km.camt.cmu.ac.thkm.camt.cmu.ac.th/mskm/ms2009/jongla…  · web view ·...

36
เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกก กกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก เเเเเเเเเเเเเเเเเเ กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก (Hardware) กกกกกกกกกกกก (Software) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก (Data Processing) กกกกกกกกกกกก (Word processing) กกกกกกกกกกกกกก (Image processing) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก (Database Management System : DBMS) กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก RDBMS (Relational Database Management System) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก Back-end กกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกก Relational RDBMS กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก

Upload: nguyenkhanh

Post on 18-Feb-2018

214 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

เทคโนโลยฐานขอมลและการจดการฐานขอมล

    การ จดการฐานขอมลเปนสงจำาเปนโดยเฉพาะยคปจจบนทมการแขงขนกนอยาง รนแรง องคการใดกตามทมขอมล

อยมกไดเปรยบองคการคแขง ดงประเทศทพฒนาแลวมกจะไดเปรยบประเทศทกำาลงพฒนา ทงนเนองจากขอมล

ขาวสารตางๆ ผบรหารสามารถนำามาใชในการพยากรณเหตการณตางๆ ไดลวงหนา เชน ถาหากรฐบาลไทยมขอมลเกยว

กบการเงน สภาพคลองทางการเงน ดลบญชเดนสะพด ตวเลขขอมลเกยวกบการนำาเขาและการสงออกอยาง ถกตอง

และทนตอเหตการณ ผบรหารประเทศกจะสามารถทจะแกปญหาไดลวงหนา ดงนนขอมลสารสนเทศจงมความสำาคญตอ

องคกรและประเทศชาตเราจงตองมการ เรยนรเกยวกบการจดการแฟมขอมลและการบรหารฐานขอมลเพอ กอใหเกด

ประโยชนตอองคการ

    ในบทนเราจะศกษาเกยวกบนยามของการจดการฐานขอมล การบรหารขอมล การบรหารแฟมขอมล การเขาถง

ขอมล การใชขอมลขององคการ การออกแบบการบรหารฐานขอมล ปญหาอปสรรคในการพฒนาฐานขอมล คาใชจายใน

การพฒนาฐานขอมล

เทคโนโลยฐานขอมล

    เทคโนโลยทางคอมพวเตอรไดมการพฒนาอยางรวดเรวทงในสวนฮารดแวร (Hardware) และซอฟตแวร

(Software) โดยเฉพาะในสวนของฮารดแวรไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพสงขนโดยมการเพม ความเรวในการ

ประมวลผลและสามารถทจะรองรบงานไดทงในสวนการประมวลขอมล (Data Processing) การประมวลคำา (Word

processing) การประมวลผลภาพ (Image processing) ทำาใหโปรแกรมทใชในการจดการฐานขอมลเพอการใช

คอมพวเตอรในการเกบขอมลขาวสาร จะทำาใหผใชสามารถเรยกขอมลขาวสารนนไดอยางรวดเรว นอกจากนนยง

สามารถทำากรรมวธตางๆ เชน การเลอก การจดกลม การปรบปรงฯลฯ ไดอกดวยในการนำาขอมลเขาและออก จงทำาให

ตองมโปรแกรมเพอจดขอมลเหลานน ซงเรยกวา ระบบการจดการ ฐานขอมล (Database Management

System : DBMS) เทคโนโลยเหลานไดรบการพฒนาอยางตอเนอง ตงแตอดตจนถงปจจบน นยมเลอกใชระบบการ

จดการฐาน ขอมลทเปนแบบ RDBMS (Relational Database Management System) ซงจะจดการในสวน

ของ Back-end ของระบบงานฯ ทงหมด ในปจจบนมผผลต Relational RDBMS ทมประสทธภาพสงมากมาย ถา

นกพฒนาระบบงานฯ สามารถเลอกใชใหเหมาะสมกบแตละระบบงานฯ กจะเกดประโยชนและประสทธภาพสงสด ทงใน

ดานการพฒนาระบบ งานคอมพวเตอร การใชงาน ความพอใจของผใชงานรวมทงตนทนในการลงทนอกดวย

การจดการขอมล    การจดการขอมล (Data management) ขอมล คอขอเทจจรงทเกดขนของกจกรรมใดกจกรรมหนง โดย

การสงเกต การจดบนทก การสมภาษณและการออกแบบสอบถาม ขอมลทไดมานนยงคงเปนขอมลดบ ไมสามารถทจะ

นำามาใชในการตดสนใจในการกระทำาในเชงการจดการและขอมลท รวบรวมมามกจะไมมการจดระเบยบอาจจะมการซำา

ซอนของขอมลหรอขอมลชนด เดยวกนอาจจะขดแยงกนกได ดงนนองคการจะตองมการวางแผนในการจดการบรหาร

ฐาน ขอมลทดจงจะไดประโยชนจากขอมลทจดเรยบเรยงไว

    คำา นยามของฐานขอมลจงมความหมายถงการเกบรวบรวมขอมลของผใชและสามารถ ทจะนำาขอมลนนออกมาใชรวมกนไดโดยไมมการซำาซอนของขอมลหรอความ ขดแยงของขอมล โดยทวไปขอมลมกจะประกอบดวยขอมลยอยหลายๆ สวน (Field) โดยทแตละสวนจะไมมความหมาย เชน ชอนสต ชอวชา หรอเกรด แตถาเอาหลายสวนมารวมกนจะเกดความหมายขน เชน นสตคนนชออะไร ลงทะเบยนวชาอะไรและไดเกรดเทาไร การทเราเอาขอมลของหลายสวนมารวมกนจะเกดเปนรายการ (Record) และในกรณทเอาหลายๆรายการมารวมกนจะเกดเปนแฟมขอมล (File) แตถาหากเอาหลายแฟมขอมลมารวมกนจะเกดเปนฐานขอมล (Database) ดงนนจะเหนไดวาฐานขอมลจะเกดจากบต (Bit) หรอเลขฐานสอง มารวมกน 8 บต เพอกอใหเกดไบต (Byte) หรอตวอกษร (Character) ขนมาจากนนจงกลายเปนฟลดของขอมล แสดงลำาดบขนในการเกดฐานขอมล

รปแสดงลำาดบขนในการเกดฐานขอมล 

        หากจะเปรยบเทยบฐานขอมลกบระบบการเกบเอกสารแบบดงเดม ฐานขอมลเปรยบเสมอนตเอกสาร ซงในต

เอกสารจะประกอบดวยหลายลนชก แตละลนชกเปรยบเสมอนแฟมขอมลและในแตละแฟมขอมลจะประกอบดวย

รายการของแตละบคคลรวมกนอย โดยทแตละบคคลกจะประกอบดวยฟลดทเกยวของหลายฟลดดงรป แสดงการ

เปรยบเทยบฐานขอมลกบตเอกสาร

    การจดการขอมลจะมประสทธภาพสงสด เมอผจดการไดรบขอมลขาวสารตามทตองการไดอยางรวดเรว ผจดการ

จำาเปนจะตองรวาอะไรเปนขอมลทเราสามารถหาไดและจะเขาถงขอมลนนไดอยางไร การนำาขอมลนนมาชวยในการตดสน

ใจ ในปจจบนขอมลและสารสนเทศทจะใชในการตดสนใจเกยวกบการจดการ สวนใหญจะถกเกบในรปของแฟมขอมลและ

ฐานขอมลทางคอมพวเตอร โดยผบรหารระดบกลางและระดบลางมกจะใชแฟมขอมลและฐานขอมลในการดำาเนนวนตอ

วนและใชในการพฒนาแผนประกอบ สวนผบรหารระดบสงมกจะใชขอมลทงภายในและภายนอก ฐานขอมลเพอใชในการ

พฒนา การจดทำาแผนกลยทธตางๆ จะเหนไดวาบรหารทกระดบจะไดใชประโยชนจากฐานขอมลเพอชวยในการบรหารและ

การตดสนใจ

    ประเดนหลกในการบรหารขอมล (Major Issue in data management) ประกอบดวยความสามารถในการเขาถงขอมล (Access) ไดงาย รวดเรวและถกตอง

โดยจะตองมการกำาหนดสทธในการเรยกใชขอมลตามลำาดบความสำาคญของผใช

จะตองมระบบรกษาความปลอดภยของขอมล (Security) ขอมลทจดเกบไวจะตองมระบบรกษาความปลอดภย

เพอปองกนการจารกรรมขอมล

สามารถเปลยนแปลงแกไขในอนาคตได (Edit) ทงนเนองจากแผนทวางไวอาจจะตองมการเปลยนแปลงตาม

สถานการณ

จงทำาใหตองมการจดระเบยบขอมล แกไขขอมล พรอมทงจดหาขอมลมารเพมเตม

ขอมลทจดเกบอาจจะตองมการจดแบงเปนสวนหรอสรางเปนตาราง เพองายแกการปรบปรงขอมล

ในลกษณะการจดการฐานขอมลแบบสมพนธ (Relational database) ซงจะกลาวถงภายหลง

    สวนตอประสานผใชหรอตวเชอมผใช (User Interface) หมายถง อปกรณทชวยใหผใชสามารถ ตดตอ สอสารกบ

คอมพวเตอรได เชนจอภาพ (Terminal) แปนพมพ (Keyboard) เมาส (Mouse) และเมน(Menu) ดงนน ผใช

และผบรหารจำาเปนจะตองรเกยวกบลกษณะของขอมลทจะนำามาใช โปรแกรมการจดการ และขอจำากดในการใชโปรแกรม

ชนดของฟลด(Field Type) คำาอธบาย(Description)

ตวเลข(Numeric) จะเกบไดเฉพาะตวเลขจำานวนเตมหรอเลขทศนยม สามารถใชคำานวณทางคณตศาสตร เชน บวก ลบ คณ หาร

ตวเลขปนตวอกษร(Alphanumeric) จะเกบขอมลทเปนตวเลขปนตวอกษร จะใชในการคำานวณไมได

ตวอกษร(Alpha) จะเกบขอความไมสามารถใชในการคำานวณ

วนท(Date) จะกำาหนดรปแบบการปอน เชน เดอน/วน/ป หรอ วน/เดอน/ปความกวางของฟลด(Field length) ขอบเขตของฟลดวาจะปอนไดกตวอกษร

ตารางแสดงลกษณะของขอมลทจะนำามาใช 

ขอดของการประมวลผลฐานขอมล

1. ขอมลมการเกบรวมกนและสามารถใชขอมลรวมกนได ในระบบฐานขอมลจะมการเกบขอมลไวในท

เดยวกนเรยกวาฐานขอมล โปรแกรมประยกตสามารถออกคำาสงผาน DBMS ใหทำาการอานขอมล

จากหลายตารางได

2. ลดความซำาซอนของขอมลในการประมวลผล ฐานขอมลจะมความซำาซอนของขอมลนอยทสด

เนองจาก ขอมลจะถกเกบเพยงทเดยวในฐานขอมล

3. สามารถหลกเลยงความขดแยงของขอมลทอาจเกดขนได ขอมลจะมความถกตอง ไมมความขดแยง

4. การควบคมความคงสภาพของขอมล ความคงสภาพ (Integrity) ของขอมล คอความถกตอง

ความคลองจอง ความสมเหตสมผลหรอความเชอถอไดของขอมล

5. การจดการขอมลในฐานขอมลสามารถทำาไดงาย การจดการกบฐานขอมล ไมวาเปนการเรยกใชขอมล

การเพมเตมขอมลการแกไขขอมลหรอการลบขอมลของตารางใดภายในฐานขอมล จะสามารถทำาได

งายโดยการออกคำาสงผานไปยง DBMS ซง DBMS จะเปนตวจดการขอมลภายในฐานขอมลใหเอง

6. ความเปนอสระระหวางโปรแกรมประยกตและขอมล โปรแกรมประยกตทเขยนขนจะไมขนกบ

โครงสราง ของตารางภายในฐานขอมล และโปรแกรมประยกตไมจำาเปนตองเกบโครงสรางของ

ตารางทใชไว ดงนนเมอมการ เปลยนแปลงโครงสรางของตาราง โปรแกรมประยกตกไมจำาเปนตองม

การเปลยนแปลงตามไปดวย

7. การ มผควบคมเพยงคนเดยวไดผควบคมฐานขอมลเรยกวา DBA (Database

Administrator) ซงเปน ผบรหารและจดการฐานขอมลทงหมด โดยสามารถจดการกบโครงสราง

ของฐานขอมลได กำาหนดสทธการใชงานฐาน ขอมลไดเพอปองกนผทไมมสวนเกยวของเขาไปใชงาน

ฐานขอมลและ ไมสามารถเขาไปกอความเสยหายกบระบบฐาน ขอมลได ขอมลทเกบอยในฐานขอมล

ควรมคณสมบตดงตอไปน

 

มความถกตอง ทนสมย สมเหตสมผล

มความซำาซอนของขอมลนอยทสด

มการแบงกนใชงานขอ

การจดการแฟมขอมล    การจดการแฟมขอมล (File Management) ในอดตขอมลทจดเกบไวจะอยในรปของแฟมขอมลอสระ

(Conventional File) ซงระบบงานแตละระบบกจะสรางแฟมของตนเองขนมาโดยไมเกยวของสมพนธกน เชน ระบบ

บญช ทสรางแฟมขอมลของตนเอง ระบบพสดคงคลง (Inventory) ระบบการจายเงนเดอน(Payroll) ระบบออกบล

(Billing) และระบบอนๆตางกมแฟมขอมลเปนของตนเอง หากมการปรบปรงแกไขกจะทำาเฉพาะสวนจงทำาขอมลของ

องคการ บางครงเกดสบสนเนองจากขอมลขดแยงกนและในบางองคการอาจจะมการเขยนโปรแกรมโดยใชภาษาทเขยน

ทตางกน เชนภาษาโคบอล (COBOL language) ภาษาอารพจ(RPG) ภาษาปาสคาล (PASCAL) หรอภาษาซ (C

language) ซงมลกษณะของแฟมขอมลทสรางดวยภาษาทตางกนกไมสามารถจะใชงานรวมกนได จงทำาใหองคการ

เกดการสญเสยในขอมล ดงนนกอนทองคการจะนำาคอมพวเตอรมาใชจะตองมการวางแผนถงระบบการบรหารแฟม

ขอมล การแบงประเภทของแฟมขอมลและการจดระเบยบแฟมขอมล

   การบรหารแฟมขอมลจะตองมการกำาหนดโปรแกรมทจะพฒนาขนมาวาจะใชภาษาอะไร มหนวยงานใดตองใช ตองการ

ขอมลอะไร ขอมลทแตละแผนกตองการซำากนหรอไม หรอมขอมลอะไรทขาดหายไปและขอมลฟลดไหนทจะใชเปนคยใน

การคนหาขอมล เชน การสรางแฟมประวตลกคา

รปแฟมประวตลกคา

    จากตวอยางเราอาจจะกำาหนดคยทใชในการคนหาขอมลโดยใชรหสลกคาหรอชอลกคา ในการหาขอมลกไดขนอยกบโปรแกรมเปนตวกำาหนด

 Page | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |

 ประเภทของแฟมขอมล (File Type) เราสามารถจำาแนกแฟมขอมลออกตามลกษณะของขอมลทเกบบนทกไวและ

สามารถแบงแฟมขอมลออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. แฟมขอมลหลก (Master File) เปนแฟมขอมลซงเกบขอมลทสำาคญ เชน แฟมขอมลประวต ลกคา

(Customer master file) ตามทกลาวไวขางตน แฟมขอมลประวตผจดสงสนคา (Supplier master file) แฟม

ขอมลสนคาคงเหลอ (Inventory master file) แฟมขอมลบญช (Account master file) เปนตน ซงแฟม

ขอมลหลกเหลานเปนสวนประกอบของระบบงานบญช (Account system)

2. แฟมรายการปรบปรง (Transaction file) เปนแฟมทบนทกขอมลเกยวกบแฟมขอมลหลกทมการ

เปลยนแปลงในแตละวน รายการทเกดขนตองนำาไปปรบปรงกบแฟมขอมลหลกเพอใหแฟมขอมลหลกมขอมลททนสมย

อยตลอดเวลา

   การปรบปรงแฟมขอมลสามารถทำาไดหลายอยาง เชน การเพมรายการ (Add record) การลบรายการ (Delete

record) และการแกไขรายการ (Edit)

การจดระเบยบแฟมขอมล (File organization) มวธการจดไดหลายประเภท เชน

1. การจดระเบยบแฟมขอมลแบบตามลำาดบ (Sequential File organization) ลกษณะการจดขอมลรายการจะ

เรยงตามฟลดทกำาหนด (Key field) เชน เรยงจากนอยไปหามากหรอจากมากไปหานอยหรอเรยงตามตวอกษร โดย

สวนมากมกจะใชเทปแมเหลกเปนสอในการเกบขอมลซงการเกบโดยวธนจะมทงขอดและขอเสย

ขอด ขอเสย

1. เปนวธทเขาใจงาย เพราะการเกบจะเรยงตาม ลำาดบ

1. เสยเวลาในการปรบปรงในกรณทมรายการ ปรบปรงนอยเพราะจะตองอานทกรายการจนกวา จะถงรายการทตองการปรบปรง

2. ประหยดเนอทในการเกบ และงายตอการสราง แฟมใหม

2. ตองมการจดเรยงขอมลทเขามาใหมใหอยในลำาดบ เดยวกนในแฟมขอมลหลกกอนทจะประมวลผล

ตารางแสดงขอดและขอเสยในการจดระเบยบแฟมขอมลตามลำาดบ 

2. การจดระเบยนแฟมขอมลแบบตรงหรอแบบสม (Direct or random file organization) โดยสวนมากมก

จะใชจานแมเหลก (Hard disk) เปนหนวยเกบขอมล การบนทกหรอการเรยกขอมลขนมาสามารถเรยกไดโดยตรง ไม

ตองผานรายการอนกอน เราเรยกวธนวาการเขาถงขอมลโดยตรง (Direct access) หรอการเขาถงโดยการสม

(Random Access) การคนหาขอมลโดยวธนจะเรวกวาแบบตามลำาดบ ทงนเพราะการคนหาจะกำาหนดดชน (Index)

จะนนจะวงไปหาขอมลทตองการหรออาจจะเขาหาขอมลแบบอาศยดชนและเรยงลำาดบควบคกน (Indexed

Sequential Access Method (ISAM) โดยวธนจะกำาหนดดชนทตองการคนหาขอมล เมอพบแลวตองการเอา

ขอมลมาอกก รายการกใหเรยงตามลำาดบของรายการทตองการ ซงการเกบโดยวธนมทงขอดและขอเสย

ขอด ขอเสย

1. สามารถบนทก เรยกขอมล และปรบปรงขอมลท ตองการไดโดยตรง ไมตองผานรายการทอยกอนหนา

1. สนเปลองเนอทในหนวยสำารองขอมล

2. ในการปรบปรงและแกขอมลสามารถทำาไดทนท

2. ตองมการสำารองขอมลเนองจากโอกาสทขอมล จะมปญหาเกดไดงายกวาแบบตามลำาดบ

ตารางแสดงขอดและขอเสยในการจดแฟมขอมลแบบตรงหรอสม 

    อปสรรคในการจดการแฟมขอมลแบบดงเดม (Traditional or Conventional file) คอ หนวยสำารองขอมล

(Storage) จะมแฟมขอมลหลกอยและในแฟมขอมลหลก (Master file) จะประกอบดวยขอมลตางๆ (Data

Element) เชน A-Z แตละแผนกกจะตองเขยนโปรแกรมประยกต (Application Program) ของงานตนเองขนมา

ซงแตละงานอาจจะมการเรยกใชแฟมขอมลรวมกน แสดงการใชแฟมขอมลแบบดงเดม

รปแสดงการใชแฟมขอมลแบบดงเดม(Traditional file) กบงานประยกตตางๆ

 

จากรปจะเหนวาโปรแกรมประยกตตางๆ อาจจะมการเรยกใชแฟมขอมลรวมกน ซงทำาใหโอกาสทจะเกด ขอผดพลาด

(Error) มมากขน หากไมมการควบคมการใชแฟมทด ดงนนปญหาอาจจะเกดขนไดหลายประการเชน

1. การซำาซอน และการสบสนของขอมล (Data Redundancy and confusion)

2. ขอมลและโปรแกรมขนตอกน (Program-data dependence)

3. ขาดความยดหยน (Lack of flexibility)

4. ขาดความปลอดภยของขอมล (Poor security)

5. ขอมลขาดความสะดวกในการใชและการแบงปนกน (Lack of data sharing and availability)

    การจดการแฟมขอมล (File Management) ในอดตขอมลทจดเกบไวจะอยในรปของแฟมขอมลอสระ

(Conventional File) ซงระบบงานแตละระบบกจะสรางแฟมของตนเองขนมาโดยไมเกยวของสมพนธกน เชน ระบบ

บญช ทสรางแฟมขอมลของตนเอง ระบบพสดคงคลง (Inventory) ระบบการจายเงนเดอน(Payroll) ระบบออกบล

(Billing) และระบบอนๆตางกมแฟมขอมลเปนของตนเอง หากมการปรบปรงแกไขกจะทำาเฉพาะสวนจงทำาขอมลของ

องคการ บางครงเกดสบสนเนองจากขอมลขดแยงกนและในบางองคการอาจจะมการเขยนโปรแกรมโดยใชภาษาทเขยน

ทตางกน เชนภาษาโคบอล (COBOL language) ภาษาอารพจ(RPG) ภาษาปาสคาล (PASCAL) หรอภาษาซ (C

language) ซงมลกษณะของแฟมขอมลทสรางดวยภาษาทตางกนกไมสามารถจะใชงานรวมกนได จงทำาใหองคการ

เกดการสญเสยในขอมล ดงนนกอนทองคการจะนำาคอมพวเตอรมาใชจะตองมการวางแผนถงระบบการบรหารแฟม

ขอมล การแบงประเภทของแฟมขอมลและการจดระเบยบแฟมขอมล

   การบรหารแฟมขอมลจะตองมการกำาหนดโปรแกรมทจะพฒนาขนมาวาจะใชภาษาอะไร มหนวยงานใดตองใช ตองการ

ขอมลอะไร ขอมลทแตละแผนกตองการซำากนหรอไม หรอมขอมลอะไรทขาดหายไปและขอมลฟลดไหนทจะใชเปนคยใน

การคนหาขอมล เชน การสรางแฟมประวตลกคา

รปแฟมประวตลกคา

    จากตวอยางเราอาจจะกำาหนดคยทใชในการคนหาขอมลโดยใชรหสลกคาหรอชอลกคา ในการหาขอมลกไดขนอยกบโปรแกรมเปนตวกำาหนด

        ประเภทของแฟมขอมล (File Type) เราสามารถจำาแนกแฟมขอมลออกตามลกษณะของขอมลทเกบบนทกไว

และสามารถแบงแฟมขอมลออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. แฟมขอมลหลก (Master File) เปนแฟมขอมลซงเกบขอมลทสำาคญ เชน แฟมขอมลประวต ลกคา

(Customer master file) ตามทกลาวไวขางตน แฟมขอมลประวตผจดสงสนคา (Supplier

master file) แฟมขอมลสนคาคงเหลอ (Inventory master file) แฟมขอมลบญช

(Account master file) เปนตน ซงแฟมขอมลหลกเหลานเปนสวนประกอบของระบบงานบญช

(Account system) 2. แฟมรายการปรบปรง (Transaction file) เปนแฟมทบนทกขอมลเกยวกบแฟมขอมลหลกทม

การเปลยนแปลงในแตละวน รายการทเกดขนตองนำาไปปรบปรงกบแฟมขอมลหลกเพอใหแฟม

ขอมลหลกมขอมลททนสมยอยตลอดเวลา

วธการประมวลผล    

    วธการประมวลผล (Processing Technique) การใชคอมพวเตอรเพอชวยในการประมวลผลทางธรกจนนมวธการประมวลผลไดหลายแบบดงน

1. การประมวลผลแบบชด (Batch Processing) คอ การประมวลผลโดยผใชจะทำาการรวบรวมเอกสารท

ตองการประมวลผลไวเปนชดๆ ซงแตละชดอาจจะกำาหนดเทากบเอกสาร 10 หรอ 20 รายการหรอมากกวากไดแตใหม

ขนาดเทากน แลวปอนขอมลดงกลาวสเครองคอมพวเตอร จากนนจงใชคำาสงใหประมวลผลพรอมกนทละชดตวอยาง

บรษทหนงอาจจะใชเครองคอมพวเตอรเพอออกบลโดยมการรวบรวมใบสงซอจากลกคาภายในหนงวนจากแผนกขาย

จากนนกสงใหแผนกคอมพวเตอรทำาการปอนขอมลและตรวจสอบความ ถกตองของขอมลกอนทจะเกบบนทกไว จาก

นนกจะนำาขอมลดงกลาวไปประมวลผล ซงอาจจะตองอาศยแฟมขอมลอนๆ มาประกอบการประมวลผล เชน แฟม ขอมล

สนคาคงเหลอ แฟมขอมลลกหน กรณลกคาซอเงนเชอและแฟมประวตลกคา เปนตน จากนนกจะนำาขอมล ดงกลาวไป

ประมวลผล ซงอาจจะตองอาศยแฟมขอมลอนๆ มาประกอบการประมวลผล เชน แฟมขอมลสนคาคงเหลอ แฟม ขอมล

ลกหน กรณลกคาซอ เงนเชอและแฟมประวตลกคา เปนตน จากนนจงออกบลเพอสงตอใหกบผขายเพอเบกสนตาท

แผนกพสด สนคาหรอโกดง (Warehouse) พจารณา แสดงขอดและขอเสยของการประมวลผลแบบชด

รปแสดงขนตอนการรวบรวมบลเปนชดกอนประมวลผลแบบชด 

ขอดของการทำางานแบบชด ขอเสยของการทำางานแบบชด

1. เหมาะสำาหรบบรษททมขนาดใหญ มปรมาณงาน มากแตไมจำาเปนตองบรการขอมลทนททนใด

1. เสยเวลาในการขอมลทตองการทนททนใด อาจจะไมทนสมย(Update) เนองจากการประมวลผลขอมลจะทำาเปนชวงๆ ปรบปรงในกรณทมรายการ ปรบปรงนอยเพราะจะตองอานทกรายการจนกวา จะถงรายการทตองการปรบปรง

2. งายตอการตรวจสอบ หากขอมลผดพลาด สามารถตรวจสอบเฉพาะชดของขอมลทผดพลาด

2. เสยเวลาในการรวบรวมขอมลเพอตรวจสอบ กอนจะทำาการ ประมวลผล

ตารางท 5.4 แสดงขอดและขอเสยของการประมวลผลแบบโตตอบ(Interactive)

 2. การประมวลผลแบบโตตอบ (Interactive) หมายถง การทำางานในลกษณะทมการโตตอบระหวางผใชกบ

เครองคอมพวเตอร โดยผใชสามารถทจะตรวจสอบขอมลไดตลอดเวลา เชน กรณทลกคา นายวลลภ คลองหก จาก

บรษทราชมงคล จำากด ตดตอซอเครองคอมพวเตอรจากแผนกขาย เจาหนาทพนกงานขายจะตองปอนรหสลกคาเพอ

เรยกประวตนายวลลภขนมา พจารณาวาในขณะนไดสงซอสนคาเกนวงเงนเครดตหรอไม ถาไมเกนกอนมตการขายแต

ถาหากเกนกอาจจะใหชำาระเปนเงนสด จากนนจะมการตรวจสอบแฟมสนคาคงคลงวามสนคาดงกลาวหรอไมเพอตด สต

อก (Stock) แลวพมพบลเพอจดสงใหลกคา แสดงการทำางานการออกบลโดยการประมวลผลแบบโตตอบ

 

รปท 5.5 แสดงขอดและขอเสยของการประมวลผลแบบโตตอบ 

ขอดของการทำางานแบบโตตอบ ขอเสยของการทำางานแบบโตตอบ

1. สามารถตรวจสอบขอมลทปอนทนททนใดด 1. โอกาสผดพลาดมมากกวาวธแบบชดเนองจากการ ตรวจทานทหนาจอภาพอาจจะทำาใหผตรวจตาลาย

2. สารถแกไขขอผดพลาดไดทนท 2. การแกไขขอผดพลาดทำาไดยากกวา

3. ไดรบผลลพธททนสมย  

ตารางแสดงขอดและขอเสยของการประมวลผลแบบโตตอบ3. การประมวลผลแบบออนไลน (Online processing) คอ การประมวลผลรวมกนระหวางคอมพวเตอรท ตอ

พวงกบระบบสอสาร (Communication) โดยอาศยอปกรณตอพวง เชน โมเดม (Modem) ซงลกษณะการทำางาน

อาจจะมเครองคอมพวเตอรหลายเครองตอพวงกนในระบบ เครอขาย (Network) ซงอาจจะเปนเครองคอมพวเตอร

ขนาดใหญ ขนาดกลางหรอไมโครคอมพวเตอรกได โดยทเครองคอมพวเตอรแตละเครองไมจำาเปนตองอยใกลกนแต

สามารถท จะตดตอสอสารกนไดโดยมการสงผานขอมลไปมาระหวางกน ในระบบไมโครคอมพวเตอรเราอาจจะสรางเครอ

ขายในลกษณะเครอขายเฉพาะ (Local Area Network(LAN) ซงเปนเครอขายใกลๆ หรออาจสรางเครอขายงาน

กวาง [Wide Area Network(WAN) ซงเปนเครอขายคอมพวเตอรทอยหางไกลกนมากแตเชอมตอกนไดโดย ระบบ

โทรคมนาคม เชน โทรศพทหรอดาวเทยม ในเชงธรกจกรณทพนกงานขายอยตางจงหวดและจะสงใบสงซอของลกคา

เขามาทสำานกงานใหญกสามารถทำาไดโดยสงขอมลผานทางสายโทรศพทแลว พมพบลทสำานกงาน จากนนกจดสงสนคา

ใหกบลกคาตามใบสง

รปแสดงการสงขอมลผานสายโทรศพท

 Page | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |

การจดการฐานขอมล        การจดการฐานขอมล(Database Management) คอ การบรหารแหลงขอมลทถกเกบรวบรวมไวทศนยกลาง

เพอตอบสนองตอการใชของโปรแกรมประยกตอยางมประสทธภาพและลดการซำาซอนของขอมล รวมทงความขดแยง

ของขอมลทเกดขนภายในองคการ ในอดตการเกบขอมลมกจะเปนอสระตอกนไมมการเชอมโยงของขอมลเกดการ สน

เปลองพนทในการเกบขอมล เชน องคการหนงจะมแฟมบคคล (Personnel) แฟมเงนเดอน (Payroll) และแฟม

สวสดการ (Benefits) อยแยกจากกน เวลาผบรหารตองการขอมลของพนกงานทานใดจำาเปนจะตองเรยกดแฟม

ขอมลทง 3 แฟม ซงเปนการไมสะดวก จงทำาใหเกดแนวความคดในการรวมแฟมขอมลทง 3 เขาดวยกนแลวเกบไวท

ศนยกลางในลกษณะฐานขอมล (Database) จงทำาใหเกดระบบการจดการฐานขอมล (Database Management

system (DBMS) ซงจะตองอาศยโปรแกรมเฉพาะในการสรางและบำารงรกษา (Create and Maintenance)

ฐาน ขอมลและสามารถทจะใหผใชประยกตใชกบธรกจสวนตวไดโดยการดงขอมล (Retrieve) ขนมาแลวใชโปรแกรม

สำาเรจรปอนสรางงานขนมาโดยใชขอมลทมอยในฐานขอมล แสดงการรวมแฟมขอมล 3 แฟมเขาดวยกน

รปทแสดงการรวมแฟมขอมล เขาดวยกนเพอตอบสนองผใชหลาย

    ระบบการจดการฐานขอมล จะมสวนประกอบทสำาคญ 3 สวนไดแก

1. ภาษาคำานยามของขอมล [Data Definition Language (DDL)] ในสวนนจะกลาวถงสวนประกอบของ

ระบบการจดการฐาน   ขอมลวาขอมลแตละสวนประกอบดวยอะไรบาง (Data element) ในฐานขอมลซงเปนภาษา

ทางการทนกเขยนโปรแกรมใชในการ สรางเนอหาขอมลและโครงสรางขอมลกอนทขอมลดงกลาวจะถกแปลงเปน แบบ

ฟอรมทสตองการของโปรแกรมประยกตหรอในสวนของ DDL จะประกอบดวยคำาสงทใชในการกำาหนดโครงสรางขอมล

วามคอลมนอะไร แตละคอลมนเกบขอมลประเภทใด รวมถงการเพมคอลมน การกำาหนดดชน เปนตน

2. ภาษาการจดการฐานขอมล (Data Manipulation Language (DML) เปนภาษาเฉพาะทใชในการ

จดการระบบฐานขอมล ซงอาจจะเปนการเชอมโปรแกรมภาษาในยคทสามและยคทสเขาดวยกนเพอจดการขอมลในฐาน

ขอมล ภาษานมกจะประกอบดวยคำา สงทอนญาตใหผใชสามารถสรางโปรแกรมพเศษขนมา รวมถงขอมลตางๆ ใน

ปจจบนทนยมใช ไดแก ภาษา SQL(Structure Query Language) แตถาหากเปนเครองคอมพวเตอรขนาดใหญ

DBMS มกจะสรางดวยภาษาโคบอล (COBOL language) ภาษาฟอรแทน (FORTRAN) และภาษาอนในยคทสาม

3. พจนานกรมขอมล (Data Dictionary) เปนเครองมอสำาหรบการเกบและการจดขอมลสำาหรบการบำารงรกษา

ในฐานขอมล โดยพจนานกรมจะมการกำาหนดชอของสงตางๆ (Entity) และระบไวในโปรแกรมฐานขอมล เชน ชอของ

ฟลด ชอของโปรแกรมทใชรายละเอยดของขอมล ผมสทธใชและผทรบผดชอบ แสดงสวนประกอบของระบบการจดการ

ฐานขอมล

โปรแกรมประยกต (Application Programs)

ระบบการจดการฐานขอมล Database Management System(DBMS)

กายภาพของฐานขอมล (Physical database)

รปท 5.8 แสดงสวนประกอบของระบบฐานขอมล 

แสดงสวนประกอบของระบบจดการฐานขอมล (Elements of a database management systems) ขอด

และขอเสยของระบบการจดการฐานขอมล

ระบบการ จดการฐานขอมลจะมทงขอดและขอเสยในการทองคการจะนำาระบบนมาใชกบ หนวยงาของตนโดยเฉพาะ

หนวยงานทเคยใชคอมพวเตอรแลวแตไดจดแฟมแบบดง เดม (Convention File) การทจะแปลงระบบเดมใหเปน

ระบบใหมจะทำาไดยากและไมสมบรณ ไมคมกบการลงทน ทงนเนองจากคาใชจาในการพฒนาฐานขอมลจะตองประกอบ

ดวย

1. คาใชจายเกยวกบบคลากรโดยเฉพาะผดแลระบบฐานขอมล (Database Administrator(DBA) และคณะ

2. คาใชจายเกยวกบการสรางฐานขอมลโดยแปลงขอมลเกใหเปนฐานขอมลและจะตองมการแกไขโปรแกรมเกา

3. การเพมอปกรณของเครองคอมพวเตอรเพอทำาใหมหนวยจดเกบขอมลทใหญขน มการเขาถง(Access) ขอมลท

รวดเรว    อาจตองมการเพมโพรเซสเซอร

4. คาใชจายทางดานโปรแกรมประยกต

นอกจากนนยงอาจจะเกดอปสรรคในการพฒนาระบบขอมล

1 ความผดพลาดจากการปอนขอมลเขายอมมผลกระทบกบหนวยงานอนทนำาขอมลนนไปใชเนองจากไมม ขอมลอนทมา

เทยบกบขอมลในฐานขอมลชดนน

2. สรางแฟมขอมลรวมเพอตอบสนองกบองคการ ทกแผนกกระทำาไดยากเนองจากแตละแผนกอาจจะตองการไดขอมล

ในความละเอยดทไมเทากน ผจดการระดบลางตองการใชขอมลเพอการทำางานวนตอวน แตผบรหารระดบสงตองการใช

ขอมลเพอการวางแผน ดงนนการออกแบบฐานขอมลจงทำาไดยากมาก

3. ในเรองของความปลอดภยทงนเนองจากทกแผนกมการใชขอมลรวมกนจง ตองมการสรางระบบปองกนความ

ปลอดภยของขอมลเพอไมใหขอมลรวไหล จะตองมการกำาหนดรหสผาน (Password) และการจดลำาดบความสำาคญ

ของงาน (Priority) รวมถงการกำาหนดสทธในการใชงานของผใชแตละคน ซงเปนการยงยากสำาหรบการใชฐาน ขอมล

รวมกน ไมเหมอนกบระบบเดม ทกแผนกมสทธใช เครองของตนเองไดเตมท มอสระในการตดสนใจ

สวนขอดในการจดการฐานขอมล1 ลดความยงยากของขอมลภายในองคการโดยรวมขอมลไวทจดหนงและผควบคมดแลการใชขอมล การเขาถงขอมล

การนำาขอมลไปใชประโยชนและดแลความปลอดภย

2. ลดการซำาซอนของขอมล (Redundancy) ในกรณทขอมลอยเปนเอกเทศ

3. ลดความสบสน (Confusion) ของขอมลภายในองคการ

4. คาใชจายในการพฒนาโปรแกรมและการบำารงรกษาภายหลงจากระบบสมบรณแลวจะลดลงเมอเทยบกบแบบเกา

5. มความยดหยนในการขยายฐานขอมล การปรบปรงแกไขทำาไดงายกวา

6. การเขาถงขอมลและความสะดวกในการใชสารสนเทศมเพมขน

 Page | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |

การออกแบบฐานขอมล

    การออกแบบฐานขอมล (Designing Databases) มความสำาคญตอการจดการระบบฐานขอมล (DBMS) ทงน

เนองจากขอมลทอยภายในฐานขอมลจะตองศกษาถงความสมพนธของขอมล โครงสรางของขอมลการเขาถงขอมล

และกระบวนการทโปรแกรมประยกตจะเรยกใชฐานขอมล ดงนน เราจงสามารถแบงวธการสรางฐานขอมลได 3 ประเภท

1. รปแบบขอมลแบบลำาดบขน หรอโครงสรางแบบลำาดบขน (Hierarchical data model) วธการสราง

ฐาน ขอมลแบบลำาดบขนถกพฒนาโดยบรษท ไอบเอม จำากด ในป 1980 ไดรบความนยมมาก ในการพฒนาฐานขอมล

บนเครองคอมพวเตอรขนาดใหญและขนาดกลาง โดยทโครงสรางขอมลจะสรางรปแบบเหมอนตนไม โดยความสมพนธ

เปนแบบหนงตอหลาย (One- to -Many) ดงรป แสดงโครงสรางลำาดบขนของผสอนทกษะผสอน หลกสตรทสอน

รปท 5.9 แสดงโครงสรางลำาดบขนของผสอน ทกษะผสอน หลกสตรทสอน 

    แสดง สวนประกอบของระบบจดการฐานขอมล (Elements of a database management systems)

ขอดและขอเสยของระบบการจดการฐานขอมล ระบบการจดการฐานขอมลจะมทงขอดและขอเสยในการทองคการจะนำา

ระบบน มาใชกบหนวยงาของตนโดยเฉพาะหนวยงานทเคยใชคอมพวเตอรแลวแตไดจด แฟมแบบดงเดม

(Convention File) การทจะแปลงระบบเดมใหเปนระบบใหมจะทำาไดยากและไมสมบรณ ไมคมกบการลงทน ทงน

เนองจากคาใชจาในการพฒนาฐานขอมลจะตองประกอบดวย

   วธ การจดแบบลำาดบขนเปนการจดกลมของขอมลทมความสมพนธกนและกำาหนด ใหเปนเซกเมนต (Segment)

โดยมการแยกประเภทของเซกเมนตวาเปนเซกเมนตราก (Root segment) หรอ เซกเมนตทเปนตว

พง(Dependent segment) แสดงถงฐานขอมลของฝายทมการเปดอบรมของบรษทหนงซงจดอยในรปแบบ

ลำาดบขน เซกเมนตทเปนราก คอ ชอฝาย (Department name) โดยมเซกเมนตทเปนตวพง 2 เซกเมนตคอ เซก

เมนผสอน(Instructor) และหลกสตร (Course) สำาหรบเซกเมนตผสอนกจะมตวพงอก 1 เซกเมนต คอ เซกเมนต

ความชำานาญ(Skill) สวนเซกเมนตหลกสตรกจะมตวพงเปนเซกเมนตเปดสอนโดยและเขาเซก เมนตสดทายกคอ

เซกเมนตผเรยนซงเปนตวพงของเซกเมนตเปดสอนโดย

    การตดตอของขอมลแบบลำาดบขนจำาเปนจะตองอาศยตวช (Pointer) ซงสามารถแบงตวชออกเปน 2 ประเภท คอ1. ตวชเซกเมนตทเปนตวพง (Child Pointer)

2. ตวชเซกเมนตระดบเดยวกน (Twin Pointer)

    ขอดและขอเสยของโครงสรางแบบลำาดบขน คอ สามารถสรางความสมพนธใหเดนชดของขอมลแตละลำาดบวาขอมล

เปนเซกเมนตราก หรอเปนพอแม(Parent) และขอมลเปนเซกเมนตตวพงหรอตวลก (Child) สวนขอเสย โครงสราง

แบบนมความคลองตวนอย เพราะตองเรมอานจากเซกเมนตทเปนรากกอน นอกจากนนการออกแบบฐาน ขอมลตอง

ระมดระวงการซำาซอนของขอมล

2. รปแบบขอมลแบบเครอขาย (Network data Model) ฐานขอมลแบบเครอขายมความคลายคลงกบฐาน

ขอมลแบบลำาดบชน ตางกนทโครงสรางแบบเครอขาย อาจจะมการตดตอหลายตอหนง (Many-to-one) หรอ หลาย

ตอหลาย (Many-to-many) กลาวคอลก (Child) อาจมพอแม (Parent) มากกวาหนง สำาหรบตวอยางฐานขอมล

แบบเครอขายใหลองพจารณาการจดการขอมลของหองสมด ซงรายการจะประกอบดวย ชอเรอง ผแตง สำานกพมพ ท

อย ประเภทหนงสอ และปทพมพ ดงนนการจดขอมลแบบเกาจะทำาใหขอมลซำาซอนกนมาก ดงรป

รปแสดงการออกแบบรายการแบบเกา

 

    จากรปจะเหนวาโอกาสทขอมลจะซำาซอนมมากในระบบการจดการแฟมแบบเกา หนงสอแตละเลมหรอแตละชอเรอง

ตางกมรายการแยกตางหาก ดงนนบรรดาผแตงทแตงหนงสอมากกวาหนงเลมจะปรากฏมากวาหนงครง ในไฟล

นอกจากนนสำานกพมพแตละแหงพมพหนงสอหลายเลม ดงนนชอของสำานกพมพ ทอยกจะปรากฏซำาๆกนในไฟลขอมล

รวม ดงนนผวางระบบฐานขอมลจงแนะนำาใหสรางฐานขอมลลกษณะเครอขาย

 

รปแสดงการสรางฐานขอมลแบบเครอขาย

      เพอ ลดความซำาซอน โดยการสรางความสมพนธระหวางรายการเขาดวยกน จะเหนวาความสมพนธแบบหนงตอ

หลายรายการ (Record) ระหวางรายการชอสำานกพมพและชอเรอง ซงแสดงโดยมรปลกศรซอนกน 2 หวเราเรยกรวม

ชอสำานกพมพและชอเรองซงมความสมพนธกนวาเซตและ เรยกวาสกมา(Schema) ดงนนชอผแตงแตละคนจะ

ปรากฏเพยงหนงครงและเชอมโยงกบชอ หนงสอทเปนผแตง ขณะทชอสำานกพมพกเชอมโยงกบหนงสอทตนเปนผ

พมพ เมอตองการเขาถงรายการจะสามารถเขาถงผานทางชอเรอง ชอผแตง หรอชอสำานกพมพ กได โดยอาศยเสนทาง

เชอมตอระหวาง รายการ ทำาใหขอมลทกรายการสามารถตดตอถงกนไดอยางถกตอง รายการหรอเรคอรดสมาชก

(Member) เชน เรยก เรคอรดของผแตงกอนกเปนเรคอรดนำาและหาตวเชอมเพอไปคนหารายชอ หนงสอทแตงซง

เปนเรคอรดสมาชกกจะปรากฏขน

     ขอดและขอเสยของโครงสรางแบบเครอขาย คอเรคอรดแตละประเภท สามารถใชเปนเรคอรดนำาไดโดยกลาวถง

กอน สวนการซำาซอนของขอมลจะมนอยมากเนองจากเรคอรดสมาชกสามารถใชรวมกนได เชน รายละเอยดของหนงสอ

หนงเลมอาจจะแตงจากผแตงหลายคน จงสามารถใชรวมกนได ขอเสย ความสมพนธของเรคอรดประเภทตางๆไมควร

จะเกน 3 ประเภท เชน ชอเรอง ผแตง สำานกพมพ หากมความสมพนธหลายประเภท อาจจะออกแบบเครอขายไมไดหรอ

ยงยากขน เนองจากมขอจำากดในการออกแบบ

3. รปแบบความสมพนธขอมล (Relation data model) เปนลกษณะการออกแบบฐานขอมลโดยจดขอมลให

อยในรปของตารางทมระบบคลายแฟม โดยทขอมลแตละแถว (Row) ของตารางจะแทนเรคอรด (Record) สวน ขอ

มลนแนวดงจะแทนคอลมน (Column) ซงเปนขอบเขตของขอมล (Field) โดยทตารางแตละตารางทสรางขนจะเปน

อสระ ดงนนผออกแบบฐานขอมลจะตองมการวางแผนถงตารางขอมลทจำาเปนตองใช เชนระบบฐานขอมลบรษทแหง

หนง ประกอบดวย ตารางประวตพนกงาน ตารางแผนกและตารางขอมลโครงการ แสดงประวตพนกงาน ตารางแผนก

และตารางขอมลโครงการ

แสดงประวตพนกงาน

รหส ชอ วนเขาทำางาน เงนเดอน ตำาแหนง แผนก

001 นายแดง 1/1/32 30000 ผจดการ วศวกรรม

002 นายเขยว 30/6/34 20000 หวหนาชาง วศวกรรม

003 นายดำา 16/4/36 18000 สมหบญช บญช

004 น.ส นำาฝน 1/5/39 9000 จดซอ บญช

005 น.ส ทราย 16/6/40 7000 ธรการ ธรการ

 

ตารางแผนก   ตารางขอมลโครงการ

รหสแผนก ชอแผนก

10 บญช

20 วศวกรรม

30 ธรการ

 

รหสโครงการ

ชอโครงการ วนเรม วนสนสด งบประมาณ

01 ทางดวนขนท 3 1/1/38 31/12/41 500000000

02 สรางเขอนเกบนำา 1/5/39 30/4/40 20000000

03 สรางสนามฟตบอล

30/6/39

30/10/40 10000000

ตารางแสดงประวตพนกงาน ตารางแผนก และตารางขอมลโครงการา

    ในกรณทผใชตองการเรยกขอมลจากตารางทง 3 มาใชกสามารถทำาไดโดยการสรางตารางใหม ดงแสดงการสราง

ตารางรหสพนกงานวาอยแผนกไหน ทำางานโครงการอะไรและระยะเวลาในการทำา

รหสพนกงาน รหสแผนก รหสโครงการ ระยะเวลา(วน)

001 20 03 30

004 10 03 60

002 20 02 180

ตารางแสดงการสรางตารางรหสพนกงาน  

     ขอด และขอเสยของโครงสรางแบบสมพนธ คอ สามารถสรางตารางขนมาใหมโดยอาศยหลกการทางคณตศาสตรและคนหาวาขอมลใน ฐานขอมลมขอมลรวมกบตารางทสรางขนมาใหมหรอไม ถามกใหประมวลผลโดยการอานเพมเตมปรบปรงหรอยกเลกรายการ ขอเสย คอ การศกษาวธการเขยนโปรแกรมและใชฐานขอมลจะตององหลกทฤษฏทางคณตสา ศตรจงทำาใหการศกษาเพมเตมของผใช ยากแกการเขาใจ แตในปจจบนมโปรแกรมการสรางฐานขอมลหลายโปรแกรมทพยายามทำาใหการเรยน รและการใชงายขน เชน โปรแกรมการสรางฐานขอมลโดยใชภาษา SQL(Structured Query Language) เปนตน

 Page | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |

การวเคราะหความสมพนธ        เมอทราบแลววาเราจะมเอนตตอะไรบาง ขนตอนตอไปคอตองวเคราะหวาเอนตตแตละเอนตตนนมความสมพนธกน

อยางไร ถาขอมลทไดจากเอกสารหรอรายงานไมเพยงพอทจะบอกถงความสมพนธนนได กเปนหนาทของ ผออกแบบ

ฐานขอมลทตองสอบถามจากผใชเพมเตม ตวอยาง เชนการถามวาคนงานแตละคนจะตองทำางานเฉพาะดานทตนเอง

ชำานาญเทานน แตคนงานหลายคนสามารถมความชำานาญดานเดยวกนได ดงนนจะทำาใหเราไดขอมลเกยวกบความ

สมพนธระหวางเอนตตคนงานและความชำานาญ วาควรมความสมพนธแบบหนงตอกลม

รปท 5.17 แสดงความสมพนธระหวางเอนตตแบบ 1 :N 

   ตอไปลองพจารณาขอมลทวาคนงานบางคนสามารถถกเลอกขนมาเปนผควบคมงานทมความชำานาญดานเดยวกนได

ซงผควบคมนจะไดรบอตราคาแรงตอชวโมงทแตกตางจากคนงานทวไปดวย แตเนองจากวาผควบคมและคนงานอยใน

เอนตตเดยวกน แตจะมความสมพนธกนในลกษณะทเรยกวา ความสมพนธแบบ รเคอรซฟ (Recursive

Relationships) และเนองจากผควบคมหนงคนจะคมคนงานไดหลายคน แตคนงานแตละคนถกควบคมโดยผ

ควบคมเพยงคนเดยวเทานน ดงนนความสมพนธภายในเอนตตคนงาน ระหวางผควบคมและคนงานทวไปจะเปนแบบ

หนงตอกลม

 

รปแสดงความสมพนธแบบรเคอรซฟระหวางคนงานทวไปและคนงานทเปนผควบคม

    ใน การทำางานของคนงาน คนงานแตละคนจะถกมอบหมายใหไปทำางานยงสถานทกอสรางในทตางๆ และจะมการ

บนทกวนททเรมทำางานและจำานวนชวโมงทงหมดททำางานในสถาน ทกอสรางแตละแหงไวเมอ สอบถามขอมลการทำางาน

ของคนงานเพมเตมไดวาคนงานแตละคนเมอทำางานเสรจใน สถานทกอสรางแหงหนงแลวสามารถถกกำาหนดใหไป

ทำางานยงสถานทกอสราง แหงอนไดอกและสถานทกอสรางแตละแหงกจะมคนงานหลายคนทำางานอยได ดงนนจาก

ขอมลนถาเขยนเปนความสมพนธระหวางเอนตตและเอนตตสถานทกอ สรางจะอยในรปแบบกลมตอกลมดงรป

รปแสดงความสมพนธชอ "มการทำางาน" แบบ N:M พรอมทงแอททรบวทตางๆ

    ซงแอ ททรบวทตางๆนอาจเปนขอมลทเกบเพมเตมจากการสมภาษณถงลกษณะของ เอนตตแตละประเภทและจะเหน

วาความสมพนธชอ "มการทำางาน" เปนความสมพนธทแสดงใหเหนวาคนงานททำางานอย ณ สถานทกอสราง แหงหนง

จะเรมทำางานทสถานกอสรางแหงนนเมอวนทเทาไรและใชเวลา ทำางานทงหมดกชวโมง ดงนนความสมพนธ "มการ

ทำางาน" นนอกจากจะมแอททรบวทอนๆไดแกวนททเรมทำางานและจำานวน ช.ม ทงหมดททำางานในสถานทแตละแหง ซง

แอททรบวททงสองนจะเปนแอททรบวททขนตอรหสคนงานและรหสสถาน ทกอสราง

    การทความสมพนธมแอททรบวสเปนของตนเอง เปนรปแบบทสามารถมไดและมใชอยในปจจบน แตในโมเดลแบบ

E-R ในรนหลงๆน ไดเปดโอกาสใหสามารถแทนความสมพนธในลกษณะดงกลาวในรปแบบของเอนตตแทน ซงจะ

เปนการบงคบไปในตววาจะมแตเฉพาะเอนตตเทานนทสามารถมแอททรบวทเปนของตนเองได ความสมพนธไมสามารถ

มแอททรบวทเปนของตนเองได สำาหรบรปแบบของความสมพนธจะเปลยนไปโดยจะอยในรปแบบของหนงตอกลมแทน

   เอนตตการทำางานจะมลกษณะเปนเอนตตแบบออนและมการขนตอกนทงเชงปรากฏและเชงระบ เนองจากถาไมมเอน

ตตคนงานและเอนตตสถานทกอสรางอย กยอมจะตองไมมเอนตตการทำางานนปรากฏอยในฐานขอมลดวย และเอนตต

การทำางานกตองมขอมลของทงคนงานอนไดแกรหสคนงานและของสถานทกอสรางซงไดแกรหสสถานท กอสราง ระบ

รวมอยในเอนตตการทำางานนดวย

   ดงนนจากวเคราะหทงหมดขางตน จะนำามาสรางเปนแผนภาพ E-R ของระบบฐานขอมลในบรษทรบเหมา กอสรางแหงนดงรป

รปแสดงแผนภาพแบบ E-R ของบรษทกอสราง

 โมเดลเชงสมพนธและการนอรมลไลซ        ลกษะ ของโมเดลเชงสมพนธและกระบวนการทเรยกวาการนอรมลไลซ (Normalization) อนจะนำาไปสการ

ออกแบบฐานขอมลทมประสทธภาพ โดยมความซำาซอนของขอมลนอยทสด ในป พ.ศ. 2513 E.F. Codd ไดเปนผ

แนะนำาใหผคนในวงการคอมพวเตอรไดรจกรปแบบของฐานขอมลแบบใหมซงม โมเดลเปนแบบเชงสมพนธ

(Relational Model) ทแตกตางจากโมเดลเดมทมอยแลวคอโมเดลเชงลำาดบขน (Heretical Model) และโมเดล

เชงเครอขาย (Network Model) โดยโมเดลสองแบบหลงนการแสดงความสมพนธระหวางระเบยนใดๆ ของแฟม

ขอมลสองแฟม แตละระเบยนจะตองมการใชเขตขอมลทเปน พอยเตอร(pointer) ทบอกตำาแหนงทอยจรงๆในจานแม

เหลกของอกระเบยนหนงทมความ สมพนธกน ซง Codd กลาววารปแบบของฐานขอมลแบบนจะทำาใหเกดขอจำากดใน

การจดการ ขอมลภายใน เนองจากถามการเพมเขตขอมลเขาไปในระเบยนของแฟมขอมล จะตองมการจดตำาแหนงทอย

ใหมของระเบยนตางๆทงหมดในจานแมเหลก ซงตองมการเขยนโปรแกรมจดการในเรองนโดยเฉพาะ นนยอมแสดงให

เหนวาผทจะจดการกบฐานขอมลแบบนไดนนจะตองม ความรเชยวชาญเกยวกบคอมพวเตอรเปนอยางด ผใชธรรมดาใน

ระดบ End - User จะไมสามารถจดการหรอใชงานฐานขอมลแบบนไดเลย

   จากขอจำากดของโมเดลแบบลำาดบขนและแบบเครอขายตามทไดกลาวมาขางตนจงนำาไปส การปฎรประบบฐานขอมล

แบบใหม ขนมาไดแกฐานขอมลทมโมเดลแบบเชงสมพนธ

    โมเดลเชงสมพนธเปนโมเดลทมความงายตอการใชงาน ผใชธรรมดาทวไปกสามารถใชงานฐานขอมลทมโมเดลแบบน

ได เนองจากผใชไมจำาเปนตองทราบเกยวกบการจดเกบขอมลในระดบกายภาพ เชนไมตองทราบวาขอมลถกจดเกบอย

ณ ตำาแหนงใดในดสกหรอวธการเขาถง (access) ขอมลเปนแบบใด นอกจากนการแสดงความสมพนธของ ขอมล

ระหวางแฟมขอมล จะมองเหนไดจากตวขอมลทเกบอยในแฟมขอมลเลยโมเดลแบบนจงเปนโมเดลทไดรบความนยม

มากในปจจบน

คำาพนฐานเกยวกบโมเดลเชงสมพนธ

รเลชน Relation

   โมเดล เชงสมพนธนจะมการแกขอมลในรปแบบของ Table ซงสามารถเรยกไดอกอยางหนงวา รเลชน จะไมไดหมาย

ถงความสมพนธ (Relationship) แตเปนคำาศพททถกนำามาจากวชาคณตศาสตรทแสดงถงรปแบบของตาราง 2 มต

ทประกอบดวยแถวและคอลมนของขอมล แถวแตละแถวในตารางจะมความหมายเหมอนกบระเบยนและคอลมนแตละ

คอลมนของ ตารางกจะมความหมายเหมอนกบเขตขอมลในระบบการประมวลผลแฟมขอมล คอลมนในรเลชนสามารถ

เรยกไดอกอยางวา Attribute ของรเลชน สำาหรบแถวของรเลชนจะเรยกไดอกอยางวา Tupple

ตารางคนงาน

แอททรบวท  รหสคนงาน ชอคนงาน อตราคาแรงตอช.ม. ประเภทความชำานาญ รหสผควบคม

2521 สดใจ ดพรอม 16.00 ไฟฟา 1411

2521 พเชฏ มากม 16.00 ปน 25221411 พชย ใจซอ 16.50 ไฟฟา 12511 พเชฏ มากม 15.00 ประปา 1 2522 ดวง เกอกน 16.50 ปน 1

ทพเพล

ตารางแสดงตวอยางรเลชนคนงาน    คำาวารเลชน แอททรบวทและทพเพล จะเปนคำาศพททางการทนยมใชในการอธบายเกยวกบ ทฤษฏของโมเดลเชง

สมพนธ ซงจะเปนคำาทมใชในบทน สำาหรบแฟมขอมล เขตขอมลและระเบยน เปนคำาศพททนยมใชในหมผท เกยวของกบ

การเขยนโปรแกรมทางคอมพวเตอรหรอผออกแบบระบบ สวนตาราง คอลมนและแถวจะเปนคำาศพททรจกในหมผใช

งานคอมพวเตอรทวไป

 

โมเดลเชงสมพนธ โปรแกรมเมอร ผใชงานทวไปรเลชน แฟมขอมล ตาราง

ทพเพล ระเบยน แถว

แอททรบวท เขตขอมล คอลมน

ตารางท 5.10 แสดงรปแบบคำาศพทพนฐานของโมเดลเชงสมพนธ    คณสมบตของรเลชนมดงตอไปน

1. ชองแตละชองของตารางจะเกบขอมลเพยงคาเดยว

2. ขอมลทอยในคอลมนเดยวกนจะตองมชนดขอมลเปนแบบเดยวกนเชน คอลมนรหสคนงานจะตองมขอมลทเปน

ตวเลขทเปนรหสคนงานเทานน

3. แตละคอลมนจะตองมชอคอลมนทแตกตางกนและการเรยงลำาดบของคอลมนกอนและหลงไมถอวาสำาคญ

4. ขอมลแตละแถวของตารางจะตองแตกตางกน และการเรยงลำาดบของแถวไมถอวาสำาคญ

    ตวอยาง รเลชนดงรปเปนการแสดงรเลชนคนงานในบรษทรบเหมากอสรางแหงหนง ซงประกอบดวยชอ แอดทรบ

วทตางๆ คอรหสคนงาน ชอคน อตราคาแรงตอชวโมง ประเภทความชำานาญ รหสผควบคม จำานวนของ แอททรบวทในร

เลชนเรยกวา ดกร (Degree) ของรเลชน ดงนนจากตวอยางรเลชนคนงานจะมดกรเปน 5 สำาหรบจำานวนทพเพลทม

อยในรเลชนหนง จะเรยกวา Cardinality หรอจำานวนแถวของขอมลในรเลชนนนเองทวไปแลวคาของคารดนลลตจะ

สามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลาเนองจากอาจมการเพมเตมหรอลบแถวขอมลใน รเลชนไดตลอด แตคาของดกรมก

จะไมมการเปลยนแปลง รปแบบทใชแทนรเลชนจะสามารถเขยนแทนดวยสญลกษณขอความไดดงน คนงาน ( รหสคน

งาน, ชอคนงาน, อตราคาแรงตอชวโมง, ประเภทความชำานาญ, รหสผควบคม ) นนคอจะตองมชอรเลชนแลวตามดวย

ชอของแอททรบวทตางๆทอยภายใน วงเลบ

 Page | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |

โดเมน ( Domain )        คกลมของขอมลทงหมดทเปนไปไดของแอททรบวทหนงๆ โดเมนสองโดเมนจะเปนโดเมนเดยวกนถาสองโดเมนนนม

ความหมายเหมอนกน ดงนนแอททรบวทชอคนงานและแอททรบวทประเภทความชำานาญจะเปนแอททรบวททมาจาก

โดเมนตางกน ถงแมวาแตละแอททรบวทจะประกอบดวยกลมของตวอกขระเหมอนกน เนองจากโดเมนของชอ คนงาน

และโดเมนของประเภทความชำานาญจะมความหมายตางกน แตพจารณาแอททรบวทรหสผควบคมและ แอททรบวทรหส

คนงาน จะเปนแอททรบวททมาจากโดเมนเดยวกน เนองจากโดเมนของสองแอททรบวทประกอบดวยขอมลทเปนรหส

ของคนงานเหมอนกน

คาวาง (Null Values )

ถามแอ ททรบวทใดไมมคาขอมลเกบอย จะเรยกวาแอททรบวทนนมคาวางเกบอย ตวอยางเชนคนงานบางคนในรเลชน

คนงานจะไมมใครเปนผควบคม นนคอไมมขอมลรหสผควบคมอยในระเบยนของคนงานบางคน ซงเปนสงทเปนไปไมได

หรอบางกรณทเรายงไมทราบคาขอมลทจะตอง ใสลงไปในแอททรบวทของระเบยนหนงๆ กสามารถทำาไดโดยไมตองใส

คาอะไรไวในแอททรบวทของระเบยนนนซงกคอ คาวางนนเองแตคาวางนจะไมใชชองวาง (Blank) หรอ 0 มนเปนเพยง

การไมรหรอยงไมพรอมทจะใสขอมลอะไรลงไปในแอททรบวท นน ซงในตอนหลงเราอาจจะกลบมาใสใหมกได

คยหลก (Primary Key)

จากรเลชนคนงานจะพบวาแตละแถวของรเลชนคนงานจะแสดงถงขอมลของคนงาน โดย 1 แถวจะแทนขอมลคนงาน

1 คน ดงนนถามแอททรบวทหรอกลมของแอททรบวทใดทมขอมลไมซำากนเลย ( uniqueness ) และ แอททรบวทนน

สามารถใชเจาะจงถงแถวของคนงานคนใดคนหนงได เราเรยกแอททรบวทนน ในบางครงอาจเรยกสนๆวา คยหลก

ตวอยางเชน รหสคนงาน

คณสมบตของคยหลก

1. ขอมลของแอททรบวทมความเปนหนงเดยว (Uniqueness) กลาวคอทกแถวของตารางจะตองไมมขอมลของ

แอททรบวททเปนคยหลกซำากนเลย

2. ตองประกอบดวยจำานวนแอททรบวททนอยทสด (Minimally) ทจะสามารถใชเจาะจงหรออางองถงแถวใดแถวหนง

ในรเลชนไดตวอยางเชน ในรเลชนคนงานจะมแอททรบวทรหสคนงาน ทมขอมลรหสคนงานทไมซ ำากนเลย เราสามารถใช

ขอมลรหสคนงานนเจาะจงถงแถวขอมลของคนงานคนใดคนหนงได เชนการระบถงรหสคนงาน 2521 จะหมายถงการ

อางถงขอมลของคนงานในแถวท 2 ซงเปนขอมลของคนทชอ พเชฏ มากม ทเปนชางปนนนเอง ดงนน แอททรบวท

รหสคนงานจะสามารถใชเปนคยหลกของรเลชนคนงานได

    จากร เลชนขางตน ถาถามวากลมของแอททรบวทรหสคนงาน และชอคนงานจะสามารถใชรวมกนเปนคยหลกของร

เลชนไดหรอไม ซงหากพจารณาคณสมบตในขอทสองของของคยหลก จะพบวาคยหลกนนตองประกอบดวยจำานวน

แอททรบวททนอยทสดทสามารถ ใชเจาะจงแถวขอมลแถวใดแถวหนงไดและในท นจะเหนวาเฉพาะแอททรบวทรหสคน

งานเพยงแอททรบวทเดยว กสามารถใชเจาะจงถงแถวขอมลคนงานคนใดคนหนงไดแลว ดงนนคยหลกสำาหรบ รเลชน

คนงานจงตองเปนรหสคนงานเทานน

ตารางท 5.11 ตวอยางรเลชนตางๆทมในฐานขอมลของบรษทรบเหมากอสราง

     หมายเหต: อตราโบนสในรเลชนความชำานาญใชในการคดคาแรงนอกนอกเวลา จะหมายถงจำานวนเทาของ อตรา

คาแรงปกต/ช.ม. ถาคนงานมจำานวน ช.ม.การทำางานทงหมดเกนกวาจำานวน ช.ม. ทตองทำาเปนอยางตำา

    นอกจากคยหลกทไดรจกแลวยงมคยรปแบบอนอกททจะกลาวถง แตกอนอนจะขอยกตวอยางฐานขอมลของบรษท

รบเหมากอสรางแหงหนง ซงประกอบดวยรเลชนตางๆ ทมความสมพนธกน ดงรป และเปนตวอยางรเลชนทจะใชในการ

อธบายรปแบบของคยแบบอนๆ ทควรรจกตอไป

    รเลชนการทำางานเปนรเลชนทแสดงใหเหนการทำา งานแตละคนวาไดรบการกำาหนดใหไปทำางานยงสถานท กอสราง

แหงใดบาง เรมทำางานตงแตวนทเทาไรและมจำานวน ช.ม. ทงหมดททำาเทาไร ซงคนงานแตละคนเมอทำางาน ณ ทแหง

หนงเสรจแลว กอาจถกกำาหนดใหไปทำายงทอนตอไดอก ดงนนแอดทรบวทรหสคนงานจงสามารถมขอมลรหส คนงานท

ซำากนได รหสคนงานเพยงอยางเดยวจงไมสามารถใชเปนคยหลกของรเลชนได เนองจากถามการระบรหส คนงาน

2521 จะไมทราบวาเปนการอางถงแถวขอมลแถว 2, 4 หรอ 5 กนแน แตจากขอกำาหนดของบรษททตองการเกบ

ขอมลสรปการทำางานของคนงานแตละคน วาเรมทำางานในสถานทกอสรางแหงหนงๆ ตงแตวนทเทาไร และใชเวลาใน

การทำางานในสถานทกอสรางแหงนนทงหมดกชวโมงจงเสรจ ซงจะไมมกรณทคนงานไปทำางานยงสถานทกอสรางแหงท

เคยทำามาแลวอก เปนครงทสอง ดงนนขอมลของแอททรบวททงสองรวมกนเปนคยหลกของรเลชนได เพอใชเจาะจง

แถวของขอมลแถวใดแถวหนงของรเลชน เชนคนงานรหส 2521 ททำางานทสถานทกอสรางรหส 450 จะปรากฎอย

เพยงแหงเดยวในรเลชนและจะหมายถงการเจาะจงถงขอมลในแถวท 4 ของรเลชน เราเรยกคยหลกทประกอบดวย แอท

ทรบวทมากกวาหนงแอททรบวทวา Composite Key

    รเลชนทวไป อาจพบวามแอททรบวท หลายแอททรบวททมคณสมบตทสามารถเลอกขนมาเปนคยหลกได จะเรยกวา

กลมแอททรบวทเหลานวา Candidate Key เชนจากตวอยางรเลชนคนงานจะมคยคแขง 2 คยไดแกรหส คนงานและ

ชอคนงาน ถาสมมตวาแอททรบวทชอคนงานมขอมลทไมซำากนเลย ดงนนเราสามารถทจะเลอกใหรเลชนมคยหลกเปน

รหสคนงาน หรอคนงานอยางใดอยางหนงได ถาเราเลอกใหรหสคนงานเปนคยหลกของรเลชน คยคแขง ทเหลอคอคน

งานกจะกลายเปน Alternate Key ไป แตถาเราไมสามารถรบประกนไดวาชอคนงานจะไมซำากน ถามชอของคนใดทซำา

กนเกดขน กจะไมสามารถใชชอคนงานเปนคยคแขงได ดงนนรเลชนคนงานนกจะมคคแขงเพยงตวเดยวคอรหสคนงาน

ทเลอกใหเปนคยหลกของรเลชน

    กลาวโดยสรปแลวคยหลกจะหมายถงคยคแขงทถกเลอกใหเปนคยหลกของรเลชน สวนคยคแขงตวอนๆ (ถาม) กจะ

กลายเปนคยสำารองไป

สามารถสรปคยหลกของรเลชนตางๆในรป 3 ในรปแบบดงน

สามารถสรปคยหลกของรเลชนตางๆในรป 3 ในรปแบบดงน

คนงาน (รหสคนงาน, ชอคนงาน, อตราคาแรงตอ ช.ม., ประเภทความชำานาญ, รหสผควบคม)

การทำางาน (รหสคนงาน, รหสสถานทกอสราง, วนทเรมทำางาน, จำานวน ช.ม. ทงหมดททำา)

สถานทกอสราง (รหสสถานทกอสราง, ทอยสถานทกอสราง, ประเภทสถานทกอสราง)

ความชำานาญ ( ประเภทความชำานาญ, อตราโบนส, จำานวนชวโมงขนตำา)

คยนอก(Foreign Key)

     นอกจากคยหลกทไดรจกแลว ยงมคยอกแบบทมความสำาคญเชนกน ซงเปนคยทใชแสดงความสมพนธระหวางรเลชน คยนนไดแก คยนอก (Foreign Key)

คณลกษณะของคยนอกจะมดงน

1. แอททรบวทหรอกลมของแอททรบวททอยในรเลชนหนงๆ ทคาของแอททรบวทนนไปปรากฏเปนคยหลกในอกรเล

ชน( หรออาจเปนรเลชนเดมกได)

 

 

2. คยนอกเปรยบเสมอนกาวเชอมขอมลในรเลชนหนงกบอกรเลชนหนง ซงเปนการสรางความสมพนธระหวางรเลชน

ตวอยางเชนแอททรบวทประเภทความชำานาญ จะเปนตวเชอมความสมพนธระหวางรเลชนคนงานกบรเลชนความ

ชำานาญ และรหสสถานทกอสรางกจะเปนตวเชอมความสมพนธระหวางรเลชนสถานทกอสราง

3. คยนอก และคยหลกของอกรเลชนทมความสมพนธกนจะตองอยภายใตโดเมนเดยวกน และคยนอกไม จำาเปนตอง

มชอเหมอนกบคยหลกของอกรเลชนทมความสมพนธกน

เชน ถาอางถงรหสคนงาน 2521 จะหมายถงคนงานทชอพเชฏ มากม เปนชางปน และมรหสผควบคมคอ 2522 ซงถา

อยากทราบวารหสผควบคม 2522 นเปนใคร กจะนำารหสผควบคม 2522 นไปคนหาในรเลชนคนงานเดมอกทมรหสคน

งานเปน 2522 กจะพบวาคอนายดวง เกอกนซงเปนชางปนเหมอนกน

ตารางท 5.13 รปแสดงตวอยางรเลชนคนงานทมคยนอกและคยมชอตางกนแตทงคอยในโดเมนเดยวกน

4. รเลชนหนงๆอาจจะมคยนอกอยหรอจะไมมกได แตทกๆรเลชนจะตองมคยหลกเสมอ

คนงาน (รหสคนงาน, ชอคนงาน, อตราคาแรงตอ ช.ม., ประเภทความชำานาญ, รหสผควบคม) คยนอก : ประเภทความชำานาญ ทใชอางถงรเลชนความชำานาญ รหสผควบคม ทใชอางถงรเลชนคนงาน

การทำางาน ( รหสคนงาน, รหสสถานทกอสราง, วนทเรมทำางาน, จำานวน ช.ม. ทงหมดททำา) คยนอก : รหสคนงาน ทใชอางถงรเลชนคนงาน รหสสถานทกอสราง ทใชอางถงรเลชนสถานทกอสราง

สถานทกอสราง (รหสสถานทกอสราง, ทอยสถานทกอสราง, ประเภทสถานทกสราง) ความชำานาญ (ประเภทความชำานาญ, อตราโบนส, จำานวนชวโมงขนตำา)

      การบรหารระบบฐานขอมลจำาเปนจะตองอาศยการจดการทดเขามาชวยโดยทองคการจะตองสรางสภาพ แวดลอมท

เอออำานวยยตอการสรางฐานขอมล มการวางรปแบบฐานขอมลตามหลกตรรกะ สรางขอระเบยบวยในการใชฐานขอมล

วธ และศกษาเครองมอ เทคนคในการสรางฐานขอมล รวมถงแนวความคดในการเปลยนแปลงขอมลในอนาคต

การบรหารฐานขอมลจะประสบผลสำาเรจไดจะตองประกอบดวยปจจยตางๆ หลายประการ ดงรป

 

รปท 5.21 แสดงสวนประกอบหลกของฐานขอมลภายใตสภาพแวดลอม

1. การบรหารขอมล (Data administration) ระบบฐานขอมลจะตองไดรบการยอมรบจากองคการโดยมการ

สนบสนนดานการจดการ และการวางแผนเกยวกบสารสนเทศจากผบรหารระดบสงจะตองมการกำาหนดนโยบาย และ ม

ผรบผดชอบโดยตรง หลกสำาคญของการบรหารขอมลจะตองถอวาขอมลเปนสงทจำาเปน และสำาคญกบทกหนวยงาน

โดยไมผกขาดกบงานใดงานหนง เชน งานทางดานบญช ทางดานการเงน การวเคราะหตลาดการผลต การพยากรณ

และการควบคม จะตองวางแผนใหขอมลตางๆ เหลานสามารถใชรวมกนเพอการตดสนใจ ดงนนองคการจะตองกำาหนด

นโยบายฐานขอมลทชดเจน มการกำาหนดสทธ มาตรฐาน และการกระจายขอมลไปทกหนวยงานขององคการ

2. การวางแผนและวธการสรางแบบจำาลอง (Data Planning and Modeling Methodology) ขนแรกหาก

องคการตดสนใจวาจะใชระบบฐานขอมล องคการจะตองมการสำารวจความตองการสารสนเทศของทกหนวยงาน เพอ

วางแผนเกยวกบฮารดแวร และซอฟตแวรทตองใช และพจารณาเกยวกบงบประมาณทเหมาะสมรวมทงจะตองม ผ

เชยวชาญระบบฐานขอมล เพอทจะทดลองสรางแบบจำาลองของระบบฐานขอมลวาควรจะออกแบบฐานขอมลอยางไร

เชน ในลกษณะงานโครงสรางแบบลำาดบขน โครงสรางแบบเครอ หรอโครงสรางแบบสมพนธ

3. การจดการและเทคโนโลยฐานขอมล (Database Technology and Management) องคการจะตองมการ

ฝกฝนพนกงานใหรจกการจดการขอมล และนำาเทคโนโลยมาประยกตใชงาน เชน นำาอปกรณสอสารมาตอพวงกบเครอง

คอมพวเตอรเพอทำาหนาทในการการจา ยขอมลจากแหลงหนงไปยงอกแหลงหนง โดยเฉพาะในปจจบน

อนเตอรเนต(Internet) ไดเขามามบทบาทในเรองของฐานขอมลมากขน ดงนนองคการจะตองรจกใชเทคโนโลยสมย

ใหม เพอชวยในการสรางศกยภาพในการจดการมากขน

4. ผใช (User) ภายในองคการจะตองรบรเกยวกบนโยบายการใชฐานขอมล สทธทตนเองสามารถใชไดรวมถงการ

เรยนรวธการใชซอฟตแวรใหมๆ ทจะมาชวยเพมประสทธภาพในการทำางาน

แนวโนมการพฒนาฐานขอมล

     การ ทเทคโนโลยของฐานขอมลมการพฒนาการไมหยดยง เปนธรรมดาอยแลวทผจดการระบบสารสนเทศตอง

พจารณาเลอกระบบ คอมพวเตอรทมหลากหลายรปแบบ เชน จะเลอกเปนมนคอมพวเตอรทเปนยนกซดหรอ AS/400

หรอวาใชเครอขายพซเนตเวรคหรออาจเปนเครองเมนเฟรม เลอกใชระบบฐานขอมลทเปน Stand A lone หรอใชฐาน

ขอมลระบบเครอขาย จนถงวนนเมอมโปรแกรมฐานขอมลออกวางจำาหนายในตลาดมากขนผใช (Use) สามารถทจะ

ออกแบบระบบฐานขอมลขององคกรตนไดโดยผานระบบ GUI (Graphical user interface) และ Tool สำาเรจรป

ซงเปนเครองมอทผผลตใหพรอมไวใหเพอการสรางระบบฐาน ขอมลในลกษณะทผใชสามารถสรางหนาจอ หรอฟอรม

สำาหรบปอนขอมลในสารสนเทศทตองการ และสราง Report ไดตรงกบความตองการของหนวยงานตางๆในองคการ

ได

สรป       การจดการฐานขอมล เปนกลยทธหนงในการบรหารองคการ ทงนเพราะวาสารสนเทศจะเปนประโยชนตอ องคการใน

การตดสนใจเพอการแขงขน ดงนนองคการในปจจบนจงใหความสำาคญตอสารสนเทศเพมขน

   การจดการขอมล (Data Management) ขอมลเปนขอเทจจรงทเกดขนของกจกรรมใดกจกรรมหนงในแตละ

วน ดงนนปรมาณขอมลกมเพมขนตลอดเวลา องคการจงตองมนโยบายในการจดการกบขอมลตางๆ ทรวบรวมมาแลว

นำามาสรางเปนฐานขอมลเพอลดการซำาซอน หรอความขดแยงของขอมล ฐานขอมลประกอบดวยแฟมขอมล (File)

รายการ (Record) ฟลด (Field) ไบตหรอตวอกษร (Byte or Character) และบต (Bit) ซงเปนหนวยทเลกทสด

   ประเดนหลกในการบรหารขอมล คอ 1. ความสามารถในการเขาถงขอมล (Access) 2. จะตองมระบบรกษาความ

ปลอดภยของขอมล (Security) 3. สามารถเปลยนแปลงแกไขไดในอนาคต (Edit) 4. ขอมลทจดเกบอาจจะตองแบง

เปนสวนหรอสรางเปนตารางเพองายตอการปรบปรง (Update) สวนตอประสานงานผใช (User interface) หมาย

ถง อปกรณทชวยใหผใชสามารถตดตอสอสารกบเครองคอมพวเตอรได

    การจดแฟมขอมล (File management) เดมจะมการจดแฟมในลกษณะอสระ (Conventional file) ของ

แตละหนวยงาน จงทำาใหเกดการซำาซอนของขอมล การจดการแฟมขอมลจะตองพจารณาถง 1. การวางแผนถงการ

บรหารแฟมขอมล ซงจะตองทราบรายละเอยดของขอมลทตองการ 2. การแบงประเภทของแฟมขอมลซงสามารถแบง

ไดเปนแฟมขอมลหลก (Master file) และแฟมรายการปรบปรง (Transaction file) และ 3. การจดระเบยบแฟม

ขอมล (File organization) ซงสามารถจดไดดงน 1 การจดระเบยบแฟมขอมลแบบตามลำาดบ (Sequential file)

2. การจดระเบยบแฟมขอมลแบบตรงหรอแบบสม (Direct random file organization)

      วธการประมวลผล (Processing technique) สามารถทำาไดหลายวธ เชน 1. การประมวลแบบชด

(Batch processing) 2. การประมวลผลแบบโตตอบ (Interactive) และ 3. การประมวลผลแบบออนไลน

(Online processing)

     การจดการฐานขอมลจะมสวนประกอบทสำาคญอย 3 สวน คอ 1. ภาษาคำานยามของขอมล (Data definition

language) 2. ภาษาการจดการขอมล (Data manipulation language) 3. พจนานกรมขอมล (Data dictionary)

    ขอดของการจดการฐานขอมล 1. ลดความยงยาก 2. ลดความซำาซอน 3. ลดความสบสน 4. ลดคาใชจายในการ

บำารงรกษา 5. มความยดหยนในการขยายฐานขอมล 6. การเขาถงฐานขอมล และความสะดวกในการใชสารสนเทศเพม

ขน

    ขอเสย 1. มคาใชจายเกยวกบผเชยวชาญระบบฐานขอมล 2. คาใชจายเกยวกบการสรางฐานขอมล 3. การเพม

อปกรณใหใหญขน 4. คาใชจายทางดานโปรแกรมประยกต

    อปสรรคในการพฒนาฐานขอมล 1. ความผดพลาดจากการปอนขอมล 2. การสราแฟมขอมลทำาไดยาก 3. ใน

เรองของการกษาความปลอดภยของขอมล

การออกแบบฐานขอมล สามารถออกแบบได 3 วธ คอ 1. รปแบบขอมลแบบลำาดบขน (Hierarchical data

model) 2. รปแบบขอมลแบบเครอขาย (Network data model) 3. รปแบบความสมพนธขอมล (Relation data model)

    การบรหารฐานขอมล (Database Management) ภายในองคการจะประสบผลสำาเรจจะตองพจารณา

ปจจย ดงน 1. การบรหารขอมล (Data administration) 2. การวางแผนขอมลและวธการสราตวแบบ (Data

planning and modeling methodology 3. การจดการและเทคโนโลยฐานขอมล (Database technology

and management) 4. ผใช (User)

 Page | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |