kn tẬp ĐỌc lớp 2

Một số kinh nghiệm trong việc rèn đọc cho học sinh lớp 2A1 Trường Tiểu học Thúy Lĩnh GV: Trần Bích Thảo

MỤC LỤCNội dung Trang

A. PHẦN MỞ ĐẦU 2

I. LY DO CHON ĐÊ TAI: 2

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: 4

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: 4

IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM: 4

V. PHẠM VI VA KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU: 4

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 4

B. NỘI DUNG 5

CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐÊ VÊ CƠ SỞ LY LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN: 5

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 5

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 11

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VẤN ĐÊ NGHIÊN CỨU 16

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CỤ THỂ 18

Biện pháp thứ nhất: Khảo sát phân loại học sinh qua từng giai đoạn: 18

Biện pháp thứ hai: Chuẩn bị chu đáo cho giờ học 19

Biện pháp thứ ba: Giáo viên cân đọc mâu diễn cảm: 20

Biện pháp thứ tư: Cách hương dân học sinh tim hiêu nghia cua từ, ngư: 23

Biện pháp thứ năm: Ren ky năng đọc ngăt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh: 25

Biện pháp thứ sáu: Sư dung linh hoạt tro chơi học tâp: 27

CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ 30

C. KẾT LUẬN 31

I. BAI HOC KINH NGHIỆM: 32

II. ĐÊ XUẤT – KHUYẾN NGHỊ: 33

PHỤ LỤC: MỘT SỐ GIÁO ÁN MINH HOA 35

TAI LIỆU THAM KHẢO 41

1


A. PHẦN MỞ ĐẦUI. LY DO CHON ĐÊ TAI:

1. Cơ sơ ky luân

Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát

triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, góp

phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bước đầu xây dựng tư

cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.

Trong chương trình tiểu học môn Tiếng Việt giữ một vị trí đăc biệt quan trọng. Đó là

môn học có chức năng “kep” (vưa là môn công cụ, vưa là môn khoa học). Mục tiêu của

môn Tiếng Việt ở trường tiểu học nhằm: Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử

dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt

động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác

của tư duy. Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu

biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước

ngoài. Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu

đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ

nghĩa.”

Tập đọc là một phân môn có vị trí hết sức quan trọng trong môn tiếng Việt nhất là

trong giai đoạn bùng nổ thông tin hiện nay. Đọc thông viết thạo là một yêu cầu đăt ra với

bất cứ học sinh tiểu học nào, ngay tư những ngày đầu tiên đến trường các em đã phải học

đọc măc dù ở giai đoạn này việc đọc của các em mới chỉ dưng lại ở mức độ nhận diện kí

hiệu chữ viết và giải mã bằng âm thanh song đây là một giai đoạn rất quan trọng bởi đó là

giai đoạn học sinh phải học để đọc và làm nền tảng cho những giai đoạn tiếp theo, giai

đoạn đọc để học. Càng về sau yêu cầu đăt ra trong việc đọc càng được nâng cao, tư việc

đọc để hiểu được nội dung văn bản đến việc phát triển kĩ năng đọc diễn cảm. Dạy học tập

đọc ở Tiểu học là một việc làm hết sức có ý nghĩa trong việc hình thành và phát triển kĩ

năng đọc cho học sinh, nó khẳng định sự cần thiết cho việc hình thành và phát triển một

cách có hệ thống và có kế hoạch năng lực đọc cho học sinh.Thông qua phân môn Tập đọc 2


mà trau dồi vốn Tiếng Việt, vốn học văn và phát triển tư duy, mở rộng vốn hiểu biết của

học sinh về cuộc sống. Bồi dưỡng tư tưởng tình cảm trong sáng, yêu cái đẹp, cái thiện, có

thái độ ứng xử tốt trong cuộc sống, yêu tiếng Việt. Bên cạnh đó theo quan điểm tích hợp

các bài tập đọc con có nhiệm vụ cung cấp ngữ liệu để hình thành và phát triển các ky năng

khác được quy định trong chương trình. Các bài tập đọc đã trở thành nguyên liệu để các

phân môn khác như: Tập làm văn – Kể chuyện – Luyện tư và câu khai thác. Chính vì vậy

việc dạy phân môn Tập đọc chiếm một vị trí hết sức quan trọng. Nó làm nong cốt xuyên

suốt toàn bộ chương trình Tiểu học nói chung và môn Tiếng Việt nói riêng.

2. Cơ cơ thưc tiễn:

Tư nhiều năm nay Bộ giáo dục và đào tạo đã liên tục chỉ đạo đổi mới phương pháp song

sự chuyển biến trong phương pháp dạy học của giáo viên đang con chậm. Kiểu dạy học

thuyết giảng đã trở thành nếp nghĩ, nếp làm của nhiều giáo viên trong nhà trường. Thực

hiện dạy Tập đọc theo phương pháp mới đoi hoi giáo viên phải tư bo một số thói quen

không thích hợp như: Tham giảng bài, nói dài dong. Ngại sử dụng phương tiện dạy học,

bệnh nói nhiều, dàn trải. Trong thực tế giảng dạy việc tổ chức cho học sinh đọc tư, đọc câu,

đọc đoạn là rất phù hợp với lớp 2, 3. Tuy nhiên do giáo viên thiếu linh hoạt trong quá trình

giảng dạy, ky năng đọc của học sinh con chậm. Việc luyện đọc tư khó – giảng tư của giáo

viên con nhiều bất cập, nên giờ học đã kết thúc mà có khi học sinh chưa được tìm hiểu cái

hay, cái đẹp, cái dí dom trong nội dung bài tập đọc hoăc giáo viên tham nói, tham giảng tư

dài dong mà học sinh không được luyện đọc bài. Được trực tiếp giảng dạy và qua dự giờ

đồng nghiệp tôi nhận thấy tình trạng này diễn ra không phải là ít. Người giáo viên cần làm

gì? Làm như thế nào? để tiết học nhẹ nhàng, đem lại hiệu quả cao trong giảng dạy Tập đọc

là điều tôi con băn khoăn, trăn trở. Thông qua giảng dạy tôi đã tìm toi, học hoi kinh nghiệm

đồng nghiệp và một phần những việc làm mà bản thân đã khám phá ra trong giảng dạy với

một mong muốn tìm ra các biện pháp rèn đọc cho học sinh lớp 2 để nâng cao hiệu quả giờ

tập đọc. Đây chính là lí do khiến tôi chọn đề tài “Một số kinh nghiệm trong việc ren đọc

cho học sinh lơp 2” để nghiên cứu trong năm học này.

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: 3


- Qua đề tài này, tôi muốn góp phần nho vào việc nâng cao chất lượng dạy học môn Tập

đọc, để tìm ra phương pháp giúp giáo viên rèn luyện cho học sinh lớp 2 đọc tốt hơn,

qua đó tưng bước nâng cao năng lực đọc đúng, đọc hay, đọc diễn cảm của mỗi học sinh.

- Tìm hiểu yêu cầu nhiệm vụ và thực trạng dạy học của phân môn Tập đọc ở lớp 2.

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

- Chương trình môn Tập đọc lớp 2.

- Phương pháp dạy Tập đọc lớp 2.

IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM:

- Học sinh lớp 2A1 và học sinh khối 2 – Trường Tiểu học Thúy Lĩnh, Quận Hoàng

Mai, Hà Nội.

V. PHẠM VI VA KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU:

- Tôi nghiên cứu đề tài này tư tháng 9/2013 đến tháng 5 năm 2014 tại Trường Tiểu học

Thúy Lĩnh

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

1. Nghiên cứu tài liệu: Đọc tài liệu và sách tham khảo.

2. Khảo sát thực tế: - Dự giờ thăm lớp.

- Khảo sát tình hình thực tế.

3. So sánh đối chiếu.

4. Phương pháp thực hành.

B. NỘI DUNG CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐÊ VÊ CƠ SỞ LY LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN:

4


I. CƠ SỞ LY LUẬN:

1. Môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học

Tiếng Việt ở Tiểu học là một môn học độc lập. Nhiệm vụ chủ yếu của bộ môn Tiếng

Việt ở Tiểu học là cung cấp cho học sinh những hiểu biết sơ giản về Tiếng Việt để trên cơ

sở đó, các em có khả năng sử dụng một cách hiệu quả Tiếng Việt trong hoạt động học tập

và sinh hoạt, đồng thời giúp các em rèn luyện và phát triển tư duy. Hay nói cách khác, qua

việc học Tiếng Việt, các em học sinh Tiểu học một măt vưa lĩnh hội được kiến thức về

ngôn ngữ ở mức độ sơ giản, hình thành được năng lực và biết cách tổ chức giao tiếp bằng

Tiếng Việt, măt khác giúp các em hình thành được năng lực tư duy, hình thành được nhân

cách của mình. Các em biết tiếp nhận lời người khác, biết tạo ra lời nói riêng của mình vưa

đúng với quy tắc ngôn ngữ, phù hợp với quy luật của tư duy, vưa phù hợp với hoàn cảnh,

đáp ứng được nhu cầu giao tiếp. Đó là cơ sở để các em không chỉ học tốt môn Tiếng Việt

mà con học tốt tất cả các môn học khác trong nhà trường. Nhờ học Tiếng Việt mà tư duy

của các em phát triển, các em sẽ có được những nhận thức tư đơn giản đến phức tạp, tư

hình thức sang bản chất… và tư đó, những vấn đề về thế giới quan, nhân sinh quan của các

em cũng dần dần được hình thành.

Hiện nay, một trong những quan điểm mới của việc biên soạn chương trình và Sách

giáo khoa Tiếng Việt là quan điểm tích hợp. Vì vậy, bên cạnh những nhiệm vụ chính nêu

trên, môn Tiếng Việt con giúp các em hiểu được đời sống xã hội, hiểu được phong tục tập

quán cũng như lối sống của người Việt Nam, hiểu được truyền thống của cha ông, biết tôn

sư trọng đạo, biết bảo vệ môi trường sống… qua những bài tập đọc, qua những bài làm văn

hoăc qua những câu chữ dẫn ra như một ngữ liệu trong những bài tìm hiểu về Tiếng Việt.

Tuy không phải là nhiệm vụ chính, nhưng theo tinh thần tích hợp thì điều này là không thể

không chú ý cả trong biên soạn chương trình, Sách giáo khoa lẫn trong việc lựa chọn nội dung

dạy học trên lớp.

2. Vị trí, tính chất, nhiệm vụ của phân môn Tập đọc

2.1. Vị trí của phân môn Tập đọc

5


Tập đọc là môn học có vị trí quan trọng ở Tiểu học. Tập đọc là môn học khởi đầu

(được học sớm nhất ở Tiểu học, nối tiếp với học âm, vần). Tập đọc giúp học sinh có một

công cụ, một phương tiện quan trọng để học tốt các môn học khác, để chiếm lĩnh kho tàng

tri thức văn hoá của nhân loại được tàng trữ trong sách vở.

2.2. Tính chất của môn Tập đọc

Tập đọc có tính chất thực hành. Khi dạy Tập đọc, giáo viên phải coi trọng việc luyện

đọc cho học sinh bằng nhiều hình thức khác nhau, thời gian giảng bài của giáo viên chỉ

chiếm một tỉ lệ nho trong tiết học.

2.3. Nhiệm vụ của phân môn Tập đọc

* Rèn kĩ năng đọc và rèn trí nhớ cho học sinh

- Thông qua hai hình thức: đọc thành tiếng và đọc thầm.

- Rèn đọc thành tiếng theo các mức độ tư thấp đến cao: đọc đúng; đọc rõ ràng, rành

mạch; đọc lưu loát, trôi chảy; đọc diễn cảm. Đọc diễn cảm là sự tổng hợp của tất cả các

mức độ đọc làm nổi bật ý nghĩa, tình cảm mà tác giả gửi gắm trong bài.

- Rèn đọc thầm cũng cần được chú ý bởi đọc thầm ít mệt, có thể đọc nhanh, mau hiểu

nội dung đọc. Rèn đọc thầm phải gắn với một yêu cầu nhất định để buộc học sinh phải tập

trung đọc.

- Nhiệm vụ rèn trí nhớ được thực hiện thông qua việc dạy học sinh đọc thuộc long các

văn bản thơ và một số văn bản văn xuôi.

* Trau dồi kiến thức văn học, kiến thức ngôn ngữ và kiến thức đời sống

- Dạy Tập đọc phải thông qua nhiều loại văn bản khác nhau. Các văn bản Tập đọc

chứa đựng nhiều măt kiến thức văn hoá của nhân loại và dân tộc. Do vậy thông qua Tập

đọc có thể trau dồi kiến thức nhiều măt cho học sinh như kiến thức văn học, kiến thức ngôn

ngữ và kiến thức về đời sống.

* Giáo dục thẩm mĩ, tình cảm tư tưởng và phát triển tư duy

- Học Tập đọc, học sinh được tiếp xúc với vẻ đẹp của văn chương thông qua các văn

bản nghệ thuật. Đó là cơ hội để học sinh được giáo dục về tình cảm thẩm mĩ, tư tưởng và

phát triển tư duy trưu tượng. Khi học các văn bản nghệ thuật, cần làm cho học sinh xúc

6


động với vẻ đẹp của văn chương, nhận thức được tình cảm yêu thương con người và cuộc

sống mà tác giả gửi gắm trong bài đọc…

3. Các cở sở của việc dạy Tập đọc

3.1. Cơ sở tâm lí, sinh lí của việc dạy đọc

Để tổ chức dạy đọc cho học sinh, chúng ta cần hiểu rõ về quá trình dạy đọc, nắm bản

chất của kĩ năng đọc, đăc điểm tâm sinh lí của học sinh khi đọc hay cơ chế của đọc là cơ sở

của việc dạy đọc.

Đọc thuộc lĩnh vực hoạt động trí tuệ phức tạp, mà cơ sở là việc tiếp nhận thông tin

bằng chữ viết dựa vào hoạt động của cơ quan thị giác. Quá trình này bao gồm những đăc

điểm sau:

Đọc được xem là một hoạt động có hai măt quan hệ mật thiết với nhau, là việc xác

định bộ mã gồm hai phương tiện. Thứ nhất, đó là quá trình vận động của mắt, sử dụng bộ

mã chữ âm để phát ra một cách trung thành những dong văn tự ghi lại lời nói âm thanh.

Thứ hai, đó là sự vận động của tư tưởng, tình cảm sử dụng bộ mã chữ - nghĩa, tức là mối

liên hệ giữa các con chữ và ý tưởng, các khái niệm chứa đựng bên trong để nhớ và hiểu

cho được nội dung những gì được đọc.

Như vậy đọc được xem là một hoạt động lời nói trong đó có:

Tiếp nhận dạng thức chữ viết của tư.

Chuyển dạng thức chữ viết thành âm thanh.

Thông hiểu những gì được đọc (tư, cụm tư, bài).

Kĩ năng đọc là một kĩ năng phức tạp, đoi hoi một quá trình luyện tập lâu dài.

T.G.Egônôp chia việc hình thành kĩ năng đọc làm ba giai đoạn: Phân tích, tổng hợp (con

gọi là giai đoạn phát sinh, hình thành một cấu trúc chưa chỉnh thể về hành động) và giai

đoạn tự động hóa.

Giai đoạn dạy Học vần là sự phân tích chữ cái và đọc tưng tiếng theo các âm. Giai

đoạn tổng hợp là giai đoạn đọc thành cả tư trọn vẹn, trong đó sự tiếp nhận “tư” bằng thị

giác và phát âm hầu như trùng với nhận thức ý nghĩa. Tiếp nhận sự thông hiểu của “tư”

trong cụm tư hoăc câu đi trước sự phát âm. Điều này có nghĩa là đọc được thực hiện trong

7


sự đoán nghĩa. Bước sang lớp 2, 3 học sinh bắt đầu đọc tổng hợp, dần đến cuối cấp thì việc

đọc ngày càng được tự động hóa. Cụ thể hơn, người đọc ngày càng ít quan tâm đến chính

quá trình mà chú ý nhiều đến việc chiếm lĩnh văn bản như: Nội dung các sự kiện, cấu trúc,

chủ đề, các phương tiện biểu đạt của nó. Thời gian gần đây, người ta đã chú trọng hơn đến

những mối quan hệ quy định lẫn nhau của việc hình thành kĩ năng làm việc với văn bản.

Nghĩa là đoi hoi tổ chức giờ Tập đọc sao cho việc phân tích nội dung của bài đọc đồng

thời hướng đến việc hoàn thiện kĩ năng đọc, hướng đến đọc có ý thức bài đọc. Như vậy

việc đọc như thế nhằm vào nhận thức, chỉ có thể xem một đứa trẻ biết đọc khi nó đọc mà

hiểu được điều đang đọc. Đọc là hiểu nghĩa của chữ viết, nếu trẻ không hiểu những tư mà

ta đưa cho chúng đọc, chúng sẽ không có hứng thú học tập và không có khả năng thành

công. Do đó hiểu những gì được đọc sẽ tạo ra động cơ, hứng thú cho việc đọc.

Quá trình hiểu được văn bản gồm các bước sau:

- Hiểu nghĩa các tư, các ngữ.

- Hiểu các câu.

- Hiểu các đoạn.

- Hiểu được cả bài.

Học sinh Tiểu học không phải lúc nào cũng có thể dễ dàng hiểu được những điều mình

đọc. Hầu như toàn bộ sức chú ý đều dồn vào việc nhận ra măt chữ, đánh vần để phát ra

thành âm, nghĩa của vấn đề đọc thì học sinh chưa đủ thời giờ và sức lực để nhận biết. Măt

khác, do vốn tư con ít, năng lực liên kết thành câu, thành ý con hạn chế nên việc hiểu và

nhớ nội dung con khó khăn. Điều này chính là cơ sở để đề xuất các biện pháp hình thành

năng lực đọc hiểu cho học sinh Tiểu học.

3.2. Cơ sở ngôn ngữ và văn học

Phương pháp dạy Tập đọc phải dựa trên cơ sở của ngôn ngữ học. Nó liên quan mật

thiết với một số vấn đề của chính âm, chính tả, chữ viết, ngữ điệu (thuộc ngữ âm học).

Phương pháp dạy Tập đọc sẽ dựa trên những kết quả nghiên cứu của ngôn ngữ học, Việt

ngữ học về những vấn đề nói trên để xây dựng, xác lập nội dung và phương pháp học. Bốn

8


phẩm chất của đọc không thể tách rời ngôn ngữ học. Không coi trọng đúng mức cơ sở này,

việc dạy học sẽ mang tính tùy tiện và không đảm bảo hiệu quả dạy học.

Cũng cần phải thấy rằng hiện nay kết quả của Việt ngữ học con hạn chế, chưa đáp

ứng được những yêu cầu đoi hoi của phương pháp. Chẳng hạn như việc chưa thống nhất

được một chuẩn chính âm, những nghiên cứu ít oi về ngữ điệu tiếng Việt… làm cho

phương pháp dạy Tập đọc không tránh khoi lúng túng khi giải quyết vấn đề về đọc đúng,

đọc diễn cảm. Và khi không giải quyết được vấn đề về phát âm địa phương một cách có

tính nguyên tắc, không có được những chỉ dẫn cụ thể cho đọc diễn cảm có khi lại đành

long với những cách đọc chung chung, hời hợt. Ví dụ những quy tắc ít oi của ngữ pháp:

Đọc kết thúc câu kể phải xuống giọng, hết câu hoi phải lên giọng chỉ đưa lại những chỉ dẫn

chung chung về giọng đọc như “Bài thơ được đọc với giọng tha thiết sôi nổi…” con những

chỉ dẫn có tính định hướng về mối tương quan giữa cao độ, cường độ, ngắt nhịp… của

đoạn, bài chưa được xác định. Chính điều này làm việc dạy đọc diễn cảm con mang tính

chủ quan cảm tính. Đây sẽ là một khó khăn không nho trong việc xác lập nội dung của

phương pháp dạy đọc.

4. Mục đích tác dụng của việc rèn kĩ năng đọc trong giờ dạy Tập đọc

Đọc là một dạng hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ viết sang

lời nói có âm thanh và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành tiếng), là quá trình

chuyển trực tiếp tư hình thức chữ viết thành các đơn vị nghĩa không có âm thanh (ứng với

hình thức đọc thầm). Đọc cũng không chỉ là công việc giải một bộ mã gồm hai phần chữ

viết và phát âm, nghĩa là nó không phải chỉ là sự đánh vần lên thành tiếng theo đúng các kí

hiệu chữ viết mà con là một quá trình nhận thức để có khả năng thông hiểu những gì được

đọc. Trên thực tế, nhiều khi người ta đã không hiểu khái niệm đọc một cách đầy đủ. Nhiều

chỗ người ta chỉ nói đến đọc như nói đến việc sử dụng bộ mã chữ - âm, con việc chuyển tư

âm sang nghĩa đã không được chú ý đúng mức. Có thể khái quát yêu cầu của việc đọc như

sau:

Năng lực đọc được cụ thể hóa thành hai hình thức là đọc thành tiếng và đọc thầm.

Chất lượng của hình thức đọc thành tiếng bao gồm đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc

9


diễn cảm. Chất lượng của hình thức đọc thầm bao gồm đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu,

(đọc diễn cảm không được bàn đến khi đọc thầm).

Đọc đúng: Đọc đúng là cách phát âm thể hiện đúng hệ thống ngữ âm chuẩn. Nói

cách khác là phải đọc đúng chính âm, không đọc theo cách phát âm địa phương vì phát âm

địa phương sẽ có chỗ sai với âm chuẩn.

Đọc đúng đoi hoi thể hiện chính xác các âm vị của âm tiết: âm đầu, âm đệm, âm

chính, âm cuối, thanh điệu.

Ngoài ra đọc đúng con có nghĩa là đúng ngữ điệu, bao gồm lên giọng, xuống giọng,

nhấn giọng, chuyển giọng, ngắt hơi, cường độ giọng… Đọc đúng quan trọng nữa là phải

đúng nội dung của tư, của câu, đúng phong cách chức năng vủa văn bản.

Đọc nhanh: Đọc nhanh (con gọi là đọc lưu loát, trôi chảy) là nói đến phẩm chất đọc

về măt tốc độ, là việc đọc không ê a, ngắc ngứ. Vấn đề tốc độ đọc chỉ đăt ra sau khi đã đọc

đúng.

Mức độ thấp nhất của đọc nhanh là đọc trơn: đọc không ê a, ngắc ngứ, không vưa

đọc vưa đáng vần. Về sau tốc độ đọc phải song song với việc tiếp nhận có ý thức bài đọc.

Đọc nhanh chỉ thực sự có ích khi nó không tách rời việc hiểu rõ điều được đọc. Khi đọc

cho người khác nghe thì người đọc phải xác định tốc độ nhanh nhưng để cho người nghe

hiểu kịp được. Vì vậy, đọc nhanh không phải là đọc liến thoắng. Tốc độ chấp nhận được

của đọc nhanh khi đọc thành tiếng trùng với tốc độ của lời nói. Khi đọc thầm thì tốc độ đọc

sẽ nhanh hơn nhiều.

Đọc hiểu: Hiệu quả của việc đọc (nhất là đối với hình thức đọc thầm) được đo bằng

khả năng thông hiểu nội dung văn bản đọc. Do đó, dạy đọc phải gắn với đọc có ý thức, đọc

hiểu: hiểu nghĩa của tư, cụm tư, câu, đoạn, bài, tức là toàn bộ những gì được đọc. Giáo

viên cần có biện pháp giúp học sinh hiểu bài đọc, bắt đầu tư việc hiểu nghĩa tư. Do vậy,

giáo viên phải có hiểu biết về tư địa phương cũng như có vốn tư của tiếng mẹ đẻ vùng dân

tộc mình dạy học để chọn tư giải thích cho thích hợp, đồng thời phải chuẩn bị để sẵn sàng

giải đáp cho học sinh về bất cứ tư nào trong bài mà các em yêu cầu.

10


Đọc diễn cảm: Đọc diễn cảm là đọc có tác dụng diễn ý, diễn cảm. Đọc diễn ý làm rõ

nghĩa tư, câu, văn bản. Đọc diễn cảm làm rõ sắc thái biểu cảm của tư, câu, văn bản. Tùy

thuộc vào nội dung của văn bản mà người đọc sử dụng ngữ điệu phù hợp nhằm diễn tả

những điều tác giả muốn nói trong văn bản đọc. Đọc diễn cảm là một yêu cầu được đăt ra

khi đọc những văn bản văn chương hoăc có yếu tố của ngôn ngữ nghệ thuật và chỉ có thể

tiến hành khi đã hiểu thấu đáo bài đọc.

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:

1. Vài nét về Sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học

* Chương trình Sách giáo khoa môn Tiếng Việt bậc Tiểu học được biên soạn dựa

trên các nguyên tắc sau:

- Dạy học Tiếng Việt thông qua hoạt động giao tiếp.

- Tận dụng những kinh nghiệm sử dụng Tiếng Việt của học sinh.

- Vận dụng quan điểm tích hợp trong việc dạy học.

* Các tiêu chuẩn của Sách giáo khoa Tiếng Việt Tiểu học:

- Trình bày các kiến thức lí thuyết cơ bản về Tiếng Việt, những quy tắc và các định

nghĩa đảm bảo tính khoa học, tính hệ thống, dễ hiểu đối với học sinh.

- Góp phần giáo dục tư tưởng, bồi dưỡng cho học sinh thế giới quan duy vật biện

chứng, phát triển ở các em tư duy logic và long yêu mến sự giàu đẹp của Tiếng Việt.

- Đưa vào số lượng vưa đủ bài tập sao cho chúng vưa phong phú, đa dạng, vưa có

hiệu quả thiết thực và sắp xếp một cách hợp lí.

- Sách hay về nội dung, hấp dẫn về hình thức, nhiều bài đọc mang tính truyện để

tăng tính hấp dẫn, làm cho học sinh ham học. Chú trọng vai tro của kênh hình (tranh ảnh,

màu sắc).

* Cấu trúc nội dung chương trình:

- Các bộ phận của chương trình:

Chương trình Tiếng Việt Tiểu học gồm những bộ phận sau:

+ Kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (đọc, viết, nghe, nói).

11


+ Tri thức Tiếng Việt (một số hiểu biết cơ sở, tối thiểu về ngữ âm, chính tả, ngữ

nghĩa, ngữ pháp…).

+ Tri thức về văn học, về tự nhiên và xã hội (một số hiểu biết tối thiểu về văn học và

cách tiếp cận chúng; về con người; về đời sống tinh thần và vật chất; về đất nước và dân

tộc Việt Nam…).

- Cấu trúc hai giai đoạn của chương trình:

+ Giai đoạn 1 (các lớp 1, 2, 3):

Nội dung dạy học giai đoạn này có nhiệm vụ: Hình thành những cơ sở ban đầu cho

việc học đọc, học viết; định hướng cho việc học nghe, học nói trên cơ sở vốn Tiếng Việt

mà trẻ em đã có.

Yêu cầu cơ bản với học sinh ở giai đoạn này là: Đọc thông thạo và hiểu đúng một văn

bản ngắn; viết rõ ràng, đúng chính tả; nghe chủ động; nói chủ động, rành mạch.

Những bài học ở giai đoạn này chủ yếu là bài học thực hành đọc, viết, nghe, nói. Tri

thức Tiếng Việt không được dạy thành bài riêng mà được rút ra tư những bài thực hành,

được thấm vào học sinh một cách tự nhiên qua hoạt động thực hành. Ví dụ, học âm e, sau

đó viết con chữ e. Những tri thức về âm - chữ cái, về tiếng (âm tiết) - chữ, về thanh điệu -

dấu ghi thanh đều được học qua những bài dạy chữ. Những tri thức về câu trong hội thoại

(câu hoi, đáp và dấu câu) cũng không được dạy qua bài lí thuyết mà học sinh được hình

dung cụ thể trong một văn bản cụ thể. Trình độ nắm tri thức của học sinh ở giai đoạn này

cũng chỉ dưng ở mức: các em nhận diện được và sử dụng được các đơn vị của Tiếng Việt,

các quy tắc sử dụng Tiếng Việt trong lúc đọc, viết, nghe, nói. Phần tri thức có trong nội

dung chương trình của các lớp 1, 2, 3 chỉ có ý nghĩa xác định những tri thức học sinh cần

làm quen.

+ Giai đoạn 2 (các lớp 4, 5):

Nội dung chương trình giai đoạn này nhằm phát triển các kĩ năng đọc, viết, nghe, nói

lên một mức độ cao hơn, hoàn thiện hơn, trong đó yêu cầu viết hoàn chỉnh một số văn bản,

yêu cầu đọc - hiểu được đăc biệt coi trọng.

12


Học sinh ở giai đoạn này đã được cung cấp những khái niệm cơ bản về một số đơn vị

ngôn ngữ và quy tắc sử dụng Tiếng Việt làm nền móng cho việc phát triển kĩ năng. Bên

cạnh những bài học thực hành (ở giai đoạn trước), các em được học các bài về tri thức

Tiếng Việt (tư vựng, ngữ pháp, văn bản, phong cách…). Những bài học này cũng không

phải là lí thuyết đơn thuần, được tiếp nhận hoàn toàn bằng con đường tư duy trưu tượng,

mà chủ yếu vẫn bằng con đường nhận diện, phát hiện trên những ngữ liệu đã đọc, viết,

nghe, nói; rồi sau đó mới khái quát thành những khái niệm.

2. Chương trình, Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 và phân môn Tập đọc

Chương trình Sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 2 có hai tập, được học trong 35 tuần

với tổng số 315 tiết (9 tiết/tuần) và bao gồm 6 phân môn: Tập đọc, Chính tả, Tập viết,

Luyện tư và câu, Kể chuyện và Tập làm văn.

Sách giáo khoa Tiếng Việt 2 có 15 đơn vị học, mỗi đơn vị gắn vói một chủ điểm, học

trong 2 tuần (riêng chủ điểm Nhân dân học 3 tuần):

Tập một gồm 8 đơn vị học, với các chủ điểm sau:

+ Tuần 1, 2: Em là học sinh

+ Tuần 3, 4: Bạn bè

+ Tuần 5, 6: Trường học

+ Tuần 7, 8: Thầy cô

+ Tuần 9: Ôn tập giữa kì I

+ Tuần 10, 11: Ông bà

+ Tuần 12, 13: Cha mẹ

+ Tuần 14, 15: Anh em

+ Tuần 16, 17: Bạn trong nhà

+ Tuần 18: Ôn tập cuối kì I

Tập hai gồm 7 đơn vị học, với các chủ điểm sau:

+ Tuần 19, 20: Bốn mùa

+ Tuần 21, 22: chim chóc

+ Tuần 23, 24: Muông thú

13


+ Tuần 25, 26: Sông biển

+ Tuần 27: Ôn tập giữa kì II

+ Tuần 28, 29: Cây cối

+ Tuần 30, 31: Bác Hồ

+ Tuần 33, 34: Nhân dân

+ Tuần 35: Ôn tập cuối kì II

Cấu trúc của một đơn vị học: Học trong 2 tuần, mỗi tuần học 9 tiết, gồm:

+ Tập đọc (2 tiết): một chuyện kể

+ Kể chuyện (1 tiết)

+ Chính tả (1 tiết)

+ Tập đọc (01 tiết): văn bản thông thường hoăc một văn bản thơ hay một văn bản

miêu tả

+ Luyện tư và câu (01 tiết)

+ Tập viết (01 tiết)

+ Chính tả (01 tiết)

+ Tập làm văn (01 tiết)

Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 trình bày mỗi tuần 3 bài Tập đọc. Tuy nhiên, theo

Hướng dẫn thực hiện chương trình các môn học lớp 1, 2, 3, 4, 5 của Bộ Giáo dục và Đào

tạo thì chỉ thực hiện dạy học 2 bài/tuần, các bài càn lại dùng làm bài đọc thêm ở các vùng

có điều kiện.

Chương trình Sách giáo khoa Tiếng Việt 2 chú trọng cả bốn kĩ năng nghe, nói, đọc,

viết.

Nhìn tư góc độ giao tiếp, có thể thấy các bài đọc trong Sách giáo khoa Tiếng Việt 2

đã được lựa chọn rất hay. Những chủ điểm đưa vào Sách giáo khoa không chỉ gần gũi với

sinh hoạt thường nhật của học sinh mà con thể hiện khá đậm net tính hướng dẫn giao tiếp.

Việc sắp xếp các chủ điểm cũng được sách hết sức chú ý để sao cho phù hợp với hoạt động

giao tiếp của lứa tuổi Tiểu học. Trong các chủ điểm đó, các bài đọc hướng dẫn học sinh

14


hiểu sâu hơn về những sự vật, sự việc, con người gần gũi với cuộc sống hằng ngày của các

em hay chính những hoạt động các em đã tưng trực tiếp tham gia.

Có thể nói, các ngữ liệu dạy học Tập đọc ở lớp 2 đã tạo điều kiện vô cùng thuận lợi

cho việc dạy học của giáo viên. Và, nhiệm vụ chính của giáo viên là sử dụng những

phương pháp phù hợp để rèn luyện cho học sinh những kĩ năng ngôn ngữ cần thiết theo

định hướng đổi mới - định hướng giao tiếp.

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VẤN ĐÊ NGHIÊN CỨU

15


Thực trạng tình hình dạy học của giáo viên và việc học của học sinh qua điều tra cụ thể

là: Đầu năm học khi có ý định làm đề tài này tôi đã trao đổi với các đồng nghiệp trong

khối, xin thăm lớp dự giờ các tiết tập đọc ở khối. Qua dự giờ sau các tiết dạy tôi có nhận

xet sau:

1. Giáo viên:

- Giáo viên đã nghiên cứu phương pháp dạy tập đọc để dạy tốt song chưa đi sâu lựa chọn

phương pháp cho phù hợp để tiết dạy đạt kết quả cao nhất.

- Giáo viên chưa chú ý và coi trọng tính luyện tập, thực hành của học sinh.

2. Học sinh

2.1. Thuận lợi:

- Học sinh đúng độ tuổi, phụ huynh quan tâm đến việc học của con em mình như mua

đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập.

- Cơ sở vật chất ở lớp học đầy đủ, bàn ghế đẹp, kích thước phù hợp với học sinh lớp 2.

- Thực tế giảng dạy cho thấy rằng các năm học thực hiện đổi mới giáo dục trên toàn

quốc chất lượng học sinh có tiến bộ rõ rệt. Đăc biệt là các em mạnh dạn, tự tin trong giao

tiếp. Nhiều học sinh đọc rất hay măc dù yêu cầu đọc diễn cảm chưa đăt ra đối với học sinh

lớp2. Thông qua luyện đọc học sinh bước đầu đã hiểu nghĩa tư chìa khoá để hiểu nội dung

bài tập đọc, có khả năng nghe và nhận xet bạn đọc.

2.2. Khó khăn:

Tuy địa bàn trường tôi đã chuyển lên phường thuộc nội thành Hà Nội song thực tế vẫn

là khu vực con mang tính nông thôn, người dân sống chủ yếu bằng nghề làm ruộng, trình

độ dân trí chưa cao - đời sống nhân dân con thấp, các em rụt rè, con thẹn thùng khi ứng xử

các tình huống giao tiếp trong sách giáo khoa, đọc lí nhí khi được gọi. Số lượng học sinh

phát âm sai do nói “ngọng l/n ở địa phương” con nhiều.

- Cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu, thiết bị dạy học phục vụ cho môn Tiếng Việt

lớp 2 con thiếu như: Tranh, các thiết bị sử dụng dạy học con thiếu. Bàn ghế khó cho giáo

viên trong khi dạy thay đổi hình thức tổ chức dạy học.

16


- Một số ít phụ huynh con giao khoán việc học của con em mình cho cô giáo và nhà

trường.

- Khả năng tiếp thu môn học Tiếng Việt của các em cũng nhiều hạn chế so với các

môn Toán hay Tự nhiên xã hội, ở phân môn Tập đọc lớp 2 đa phần các em đó đọc được,

song một số em đọc cũng chưa được rõ ràng, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu

phẩy, nhiều em phát âm chưa phân biệt rõ phụ âm đầu l/n; tr/ch; s/x. Đăc biệt học sinh

trường tôi đang công tác thì đa số các em đọc con ngọng phụ âm l/n, về kĩ thuật đọc chưa

thể hiện được tình cảm, nội dung mà văn bản đề cập tới. Ví dụ như các em chưa biết nhấn

giọng ở tư ngữ gợi tả, những tư ngữ trọng tâm, tư chìa khoá, trong những trường hợp sắm

vai hay đối thoại, các em cũng lúng túng, nhiều em cũng thiếu tự tin trong việc thể hiện

giọng đọc của mình. Đối với đối tượng học sinh trung bình và yếu các em chưa xác định

được đâu là giới hạn những câu đối thoại của mình. Với thực tế trên, tôi đi sâu vào nghiên

cứu vấn đề “ren ky năng đọc cho học sinh lơp 2” với mong muốn tích lũy thêm cho bản

thân những kiến thức và kinh nghiện chỉ đạo chuyên môn nhằm đạt hiệu quả cao trong việc

dạy học và chỉ đạo chuyên môn tổ khối và để nâng cao chất lượng đọc cho học sinh lớp 2.

17


CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CỤ THỂ

Trước tình hình thực tế dạy học của trường, là một tổ trưởng chuyên môn, tôi đã làm

tốt công tác tham mưu để nhà trường quyết định tổ chức chuyên đề Tập đọc lớp 2, 3 ngay

tư đầu năm học để rút kinh nghiệm. Qua thực tế giảng dạy và chỉ đạo công tác chuyên môn

tổ khối tôi đã rút ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng đọc cho học sinh lớp 2 như

sau:

Biện pháp thứ nhất: Khảo sát phân loại học sinh qua từng giai đoạn:

Để nắm được khả năng đọc của học sinh, ngay tư đầu năm học tôi đã tiến hành tìm hiểu,

phân loại học sinh. Tôi tiến hành kiểm tra các em về đọc và kiến thức trong bài. Kết quả

điều tra ky năng đọc của học sinh lớp 2A1 do tôi phụ trách cũng như các lớp 2 trong toàn

trường trong đợt khảo sát chất lượng đầu năm như sau:

Lớp SL Đọc diễn cảm Đạt chuẩn Con chậmĐọc đánh

vần

2A1 38 1 30 7 0

2A2 39 0 26 8 5

2A3 37 0 25 7 5

Hiểu

nội

dung

Trả lời câu

hoi trọng

tâm bài

Trả lời

thành

câu

Biết nghe

và nhận xet

bạn đọc

Mạnh dạn xử lý tình

huống giao tiếp của

bài tập đọc.

học sinh hứng

thú, thích học

tập đọc

73% 53% 10% 42% 25% 76%

Bên cạnh đó tôi găp gỡ với giáo viên cũ để trao đổi, tư đó có thêm hiểu biết về khả

năng học phân môn tập đọc của các em.

Tư những hiểu biết trên, tôi lập thành các nhóm học tập. Mỗi nhóm có em khá và em

kem để các em giúp đỡ lẫn nhau trong việc học tập và cũng để dễ dáng kiểm tra, hướng

dẫn các em.

18


Biện pháp thứ hai: Chuẩn bị chu đáo cho giờ học

1. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị trước cho bài học:

Để giúp các em học tốt một bài tập đọc, tôi thường hướng dẫn các em chuẩn bị một cách

chu đáo, cụ thể như sau:

- Trước tiên các em cần đọc thành tiếng ít nhất 5 lần sau đó đọc thầm. Tìm xem bài tập

đọc có mấy đoạn, mấy câu (mấy khổ thơ).

- Đọc kĩ phần giải nghĩa các tư ngữ ở cuối bài.

- Tập trả lời miệng các câu hoi về tìm hiểu nội dung trong sách giáo khoa, tư đó các

em có thể nêu được nội dung bài tập đọc.

- Tìm hiểu bài tập đọc thuộc thể loại gì (thơ hay văn xuôi).

- Để giúp học sinh đọc tốt, ngay tư buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi trao đổi với phụ

huynh, thống nhất phương pháp hướng dẫn học sinh học môn Tập đọc tại nhà. Tư đó

phụ huynh học sinh có thể giúp đỡ các em chuẩn bị tốt bài Tập đọc của giờ học sau.

- Chính vì có sự chuẩn bị chu đáo như vậy nên trong những giờ Tập đọc sẽ giúp các

em đọc lưu loát, biết cách ngắt nghỉ đúng ở các dấu câu, dấu phẩy trong câu văn.

Ví dụ: Khi dạy bài Ngôi trường mơi tôi đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị như sau:

- Đọc thành tiếng 5 lần, dùng bút chì ghi số câu trong bài tập đọc.

- Đọc kĩ phần giải nghĩa các tư: - > điều này sẽ giúp các em hiểu rõ hơn nội dung bài

đọc.

- Học sinh tập trả lời miệng các câu hoi để tìm hiểu nội dung bài:

+ Tìm đoạn văn ứng với tưng nội dung sau:

a, Tả ngôi trường tư xa

b, Tả lớp học

c, Tả cảm xúc của học sinh dưới mái trường mới.

+ Tìm những tư ngữ tả vẻ đẹp của ngôi trường

+ Dưới mái trường mới, bạn học sinh cảm thấy có những gì mới?

Phần tìm hiểu này giúp học sinh nhớ được nội dung bài.

19


Với sự chuẩn bị bài ky của học sinh như vậy nên ở trên lớp dưới sự dẫn dắt, hướng

dẫn của giáo viên, học sinh sẽ đọc lưu loát, tiến tới đọc hay, các em chủ động trong việc

nắm bắt nội dung bài đọc, phát huy được tính cực, chủ động của học sinh trong giờ học.

2. Chuẩn bị của giáo viên:

Qua thực tế giảng dạy, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường, tôi nhận

thấy rằng để dạy thành công một tiết tập đọc, truyền thụ được kiến thức một cách khoa

học, sâu sắc giáo viên cần chuẩn bị ky những việc sau:

+ Soạn bài cụ thể, chi tiết thể hiện rõ hoạt động của thầy, của tro. Xây dựng được các

phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với các phương pháp, phương tiện dạy học hiện

đại một cách linh hoạt để giờ dạy nhẹ nhàng, ddaqtj hiệu quả.

+ Nắm chắc yêu cầu rèn đọc ở tưng bài. Đọc kĩ bài tập đọc sắp dạy, trao đổi học tập

cách dạy của đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh sẽ mắc phải và cách sửa các

tình huống đó.

+ Tìm hiểu kĩ nội dung bài để hiểu được các biện pháp nghệ thuật tác giả đã dùng, tư

đó xác định cách đọc đối với tưng đoạn, tưng bài để thể hiện đúng tình cảm của tưng bài.

+ Nắm vững hệ thống câu hoi trong bài tập đọc, đưa ra thêm những câu hoi dẫn dắt để

giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung.

Biện pháp thứ ba: Giáo viên cân đọc mâu diễn cảm:

Việc đọc mẫu của giáo viên là cần thiết vì muốn học sinh đọc đúng, đọc hay giáo

viên phải giới thiệu mẫu đúng. Lời đọc mẫu của giáo viên nhằm định hướng cho học sinh

đọc đồng thời giúp học sinh nhận thức đúng nội dung bài học. Nếu là văn bản nghệ thuật

con có tác dụng khơi gợi hứng thú và sự tưởng tượng của học sinh – giúp các em dễ đi vào

thế giới của tác giả, tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Với văn bản nghệ thuật đọc

mẫu của giáo viên là đọc diễn cảm. Con văn bản thông thường đọc mẫu là đọc đúng. Yêu

cầu đọc diễn cảm chưa đăt ra với học sinh lớp 2, nhưng nếu giáo viên biết khích lệ, động

viên học sinh sẽ bắt chước thầy cô. Giáo viên đọc mẫu tốt, chuẩn mực thì không có gì đáng

ngại nếu như học sinh bắt chước thầy cô.

Đọc mẫu của GV bao gồm:20


- Đọc toàn bài: thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm, tạo hứng thú và tâm thế học đọc

cho HS.

- Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoăc “tạo tình huống” để học sinh nhận xet,

giải thích nội dung bài đọc.

- Đọc tư, cụm tư: nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh

Vấn đề đăt ra trước tiên, để đọc mẫu tốt, giáo viên cần tìm hiểu và cảm thụ bài văn, tìm

hiểu bối cảnh lịch sử, hoàn cảnh sáng tác, vị trí của tác phẩm, tác giả... tiếp đến là việc tìm

hiểu nội dung, hình thức bài đọc: thể loại, bố cục, kết cấu, nghệ thuật.

Hiểu được nội dung cảm thụ: cảm thụ sâu sắc, tính lôgic sẽ đọc diễn cảm tốt. Giọng đọc

hay sẽ bắt đầu với cảm xúc của long mình, người đọc phải nhập vai lúc đó khả năng truyền

cảm người nghe lớn hơn.

Ví dụ: * Bài “Ông Mạnh thắng Thần Gió”

- Đoạn 1: Giọng kể chậm rãi

- Đoạn 2: Nhịp nhàng hơn, nhấn giọng những tư ngữ tự sự, ngạo nghễ của Thần Gió, sự

tức giận của ông Mạnh – “Xô, ngã lăn quay, lồm cồm, quát, ngạo nghễ...”

- Đoạn 3, 4: Đọc nhấn giọng các tư ngữ thể hiện quyết tâm chiến thắng Thần Gió của

ông Mạnh; sự điềm tĩnh, kiên quyết của ông trước thái độ tức tối của Thần Gió, “quyết

chống trả, quật đổ, thật vững chãi, lớn nhất, thật to, thét, không, giận dữ, lồng lộn...”

- Đoạn 5: Kể về sự thoả thuận giữa ông Mạnh và Thần Gió – Đọc với giọng kể chậm

rãi, thanh bình.

Đọc thơ phải nắm vững đăc trưng của thơ. Đó là tiếng nói tình cảm mãnh liệt, là sản

phẩm của những rung động đột xuất, độc đáo, là kết tinh của trí tưởng tượng, phân tích.

Ngôn ngữ thơ giàu nhạc điệu, tính hàm xúc trong trong thơ. Vì vậy, khi đọc thơ cần thể

hiện được tình cảm tác giả gửi gắm trong tưng tư, tưng dong thơ, nhịp thơ, vần thơ để

truyền cảm xúc đến người nghe.

21


Ví dụ: Nhịp điệu 2/2 trong đoạn thơ dưới đây sẽ góp phần tích cực thể hiện net vui tươi

hoạt bát của chú be liên lạc.

“Chú bé / loắt choắt

Cái xắc / xinh xinh

.....

Nhảy trên đường vàng.

(Tố Hữu - Lượm)

Ví dụ: Khi đọc bài “Cái trống trường em” (TV 2), giáo viên phải đọc những mẫu

sao cho thể hiện chờ đợi, mong moi khi đọc các dong thơ: “Suốt ba tháng liền” (keo dài

“Suốt”, đọc chậm “ba tháng”). Những câu sau tiếp đọc với giọng nhẹ nhàng tâm sự (khổ

3), giọng vui náo nức (khổ 4).

Khi đọc mẫu, giáo viên cần giữ được tính tự nhiên của giọng đọc, tránh lên bổng

xuống trầm một cách giả tạo, máy móc... Tuỳ đối tượng học sinh, giáo viên xác định các

lối phát âm mà HS dễ mắc phải để định ra các tiếng, tư, cụm tư, câu khó để luyện đọc

trước.

Nói tóm lại, việc giáo viên đọc mẫu là rất cần thiết vì muốn học sinh đọc đúng phải

giới thiệu cho các em mẫu đúng. Lời đọc mẫu đúng và hay của giáo viên có tác dụng định

hướng cách đọc cho học sinh, đồng thời giúp các em nhận thức đúng hơn nội dung bài đọc.

Nếu bài đọc là một văn bản nghệ thuật thì lời đọc của giáo viên con có ý nghĩa khơi gợi

hứng thú và tưởng tượng của học sinh, làm cho các em dễ đi vào thế giới của tác phẩm và

thấy tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Giáo viên cần hướng dẫn để học sinh đọc

sao cho phù hợp với nội dung chính của bài văn, bài thơ. Ví dụ: biết nghỉ ngơi đúng sau

các dấu câu, giữa các cụm tư đầu hay giữa các mục, các phần trong bài đọc, không đọc với

nhịp nhanh, sôi nổi một bài cần đọc với giọng chậm rãi; không đọc với giọng vui vẻ một

bài cần đọc với giọng trầm, buồn...

22


Bài đọc mẫu của giáo viên chính là cái đích, mẫu hình kĩ năng đọc mà học sinh cần đạt

được. Do đó yêu cầu đọc thành tiếng của giáo viên phải đảm bảo chất lượng đọc chuẩn:

đọc đúng, rõ ràng, trôi chảy, đọc đủ lớn, nhanh vưa phải và diễn cảm. Giáo viên phải ổn

định trật tự, tạo cho học sinh tâm thế ngồi đọc, hứng thú nghe đọc và yêu cầu học sinh đọc

thầm theo. Khi đọc, giáo viên đứng ở vị trí bao quát được cả lớp, không nên đi lại trong khi

đọc, cầm sách mở rộng, đọc đủ lớn để em học sinh xa nhất cũng nghe rõ và thỉnh thoảng

mắt phải rời sách nhìn lên học sinh nhưng không làm cho bài đọc bị gián đoạn.

Như vậy, người giáo viên khi đọc phải làm sao để “đánh thức những cảm xúc ngủ yên

trong chữ nghĩa, làm cho con cá biết bơi, con chim biết bay, con người biết đi, đứng, chạy

nhảy như cuộc sống ngoài đời, bởi dạy văn tức là dạy người”. Giáo viên phải làm sao để

học sinh thể hiện được cảm xúc chân thành khi nghe thầy đọc thơ:

“Thêm yêu tiếng hát nụ cười

Nghe thơ em thấy đất trời đẹp hơn

Biện pháp thứ tư: Cách hương dân học sinh tim hiêu nghia cua từ, ngư:

a) Cho học sinh đọc tư chú giải lúc nào cho hợp ly?

Nhiều ý kiến cho rằng, việc cho học sinh đọc tư chú giải trong sách giáo khoa là không

cần thiết. Giáo viên chỉ cần nêu câu hoi nếu học sinh giải thích được nghĩa của tư là xem

như học sinh đã được đọc phần chú giải? Vậy nếu như những bài tập đọc như: “Voi nhà”

Sách giáo khoa Tiếng Việt 2 có 6 tư chú giải mà giáo viên cứ đăt câu hoi lôi 6 tư ra để học

sinh trả lời thì thời gian đâu để tổ chức hoạt động khác? Tạp chí thế giới trong ta nêu quan

niệm: Chú giải là một bộ phận cần đọc. Đọc để ghi nhớ tư mới là tăng vốn tư cho học sinh.

Đọc để nắm được cách giải nghĩa tư khi cần. Song nên tổ chức cho học sinh đọc tư chú giải

lúc nào cho hợp lý? Theo tôi phần chú giải cần tổ chức cho học sinh đọc thầm, trong khi

học sinh đọc thầm nối tiếp nhau tưng đoạn trong nhóm là hợp lý nhất. Sau đó học sinh lại

đọc thành tiếng theo nhóm trước lớp. Có thể học sinh đọc chú giải mà vẫn chưa hiểu nghĩa

của tư giáo viên vận dụng cơ hội này để giảng tư, nhằm mở rộng vốn tư cho học sinh.

23


Đến bước tìm hiểu bài giáo viên vẫn con thời cơ để kiểm tra, cũng cố nghĩa của tư

(nếu cần), bằng cách đăt câu hoi, tìm hiểu nội dung thông qua đó rút tư chìa khoá để giảng

cho học sinh. Cách kiểm tra có thể yêu cầu học sinh nhắc lại nghĩa của tư, tìm tư gần

nghĩa, cùng nghĩa, trái nghĩa hoăc đăt câu với tư cần giải nghĩa. Chính ở bước này, những

tư khó có thể ở địa phương các em chưa hiểu, hoăc tư chìa khoá giáo viên có thể kết hợp

giảng để học sinh hiểu nội dung.

b) Xác định tư ngữ cần giảng trong bài như thế nào cho hợp ly:

Đây là điều mà chúng tôi đưa ra bàn cãi rất nhiều. Nếu như giáo viên không biết xác

định tư ngữ cần giảng thì tiết học sẽ dàn trải, thiếu trọng tâm, chiếm nhiều thời gian mà

nhiệm vụ của tiết học vẫn không hoàn thành.

Theo tôi các tư ngữ cần giảng trong bài tập đọc là:

+ Tư ngữ được chú giải trong sách giáo khoa.

+ Tư ngữ phổ thông mà học sinh chưa quen.

+ Tư ngữ đóng vai tro quan trọng là “chìa khoá” để mở nội dung bài học.

Trong một bài tập đọc cần xác định tư cần giảng và cách xác định tư là điều mà

nhiều giáo viên con lúng túng. Giảng ít tư khi thấy con thiếu, giảng nhiều tư dẫn đến tham

nói mất thời gian. Việc rút tư để tìm hiểu nội dung bài tập đọc là việc khó nhất trong giờ

tập đọc. Theo tôi có 2 căn cứ giúp giáo viên rút tư chính xác, trọng tâm đó là:

- Căn cứ vào nội dung cần truyền thụ chính là mục tiêu bài dạy.

- Căn cứ tên bài (tiêu đề bài tập đọc). Giáo viên cần lưu ý việc giảng tư khó và rút tư

chìa khoá hoàn toàn khác nhau. Tư khó hiểu chỉ yêu cầu học sinh đọc chú giải để hiểu

nghĩa của tư. Con tư chìa khoá là tư yêu cầu học sinh hiểu để nắm nội dung bài. Khi tư khó

trùng với tư chìa khoá giáo viên ghi ở phần “tìm hiểu bài” (phần ghi bảng).

Có 6 cách giải nghĩa tư:

+ Đăt câu với tư cần giải nghĩa.

+ Tìm tư đồng nghĩa.

+ Tư trái nghĩa.

+ Miêu tả sự vật, đăc điểm được biểu thị ở tư cần giải nghĩa.

24


+ Tách tư để miêu tả.

+ Sử dụng đồ dùng dạy hoc (vật thật, tranh ảnh)

Cách tìm hiểu tư chủ yếu là phải đăt trong ngữ cảnh. Cần giới hạn việc giải nghĩa tư

trong phạm vi nghĩa cụ thể bài đọc giải nghĩa, đơn giản với học sinh lớp 2 – tránh dài dong,

giải nghĩa cồng kềnh quá tải làm mất thời gian luyện đọc của học sinh.

Ví dụ: Bài tập đọc: “Sơn Tinh, Thuy Tinh”

Phần chú giải có 7 tư. Đó là: câu hôn, lễ vât, ván, nộp, nga, cưa, hông mao. Các tư

trên là tư khó hiểu nghĩa đối với các em song không phải là tư chìa khoá. Giáo viên cần căn

cứ vào nội dung. Câu chuyện nhằm giải thích nạn lũ lụt ở nước ta là do Thuy Tinh ghen

tức Sơn Tinh gây ra và nói lên tinh thần chống lũ của nhân dân nên tư chìa khoá ở đây là:

đung đung nôi giân, cuôn cuộn, đuối sức. Việc rút tư chìa khoá của giáo viên không yêu

cầu tư nào cũng phải giải nghĩa mà chủ yếu là để học sinh hiểu được nội dung bài tư đó

giúp các em đọc, viết đúng; đọc hay.

Biện pháp thứ năm: Ren ky năng đọc ngăt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh:

Có 2 kiểu ngắt giọng: Ngắt giọng logic và ngắt giọng biểu cảm.

Ngắt giọng logic là những chỗ dùng để tách nhóm trong câu. Ngắt giọng logic phụ

thuộc vào ý nghĩa và quan hệ giữa các tư trong câu.

Ngắt giọng biểu cảm đối lập với ngắt giọng logic đó là những chỗ nghỉ lâu hơn bình

thường hoăc chỗ nghỉ không do logic ngữ nghĩa mà do dụng ý của người đọc nhằm tạo ra

ấn tượng về cảm xúc.

a) Ky năng ngắt giọng logic:

Khi đọc một văn bản nếu găp dấu câu ta cần phải ngắt, nghỉ giáo viên cần hướng dẫn

học sinh sau dấu chấm, dấu hai chấm, chấm cảm ta cần phải nghỉ. Song sau dấu chấm

xuống dong cần nghỉ lâu hơn sau dấu chấm. Sau dấu phẩy ta phải ngắt giọng, sau dấu phẩy

có lúc cũng phải ngắt giọng khác nhau. Dấu phẩy ngăn cách giữa vế và câu ngắt lâu hơn,

dấu phẩy sau trạng ngữ. Khi đọc một số bài văn xuôi có những câu dài, cấu trúc ngữ pháp

phức tạp học sinh thường ngắt tuỳ tiện như sau:

Ví dụ 1: Trong bài: Sơn Tinh, Thủy Tinh (Sách Tiếng Việt 2)

25


Học sinh đọc: Từ đo/ năm nao Thuy Tinh cung dâng nươc đánh/ Sơn Tinh gây lu lut

khăp nơi/ nhưng lân nao Thuy Tinh cung chịu thua.//

Học sinh đã đọc tách Sơn Tinh ra khoi động tư “đánh” làm người nghe hiểu sai ý nghĩa

của câu văn.

Giáo viên cần hướng dẫn học sinh ngắt như sau: Từ đo/ năm nao Thuy Tinh cung

dâng nươc đánh Sơn Tinh/ gây lu lut khăp nơi/ nhưng lân nao Thuy Tinh cung chịu

thua.//

Ví dụ 2: Khi đọc một số câu thơ do không chú ý đến quan hệ ngữ pháp mà chỉ chú ý

đến sự cân đối về âm thanh mà học sinh đã ngắt nhịp sai.

Anh Lừa / lo chuyện / gạo tiên.

Giấy tờ tho chạy/ giao liên tai tinh.

Nếu học sinh ngắt nhịp như trên đã tách cụm tư “tho chạy” ra khoi cụm “giao liên tai

tinh” làm người nghe tưởng như chú giao liên tài tình chứ không phải “tho chạy giao liên

tai tinh” để khắc phục tình trạng đó với lớp 2 thì việc luyện đọc, đọc mẫu của giáo viên là

cần thiết. Ngoài ra giáo viên cũng cần giảng để học sinh hiểu nội dung câu văn, câu thơ,

quan hệ ngữ pháp để học sinh điều chỉnh nếu như học sinh đọc sai.

b) Ngắt giọng biểu cảm:

Dạy cho học sinh biết cách ngắt giọng logic là yêu cầu quan trọng với học sinh lớp 2,

ngoài ra giáo viên có thể dạy cho học sinh ngắt giọng biểu cảm ở một số bài thơ đây là

phương tiện tác động người nghe. Ngắt giọng logic thiên về trí tuệ con ngắt giọng biểu cảm

thiên về cảm xúc.

Ví dụ: Khi đọc 2 câu thơ cuối của bài tập đọc “Thư trung thu” (sách Tiếng Việt 2

tập 2 trang 10). Giáo viên cần hướng dẫn học sinh đọc.

Các cháu/ hay xứng đáng

Cháu Bác Hô Chi Minh.

Ngắt nhịp như thế người nghe sẽ thấy được tình cảm yêu thương sâu sắc của Bác và đó

chính là lời động viên khuyến khích cũng là lời khuyên của Bác đối với thiếu nhi. Qua đó

để thấy được tình yêu bao la của Người đối với các em.

26


Tóm lại: Đọc đúng chỗ ngắt giọng và ngắt giọng hay là yêu cầu, mục đích của việc dạy

tập đọc là phương tiện để phát triển ngôn ngữ cho học sinh.

Thực tế giáo viên chúng ta chưa am hiểu sâu sắc về lý luận văn học tuy nhiên nếu giáo

viên đầu tư, chuẩn bị bài ky lưỡng, đọc bài nhiều lần để tìm cách đọc đúng, chuẩn xác,

cách đọc hay nhất để có mẫu tốt cho học sinh học tập. Muốn vậy theo tôi giáo viên cần:

+ Nắm vững nội dung bài, tính cách nhân vật, giọng điệu của câu chuyên, bài tập đọc,

bài thơ.

+ Nắm được cốt truyện – nội dung các đoạn truyện.

+ Nắm thể loại thơ để chọn cách đọc, giọng điệu nhẹ nhàng sâu lắng, ngọt ngào hay

chua ngoa.

+ Nắm được cấu trúc ngữ pháp của câu thơ, câu văn.

Biện pháp thứ sáu: Sư dung linh hoạt tro chơi học tâp:

Đối với trẻ em tro chơi đóng vai tro quan trọng trong sinh hoạt, bước vào nhà trường,

trẻ em làm quen với hoạt động học tập với những yêu cầu cao hơn. Chúng ta – những nhà

sư phạm thấy rằng nếu biết sử dụng kết hợp hình thức tro chơi trong học tập sẽ đạt hiệu

quả cao. Chính vì vậy tro chơi được sử dụng trong các tiết dạy học có tác dụng tích cực

nhằm làm thay đổi hình thức học tập. Thông qua tro chơi không khí lớp học trở nên thoải

mái, dễ chịu .Việc tiếp thu kiến thức của học sinh trở nên tự nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả

hơn. Tuy nhiên giáo viên cũng cần biết tổ chức tro chơi như thế nào cho hợp lý, không nên

quá lạm dụng tro chơi, biến tiết học thành một hoạt động vui chơi vô bổ.

Tro chơi học tập cần có yêu cầu khác với tro chơi thông thường.

+ Chơi để đạt mục đích học tập nào? Ngoài giải trí con có mục đích cũng cố tri thức,

ky năng học tập.

+ Nội dung học tập phải gắn với các tri thức và ky năng của một nhóm học hoăc một

lĩnh vực tri thức, ky năng nào đó. Nói cách khác khi sáng tạo ra tro chơi thì người giáo viên

cần dựa vào các kiến thức và ky năng của môn học.

27


+ Tro chơi học tập cần có luật chơi rõ ràng đơn giản, dễ nhớ, dễ thực hiện không đoi

hoi thời gian dài. Tro chơi học tập thường diễn ra thời gian ngắn, phù hợp với trình độ học

sinh.

Sau đây là một số tro chơi mà bản thân tôi thường sử dụng trong tiết dạy tập đọc:

Ví dụ: Khi dạy các bài tập đọc đầu tuần như bài: “Tôm Cang va Cá Con” Tôi tổ

chức cho học sinh tro chơi “Thi đọc truyện phân vai” học sinh được thảo luận theo nhóm

4 – mỗi nhóm cử 3 em, một em được chọn đọc lời người dẫn truyện, một em đọc lời Tôm

Càng, một em đọc lời của Cá Con. Sau khi học sinh đọc trong nhóm, giáo viên tổ chức cho

tưng nhóm tham gia thi đọc truyện phân vai. Giáo viên dành thời gian cho 2, 3 nhóm thi.

Giáo viên cùng ban khảo nhận xet đánh giá chung và chọn nhóm đọc tốt để biểu dương.

(Ban giám khảo do học sinh bầu ra)

Khi dạy bài thơ cuối giờ, tôi cho học sinh chơi tro chơi Thả thơ bằng cách:

- Giáo viên đưa ra luật chơi: +Học sinh đứng thành 2 đội, mỗi đội 3 học sinh

+ Một học sinh làm trọng tài

+ Thời gian chơi: 5 phút

- Cách chơi: Học sinh trong tưng đội chuẩn bị một mẩu giấy nho trong có ghi một câu thơ

hay một cụm tư có trong khổ thơ vưa học trong bài và trao mẩu giấy đó cho một người ở

đội bạn. Nếu bạn nhận được mẩu giấy đó đọc được đúng khổ thơ có câu (cụm tư) đã ghi

trong mảnh giấy thì đội bạn sẽ được ghi điểm. Tro chơi cứ lăp lại như vậy cho đến hết.

Đối với những tiết ôn tập ở tưng giai đoạn ôn giữa kỳ I, kỳ II, cuối kỳ I, kỳ II tôi thường

tổ chức tro chơi “nghe đọc đoạn, đoán tên bai”.

Cách chơi: Hai nhóm tham gia chơi ngồi đối diện nhau. Cử nhóm trưởng điều hành

hoạt động chung cả nhóm. Bắt thăm hoăc “oẳn tù tì” để chọn nhóm đọc trước. Nhóm đọc

trước (A) được mở sách giáo khoa để lựa chọn đoạn văn (trong số các câu chuyện kể do

giáo viên nêu ra, nhóm A cử người đọc đoạn cho nhóm B đoán tên chuyện, đoán tên bài

tập đọc sau đó nhóm B đọc nhóm A đoán tên câu chuyện).

Khi đoán tên bài tập đọc hoăc tên chuyện cả nhóm không được mở sách giáo khoa.

28


Hai nhóm tham gia chơi đều được tính điểm so sánh – nếu tổ chức cho cả 4 nhóm cùng

chơi – khi kết thúc giáo viên chọn nhóm gioi nhất để khen ngợi. Nếu điểm bằng nhau,

nhóm nào đọc rõ ràng, rành mạch chính xác hơn là nhóm đó thắng cuộc.

Ngoài ra với cách tổ chức tro chơi ở tập đọc giáo viên có thể tổ chức một số tro chơi

như: Thi đọc đồng thanh; biết một câu, đọc cả đoạn; tìm nhanh - đọc đúng; nhớ nhanh, đọc

đúng; ghep các dong thơ thành bài; đọc thơ truyền điện,...

Qua thực tế giảng dạy việc tổ chức tro chơi học tập đã tạo hứng thú và thu hút nhiều

học sinh tham gia. Nếu biết sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, các tro chơi học tập có tác dụng

tích cực tạo chất lượng cao cho bài học. Chúng ta cũng nên tránh tổ chức tro chơi lăp đi lăp

lại trong tiết học gây sự nhàm chán cho học sinh. Theo tôi với các tiết tập đọc chỉ nên sử

dụng tro chơi vào cuối tiết học, khi xuất hiện yêu cầu củng cố kiến thức, ky năng đã học.

Tuỳ theo tiết học giáo viên có thể vận dụng linh hoạt tổ chức tro chơi cho tưng phần bài

dạy của mình (nếu thấy cần thiết) thì hiệu quả giờ dạy đạt chất lượng cao.

CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ

29


Sau một thời gian trực tiếp giảng dạy, với tất cả sự tâm huyết của mình bản thân tôi

đã tìm toi, tự học, tự đúc rút kinh nghiệm dần dần khắc phục các tồn tại của bản thân nên

đã thu được một số kết quả như sau:

1- Về giáo viên: Tôi đã sử dụng thành thạo, linh hoạt quy trình lên lớp một tiết tập

đọc biết kết hợp nhuần nhuyễn việc đọc câu với luyện đọc tư khó, tiếng khó chữa lỗi cho

học sinh triệt để. Việc giải nghĩa tư khó và rút tư chìa khoá trong giảng dạy đã thành thạo,

biết kết hợp để ghi bảng cho hợp lý. Triệt để khai thác các câu hoi trong sách giáo khoa,

chỉ đăt câu hoi phụ khi cần thiết để dẫn dắt học sinh trả lời câu hoi chính. Lối tham giảng,

nói nhiều đã được gạt bo dần. Bản thân đã mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học, tổ

chức cho học sinh hoạt động nhóm, tro chơi học tập nhờ vậy mà tiết dạy ngày càng đạt

hiệu quả cao.

2- Về học sinh:

a) Ky năng đọc: Học sinh phát âm đúng không con em nào ngọng l/n, iết ngắt nghỉ

sau các dấu câu, giữa các cụm tư dài, giữa các mục, các phần trong bài học. 92,7% học

sinh đọc tốc độ 60tiếng/phút. Biết đọc thầm để hiểu nội dung và trả lời câu hoi do giáo viên

nêu ra. 30% học sinh biết rút ra nội dung sau mỗi bài tập đọc.

b) Ky năng nghe: Sau khi nghe giáo viên đọc mẫu học sinh bắt chước, có nhiều em

đọc giống giọng đọc của giáo viên. Thậm chí có 2 đến 3 học sinh con đọc hay hơn. Biết

nghe bạn đọc và nhận xet cách đọc của bạn. Không khí lớp học sôi nổi. Mỗi lần giáo viên

đăt câu hoi tìm hiểu bài thường có 60-70% số học sinh giơ tay phát biểu.

c) Ky năng nói: 70% học sinh nói dõng dạc, nói có đầu có cuối khi được giáo viên

hoi. Lời nhận xet rõ ràng, các em đã có thói quen một số thao tác cơ bản như: Phân tích,

phán đoán, so sánh, lựa chọn... Điều đáng nói ở đây là các em hứng thú học tập và tự giác

tham gia vào các hoạt động học tập.

Kêt quả khảo sát vao giưa học ky II cua lơp so với khối 2 như sau:30


Lớp SL Đọc diễn cảm Đạt chuẩn Con chậm Đọc đánh vần

2A1 38 12 26 0 0

2A2 39 3 30 6 0

2A3 37 4 29 5 0

C. KẾT LUẬN

31


Phân môn tập đọc chiếm vị trí hết sức quan trọng trong chương trình Tểu học. Đó là

phân môn nong cốt xuyên suốt toàn bộ chương trình nói chung và môn Tiếng việt nói

riêng. Thực tế cho thấy rằng nếu như học sinh đọc diễn cảm, hiểu nội dung bài tập đọc, các

em sẽ vận dụng và làm bài văn hay, diễn đạt gãy gọn khi nói, khi viết trong việc học các

môn khác của chương trình. Để dạy tốt phân môn Tập đọc trong quá trình giảng dạy, tôi đã

đúc rút được một số kinh nghiệm như sau:

I. BAI HOC KINH NGHIỆM:

1. Ngay tư đầu năm học giáo viên phải ổn định nề nếp, thói quen cầm sách – tập cho

học sinh cách trả lời câu hoi và điều tra, khảo sát chất lượng học tập của học sinh để có

hướng giảng dạy phù hợp với tưng đối tượng.

2. Giáo viên cần bám sát chương trình, sách giáo khoa, sách giáo viên, nhiệm vụ của

phân môn tập đọc đồng thời căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, của lớp mình phụ

trách để chọn những hình thức tổ chức và phương pháp dạy học thích hợp.

3. Phải tự học, tự bồi dưỡng về lý luận văn học – Khi giáo viên có kiến thức về lí luận

văn học sẽ có năng lực cảm thụ bài văn, bài thơ nhờ đó giáo viên mới có giọng đọc mẫu

chuẩn xác.

4. Việc chuẩn bị bài của giáo viên chiếm vị trí quan trọng. Trong khi chuẩn bị bài giáo

viên mới xác định nội dung, mục tiêu cần truyền thụ, có khả năng lựa chọn tư khóa của bài

chính xác đồng thời nghiên cứu hệ thống câu hoi sách giáo khoa. Dựa vào trình độ của học

sinh lớp mình để chuẩn bị thêm các câu hoi gợi mở và dự kiến các tình huống xảy ra. Đăc

điểm là chuẩn bị bài giảng ngắn gọn, súc tích.

5. Mục tiêu chính của Tập đọc lớp 2 là rèn ky năng đọc. Giáo viên cố gắng tạo mọi điều

kiện để các em được đọc. Việc tìm hiểu nội dung bài chủ yếu là dựa vào hệ thống câu hoi ở

sách giáo khoa. Giải nghĩa tư phải đăt trong văn cảnh - giáo viên không nên tham lam, dài

dong, mất thời gian.

6. Chất lượng sinh hoạt chuyên môn của tổ tốt sẽ có tác động tích cực làm tiền đề quan

trọng để giúp giáo viên học hoi - đúc rút kinh nghiệm giảng dạy để chất lượng trên lớp

ngày càng tốt hơn.

32


7. Trong tiết tập đọc giáo viên cần phân loại đối tượng – có yêu cầu riêng với tưng đối

tượng học sinh. Với những học sinh đọc chưa đạt chuẩn về tốc độ giáo viên cần ưu tiên để

các em được đọc nhiều. Giáo viên cần linh hoạt khi lên lớp. Lựa chọn thời điểm thích hợp

để tổ chức cho học sinh được “chơi mà học” nhằm kích thích, khơi gợi sự hứng thú của các

em.

II. ĐÊ XUẤT – KHUYẾN NGHỊ:

Việc dạy cho học sinh kĩ năng đọc tốt không phải là việc làm một sớm một chiều.

Song thông qua tất cả các môn học trong trường Tiểu học, giáo viên đều có thể rèn đọc cho

học sinh ở mọi lúc mọi nơi. Phân môn Tập đọc có tác dụng và vai tro quan trọng đối với

HS Tiểu học đăt nền móng để các em đi vào kho tang tri thức bằng ngôn ngữ của mình.

Qua việc nghiên cứu viết sáng kiến kinh nghiệm này, tôi mong muốn không chỉ riêng tôi

mà mọi giáo viên Tiểu học đều hiểu rõ vai tro và tầm quan trọng của phân môn Tập đọc

trong bộ môn Tiếng Việt để trong quá trình giảng dạy, rèn tốt cho học sinh kĩ năng đọc và

khả năng cảm thụ của học sinh. Tuy nhiên, với khả năng của bản thân con hạn chế, bài viết cũng chỉ đáp ứng được phần

nào của việc dạy Tập đọc mà thôi. Vì vậy tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của

các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp giúp tôi đưa ra được những biện pháp rèn đọc cho

học sinh có hiệu quả hơn nữa. Tôi cũng mạnh dạn nêu một số kiến nghị sau để việc giảng

dạy phân môn Tập đọc đạt hiệu quả cao hơn như:

- Çc cÊp l·nh ®¹o cÇn t¨ng cêng tæ chøc çc chuyªn ®Ò TËp ®äc, ®©y chÝnh lµ h×nh thøc häc tËp, båi dìng, trao ®æi kinh nghiÖm d¹y häc. T¹o ®iÒu kiÖn cho GV tõng bíc n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc chuyªn m«n nghiÖp vô vµ më réng tÇm hiÓu biÕt cña m×nh. - T¨ng cêng quan t©m viÖc cung cÊp thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc nh tranh ¶nh, b¨ng ®Üa h×nh, ti vi, ®Çu ®Üa phôc vô bµi d¹y.- NÕu cã thÓ t×m nguån hç trî nµo ®ã ®Ó cung cÊp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho HS tiÕp xóc víi nh÷ng v¨n b¶n ®äc ngoµi ch¬ng tr×nh häc ®Ó çc

33


em cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nh÷ng v¨n b¶n l¹, bít ®i h¹n chÕ khi ®äc nh÷ng v¨n b¶n ®äc míi.

Trên đây là một số kinh nghiệm nho mà bản thân tôi đã đúc rút được. Rất mong

được cấp trên và bạn đọc góp ý kiến để bản thân tôi thực hiện có hiệu quả tốt hơn giờ Tập

đọc trên lớp.

Xác nhân cua thu trương đơn vị

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

Ha Nội, ngay 20 tháng 4 năm 2014

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của

mình viết không sao chep nội dung của

người khác.

Hiệu trưởng

Nguyễn Thị Kim Giang

Người viết

Trân Bich Thảo

34


Phòng giáo dục quận Hoàng Mai

Trường Tiểu học Thúy Lĩnh KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY--------***--------

Môn : Tập đọc Lớp: 2 A1

Tuần : 2 Thứ…..ngày….tháng…..năm 20

Làm việc thật là vuiI. Mục tiêu:1. Rèn kĩ năng đọc thành tiếng- Đọc trơn toàn bài, đọc đúng các tư khó: làm việc, quanh ta, sắc xuân, sắp sáng, lúc nào - Biết nghỉ hơi sau dấu chấm, dấu phẩy2. Rèn kĩ năng đọc hiểu- Nắm được nghĩa và biết đăt câu với tư mới: sắc xuân, rực rỡ, tưng bưng- Biết được ích lợi công việc của mỗi người, vật, con vật.- Nắm được ý của bài: mọi người, mọi vật đều làm việc, làm việc mang lại niềm vui 3. Rèn KNS: tự nhận thức về bản thân: ý thức đc mình đang làm gì và cần phải làm gì. 4. Các PP/ KTDHTC có thể sử dụng: thảo luận nhóm; trình bày ý kiến cá nhân; đăt câu hoi.II. Đồ dùng dạy học: - Máy chiếuIII. Hoạt động dạy học.TG Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh3’ I. Kiểm tra bài cũ

- Đọc bài:Phân thương

- Gọi học sinh đọc 1 đoạn trong bài Phần thưởng mà em thích nhất.- Em học tập bạn Na đức tính gì?

- 2 học sinh đọc và trả lời

32’ II. Bài mới* Giơi thiệu bai - Học sinh lắng nghe1. Luyện đọc, kêt hợp giải nghia từ* Luyện đọc câu

- Giáo viên đọc mẫu toàn bài với giọng vui, hào hứng, nhịp hơi nhanh.- Yêu cầu học sinh đọc nối tiếp câu lần 1- Hướng dẫn đọc tư khó: quanh, quét, làm việc, sắp sáng, sắc xuân- Nhận xet yêu cầu đọc lần 2

- Học sinh theo dõi đọc thầm.

- Học sinh đọc nối tiếp câu lần 1- Đọc cá nhân, đồng thanh.- Học sinh đọc nối tiếp câu lần 2

* Luyện đọc đoạn - Giáo viên nêu bài chia làm 2 đoạn+ Đoạn 1: Tư đầu đến ngày xuân thêm tưng bưng.+ Đoạn 2: Con lại

- Đánh dấu đoạn

35


* Đoạn 1: gọi 1 học sinh đọc + giảng tư chú giải- Hướng dẫn cách đọc 1 số câu:+ Quanh ta,/ mọi vật,/ mọi người/ đều làm việc.//+ Con tu hú kêu/ tu hú,/ tu hú.// Thế là sắp đến mùa vải chin.//+ Cành đào nở hoa/ cho sắc xuân thêm rực rỡ,/ ngày xuân thêm tưng bưng.//

* Đoạn 2:- Gọi học sinh đọc đoạn 2

- Yêu cầu HS đọc nối tiếp đoạn

- 1 học sinh đọc, lớp nghe nhận xet.- Học sinh luyện đọccâu

- 2,3 Học sinh luyện đọc đoạn 1, lớp nghe nhận xet.

- 2,3 học sinh đọc, lớp nghe nhận xet.- 2,3 em đọc

* Luyện đọc đoạn trong nhóm

- Yêu cầu học sinh đọc nhóm 2 - Đọc theo nhóm 2

* Thi đọc giữa các nhóm

- Gọi 2 nhóm thi đọc

- Nhận xet, tuyên dương

- 2 nhóm thi đọc trước lớp- Nhận xet, đánh giá

* Đọc đồng thanh cả bài

- Yêu cầu học sinh đọc đồng thanh cả bài.

- Lớp đọc đồng thanh

2. Hương dân tim hiêu bai- Câu 1, 3: Các vật và con vật xung quanh ta làm những việc gì?- Đặt câu với tư: rực rỡ, tưng bưng

- Gọi 1 học sinh đọc câu hoi 1

- Gọi học sinh trả lời.

- Yêu cầu đặt câu với tư: rực rỡ, tưng bưng – giáo viên sửa nếu sai- Kể thêm những con vật có ích mà em biết?

- 1 học sinh đọc câu hoi – đọc thầm đoạn 1 để trả lời lớp nhận xet, bổ sung- Học sinh nối tiếp nhau đăt câu, lớp nhận xet- 2,3 học sinh kể.

- Câu 2: Bé làm những việc gì?

- Em thấy cha mẹ và những người em biết làm những việc gì? - Gọi học sinh trả lời câu 2

- Hàng ngày em làm những việc gì? Em có đồng ý với Be là làm việc rất vui không ? Vì sao?

- 2,3 học sinh kể.

- Đọc thầm đoạn 2 và trả lời.- 2,3 học sinh trả lời- Học sinh trả lời trong nhóm 4 đại diện 1 em phát biểu Nhận xet, bổ

36


sung3) Luyện đọc lại - Gọi học sinh đọc lại cả bài

- Giáo viên nhận xet chốt cách đọc hay: đọc giọng vui, hào hứng, nhịp hơi nhanh, nhấn giọng ở những tư gợi tả.- Gọi học sinh đọc

- Tổ chức thi đọc

- 1 học sinh đọc, lớp nhận xet nêu cách đọc.

- 2,3 em đọc – lớp nhận xet- Một số học sinh thi đọc, lớp bình chọn bạn đọc hay

2’ III. Củng cố, dặn dò

- Bài văn giúp em hiểu điều gì?- Nhận xet tiết học- Hướng dẫn chuẩn bị bài sau: Bạn của Nai Nho

- HS trả lời

Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………………………..…………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

37


Phòng giáo dục quận Hoàng Mai

Trường Tiểu học Thúy Lĩnh KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY--------***--------

Môn : Tập đọc Lớp: 2 A1

Tuần : 28 Thứ…..ngày….tháng…..năm 20

Cây dừaI. Mục tiêu:1. Rèn kĩ năng đọc thành tiếng- Đọc trơn toàn bài, đọc đúng các tư khó, dễ lẫn: nở, nước lành, rì rào, bao la…- Biết nghỉ hơi sau dấu chấm, dấu phẩy2. Rèn kĩ năng đọc hiểu- Nắm được nghĩa các tư mới: tỏa, bạc phếch, đủng đỉnh, canh,…- Hiểu nội dung bài thơ: Với cách nhìn của trẻ em, nhà thơ trẻ Trần Đăng Khoa đã miêu tảcây dưa giống như con người luôn gắn bó với đát trời và thiên nhiên.- Học thuộc long bài thơII. Đồ dùng dạy học: - Máy chiếuIII. Hoạt động dạy học.TG Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh3’ I. Kiểm tra

bài cũ- Đọc bài:Kho báu

- Gọi học sinh đọc 1 đoạn trong bài Kho báu mà em thích nhất. - Vì sao em thích đoạn đó?

- 2 học sinh đọc và trả lời

32’ II. Bài mới* Giơi thiệu bai

Chiếu cây dưa. Giới thiệu Cây dưa là loài cây gắn bó mật thiết với đồng bào miền Nam nước ta. Bài Tập đọc hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài thơ Cây dưa của nhà thơ thiếu nhi Trần Đăng Khoa

- Học sinh lắng nghe

1. Luyện đọc, kêt hợp giải nghia từ* Luyện đọc câu

- Giáo viên đọc mẫu toàn bài với giọng nhẹ nhàng. Nhấn giọng ở những tư gợi tả, gợi cảm- Yêu cầu học sinh đọc nối tiếp câu lần 1- Hướng dẫn đọc tư khó: nở, nước lành, rì rào, bao la…- Nhận xet yêu cầu đọc lần 2

- Học sinh theo dõi đọc thầm.

- Học sinh đọc nối tiếp câu lần 1(mỗi em đọc 2 dong thơ)- Đọc cá nhân, đồng thanh.- Học sinh đọc nối tiếp câu lần 2

* Luyện đọc - Giáo viên nêu bài chia làm 3 đoạn - Đánh dấu đoạn

38


đoạn + Đoạn 1: 4 dong thơ đầu+ Đoạn 2: 4 dong thơ tiếp theo+ Đoạn 3: 6 dong thơ cuối* Đoạn 1: gọi 1 học sinh đọc + giảng tư chú giải và tư bạc phếch- Hướng dẫn ngắt giọng các câu thơ khó ngắt: Cây dưa xanh/ tỏa nhiều tàu,/Dang tay đón gió,/ gật đầu gọi trăng./ Thân dưa/ bạc phếch tháng năm./Quả dưa/ đàn lợn con/ nằm trên cao.//

* Đoạn 2:- Gọi học sinh đọc đoạn 2- Hướng dẫn ngắt giọng các câu thơ khó ngắt: Đêm hè / hoa nở cùng sao,/Tàu dưa-/chiếc lược/ chải vào mây xanh./ Ai mang nước ngọt, /nước lành,/Ai đeo/ bao hũ rượu/ quanh cổ dưa.//

* Đoạn 3:- Gọi học sinh đọc đoạn 2- Yêu cầu HS đọc nối tiếp đoạn

- 1 học sinh đọc, lớp nghe nhận xet.


- 1 học sinh đọc, lớp nghe nhận xet.


- 2, 3 Học sinh luyện đọc đoạn 2, lớp nghe nhận xet.- HS đọc nối tiếp đoạn

* Luyện đọc đoạn trong nhóm

- Yêu cầu học sinh đọc nhóm 3 - Đọc theo nhóm 3

* Thi đọc giữa các nhóm

- Gọi 2 nhóm thi đọc

- Nhận xet, tuyên dương

- 2 nhóm thi đọc trước lớp- Nhận xet, đánh giá

* Đọc đồng thanh cả bài

- Yêu cầu học sinh đọc đồng thanh cả bài.

- Lớp đọc đồng thanh

2. Hương dân tim hiêu bai- Câu 1: Các bộ phân của cây dưa được so sánh với những gì?

- Gọi 1 học đọc toàn bài

- Gọi 1 học sinh đọc câu hoi 1- Gọi học sinh trả lời.

- học đọc toàn bài

- 1 học sinh đọc câu hoi – đọc thầm cả bài để trả lời theo nhóm2 đại diện 1 em phát biểu Nhận xet, bổ sung

39


- Câu 2: Tác giả đã dùng những hình ảnh của ai để tả cây dưa?

- Giáo viên nêu câu hoi- Gọi học sinh trả lời câu 2 - Học sinh trả lời Nhận

xet, bổ sung

Câu 3: cây dưa đã gắn bó với thiên nhiên như thế nào?

- Giáo viên nêu câu hoi- Gọi học sinh trả lời câu 3

- Con thích nhất câu thơ nào? Vì sao?

- Học sinh trả lời trong nhóm 4 đại diện 1 em phát biểu Nhận xet, bổ sung.- 5 em trả lời

3) Học thuộc long

- Gọi học sinh đọc lại cả bài

- Giáo viên nhận xet chốt cách đọc hay: đọc giọng nhẹ nhàng, nhấn giọng ở những tư gợi tả.- Hướng dẫn học sinh đọc thuộc long tưng đoạn, cả bài- Giáo viên xóa dần tưng dong, chỉ để lại chữ đầu dong

- Tổ chức thi đọc thuộc qua tro chơi: Thả thơ

- 1 học sinh đọc, lớp nhận xet nêu cách đọc.

- Mỗi đoạn, học sinh đọc cá nhân, lớp đọc đồng thanh, đọc thầm- Một số học sinh thi đọc, lớp bình chọn bạn đọc hay- 5,6 em đọc

2’ III. Củng cố, dặn dò

- Đọc bài thơ em có suy nghĩ gì về cây dưa?- Nhận xet tiết học- Hướng dẫn chuẩn bị bài sau: Bạn của Nai Nho

- HS trả lời

Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………………………..…………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…

40


TAI LIỆU THAM KHẢO1. Giải đáp 88 câu hoi về giảng dạy Tiếng Việt ở Tiểu học. (Lê Hữu Tỉnh –

Trần Mạnh Hưởng – NXB Giáo dục)

2. Hoi đáp vè dạy Tiếng Việt 2 (Nguyễn Minh Thuyết - NXB Giáo dục)

3. Phương pháp dạy các môn học lớp 2

(Bộ giáo dục và đào tạo - NXB Giáo dục )

4. Sách giáo viên Tiếng Việt lớp 2

5. Thiết kế bài giảng Tiếng Việt lớp 2.

6. Yêu cầu cơ bản về kiến thức và ky năng các lớp 1, 2, 3

(Bộ Giáo dục và Đào tạo)

7. Tro chơi Tiếng Việt

8. Tham khảo trên mạng Intenet

41


PHÒNG GIÁO DỤC QUẬN HOÀNG MAI

TRƯỜNG TIỂU HOC THÚY LĨNH ------------***-----------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC RÈN ĐOC

CHO HOC SINH LỚP 2A1 TRƯỜNG TIỂU HOC THÚY LĨNH

Người viết : Trần Bích ThảoGVCN: Lớp 2A1

42


HÀ NỘI: 2014

43

kn tẬp ĐỌc lớp 2

Documents