FAQ Covid-19 Coronavirus – OuderenzorgLaatste algemene update: 3 april 2020

InhoudRegelgeving............................................................................................................................................3

Rapportage COVID-19 besmetting..........................................................................................................4

Dagelijkse rapportage t.a.v. het agentschap Zorg en Gezondheid.....................................................4

Continuïteit van zorg..............................................................................................................................5

Richtlijnen voor de behandelende arts van zorgpersoneel................................................................5

Personeel testen.................................................................................................................................5

COVID-19 als beroepsziekte...............................................................................................................6

Cohort-zorg en outbreakplan.............................................................................................................6

Wat is cohort-zorg?............................................................................................................................6

Schakelzorgcentra..............................................................................................................................7

Opvang kinderen zorgpersoneel.........................................................................................................7

Inschakelen medewerkers die deelnemen aan project 600 openbare sector....................................7

Inschakelen studenten verpleegkunde...............................................................................................8

Voortzetten stages in de zorgsector...................................................................................................9

Inzetten vrijwillige artsen en verpleegkundigen.................................................................................9

Inzetten capaciteit groepen van assistentiewoningen......................................................................10

Inzetten capaciteit centra voor dagverzorging (rustkamers)............................................................10

Overschrijden maximale verblijfsduur centra voor kortverblijf........................................................10

Beschermend materiaal.......................................................................................................................11

Praktisch...............................................................................................................................................14

Verplaatsingen.................................................................................................................................14

Inkomende goederen.......................................................................................................................14

Kapper en medische pedicure..........................................................................................................15

Inspectiebezoeken en Brandveiligheid.............................................................................................15

Administratieve verplichtingen........................................................................................................16

1

Beschermende maatregelen................................................................................................................17

(Ministeriële) Besluiten en geactualiseerde richtlijnen....................................................................17

Verblijf mantelzorgers in het WZC....................................................................................................17

Nieuwe opnames in het WZC...........................................................................................................17

Schriftelijke opnameovereenkomst WZC.........................................................................................18

Opnames weigeren..........................................................................................................................18

Bezoek bij palliatieve bewoners in het WZC.....................................................................................18

Overlijden van een bewoner met COVID-19.....................................................................................18

Personen met dementie of een psychiatrische aandoening in het WZC..........................................19

Huisartsbezoeken en rol CRA...........................................................................................................19

Beperkte toegang tot het WZC.........................................................................................................19

Toegang andere bewoners tot de kamer.........................................................................................20

Gemeenschappelijke ruimtes in het WZC.........................................................................................20

Activiteiten met externen in het WZC..............................................................................................20

Onderbreking verblijf in het WZC.....................................................................................................20

Nieuwe opnames in het centrum voor kortverblijf type 1...............................................................20

Groepen van assistentiewoningen...................................................................................................20

Financiering..........................................................................................................................................23

2

Regelgeving Wij baseren onze antwoorden op:

de bepalingen uit het ministerieel besluit van 23 maart houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken

de bepalingen uit het BVR van 13 maart 2020 tot het nemen van tijdelijke maatregelen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan (de maatregelen uit dit besluit werden verlengd tot 19 april 2020 in het ministerieel besluit van 18 maart tot vaststelling van de datum van inwerkingtreding van artikel 5, 6 en 7 van het BVR van 13 maart)

de overleggen tussen het agentschap Zorg en Gezondheid, het kabinet en de koepels de geactualiseerde richtlijnen uit de omzendbrieven WZC

o 1 april 2020 COVID-19: registratie gegevens in WZC-CVK-CVH in e-loketo 31 maart 2020 COVID-19: Maatregelen woonzorgcentrao 17 maart 2020 Verplichte registratie van gegevens over COVID-19 in de

woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1 vanaf 18 maart 2020 de richtlijnen uit de omzendbrief CDV en CADO

o 12 maart 2020 Beslissing tijdelijke sluiting alle centra voor dagverzorging en centra voor dagopvang door COVID-19 ten laatste op 14 maart 2020

de richtlijnen uit de omzendbrief CVK type 1o 1 april 2020 COVID-19: registratie gegevens in WZC-CVK-CVH in e-loketo 31 maart 2020 COVID-19: Maatregelen centra voor kortverblijf type 1o 17 maart 2020 COVID-19: Registratie gegevens in WZC en CVK type 1

1. de richtlijnen uit de omzendbrief GAW en serviceflatgebouweno 31 maart 2020 COVID-19: Maatregelen voor GAW en serviceflatgebouwen

de richtlijnen uit de omzendbrief voor centra voor herstelverblijfo 1 april 2020 COVID-19: registratie gegevens in WZC-CVK-CVH in e-loketo 31 maart 2020 Richtlijnen voor de centra voor herstelverblijf

de richtlijnen uit de omzendbrief financieringo 27 maart 2020: COVID-19: Maatregelen financiering

FAQ over COVID-19 voor zorgprofessionelen (agentschap Zorg en Gezondheid) FAQ over Corona voor de burgers FAQ NCCN (versie 7bis NL) FAQ Personeel en organisatie

Alle maatregelen worden permanent, uur per uur, dag per dag herbekeken en kunnen steeds wijzigen.

We doen ons best om de antwoorden regelmatig bij te werken aan de meest recente federale en Vlaamse richtlijnen.

Heb je nog vragen over corona? Bezorg ze ons via ouderenzorg@vvsg.be.

3

Rapportage COVID-19 besmettingDagelijkse rapportage t.a.v. het agentschap Zorg en GezondheidWat is de doelstelling van de verplichte registratie van het aantal bewoners en zorgpersoneel met een (vermoedelijke) COVID-19 besmetting in de woonzorgcentra, centra voor kortverblijf type 1 en centra voor herstelverblijf?

De belangrijkste doelstelling is zicht houden op de situatie in de woonzorgcentra, de centra voor kortverblijf type 1 en de centra voor herstelverblijf en om advies te kunnen verlenen over uitbraakbeheersing van COVID-19 wanneer dat nodig is. Instructies vind je op https://www.zorg-en-gezondheid.be/melding-covid-19-in-woonzorgcentra.

Het agentschap is zich bewust van de extra belasting voor de voorzieningen. Toch geeft ze aan dat het erg belangrijk is om van dag op dag over deze gegevens te beschikken om de vinger aan de pols te houden en op te volgen wat de werkbelasting is in de woonzorgcentra en of de continuïteit van de zorg kan worden gewaarborgd.

Op vandaag gaan wij ervan uit dat we nog geen Covid-19 besmetting hebben bij het personeel. Maar nu moeten we gewone ziektemeldingen toch als dusdanig zien? Dat zal toch een vertekend beeld geven?

Het agentschap gaat ervan uit dat iedereen die zich sinds 13/3 ziek meldt, Corona-gerelateerd afwezig is. Dit omdat een medisch attest geen uitsluitsel kan geven en omdat er ook niet of nog nauwelijks wordt getest. Voor de verduidelijking is nu ook de definitie ‘een mogelijke besmetting’ toegevoegd.

Het agentschap vermeldt de volgende instructies voor de rapportering van het personeel:

het totale aantal personeelsleden in dienst uitgedrukt in koppen (exclusief de mensen die langdurig ziek zijn)

het totaal aantal stagiairs en jobstudenten aantal nieuwe (mogelijke) gevallen van Covid-19 afgelopen dag onder het personeel (=

ziekteklachten heeft gekregen die daarop wijzen) het totale aantal personen van het personeel dat afwezig is wegens (mogelijk) Covid-19

Vermeldt een personeelslid de reden van afwezigheid (bv. ‘zwangerschapsongemakken’, beenbreuk, verstuikte enkel,…) dan hoef je deze niet bij de rapportering COVID-19 te rekenen. Meer informatie op de website van Zorg en Gezondheid.

Is er een mogelijkheid dat we voor het weekend op maandag mogen registreren?

Neen, vanuit epidemiologisch standpunt is het zeer belangrijk dat er elke dag wordt geregistreerd en dat de registraties ook elke dag worden doorgestuurd, ook in het weekend.

Is er een mogelijkheid dat we inzage krijgen in de geregistreerde data van het e-loket per sector?

Op vandaag is het niet mogelijk om als woonzorgcentrum inzage te krijgen in de geregistreerde cijfers van de sector. In het e-loket kan je sinds kort wel een rapport raadplegen dat je een overzicht

4

geeft van de al geregistreerde gegevens van je voorziening(en) in het e-loket. Dit rapport zal dagelijks worden bijgewerkt.

Een algemeen overzicht (meest recente epidemiologische update) is sinds eind vorige week te vinden op de website van het Belgisch Instituut voor Gezondheid.Sciensano analyseert de COVID-19-gegevens die worden verzameld door een netwerk van partners. De indicatoren die uit deze gegevens voortvloeien, worden voorgesteld in een dagelijkse rapport (maar geen rapport per sector).

Continuïteit van zorgRichtlijnen voor de behandelende arts van zorgpersoneelWat zijn de richtlijnen voor de huisartsen m.b.t. COVID-19 en zorgpersoneel?

De richtlijnen voor huisartsen wijzigen regelmatig omwille van gewijzigde epidemiologie en testcapaciteit van de labo’s. De meest recente richtlijnen staan op Sciensano.

Wat met risicogroepen die aan de slag zijn in de zorg (longpatiënten, hartpatiënten,…)?

Elke situatie is anders, daarom is er hierrond geen algemene richtlijn. Het is aan de behandelende arts om de situatie te beoordelen en de risico’s in te schatten en op basis daarvan de persoon al dan niet thuis te schrijven.

Ter info: In vroegere procedures werden zwangere vrouwen en kinderen jonger dan 6 maanden veiligheidshalve als risicogroep vermeld. Op basis van de evoluerende kennis rond COVID-19 worden deze momenteel niet meer als risicogroep beschouwd.

Personeel testenKunnen onze personeelsleden (en bewoners) getest worden op COVID-2019 nu er een verhoogde testcapaciteit wordt aangekondigd?

De koepels dringen er al weken op aan de testcapaciteit in woonzorgcentra snel uit te breiden (zowel naar bewoners als naar zorgpersoneel). Eind vorige week (27 maart) kwam al in het nieuws dat de testcapaciteit zou stijgen naar 10.000 testafnames per dag. Het kabinet bevestigde dat de testcapaciteit ook zou worden uitgebreid naar de bewoners van woonzorgcentra. Ook zou worden bekeken om de indicaties voor testing van zorgpersoneel uit te breiden.

Ook Minister De Backer kondigde enkele dagen geleden aan dat er heel gericht getest zou worden in woonzorgcentra. Maar, tussen dat het theoretisch mogelijk is om de testing uit te breiden en de operationele uitrol, liggen er altijd wel een aantal dagen.

Volgende week hoopt Vlaanderen met de uitbreiding van de testen in de woonzorgcentra te starten. Over hoeveel testen het dan in de Vlaamse woonzorgcentra gaat, is op dit moment nog niet duidelijk.

We kunnen al meegeven dat Vlaams minister Beke een dubbele teststrategie naar voor wil schuiven:

Testen uitvoeren in X-aantal woonzorgcentra waar er uitbraken zijn (wie is nu besmet en wie niet)

Daarnaast ook testen uitvoeren in X-aantal woonzorgcentra waar nog geen besmettingen naar voor werden geschoven, om zo te zien of het virus zich toch al heeft verspreid.

5

Dit is echter nog niet voor vandaag.

Bekijken we de geactualiseerde richtlijnen voor huisartsen (1 april) op de website van Sciensano, dan staat daar nog steeds dat indien het zorgpersoneel milde symptomen vertoont zonder koorts er geen test wordt uitgevoerd. Indien de zorgverlener respiratoire symptomen én koorts vertoont dan is er een afname van een staal voor de diagnose van COVID-19.

We blijven op dezelfde nagel kloppen en dringen er op aan dat de testcapaciteit snel moet worden uitgebreid in de woonzorgcentra ook naar het zorgpersoneel.

COVID-19 als beroepsziekteWaar kunnen we terecht met vragen over de erkenning van COVID-19 als beroepsziekte?

Op de website van Fedris wordt verwezen naar een apart e-mailadres voor specifieke vragen over Covid19 in verband met beroepsziekten: covid19@fedris.be

Er volgt ook zo snel mogelijk een FAQ die op site zal worden geplaatst. Ze vragen expliciet om uw vraag te mailen en niet te telefoneren.

Cohort-zorg en outbreakplanWat is cohort-zorg?Cohort-zorg houdt in dat (mogelijk) besmette bewoners worden gescheiden van de niet- (mogelijk) besmette bewoners, door ze apart te verzorgen. Het zorgpersoneel wordt niet uitgewisseld tussen (mogelijk) besmette en niet-besmette bewoners. Een vaste groep zorgpersoneel (aparte equipe) verzorgt de (mogelijk) besmette bewoners.

Wat is de bedoeling van cohorten? de continuïteit van de essentiële zorg aan (mogelijk) besmette bewoners te waarborgen

indien er een niet controleerbare uitbraak is van COVID-19 in de voorziening waardoor de normale zorgverlening niet kan worden uitgevoerd;

de infectie onder controle te houden; het infectierisico te beheersen voor het personeel; de schaarse beschermingsmiddelen zorgvuldig in te zetten.

Meer info over de organisatie van cohort-zorg is terug te vinden in de maatregelen voor woonzorgcentra.

Wat moeten we doen bij een outbreak?

1.De CRA of directie verwittigt de Dienst Infectieziektebestrijding van de Vlaamse Gemeenschap (infectieziektebestrijding@vlaanderen.be)

Tijdens de kantooruren:- Antwerpen: 03 224 62 06- Limburg: 011 74 22 42- Oost-Vlaanderen: 09 276 13 70- Vlaams-Brabant: 016-66 63 53- West-Vlaanderen: 050 24 79 15

Buiten de kantooruren: 02 512 93 89

6

2. Start het uitgewerkte outbreakplan3. Zorg voor een goede communicatie naar bewoners, familie en medewerkers toe.

Schakelzorgcentra Hoe verloopt de organisatie van de schakelzorgcentra?

Momenteel hebben de ziekenhuizen nog voldoende opvangcapaciteit om alle patiënten op te nemen die zich aandienen. Wanneer de toestroom van patiënten zo sterk oploopt dat ziekenhuizen dreigen vol te lopen, dan zullen bepaalde patiënten tijdelijk opgevangen kunnen worden in schakelzorgcentra. Die centra zorgen zo voor extra noodcapaciteit. Zorg en Gezondheid heeft een draaiboek (versie 1 april) opgesteld waarmee de gouverneurs, lokale besturen en zorgverleners op het terrein snel de uitvoer kunnen starten van dergelijke schakelzorgcentra. Afhankelijk van de nood kunnen er tot 30 schakelzorgcentra in heel Vlaanderen worden opgericht.

Het doelpubliek van deze centra zijn:

Enerzijds mensen, zowel COVID-19-patiënten als anderen, die medisch gezien het ziekenhuis mogen verlaten, maar die (dikwijls om sociale redenen) nog niet naar huis kunnen, bijvoorbeeld omdat de zorg thuis nog niet continu gegarandeerd kan worden.

Anderzijds kunnen ook COVID-19-patiënten opgevangen worden die nog herstellend zijn, maar die al sterk genoeg zijn om het ziekenhuis te verlaten, zolang zij maar zorgvuldig klinisch toezicht krijgen.

Ook vanuit de triageposten van de huisartsen en in heel precaire situaties vanuit de thuissituatie zelf kunnen mensen naar de schakelopvang gestuurd worden (mits medische check via de spoeddienst van het ziekenhuis) in afwachting van ziekenhuisopname of een terugkeer naar huis.

Meer informatie over schakelzorgcentra.

Opvang kinderen zorgpersoneel Zal er opvang worden voorzien in de paasvakantie voor kinderen van zorgpersoneel?

Er is tijdens de paasvakantie opvang voor kleuters en lagere schoolkinderen van ouders met een cruciaal beroep die niet thuis kunnen werken en kinderen in een kwetsbare thuissituatie. Voor kinderen uit het secundair onderwijs wordt een oplossing op maat uitgewerkt.

De lokale besturen kregen de opdracht om in samenwerking met o.a. de scholen, de opvangvoorzieningen, de opvang van schoolkinderen in de paasvakantie te realiseren. Het lokaal bestuur regelt het opvangpersoneel (o.a. kinderbegeleiders, animatoren, vrijwilligers, vrijwillig schoolpersoneel).

De opvang kan een attest van de werkgever vragen.

De opvang houdt maximaal rekening met de hygiënemaatregelen en de zogenaamde contactbubbels. Kinderen die de voorbije dagen samen zaten, worden blijvend samen opgevangen.

Meer info in de Snelinfo (24 maart 2020) opvang van schoolkinderen tijdens de paasvakantie in de Corona-crisis. Zie ook Opvang tijdens paasvakantie (24 maart 2020), gezamenlijke verklaring Weyts, Beke, Somers en Dalle.

Voor alle andere vragen rond de organisatie van kinderopvang verwijzen we naar de info op onze website onder Kinderopvang.

7

Inschakelen medewerkers die deelnemen aan project 600 openbare sectorKunnen wij de medewerkers die het programma “vorming 600” volgen, inschakelen op de tewerkstellingsplaats aangezien de onderwijsinstellingen hun lesmomenten opgeschort hebben?

Het beheerscomité van het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector (RSZ) heeft richtlijnen opgesteld voor studenten in opleiding tot verpleegkundige in het project 600 en hun werkgever.

Richtlijnen:

1) De student kan afstandsonderwijs volgenEr wordt gevraagd aan de werknemers in opleiding om hun werkgever een bewijs te bezorgen dat het online onderwijs wordt aangeboden (bv. een algemene mededeling van de school of via Smartschool).

Aandacht: De alternatieve lessen of opdrachten die bepaalde scholen organiseren, moeten wel effectief tellen als studie-uren in het kader van de opleiding. Indien dat niet het geval is, dient de werknemer in opleiding zich ter beschikking te stellen van zijn oorspronkelijke werkgever.

2) De student is in stage en kan deze verder zetten Werknemers in opleiding die momenteel stage lopen in een gezondheidsinstelling en deze stage kunnen verder zetten, moeten dit doen.

3) De student kan geen afstandsonderwijs volgen en geen stage lopen Zij melden zich bij hun oorspronkelijke werkgever om het werk te hervatten. Zij moeten kunnen ingeschakeld worden in de instelling of dienst waar zij werkten (of in een andere instelling of dienst bij hun juridische werkgever).

Zij die reeds in het eerste jaar geslaagd zijn, kunnen worden ingezet als zorgkundige (mits registratie en visum als zorgkundige in orde). Indien ze tewerkgesteld worden als zorgkundige zal er een addendum aan de arbeidsovereenkomst (of beslissing bij statutairen) moeten gebeuren en moeten zij verloond worden aan het barema zorgkundige.

De arbeidsrechtelijke aspecten moeten gerespecteerd worden.

4) Gezien de huidige crisissituatie wordt aan de werknemers in opleiding gevraagd om ook tijdens de paasvakantie te gaan werken (indien de stageplaats of de werkgever vragende partij is). Werknemers in opleiding die onmiddellijk na de paasvakantie examens hebben, of die na het paasverlof een stage moeten volgen en onmiddellijk hierna examen hebben, kunnen tijdens de paasvakantie thuis blijven om te studeren.

Werknemers in opleiding binnen het project blijven hun loon behouden gedurende de gehele COVID 19 maatregel. Indien zij gedurende de periode dat ze aan het werk zijn bij hun werkgever onregelmatige prestaties en weekendwerk uitvoeren, hebben ze recht op de toepasselijke vergoedingen.

Werknemers die opnieuw tewerkgesteld worden bij hun werkgever (omdat de school geen alternatieve lessen of stages organiseert), kunnen deze gepresteerde dagen niet compenseren tijdens het zomerverlof (juli en augustus en begin september voor bachelorstudenten).

De subsidiëring voor de vervanging blijft verder lopen omdat de vervanger in dienst blijft.

Voor vragen kan je steeds terecht op volgend mailadres: maribel@rsz.fgov.be.

8

Inschakelen studenten verpleegkundeMogen studenten verpleegkunde die momenteel toch niet naar school kunnen, in het geval van hoge nood, ingeschakeld worden met een studentenovereenkomst?

Ja, het is mogelijk om studenten met een studentenovereenkomst in te schakelen, voor zover de voorwaarden bepaald in de overeenkomst gerespecteerd blijven. Ook dien je rekening te houden met de functie voorzien in de overeenkomst en dat de grens niet overschreden wordt om het recht op kinderbijslag te behouden. Net zoals steeds, kunnen de studenten uiteraard niet ‘onwettig’ ingezet worden op de diensten, bijv. als enige verpleegkundige op afdeling. Zoals voor alle medewerkers gelden ook hier desgevallend de beschermende maatregelen.

Kan er een uitzondering worden gemaakt op het aantal uren dat deze studenten op jaarbasis mogen worden ingezet?

Momenteel geldt voor jobstudenten de grens van 475 uren maximaal te presteren op jaarbasis. De vraag stelt zich om deze grens tijdelijk te laten vallen, zodat er geen sanctionering is bij het overschrijden hiervan. Jobstudenten zijn vaak zelf vragende partij om in deze situatie extra bij te springen. Deze vraag is gesteld aan de bevoegde overheid. Zodra meer informatie beschikbaar, berichten we hierover.

Voortzetten stages in de zorgsector Kunnen stages in de zorgsector nog worden voortgezet?

Op 16 maart communiceerde de overheid over de stages in de zorgsector het volgende:

Stageovereenkomsten in de zorgsector kunnen blijven doorgaan zolang de zorginstelling de nodige beschermingsmiddelen (bv. mondmaskers) aanbiedt aan de leerling.

Het Agentschap Zorg en Gezondheid somt een aantal minimale voorzorgsmaatregelen op ter bescherming van het personeel (zorgprofessionals). Als die niet kunnen worden gegarandeerd voor de leerlingen, is het aangewezen de opleidingsovereenkomst tijdelijk te schorsen. Om de leerling geen onnodig risico te laten lopen, maar ook om de patiënten niet extra in gevaar te brengen.

In duaal leren moet geen leervergoeding worden toegekend voor de geschorste werkdagen.

N.a.v. de coronacrisis maakte het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming een specifieke webpagina aan met een antwoord op de vragen ‘Wat met stages in de zorgsector?’ en ‘Wat met stages in de opleiding verpleegkunde?’

Op 27 maart verlengde de Nationale Veiligheidsraad de maatregelen. Wat onderwijs betreft, betekent dit dat de lessen geschorst blijven tot en met zondag 19 april.

Inzetten vrijwillige artsen en verpleegkundigenWaar kunnen we terecht als we kampen met een grote uitval aan personeel en beroep wensen te doen op vrijwilligers?

Medische reserve

De aanmelding gebeurt via een online formulier op de website van Zorg en Gezondheid. De reservelijst wordt gepubliceerd op een afgeschermde pagina en krijgt dagelijks een update. Op 30 maart 2020 hebben 3.270 vrijwilligers zich gemeld. Zorg en Gezondheid werkt eraan om het overzicht van vrijwilligers gebruiksvriendelijker aan te bieden.

Niet-medische reserve

9

Via het project crisisvrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen worden vrijwilligers ingezet voor logistieke en administratieve taken in o.a. woonzorgcentra. Woonzorgcentra kunnen Het Rode Kruis Vlaanderen per mail contacteren via socialehulpverlening@rodekruis.be.

Mag een onderneming de huishoudhulp tijdelijk inzetten voor andere activiteiten?

De onderneming mag, zolang de bijzondere maatregelen van de nationale veiligheidsraad van kracht zijn, de werknemers met een arbeidsovereenkomst dienstencheques tijdelijk inzetten voor andere activiteiten. Hiervoor voeg je een addendum toe aan de lopende arbeidsovereenkomst met een tijdelijk alternatief uurrooster en een beschrijving van de taken die tijdelijk zullen worden opgenomen. Dit kan deeltijds of voltijds. Voor deze activiteiten kunnen geen dienstencheques worden ingediend.

Opnamecapaciteit en verblijfsduurInzetten capaciteit groepen van assistentiewoningenIs het toegelaten dat een groep van assistentiewoningen in deze crisissituatie gebruikers van een dagverzorging, die thuis onvoldoende kunnen worden opgevangen, tijdelijk huisvesten in een assistentiewoning met een contract van beperkte duur (idem als kortverblijf)?

Ja, dit wordt door het Agentschap Zorg en Gezondheid toegestaan in deze uitzonderlijke situatie.

Inzetten capaciteit centra voor dagverzorging (rustkamers)Mogen we de rustkamer van het centrum voor dagverzorging ook beschouwen als een geregistreerde mantelzorgkamer?

Neen, de aangemelde woongelegenheid voor zelfredzame ouderen vormt een functioneel geheel met het woonzorgcentrum, ze maakt er dus integraal deel van uit van het woonzorgcentrum en moet voldoen aan alle erkenningsvoorwaarden waaraan een gewone een- of tweepersoonskamer moet voldoen. In principe moet er tussen de zorgvormen een functionele/organisatorische scheiding bestaan.

Daarnaast, als de rustkamer bezet wordt door een mantelzorger (wat uiteindelijk een semi-permanente situatie is), voldoet het dagverzorgingscentrum niet aan de erkenningsvoorwaarden. De plaatsen moeten worden voorbehouden voor bijvoorbeeld de ouderen die ontslagen worden uit het ziekenhuis.

Overschrijden maximale verblijfsduur centra voor kortverblijfMogen we in het centrum voor kortverblijf de 60-90 regel overschrijden gedurende de periode van opnameverbod (in een ander CVK of WZC), indien noodzakelijk?

De volgende algemene regeling is steeds van toepassing op de centra voor kortverblijf (type 1):

In de erkenningsvoorwaarden voor centra voor kortverblijf staat vermeld dat gebruikers maximaal zestig opeenvolgende dagen en, beschouwd over de periode van één kalenderjaar, in totaal maximaal negentig dagen in hetzelfde centrum voor kortverblijf mogen opgenomen worden.

10

Voor het berekenen van het maximale aantal verblijfsdagen wordt geen rekening gehouden met de dagen van onvoorziene afwezigheid.

Elke afwijking op de maximale verblijfsduur moet worden gemotiveerd door het multidisciplinaire team dat de gebruiker verzorgt.

Deze motivatie voor de afwijking op de maximale verblijfsduur moet je niet aan het Agentschap Zorg en Gezondheid bezorgen. Dit verslag (schriftelijke motivatie) voeg je wel toe aan het individueel dossier van de betrokken bewoner zodat Zorginspectie bij een inspectiebezoek ter plaatse kan vaststellen in het bewonersdossier dat een gemotiveerde afwijking op de maximale verblijfsduur voor die bewoner werd verleend door het multidisciplinaire team.

Andere artikelen van de CVK-erkenningsvoorwaarden die hierbij van belang zijn:

Bij ontslag van de gebruiker uit het centrum voor kortverblijf moet het centrum de gebruiker voldoende begeleiden opdat hij met de nodige afspraken over de zorgafstemming naar zijn thuismilieu kan terugkeren;

Redenen tot ontslag: het woonzorgcentrum en het centrum voor kortverblijf verbinden er zich toe een bewoner niet te ontslaan tenzij wegens overmacht of om redenen en volgens de procedure, vermeld in de interne afsprakennota.

Conclusie: er kan steeds afgeweken worden van de maximale verblijfsduur van de verblijfstermijnen van 60 en 90 dagen in hetzelfde CVK op voorwaarde dat dit gemotiveerd wordt door het multidisciplinaire team dat de bewoner van het CVK verzorgt.

Het is dus niet de bedoeling dat de bewoner verhuist naar een ander CVK of naar een WZC, of één dag opnieuw naar huis gaat alleen maar omdat de termijn van 60 of 90 dagen in kortverblijf is verstreken.

De redenen of omstandigheden die aanleiding geven tot een afwijking op de verblijfsduur worden dus bepaald door het multidisciplinaire team dat de gebruiker verzorgt.

Er is vanuit de erkenningsvoorwaarden geen maximumtermijn van de afwijking boven de 60 of 90 dagen bepaald, maar de opname-overeenkomst in een centrum voor kortverblijf moet van bepaalde duur zijn en blijven.

Meer informatie over centra voor kortverblijf vindt u via de links:

https://www.zorg-en-gezondheid.be/centra-voor-kortverblijf https://www.zorg-en-gezondheid.be/centra-voor-kortverblijf-type-1-wijzigingen-door-nieuw-

woonzorgdecreet-van-15-februari-2019

Beschermend materiaalHoe zit het met de voorraad beschermingsmateriaal?

Alle overheden, en dus ook Zorg en Gezondheid, zijn zich bewust van de schaarste aan materiaal en de ernstige problemen die dat veroorzaakt in het werkveld. Door de wereldwijde uitbraak van COVID-19 raken de voorraden van zowel maskers, schorten als handalcohol uitgeput. Beschermingsmateriaal met garanties van kwaliteit zijn zeer moeilijk verkrijgbaar en zullen schaars blijven.

11

Hier vinden zorgverleners de laatste richtlijnen van Sciensano over het correcte gebruik. Meer informatie op de website van het Agentschap Zorg en Gezondheid.

Waar kunnen we terecht bij problemen rond bevoorrading van beschermingsmiddelen?

Bij problemen rond bevoorrading van beschermingsmiddelen, neem je contact op met coronashortages@fagg-afmps.be.

Voor de verdeling van persoonlijk beschermingsmateriaal is een lijst met prioritaire groepen in de zorg uitgewerkt.

Er is een eenduidige toegangspoort ontwikkeld om de nood aan beschermingsmiddelen op te volgen.

Voorzieningen die nood hebben aan hulpmiddelen kunnen vanaf nu rechtstreeks hun aanvraag indienen via het webformulier ‘Verificatie van beschikbaarheid van hulpmiddelen in de strijd tegen COVID-19’.

Producenten of leveranciers kunnen rechtstreeks hun aanbod melden via ‘Ter beschikkingstelling van hulpmiddelen in de strijd tegen COVID-19’.

Komen er nog leveringen?

Zowel de Vlaamse als de federale overheid hebben bestellingen lopen voor mondmaskers. Er worden ook aankopen van andere beschermingsmiddelen (schorten, brillen, handschoenen) voorzien. Zij zullen die verdelen volgens de prioriteiten en maken momenteel een behoefteraming voor toekomstige verdelingen. Van zodra de leveringen aankomen en voldoende kwaliteitsvol zijn communiceren ze hierover.

Wie krijgt bij de verdeling mondmaskers?

De chirurgische en de respiratoire (FFP2) mondmaskers worden voorbehouden voor zorgverleners. Elke zorgaanbieder is belangrijk in de bestrijding van COVID-19. Gezien de schaarste aan mondmaskers worden er prioriteiten gesteld in de verdeling ervan. Voor de verdeling van persoonlijk beschermingsmateriaal is – ook door de schaarste - een lijst met prioritaire groepen (zie hieronder) in de zorg uitgewerkt. Deze lijst is door de overheden opgesteld op basis van de input van wetenschappers en experten. De prioriteit wordt bepaald door te kijken of het zorgpersoneel procedures uitvoert of bijwoont waarbij er mogelijke overdracht van druppels is of nauw contact is met mogelijke of bevestigde COVID-19 patiënten. De prioritaire groepen zijn:

De zorgverleners van COVID19-eenheden, zorgverleners van triagecentra, personeel dat verantwoordelijk is voor de zorg van mogelijke besmette of besmette personen in woongemeenschappen (woonzorgcentra, enz.).

Eerstelijnszorgverleners die besmette of mogelijk besmette personen verzorgen:o Huisartseno Thuisverpleegkundigeno Alle andere zorgverleners

Begrafenisondernemers en personeel van een mortuarium Laboratoriumpersoneel dat met ademhalings-en spijsverteringsstalen werkt.

Daarna: Ambulancepersoneel van niet-COVID-19-ambulances. Alle gemeenschappen

12

De Vlaamse overheid staat in voor de levering van mondmaskers voor personeel dat verantwoordelijk is voor de zorg van mogelijke besmette of besmette personen in woongemeenschappen (woonzorgcentra, psychiatrische verzorgingstehuizen), thuiszorg en thuisverpleging, revalidatievoorzieningen. Voor vragen hierover kan je mailen naar beschermingsmiddelen@vlaanderen.be

Mogen we voor de dagelijkse zorg in een woonzorgcentrum een mondmasker dragen?

Persoonlijk beschermingsmateriaal is schaars en zal schaars blijven. Vermijd daarom verkeerd en overbodig gebruik van mondmaskers. Mondmaskers moeten daarom prioritair voorbehouden blijven voor zorgverleners die rechtstreeks in contact komen met (mogelijk) COVID-19 bewoners. Het is verboden voor medewerkers van een woonzorgcentrum die niet betrokken zijn bij de verzorging van bewoners, routinematig mondmaskers dragen , bijvoorbeeld door administratief personeel, technisch personeel, onthaalpersoneel, keukenpersoneel, …

De directie van een woonzorgcentrum kan het dragen van een zelf aangekocht mondmasker of zelfgemaakt stoffen masker door een medewerker die niet betrokken is bij de verzorging van bewoners niet verbieden.

Wanneer moeten we een mondmaskers gebruiken in het woonzorgcentrum?

Een chirurgisch mondneusmasker moet gedragen worden:

door zorgverleners wanneer er kans is op contact met respiratoire secreties en andere lichaamsvochten.

door zorgverleners bij het betreden van de kamer van de (mogelijke) COVID-19 bewoner; door zorgverleners met milde luchtwegklachten zonder koorts; door medewerkers die een nauw, onbeschermd contact hadden (geen chirurgisch

mondneusmasker, geen handschoenen) in een persoonlijke of professionele context, met een (mogelijke) COVID-19 patiënt/bewoner gedurende 14 dagen na het onbeschermd nauw contact en met extra aandacht voor hygiënische maatregelen;

door de (mogelijke) COVID-19 bewoner, zeker indien deze de kamer zou verlaten; door schoonmaakpersoneel bij het betreden van de kamer van de (mogelijke) COVID-19

bewoner; door de geregistreerde bezoeker bij het betreden van de kamer van een (mogelijke) COVID-

19 bewoner.

Wanneer draag je welk type van mondmasker?We verwijzen naar de algemene communicatie van de Risk Management GroupDownload hier een handig overzicht in tabelvorm.

Kan ik bij schaarste een mond(neus)masker langer/meerdere malen gebruiken?

De Hoge Gezondheidsraad laat toe dat mondmaskers, hoewel ze normaal gezien voor eenmalig gebruik zijn, omwille van de schaarste, langer gebruikt worden. Daarbij gelden de volgende voorwaarden:

1. Voor een periode van 8 uren, ongeacht de opeenvolging van interventies, zonder naar buiten te gaan.

2. Mag dus met dat doel bijgehouden worden (rond de hals) maar nooit in de zak.3. Mag voorlopig bewaard worden op een plaats zonder besmettingsgevaar (bv. in een

geïndividualiseerde papieren omslag of in een uitwasbare gepersonaliseerde bak).

13

4. Mag nooit aan de voorzijde aangeraakt worden.5. Moet onmiddellijk verwijderd worden zodra zichtbaar vuil. 6. Gezien deze uitzonderlijke situatie is de strikte toepassing van de officiële aanbevelingen

inzake handhygiëne daarbij onontbeerlijk. Meer info

Raadpleeg de richtlijnen van de RMG voor het rationeel gebruik van maskers. Surf naar de website van Sciensano. Er zijn aparte richtlijnen gemaakt voor de professionele

zorgaanbieders.

Zijn er alternatieven voor de chirurgische mondmaskers?

Zelfgemaakte stoffen maskers zijn geen medische maskers en zijn inferieur aan chirurgische mondneusmaskers. Zij kunnen wel gebruikt worden in woonzorgcentra door het personeel dat niet betrokken is bij de verzorging van bewoners (bv. administratief personeel, technisch personeel, enz.) indien zij dit wensen. Op de website van FOD Volksgezondheid vind je tips om zelf mondmaskers te maken.

Zelfgemaakte mondmaskers moeten dagelijks worden gewassen op minimaal 60° C. Nadien strijken, kan bijkomende kiemreductie bewerkstelligen.

Waar kunnen we alcoholgel bestellen?

Heeft je huidige leverancier geen voorraad meer, dan adviseren wij om contact op te nemen met de apotheker waarmee je gewoonlijk samenwerkt of met een lokale apotheker.

PraktischVerplaatsingenIs er een model-attest voor werkverplaatsingen voor het (zorg)personeel beschikbaar?

Ja, download het attest voor personeel.

Is er een model-attest voor essentiële verplaatsingen naar het woonzorgcentrum/ assistentiewoning beschikbaar bij de VVSG?

Ja, download het attest.

Geregistreerde bezoekers, geregistreerde vrijwilligers en personen die wasgoed, kaarten, bloemen, droge voeding, tekeningen, cadeaus, … voor de bewoners willen afgeven of een “raamcontact” wensen, verantwoorden met dit attest hun verplaatsing van en naar het woonzorgcentrum.

Krijg je reacties of opmerkingen op dit attest, dan mag je ons die steeds bezorgen via ouderenzorg@vvsg.be.

Inkomende goederenMoet de was of andere inkomende goederen (voeding, post, kaartjes van kinderen, andere…) in quarantaine geplaatst worden vooraleer ze intern verdeel worden?

14

Het is zeer belangrijk om sociale deprivatie en eenzaamheid bij de bewoners van een woonzorgcentrum te voorkomen. Communiceer en organiseer daarom dat wasgoed, kaarten, bloemen, droge voeding, tekeningen, cadeaus, … voor de bewoners kunnen worden afgegeven aan de ingang van het woonzorgcentrum. Indien mogelijk kan je bijvoorbeeld afgeefmomenten organiseren. De overhandiging aan de bewoner gebeurt door de medewerkers. Probeer “raamcontacten” te organiseren en te stimuleren conform de coronamaatregelen voor burgers binnen de privésfeer. Ook contactmogelijkheden via telefoon en digitale media worden gestimuleerd.

Het agentschap Zorg en Gezondheid adviseert om geschenken, snoepgoed en drank die door de familie of anderen naar het woonzorgcentrum wordt gebracht, niet langer 24 uur in quarantaine te houden. Het is niet zeker dat deze preventieve voorzorgsmaatregel zinvol is. Overdracht via besmette oppervlakken en voorwerpen is veel minder waarschijnlijk dan via rechtstreeks contact met uitgehoeste/uitgeniesde druppeltjes.

Mag de familie nog de was doen van bewoners van bijvoorbeeld woonzorgcentra?

De was niet meer laten doen door de familie/mantelzorgers van de bewoners is op dit moment geen richtlijn of advies van het Agentschap. Wanneer de bewoner na 5 maart 2020 verplicht wordt zijn persoonlijke was in het woonzorgcentrum of door een externe wasserij te laten doen, kan de kostprijs hiervoor niet aan de bewoner aangerekend worden. De procedure rond de was werd volledig uitgeschreven in de omzendbrief van 31 maart 2020 m.b.t. maatregelen voor woonzorgcentra.

HuisdierenZijn huisdieren nog toegelaten in het woonzorgcentrum?

Interne huisdieren die steeds verblijven in het woonzorgcentrum, zijn nog toegelaten in het woonzorgcentrum, maar mogen niet op de kamer van een mogelijk besmette bewoner.

Externe huisdieren mogen niet worden meegebracht naar het woonzorgcentrum omdat het niet duidelijk is of huisdieren ook vector zijn.

Kapper en medische pedicureMag de kapper nog langskomen in het woonzorgcentrum?

Een kappersbezoek is niet mogelijk, ongeacht of het een kapper is die verbonden is aan het woonzorgcentrum of een zelfstandige die langskomt. Sinds 26 maart 2020 mag geen enkele kapper/kapster zijn/haar beroep nog uitoefenen.

Kan een medische pedicure nog plaatsvinden in het woonzorgcentrum?

Een medische pedicure (= specialistische behandeling) zoals bv. de behandeling van een risicovoet waarbij ten gevolge van een ziekte (onder meer diabetes, reuma, spasticiteit, kanker) of andere oorzaken (onder meer ouderdom, verwaarlozing) een verhoogd risico aanwezig is op complicaties, mag enkel uitgevoerd worden door een podoloog. Alleen die pedicures die noodzakelijk zijn, mogen nog uitgevoerd worden, dus geen cosmetische behandelingen of andere behandelingen van de voet die niet noodzakelijk zijn. De podoloog werkt enkel op afspraak en enkel één op één.

Inspectiebezoeken en BrandveiligheidWat met technische controles van installaties? Idem voor onderhoudsnazichten.

15

Een keuring is van belang in het kader van de algemene veiligheid en moeten dus blijven doorgaan mits inachtneming van de social distancing maatregelen.

Wat met dringende werken?

Dringende herstellings- en onderhoudswerken voor veiligheid, hygiëne en ICT-infrastructuur kunnen nog steeds plaatsvinden.

Alle andere dagelijkse activiteiten, zoals nieuwe installaties, vallen onder de algemene verplichtingen zoals het behoud van de sociale afstand van 1,5 meter tussen elke persoon.

Wat met brandweerattesten die niet tijdig kunnen worden ingediend omdat brandweerbezoek uitgesteld word?

Met een dergelijke vraag kan je rechtsreeks terecht bij het Agentschap Zorg en Gezondheid. Zij bekijken casus per casus.

Mogen in deze uitzonderlijke tijden de branddeuren (nog niet geautomatiseerd) van de assistentiewoning overdag blijven openstaan? (bewoners komen telkens als ze naar hun brievenbus of naar de kelder moeten aan die deuren)

Neen, de deuren mogen niet blijven openstaan. De brandveiligheid blijft te allen tijde gelden. Uiteraard dienen de maatregelen m.b.t. handhygiëne hier strikt te worden toegepast.

Nieuwbouwwerken in een woonzorgcentrum waar nog een aantal werken dienen te worden uitgevoerd. Mogen de medewerkers van de bouwfirma het woonzorgcentrum nog betreden?

Neen, dat mag niet. Zij worden beschouwd als externe personen. Zie het algemeen toegangsverbod.

Administratieve verplichtingen Kan het Agentschap Zorg en Gezondheid enige soepelheid aan de dag leggen wat betreft de deadlines voor administratieve verplichtingen op vlak van vergunning en erkenning?

Het Agentschap is bereid enige soepelheid aan de dag te leggen wat betreft het naleven van administratieve deadlines, maar benadrukt dat het respecteren van de termijnen voor het indienen van een erkennings- en/of omzettingskalender in het (financieel) belang van het woonzorgcentrum best worden nageleefd.

Voor de globale problematiek voor het nakomen en vervallen van bepaalde termijnen vervat in het Woonzorgdecreet en de bijhorende uitvoeringsbesluiten, verwijst het agentschap Zorg en Gezondheid naar het decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid.

Het artikel 5 van dit decreet stelt: “In geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid als vermeld in artikel 4 kan de Vlaamse Regering nadere regels uitwerken voor de opschorting, het stuiten, of de verlenging van proceduretermijnen of de tijdelijke aanpassing van procedurele of administratieve verplichtingen in diverse decreten en de uitvoeringsbesluiten erbij.”

Momenteel overlegt het Departement WVG met het kabinet en de betrokken agentschappen of dergelijke maatregel aangewezen is, en zo ja, voor welke procedures.

De termijnen uit het Woonzorgdecreet en uitvoeringsbesluiten zullen in dat initiatief ook zeker aan bod komen.

16

Van zodra hierover meer duidelijkheid is, zal hierover gecommuniceerd worden door het agentschap.

Beschermende maatregelen(Ministeriële) Besluiten en geactualiseerde richtlijnenDe geactualiseerde richtlijnen van het Agentschap komen soms niet overeen met wat in de (ministeriele) besluiten staat, wat primeert?

De voorzieningen dienen de geactualiseerde richtlijnen van het Agentschap Zorg en Gezondheid te volgen, de besluiten van de Vlaamse Regering en de ministeriele besluiten tot het nemen van maatregelen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan, geven enkel de grote principes weer.

De richtlijnen worden immers permanent, uur per uur, herbekeken en kunnen snel wijzigen.

Wat primeert? De recente federale maatregelen of die van het Agentschap Zorg en Gezondheid?

Omdat de wijzigingen aan de richtlijnen elkaar in hoog tempo opvolgen, is het mogelijk dat de meest recente geldende richtlijnen van de federale overheid nog niet verwerkt zijn in de richtlijnen van het agentschap. De maatregelen van de federale overheid primeren in dat geval op de richtlijnen van het agentschap Zorg en Gezondheid.

Verblijf mantelzorgers in het WZCKan een mantelzorger zelf tijdelijk mee in het woonzorgcentrum komen wonen?

Het is belangrijk dat de beschikbare erkende capaciteit van woongelegenheden voorbehouden blijft voor de personen die hieraan het meeste nood hebben. Er dient tevens capaciteit in de woonzorgcentra beschikbaar te blijven voor eventuele doorverwijzingen vanuit de ziekenhuizen, wanneer men daar in de problemen zou komen.Een mantelzorger kan in het woonzorgcentrum komen wonen op voorwaarde dat dit gebeurt in een geregistreerde mantelzorgkamer én onder dezelfde beschermende voorwaarden als bij een opname in het woonzorgcentrum. Uiteraard heeft deze mantelzorger geen symptomen van COVID-19 bij de start van het tijdelijk inwonen en kan die het woonzorgcentrum niet verlaten en geen bezoek ontvangen. Van de mantelzorger wordt verwacht dat hij/zij meerdere bewoners helpt bij de ADL-activiteiten en de geldende beschermende maatregelen respecteert.

Nieuwe opnames in het WZCKan een nieuwe opname in het woonzorgcentrum worden toegestaan?

Er geldt een opnamestop voor nieuwe bewoners die thuis wonen. Opname binnen de erkende capaciteit is enkel mogelijk in de situaties omschreven in de omzendbrief van het agentschap Zorg en Gezondheid.

Kan een woonzorgcentrum extra opnames toelaten bovenop de erkende capaciteit?

Opnames bovenop/buiten de erkende capaciteit van het woonzorgcentrum (niet van toepassing voor CVK type 1) is mogelijk:

17

in de rustkamer1 van het gesloten centrum voor dagverzorging of centrum voor dagopvang voor gebruikers van deze centra waarvoor de hulpverlening door de diensten voor gezinszorg of de palliatieve netwerken en samenwerkingsverbanden ontoereikend zijn;

in volwaardige een-of tweepersoonskamers van het woonzorgcentrum als de initiatiefnemer van het woonzorgcentrum dit haalbaar acht naar verzorging en personeelsinzet en voor maximaal 3 bewoners.

De randvoorwaarden staan beschreven in de omzendbrief van het agentschap Zorg en Gezondheid.

Schriftelijke opnameovereenkomst WZCMag er gewerkt worden met een tijdelijke opnameovereenkomst bij opnames van profielen die uit het ziekenhuis ontslagen wordt?

Aangezien er geen bezoek meer is toegelaten in ziekenhuizen, hebben voorzieningen vooraf geen zicht op de profielen die na ontslag uit het ziekenhuis in het woonzorgcentrum terechtkomen. Vaak zullen het bewoners met een O of A profiel zijn, die ofwel permanent opgenomen worden ofwel als tussenstap na hospitalisatie (al dan niet i.v.m. corona) vooraleer ze naar huis kunnen terugkeren. In deze laatste situatie fungeert het woonzorgcentrum als tijdelijk verblijf voor deze bewoners. In het licht van maximale ontlasting van het ziekenhuis, mag de schriftelijke opnameovereenkomst daarom tijdelijk van bepaalde duur zijn.

Opnames weigerenKunnen we als woonzorgcentrum een opname van een (vermoedelijk Covid-besmette) oudere vanuit het ziekenhuis weigeren?

Neen, dat is niet toegelaten. Opname van nieuwe NIET-(mogelijke) COVID-19 en (mogelijke) COVID-19 bewoners/ouderen uit het ziekenhuis kan door de directie van het woonzorgcentrum enkel geweigerd worden indien er geen opnamecapaciteit is (bezetting binnen de erkende capaciteit, en indien van toepassing bovenop de erkende capaciteit maximaal is).

Bij een totaal gebrek aan beschermingsmaterialen die noodzakelijk zijn voor de (her)opname van een (mogelijke) COVID-19 bewoner/oudere in het woonzorgcentrum, wordt vanuit het ziekenhuis het noodzakelijke beschermingsmateriaal voor 14 dagen onmiddellijk en tegelijkertijd met de transfer van de bewoner/oudere meegegeven. Indien het ziekenhuis in de onmogelijkheid is om aan deze voorwaarde te voldoen, kan het woonzorgcentrum de (her)opname van de (mogelijke) COVID-19 bewoner/oudere weigeren.

Bezoek bij palliatieve bewoners in het WZCZijn er richtlijnen in geval van bezoek aan een bewoner die stervende is: wie is wel en wie is niet toegelaten?

De richtlijnen voor woonzorgcentra vermelden een algemeen bezoekersverbod. Toegang tot het woonzorgcentrum is enkel mogelijk voor: (…) “geregistreerde bezoekers nl. bezoekers die van de directie en de coördinerend en raadgevende arts (CRA) toestemming hebben om wegens uitzonderlijke omstandigheden bezoek te brengen (bv. palliatieve situaties)”.

Overlijden van een bewoner met COVID-19Moeten we specifieke maatregelen treffen als een bewoner die COVID-19 besmet was, overlijdt?1 De rustkamer moet voldoen aan de voorwaarden die vermeld worden in artikel 49 van bijlage 7. Centra voor dagverzorging en centra voor dagopvang bij het besluit van de Vlaamse Regering van 28 juni 2019 betreffende de programmatie, de erkenningsvoorwaarden en de subsidieregeling voor woonzorgvoorzieningen en verenigingen voor mantelzorgers en gebruikers.

18

In de omzendbrief van 31 maart zijn alle maatregelen bij een overlijden van een COVID-19 bewoner in detail beschreven.

Personen met dementie of een psychiatrische aandoening in het WZCVoor de doelgroep personen met dementie en personen met een psychiatrische aandoening is het moeilijk om de beschermende maatregelen toe te passen wegens loopdrang. Hoe pakken we dat best aan?

Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen bundelt alle informatie over Covid-19 voor personen met dementie en hun mantelzorgers op haar website. Je leest er onder andere sterke getuigenissen en vindt er tips voor de omgang met bewoners met dementie bij vermoeden van een besmetting.  

Huisartsbezoeken en rol CRAWat met de huisartsbezoeken in het woonzorgcentrum en de rol van de CRA?

Het is niet de bedoeling dat de CRA de rol van de huisartsen overneemt. De lokale huisartsen en de CRA’s kunnen, in onderlinge overeenstemming en met toestemming van de bewoners, hierover onderlinge afspraken maken die van dit principe afwijken. De directie of de bezoekende huisartsen of de huisartsenkringen kunnen de CRA nooit verplichten om de rol als plaatsvervanger op te nemen. De CRA vraagt aan de huisartsen om niet-dringende bezoeken uit te stellen.

Bij bezoek aan het woonzorgcentrum wordt van de huisarts verwacht dat hij overleg pleegt met de verpleegkundigen en strikt de beschermende maatregelen toepast (geen polshorloge of ringen!). Huisartsen die zich niet aan de opgelegde maatregelen houden, kunnen de toegang tot het woonzorgcentrum geweigerd worden. Wanneer de CRA besmet is met COVID-19 kan hij via multimedia in contact blijven met de directie en de (hoofd)verpleegkundige(n) en/of een collega aanspreken om de continuïteit van zijn functie in het woonzorgcentrum te waarborgen.

Er wordt onderzocht of en hoe geriaters uit nabije ziekenhuizen de CRA’s kunnen bijstaan.

Beperkte toegang tot het WZCKunnen we een persoon die zich niet houdt aan de verplichting om geen bezoek te brengen aan het woonzorgcentrum, de toegang ontzeggen?

Ja. Bij besluit van de Vlaamse Regering wordt bepaald dat bezoek aan het woonzorgcentrum niet wordt toegelaten, met uitzondering van de personen die opgenomen zijn in de omzendbrief van het agentschap Zorg en Gezondheid.

Indien nodig kan je om politieondersteuning vragen.

Bijkomend wordt geadviseerd om bemiddeling te zoeken bij het lokale bestuur/de burgemeester. Het algemeen belang staat hier immers voorop.

Staat er een leeftijdsgrens op geregistreerde vrijwilligers of mantelzorgers?

Neen, er is geen leeftijdsgrens. Men dient zich er wel bewust van te zijn dat personen met een hoge leeftijd tot de risicogroep behoren.

19

Toegang andere bewoners tot de kamerMogen bewoners elkaar opzoeken in hun kamers, bijvoorbeeld om samen te kaarten?

Ja, dat mogen ze, voor zover ze niet besmet zijn en dus niet verplicht zijn alleen in hun woongelegenheid te blijven.

Gemeenschappelijke ruimtes in het WZCMogen meerdere bewoners van verschillende afdelingen tegelijk gebruik maken van het gemeenschappelijk rooklokaal?

Ja, dat mogen ze, indien ze niet besmet zijn en dus niet verplicht zijn in hun woongelegenheid te verblijven.

Activiteiten met externen in het WZCIn de omzendbrief van 23 maart staat: “stop evenementen en activiteiten met externen”. Hoe dienen we die zin te interpreteren?

De richtlijnen zijn hier zeer duidelijk. Er is hier geen interpreteerruimte. Er mag in het woonzorgcentrum geen enkele activiteit doorgaan die georganiseerd wordt door externen of waaraan externen deelnemen.

Onderbreking verblijf in het WZCMag familie de bewoner komen halen en thuis verzorgen gedurende de periode van de corona-maatregelen ten aanzien van de woonzorgcentra?

Dat kan, maar wordt ten zeerste ontraden! Het kan immers nooit met zekerheid worden uitgesloten dat de bewoner in contact is gekomen met het virus. Het verlaten van het woonzorgcentrum kan echter niet verboden worden door de directie van het woonzorgcentrum. Als de bewoner het woonzorgcentrum verlaat om thuis verzorgd te worden, raden wij aan de familie toe te leiden naar thuiszorgvoorzieningen. De contractueel afgesproken korting op de dagprijs wordt gedurende deze periode toegepast. Bewoners die op eigen initiatief of op vraag van verwanten het woonzorgcentrum verlaten hebben, blijven bij terugkeer gedurende 14 dagen op de kamer (geen druppel-contact isolatie).

Mogen de bewoners zelf nog de organisatie verlaten en opnieuw binnenkomen (bv. op familiebezoek of mogen mobiele bewoners nog gaan wandelen in het dorp)?

Het verlaten van het woonzorgcentrum wordt ten zeerste ontraden: het kan immers nooit met zekerheid worden uitgesloten dat de bewoner in contact is gekomen met het virus. Bewoners die op eigen initiatief of op vraag van verwanten het woonzorgcentrum verlaten, blijven daarom bij terugkeer gedurende 14 dagen op de kamer. Een wandeling in een afgesloten tuin van het woonzorgcentrum is wel toegelaten.

Nieuwe opnames in het centrum voor kortverblijf type 1Welke opnames zijn nog mogelijk in de centra voor kortverblijf type 1?

Opname is enkel mogelijk volgens de richtlijnen voor kortverblijf type 1. Deze dateren van 31 maart.

Groepen van assistentiewoningenValt de groep van assistentiewoningen onder dezelfde beschermende bepalingen als een woonzorgcentrum?

20

Als de groep van assistentiewoningen zich bevindt in een gebouw dat volledig af te scheiden is van het woonzorgcentrum, dan gelden de richtlijnen die van toepassing zijn voor alle burgers. Deze richtlijnen zijn terug te vinden op de website van Sciensano.

Als de groep van assistentiewoningen of het serviceflatgebouw binnen het gebouw van een andere voorziening, waaronder een woonzorgcentrum, is gelegen en over een gezamenlijke ingang beschikt, gelden dezelfde maatregelen als voor de woonzorgcentra.

Als de groep assistentiewoningen of het serviceflatgebouw binnen het gebouw van een andere voorziening is gelegen én beschikt over een aparte ingang, maar niet volledig fysiek kan worden afgesloten van de andere voorziening, door deuren die op slot kunnen, dan gelden dezelfde maatregelen als voor de woonzorgcentra.

Mogen de bewoners van een assistentiewoning nog gebruik maken van de gemeenschappelijke ruimtes?

Er geldt een samenscholingsverbod. Dit betekent concreet dat ook samenkomsten van bewoners in de ontmoetingsruimte(n) of gemeenschappelijke ruimten van groepen van assistentiewoningen en serviceflatgebouwen verboden zijn. Indien mogelijk, sluit de beheersinstantie de gemeenschappelijke delen fysiek af door bijvoorbeeld de deur op slot te doen. Indien het niet mogelijk is om de gemeenschappelijke delen fysiek af te sluiten, voorziet de beheersinstantie op zichtbare plaatsen meldingen dat deze ruimten tijdelijk zijn afgesloten voor samenkomsten in het kader van de beschermende maatregelen over Corona. Een beheersinstantie kan er voor kiezen om de gemeenschappelijke delen onbruikbaar te maken door bijvoorbeeld zitmeubilair te verwijderen. Meer informatie vind je in de richtlijnen voor GAW en serviceflatgebouwen van het agentschap Zorg en Gezondheid.

Mogen er nog groepsactiviteiten plaatsvinden in de groepen van assistentiewoningen of serviceflatgebouwen die volledig afgesloten zijn van het woonzorgcentrum?

Neen, alle groepsactiviteiten voor de bewoners van de groepen van assistentiewoningen en serviceflatgebouwen moeten afgelast worden, ook groepsactiviteiten op verplaatsing of in open lucht. De groepsactiviteiten die door derden in de lokalen van de groep van assistentiewoningen en het serviceflatgebouw worden georganiseerd, moeten tijdelijk stopgezet worden.

Mogen de bewoners van assistentiewoningen (volledig afgesloten van het woonzorgcentrum) nog bezoek ontvangen?

Extern niet-essentieel bezoek is niet toegelaten, in het bijzonder contact tussen kinderen en ouderen is af te raden. Kinderen worden zelden ernstig ziek van het coronavirus, maar kunnen het wel makkelijk verspreiden. Enkel mantelzorgers, die essentiële verzorgingstaken uitvoeren of boodschappen komen brengen, zijn toegestaan in de assistentiewoning. Extern bezoek vindt steeds plaats in de eigen assistentiewoning, nooit in de gemeenschappelijke delen. Beperk dit bezoek tot éénzelfde mantelzorger. Conform de Corona-maatregelen in de privésfeer, zijn de bewoners van groepen van assistentiewoningen en serviceflatgebouwen verplicht om thuis (in de eigen assistentiewoning) te blijven en contact met anderen dan de partner/medebewoner te vermijden. De bewoners van de groep van assistentiewoningen of het serviceflatgebouw mogen dus het woonzorgcentrum niet bezoeken, en mogen geen bezoek ontvangen. Enkel noodzakelijke verplaatsingen, waaronder hulp bieden aan kwetsbare personen of naar de winkel/bankautomaat gaan, zijn toegestaan. Alle niet-dringende verplaatsingen zijn verboden.

21

Mag een mantelzorger nog op bezoek komen om de boodschappen te brengen, eventueel te helpen bij het huishouden en het koken?

Enkel mantelzorgers, die essentiële verzorgingstaken uitvoeren of boodschappen komen brengen, zijn toegestaan in de assistentiewoning. Extern bezoek vindt steeds plaats in de eigen assistentiewoning, nooit in de gemeenschappelijke delen. Beperk dit bezoek tot éénzelfde mantelzorger. De woonassistent maakt een oplijsting van alle medische en paramedische hulpverleners en mantelzorgers die essentiële zorgtaken komen uitvoeren in de groep van assistentiewoningen of het serviceflatgebouw. Ook de thuisverpleging, huishoudhulp of poesthulp mag komen werken maar moet zich strikt aan de hygiënemaatregelen houden.

Mag een assistentiewoning of serviceflat ontruimd worden door familie na verhuis/overlijden? Hoe pas je de regelgeving toe m.b.t. het leegmaken en de nog aan te rekenen dagen?

Enkel dringende verhuizingen zijn op dit ogenblik toegelaten. Voor het leegmaken van een assistentiewoning krijgen families geen toelating om dit als een essentiële verplaatsing in te roepen. Het ophalen van de goederen dient m.a.w. uitgesteld te worden tot de veiligheidsmaatregelen voor COVID-19 worden versoepeld. Omdat dit als uitzonderlijke situatie geldt, raden wij aan om geen huurgeld meer aan te rekenen vanaf het overlijden of na afloop van de maand (indien verhuis naar WZC bv.) tot aan de versoepeling van de maatregelen. Je knipt het aantal dagen uit je afrekening vanaf het overlijden tot aan het leegmaken. Maak wel duidelijk aan de familie dat ze de woning binnen de 5 dagen moet leegmaken van zodra het opnieuw is toegestaan.

Wat kunnen we als beheerder doen omdat bewoners van assistentiewoningen en serviceflatgebouwen zich aan de maatregelen zouden houden?

In de richtlijnen voor groepen van assistentiewoningen van 31 maart worden de geldende maatregelen extra verduidelijkt voor bewoners van assistentiewoningen en serviceflatgebouwen:

Samenkomsten van bewoners in de ontmoetingsruimte(n) of gemeenschappelijke ruimten van GAW’s en serviceflatgebouwen zijn verboden. Indien mogelijk, sluit de beheersinstantie de gemeenschappelijke delen fysiek af door bijvoorbeeld de deur op slot te doen. Indien het niet mogelijk is om de gemeenschappelijke delen fysiek af te sluiten, voorziet de beheersinstantie op zichtbare plaatsen meldingen dat deze ruimten tijdelijk zijn afgesloten voor samenkomsten in het kader van de beschermende maatregelen over Corona.

Als de groep van assistentiewoningen of het serviceflatgebouw over een eigen tuin beschikt, mogen de bewoners daar gebruik van maken, op voorwaarde dat zij zich houden aan de beschermende maatregelen over het verplicht afstand houden van elkaar. Hetzelfde geldt voor een eventueel gemeenschappelijk terras. Wanneer toch overtredingen worden vastgesteld, moet de beheersinstantie van de groep van assistentiewoningen of het serviceflatgebouw de gemeenschappelijke tuin of het terras onmiddellijk afsluiten.

Maaltijden samen nuttigen, binnen de eigen voorziening of in een andere voorziening, is niet toegestaan. Op vraag van een bewoner moet de beheersinstantie blijvend de nodige maatregelen treffen om maaltijden aan de bewoners aan te bieden, bijvoorbeeld via levering van maaltijden aan huis. Er kan ook een boodschappendienst ingeschakeld worden of boodschappen kunnen gebracht worden door een mantelzorger, bij voorkeur steeds dezelfde persoon.

De beheersinstantie voert een actieve communicatie naar de bewoners en de mantelzorgers die essentiële zorgtaken uitvoeren over de beschermende maatregelen.

22

Bewoners kunnen zich met hun vragen, bemerkingen en klachten (minstens telefonisch) richten tot de woonassistent.

De woonassistent kan er uitdrukkelijk op toezien of alle bewoners zich eraan houden. Enkel voor essentiële verplaatsingen is het toegelaten om de woning te verlaten. Verschillende beheersorganisaties (uit eigen naam, of uit naam van burgemeester/politie) stuurden de voorbije week een brief naar alle bewoners met een overzicht van alle maatregelen en om met aandrang te vragen deze ook na te leven.

FinancieringKomen er financiële maatregelen ter compensatie van de afgekondigde maatregelen?

De overheid is bezig met maatregelen uit te werken voor de ouderenvoorzieningen met betrekking tot financiering. Van zodra die uitgewerkt zijn, ontvangen de voorzieningen daarover informatie. Zie ook de ministeriële omzendbrief van 27 maart 2020.

Krijgt zorgpersoneel een terugbetaling van de kostprijs van een COVID-19 test wanneer de test gebeurt op vraag van de werkgever?

In de geactualiseerde richtlijnen voor huisartsen (29 maart) op de website van Sciensano staat nog steeds dat indien het zorgpersoneel milde symptomen vertoont zonder koorts er geen test wordt uitgevoerd. Indien de zorgverlener respiratoire symptomen én koorts vertoont dan is er een afname van een staal voor de diagnose van COVID-19 via de huisarts (indien deze beschikt over het nodige materiaal voor de afname en om zich te beschermen), of via de triagepost of (voor ziekenhuispersoneel) in het ziekenhuis. De mutualiteiten volgen voor al dan niet terugbetaling dezelfde regeling.

We wijzen voortdurend op het belang dat er binnen de WZC’s maximaal wordt getest (niet alleen van de bewoners maar ook van het zorgpersoneel). Indien de testcapaciteit wordt uitgebreid naar het zorgpersoneel, dan is onze inschatting dat de terugbetaling hierin ook zal volgen.

De centra voor dagverzorging sloten verplicht de deuren, in de woonzorgcentra geldt een opnamestop. Welke financiële consequenties heeft dit voor de zorgvoorzieningen?

Gesloten centra voor dagverzorging of de woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1 die ten gevolge van de corona-opnamestop met leegstand geconfronteerd worden, zullen hiervoor een compenserende tegemoetkoming ontvangen overeenkomstig de normaal te verwachten financiering vanuit de Vlaamse Sociale Bescherming.

Andere budgettaire maatregelen (bv. omwille van verlies van dagprijsinkomsten) worden eerst over verschillende sectoren heen in kaart gebracht, alvorens kan worden beslist over verdere compensaties.

Meer info in de ministeriële omzendbrief van 27 maart 2020.

23