Cooperation : APEC) ความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย – แปซฟก มวตถประสงค คอ สนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชย – แปซฟก และของโลก พฒนาและสงเสรมระบบการคาพหภาค บนรากฐานการคาเสร

8.9 การประชมสหประชาชาตวาดวยการคา และการพฒนา (United Nations Conferences on Trade and Development : UNCTAD) องคถด เปนองคการระหวางประเทศภายใตกรอบขององคการสหประชาชาต เกดขนจากความพยายามและความรวมมอของกลมประเทศก าลงพฒนา ซงรวมกนเรยกวากลม 77 (G 77) องคการองคถดเปนการรวมกลมของประเทศก าลงพฒนา เพอเรยกรองใหประเทศทพฒนาแลวรวมมอแกไขปญหาอปสรรค เกยวกบการคา การพฒนาของประเทศก าลงพฒนา

9. องคการระหวางประเทศดานการเมอง เมอสงครามโลกครงท 1 สนสดลง ไดมการประชมสนตภาพขน ณ ประราชวงแวรซายส ในป ค.ศ. 1918 ตกลงจดตงองคการสนนบาตชาต และแกไขขอขดแยงโดยสนตวธ 9.1 องคการสหประชาชาต (The United Nations) องคการสหประชาชาตกอตงขนมา ดวยเจตนารมณทจะขจดภยพบตอนเกดจากสงคราม ประกนสทธมนษยชน ตลอดจนสงเสรมความกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคมของมนษยชาต

9.2 องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ (North Atlantic Treaty Orainzation : NATO) องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ เปนองคการพนธมตรทางทหารระหวางสหรฐอเมรกา และประเทศตาง ๆ ในยโรป องคการนาโต เปนองคการรวมปองกนทางทหาร เพอตานการรกรานจากภยคอมมวนสตของยโรป ยดหลกแหงการรวมปองกนตนเอง และระงบขอพพาทโดยสนตวธ

บทสรป สงคมระหวางประเทศ ประกอบไปดวยรฐอธปไตยเปนอนมาก ซงตางถอวาตนเปนผมอ านาจสงสด สามารถตดสนใจกระท าการไดทกอยาง ตามอ าเภอใจ ปราศจากการควบคม ทงนเนองจากไมมสถาบนใดทมอ านาจเหนอกวารฐ และรฐอธปไตยตาง ๆ เหลานนถอก าเนดขนในลกษณะทแตกตางกน มผลประโยชนไมเทาเทยมกน ท าใหรฐตาง ๆ ตองตอสดนรนแขงขนกนทกวถทาง ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง เพอการด ารงอยทดตามทรฐตองการ

กฎหมายระหวางประเทศ ความหมาย กฎหมายระหวางประเทศ คอ บรรดากฎ ระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ ซงนานาประเทศตางยนยอมปฏบตในความสมพนธทดตอกนซงรวมตลอดซงกฎเกณฑตาง ๆ ดงตอไปน (1) กฏเกณฑตาง ๆ เกยวกบหนาทของสถาบนหรองคกรระหวางประเทศ ความสมพนธระหวางองคกรและสถาบนระหวางประเทศนน ๆ กบรฐหรอเอกชน (2) กฎเกณฑตาง ๆ อนเกยวกบสทธและหนาทของเอกชน หรอ สถาบนใด ๆ ทมฐานะไมเทารฐ ในกรณทเกยวของกบกจการระหวางประเทศ ทมาของกฎหมายระหวางประเทศ ทมาของกฎหมายระหวางประเทศ มาจากจารตประเพณ สญญา หรอ สนธสญญา ค าพพากษาของอนญาโตตลาการ หรอ ศาลยตธรรมและผลงานของนกนตศาสตร

373

ความแตกตางระหวางกฎหมายระหวางประเทศและกฎหมายในประเทศ กฎหมายระหวางประเทศแตกตางจากกฎหมายในประเทศ สรปไดดงน 1. กฎหมายในประเทศมาจาก จารตประเพณ และการนตบญญตภายในประเทศ สวนกฎหมายระหวางประเทศมาจากจารตประเพณและสญญาระหวางรฐ 2. กฎหมายในประเทศ ผทอยใตบงคบ ไดแก บคคลธรรมดาและนตบคคล สวนกฎหมายระหวางประเทศนน ผอยใตบงคบคอ รฐและองคกรระหวางประเทศ และ 3. สาระส าคญของกฎหมายในประเทศ คอ อ านาจอธปไตยเหนอพลเมอง แตกฎหมายระหวางประเทศสาระส าคญ คอ ขอตกลงระหวางรฐ

374

ลกษณะส าคญของกฎหมายระหวางประเทศ กฎหมายระหวางประเทศมลกษณะส าคญ ดงน 1. ไมมองคกรทบญญตกฎหมายอยางเปนทางการ มแตขนบธรรมเนยม ประเพณ และขอตกลงในสงคม 2. ไมมต ารวจหรอศาลทจะลงโทษผกระท าผดหรอตดสนขอพพาท 3. มกจดตงกลมเพอท าหนาทในการปองกนตนเองจากการคกคามของชนกลมอน 4. ขาดความศกดสทธและปราศจากมาตรการบงคบอนแขงขน

375

ความศกดสทธของกฎหมายระหวางประเทศ ความศกดสทธของกฎหมายระหวางประเทศ มดงน 1. จดออนของกฎหมายระหวางประเทศ คอ การไมมความศกดสทธและการขาดมาตรการบงคบ 2. อาจไมมแนวทางปฏบตดานความรวมมอในเรอง การคา การทต และการคมนาคม เปนตน การพจารณาของกฎหมายระหวางประเทศ กฎหมายระหวางประเทศอาจพจารณา ได 2 ประเดน คอ 1. กฎหมายวาดวยการคาและการพาณชยระหวางประเทศ โดยมกฎ ระเบยบขององคการการคาโลกเปนตวก าหนด 2. กฎหมายเกยวกบสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ

376