kİmyasallar yÖnetİmİ mevcut durum...kalıcı organik kirleticiler (koklar) • kalıcı organik...
TRANSCRIPT
KİMYASALLAR YÖNETİMİMEVCUT DURUM
Bursev DOĞAN ARTUKOĞLU – Şb.Md.V.
Sunum İçeriği
• Zararlı Kimyasallar / Etkileri
• Kimyasallara İlişkin Uluslararası Sözleşmeler / Mevzuat
• Kalıcı Organik Kirleticiler
• Yürütülen Çalışmalar
Günlük Hayatta Kimyasallar
Çevresel Zararların Etkileri
Kimyasallar – Sözleşmeler / Mevzuat
Rotterdam Sözleşmesi Kabul Tarihi: 1998 Yürürlüğe giriş tarihi24 Şubat 2004 161 Taraf
Stockholm Sözleşmesi Kabul Tarihi: 2001 Yürürlüğe giriş tarihi17 Mayıs 2004 184 Taraf
Minamata Sözleşmesi Kabul Tarihi: 2013Yürürlüğe giriş tarihi16 Ağustos 2017116 TarafTürkiye
Taraf olma tarihi: 20 Aralık 2017
TürkiyeTaraf olma tarihi: 12 Ocak 2010
TürkiyeTaraf olma tarihi: -
Kapsam: Yasaklanmış veya ciddi şekilde kısıtlanmış kimyasallarHükümler:-İhracat / ithalat için ön bildirimli kabul prosedürü-Potansiyel olarak tehlikeli kimyasallar hakkında bilgi alışverişi
Kapsam: Kalıcı Organik Kirleticiler (KOK)Hükümler:-Azaltım-Kısıtlama-Azaltım ve Eliminasyon
Kapsam: Cıva / Bazı cıva bileşikleriHükümler:-Cıvalı ürün/atık-Emisyon ve salım-Altın madenciliği
Basel Sözleşmesi Kabul Tarihi: 1989 Yürürlüğe giriş tarihi5 Mayıs 1992 187 TarafTürkiyeTaraf olma tarihi: 20 Eylül 1994
Kapsam: Zararlı atıklar ve diğer atıklarHükümler:-Üretimin en aza indirilmesi-Çevreye duyarlı yönetimin teşvik edilmesi-Sınıraşan hareketleri kontrol etme koşulları ve prosedürü
Sözleşmeler - Sinerji
Rotterdam Sözleşmesi / İthalat-İhracat TüzüğüYürütülen Çalışmalar
Bazı Zararlı Kimyasalların İhracatı ve İthalatı Hakkında Yönetmelik Taslağı
Minamata Sözleşmesi / Cıva TüzüğüYürütülen Çalışmalar
REGULATION (EU) 2017/852 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCILof 17 May 2017on mercury, and repealing Regulation (EC) No 1102/2008
https://civasizturkiye.com
Cıva Hakkında Yönetmelik Taslağı
Stockholm Sözleşmesi / POPs TüzüğüYürütülen Çalışmalar
www.kalicikirleticiler.com
Kalıcı Organik Kirleticiler (KOKlar)
• Kalıcı Organik Kirleticiler (KOKlar);
• Sınır-aşan taşınma,
• Kalıcılık,
• Biyobirikim, ve
• Toksik,
• özellik gösteren sentetik ve genellikle halkalı organik ve halojenli moleküllerdir.
Bu özelliklerin bir araya gelmesi KOKlarıküresel bir sorun haline getirmiştir.
KOK’ların Doğada Taşınımı
KOK’lar antropojenik kimyasallardır. Yani, Doğada karşımıza çıkan KOKların tamamı insan ürünüdür.
KOK’ların Sağlık Üzerine Etkileri
KOK bileşikleri üzerinde uzun yıllardırgerçekleştirilen in vivo ve in vitro toksisiteçalışmalarından elde edilen sonuçlara görebu bileşiklerin olumsuz sağlık etkilerini;
• Cilt toksisitesi (klorakne gibi), • Bağışıklık toksisitesi, • Üreme ve gelişme üzerine olumsuz
etkiler, • Teratojenik etki, • Endokrin yıkımı,• Kanserojen etki
şeklinde sıralamak mümkündür.
Zehirlenme öncesi 3 ay sonra 4 yıl sonra
KOK’lara İlişkin Yürütülen Projeler
Mevcut KOK Stoklarının Ortadan Kaldırılması ve İstenmeden Yapılan Salınımlarının Azaltılması Projesi Proje Hazırlama Hibesi(2013-2014)
2014-2016
KOK Stoklarının Ortadan Kaldırılması ve KOK’ların İstenmeden Yapılan Salınımlarının Azaltılması Projesi (2015-2020) (UNIDO –UNDP)
2016-2019
HBCDD Projesi (EPS ve XPS köpüğü üreten endüstrilerde çevre performansının geliştirilmesine yönelik bir ön değerlendirme projesi) (UNIDO) (2019-2023)
2019-2021
Kalıcı Organik Kirleticilere ilişkin AB Tüzüğü’nün Uygulanması Projesi (2013-2015)
Kalıcı Organik Kirleticilerle (KOK) Kirlenmiş Sahaların Tespiti ve İyileştirilmesi Projesi(2019-2021)
KOK Stoklarının Ortadan Kaldırılması ve KOK’ların İstenmeden Yapılan Salımlarının Azaltılması
Projesi https://kalicikirleticiler.com
Destek
GEF
Proje Dönemi
( 2015 – 2019 )
Uygulayıcı
TC
UNIDO
UNDP
Bileşen 1: Mevcut
KOK
Stoklarının
ve
Atıklarının
Bertaraf
Edilmesi
Bileşen 2: PCB
Stoklarının
Çevreyle
Uyumlu
Etkin
Yönetimi için
Planlama
Yapılması
Bileşen 3: İstenmeden
Üretilen KOK
Salımlarının
Azaltılması
Bileşen 4: KOK’larla
Kontamine
Olmuş
Sahaların
Yönetimi
Bileşen 5: KOK’lar ve
Çevreyle Uyumlu
Kimyasal
Yönetimi için
Kurumsal ve
Düzenleyici
Kapasitenin
Güçlendirilmesi
UNDP UNDPUNIDO
KOK Stoklarının Ortadan Kaldırılması ve KOK’ların İstenmeden Yapılan Salımlarının Azaltılması
Projesi https://kalicikirleticiler.com
Destek
GEF
Proje Dönemi
( 2015 – 2019 )
Uygulayıcı
TC
UNIDO
UNDP
Bileşen 1: Mevcut
KOK
Stoklarının
ve
Atıklarının
Bertaraf
Edilmesi
Bileşen 2: PCB
Stoklarının
Çevreyle
Uyumlu
Etkin
Yönetimi için
Planlama
Yapılması
Bileşen 3: İstenmeden
Üretilen KOK
Salımlarının
Azaltılması
Bileşen 4: KOK’larla
Kontamine
Olmuş
Sahaların
Yönetimi
Bileşen 5: KOK’lar ve
Çevreyle Uyumlu
Kimyasal
Yönetimi için
Kurumsal ve
Düzenleyici
Kapasitenin
Güçlendirilmesi
UNDP UNDPUNIDO
Kalıcı Organik Kirleticilerle (KOK) Kirlenmiş Sahaların Tespiti ve İyileştirilmesi Projesi
Destek
EU
TC
Proje Dönemi
( 2019 – 2022 )
Uygulayıcı
IPA
UNDP
Bileşen 1:
KOK’larla kirlenmiş sahaların yönetimine ilişkin kurumsal kapasitenin artırılması
Bileşen 2:
KOKlarla kirlenmiş sahaların tespiti, sınıflandırılması ve Kirlenmiş Sahalar Bilgi Sisteminin (KSBS) KOKları izleyecek şekilde güncellenmesi
Bileşen 3:
Kirlenmiş Sahaların iyileştirilmesiyle ilgili uygulamaya yönelik ulusal kapasitenin güçlendirilmesi (Pilot uygulama ve Yardım Masası kurulumu)
UNDP AB
Çevre Yönetimi Genel MüdürlüğüKimyasallar Yönetimi Dai. Bşk.Öncelikli Kimyasalların Yönetimi Ş[email protected]