Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach

Kliniczne podstawy fizjoterapii w nowotworach układu nerwowego

Nowotwory OUN

• Pierwotne

• Stały wzrost zachorowań

• Wtórne (przerzutowe)• Występują 2-krotnie częściej niż pierwotne

Epidemiologia nowotworów OUN

• Około 3000 zachorowań (2004 rok)

• 2800 zgonów

• Pochodzenie neuroepiteliane (glejaki, nowotwory zarodkowe) są najczęstszymi nowotworami OUN

• Glejaki – 50%; zarodkowe – 25% wszystkich pierwotnych guzów wewnątrzczaszkowych

Epidemiologia nowotworów OUN

• Rozsiew do OUN występuje w przebiegu około 15% wszystkich nowotworów, najczęściej raka piersi i raka płuca

• W około 50% przypadków są to zmiany pojedyncze – można leczyć metodami miejscowymi

• Największe szanse daje doszczętne resekcja przerzutów

• W przypadku zmian nieoperacyjnych lub rozsianych – radioterapia

• Leczenie systemowe ma ograniczone zastosowanie

Obraz kliniczny i objawy

• Większość nowotworów OUN rozwija się w mózgowiu i nie daje przerzutów odległych drogą naczyń chłonnych lub krwionośnych

• Niektóre przerzutują przez płyn mózgowo-rdzeniowy

• Objawy ogniskowe zależne od lokalizacji guza i uszkodzonych struktur

• Objawy ogólne związane z efektem masy czyli wzrostem ciśnienia śródczaszkowego

Objawy ogólne nowotworów OUN

• Bóle głowy

• Nudności i wymioty

• Zmiany osobowości

• Zaburzenia intelektualne

Ogniskowe objawy nowotworów OUN

• Zaburzenia mowy

• Zaburzenia czucia

• Niedowłady

• Objawy móżdżkowe

• Objawy ze strony nerwów czaszkowych

Rozpoznanie nowotworów OUN

• Wywiad i badanie neurologiczne

• Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego

• Badania obrazowe: TK, MRI, PET, angiografia

• Wzrost ciśnienia śródczaszkowego – badanie okulistyczne dna oka

Rozpoznanie nowotworów OUN

• W niektórych przypadkach obraz radiologiczny jest tak charakterystyczny, że możliwe jest leczenie bez rozpoznania histopatologicznego:

• Oponiak• Glejak nerwu wzrokowego

• W większości przypadków konieczne jest potwierdzenie w badaniu histopatologicznym

• Czasami lokalizacja guza nie pozwala na pobranie tkanki (pień mózgu, obszar środkowy) – biopsja stereotaktyczna

Leczenie nowotworów OUN

• Leczenie chirurgiczne – daje szansę wyleczenia 20% chorych

• Uzupełnienie radioterapią i chemioterapią nawet 50-60%

• Leczenie chirurgiczne – maksymalna doszczętność przy najmniejszej ingerencji w okolice ośrodków, których uszkodzenie może spowodować znaczne ubytki neurologiczne

Chirurgiczne leczenie nowotworów OUN

• Radykalne – doszczętne usuniecie guza

• Paliatywne – dekompresja lub odbarczenie wodogłowia

• Guzy zewnątrzrdzeniowe – doszczętne usunięcie dobrze rokuje

• Guzy wewnątrzrdzeniowe – doszczętne usunięcie zależy od typu i masy nowotworu oraz stopnia rozrostu

Chirurgiczne leczenie nowotworów OUN

• Przerzuty do kręgosłupa – celem jest zmniejszenie bólu i stabilizacja kręgosłupa

• Zabieg w obrębie kręgosłupa łączy się z operacją ortopedyczną –maksymalne szanse wygojenia się złamania patologicznego

• Stabilizacja – dotrzonowa iniekcja cementu akrylowego – ma działanie stabilizacyjne, ale także cytoreducyjne i przeciwbólowe

Radioterapia w przypadku nowotworów OUN

• Guzy o niższym stopniu dojrzałości, bardziej dojrzałych nieradykalnie usuniętych, szerzących się drogą płynu mózgowo-rdzeniowego

• Zawsze guzy rdzenia kręgowego i przerzuty do rdzenia

• Samodzielnie lub w skojarzeniu z operacją chirurgiczną

• Teleradioterapia i brachyterapia

• Radiochirurgia i stereotaktyczna radioterapia frakcjonowana (niewielki obszar naświetlany dawką równą kilkutygodniowemu leczeniu)

Chemioterapia w przypadku nowotworów OUN

• Ma ograniczone zastosowanie (niewielka zdolność cytostatyków do przekraczania bariery krew-mózg i niskiej chemowrażliwości pierwotnej)

• Pochodne nitrozomocznika, dakarbazyna i temozolomid

• Mogą być podawane miejscowo (dotętniczo lub w okolicę guza)

• Najwyższa chemiowrażliwość – chłoniaki, zarodczaki

• W innych przypadkach (inne glejaki) jako postępowanie paliatywne

Następstwa psychofizyczne nowotworów OUN i ich leczenia

• Paraneoplastyczne zespoły neurologiczne (PZN)• Nie są spowodowane nowotworem lub przerzutem• Ich przyczyną nie jest toksyczne działanie leków, zaburzenia naczyniowe i

infekcje• Mają podłoże autoimmunologiczne – uszkodzenie struktur nerwowych

wskutek odpowiedzi immunologicznej • Najczęściej związane są z rakiem płuc, piersi, nowotworami dróg rodnych i

chłoniakami

• Zespoły paranowotworowe występują u 5-10% chorych w chwili rozpoznania nowotworu, a u 60% chorych ich objawy wyprzedzają rozpoznanie nowotworu

Paraneoplastyczne zespoły neurologiczne (PZN)

• Uszkodzenie może dotyczyć wszystkich struktur ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego

• Rozwija się od kilku dni do kilku miesięcy

• Prowadzi do znacznego deficytu neurologicznego i czynnościowego

• Wieloogniskowość objawów

Najczęstsze zespoły paranowotworowe

• Zwyrodnienie móżdżkowe

• Encefalopatia

• Miastenia

• Obwodowa polineuropatia

Neuropatia obwodowa

• 4-5 miesięcy po rozpoczęciu leczenia uczucie drętwienia i mrowienia palców rąk i stóp

• 3 stadia neuropatii:• Stadium 1 – utrata odruchów głębokich lub parestezje (w tym mrowienie) bez

upośledzenia funkcji• Stadium 2 – obiektywne zaburzenia czucia lub parestezje mające wpływ na

funkcję bez wpływu na aktywność codzienną• Stadium 3 – utrata czucia lub parestezje mające wpływ na aktywność życia

codziennego

Encefalopatia

• Zaburzenia świadomości od łagodnych aż do śpiączki

• Psychozy i halucynacje

• Stany padaczkowe

• Zaburzenia móżdżkowe i pozapiramidowe

• Najczęściej w ciągu 24 godzin po podaniu leku

• Zwykle same się ograniczają lub ustępują w ciągu kilku godzin lub dni

Neurotoksyczność obwodowa

• Ostre objawy upodabniają się do udaru mózgu z deficytami ogniskowymi i drgawkami

• Mielopatia – osłabienie siły mięśni kończyn, bóle pleców i dysfunkcja pęcherza moczowego

• Mają tendencję do samoograniczenia i ustępują w ciągu tygodnia

Kliniczne podstawy fizjoterapii w onkologii dzieci i młodzieży

1% nowotworów złośliwych dotyczy dzieci

Jedna na 900 osób dorosłych przebyła w dzieciństwie horobę nowotworową

Nowotwory są drugą po zatruciach i wypadkach przyczyną zgonu

dzieci powyżej 1 roku życia

Epidemiologia

Czynniki ryzyka nowotworów

35% nowotworów u dzieci do 3 rż. powstaje w okresie płodowym

• Mutacje dna płodu• Uszkodzenia chromosomów• Palenie papierosów przez matki• Promieniowanie jonizujące• Choroby wirusowe• Leki• Dieta

Grupy ryzyka

• Dzieci z rodzin o zwiększonym ryzyku

• Urodzone jako pierwsze dziecko przez matki w wieku 35-40 lat

• W przeszłości leczone cytostatykami i promieniami jonizującymi

• Z zespołem Downa

• Z wadami wrodzonymi układu moczowo-płciowego

Częstość występowania nowotworów złośliwych u dzieci

• Białaczki – 35%

• Guzy ośrodkowego układu nerwowego – 30%

• Chłoniaki – 21%

Wyniki leczenia nowotworów złośliwych dzieci

75% dzieci zostaje wyleczonych z choroby nowotworowej

(w latach 70-tych 15%)

Wyniki leczenia nowotworów złośliwych dzieci (5-letnie przeżycie)

• Białaczki – 59%

• Chłoniaki nieziarnicze – 69%

• Choroba Hodgkina – 90%

• Guzy mózgu – 59%

Wyniki leczenia guzów OUN u dzieci (15-letnie przeżycie)

60% ( lata osiemdziesiąte)35% (lata sześćdziesiąte)

Gwiaździak móżdżku z 40% do 90%

Spadek okołooperacyjnej śmiertelności z 30% do 5%

Niespecyficzne objawy nowotworu u dzieci

• Narastające zmęczenie, osłabienie,• Senność,• Niechęć do zabawy,• Zmiana sposobu zachowania• Gorączka > 2 tygodnie• Przedłużający się kaszel• Brak apetytu• Bóle głowy• Zaburzenia równowagi• Ból• Łatwe pojawianie się siniaków• Krwiomocz• Krawienia• Powiększenie się obwodu brzucha

Objawy kliniczne sugerujące nowotwór u dzieci

• Zahamowanie rozwoju psychomotorycznego

• Objawy neurologiczne

• Powiększenie węzłów chłonnych

• Bóle, kaszel, duszność

• Pojawienie się guzów

• Patologiczne złamania kości

Białaczki

• Nowotwór atakujący układ krwiotwórczy

• Jej istotą jest produkcja nieprawidłowych, nowotworowo zmienionych białych krwinek (tzw. blastów), które nie pracują tak, jak w zdrowym organizmie – m. in. nie pełnią funkcji obronnej i nie zwalczają infekcji

• Nieznana przyczyna

• Zwiększenie ryzyka:• choroby spowodowane zaburzeniami chromosowymi np. zespół Downa• narażenie na promieniowanie jonizujące• niektóre substancje chemiczne w tym leki• zakażenie wirusami np. wirusem Ebsteina-Barr

Białaczki

• Dominują ostre białaczki, w tym limfoblastyczna (80% do 15 roku życia)

• Rzadziej przewlekła białaczka szpikowa

• Szpik kostny produkuje tak duże ilości nieprawidłowych, nowotworowych białych krwinek, że nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej ilości krwinek prawidłowych

• Zaczyna brakować odpowiedzialnych za transport tlenu krwinek czerwonych, trombocytów odpowiadających za krzepliwość krwi, oraz prawidłowych, spełniających funkcje obronne krwinek białych

• W efekcie prowadzi to do objawów takich jak utrata apetytu i chudnięcie, bóle kości i stawów, ogólne osłabienie, spadek tolerancji wysiłku, bladość, powiększone węzły chłonne, częste infekcje, czy siniaki na skórze

Objawy białaczki

• osłabienie, apatia, nadmierna senność, bladość skóry, które wynikają ze zmniejszonej liczby czerwonych krwinek

• gorączka o niewyjaśnionej przyczynie• wybroczyny na skórze i śluzówkach jamy ustnej, łatwe siniaczenie się, krwawienia spowodowane

obniżeniem się poziomu płytek krwi• bóle kostne, które są objawem zdominowania szpiku kostnego przez komórki nowotworowe i

nacieczenie okostnej. Najczęściej pojawiają w nocy, w łóżku, po rozgrzaniu kończyny, nie mają związku z urazem.

• nawracające infekcje np. zapalenie gardła, ucha czy płuc. Wynikają one z niesprawnego systemu odpornościowego i powinny zaalarmować gdy przedłużające się leczenie antybiotykami nie przynosi poprawy

• powiększenie węzłów chłonnych w różnych lokalizacjach• ból brzucha spowodowany guzem w jamie brzusznej• bóle głowy, wymioty będące objawem zajęcia mózgu przez nowotwór• powiększenie jąder

Rozpoznanie białaczki

• Badaniem decydującym o rozpoznaniu jest badanie szpiku kostnego i stwierdzenie w nim obecności komórek białaczkowych

• Badania obrazowe jakie wykonuje się w dalszej kolejności zależą od objawów i należą do nich:

• zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej czy kości długich, • USG jamy brzusznej, • badanie ECHO serca i inne.

Leczenie białaczki

• Ma na celu przywrócenie prawidłowego działania szpiku, a co za tym idzie –także prawidłowej morfologii krwi

• Transplantacja polega na przeszczepieniu dziecku komórek macierzystych od zgodnego dawcy rodzinnego, jeśli jest taka możliwość, lub dawcy niespokrewnionego

• Bardzo rzadko natomiast jest możliwość przeszczepienia komórek autologicznych, czyli pochodzących od chorego sprzed terapii

• Przeszczepienie zawsze poprzedzane jest intensywną chemioterapią, która ma zniszczyć komórki nowotworowe

Leczenie białaczki

1. Indukcja remisji• Polega na zastosowaniu chemioterapii w celu osiągnięcia całkowitej remisji,

tzn. braku obecności komórek blastycznych we krwi. Trwa zazwyczaj od 4 – 6 tygodni.

2. Konsolidacja remisji• Podczas kilkumiesięcznego okresu leczenia pulsami chemioterapii dąży się do

usunięcia tzw. choroby resztkowej, czyli pozostałych jeszcze w organizmie komórek nowotworowych.

3. Leczenie pokonsolidacyjne• Na tym etapie celem terapii jest utrzymanie remisji i zapobieganie nawrotowi

choroby

Chłoniaki

• nowotwór rozwijający się z komórek układu limfatycznego

• Istnieją dwa rodzaje chłoniaków:• nieziarnicze chłoniaki złośliwe (Non-Hodgkin Lymphoma – NHL• chłoniak Hodgkina (choroba Hodgkina, Hodgkin Disease- HD, dawna nazwa

ziarnica złośliwa lub lymphogranulomatosis maligna – LGM)• Tworzą one łącznie trzecią co do częstości występowania grupę nowotworów

wieku dziecięcego – do 18 roku życia• Prawdopodobieństwo zachorowania na chłoniak nieziarniczy (NHL) rośnie

wraz z wiekiem i obserwuje się stały wzrost liczby zachorowań u dorosłych (wzrost o 3-4% w skali roku).

Nieziarnicze chłoniaki złośliwe

• Nowotwory pojawiające się jako skutek klonalnego rozrostu komórek limfoidalnych czyli limfocytów B, limfocytów T lub komórek naturalnej cytotoksyczności – NK, w różnych stadiach ich różnicowania się

• Częściej chorują chłopcy (3:1); 70% między 5 – 15 rokiem życia

Czynniki ryzyka nieziarniczych chłoniaków złośliwych

• zespół ataxia-teleangiektazja,• zespół Wiskotta-Aldricha,• pospolity zmienny niedobór odporności,• niedobory immunologiczne związane z chromosomem X,• zespół Blackfana-Diamonda,• stany po transplantacjach szpiku i narządów i inne stany chorobowe

gdy chory podlega leczeniu immunosupresyjnemu,• zakażenia wirusowe (EBV, HTLV-1, HIV-8, HIV)

Objawy chłoniaków

• Niebolesne powiększenie regionalne węzłów chłonnych obwodowych

• Duszność czy kaszel w lokalizacji w obrębie klatki piersiowej (najczęściej w śródpiersiu)

• Niespecyficzne bóle brzucha

• Zaparcia stolca lub krwawienia z przewodu pokarmowego w lokalizacji brzusznej

Ogólne objawy chłoniaków (B-symptoms)

• Gorączka trwająca zwykle > 7 dni

• Osłabienie

• Utrata wagi

• Nocne poty

Rozpoznanie chłoniaków• Badanie histopatologiczne chorego narządu np. węzła chłonnego szyjnego,

migdałka podniebiennego lub wycinka z guza rosnącego w klatce piersiowej czy w brzuchu

• Szczegółowy wywiad uwzględniający występowanie wszelkich objawów ogólnych• Badanie fizykalne pozwalające znaleźć węzłowe i pozawęzłowe okolice zajęte

wstępnie przez chłoniaka i ocenić stan ogólny chorego wg. skali Karnofsky’ego• Badania obrazowe pozwalające na szczegółowe (wielkość) określenie okolic

zajętych, zarówno uchwytnych w badaniu fizykalnym jak i podejrzewanych w oparciu o wywiad (badania radiologiczne klp w dwu płaszczyznach AP i boczne kości; USG: jamy brzusznej, węzłów chłonnych, opłucnej-w razie wysięków, jąder; tomografia komputerowa, magnetyczny rezonans jądrowy, scyntygrafia

• Badanie szpiku kostnego- biopsja aspiracyjna i trepanobiopsja• Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego• Badanie cytomorfologiczne i immunologiczne wysięku opłucnowego lub/i

otrzewnowego

Stopień zaawansowania klinicznego chłoniaków złośliwych

Stadium I pojedyncza węzłowa lub pozawęzłowa zmiana bez lokalnej progresji. NIE!: lokalizacja śródpiersiowa, brzuszna lub nadtwardówkowa

Stadium II mnogie zmiany węzłowe lub/i pozawęzłowe po tej samej stronie przepony z lub bez lokalnej progresji. NIE!: lokalizacja śródpiersiowa, nadtwardówkowa lub rozlana nieresekcyjna zmiana brzuszna

Stadium III zmiany po obu stronach przepony-wszystkie zmiany w klatce piersiowej (śródpiersie, grasica, opłucna)- rozlana, nieresekcyjna zmiana brzuszna-zajecie przestrzeni nadtwardówkowej- wieloogniskowe zajęcie kości

Stadium IV wszystkie guzy węzłowe i pozawęzłowe, przebiegające z równoczesnym zajęciem szpiku kostnego lub/i OUN (NHL rozpoznaje się wówczas, gdy liczba blastów chłoniakowych w szpiku nie przekracza 25% oraz brak ich we krwi obwodowej)

Leczenie chłoniaków

• Wielolekowe programy chemioterapii

• Bardzo intensywne (duże ryzyko powikłań)

• Odsetek wieloletnich remisji i całkowitych wyleczeń wynosi 80%

• W niższych stadiach zaawansowania nawet 95% – 100%

Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego

• 65 przypadków na 1 milion dzieci do 15 roku życia

• 70-80% powstaje z komórek glejowych

• Nie mają tendencji do przerzutów poza OUN

Objawy nowotworów OUN u dzieci

Guzy wewnątrzczaszkowe

• Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe

• Neurologiczne ubytki ogniskowe (drgawki, ataksja, zaburzenie pola widzenia, neuropatie nerwów czaszkowych)

Guzy rdzenia kręgowego

• Bóle pleców, zaburzenia chodu, odruchów, czucia, funkcji zwieraczy

Leczenie

• CHEMIOTERAPIA

• LOKALNA RADIOTERAPIA

• ZABIEG OPERACYJNY

Czynnościowe następstwa leczenia nowotworów u dzieci

Zmniejszenie aktywności fizycznej O 60%

Zmniejszenie sprawności fizycznej69%

Spadek wydolności fizycznej O 20%

JOURNAL OF PEDIATRIC ONCOLOGY NURSING, 1999,16, 4,180-188, Int J Sports Med. 2008 ;29, 2, 163-7.

Aktywność fizyczna dzieci leczonych z powodu choroby nowotworowej

(27 MET w czasie wolnym/tydzień)

Dzieci aktywne przed leczeniem81%

Dzieci aktywne w czasie leczenia32%

Dzieci aktywne po leczeniu 71%

Badana grupa(15 dzieci)

• WIEK 7 – 11 LAT

• BIAŁACZKA LIMFOBLASTYCZNA 9

• OSTRA BIAŁACZKA SZPIKOWA 2

• INNE NOWOTWORY 4

Pawłowska i wsp., Onkologia Polska 2010

Metoda badań(EUROFIT)

NUMER PRÓBY SPOSÓB WYKONANIA CECHA MOTORYCZNA

1 POSTAWA RÓWNOWAŻNA NA JEDNEJ NODZE RÓWNOWAGA

2 STUKANIE W KRĄŻKI SZYBKOŚĆ I KOORDYNACJA

3 W SIADZIE SKŁON DOSIĘŻNY W PRZÓD GIBKOŚĆ

4 SKOK W DAL Z MIEJSCA MOC

5 SIŁA ŚCISKU RĘKI SIŁA STATYCZNA

6 SIADY Z LEŻENIA SIŁA MM TUŁOWIA

7 ZWIS NA ZGIĘTYCH RAMIONACH SIŁA FUNKCJONALNA

8 BIEG WAHADŁOWY 10X5 M SZYBKOŚĆ I ZWINNOŚĆ

Pawłowska i wsp., Onkologia Polska 2010

Deficyt cech motorycznych

SIŁA FUNKCJONALNA

MOC

SIŁA STATYCZNA

GIBKOŚĆ

Pawłowska i wsp., Onkologia Polska 2010

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Porównanie sprawności z dziećmi zdrowymi

RÓWNOWAGA SZYBKOŚĆ I KOORDYNACJA

GIBKOŚĆ MOC

Pawłowska i wsp., Onkologia Polska 2010

0

1

2

DZ DL0

10

20

DZ DL

0

5

10

DZ DL0

50100150

DZ DL

Porównanie sprawności z dziećmi zdrowymi

SIŁA STATYCZNA SIŁA MM TUŁOWIA

SIŁA FUNKCJONALNA SZYBKOŚĆ I ZWINNOŚĆ

Pawłowska i wsp., Onkologia Polska 2010

0

10

20

DZ DL0

102030

DZ DL

05

1015

DZ DL21222324

DZ DL

Czynnościowe zaburzenia po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci

1 – Mięsak kości

2 – Mięsak Ewinga

3 - Nowotwory OUN

4 - Chłoniak ziarniczy

5 – Mięsak tkanek miękkich

6 - Neuroblastoma

7 -Białaczki

Journal of Clinical Oncology, 2009, 27,14, 2382-2389

CZĘSTOŚĆ OGRANICZENIA CZYNNOŚCI STOPIEŃ OGRANICZENIA CZYNNOŚCI

0% 10% 20% 30% 40% 50%0

10

20

30

40

50

7 6 5 4 3 2 1

1 –

Mię

sak

kośc

i

2 –

Mię

sak

Ewin

ga

3 -N

owot

wor

y O

UN

4 -C

hłon

iak

ziarn

iczy

5 –

Mię

sak

tkan

ek m

iękk

ich

6 -N

euro

blas

tom

a

7 -B

iała

czki

Częstość występowania zaburzeń czynnościowych po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci

Journal of Clinical Oncology, 2009, 27,14, 2382-2389

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Mięśniowo-szkieletowe

Endokrynne Neurologiczne Narządówzmysłów

Oddechowe Krążeniowe

Późne następstwa leczenia nowotworów u dzieci

ANNALS OF INTERNAL MEDICINE, 2005, 143, 639-647

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Endokryn Ruchowe Neurolog Sensor Krążeniow Oddech

Leczeni Grupa kontrolna

Zaburzenia endokrynologiczne po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci(11 481 badanych)

PÓŹNE NASTĘPSTWA Badani%

Grupa kontrolna

%ZABURZENIA ENDOKRYNOLOGICZNENIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCYNIEDOBÓR HORMONU WZROSTUCUKRZYCALEKI KONIECZNE DO ROZPOCZĘCIA DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO

1811723

32

0,21

0,1

Zaburzenia układu kostno-stawowego po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci

(11 481 badanych)

PÓŹNE NASTĘPSTWA Badani%

Grupa kontrolna

%ZABURZENIA UKŁADU KOSTNO-STAWOWEGOSKOLIOZYSKRÓCENIE KOŃCZYNOSTEOPOROZAAMPUTACJA

10

1235

1

0,30,20,21

Zaburzenia neurologiczne po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci

(11 481 badanych)

PÓŹNE NASTĘPSTWA Badani%

Grupa kontrolna

%ZABURZENIA NEUROLOGICZNEPORAŻENIAPADACZKAZABURZENIA RÓWNOWAGIOGRANICZENIA RUCHOWEOSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNIBÓL, ZABURZENIA CZUCIA

43481159

31

1913212

14

Zaburzenia sensoryczne po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci(11 481 badanych)

PÓŹNE NASTĘPSTWA Badani%

Grupa kontrolna

%ZABURZENIA SENSORYCZNENIEDOSŁYSZENIEUTRATA SŁUCHUUTRATA WZROKUZAĆMA

103344

2111

0,4

Zaburzenia układu krążenia po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci

(11 481 badanych)

PÓŹNE NASTĘPSTWA Badani%

Grupa kontrolna

%ZABURZENIA UKŁADU KRĄŻENIAARYTMIANIEWYDOLNOŚĆ ZASTOINOWA SERCANADCIŚNIENIEUDARCHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA

185

232

0,5

103

0,22

0,20,1

Zaburzenia układu oddechowego po leczeniu nowotworów złośliwych u dzieci

(11 481 badanych)

PÓŹNE NASTĘPSTWA Badani%

Grupa kontrolna

%ZABURZENIA UKŁADU ODDECHOWEGOWADY KLATKI PIERSIOWEJCHRONICZNY KASZELSTOSOWANIE TLENUROZEDMAZWŁÓKNIENIE PŁUC

11

17

0,20,13

5

0,240

0,10,5

Zaburzenia układu kostno-mięśniowego

10%25%

21%51%ANNALS OF INTERNAL MEDICINE, 2005, 143, 639-647

Zaburzenia neurologiczne

25%

22%

73%

19%ANNALS OF INTERNAL MEDICINE, 2005, 143, 639-647 ; LEUKEMIA, 2005, 19, 1, 13-17; MEDICAL AND PEDIATRIC ONCOLOGY, 1998, 31, 2, 86-90

Zaburzenia układu krążenia

8%

17%

25%

57%ANNALS OF INTERNAL MEDICINE, 2005, 143, 639-647

Zaburzenia układu oddechowego

13%

71%

30%

ANNALS OF INTERNAL MEDICINE, 2005, 143, 639-647

Psychofizyczne następstwa leczenia nowotworów złośliwych u dzieci

• Senność - 45%

• Zmęczenie – 33%

• Ospałość – 25%

• Spadek energii – 22%

• Depresja – 22%

• Obniżenie jakości życia – 70%

EUROPEAN JOURNAL OF ONCOLOGY NURSING,2006,10,311-316