knife cut accident reduction in industry: a case study of...

63
การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม: กรณีศึกษาโรงงานผลิต บรรจุภัณฑ์พลาสติกสาหรับน้ามันหล่อลื่น Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of a Factory that Manufactures plastic lubricant containers นางสาวมุกดา ก่อแก้ว สารนิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการงานวิศวกรรม บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสยาม พุทธศักราช 2561 ลิขสิทธิ ์ของมหาวิทยาลัยสยาม

Upload: others

Post on 22-May-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

การลดอบตเหตมดบาดในโรงงานอตสาหกรรม: กรณศกษาโรงงานผลต บรรจภณฑพลาสตกส าหรบน ามนหลอลน

Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of a Factory that

Manufactures plastic lubricant containers

นางสาวมกดา กอแกว

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสยาม

พทธศกราช 2561

ลขสทธของมหาวทยาลยสยาม

Page 2: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:
Page 3: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:
Page 4: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:
Page 5: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

กตตกรรมประกาศ

งานศกษาเรอง การลดอบตเหตมดบาดในโรงงานอตสาหกรรม: กรณศกษาโรงงานผลตบรรจภณฑพลาสตกส าหรบน ามนหลอลนนส าเรจไดดวยความอนเคราะหของบคคลหลายทาน ซงไมอาจจะน ามากลาวไดทงหมด ซงผมพระคณทานแรกทผศกษา ขอกราบขอบพระคณ คอ รองศาสตราจารย ดร.วนชย รจรวนช อาจารยทปรกษางานศกษาฉบบน อาจารยปณยศา คนด และ ผชวยศาสตราจารย พงศพฒน เพชรรงเรอง อาจารยทปรกษาประจ าหลกสตร คณพงศธวช นาคตระกล เจาหนาทประจ าหลกสตร ทชวยแนะน าและอนเคราะหขอมลทเปนประโยชนตองานศกษานเปนอยางมาก

ขอขอบพระคณครอบครว อาจารยและพๆ เพอนๆ ทเรยนหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขา การจดการงานวศวกรรม ทกคนทอยเบองหลงในความส าเรจทไดใหความชวยเหลอ สนบสนน

และใหก าลงใจตลอดมา

มกดา กอแกว

ผจดท า

Page 6: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

สารบญ

เรอง หนา

บทคดยอ (ภาษาไทย) ก

บทคดยอ (ภาษาองกฤษ) ข

กตตกรรมประกาศ ค

สารบญ ง

สารบญรป ฉ

สารบญตาราง ช

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 2

1.3 ขอบเขตของการวจย 2

1.4 ขนตอนในการศกษาวจย 3

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวของ 5

2.2 แนวคดและทฤษฎทน ามาใช 8

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

3.1 วธการศกษา 24

3.2 ประชากรทใชในการวจย 26

3.3 ระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล 26

3.4 เครองมอทใชในการศกษา 26

3.5 การวเคราะหขอมลทางสถต 28

บทท 4 ผลการด าเนนงาน

4.1 ผลขอมลจากเกบแบบสอบถามเกยวกบมาตรการความปลอดภยในการ 29

ปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต (ครงท 1)

Page 7: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา

4.2 การวางมาตรการแกไขสาเหตทท าใหเกดอบตเหตระหวางปฏบตงาน 34

4.3 ผลขอมลจากเกบแบบสอบถามหลงการปฏบตตามมาตรการความ 42

ปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตท

ก าหนดไว (ครงท 2)

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการด าเนนงาน 48

5.2 ขอเสนอแนะ 52

บรรณานกรม 54

ประวตผเขยนสารนพนธ 55

Page 8: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

สารบญรป

เรอง หนา

รปท 2.1 เครองฉดพลาสตก 6

รปท 2.2 การขนรปพลาสตกดวยวธการเปา 7

รปท 2.3 การขนรปพลาสตกดวยวธการอดขนรป 8

รปท 3.1 แผนภมกางปลา 28

รปท 4.1 แผนภมกางปลาการเกดอบตเหตของพนกงานจากแบบสอบถามครงท 1 35

รปท 4.2 แผนภมเปรยบการเกดอบตเหต 44

รปท 4.3 แผนภมเปรยบเทยบความถในการเกดอบตเหต 45

รปท 4.4 แผนภมเปรยบเทยบรปแบบในการเกดอบตเหต 46

Page 9: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

สารบญตาราง

เรอง หนา

ตารางท 2.1 แสดงตวอยางสอ visual control ตามลกษณะและการสอสาร 18

ตารางท 4.1 ผลขอมลจากเกบแบบสอบถามเกยวกบมาตรการความปลอดภยใน 30

การปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต (ครงท 1)

ตารางท 4.2 ความถ รอยละ ของขอมลดานประสบการณในการไดรบอบตเหต 31

ระหวางการท างาน

ตารางท 4.3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดาน 32

องคประกอบการท างาน ดานความรความสามารถในการท างาน

ตารางท 4.4 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดาน 33

องคประกอบการท างานดานความเครงครดในกฏระเบยบการปฏบตงาน

ตารางท 4.5 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดาน 33

องคประกอบการท างานดานสภาพแวดลอมในการท างาน

ตารางท 4.6 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดาน 34 องคประกอบการท างานดานการควบคมและการตดตาม

ตารางท 4.7 การวางมาตรการแกไขดานความรความสามารถในการท างานของ 37 พนกงาน

ตารางท 4.8 การวางมาตรการแกไขดานความเครงครดในกฎระเบยบการปฏบตงาน 38 ตารางท 4.9 การวางมาตรการแกไขดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 39 ตารางท 4.10 การวางมาตรการแกไขดานการควบคมและการตดตาม 42 ตารางท 4.11 ความถ รอยละ ของขอมลดานประสบการณในการไดรบอบตเหต 43

ระหวางการท างาน

Page 10: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

บทท1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

เนองจากปจจบนการปฏบตงานโรงงานอตสาหกรรมสงทตองค านงถงเสมอ คอ ความปลอดภยโดยเฉพาะในการผลตในภาคอตสาหกรรมซงมความเสยงสงในการทจะไดรบอนตรายในการท างานหากการปองกนไมรดกมเพยงพอกจะกอใหเกดความเสยหายท งตอตวผปฏบตงานเอง วตถดบ ผลผลตเครองจกรทใชในการผลต ทรพยสนอนๆ และบรษท ซงจะกอใหเกดความสญเสยหรอคาใชจายเปนจ านวนมาก การลงทนเพอปองกนมใหอบตเหตเกดขนจงเปนการประหยดคาใชจายทจะเกดขนได ซงเปนการลดตนทนในการผลตวธหนง การด าเนนการใหสภาพการท างานของคนงานในโรงงานมความปลอดภยจงเปนสงส าคญ เพราะการท างานอยางปลอดภยนอกจากจะเปนการปองกนอบตเหตในตวแลวความปลอดภยในงานอตสาหกรรมยงกอใหเกดผลผลตเพมขน ตนทนการผลตลดลง ก าไรมากขนสงวนทรพยากรมนษยแกประเทศชาตและความปลอดภยในการด ารงชวตการเกดอบตเหตในแตละครงไมไดเกดจากโชคชะตาหรอเคราะหกรรมของแตละคน หากแตมสาเหตทสามารถชวดลงไปไดอบตเหตสวนใหญจะเกดจากความประมาทและรเทาไมถงการณของตวผปฏบตงานเอง เครองจกรและสภาพแวดลอมในการท างาน ความปลอดภยในการท างานเปนความพอใจอยางหนงททกฝายควรมแกกนซงนบวาเปนหวใจของการท างานการเสรมสรางความปลอดภยในการท างานจะเกดขน ไดโดยการแกไขและปองกนทสาเหตของอบตเหตเราควรฝกเสยตงแตเรมแรกเมอเรามความรและความเขาใจแลวนนหมายความวาการท างานของเราจะไมประสบอนตรายและไมมอบตเหตเกดขนบรษทประกอบกจการบรรจภณฑพลาสตกจากการศกษาขอมลการประสบอบตเหตในป พ.ศ. 2559 ( มกราคม – ธนวาคม) พบวา สถตการเกดอบตเหตทท าใหพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตตองหยดงานและไมหยดงาน ซงเปนอบตเหตทเกดจากการโดนเครองจกรทบนวและการโดนมดบาดและมดแทงทอง เปนตน) ท าใหตองสญเสยเวลาในการท างาน ผลผลตของ บรษท และคาใชจายอนๆ ทจะตามมาซงสถตการเกดอบตเหตของบรษทสอดคลองกบสถตของสถาบนความปลอดภยในการท างานทในป 2559 มผ ไดรบ จากสถตดงกลาวผวจยในฐานะทเปนบคคลหนงทปฏบตงานในโรงงานอตสาหกรรม และอยในบรษท เลงเหนถงความปลอดภยในสขภาพชวตและทรพยสนของพนกงานและบรษทฯ จงตองการศกษาเพอวางมาตรการความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตในบรษท

Page 11: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

2

ซงจะเปนประโยชนกบบรษทฯ ในการหาแนวทางการปองกนและการแกไขการประสบอนตราย รวมถงการลดสถตการเกดอบตเหตจากการท างานใหเหลอนอยทสดหรอไมมการเกดอบตเหตเกดขนอกเลย นอกจากนยงเปนประโยชนตอหนวยงานของภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของเพอท าการศกษาหรอน าไปประยกตใชตอไป

1.2 วตถประสงคของกำรวจย 1.2.1 ศกษาปญหาทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต ทางดานพฤตกรรมในการท างาน ไดแก ดานบคคล ดานการท างานในการใชมดตดแตงขวดพลาสตก ดานเครองจกร และดานสภาพแวดลอมในการท างาน 1.2.2 เพอแกไขปญหาทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลตไดอยางเหมาะสม 1.2.3 เพอวดผลการด าเนนงานภายหลงการหาแนวทางปองกนและแกไขการเกดอบตเหตจากการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต

1.3 ขอบเขตของกำรวจย ศกษาเพอวางมาตรการดานความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตของบรษท 1.3.1 ขอบเขตดานพนท พนททใชในการเกบรวบรวมขอมลครงน คอ ฝายผลตของบรษทตวอยาง 1.3.2 ขอบเขตดาน 1) แบบสอบถาม (1) ดานบคคล (2) ดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน (3) ดานองคประกอบในการท างาน - ดานความรความสามารถในการท างาน - ดานความเครงครดในการปฏบตงาน - ดานสภาพแวดลอมในการท างาน - ดานการควบคมและตดตาม

Page 12: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

3

2) การวางแนวทางการปองกน และแกไขการเกดอบตเหตจากการท างาน 3) เปรยบเทยบผลการด าเนนงานกอนและหลงการแกไขปญหาทเกดขน 1.3.3ขอบเขตเวลา ระยะเวลาทใชในการศกษารวบรวมขอมล คอ 3 เดอน เรมตงแต วนท 15 เดอนมนาคม 2561 ถง วนท เดอน 31 พฤษภาคม 2561

1.4 ขนตอนในกำรศกษำวจย 1. ศกษารายละเอยดเกยวกบการผลตบรรจภณฑประเภทพลาสตกอยางละเอยด 2. ศกษาการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต โดยการแจกแบบสอบถามทก าหนดไว 3. ท าการวางแผนการแกไขปญหา และทดลองปฏบตจรง 4. ท าการวเคราะหการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตภายหลงการแกไขปญหา 5. เปรยบเทยบผลการด าเนนงานเกยวกบการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตทงกอน และหลง 6. สรปแนวทางหรอวธการการแกไขปญหาเกยวกบการเกดอบตเหตระหวางการท างานอยางมประสทธภาพและประสทธผล

1.5 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1.5.1 ทราบพฤตกรรมในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตของบรษทในดานบคคล ดานการท างานในการใชมดตดแตงขวดพลาสตก ดานเครองจกร และดานสภาพแวดลอมในการท างาน 1.5.2 สามารถแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน ระดบปฏบตการฝายผลตไดอยางมประสทธภาพ 1.5.3 เปนประโยชนกบบรษท ในการก าหนดเกณฑในการรบสมครพนกงานในระดบปฏบตการฝายผลตในอนาคต

Page 13: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

4

1.5.4 ท าใหไดขอมลอนเปนแนวทางให บรษท น าไปใชก าหนดมาตรฐานความปลอดภยในการท างานในอนาคต

Page 14: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

บทท 2

เอกสาร และงานวจยทเกยวของ ในการศกษาวจยครงน ผวจยมงศกษาเกยวกบการวางมาตรการดานความปลอดภยในการท างานของพนกงานทระดบปฏบตการฝายการผลต ดานการท างานในการใชมดตดแตงขวดพลาสตก ดานเครองจกร และดานสภาพแวดลอมในการท างาน เพอศกษาแนวทางการปองกนแกไขปญหาอบตเหตทเกดขนระหวางการท างานของพนกงานดงกลาว ผศกษาจงไดท าการคนควาทฤษฎ แนวคด และเอกสารงานวจยทเกยวของ รวมถงขนตอนการท างานตางๆ ทสามารถน ามาปะยกตใชในการแกไขปญหาอบตเหตระหวางการท างาน โดยมสาระส าคญ ดงน 2.1. แนวคด และทฤษฎทเกยวของ 2.2. แนวคด และทฤษฎทน ามาใช

2.1 แนวคด และทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 กระบวนการขนรปพลาสตก

พลาสตกนนสงเคราะหมาจากสวนประกอบทไมใชโลหะ มนสามารถขนรปไดหลากหลายรปแบบส าหรบการใชดานเชงพาณชย ผลตภณฑทขนรปมาจากพลาสตกนนพบไดทวไป แมกระทงคยบอรดและเมาสทคณใชเปนประจ ากยงผานกระบวนการขนรปพลาสตกมาแลว ตวอยางอนๆ เชน เหยอก หมวกนรภย หลอดพลาสตก ของเลน ขวด กลอง เครองประดบเครองใชในครวและอกมากมาย 2.1.1.1 กระบวนการฉดขนรป (Injection Molding) ในกระบวนการฉดขนรป พลาสตกทละลายนนถกใสลงไปในชองแมพมพ เมอเยนตวลงแลวจงสามารถน าแมพมพออก กระบวนการขนรปพลาสตกแบบนนนถกน ามาใชมากกบการผลตในจ านวนมากๆ เชน เครองใชในครว ของเลน ฝาขวด และแทนวางมอถอ เปนตน

Page 15: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

6

รปท 2.1 เครองฉดพลาสตก

2.1.1.2 กระบวนการเปาขนรป (Blow Molding) กระบวนการเปาขนรปนนเหมอนกบกระบวนการฉดขนรปเวนแตวาพลาสตกนนตองถกเทลงในทอหลอมละลายในแนวดง จากนนแมพมพจะเคลอนตวมาประกบแลวเปาลมลงไป เพอใหเปนรปทรงตามแมพมพ เมอเยนตวลงแลวขางในกจะกลวง ตวอยางของผลตภณฑทขนรปมาจากการเปา คอ ขวด หลอดและภาชนะใสของ

รปท 2.2 การขนรปพลาสตกดวยวธการเปา

Page 16: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

7

2.1.1.3 กระบวนการขนรปโดยการอดขนรป (Compression Molding) คอพลาสตกรอนในแมพมพทรอนและถกน ามาบบอดเปนรปทรง สวนกระบวนการใหความรอนหรอทเรยกวาการหลอมจะท าใหแนใจวาสวนทายจะเปนรปสมบรณ เมอขนเปนรปทรงแลวกจะถกเอาออกจากแมพมพ หากใชพลาสตกทเปนแผน ตองเอามาตดกอนในแมพมพ ขนตอนการขนรปนนนเหมาะมากๆ ส าหรบสวนผสมก าลงสงเชน เทอรโมเซทตง เรซน(thermosetting resins) ไฟเบอรกลาส (fiberglass)และพลาสตกเสรมแรง(reinforced plastics) คณสมบตความแขงแรงทเหนอกวาของวสดทใชในการขนรปโดยการอดนน ท าใหกระบวนการทล าคาส าหรบอตสาหกรรมยานยนต

รปท 2.3 การขนรปพลาสตกดวยวธการอดขนรป

2.1.1.4 กระบวนการขนรปโดยการใสฟลม (Film Insert Molding) เทคนคการขนรปพลาสตกนจะฝงรปเขาไปขางใตผวดานนอกของสวนทจะถกขนรป วสดทจะถกใสเขาไปในแมพมพนนคอ ฟลมหรอผา จากนนจงฉดพลาสตกตามเขาไป 2.1.1.5 การใชแกสมาชวยในการขนรป (Gas Assist Molding)

Page 17: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

8

หรออกชอหนงคอกระบวนการฉดพลาสตกทใชแกสมาชวย กระบวนการนถกน ามาใชสรางชนสวนพลาสตกทขางในมลกษณะกลวง พลาสตกจะถกฉดครงหนงกอนแลวตามดวยการฉดพลาสตกทเหลอทใชแกสความดนสงมาเตมใหเตมแมพมพ 2.1.1.6 การขนรปแบบแมพมพหมน (Rotational Molding) กระบวนการนใชอณหภมสงและการเคลอนทแบบหมนเพอเคลอบดานในแมพมพและขนรป การหมนทสม าเสมอของแมพมพนนจะสรางแรงเหวยงศนยกลางซงจะท าใหผลตภณฑมความหนาของผนงทเทากน มนจงเหมาะมากส าหรบภาชนะใสของ เชน ถงน า มนเปนกระบวนการทชา อยางไรกตาม กระบวนการนมการสนเปลองของพลาสตกนอยและสวนพลาสตกทเหลอสามารถน ากลบมาใชใหมได ท าใหประหยดและเปนมตรตอสงแวดลอม 2.1.1.7 การขนรปแบบผลตโฟม (Structural Foam Molding) การขนรปแบบการผลตโฟมนนเปนกระบวนการขนรปพลาสตกทตองการผนงทหนามากกวากระบวนการแบบฉดทวไป การทใสไนโตรเจนหรอสารเคมจ านวนเลกนอยเขาไป มนจะท าใหพลาสตกมผนงทหนา โฟมนนกคอพลาสตกทละลายแลวทใสลงไปในชองแมพมพ การขนรปพลาสตกประเภทนถกน ามาใชกบเทอรโมพลาสตกใดๆ ทสามารถขนรปโดยการฉดได

2.2 แนวคด และทฤษฎทน ามาใช 2.2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวของกบความปลอดภยในการท างาน

แนวคดและทฤษฎเกยวของกบความปลอดภยในการท างาน มดงน สถาบนเพมผลผลตแหงชาต (ม.ป.ป.) ไดใหความหมายของความปลอดภยวา หมายถงการควบคมความสญเสยจากอบตเหตซงเกยวของกบการบาดเจบ เจบปวย ทรพยสน เสยหาย และความสญเสยเนองจากกระบวนการผลต การควบคมจะหมายรวมถงการปองกนไมใหเกด อบตเหตและการด าเนนการใหสญเสยนอยทสด เมอเกดอบตเหตขน (สรพล พยอมแยม , 2541) กลาววา ความปลอดภยในการท างาน หมายถง การท ผปฏบตงานสามารถปฏบตงานไดโดยไมมอปสรรคใดๆ ขดขวาง ซงอปสรรคนนอาจแบงไดเปน 2 ประเภท คอ อปสรรคททราบและคาดการณไวลวงหนาตามขอมลทมอย และอปสรรคทไมคาดคดและ มไดควบคมไวกอน อปสรรคประเภทหลงนเรยกรวมๆ กนวา “อบตเหต (accident)” (โชคชย บเสมอ, 2542)กลาววา ความปลอดภย หมายถง สภาวการณปราศจากภย หรอการพนภย รวมไปถงการปราศจากอนตราย การบาดเจบ การเสยงภย หรอการสญเสย (วฑร สมะโชคด และ วรพงษ เฉลมจระรตน, 2542)ไดใหความหมายของความ ปลอดภยวา หมายถง โดยปกตทวไปหมายถง “การปราศจากภย” ซงในทางปฏบตเปนไปไมไดทขจด ภยทก

Page 18: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

9

ชนดใหหมดไปโดยสนเชง ความปลอดภยจงใหรวมถง การปราศจากอนตรายทมโอกาสจะ เกดขนดวย ในความหมายเชงวศวกรรมความปลอดภย นอกจากความหมายขางตนแลวยงม ความหมายครอบคลมถงเหตการณทเกดขนแลวมผลกระทบกระเทอนตอกระบวนการผลตตามปกต ท าใหเกดความลาชา หยดชะงก หรอเสยเวลา แมจะไมกอใหเกดการบาดเจบหรอพการขนกตาม เอกวนต พรหมรกษา (อางใน มาสโลว(Maslow), 2555) วามนษยทกคนมความ ตองการทจะสนองความตองการใหกบตนเองทงสน และความตองการของมนษยมมากมายหลาย อยางดวยกน ซงตองไดรบความพงพอใจจากความตองการพนฐานหรอตางสดเสยกอนจงจะผานขนไป ยงความตองการขนสงตามล าดบ ดงน 1. ความตองการทางรางกาย (physiological needs) เปนความตองการ ขนพนฐานของมนษยเพอความอยรอด เชน อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค อากาศ น า ดม การพกผอน เปนตน 2. ความตองการความปลอดภยและมนคง (security or safety needs) เมอมนษยสามารถตอบสนองความตองการทางรางกายไดแลว มนษยกจะเพมความตองการในระดบท สงขนตอไป เชน ความตองการความปลอดภยในชวตและทรพยสน ความตองการความมนคงในชวต และหนาทการงาน 3. ความตองการความรกและความเปนเจาของ (belongingness and love needs) ความตองการนจะเกดขนเมอความตองการทางดานรางกาย และความตองการความ ปลอดภยไดรบการตอบสนองแลว บคคลตองการไดรบความรกและความเปนเจาของโดยการสราง ความสมพนธกบผอน เชน ความตองการไดรบการยอมรบ การตองการไดรบความชนชมจากผอน เปนตน 4. ความตองการการยกยอง (esteem needs) หรอ ความภาคภมใจใน ตนเอง เปนความตองการการไดรบการยกยอง นบถอ และสถานะจากสงคม เชน ความตองการไดรบ ความเคารพนบถอ ความตองการมความรความสามารถ เปนตน 5. ความตองการความส าเรจในชวต (self-actualization) เปนความ ตองการสงสดของแตละบคคล เชน ความตองการทจะท าทกสงทกอยางไดส าเรจ ความตองการท าทก อยางเพอตอบสนองความตองการของตนเอง เปนตน จากความหมายของความปลอดภยขางตน สรปไดวา ความปลอดภย หมายถงสภาวการณ ปราศจากภย อนตราย การบาดเจบ การเสยงภย หรอการสญเสยทงความสญเสยทางตรง และความ สญเสยทางออม ซงความปลอดภยเปนความตองการพนฐานของมนษยทกคนตามแนวความคดความ ตองการความปลอดภยและมนคงของ มาสโลว(Maslow)

Page 19: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

10

2.2.2 ทฤษฎโดมโนของการเกดอบตเหต Domino Theory ทฤษฎโดมโน (Domino Theory) ของการเกดอบตเหต สามารถเชอมโยงกบปรชญาความปลอดภยของ H.W. Heinrich เกยวกบสาเหตของอบตเหตไดทฤษฎโดมโน กลาวไววา การบาดเจบและความเสยหายตางๆ เปนผลทสบเนองโดยตรงมาจากอบตเหตและอบตเหตเปนผลมาจากการกระท าทไมปลอดภยหรอสภาพการณทไมปลอดภย ซงเปรยบไดเหมอนตวโดมโนทเรยงกนอย 5 ตวใกลกน เมอตวแรกลมยอมสงผลกระทบท าใหตวโดมโนตวถดไปลมตามกนไปดวย ตวโดมโนทง 5 ตว ไดแก 1. สภาพแวดลอมหรอภมหลงของบคคล (Social Environment or Background) 2. ความบกพรองผดปกตของบคคล (Defects of Person) 3. การกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภย (Unsafe Acts/Unsafe Conditions) 4. อบตเหต (Accident) 5. การบาดเจบหรอเสยหาย (Injury/Damages) สภาพแวดลอมของสงคมหรอรปแบบการด าเนนชวต สภาพครอบครวฐานะความเปนอย การศกษาอบรม ลวนเปนปจจยทอาจกอใหเกดทศนคตตอความปลอดภยทไมถกตอง ชอบเสยง มกงาย กอใหเกดการกระท าทไมปลอดภยหรอตกอยในสภาพการณทไมปลอดภย และน าไปสการเกดอบตเหต ท าใหเกดการบาดเจบหรอความสญเสยตามมา ทฤษฎโดมโนน มผเรยกชอใหมเปน “ลกโซของอบตเหต (Accident Chain) การปองกนอบตเหตตามทฤษฎโดนโน ตามทฤษฎโดมโน หรอลกโซของอบตเหต เมอโดมโนตวท 1 ลม ตวถดไปกลมตาม ดงนนหากไมใหโดมโนตวท4 ลม (ไมใหเกดอบตเหต) กตองเอาโดมโนตวท 3 ออก (ก าจดการกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภย) การบาดเจบหรอความเสยหายกจะไมเกดขนการปองกนอบตเหตตามทฤษฎโดมโนหรอลกโซอบตเหต กคอ การตดลกโซอบตเหต โดยก าจดการกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภยออกไปอบตเหตกไมเกดขน สวนการทจะแกไข ปองกนทโดมโนโนตวท 1 (สภาพแวดลอมของสงคมหรอภมหลงของบคคล) หรอตวท 2 (ความบกพรองผดปกตของบคคล) เปนเรองทแกไขไดยากกวา เพราะเปนสงทเกดขนและปลกฝงเปนคณสมบตสวนบคคลแลว

2.2.3 ทฤษฎความเอนเอยงในการเกดอบตเหต (Accident-Proneness Theory) ทฤษฎความโนมเอยงของการเกดอบตเหตเกดขนโดยนกวจยองกฤษ 2 คนคอ Major Greenwood และHilda M. woods ทไดท าการศกษาการเกด อบตเหตของคนงานในประเทศองกฤษ

Page 20: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

11

โดยอธบายถงการเกดอบตเหตซ าๆ คอ การทบางบคคลเกดอบตเหต มากกวาคนอนๆ แตความโนมเอยงทจะท าใหเกดอบตเหตอธบายถงวา “ ท าไมบคคลนนจงเกดอบตเหตมากกวาคนอนๆ ” ความโนมเอยงทจะท าใหเกดอบตเหตเปนการคาดการณ ลวงหนาซงแตละคนยอมมโอกาสเกดอบตเหตไดเทาๆ กน ความโนมเอยงทจะท าใหบคคลเกดอบตเหต 1. ความโนมเอยงทจะเกดอบตเหตมก าหนดเวลาในชวงสนๆ โดย เกดผลในระยะวกฤต คอ ในสภาพบคคลทเครยด แตเมอระยะวกฤตเหลานนหมดไป บคคลกจะปรบตวในสภาพเดมได แตอยภายใตความรสกกดดนทม ความโนมเอยงจะท าใหเกดอบตเหตได เชน บคคลทอยระยะพกฟนจะมความออนเพลยซงความออนเพลยนจะเปนเหตสนบสนนใหเกดอบตเหตได 2. ความโนมเอยงทจะท าใหเกดอบตเหตของแตละบคคล มสาเหตใหญมาจากแหลงภายในทประกอบดวย บคลก สภาพจตใจและสภาพ รางกาย 2.1 บคลกลกษณะ พวกนจะมบคลกลกษณะทตอตานสงคม มพฤตกรรมท เปดเผยชอบแหวกกฎ (ท าลายกฎเกณฑ) 2.2 สภาพจตใจ คอ พวกอารมณรนแรงตางๆเชน อาการซมเศรา ฉนเฉยวงาย มความเครยดสงและพวกทมกฎเกณฑจะมแนวโนมเอยงทจะเกดอบตเหตสภาพรางกาย เชน สายตาผดปกต ความชรา เปนตน เหลาน จะท าใหบคคลเสยความสามารถในอนจะท าใหเกดความปลอดภย Karl Marbe (1926) นกจตวทยาชาวเยอรมนไดเสนอความโนมเอยงในการเกดอบตเหต อนเปนลกษณะบคลกภาพซงมแนวโนมใหบคคลไดรบอบตเหต ซงแนวคดนไดศกษาลกษณะธรรมชาตของบคคลทมสวนเปนสาเหตใหเกดอบตเหตได ซงแยกประเภทบคคลหรออาจเรยกวา เปนปจจยซงเปนสาเหตของการเกดอบตภยไวเปน 2 กลม ดงน

- บคคลประเภทเอกซ (Type X) มความเอนเอยงทจะไมเกดอบตเหต (Non-Accident-Prone) 1. ผทมระเบยบแบบแผน 2. ผทมเปาหมายในการด ารงชวต 3. ผทพอใจในชวตประจ าวน 4. ผทเคารพสทธและความคดเหนของผอน

Page 21: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

12

5. ผทไมเผดจการ 6.ผทไมชอบโตเถยงหรอทะเลาะววาท 7. ผทนกถงผอน

- บคคลประเภทวาย (Type Y) มความเอนเอยงทจะเกดอบตเหต (Accident-Prone) 1. ผทไมมระเบยบแบบแผน 2. ผทไมมเปาหมายในการด ารงชวต 3. ผทไมพอใจในชวตประจ าวน 4. ผทไมสนใจในสทธและความคดเหนของผอน 5. ผทไมมมนษยสมพนธ 6. ผทระงบอารมณ ความรสกเกลยดชงยาก 7. ผทนกถงแตตวเอง

Shaw and Sichel ไดรวบรวมลกษณะบคลกภาพของคนเราทเกยวของกบการเกดอบตเหตไว โดยพจารณาลกษณะบคคลทเสยงตออบตเหตและไมเสยงตออบตเหตดงน ลกษณะของผเสยงอบตเหตมาก 1. ผทบกพรองทางจตใจ เปนโรคจต โรคประสาท

2. ผทไมฉลาด ขาดสมาธ ไมรจกสงเกต 3. ผทขาดระเบยบวนย 4. ผทปรบตวไมด หรอปรบตวไมได 5. ผทมอารมณไมมนคง ขาดการควบคมอารมณ อารมณฉนเฉยว 6. ผทชอบรษยา ไมมความพงพอใจ 7. ผทขาดความอดทน ถกครอบง าและขมขงาย 8. ผทเหนแกตว ค านงถงผลประโยชนสวนตน 9. ผทมความเชอโบราณ ไมมเหตผล 10. ผทมพฤตกรรมทไมเหมาะสมกบวย ขาดวฒภาวะ 11. ผทไมรจกชวยตนเอง ไมกลาตดสนใจ 12. ผทมความเชอมนตวเองสงเกนไป 13. ผทชอบการแขงขนมาก 14. ผทมทศนคตตอตานสงคม หรอมแนวโนมทจะกออาชญากรรม

Page 22: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

13

ลกษณะของผทเสยงอบตเหตนอย 1. ผทควบคมตวเองไดด มวฒภาวะ และมสขภาพด 2. ผทปรบตวเขากบสงคมไดและมความรบผดชอบ 3. ผทควบคมอารมณได ไมกาวราวมากเกนไป 4. ผทสามารถประเมนสถานการณและตดสนใจได 5. ผทเรยนรไดเรว โดยเฉพาะจากประสบการณและการท าผดพลาด 6. ผทเปนมตร ราเรง และรจกการยอมรบ

การเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลในแตละชวงชวต ยอมมผลตอการเกดอบตเหตไดเสมอ ดงนนผทมแนวโนมวาจะเกดอบตเหต กมใชวาจะเปนบคคลทไดรบอบตเหตเสมอ หรออบตเหตซ าซาก (Accident-repetitiveness) และผทมความละเอนเอยงทจ าไมเกดอบตเหตกมใชจะรบประกนไดวา เปนบคคลทมภมตานทานการเกดอบตเหตไดตลอดไป ทกคนมสทธและโอกาสทจะเกดอบตเหตไดเสมอ ในเรองพฤตกรรมทเกยวกบการเกดอบตเหตนน ไดศกษาถงความเปลยนแปลงในชวต ของคนงานซงมผลตอสขภาพรางกาย สขภาพจตและการเกดอบตเหตของคนงาน โดย Alkorไดต งหนวยวดขนเรยกวา “หนวยการเปลยนแปลงในชวต” (Life Change Units) และใหมลคาส าหรบความเปลยนแปลงตางๆ เรยงตามล าดบความส าคญไว แลวสรปเปนตวเลขวาในชวงเวลาสนหากบคคลใดไดรบหรอพบกบความเปลยนแปลงตาง ๆ จนมคาเกนระดบหนงแลว จะไดรบผลตอรางกายอยางแนนอน จากผลการวจยของ Alkor สรปไดวา “สภาพความเปลยนแปลง และความเปนอยทางบานของคนงาน มผลตออารมณ และสภาพจตใจของคนงาน และสภาพอารมณและจตใจทเสอมทรามของคนงาน ยอมจะเปนสาเหตในการกออบตเหตขนได นอกจากนนอายของคนงานกมสวนเกยวของกบอนตราการเกดอบตเหตดวย ดงท Joseph Tiffin ไดศกษาอตราการเขาโรงพยาบาล ของคนงานเทยบกบอายของคนงาน และอายการปฏบตงานจากคนงาน 9,000 คน ในโรงงานถลงเหลกกลา ซ งพบวาคนงานทมอาย 18-23 ป มแนวโนมทจะไดรบอนตราย เพมมากขนตามอาย และมอตราการเขาโรงพยาบาลสงสด ประมาณ 1.25 ครงตอป ในชวงอาย 23-25 ป สวนคนงานทมอายมากกวา 25 ป มกมแนวโนมทจะไดรบอนตรายจนตองเขาโรงพยาบาล ลดนอยลงตามอายทเพมมากขน จตส านกตอความปลอดภย (Safety Conscious) ของคนงาน จงอาจกลาวไดวา มสาเหตมาจากหลายประการ เชน วฒภาวะ สถานภาพทางครอบครว การศกษาอบรม ประสบการณ ฯลฯ

Page 23: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

14

2.2.4 ทฤษฎมลเหตเชงซอน (Multiple Causation Theory)

ถงแมทฤษฎโดมโนของ (Heinrich) จะใชปองกนแกไขการเกดอบตเหตไดแตความถและความรนแรงยงไมเปนศนย การมองอบตเหตยงไมครอบคลมลกลงไปถงสาเหตทแทจรงตางๆ จงท าไดเพยงการแกไขสภาพการกระท าของคน ดงนนจงมการเสนอทฤษฎมลเหตเชงซอนของ แดน ปเตอรสน (Dan Peterson) 1971 จากหนงสอเรยนเทคนคของการจดการความปลอดภย (Technique of safety Management) ซงกลาวไววา อบตเหตยอมเกดขนไดจากเหตตางๆ หลายอยางซงอยเบองหลง และสาเหตตางๆ เหลานนรวมกนมากเขายอมท าใหเกดอบตเหตได นอกจากนนยงไดเสนอวาไมควรแกไขสภาพและการกระท าทไมปลอดภยเทานน จะตองคดแกไขเบองหลงของสงเหลานน นอกจากนนยงแสดงใหเหนวาสภาพและการกระท าเปนเพยงอาการทปรากฏใหเหนไดจากความบกพรองของระบบการท างาน แตความบกพรองหรอสาเหตทแทจรงทท าใหเกดอบตเหต คอ การบรหารและการจดการ ตวอยางเชน อบตเหตเกดจากการตกบนไดของอาคารเรยนทโรงเรยน หากเปนการสอบสวนอบตเหตตามแนวของทฤษฎโดมโนกคอการกระท าทไมปลอดภย คอ การใชบนไดทมขนบนไดช ารดสภาพไมปลอดภย คอ บนไดทมขนช ารด ขอเสนอแนะในการแกไข คอ ก าจดบนไดขนช ารด ไมน ามาใชอกแตถาเปนทฤษฎมลเหตเชงซอน อาจมการวเคราะหสาเหตของอบตเหตโดยใชค าถามวา 1. ท าไมไมมการตรวจบนไดทช ารดในขณะทมการตรวจปกต

2. ท าไมยงปลอยใหมการใชบนใดน 3. คนทตกบนไดหรอผทไดรบอบตเหตนนรหรอไมวาเขาไมควรใชบนไดน 4. มการจดการอบรมเรองความปลอดภยหรอไม 5. ผเกยวของยงคงไมใชบนไดนนอกหรอไม 6. ผควบคมดแลการท างานไดมการตรวจสภาพแวดลอมกอนลงมอท างานหรอไม

เมอไดมการพจารณาอบตเหตทเกดขนท าใหทราบถงความบกพรองตางๆ ทท าใหเปนสาเหตของอบตเหตนน แลวควรสรปวาควรแกไขดงน 1. ควรปรบปรงการตรวจความปลอดภย 2. ควรปรบปรงการฝกอบรมผปฏบตงาน 3. ควรก าหนดงานความรบผดชอบใหชดเจน 4. ควรมการวางแผน การนเทศการควบคมการท างาน

Page 24: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

15

โดยสรปทฤษฎมมลเหตเชงซอนนนเนนการปองกนอบตเหตโดยการบรหารจดการโดยจดใหมองคกรความปลอดภย สาเหตของการเกดอบตเหตจากการท างานอบตเหตจากการท างานนนสามารถแบงออกเปน 2 สาเหตใหญๆ คอ 1. สาเหตจากการปฏบตงานทไมปลอดภย (Unsafe act) เปนการกระท าทไมปลอดภยของคนงานในขณะปฏบตงานเปนผลท าใหเกดอบตเหตไดถงรอยละ 88 ของอบตเหต เชน

1.1 การใชอปกรณเครองมอทเปนเครองจกรกลตางๆ โดยพลการหรอไมไดรบมอบหมาย 1.2 การท างานทมอตราเรงความเรวของงานและเครองจกรเกนก าหนด 1.3 การถอดอปกรณปองกนออกจากเครองจกรโดยไมมเหตอนสมควร 1.4 การดแลซอมบ ารงอปกรณเครองจกรในขณะทก าลงท างาน 1.5 การใชเครองมออปกรณเครองจกรทช ารดและไมถกวธ 1.6 ไมใสใจในค าแนะน าหรอค าเตอนความปลอดภย 1.7 ท าการเคลอนยายหรอยกวสดทมขนาดใหญ มน าหนกมาก ดวยวธการทไมปลอดภย 1.8 ไมสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล 1.9 การคกคะนองหรอเลนตลกขณะท างาน

2. สภาพการท างานทไมปลอดภย คอสภาพแวดลอมทไมปลอดภยโดยรอบตวของผปฏบตงานขณะท างานซงอาจเปนสาเหตของการเกดอบตเหตได เชน

2.1 เครองจกรทไมมอปกรณปองกนอนตราย 2.2 อปกรณเครองมอเครองจกรทออกแบบไมเหมาะสมกบการใชงาน 2.3 บรเวณพนทของการปฏบตงานไมเหมาะสม 2.4 การจดเกบวสดสงของอยางไมถกวธ 2.5 การจดเกบสารเคมหรอสารไวไฟทเปนอนตรายไมถกวธ 2.6 ไมมการจดระเบยบและดแลความสะดวกของสถานทใหถกตองตามสขลกษณะ 2.7 แสงสวางไมเพยงพอ 2.8 ไมมระบบระบายและถายเทอากาศทเหมาะสม 2.9 ไมมระบบเตอนภยทเหมาะสม

Page 25: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

16

แนวทางการปองกนการประสบอนตราย สถานประกอบการทมผปฏบตงานทกแหงจ าเปนอยางยงทจะตองใหความคมครองดแล สงเสรมใหบคลากรทกคนมจตส านกในความปลอดภยและสขภาพอนามยเพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมความสขอยในสงคมและสงแวดลอมรวมกนไดอยางสนต โดยปราศจากอนตรายใดๆ โดยการก าหนดมาตรการปองกนและควบคมอนตรายทเหมาะสมชดเจนดงตอไปนคอ 1. การก าหนดมาตรการความปลอดภย โดยหนวยงานทเกยวของในการท างานควรศกษาขอมลเกยวของและผลกระทบตางๆ ดานความปลอดภย เพอเปนแนวทางก าหนดมาตรฐานดานความปลอดภย เพอเปนแนวทางส าหรบผเกยวของในการก าหนดระเบยบปฏบตดานความปลอดภยของหนวยงานอยางชดเจนเหมาะสม เชน มาตรฐานในการผลตอปกรณเครองมอตางๆ ส าหรบงานอตสาหกรรม การก าหนดหลกการปฏบต 2. การตรวจความปลอดภย โดยหนวยงานทเกยวของควรจดใหมเจาหนาทเพอท าการตรวจดานความปลอดภยในการท างานตามทระบไวตามกฎหมายอยางเหมาะสมถกตอง เพอเปนกฎขอบงคบใหกบนายจาง สถานประกอบการใหยดปฏบตตามกฎหมายความปลอดภยและรบผดชอบตอสขภาพและความปลอดภยของคนงาน และใหค าแนะน ากระตนการปฏบตตามมาตรการความปลอดภยอยางสม าเสมอ 3. กฎหมายความปลอดภย หนวยงานทเกยวของโดยเฉพาะอยางยงกรมแรงงาน ควรไดมการพจารณาปรบปรงกฎหมายดานความปลอดภยในการท างานใหมขอบเขตสอดคลองเหมาะสมและคมครองแรงงานไดอยางเหมาะสมและมการบงคบใชอยางจรงจง ทงทางดานสภาพการท างานและสภาพแวดลอมในการท างานของสถานประกอบการ ดานคาตอบแทน การรกษาพยาบาล การตรวจสขภาพ สวสดการตางๆ เพอใหเกดความปลอดภยในการท างานมากยงขน 4. การศกษาวจยความปลอดภย เพอการปรบปรง พฒนา งานวชาการดานความปลอดภยใหสอดคลองกบการปฏบตงานอยางปลอดภยสงสด 5. ดานการศกษา สถาบนการศกษาทเกยวของกบความปลอดภยในการท างานควรมการบรรจวชาการดานความปลอดภยเพมในหลกสตรการศกษา เพอเปนการวางพนฐานและสรางทศนคตทดดานความปลอดภยใหเกดมขนในผศกษากอนทจะออกไปสตลาดแรงงาน 6. การฝกอบรมดานความปลอดภย เพอสรางเสรมความรความเขาใจทถกตองดานความปลอดภยในการปองกนอนตรายทอาจเกด ขนระหวางการปฏบตงานพรอมทงสรางจตส านกดานความปลอดภยใหเกดมขนกบผใชแรงงานทกคนทกระดบ

Page 26: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

17

7. การสรางเสรมทศนคตดานความปลอดภย ทกองคกรหนวยงานควรจดใหมการรณรงค การสรางเสรมทศนคตทด และจตส านกดานความปลอดภยอยางตอเนองสม าเสมอ 8. การก าหนดมาตรการความปลอดภยในสถานประกอบการ เพอใหทกคนทกฝายปฏบตอยางเครงครด โดยมการแตงตงเจาหนาทหรอคณะกรรมการดานความปลอดภยในการก าหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบตางๆ อยางเหมาะสมกบสถานการณการท างานอยางตอเนอง 9. การปรบปรงสภาพการท างานและสงแวดลอมในการท างาน สถานประกอบการควรมการด าเนนการอยางจรงจงเกยวกบการปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างาน เพอใหเกดความปลอดภย เพอด ารงรกษาไวซงการมสขภาพอนามยทด มคณภาพชวตทดขน เชน การจดระเบยบการท างานใหถกสขลกษณะมความปลอดภยและสวสดการทดขน 10. การประกนการประสบอบตเหต หนวยงานหรอสถาบนดานการประกนการประสบอนตรายควรมสวนรวมในการสงเสรม มาตรการการปองกนอบตเหตและโรคจากการท างานและเปนการปฏบตอยางจรงจง

2.2.5 ทฤษฎเทคนคการสอสารผานการมองเหน (visual control) เปนเทคนคทใชในการสอสารผานการมองเหน โดยแสดงใหเหนผลการปฏบตงาน เหนความผดปกต หรอสอสารความหมายบางอยางใหเหนไดอยางสะดวก ชดเจน และเขาใจไดงายขน Visual Control จงอาจอยในรปสญลกษณแผนปาย สญญาณไฟ แถบส รปภาพ กราฟ ฯลฯ โดยสามารถแบง ประเภทของ Visual Control ตามประโยชนในการประยกตใชงาน ไดดงตอไปนคอ

- เพอความปลอดภย เชน สญลกษณความปลอดภยแบบตาง ๆ - เพอปรบปรงคณภาพ เชน ตวอยางลกษณะงานด งานเสย - เพอการบรหารสนคาคงคลง เชน ปายบอกประเภทสนคาตาง ๆ - เพอการบ ารงรกษาเครองจกร เชน ขดบอกระดบสงสด ต าสดของน ามนเครอง - เพอการสงเสรมการขาย เชน ปายโฆษณาสนคา - เพอตดตามผลการปฏบตงาน เชน กราฟแสดงผลการปฏบตงานของแตละแผนก

โดยสามารถแสดงตวอยางสอ Visual Control ตามลกษณะการสอสาร ไดดงตารางดานลาง ดงน

Page 27: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

18

ตารางท 2.1 แสดงตวอยางสอ Visual Control ตามลกษณะการสอสาร

สอ Visual Control

ตวอยางการประยกตใชงาน

ส เชน สเสอกฬาส สประจ าโรงเรยน สธนบตรหรอเหรยญ ซงสบางสมกถกใชในการสอความหมายทคอนขางยอมรบเปนสากล จงตองควรศกษาและระมดระวงในการเลอกใชเชน สเขยว สอความหมายถง ความปลอดภย หรอความเปนธรรมชาต ไมเปนพษหรอไมเปนอนตรายตอสงแวดลอม สเหลอง สอความหมายถง ใหระวงเพราะอาจเกดความผดพลาดหรออนตรายได

ปายไฟ เชน สญญาณไฟจราจร ปายไฟรถแทกซ แถบสะทอนแสงใหเหนเวลากลางคน ปายไฟบอกสถานะการท างานของเครองจกร ไซเรนรถต ารวจหรอรถพยาบาล ซงการเลอกใชสปายไฟควรพจารณาถงความหมายของสประกอบดวย เชน สของสญญาณไฟจราจร

สญลกษณ หรอเครองหมาย

เชน เครองหมายจราจร ทางมาลาย เครองหมายความปลอดภย เครองหมายลกเสอเครองหมายบอกยศของทหาร ต ารวจ เครองหมายการคาหรอโลโกของบรษทตาง ๆ รวมทงรอยขด รอยบากตาง ๆ

ภาพถาย หรอภาพวาด

เชน ภาพถายตวอยางนกเรยนทแตงกายถกระเบยบ ภาพถายตวอยางอาหารในเมนอาหาร หรอในกรณของการรณรงคเพอลดอบตเหตมกใชภาพถายความเสยหายหรอการบาดเจบจรงเพอกระตนใหเกดจตส านกในการปองกนอบตเหตจากการเหนภาพถายจรง

ชนงานตวอยางจรง หรอ แบบจ าลอง

เชน ตวอยางเงอนแบบตาง ๆ ในวชาลกเสอ ตวอยางเครองหมายลกเสอทโรงเรยนอนญาตใหใช แบบจ าลองอาคารตาง ๆ ภายในโรงเรยน หนจ าลองแสดงอวยะตาง ๆ ในตวคน โครงกระดกจ าลอง ตวอยางเหรยญหรอธนบตรปลอม

แบบแปลน แผนผง

เชน ผงแสดงอาณาบรเวณบรเวณโรงเรยน แผนทในการเดนทาง ผงโครงสรางองคกร ผงแสดงสวนประกอบของเครองจกร

กราฟ แผนภม เชน กราฟเสนแสดงยอดขายของรานคาในเดอนตาง ๆ กราฟแทงแสดงจ านวนนกเรยนระดบชนตาง ๆ กราฟวงกลมแสดงอตราสวนระหวางนกเรยนชายและนกเรยนหญง

Page 28: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

19

ตาราง เชน ตารางแสดงประเภทและจ านวนเหรยญรางวลทไดในการแขงกฬาทแตละสได ตารางบอกคะแนนในสนามแขงขนบาสเกตบอล

ขอความตาง ๆ เชน ปายชอโรงเรยน ปายค าขวญวนเดก ปายค าขวญประจ าโรงเรยน พระบรมราโชวาททส าคญ ปายชอแผนกในโรงพยาบาล ปายบอกทางรมถนน ปายรณรงคสงเสรมตาง ๆ

ตวเลข เชน หมายเลขรถประจ าทาง หมายเลขชานชาลารถไฟ หมายเลขประจ าตวทเสอนกกฬา นาฬกาดจตอล สกอรบอรดในสนามกฬา

เครองแบบ เชน เครองแบบนกเรยน ลกเสอ เนตรนาร ต ารวจ ทหาร พยาบาล ธงชาตหรอ ธงประจ าหนวยงานตาง ๆ

อน ๆ เชน ประภาคารบนเกาะกลางทะเลหรอรมชายฝง

2.2.6 ทฤษฎการเสรมสรางความปลอดภยในโรงงานอตสาหกรรม โดยทางทฤษฎการเสรมสรางความปลอดภยในโรงงานอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพนนตองอาศยหลกพนฐาน 3 ประการ ไดแก 1. Engineering (วศวกรรมศาสตร) 2. Education (การศกษา) 3. Enforcement (การออกกฎบงคบ) E ตวแรก คอ Engineering (วศวกรรมศาสตร) คอ การใชความรทางวชาการดานวศวกรรมศาสตร ในการค านวณและออกแบบเครอง จกรเครองมอทมสภาพการใชงานทปลอดภยทสด การตดตงเครองปองกนอนตรายใหแกสวนท เคลอนไหวหรออนตรายของเครองจกรการวางผงโรงงาน ระบบไฟฟา แสงสวาง เสยง การระบาย อากาศ เปนตน E ตวทสอง คอ Education (การศกษา) คอ การใหการศกษา หรอการฝกอบรมและแนะน าคนงานหวหนางานตลอดจนผทเกยวของในการท างาน ใหมความรความเขาใจเกยวกบการปองกนอบตเหตและการเสรมสรางความ ปลอดภยในโรงงาน ใหรวาอบตเหตจะเกดขนและปองกนไดอยางไร และจะท างานวธใดจงจะปลอดภยทสด เปนตน E ตวสดทาย คอ Enforcement (การออกกฎขอบงคบ) คอ การก าหนดวธการท างานอยางปลอดภย และมาตรการควบคมบงคบใหคนงานปฏบตตาม เปนระเบยบปฏบตท

Page 29: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

20

ตองการประกาศใหทราบทวกน หากผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม จะตองถกลงโทษ เพอใหเกดความส านกและหลกเลยงการท างานทไมถกตองหรอเปนอนตราย ในการปองกนอบตเหต ควรเนนทง 3E พรอม ๆ กน โดยเฉพาะตวท 2 Education เพราะจะท าใหพนกงานรวธการท างานทปลอดภย การปองกนอบตเหตมขนตอน และระดบการปฏบตการหลายระดบ ดงน

1. การจดวางผงโรงงานใหปลอดภย 2. การจดระบบและกระบวนการท างานทปลอดภย 3. การท าใหเครองจกรกลมความปลอดภย 4. การออกแบบลกษณะการท างานทปลอดภย 5. การอบรมวธการท างานทปลอดภยแกคนงาน 6. การปฏบตตามวธการท างานทปลอดภย ฯลฯ

2.2.7 งานวจยทเกยวของ พงษเสฐยร เหลองอลงกต (2551) ไดศกษาถงเรอง การพฒนารปแบบการปองกน อบตเหตในโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลพลาสตกขนาดเลก ผลการศกษาพบวา พนกงานใน โรงงานทดลองหลงไดรบฝกอบรมมความรเรองความปลอดภยเพอปองกนอบตเหตสงกวากอน ฝกอบรม โดยพนกงานมความรเพมขนรอยละ 30.35 โรงงานทดลองหลงใชรปแบบการปองกน อบตเหตมสถตการเกดอบตเหตตางกวากอนใชรปแบบการปองกนอบตเหตโดยอบตเหตลดลง รอยละ 91.66 โรงงานทดลองทใชรปแบบการปองกนอบตเหตมสถตการเกดอบตเหตตางกวาโรงงาน ควบคมทไมไดใชรปแบบการปองกนอบตเหต พนกงานกลมทดลอง มความพงพอใจตอรปแบบ การปองกนอบตเหตในโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลพลาสตกขนาดเลกในภาพรวมอยในระดบมาก และความคดเหนตอรปแบบการปองกนอบตเหตในโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลพลาสตกขนาดเลก ในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบมาก นยนา สภาพ (2557) ไดศกษา (1) ระดบปจจยดานสภาพแวดลอมของสถานทในการท างาน (2) ระดบประสทธภาพในการท างานของพนกงาน (3) ระดบอทธพลของสภาพแวดลอมในการท างาน ของบคลากรทมอทธพลตอประสทธภาพในการท างานของพนกงาน กลมตวอยางคอพนกงานบรษท พ.เอส.อนทรเมนแอนดคอนสตคชน จ ากด จ านวน 133 คน เปนการวจยเชงปรมาณโดยวเคราะหทาง สถตตามวตถประสงคการวจย ผลวจยพบวาปจจยดานสภาพแวดลอมของสถานทท างานและ ประสทธภาพในการท างานของพนกงานบรษทพ.เอส.อนทรเมนทแอนดคอนสตรคชน ทกดานอยใน ระดบมาก สวนปจจยดานสภาพแวดลอมทมผลตอประสทธภาพในการท างาน พบวาปจจยดานสภาพ การปฏบตงานดานการตดตอสอสาร มอทธพลตอประสทธภาพในการปฏบตงาน

Page 30: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

21

ดานความรวดเรวใน การท างาน สวนปจจยดานความมนคงปลอดภย และดานการตดตอสอสาร จะมอทธพลตอ ประสทธภาพดานลดขนตอนการท างาน สรดา ลดลอย (2559) ไดศกษาเรองการรบรความปลอดภยตอพฤตกรรมความปลอดภยใน การท างานของพนกงาน กรณศกษา บรษทผลตภณฑพลาสตก เขตจงหวดสมทรปราการ ม วตถประสงคเพอ (1) ศกษาระดบการรบรความปลอดภยในการท างานของพนกงาน (2) ศกษาระดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการท างานของพนกงาน (3) ศกษาความสมพนธระหวางการรบรความ ปลอดภยกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานของพนกงาน (4) เพอเปรยบเทยบการรบรดาน ความปลอดภยกอนและหลงการจดโปรมแกรมปรบปรงและพฒนาการรบรของพนกงาน กลมตวอยาง ทศกษาคอ พนกงานฝายผลต บรษท มาลาพลาส จ ากด จ านวน 112 คน ใชแบบสอบถามเปน เครองมอ และวเคราะหขอมลทางสถตดวยโปรแกรมทางคอมพวเตอรผลการศกษาพบวา ผล การศกษาพบวา (1) ระดบการรบรความปลอดภยในการท างานของพนกงาน มบางขอทอยในระดบ คะแนนปานกลาง คอ ขอ 3.8 ทานรวาสภาพแวดลอมในการท างานใดทอาจท าใหทานเกดอนตรายได ขณะท างาน (2) ระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานของพนกงาน มบางขออยในระดบ คะแนนปานกลาง คอ ขอ 2.9 ทานสวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล เมอตองท างานเสยงตางๆ และขอ 2.10 เมอทานตองสมผสงานรอนๆ มการสวมใสถงมอหนงเพอกนรอน (3) การรบรความ ปลอดภยในการท างานกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในแตละดานของพนกงาน พบวา ม ความสมพนธกนอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ .01 (4) เปรยบเทยบการรบรดานความปลอดภย กอนและหลงการจดโปรมแกรมปรบปรงและพฒนาการรบรพบวาระดบคะแนนสงขน โดยผวจยไดน า หวขอในแบบสอบถามทไดระดบคะแนนต ากวาระดบคะแนนสง โดยมการจดท าสอคมอความปลอดภยในการท างานเปนภาษาทพนกงานเขาใจงายมการเนนเนอหาทเกยวกบการท างาน วทต กมลรตน (2552) ไดท ากาศกษาเรอง ศกษาพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานฝายปฏบตการ โดยมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงาน ของพนกงานฝายปฏบตการของ บรษท อดตยา เบอรลา เคมคลส (ประเทศไทย) จ ากด (ฟอสเฟตดวชน) 2) เพอระบปจจยทมผลตอพฤตกรรมความปลอดภยของพนกงานฝายปฏบตการ บรษท อดตยา เบอรลา เคมคลส (ประเทศไทย) จ ากด (ฟอสเฟต ดวชน) 3) เพอคนหาแนวทางในการด าเนนกจกรรมเพอลดการเกดอบตเหตในโรงงานทเกดจากพฤตกรรมการท างานทไมปลอดภยของ พนกงาน บรษท อดตยา เบอรลา เคมคลส (ประเทศไทย) จ ากด (ฟอสเฟตดวชน) ผลการศกษาสรปตามวตถประสงคพบวา 1.ระดบพฤตกรรมความปลอดภยซงม 4 ดานคอ ดานการปฏบตงาน

Page 31: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

22

ดานเครองจกรอปกรณ ดานสภาพแวดลอม และดานการจดการโดยภาพรวม พบวากลมประชากรสวนใหญมพฤตกรรมความปลอดภยดานสภาพแวดลอมสงถงสงมาก 2. ปจจยทมผลพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงาน 3 ตวคอเพศ (ชาย) อายงาน และทศนคตโดยตวแปรเพศ (ชาย) เปนความสมพนธในทางลบ (Beta = -0.232) สวนอก 2 ตวแปรคอ ทศคตฯ (Beta =0.199) และความร เปนความสมพนธทางบวก นนคอเพศชายมพฤตกรรมความปลอดภยฯ นอยกวาเพศหญง ผมอายงานนานกวา และผมทศนคตดกวาจะมพฤตกรรมความปลอดภยฯ มากกวา 3. แนวทางในการด าเนนกจกรรมเพอลดการเกดอบตเหตในโรงงานทเกดจากพฤตกรรมการท างานทไมปลอดภยของพนกงาน คอกจกรรมของฝายการบรหาร, กจกรรมดานการสงเสรมและกจกรรมดานการฝกอบรม พสทธ รตนแสนวงษ, วรพจน พนธคง, พงศภมร ปกเขม (2555) ไดท าการศกษาเรอง การลดอบตเหตในโรงงาน กรณศกษา Decreasing an Accident with in Factory Case Study มวตถประสงค เพอศกษาถงสาเหตของอบตเหตทเกดขนและเปรยบเทยบสถตการเกดอบตเหตกอนและหลงการปรบปรงแกไข โดยเขาไปเกบรวบรวมขอมลภายในโรงงานโดยการสอบถามการลงมอปฏบตงานจรงและการศกษาลกษณะวธการปฏบตงานของพนกงานรวมถงการศกษาสภาพแวดลอมในการท างานมาท าการวเคราะหหาสาเหตทจะท าใหเกดอบตเหต โดยใชแผนภมแสดงเหตและผลพบวาอบตเหตสวนใหญเกดจากการโดนวสดหรอชนงานบาด ทม แทง และอวยวะทเกดเหตมากทสดไดแกมอและนวมอ ดงนนจงไดน าเอาสาเหตตางๆมาท าการปรบปรงแกไขโดยน าเอาหลกการ 3E และทฤษฎโดมโน เพอปองกนอบตเหตในการท างานและลดจ านวนอบตเหตทจะเกดขน จากการศกษาและตรวจสอบจากสถตการเกดอบตเหตในเดอนกนยายน ถง ธนวาคม 2551 จงไดมการจดการด าเนนการแกไข และปรบปรงในจดทกอใหเกดอบตเหต หลงจากการด าเนนการปรบปรงแกไขแลวท าใหม อบตเหตเกดขน 1 รายตอเดอน เมอเปรยบเทยบกบอบตเหตกอนท าการแกไขปรบปรงซงเกดขน 4.50 รายตอ เดอน จะเหนไดวาจ านวนอบตเหตทเกดขนหลงการปรบปรงแกไขลดลง เมอเปรยบ เทยบกนแลวลดลง 3.50 รายตอเดอน ดงนนเหนไดวาจ านวนอบตเหตไดลดลง Clarke (2006) ไดท าการศกษาวจยเรอง สภาพความปลอดภยในโรงงานการ ผลตชนสวนรถยนตถงผลกระทบของสภาพแวดลอมในการทา งาน การสอสารงานและทศนคต ดานความปลอดภยตามอบตเหตและพฤตกรรมทไมปลอดภยซงมวตถประสงคการศกษาเพอ ตรวจสอบถงทศนคตดานความปลอดภยของคนงาน หวหนางานและผจดการในอตสาหกรรมการ ผลตรถยนตในประเทศองกฤษ และความสมพนธกบพฤตกรรมทไมปลอดภยและอบตเหต ผลการวจยพบวา

Page 32: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

23

โครงสรางปจจยของสภาพความปลอดภยในโรงงานประกอบไปดวย 3 ปจจย คอ ความสนใจของผจดการในเรองความปลอดภย คนงานตอบสนองในเรองความปลอดภยและการ ขดแยงระหวางการผลตและความปลอดภยทซงมลกษณะเชนเดยวกนกบการศกษากอนหนาท ศกษาในสวนของโรงงานอตสาหกรรมทวไปในประเทศองกฤษ ในขณะทสภาพความปลอดภยไม สามารถพยากรณอบตเหตเกยวของกบโรงงาน สวนคนงานตอบสนองในเรองความปลอดภยและ การขดแยงระหวางการผลตและความปลอดภยมลกษณะส าคญ ตอพฤตกรรมทไมปลอดภย การ เขาใจสภาพแวดลอมพนทท างาน วามผลกระทบทส าคญ จะเปนตวพยากรณทส าคญถงอบตเหตและ พฤตกรรมทไมปลอดภย แมวาการสอสารในงานจะลมเหลวกจะสามารถทา นายผลของความ ปลอดภย มความแตกตางเลกนอยในเรองของความมนคงของสภาพความปลอดภยทตรงกนขามกบ ระดบการบงคบบญชา Cheyne, O.A., Tomás, J.M., Cox, S. (2002) ไดท าการศกษาวจยเรอง โครงสรางของทศนคตพนกงานตอความปลอดภยในสวนการผลต โดยท าการศกษาถง ความสมพนธระหวางสวนประกอบของหนวยงานความปลอดภย ประกอบดวยทศนคตของ พนกงานตอองคกรและหนวยงานความปลอดภย การเขาใจสภาพการท างานทางกายภาพและการ เขาใจส าหรบพนทอนตรายและเกยวกบระดบการรายงานของกจกรรมดานความปลอดภย

Page 33: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

บทท 3

วธการด าเนนงานวจย การวจยนมวตถประสงคเพอการศกษาเพอวางมาตรการดานความปลอดภยในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตของบรษทในดานบคคล ดานการท างางานในการใชมดตดแตงขวดพลาสตก ดานเครองจกร และดานสภาพแวดลอมในการท างาน และการหาแนวทางปองกนและแกไขการเกดอบตเหตจากการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตของบรษทผลตบรรจภณฑประเภทพลาสตกอยางมประสทธภาพ และประสทธผลมากทสด โดยมวธการด าเนนงานวจนดงตอไปน 3.1 วธการศกษา 3.2 ประชากรทใชในการวจย 3.3 ระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 3.5 การวเคราะหขอมลทางสถต

3.1 วธการศกษา การวจยครงน ผศกษาวจยไดท าการศกษา โดยมขนตอนดงน 1. ท าการทบทวนวรรณกรรม ศกษารวบรวมขอมลเอกสาร ทฤษฎแนวคดและงานวจยทเกยวของ เพอน ามาประกอบเปนองคความรเพมเตมในการศกษาวจยครงน 2. ด าเนนการสรางแบบสอบถามเกยวกบอบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงานฝายผลต ของบรษทผลตบรรจภณฑประเภทพลาสตก 3. ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลครงท 1 เพอไดผลการด าเนนงานโดยปกตทวไป 4. วเคราะหและพจารณาจากขอมลทด าเนนการเกบครงท 1 เพอหาปญหาจาการท างานทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างาน และน ามาพฒนาและแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน 5. ท าการทดลองวธการแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน โดยการประยกตใชแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของทไดมาจากการทบทวนวรรณกรรม

Page 34: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

26

6. ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลครงท 2 เพอไดผลการด าเนนงานภายหลงการแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน (โดยใชแบบสอบถามเหมอนกบการเกบรวบรวมขอมลครงท 1) 7. ท าการเปรยบเทยบผลการเกบรวบรวมขอมลจากครงท 1 และครงท 2 เพอทราบถงผลการวจยผลทสามารถแกไขการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานไดอยางมประสทธภาพมากทสด

3.2 ประชากรทใชในการวจย ประชากร (Population) ประชากรทใชในการวจยครงน คอ พนกงานทปฏบตงานแผนกผลตบรรจภณฑประเภทพลาสตก จ านวน 108 คน กลมตวอยาง (Sample) กลมตวอยางทใชในงานวจยครงน คอ พนกงานทปฏบตงานแผนกผลตบรรจภณฑประเภทพลาสตกทงหมด จ านวน 108 คน

3.3 ระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล ระยะเวลาทใชในการศกษารวบรวมขอมล คอ 3 เดอน เรมตงแต วนท 15 เดอนมนาคม 2561 ถง วนท 31 เดอนพฤษภาคม 2561

3.4 เครองมอทใชในการศกษา

งานวจยในครงนเปนงานวจยเชงทดลอง โดยการวดผลขอมลจากการส ารวจ (Survey research) เปนการท าการเปรยบเทยบกนระหวางการปฏบตงานโดยปกต และภายหลงการแกไขปญหา เพอไดทราบวาการแกไขปญหาสามารถน ามาใชในการปฏบตงานไดมประสทธภาพ และประสทธผลในลกษณะใด โดยผวจยไดสรางแบบสอบถามขนมาโดยการศกษาคนควาแนวคดและขอมลจากเอกสาร งานวจยทเกยวของ และขอมลจากเวบไซต แลวน ามาสรางแบบสอบถามแบบปลายปด (Close-ended Questionnaires) จงเกดเปนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน คอแบบสอบถามจ านวน 108 ชด ใชในการเกบแบบสอบถามทงหมด 2 รอบ ไดแก กอนการแกไข และหลงการแกไขปญหาอบตเหตระหวางการท างาน โดยแบบสอบถามมทงหมด 4 สวน ดงน สวนท 1 เปนแบบสอบถามดานบคคล จ านวน 5 ขอ ไดแก เพศ อาย รายได สถานภาพ ระยะเวลาการท างาน ค าถามเปนแบบปลายปด (Close-ended Questionnaires) ลกษณะของค าถามเปนแบบค าตอบหลายตวเลอก (Multiple choice questions)

Page 35: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

27

สวนท 2 เปนแบบสอบถามดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน จ านวน 3 ขอ ไดแก ประสบการณการไดรบอบตเหตจากการท างาน ความถในการเกดอบตเหตระหวางการท างาน เกดอบตเหตจากการท างานในขนตอนใด ค าถามเปนแบบปลายปด (Close-ended Questionnaires) ลกษณะของค าถามเปนแบบค าตอบหลายตวเลอก (Multiple choice questions) สวนท 3 เปนแบบสอบถามดานองคประกอบการท างาน โดยแบงเปน 4 ดาน ไดแก ดานความรความสามารถในการท างาน , ดานความเครงครดในกฏระเบยบการปฏบตงาน ดานสภาพแวดลอมในการท างาน และดานการควบคมและการตดตาม โดยค าถามเปนแบบปลายปด (Close-ended Questionnaires) ลกษณะของค าถามเปนแบบค าตอบ ประยกตตามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ จดเปนการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval scale) โดยการวดคาระดบของพฤตกรรมในการท างานของพนกงาน ดงน ระดบ เกณฑการใหคะแนน มากทสด 5 มาก 4 ปานกลาง 3 นอย 2 นอยทสด 1 เกณฑประเมนผลในแตละระดบชน ดงน (ชชวาล เรองประพนธ,2539 :15)

สามารถแสดงสาเหตทคาดวาจะเปนสวนทท าใหเกดอบตเหตระหวางการท างานในรปแบบแผนภมกางปลา ดงน

Page 36: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

28

Cause Effect

รปท 3.1 แผนภมกางปลา

3.5 การวเคราะหขอมลทางสถต ผวจยใชการวเคราะหสถตในรปแบบการพรรณนา (Descriptive Statistics Analysis) เพอใหไดคาสถตประเภท รอยละ (Percentage) และการหาคาความถ (Frequency) คาเฉลย (Mean) การหาคาต าสดและคาสงสด (Minimum and Maximum) เพอน ามาเปรยบเทยบผลการด าเนนงานระหวางกอนการแกไขปญหาเพอลดอบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต และผลการด าเนนงานหลงการแกไขปญหาเพอลดอบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต ทงนเพอใหขอมลจากการด าเนนงานมประสทธภาพ ซงน าไปสการปรบปรงพฒนา และแกไขแนวทางการลดอบตเหตระหวางการท างานใหเกดผลดมากทสด

การเกดอบตเหต

ระหวางการท างานของ

พนกงานในระดบ

ปฏบตการฝายการผลต

ความรความสามารถใน

การท างานของพนกงาน

ความเครงครดในกฏ

ระเบยบการปฏบตงาน

สภาพแวดลอม

ในการปฏบตงาน

การควบคม

และการตดตาม

Page 37: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

บทท 4

ผลการด าเนนงาน

ในบทนเปนการน าเสนอผลการด าเนนงาน และขอมลจากแบบสอบถามเกยวกบการวางมาตรการดานความปลอดภยในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลต โดยขอมลแบบสอบถามจะน าไปใชประโยชนในการหาสาเหตของการเกดปญหาดานความปลอดภยในสถานการณปกต (การเกบแบบสอบถามครงท1) น าขอมลจากแบบสอบถามครงท 1 มาด าเนนการวางมาตรการการแกไขปญหาดงกลาวทเกด และท าการวดผลการทดสอบทางดานความปลอดภยทเกดขนกบพนกงาน ในสถานการณทมการแกไขปญหา (การเกบแบบสอบถามครงท2) ผวจยไดท าการเกบขอมลจากประชากรทเปนพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลตทกคนจ านวน 108 ราย โดยแบบสอบถามไดมาจากการสงเคราะหจากงานวจยและทฤษฎทเกยวของ และผานการตรวจสอบคณภาพแลว เมอไดขอมลจากแบบสอบถาม ผวจยจะน ามาท าการวเคราะหดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยแบงการวเคราะหเปนสวนๆและเปรยบเทยบกนระหวางขอมลในครงท 1 ซงเปนขอมลกอนการแกไขปญหา และครงท 2 ขอมลหลงจากการแกไขปญหา เพอใหไดมาตรการความปลอดภยทสามารถลดการเกดอบตเหตระหวางการท างานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากทสด

4.1 ผลขอมลจากเกบแบบสอบถามเกยวกบมาตรการความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต (ครงท 1) น าเสนอขอมลในรปแบบคาความถ และคารอยละในสวนของแบบสอบถามดานขอมลบคคล และดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน และน าเสนอขอมลในรปแบบคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน มรายละเอยดดงน 4.1.1 ขอมลดานบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ รายได อายการท างาน

ตารางท 4.1 ความถ รอยละ ของขอมลดานบคคลไดแก เพศ อาย สถานภาพ รายได อายการท างาน

เพศ ความถ รอยละ ชาย 73 67.6 หญง 35 32.4

รวม 108 100.00

Page 38: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

30

ตารางท 4.1 ความถ รอยละ ของขอมลดานบคคลไดแก เพศ อาย สถานภาพ รายได อายการท างาน (ตอ)

อาย ความถ รอยละ 21-30 ป 26 24.1 31-40 ป 38 35.2 40 ปขนไป 44 40.7

รวม 108 100.00

รายได ความถ รอยละ ต ากวา 10,000 บาท 6 5.6 10,001-20,000 บาท 88 81.5 20,001 บาทขนไป 14 13.0

รวม 108 100.00

สถานภาพ ความถ รอยละ โสด 34 31.5 แตงงาน 66 61.1 หยาราง 8 7.4

รวม 108 100.00

อายการท างาน ความถ รอยละ นอยกวา 1 ป 16 14.8 1 - 5 ป 27 25.0 6 - 10 ป 25 23.1 11 ปขนไป 40 37.0

รวม 108 100.00

จากตารางท 4.1 ขอมลแบบสอบถามดานบคคลพบวา พนกงานระดบปฏบตการฝายผลตเปนเพศชาย 73 คน คดเปน 67.6% และเปนเพศหญง 35 คน คดเปน 32.4% มอาย 40 ปขนไปมากทสด 44 คน คดเปน 40.7% อาย 31-40 ป 38 คน คดเปน 35.2% รองลงมา และอาย 21-30 ป 26 คน คดเปน 24.1% มรายไดอยในชวง 10,001-20,000 บาทมากทสด 88 คน คดเปน 81.5% รองลงมาคอ 20,001 บาทขนไป 14 คน คดเปน 13.0% อยในสถานะแตงงานมากทสด 66 คน คดเปน 61.1

Page 39: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

31

สถานะโสด 34 คน คดเปน 31.5% และหยาราง 8 คน คดเปน 7.4% มอายการท างานในชวง งาน 11 ปขนไป 40 คน คดเปน 37.0% 1-5 ป 27 คน คดเปน 25.0% อายงาน 6-10 ป 25 คน คดเปน 23.1% และอายงานนอยกวา 1 ป 16 คน คดเปน 14.8% อาย ตามล าดบ 4.1.2 ขอมลดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน

ตารางท 4.2 ความถ รอยละ ของขอมลดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน

ไดรบอบตเหตจากการท างานภายใน

ระยะเวลา 1 เดอนหรอไม ความถ รอยละ

ไดรบ 80 74.1 ไมไดรบ 28 25.9

รวม 108 100.00

ความถในการเกดอบตเหตระหวาง การท างานภายในระยะเวลา 1 เดอน

ความถ รอยละ

ไมไดรบ 28 25.9 1 ครง /เดอน 32 29.6 2 ครง /เดอน 41 38.0 3 ครง /เดอน 4 3.7 มากกวา 4 ครง/เดอน 3 2.8

รวม 108 100.00

ไดรบอบตเหตจากการท างานในรปแบบ ความถ รอยละ ไมไดรบ 28 25.9 อปกรณการท างานบาด 65 60.2 วตถกระแทกหรอชน - - วตถกระเดนใส 15 13.9 วตถหนบ - - วตถหลนทบ - - อนๆ - -

รวม 108 100.00

Page 40: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

32

จากขอมลแบบสอบถามพบวา พนกงานไดรบอบตเหตจากการท างานภายในระยะเวลา 1 เดอนทผานมา 80 คน คดเปน 74.1% และไมไดรบอบตเหตจากการท างาน 28 คน คดเปน 25.9% พนกงานทเคยไดรบอบตเหตจากการท างานเกดมความถทไดรบอบตเหต 2 ครง /เดอน 41 คน คดเปน 38.0% ไดรบอบตเหต 1 ครง /เดอน 32 คน คดเปน 29.6% ไดรบอบตเหต 3 ครง /เดอน 4 คน คดเปน 3.7% และไดรบอบตเหตมากกวา 4 ครง/เดอน 3 คน คดเปน 2.8% ตามล าดบ พนกงานทเคยไดรบอบตเหตจากการท างานไดรบอบตเหตจากการโดนอปกรณการท างานบาดมากทสด 65 คน คดเปน 60.2% และวตถกระเดนใส 15 คน คดเปน 13.9% ตามล าดบ 4.1.3 ขอมลดานองคประกอบการท างาน

คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง นอยทสด

คาเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง นอย

คาเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง ปานกลาง

คาเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง มาก

คาเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง มากทสด

ตารางท 4.3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดานองคประกอบการท างาน ดานความรความสามารถในการท างาน

ดานความรความสามารถในการท างาน S.D. ระดบ 1.) ทานไดรบการฝกอบรมกอนการปฏบตงานจรง 2.88 .637 ปานกลาง 2.) ทานสามารถท างานตามหนาททไดรบมอบหมาย 3.71 .684 มาก 3.) ทานมความช านาญในการท างานตามทไดรบมอบหมาย 3.74 .647 มาก 4.) ทานไดรบค าแนะน าระหวางการปฏบตงานสม าเสมอ 3.28 .771 มาก 5.) ทานมการเพมเตมความรเกยวกบการท างาน 3.35 .727 มาก

รวม 3.40 .70 ปานกลาง

จากตารางท 4.3 พบวาความรความสามารถในการท างานของพนกงานอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยอยท 3.40 เมอพจารณารายขอพบวา พนกงานมความช านาญในการท างานตามทไดรบมอบหมายมคาฉลยมากทสดท 3.74 รองลงมา พนกงานสามารถท างานตามหนาททไดรบมอบหมาย มคาเฉลย 3.71 ถดมาคอ พนกงานมการเพมเตมความรเกยวกบการท างาน มคาเฉลย 3.35

Page 41: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

33

ถดมาคอ พนกงานไดรบค าแนะน าระหวางการปฏบตงานสม าเสมอ มคาเฉลย 3.28 และสดทายคอพนกงานไดรบการฝกอบรมกอนการปฏบตงานจรง มคาเฉลย 2.88 ตามล าดบ

ตารางท 4.4 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดานองคประกอบการท างาน ดานความเครงครดในกฏระเบยบการปฏบตงาน

ดานความเครงครดในกฏระเบยบการปฏบตงาน S.D. ระดบ 1.) ทานปฏบตตามขนตอนในการปฏบตงานทก าหนดไว 3.38 .488 ปานกลาง 2.) ทานปฏบตตามกฏขอหาม และค าเตอนตางๆอยาง เครงครด 3.29 .684

ปานกลาง

3.) ทานแตงกายขณะปฏบตงานตามยนฟอรมทก าหนด 3.14 .755 ปานกลาง 4.) ทานสวมอปกรณปองกนขณะปฏบตการท างาน 3.10 .820 ปานกลาง 5.) ทานเลอกใชอปกรณและเครองมอการท างานอยางถกตอง 3.94 .708 มาก

รวม 3.37 .691 ปานกลาง

จากตารางท 4.4 พบวาความเครงครดในกฏระเบยบการปฏบตงานของพนกงานอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยอยท 3.37 เมอพจารณารายขอพบวา พนกงานเลอกใชอปกรณและเครองมอการท างานอยางถกตองมคาฉลยมากทสดท 3.94 รองลงมา พนกงานปฏบตตามขนตอนในการปฏบตงานทก าหนดไว มคาเฉลย 3.38 ถดมาคอ พนกงานปฏบตตามกฏขอหาม และค าเตอนตางๆอยางเครงครดมคาเฉลย 3.29 ถดมาคอ พนกงานแตงกายขณะปฏบตงานตามยนฟอรมทก าหนด มคาเฉลย 3.14 และสดทายคอพนกงานสวมอปกรณปองกนขณะปฏบตการท างาน มคาเฉลย 3.10 ตามล าดบ

ตารางท 4.5 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดานองคประกอบการท างาน ดานสภาพแวดลอมในการท างาน

ดานสภาพแวดลอมในการท างาน S.D. ระดบ 1.) สถานทปฏบตงานมความเรยบรอย เปนระเบยบ 3.12 .448 ปานกลาง 2.) เพอนรวมงานตงใจปฏบตงานไมสรางความร าคานใจ 4.06 .695 มาก 3.) สถานทปฏบตงานไมมมลพษทางเสยงทท าใหเสยสมาธ 3.52 .676 มาก 4.) ทานไดรบแรงจงใจในการปฏบตงานจากสภาพแวดลอม 4.27 .605 มาก 5.) ทานมทศนคตเชงบวกกบสภาพแวดลอมของสถานท 4.11 .616 มาก

รวม 3.82 .608 มาก

Page 42: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

34

จากตารางท 4.5 พบวาสภาพแวดลอมในการท างานของพนกงานอยในระดบมาก มคาเฉลยอยท 3.82 เมอพจารณารายขอพบวา พนกงานไดรบแรงจงใจในการปฏบตงานจากสภาพแวดลอม มคาเฉลยมากทสดท 4.27 รองลงมา พนกงานมทศนคตเชงบวกกบสภาพแวดลอมของสถานท มคาเฉลย 4.11 ถดมาคอ เพอนรวมงานตงใจปฏบตงานไมสรางความร าคานใจ มคาเฉลย 4.06 ถดมาคอ สถานทปฏบตงานไมมมลพษทางเสยงทท าใหเสยสมาธ มคาเฉลย 3.52 และสดทายคอ สถานทปฏบตงานมความเรยบรอย เปนระเบยบ มคาเฉลย 3.12 ตามล าดบ ตารางท 4.6 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และความหมายระดบของขอมลดานองคประกอบการท างาน ดานการควบคมและการตดตาม

ดานการควบคมและการตดตาม S.D. ระดบ 1.) มความระมดระวงในการปฏบตงาน 3.50 .848 มาก 2.) มการตรวจสอบความพรอมในการท างานของอปกรณ 3.36 .676 ปานกลาง 3.) มการเตรยมตวใหพรอมกอนการลงมอปฏบตงานเสมอ 3.59 .762 มาก 4.) เมอมปญหามกแกไขปญหาดวยตนเอง 3.86 .779 มาก 5.) ไดรบการตดตามและประเมนผลเปนระยะสม าเสมอ 2.94 .584 นอย

รวม 3.45 0.7298 ปานกลาง

จากตารางท 4.6 พบวาการควบคมและการตดตามอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยอยท 3.45 เมอพจารณารายขอพบวา พนกงานมกแกไขปญหาดวยตนเองมคาฉลยมากทสดท 3.86 รองลงมา พนกงานมมการเตรยมตวใหพรอมกอนการลงมอปฏบตงานเสมอ มคาเฉลย 3.59 ถดมาคอ พนกงานมความระมดระวงในการปฏบตงาน มคาเฉลย 3.50 ถดมาคอ พนกงานมการตรวจสอบความพรอมในการท างานของอปกรณ มคาเฉลย 3.36 และสดทายคอ พนกงานไดรบการตดตามและประเมนผลเปนระยะสม าเสมอมคาเฉลย 3.12 ตามล าดบ

4.2 การวางมาตรการแกไขสาเหตทท าใหเกดอบตเหตระหวางการปฏบตงาน

จากการวดผลความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต โดยการใชแบบสอบถามดานความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงาน ท าใหทราบถงขอมลสวนบคคลของพนกงาน ทราบถงประสบการณการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน และระดบของพฤตกรรมของพนกงานและองคประกอบของการท างาน ผศกษาวจยตองการลดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตใหนอยลง โดยมงเนนท าการแกไขปญหาการโดนอปกรณการท างานบาด และ วตถกระเดนใส รวมถงการแกไขปญหาองคประกอบการท างานทง 4

Page 43: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

35

ดาน ไดแก ดานความรความสามารถในการท างาน, ดานความเครงครดในการปฏบตงาน, ดานสภาพแวดลอมในการท างาน, ดานการควบคมและตดตาม และท าการคดเลอกสาเหตทคาดวาใหเกดปญหาดงกลาวจากขอมลแบบสอบถามทอยในระดบปานกลาง ถงระดบนอยทสด โดยแสดงแผนภมกางปลาการเกดปญหาและสาเหตจากการวดผลความปลอดภยจากการเกบแบบสอบถามในครงท 1 ได โดยการแสดงแผนภมกางปลาออกเปนดงรปท 4.1 และรปท 4.2

Cause Effect

รปท 4.1 แผนภมกางปลาการเกดอบตเหตอปกรณท างานบาดของพนกงาน

การเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน

- อปกรณท างานบาด

ความรความสามารถใน

การท างานของพนกงาน

ความเครงครดในกฏ

ระเบยบการปฏบตงาน

สภาพแวดลอม

ในการปฏบตงาน

การควบคม

และการตดตาม

จ ด ก า ร ฝ ก อ บ ร มหลกสตร 3 รปแบบกอนการปฏบตงานจรง เพอใหความร ความเขาใจ ปองกนการโดนอปกรณบาด

ดแล และจดการความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทปฏบตงานอยสม าเสมอ เพอใหเ ก ด ระ เ บยบในการท างาน และมสมาธจดจอกบการท างาน

การตรวจสอบคว ามพ รอมในการท า ง าน ของอปกรณ เพอใหเกดความสะดวก ความงาย แ ล ะ ค ว า มปลอดภ ยระหวางการท างานของพนกงาน

ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ต า มขนตอนทก าหนดไว โดยมการกระตนความคดเกยวกบความปลอดภยในการท างาน เพ อใหพนกงานปฏบตงานดวย ความระมดระวง

การควบคมและตดตามกา รสวม อปกรณ ข อ งพนกงานเพอลดปญหาอปกรณการท างานบาดโดยอวยวะ เชน นวมอ

ม ก า ร ก า ห น ดเครองแบบการแต งกายขณะปฏบตงานเพม เตมเพอปองกนความปลอดภยของพนกงาน

ม ก า ร ก า ห น ดเครองแบบการแต งกายขณะปฏบตงานเพม เตมเพอปองกนความปลอดภยของ

Page 44: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

36

Cause Effect

รปท 4.2 แผนภมกางปลาการเกดอบตเหตวตถกระเดนใสของพนกงาน ผศกษาวจยท าการประยกตใชแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของมาเปนแนวทางในการแกไขปญหา และก าหนดแนวทางในวางมาตรการความปลอดภยระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต รวมถงด าเนนปฏบตตามมาตรการทก าหนดไวพรอมกนทกดาน โดยมรายละเอยดดงน

การเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน

- วตถกระเดนใส

ความรความสามารถใน

การท างานของพนกงาน

ความเครงครดในกฏ

ระเบยบการปฏบตงาน

สภาพแวดลอม

ในการปฏบตงาน

การควบคม

และการตดตาม

จ ด ก า ร ฝ ก อ บ ร มหลกสตร 3 รปแบบกอนการปฏบตงานจรง เพอใหความร ความเขาใจ ปองกนการโดนวตถกระเดนใส

ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ต า มขนตอนทก าหนดไว โดยมการกระตนความคดเกยวกบความปลอดภยในการท างานเสมอ

การควบคมและตดตามกา รสวม อปกรณ ข อ งพนกงานเพอลดปญหาวตถกระเดนโดนผวหนง

น าทฤษฎ victual control มาประยกตใชในการแจงกฏการปฏบตงานตามกฏขอหาม และค าเตอนตางๆอยางเครงครด

ม ก า ร ก า ห น ดเค รองแบบการแต งกายขณะปฏบตงานเพม เตมเพอปองกนความปลอดภยของพนกงาน

ดแล และจดการความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทปฏบตงานอยสม าเสมอ เพอใหเ ก ด ระ เ บยบในการท างาน และเกดความปล อ ด ภ ย ร ะ ห ว า งท างาน

การตรวจสอบคว ามพ รอมในการท า ง าน ของอปกรณ เพอใหเกดความสะดวก ความ สามารถในการควบคมท ศท า งข อ ง อปกรณระหวางการท างาน

Page 45: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

37

สาเหตท 1 ดานความรความสามารถในการท างานของพนกงาน

ตารางท 4.7 การวางมาตรการแกไขดานความรความสามารถในการท างานของพนกงาน

เรอง มาตรการแกไข - การฝกอบรมกอนการปฏบตงาน

- จดการฝกอบรมใหแกพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตทไดรบมอบหมายหนาท (รวมถงพนกงานใหม)ทกๆ 3 เดอน โดยอบรมในลกษณะ 3 รปแบบ ดงน ภายหลงการจดอบรม 3 รปแบบ ใหมการประเมนพนกงานหลงการอบรม จากการท างานจรง ภายใตการประเมนและควบคมของบคคลทมความช านาญในการปฏบตงานนนๆ หากมพนกงานทประเมนไดในระดบต ากวาเกณฑทก าหนดใหควบคมและดแลอยางเครงครด

1. อบรมพนกงานเกยวกบการปฏบตงานตามหนาทท ไ ด รบมอบหมาย โดยมการชแจงรายละเอยดการปฏบตงานทกขนตอน

2. อบรมพนกงานเกยวกบวธการและขนตอนการใชวสดอปกรณ เครองจกรตางๆภายในแผนกการท างานอยางถกตอง รวมถงกฏระเบยบทก าหนดไวอยางชดเจน

3. อบรม และใหความรเพมเตมเกยวกบการปฏบต ตนใ ห เ กดความปลอดภยในการปฏบตงานภายในแผนงาน

Page 46: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

38

สงทคาดวาจะไดรบจากการวางมาตรการการจดฝกอบรมกอนการปฏบตงานจรง คอ สามารถชวยใหพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตมความรความสามารถ และความเขาใจในหนาททตนเองตองปฏบตไดอยางแทจรง รวมถงไดมการฝกภายใตการควบคมดแลของบคคลทมความเชยวชาญช านาญในหนาทนนๆ จะท าใหการเกดขอสงสยระหวางการท างานลดนอยลง สามารถตอบสนองความตองการทางความรในการท างานไดด ซงสงผลใหเกดอบตเหตระหวางการท างานลดนอยลงในล าดบตอไป

สาเหตท 2 ความเครงครดในกฎระเบยบการปฏบตงาน ตารางท 4.8 การวางมาตรการแกไขดานความเครงครดในกฎระเบยบการปฏบตงาน

เรอง มาตรการแกไข - การปฏบตงานตามขนตอนทก าหนด

ไว - จดท าปายบอรดขนาดใหญทแสดงรายละเอยดของ

การท างานในแตละหนาท เพอเปนการเนนย า และกระตนใหพนกงานด าเนนงานตามขนตอนทก าหนดไวอยางเปนระบบ

- จดท าแ ฟมทะเ บยนประจ า จดการท างานของพนกงานในแตละคน เพอท าการตดตามผลการปฏบตงานโดยหวหนา ทมความช านาญในการปฏบตงานนนๆ เพอทราบผลการปฏบตงานของพนกงานแตละคนวา มความเค รงค รดในการปฏบตงานตามขนตอนหรอไม โดยการตดตามผลการปฏบตงานจะท าจากการสมตรวจ แบบไมแจงลวงหนา

- หากการประเมนของหวหนาระบวาพนกงานคนใดไมปฏบตตามขนตอนการท างานทก าหนดไว จะลงโทษพนกงานบคคลนนๆ ตามเกณฑประเมนทก าหนด โดยบทลงโทษเรมตงแต การตกเตอน การลดเงนเดอน การพกงาน และการไลออก ฯ

- หากการประเมนของหวหนาระบวาพนกงานคนใดปฏบตตามขนตอนการท างานทก าหนดไวไดอยางด

Page 47: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

39

เยยมจะมรางวลใหแกพนกงานบคคลน นๆ ตามเกณฑประเมน ต งแตการประกาศรายชอ ใหเงนรางวลฯ

สงทคาดวาจะไดรบจากการด าเนนมาตรการแกไขในเรองปฏบตงานตามขนตอนทก าหนดไว คอ พนกงานมความเครงครดในการท างานมากยงขน นกถงความปลอดภยของตนเองโดยใหความส าคญกบการปฏบตหนาทตามขนตอนทก าหนดไว ไดรบการลงโทษเมอไมปฏบตงานตามขนตอนทก าหนด และไดรางวลเมอปฏบตงานตามขนตอนทก าหนด โดยความเครงครดในการปฏบตงานตามขนตอนทก าหนดจะชวยลดอบตเหตจากการท างานได นอกจากนนแลวจะท าใหการท างานของพนกงานมประสทธภาพเพมมากขนสงผลใหคณภาพของผลตภณฑของธรกจเปนไปในทศทางเชงบวก

เรอง มาตรการแกไข - การปฏบตตามกฏขอหาม และค า

เตอนตางๆอยางเครงครด - จดท าบอรดทแสดงรายละเอยดเกยวกบกฎขอหาม

ของการปฏบตงาน และค าเตอนทเสยงอนตรายในการปฏบตงานอยางชดเจน เพอเปนสงกระตนและเตอนใจแกพนกงานทปฏบตงาน รวมถงมการแสดงรปภาพประกอบเกยวอบตเหตทเคยเกดขนภายในการปฏบตงานใหพนกงานทกคนไดเ กดความตระหนก และมสต สมาธในการปฏบตงานอยางสม าเสมอ

Page 48: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

40

สงทคาดวาจะไดรบจากการวางมาตรการแกไขเรองการปฏบตตามกฏขอหาม และค าเตอนตางๆอยางเครงครด คอ ท าใหพนกงานตระหนกถงอบตเหตทคาดไมถงอยตลอดเวลา ตองปฏบตตวตามกฏระเบยบ และขอบงคบตางๆ ตามทก าหนด การนกถงความปลอดภยในการท างานของตนเองอยตลอดเวลา จะชวยลดความเสยงในการอบตเหตระหวางการปฏบตงานของตนเอง

- การสวมอปกรณปองกนขณะปฏบตการท างาน

- ด าเนนการควบคม ตดตาม มการตรวจการสวมใสอปกรณปองกนขณะการปฏบตงานอยางเครงครด เพอลดความเสยงในการเกดอบตเหตระหวางการท างาน โดยพนกงานทไมมการสวมอปกรณปองกนขณะการท างานทก าหนดไวอยางเครงครด จะมการลงโทษตามเกณฑทก าหนด

สงทคาดวาจะไดรบจากการวางมาตรการแกไขเรองการสวมอปกรณปองกนขณะปฏบตการท างาน คอ ท าใหพนกงานเกดระเบยบในการปฏบตงาน มการปองกนการเกดอบตเหตระหวางการท างานเบองตน นอกจากนจะท าใหพนกงานเกดพฤตกรรมความเคยชนในการสวมอปกรณปองกนขณะท างานไดอกดวย

เรอง มาตรการแกไข - การแตงกายขณะปฏบตงาน - มการตรวจสอบการแตงกายในชดยนฟอรมท างาน

กอนการเขาสถานทปฏบตงานอยางเครงครดทกครง - เพมยนฟอรม ในลกษณะปลอกแขนผาบาง ไมรอน

เพอปองกนเศษจากวตถกระเดนใสรางกายพนกงานขณะปฏบตงาน

Page 49: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

41

- เพมการใสแวนตานรภยในการปฏบตงาน เพอปองกนวตถตางๆกระเดนเขาตา

สงทคาดวาจะไดรบจากการวางมาตรการแกไขเรองการแตงกายขณะปฏบตงาน คอ ท าใหพนกงานเกดความปลอดภยในการปฏบตงาน สรางความเปนระเบยบ มมาตรฐาน และสรางความรบผดชอบ เปนการปองกนการเกดอบตเหตระหวางการท างาน

สาเหตท 3 สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

ตารางท 4.9 การวางมาตรการแกไขดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

เรอง มาตรการแกไข - ความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทปฏบตงาน

- มการจดท าผงสถานทการปฏบตงานของพนกงาน โดยการแบงออกเปนสดสวนอยางชดเจน

- จดสถานทปฏบต ง านให มความเ ปนระ เ บยบ

เรยบรอย มการเกบสงของ วตถ อปกรณในขอบเขต

Page 50: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

42

ทก าหนด - รณรงครวมมอรวมใจ รกษาความเปนระเบยบ

เรยบรอยของสถานทปฏบตงานแกพนกงานทกๆคน

สงทคาดวาจะไดรบจากการวางมาตรการแกไขเรองการสวมอปกรณปองกนขณะปฏบตการท างาน คอ ท าใหพนกงานเกดระเบยบในการปฏบตงาน มการปองกนการเกดอบตเหตระหวางการท างานเบองตน นอกจากนจะท าใหพนกงานเกดพฤตกรรมความเคยชนในการสวมอปกรณปองกนขณะท างานไดอกดวย

สาเหตท 4 การควบคมและการตดตาม

ตารางท 4.10 การวางมาตรการแกไขดานการควบคมและการตดตาม

เรอง มาตรการแกไข - การตรวจสอบความพรอมในการท างานของอปกรณ

- ท าการตรวจสอบความเสอมของอปกรณ โดยชางทมความเชยวชาญทกๆ 2 สปดาห เพอตรวจสอบวาอปกรณชนใดมความเสยงทจะท าใหเกดอบตเหต และท าการปรบเปลยนเปนอปกรณชนใหมทดแทน เพอลดการเกดอบตเหตจากอปกรณทช ารด หรอเสอมสภาพ

- กอนการลงมอปฏบตงานในแตละครง ก าชบใหพนกงานทกคนตรวจสอบอปกรณทตนเองตองใชงานเพอปฏบตงานกอนเบองตน

สงทคาดวาจะไดรบจากการวางมาตรการแกไขเรองการตรวจสอบความพรอมในการท างานของอปกรณ คอ ชวยลดความเสยงในการเกดอบตเหตจากความเสอม การช ารดของอปกรณการท างาน ทงยงเปนการเตรยมความพรอมกอนการปฏบตงานของพนกงานเองดวย

4.3 ผลขอมลจากเกบแบบสอบถามหลงการปฏบตตามมาตรการความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตทก าหนดไว (ครงท 2) น าเสนอขอมลในรปแบบคาความถ และคารอยละในสวนของแบบสอบถามดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน เพอเปรยบเทยบวาการด าเนนการตาม

Page 51: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

43

มาตรการทก าหนดสามารถลดอบตเหตระหวางการท างานไดมประสทธภาพเพยงใด จากการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามในสวนดงกลาว มรายละเอยดดงน 4.3.1 ขอมลดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน (ภายหลงการปฏบตตามมาตรการความปลอดภย)

ตารางท 4.11 ความถ รอยละ ของขอมลดานประสบการณในการไดรบอบตเหตระหวางการท างาน

ไดรบอบตเหตจากการท างานภายในระยะเวลา 1 เดอนหรอไม

ความถ รอยละ

ไดรบ 47 43.5 ไมไดรบ 61 56.5

รวม 108 100.00

ความถในการเกดอบตเหตระหวาง การท างานภายในระยะเวลา 1 เดอน

ความถ รอยละ

ไมไดรบ 61 56.5 1 ครง /เดอน 33 30.6 2 ครง /เดอน 12 11.1 3 ครง /เดอน 1 .9 มากกวา 4 ครง/เดอน 1 .9

รวม 108 100.00

ไดรบอบตเหตจากการท างานในรปแบบ ความถ รอยละ ไมไดรบ 61 56.5 อปกรณการท างานบาด 37 34.3 วตถกระแทกหรอชน - - วตถกระเดนใส 10 9.3 วตถหนบ - - วตถหลนทบ - - อนๆ - -

รวม 108 100.00

Page 52: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

44

จากขอมลแบบสอบถามพบวา มพนกงานไดรบอบตเหตจากการท างานภายในระยะเวลา 1 เดอนทผานมาหลงจากปฏบตตามมาตรการความปลอดภย 47 คน คดเปน 43.5% และไมไดรบอบตเหตจากการท างาน 61 คน คดเปน 56.5% พนกงานทไดรบอบตเหตจากการท างานมความถทไดรบอบตเหต 1 ครง /เดอน 33 คน คดเปน 30.6% ไดรบอบตเหต 2 ครง /เดอน 12 คน คดเปน 11.1% ไดรบอบตเหต 3 ครง /เดอน 1 คน คดเปน 0.9% และไดรบอบตเหตมากกวา 4 ครง/เดอน 1 คน คดเปน 0.9% ตามล าดบ พนกงานทไดรบอบตเหตจากการท างานไดรบอบตเหตจากการโดนอปกรณการท างานบาดมากทสด 37 คน คดเปน 34.3% และวตถกระเดนใส 10 คน คดเปน 9.3% ตามล าดบ

4.4 ผลการเปรยบเทยบขอมลจากเกบแบบสอบถามกอน-หลง การปฏบตตามมาตรการความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลตทก าหนดไว

รปท 4.2 แผนภมเปรยบเทยบการเกดอบตเหต ระหวางกอนและหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข ในระยะเวลา 1 เดอน

จากภาพท 4.2 พบวา การไดรบอบตเหตของพนกงานกอนการวางมาตรการปองกนและแกไข เกดอบตเหตระหวางการท างานคดเปน 74.10% ของพนกงานทงหมด เมอท าการแกไข

ไดรบอบตเหต 74.10%

ไดรบอบตเหต 43.50%

ไมไดรบอบตเหต 25.90%

ไมไดรบอบตเหต 56.50%

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

70.00%

80.00%

กอนการวางมาตรการ หลงการวางมาตรการ

การเปรยบเทยบการเกดอบตเหตจากการท างานในระยะเวลา 1 เดอน ระหวางกอน และหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข

ไดรบอบตเหต

ไมไดรบอบตเหต

Page 53: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

45

สาเหตทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างาน มการวางแผนมาตรการปองกนและ แกไข รวมถงด าเนนปฏบตตามมาตรการนนๆทนท ภายหลงการวางมาตรการและน ามาใช พบวา การไดรบอบตเหตของพนกงานหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข เกดอบตเหตระหวางการท างานคดเปน 43.50% ของพนกงานทงหมด ซงการเกดอบตเหตระหวางการท างานภายหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข ลดลงจากกอนการวางมาตรการปองกนและแกไขคดเปน 30.60% ภายในระยะเวลา 1 เดอนถดมา

รปท 4.3 แผนภมเปรยบเทยบความถในการเกดอบตเหต

ระหวางกอนและหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข ในระยะเวลา 1 เดอน จากรปท 4.3 พบวา ความถในการไดรบอบตเหตของพนกงานกอนการวางมาตรการ

ปองกนและแกไข ความถของการเกดอบตเหตระหวางการท างานสวนใหญอยท 2ครง/เดอน คดเปน

38.0% รองลงมา คอ 1ครง/เดอน คดเปน 29.60% ถดมาคอ 3ครง/เดอน คดเปน 3.70% และ 4ครงขน

ไป/เดอน คดเปน 2.80% ตามล าดบ เมอท าการแกไขสาเหตทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างาน

มการวางแผนมาตรการปองกนและ แกไข รวมถงด าเนนปฏบตตามมาตรการนนๆทนท ภายหลง

การวางมาตรการและน ามาใช พบวา ความถในการไดรบอบตเหตของพนกงานหลงการวาง

25.90%

56.50%

29.60% 30.60%

38%

11.10%

3.70% 0.90%

2.80% 0.90%

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

กอนการวางมาตรการ หลงการวางมาตรการ

การเปรยบเทยบความถในการเกดอบตเหตจากการท างานในระยะเวลา 1 เดอน ระหวางกอน และหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข

ไมไดรบอบตเหต

1ครง/เดอน

2ครง/เดอน

3ครง/เดอน

4 ครงขนไป/เดอน

Page 54: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

46

มาตรการปองกนและแกไข ความถของเกดอบตเหตระหวางการท างานสวนใหญอยท 1ครง/เดอน

คดเปน 30.60% รองลงมา คอ 2ครง/เดอน คดเปน 11.10% ถดมาคอ 3ครง/ และ 4ครงขนไป/เดอน ม

ความถคดเปน 0.90% เทากนตามล าดบ

ซงความถในการเกดอบตเหตระหวางการท างานภายหลงการวางมาตรการปองกนและ

แกไข จากสวนใหญเกดอบตเหต 2 ครง/เดอน ลดลงจากกอนการวางมาตรการปองกนและแกไข

เหลอเพยง 1ครง/เดอน ภายในระยะเวลา 1 เดอนถดมา

รปท 4.4 แผนภมเปรยบเทยบรปแบบในการเกดอบตเหต ระหวางกอนและหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข ในระยะเวลา 1 เดอน

จากรปท 4.4 พบวา รปแบบการไดรบอบตเหตของพนกงานกอนการวางมาตรการปองกนและแกไข เกดอบตเหตระหวางการท างานสวนใหญเกดจากอปกรณการท างานบาด คดเปน 60.20% และวตถกระเดนใส 14.0% เมอท าการแกไขสาเหตทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างาน มการวางแผนมาตรการปองกนและ แกไข รวมถงด าเนนปฏบตตามมาตรการนนๆทนท ภายหลงการวางมาตรการและน ามาใช พบวา การไดรบอบตเหตของพนกงานหลงการวางมาตรการปองกน

25.90%

56.50% 60.20%

34.30%

14%

9.30%

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

70.00%

กอนการวางมาตรการ หลงการวางมาตรการ

การเปรยบเทยบรปแบบในการเกดอบตเหตจากการท างานในระยะเวลา 1 เดอน ระหวางกอน และหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข

ไมไดรบอบตเหต

อปกรณการท างานบาด

วตถกระเดนใส

Page 55: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

47

และแกไข เกดอบตเหตระหวางการท างานในแตละรปแบบ คอ เกดจากอปกรณการท างานบาด คดเปน 34.30% และวตถกระเดนใส 9.30% ซงการเกดอบตเหตระหวางการท างานภายหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข ในแตละรปแบบเปอรเซนตทลดลงจากกอนการวางมาตรการปองกนและแกไขคอ อบตเหตรปแบบอปกรณการท างานบาด จากคดเปน 60.20% เหลอ 34.30% ลดลงมา 25.9% และอบตเหตรปแบบวตถกระเดนใสจาก 14.0% เหลอ 9.30% ลดลงมา 4.7% ภายในระยะเวลา 1 เดอนถดมา

Page 56: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

บทท 5 สรปผล และขอเสนอแนะ

ในบทนจะเปนการน าเสนอผลสรปจากการด าเนนงาน และขอเสนอแนะตางๆในการท าการศกษาเกยวกบการวางมาตรการความปลอดภยในการท างาน และมาตรการแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลต โดยมรายละเอยดดงน

5.1 สรปผลการด าเนนงาน 5.1.1 สรปผลการด าเนนงานกอนการปฏบตตามมาตรการปองกนและแกไข จากการเกบขอมลแบบสอบถามเรอง มาตรการความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต (ครงท1) พบวา พนกงานสวนใหญเปนเพศชาย อาย 40 ปขนไป มรายไดสวนใหญอยในชวง 10,001-20,000 บาท สถานภาพแตงงาน และมอายการท างาน 11 ป ขนไป โดยกอนการวางมาตรการปองกนและแกไข พนกงานทปฏบตงานฝายผลตไดรบอบตเหตระหวางการท างานภายในระยะเวลา 1 เดอน มากถง 74.1% ของพนกงานทงหมด มความถในการไดรบอบตเหตสวนใหญ 2 ครงตอเดอน และรปแบบของอบตเหตทพนกงานฝายผลตไดรบคอ อปกรณการปฏบตงานบาด และโดนวตถกระเดนใส ผลขอมลจากการเกบแบบสอบถามดานองคประกอบการท างาน 4 ดาน ไดแก ดานความรความสามารถในการท างาน, ดานความเครงครดในกฎระเบยบการปฏบตงาน ดานสภาพแวดลอมในการท างาน และดานการควบคมและการตดตาม เพอน ามาพจารณาแนวทางในการแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงาน โดยผศกษาไดท าการเลอกปญหายอยรายขอของทง 4 ดาน ทมผลขอมลอยในระดบต ากวาระดบปานกลาง จนถงนอยทสด มาวางมาตรการในการปองกนและแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการท างาน ดงน

Page 57: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

49

ตารางท 5.1 ปญหารายขอของแตละดานทตองด าเนนการปองกนและแกไข

ดาน ปญหารายขอ

ดานความรความสามารถในการท างาน - การฝกอบรมกอนการปฏบตงานจรง ดานความเครงครดในกฎระเบยบการปฏบตงาน

- การปฏบตตามขนตอนในการปฏบตงานทก าหนด

- ปฏบตตามกฏขอหาม และค าเตอนอยาง เครงครด

- การแตงกายขณะปฏบตงานตามยนฟอรมทก าหนด

- การสวมอปกรณปองกนขณะปฏบตการท างาน ดานสภาพแวดลอมในการท างาน - สถานทปฏบตงานมความเรยบรอย เปน

ระเบยบ ดานการควบคมและการตดตาม - การตรวจสอบความพรอมในการท างานของ

อปกรณ 5.1.2 สรปผลการด าเนนงานการวางมาตรการปองกน และแกไขความปลอดภยในการปฏบตงาน จากการพจารณาสาเหตรายขอในแตละดาน ผศกษาวจยไดท าการวางแผนมาตรการปองกน และแกไข เรองความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายผลต โดยมวตถประสงคเพอแกไขปญหาทกอใหเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลต ใหลดนอยลงไดอยางเหมาะสมมากทสด ดงน

Page 58: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

50

ตารางท 5.2 การวางมาตรการปองกนและแกไขปญหารายขอของแตละดาน

ดาน ปญหารายขอ การวางมาตรการปองกนและแกไข

ดานความรความสามารถ ในการท างาน

- การฝกอบรมกอนการปฏบตงานจรง

- จดการฝกอบรม 3 รปแบบ ทกๆ 3 เดอน

- มการประเมนการปฏบตงานของพนกงานภายหลงการอบรม

ดานความเครงครด ในกฏระเบยบ การปฏบตงาน

- การปฏบตตามขนตอนในการปฏบตงานทก าหนด

- ปฏบตตามกฏขอหาม และ

ค าเตอนอยาง เครงครด - การแตงกายขณะปฏบตงาน

ตามยนฟอรมทก าหนด - การสวมอปกรณปองกน

ขณะปฏบตการท างาน

- มปายบอรดขนาดใหญแสดงรายละเอยดการปฏบตงาน

- จดท าแฟมทะเบยนประจ าจดการท างานของพนกงานในการตดตามผลการท างาน

- มการประเมนการปฏบตงานของพนกงานโดยหวหนางาน

- จดท าบอรดทแสดงรายละเอยด

เกยวกบกฏขอหามของการปฏบตงาน และค าเตอนทเสยงอนตรายในการปฏบตงานอยางชดเจน

- มการตรวจสอบการแตงการในชดยนฟอรมท างาน

- เพมยนฟอรมปกคลมอวยวะของพนกงาน

- เพมการใสแวนตานรภย

- ด าเนนการควบคม ตดตามในการตรวจการสวมใสอปกรณปองกนขณะการปฏบตงานอยางเครงครด

ดานสภาพแวดลอม - สถานทปฏบตงานมความ - การจดท าผงสถานทการปฏบตงาน

Page 59: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

51

ในการท างาน เรยบรอย เปนระเบยบ ของพนกงาน - จดสถานทปฏบตงานใหมความเปน

ระเบยบเรยบรอย - รณรงครวมมอรวมใจ รกษาความ

เปนระเบยบเรยบรอย ดานการควบคม และการตดตาม

- การตรวจสอบความพรอมในการท างานของอปกรณ

- ท าการตรวจสอบความเสอมของอปกรณ โดยชางทมความเชยวชาญทกๆ 2 สปดาห

- กอนการลงมอปฏบตงานในแตละครง ก าชบใหพนกงานทกคนตรวจสอบอปกรณ

เมอมวางมาตรการปองกนแลวนน ผศกษาวจยไดท าการน าเสนอไปยงบรษทดงกลาว เพอท าการทดลองใชมาตรการปองกนและแกไขปญหาดานความปลอดภยของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลต เปนระยะเวลา 1 เดอน กอนท าการประเมนผล 5.1.3 สรปผลการด าเนนงานหลงการปฏบตตามมาตรการปองกนและแกไข ในการเกบแบบสอบถามครงท 2 ผวจยท าการเกบแบบสอบถามจากพนกงานกลมเดม โดยใหท าแบบสอบถามตามหมายเลขชดเดมกบตอนเกบแบบสอบถามครงท 1 โดยผลสรปของขอมลการเกบแบบสอบถามครงท 2 มรายละเอยด ดงน ภายหลงการวางมาตรการปองกนและแกไข และด าเนนการน าไปใชจรง พบวา พนกงานทปฏบตงานฝายผลตไดรบอบตเหตระหวางการท างานภายในระยะเวลา 1 เดอน ลดลงเหลอเพยง 43.5% ของพนกงานทงหมด มความถในการไดรบอบตเหตสวนใหญเหลอเพยง 1 ครงตอเดอน และรปแบบของอบตเหตทพนกงานฝายผลตไดรบคอ อปกรณการปฏบตงานบาด และโดนวตถกระเดนใส มเปอรเซนตลดลงทง 2 รปแบบ

Page 60: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

52

5.1.4 สรปเปรยบเทยบผลการด าเนนงานกอน และหลงการปฏบตตามมาตรการปองกนและแกไข ตารางท 5.3 เปรยบเทยบผลการด าเนนงานกอน และหลงการปฏบตตามมาตรการปองกนและแกไข

แบบสอบถาม เปรยบเทยบผลการด าเนนงาน

กอน หลง

มพนกงานไดรบอบตเหต 74.10% 43.50% ความถในการเกดอบตเหต 2 ครงตอเดอน 1 ครงตอเดอน รปแบบการเกดอบตเหต

- อปกรณการท างานบาด - วตถกระเดนใส

60.20% 14.0%

34.30% 9.30%

จากตารางท 5.3 พบวา 1 เดอนถดมาหลงจากปฏบตตามมาตรการปองกนและแกไขการเกดอบตเหตระหวางการท างานของพนกงาน มพนกงานไดรบอบตเหตจาก 74.10% เหลอเพยง 43.50% ลดลงมากอนการปองกนและแกไขปญหาดานความปลอดภยถง 30.6% ความถในการเกดอบตเหตทจากเดมพนกงานสวนใหญเกดอบตเหตดวยความถ 2 ครงตอเดอน ลดลงเหลอ 1 ครงตอเดอน และจากการปฏบตตามมาตรการปองกนและแกไขการเกดอบตเหตของพนกงานท าใหรปแบบการเกดอบตเหตแบบ อปกรณการท างานบาด จาก 60.20% เหลอเพยง 34.30% ซงลดลงถง 25.9% และอบตเหตรปแบบวตถกระเดนใส จาก 14.0% เหลอเพยง 9.30% ซงลดลงมา 4.7%

5.2 ขอเสนอแนะ ในการวางมาตรการปองกนและแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลตของแตละบรษทนน ตองค านงถงสภาพการณจรงทบรษทนนๆเผชญอย การน ามาตรการวางแผนปองกนและแกไขปญหาดงกลาวจงตองมการพจารณาอยางถถวนกอนการน าไปใช ผศกษาวจย เสนอแนะวาบรษททสามารถน าแผนมาตรการปองกนและแกไขปญหาการเกดอบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงานระดบปฏบตการฝายการผลตไดนน ควรจดอยในประเภทธรกจชนดเดยวกน มลกษณะการท างานทคลายคลงกน คอบรษทผลตบรรณจภณฑแบบพลาสตก เปนตน หากบรษทอนๆ ทมความแตกตางในการด าเนนงาน วธการปฏบตงานทนอกเหนอจากภายในงานวจยเลมนก าหนดตองการวางแผนมาตรการความปลอดภยเพอลดการเกด

Page 61: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

53

อบตเหตระหวางการปฏบตงานของพนกงาน ควรใชวธการศกษาสาเหตของการเกดอบตเหตของบรษทตนเองโดยเฉพาะ เพอทจะสามารถแกไขปญหาตางๆไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผลมากทสด

Page 62: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

54

บรรณานกรม

โชคชย บเสมอ. (2542). วศวกรรมและการบรหารความปลอดภยในโรงงานอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: ส.

เอเชยเพรส.

นยนา สภาพ. (2557). ปจจยสภาพแวดลอมในการท างานทมอทธพลตอประสทธภาพแวดลอมในการ

ท างานของพนกงาน. วทยานพนธมหาบณฑต, มหาวทยาลยศรปทม.

พงษเสฐยร เหลองอลงกต. (2551). การพฒนารปแบบการปองกนอบตเหตในโรงงานอตสาหกรรมร

ไซเคลพลาสตกขนาดเลก. วทยานพนธดษฎบณฑต, มหาวทยาลยบรพา.

พสทธ รตนแสนวงษ, วรพจน พนธคง, พงศภมร ปกเขม. (2555). การลดอบตเหตในโรงงาน กรณศกษา

Decreasing an Accident with in Factory Case Study. การประชมวชาการชวยงานวศวกรรมอต

สาหการ ประจ าป พ.ศ. 2555, (น. 580-585). เพชรบร: มหาวทยาลยศรปทม.

วฑร สมะโชคด, วรพงษ เฉลมจระรตน. (2542). วศวกรรมและการบรหารความปลอดภยในโรงงาน.

กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน.

วทต กมลรตน. (2552). ศกษาพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานฝายปฏบตการ

บรษทอดตยาเบอรลา เคมคลส (ประเทศไทย) จ ากด (ฟอสเฟตดวชน). วทยานพนธมหาบณฑต,

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สรดา ลดลอย. (2559). ศกษาการรบรความปลอดภยในการท างานของพนกงาน: กรณศกษาบรษท

ผลตภณฑพลาสตกเขตสมทรปราการ. การประชมวชาการและน าเสนอระดบชาตและ

นานาชาตครงท 6 (น. 604-614). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

สรพล พยอมแยม. (2541). จตวทยาอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศลปากร.

Page 63: Knife cut accident reduction in Industry: A Case Study of ...e-research.siam.edu/wp-content/uploads/2019/02/M...งานศึกษาเรื่อง การลดอุบัติเหตุมีดบาดในโรงงานอุตสาหกรรม:

55

ประวตผจดท ำ

รหสนกศกษา : 5817212004

ชอ – นามสกล : นางสาวมกดา กอแกว

คณะ : บณฑตวทยาลย

สาขาวชา : การจดการงานวศวกรรม

ทอย : 259 ม.10 ต าบลโคกขมน

อ าเภอพลบพลาชย จงหวดบรรมย 31250

สถานทท างาน : บรษท มลลแพค จ ากด

ประวตการศกษา

ปรญญาตร : มหาวทยาลยเฉลมกาญจนา

มธยมศกษาตอนตน : โรงเรยนนครศรล าดวนวทยา

ประถมศกษา : โรงเรยนบานโคกขมน