Klima Nedir?

Klimalar insanların daha rahat ve verimli yaşaması amacıyla kapalı ortamların havasını soğutan, nemini alan, isteğe bağlı olarak ısıtan toz ve partikülleri filtre eden cihazlardır.

Klimayı kısaca kapalı mekandaki sıcaklığın, nemin ve hava hareketlerinin dışarıdaki hava şartlarından bağımsız olarak denetlenmesinde kullanılan cihaz olarak tanımlayabiliriz.

Sağlık koşullarına uygun ideal ısıtma ve soğutma sağlayan klimalar ısı pompası özelliği ile 0 c nin üzerindeki sıcaklıklarda çok ekonomik ısıtma sağlarlar. Havadaki nemi alarak ideal konfor şartlarını oluştururlar. Otomatik sıcaklık kontrolü ile ortamın ısısını ölçerek arzu edilen sıcaklık derecesi elde edilene kadar çalışmayı sürdürerek dış hava şartlarına rağmen iç ortamdaki ısıyı sabit tutarlar.

İklimlendirme Nedir?

İklimlendirme, havayı ısıtan, soğutan, temizleyen, çeviren bir süreçtir ve sürekli olarak ortamın nem içeriğini kontrol etmektir.

Klimaların Sınıflandırılması

Klimalar çalışma prensipleri ve teknik özelliklerine göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; 

• «Merkezi sistem” olarak adlandırılan endüstriyel klimalar,

• “Bireysel klimalar” olarak adlandırılan pencere tipi, split ve portatif klimalardır.

Merkezi sistem endüstriyel klimalar, oteller, iş merkezleri ve sanayiye hizmet veren soğutma grupları klima santrallerini ve değişken debili çok üniteli multı-splıt üniteleri kapsamaktadır.

Bireysel klimalar da yoğun olarak ev ve işyerlerinde kullanılmaktadır.

Klima Cihazları nasıl soğutur?

Klima cihazları R22 gazının buharlaşma ve yoğunlaşma özelliğinden faydalanarak ortamda bulunan ısıyı dışarı atarlar. Split klimalarda iç ünite içinden geçen gaz ortamdaki ısıyı emerek buharlaşır. Bu sayede ortam soğur. Buharlaşan R22 gazı dış üniteye geldiğinde yoğuşur ve emdiği ısıyı dışarı atar. Bu işlem gerçekleşirken yalnızca iç ve dış ünitedeki fan motorları ve gazın cihaz içindeki dolaşımını sağlayan kompresör elektrik enerjisi harcar.

Klima Cihazları nasıl ısıtır?

Isı pompası özellikli klimalar elektrik enerjisini direkt olarak ısıya çevirmek yerine dışarıdaki ısıyı içeriye taşıyarak ortamı ısıtırlar. Bu klimalar sogutmayı gerçekleştirdikleri gibi ısıtmayı da R22 gazını yoğuşturarak ve buharlaştırarak gerçekleştirirler. Isıtmanın yapılabilmesi için dış üniteden geçen gaz buharlaşarak dışarıdaki ısıyı emer ve iç üniteye geldiğinde yoğunlaşarak emdiği ısıyı ısıtılması istenilen ortama bırakarak ısıtmayı gerçekleştirir.

Klimadaki soğutma çevrimi, evimizdeki buzdolabından farklı değildir. Kompresörün sıkıştırma etkisiyle kondenserde sıvı haline getirilen freon gazı, evaporatörde püskürtülerek gaz haline getirilir. Bu süre içinde ortamdan emilen ısı, dış ortama atılır.

Split tip klimaların duvar, yer, asma tavan ve kanallı tipleri mevcuttur.İç ve dış olmak üzere iki üniteden oluşur. Kondenser dış ünitede yer alır. Hava ve soğutma ünitesi iç mekandaki ünitede yer almaktadır.  Split tip klimalar mekan içindeki ısıyı istenen ve önceden ayarlanan düzeyde otomatik olarak tutma özelliklerine sahip olduğu gibi programlanma olanağıyla da otomatik olarak açılıp kapanabilmektedir.

KLİMALARINÇALIŞMA PRENSİBİÇatı Tipi Paket Klimalar

Çatı tipi paket klimaları soğutma veya ısıtma çevriminin tümüyle aynı ünite içerisinde gerçekleştiği kompakt ve birleşik bir hava koşullandırıcıdır. Bu cihazlar soğutma-ısıtma kontrolü, havalandırma ve havanın temizlenmesini de kapsayan toplam bir iklimlendirme sağlar. Bu cihazlar “havadan havaya” tip iklimlendiricilerdir. İklimlendirme olarak “sadece soğutma” veya “hem ısıtma hem soğutma” yapabilen cihazlar olarak iki ana tipe ayrılırlar. Isıtma işlevi cihazın tersine çevrimle ısı pompası olarak çalıştırılmasının yanında, elektrikli ısıtıcı, sıcak su bataryası veya gaz yakma modülü kullanılarak da sağlanabilir.

Soğutma çevriminde ısı iç ortamdan alınır ve dış ortama iletilir.Isıtma çevriminde ise soğutma çevriminin tersine ısı dış ortamdan alınır ve iç ortama iletilir.

Ana Parçalar ve İşlevleri

Çatı tipi paket klima cihazları 4 ana parçadan oluşur ve kullanılan diğer parçalar tamamlayıcıdır.

Bunlar:

• Genleşme vanası• Evaporatör• Fan• kompresör

Bu parçaların görevleri nelerdir?

• Kompresör soğutucu gazı sıkıştırıp kondensere gönderir.

• Kondenser sıcak sıkıştırılmış gazın ısısını uzaklaştırak sıvı hale geçmesini sağlar.

• Genleşme vanasının görevi soğutucu akışkanı küçük bir delikten geçmeye zorlayarak basıncının düşmesini sağlar.

• Basıncı düşürülen soğutucu akışkan buharlaşmanın gerçekleştirileceği evaporatöre ulaşır. Bu bölüm “alçak basınç devresi” olarak adlandırılır.

• Evaporatörden sonra soğutucu akışkan çevrimi tamamlamak üzere tekrar kompresöre gider.

Kompresör

Genleşme Elemanı

Evaporatör Kondenser

Pistonlu Kompresör Scroll kompresör

Ekonomizör:

Ekonomizör ekonomi amaçlı olarak genellikle sahada monte edilen bir aksesuardır. İç ortama belli bir oranda taze hava beslemesinin yapılmasını sağlar.

İki tip ekonomizör vardır:

1. Termostatik ekonomizör2. Entalpik ekonomizör

Dış hava sıcaklığı ile iç ortam sıcaklığı farkına bakarak serbest soğutma yapan ekonomizörler termostatik tip ekonomizörlerdir.

Dış havanın hem sıcaklık hem de nemini iç ortam sıcaklık ve nemi ile karşılaştırarak serbest soğutma yapan ekonomizörler entalpik ekonomizörlerdir.

Basınç Dengeleme Aspiratörü

Ekonomizörün dış hava damperinin açılmasıyla birlikte iç ortama üflenen hava miktarında artış olur. Bu nedenle ekonomizörlerle birlikte pozitif basınç dengeleme aspiratörü verilir. İhtiyaç anında fan devreye girerek fazla dönüş havası dışarı egzost ederek binada pozitif basınç oluşumu engeller.

İç Hava Kalite Sensörü:

Bu sensör iç hava kalitesinin önemli olduğu uygulamalarda ayarlanan bir iç hava kalite değerini eşik kabul ederek bu değeri sağlamaya çalışır.

Soğutma Sistemleri

Şekilde bir Carnot soğutucunun şeması görülmektedir.

Şekil: Sıradan bir ev buzdolabında soğutma şeması

Soğutma Sistemleri

Soğutma Sistemleri

Şekil: Bir ısı pompasının şematik şekli

Soğutma Sistemleri

Şekil: İki devreli bir soğutma sistemi

Soğutma Sistemleri

Şekil: Basit bir gaz soğutma çevrimi

Şekil: Açık bir uçak soğutma sistemi

Soğutma Sistemleri

Soğutma Sistemleri

Şekil: Rejeneratörlü bir gaz soğutma çevrimi

Soğutma Sistemleri

Şekil: Amonyak absorbsiyonlu soğutma çevrimi

Soğutma Sistemleri

Şekil: Farklı malzemeden İki metalin uçları birleştirilerek soğutmaDüğümlerden biri ısıtıldığında kapalı devreden elektrik akımı oluşur.

Şekil: termoelektrik devre kesildiğinde potansiyel fark üretilir.

Soğutma Sistemleri

Soğutma Sistemleri

Şekil: Bir Termoelektrik güç üretiminin şeması

Soğutma Sistemleri

Şekil: bir Termoelektrik güç üretimi

Şekil: İki farklı maddenin uçlarından akım geçirildiği zaman bağlantı noktası soğutulmuş olur.

Soğutma Sistemleri

Soğutma Sistemleri

Şekil: Bir termoelektrik soğutucu