knx otomasyonu İle aydinlatma yÖnetİmİinfomet.com.tr/knx/knowledgebase/emo2012knxsunumu.pdf ·...

KNX OTOMASYONU İLE AYDINLATMA YÖNETİMİ

Elk.Müh.Egemen KILIÇ – infoMET Teknoloji

İstanbul, 07.01.2012

Konu Başlıkları

KNX Nedir? Neden KNX Otomasyonu? KNX İle Enerji Verimliliği KNX İle Neler Yapabiliriz? KNX İle Aydınlatma Yönetimi Stratejileri KNX İle Aydınlatma Yönetimi Uygulamaları KNX Kablolama Topolojisi Anahtarlama Üniteleri Varlık Dedektörleri On / Off Kontrol Cihazlarının Seçimi Perde / Panjur Cihazları Dimleme Cihazlarının Seçimi LCD Modüller Soru ve Cevaplar

2/ 54 Her hakkı infoMET Teknoloji'ye aittir. İzinsiz olarak kopyalanması, çoğatılması ve dağıtılması yasaktır.

Nedir?

KNX, daha önceden ayrı ayrı kontrol edilen fonksiyonları tek çatı altında toplamaktadır. Farklı üreticiler arasında ev otomasyonu ve bina kontrolü için bir standart fikir temel olarak Schneider Electric tarafından biçimlendirilmiştir.

KNX – EN 50090‘la uyumlu ev otomasyonu ve bina sistemi teknolojisi için dünyanın tek açık standardı

EN 50090 – ev ve binaların elektrik tesisatı teknolojisi için Avrupa normu, KNX standardına dayanmaktadır. KNX, bu normu karşılayan tek protokoldür.


Neden Otomasyonu?

Enerji Tasarrufu

En önemli fayda olarak kabul edilebilir. Aydınlatma

yönetimi, bina işletme maliyetlerini %10 ve hatta daha

fazla(1) azaltarak %30’dan fazla enerji tasarrufu sağlayabilir.

Akıllı çalışan ışıklarla (doğru yerde ve zamanda doğru ışık

seviyesi) otomatik aydınlatma yönetimini kullanarak enerji

israfına son vermek mümkündür.

(1] Kaynak : Energy Information Administration (EIA), USA 4/ 54 Her hakkı infoMET Teknoloji'ye aittir. İzinsiz olarak kopyalanması, çoğatılması ve dağıtılması yasaktır.

Neden Otomasyonu?

Ekonomik Tasarruf Aydınlatma yönetimi, işletme maliyetlerini düşürerek

aydınlatma kullanımını azaltır, ekonomiktir ve sera gazı

yayılımını azaltmaya yardım eder.

Ayrıca, azaltılmış ek katkı payı maliyeti, yoğun saatlerde bakım ile güç talebinin azaltılması ve ampul değişiminden tasarruf etmek de mümkündür.

EN15193 stardardı uyarınca %55’e kadar tasarruf (occupancy sensör + manuel liht butonu + günışığı sensörü)

(2] Elde edilebilecek enerji tasarrufu seviyesi, binanın veya odanın türüne göre değişiklik gösterir. 5/ 54 Her hakkı infoMET Teknoloji'ye aittir. İzinsiz olarak kopyalanması, çoğatılması ve dağıtılması yasaktır.

Neden Otomasyonu?

Uluslararası Standartlara Uyumluluk

15193 Avrupa standardı (Bina enerji performansı /

Aydınlatma enerji gereksinimleri) verimli aydınlatma

sistemleri enerjisini belirlemek için önemli bir standarda

dönüşmektedir. Bu standart, tüm dünyadaki birçok yapı

yönetmeliğinin temelini oluşturma yolundadır.


Neden Otomasyonu?

Sürdürülebilir Bina Uygulamaları

Aydınlatma yönetimi, kullananların konforunu artıran

verimli enerji çözümleri olarak, çevreci bina projelerinde

(LEED, HQE, BREEAM, GREENSTAR, vs) de kullanılabilir.

Yeşil Yapı sertifikaları, sürdürülebilir yapı projelerini farklılaştırmak ve onlara

güvenilirlik kazandırmak için verilir. LEED, BREEAM, HQE ve GREEN STAR bu

sertifikaların en önde gelenleridir.


Neden Otomasyonu?

Tüm gelişmiş ülkelerde ve sayısı giderek artan gelişmekte olan

ülkelerde de hükümetler, binaların enerji performansını artıran standartlar ve düzenlemeler kabul ediyorlar.

Zorunlu şartlar ve kullanımı isteğe bağlı programların sayısı gün geçtikçe artıyor. Farklı kapsamlarda ve farklı gereklilik seviyelerindeki bu düzenlemeler tek bir amaçta birleşiyor : Binaların enerji verimliliğini artırmak.


İle Enerji Verimliliği KNX teknolojisi size sadece esneklik, pratiklik ve güvenlik sağlamaz. Ayrıca kendi parasını da çıkarır. Uzun vadede, klasik çözümlerle karşılaştırıldığında genel masraflarda %30‘a kadar tasarruf edebilirsiniz.


İle Neler Yapabiliriz?

Örneğin sunum odasında: Tek bir butona dokunarak sunum hazırlığı için bir dizi fonksiyonu etkinleştirebilirsiniz.



Motorlu projeksiyon perdesi otomatik olarak aşağı inmeye başlar.



Projeksiyon ünitesi otomatik olarak çalışmaya başlar.



Motorlu jaluzi üniteleri otomatik olarak kapanır.



Toplantı odasının ısıtma ve soğutma sistemleri otomatik olarak istenilen seviyelerde çalıştırılır.



Toplantı odasının aydınlatma seviyesi otomatik olarak daha önceden belirlenmiş sunum için uygun olan seviyeye getirilir.



Tüm bu işlemler senaryo anahtarları, uzaktan kumanda ünitesi veya dokunmatik bir LCD ekran üzerinden kolayca yapılabilir.


İle Aydınlatma Stratejileri

Varlık Kontrolü (Occupancy kontrol) Belirli bir alanın kullanımına bağlı olarak aydınlatma yönetimi gerçekleşir. Aydınlatma yönetimi, programlanmış periyodlara ya da zaman aralıklarına bağlı değildir. Sistemin ana kriteri, belirli bir alanın kişiler tarafından kullanımıdır.

Zaman Ayarlı Kontrol Aydınlatma yönetimi, binanın açıldığı/ kullanıldığı ve kapandığı/kullanılmadığı zamanlara göre belirlenen periyodlara dayanarak gerçekleşir.



Dimleme Kontrolü İstenilen aydınlatma seviyelerine ulaşmak ya da kullanıcıların farklı aktiviteleri için uygun olan aydınlatma seviyelerini sağlamak amacıyla yapılan kontroldür.

Günışığı Kontrolü Bu strateji, gün ışığının yeterli derecede aydınlattığı alanlarda bu ışığın kullanılmasına izin vererek, yapay ışıkların kullanımına son verir.



Ayarlama Kontrolü Bu strateji, kullanıcıların farklı aktiviteleri için farklı ışık seviyeleri belirlemek amacıyla aydınlatma seviyeleri ayarlamayı içerir. Örneğin, çizim yapan ya da kitap okuyan bir kişi, televizyon seyreden bir kişiden daha fazla ışığa ihtiyaç duyar.

Lümen (ışık ölçü birimi) Kontrolü Bu strateji, aydınlatma sistemi lambalarının ömrü süresince eşit bir aydınlatma seviyesinde korunması üzerine odaklanır. Bu seviyeyi, lamba ömrünün başlangıcında ışık seviyesini düşürerek ve lamba ömrü arttıkça yavaş yavaş ışık seviyesini yükselterek gerçekleştirir..


İle Aydınlatma Uygulamaları

Çözüm & Uygulama

Kapalı Ofisler

360º tavana montaj varlık dedektörü ve ışığın manuel kontrolü için otomasyon butonu kullanılmıştır. Varlık sensörleri, 15 dakika ve 500 lux. günışığı seviyesine ayarlıdır.



Çözüm & Uygulama

Okul - Sınıf

360º tavana montaj varlık dedektörü ve ışığın manuel kontrolü için otomasyon butonu kullanılmıştır. Varlık sensörleri, 15 dakika ve 500 lux. günışığı seviyesine ayarlıdır. Aynı zamanda sınıfın ısıtması varlık dedektörleri ile ilişkilendirilmiştir. Bu sayede içeride kimse yokken, tüm ışıkların ve ısıtma sisteminin kapatılması sağlanabilir.



Çözüm & Uygulama

Toplantı Odaları

360º tavana montaj varlık dedektörü ve ışığın manuel kontrolü için otomasyon butonu kullanılmıştır. Varlık sensörleri, 15 dakika ve 500 lux. günışığı seviyesine ayarlıdır. Aynı zamanda 4’lü buton üzerinde bulunan senaryo butonları ile senaryolar yönetilebilir. Işıklar, perdeler ve projeksiyon perdesi senaryolara bağlı olarak kontrol edilebilir. Aynı zamanda tüm fonksiyonlar masadan kalkmadan uzaktan kumanda ile de kontrol edilebilir.



Çözüm & Uygulama

Açık Ofisler

Işıklar, her bölgenin girişine yerleştirilmiş vavien aydınlatma kumandalarına basılarak manuel olarak kontrol edilir. Varlık dedektörü, 90 m2’lik bir alanı görür ve gereken kapsamayı (bölümler aracılığıyla) sağlar. Her bölge, pencerelere yakın ya da pencerelerden uzak olmak üzere, iki parçaya bölünmüştür. Varlık olduğu sürece sensör, ışığı açık tutar ve ilgili devreyi Dali üzerinden otomatik olarak dimler. Alan boşaldıktan ve sensörün bekleme zamanı bittikten sonra, sensör ışıkları kapatır. Liht butonlarını kullanarak manuel kontrol mümkündür.


Kablolama Topolojisi

Klasik Elektrik Tesisatı

Klasik elektrik tesisatlarında her farkı fonksiyon, gruplama ve ölçüm için ayrı ayrı kablolar çekilmesi gerekmektedir. Bu durumda projelendirme aşamasında son derece titiz bir çalışma gerektirir. Bununla birlikte binanın işletme ömür boyuncada meydana gelebilecek mimari değişikliklerde elektrik altyapısında önemli revizyonlar gündeme gelebilmektedir.



KNX Tabanlı Elektrik Tesisatı

KNX tabanlı elektrik tesisatı ise son derece esnek ve kolay bir tasarım imkanı sağlar. Binanın işletme ömrü boyunca meydana gelebilecek değişikliklerde son derece hızlı bir şekilde yeni yapıya uygun olarak programlanabilir. Anahtar, varlık dedektörü gibi ekipmanlar için sadece bus kablosu yeterlidir. Merkezi izleme ve yönetim son derece kolaydır.



KNX Sisteminin En Küçük Birimi: Line (Hat)

KNX sisteminde en küçük yapı LINE diye tabir edilen KNX Hattıdır.

Bir KNX Hattında maksimum 64 adet KNX cihazı bulunabilir.

Ancak uygulama aşamasındaki ilaveler düşünülerek bir KNX hattına 50-55 cihaz bağlanacak

şekilde projelendirme gerçekleştirilmelidir.

Bir KNX hattında mutlaka 1 adet KNX güç kaynağı bulunmalıdır.



KNX Hattına Bağlanan Cihazlar

Sistem Cihazları

Güç Kaynakları, Line Coupler, USB Interface, RS-232 Arabirimi

Sensörler ve Dedektörler

Anahtarlar, Varlık Dedektörleri, Hareket Dedektörleri, Giriş Modülleri, Termostatlar, Analog Input

Modülleri

Aktörler (Çıkış Modülleri)

On/Off Modülleri, DIM Modülleri, Dali Modüller, Perde / Panjur Kontrol Modülleri, Isıtma/Soğutma

Kontrol Modülleri

Kontroller Üniteleri

Mantık İşlemcileri, LCD Modüller



KNX Kablosu

KNX sisteminde YCYM 2 x 2 x 0.8 mm2 veya J-Y (ST) Y 2 x 2 x 0.8 mm2 kablo kullanılır ve dış kılıfının rengi yeşildir.

Projelerde mutlaka KNX için uygun kablo kullanılması gerekmektedir. Aksi halde haberleşmede sıkıntılar yaşanabilmektedir.

KNX Kablosu teknik özellikler açısından yangın kablosuna benzemektedir. Ancak yangın kablosu ile KNX kablosunun karıştırılmaması için projede kullanılan KNX kablosunun dış kılıf renginin yangın kablosunun dış kılıf renginden farklı olması gerekmektedir.



KNX Hattı Kablolaması

KNX Sistemi yıldız bağlantı, ağaç yapısı ve daisy-chain yapıya izin vermektedir. Ancak daisy-chain yapı dışındaki yapılarda loop bağlantı yapma ihtimali çok yüksek olduğundan daisy-chain topolojinin tercih edilmesi gerekir.



KNX Hattı Kablo Mesafe Kısıtlamaları

Hattaki toplam kablo uzunluğu 1000 metreyi aşmamalıdır.

SV= Güç Kaynağı, SUB= KNX Cihazı

Güç Kaynağı ile son ünite arasındaki maksimum mesafe 350 metreyi aşmamalıdır.

İki ünite arasındaki maksimum mesafe 700 metreyi aşmamalıdır.

Eğer sistemde iki güç kaynağı bulunuyorsa iki güç kaynağı arasındaki mesafe 200 metreden az olmamalıdır.



Birden Fazla KNX Hattının Olduğu Uygulamalar

Birden fazla KNX hattının bulunduğu projelerde her hattın başına 1 adet Line Coupler ünitesi konulmalıdır.

Sistemdeki line Coupler üniteleri de ayrı bir güç kaynağından beslenmelidir.



KNX Hattında AREA Tanımı

KNX sisteminde birden fazla hat (LINE) varsa, bu hatlar ALAN (AREA) teşkil eder.

Bir ALAN içinde teorik olarak toplam 15 adet hat (LINE) olabilir.

Ancak planlama aşamasında bir alan içinde toplam 12 hat olacak şekilde planlama yapmak uygun olur.



KNX Area Sınırlamaları

Bir KNX sisteminde teorik olarak toplam 15 adet Alan (Area) olabilir.

Ancak planlama aşamasında toplam 12 alan olacak şekilde planlama yapmak uygun olur.

Bir KNX projesinde 14,400 Nokta tanımlanabilir.


Anahtarlama Üniteleri

1 Gang (Fold) 2 Gang (Fold)

3 Gang (Fold) 4 Gang (Fold)

Standart Anahtarlar İçin Arabirim Ünitesi

KNX hattında anahtarlama üniteleri için sadece BUS kablosu kullanılması yeterlidir.

Ayrıca bir enerji kablosu götürülmesi gerekmemektedir.


Varlık Dedektörleri

360 Derece Varlık Dedektörü

KNX hattında varlık ve hareket dedektörleri üniteleri için sadece BUS kablosu kullanılması yeterlidir.

Varlık Dedektörlerinin birçok

modelinde gün ışığı sensörü bulunur.

Ayrıca bir enerji kablosu götürülmesi gerekmemektedir.

Çalışma saatlerinden aydınlatma

yönetimi için, mesai saatleri dışında da alarm sistemi için kullanılabilir.


Varlık Dedektörleri

Varlık Dedektörü Algılama Alanları


On/Off Cihazları

Switch Actuator olarak adlandırılır.

On/Off Modüllerine KNX Bus hattı ve kuvvet hesabına bağlı olarak seçilen fazın götürülmesi gerekmektedir.

On/Off Modülleri üzerinde manuel anahtar bulunması tercih edilir. Bu sayede bir arıza veya bakım durumunda manuel olarak açma kapama yapmak mümkün olabilir.

Farklı üreticilerin farklı modülleri olmak ile birlikte genelde 2, 4, 8 ve 12 kanal olarak üretilir.

10 A ve 16A modelleri mevcuttur.

REG-K/2X230/16 w.man.mode

REG-K/8x230/16 w.man.mode


On/Off Cihazları On / Off Modüllerinin Bağlantısı

Lamp 1

Lamp 2

Lamp 3

Lamp 4

1.1.1 1.1.2

Bus Hattı

L1

Nötr


Perde / Panjur Modülleri

Blind Actuator olarak adlandırılır.

Perde Modüllerine KNX Bus hattı ve kuvvet hesabına bağlı olarak seçilen fazın götürülmesi gerekmektedir.

Perde modülleri üzerinde manuel anahtar bulunması tercih edilir. Bu sayede bir arıza veya bakım durumunda manuel olarak açma kapama yapmak mümkün olabilir.

Farklı üreticilerin farklı modülleri olmak ile birlikte genelde 2, 4, 8 ve 12 kanal olarak üretilir.

10 A ve 16A modelleri mevcuttur. Ancak 10A modülün kullanımı daha yaygındır.


Perde / Panjur Modülleri

Perde / Panjur Modüllerinin Bağlantısı


Dim Modülleri

Universal Dim Actuator olarak adlandırılır.

Universal Dim Modüllerine KNX Bus hattı ve kuvvet hesabına bağlı olarak seçilen fazın götürülmesi gerekmektedir.

Akkor flamanlı lambaların dim edilmesinde kullanılır.

Farklı üreticilerin farklı modülleri olmak ile birlikte genelde 150, 250, 300 ve 500 ve 1000 Watt olarak üretilir.

150 ve 250 Wattlık modellerin genelde 4 kanallı olanları mevcuttur.

Universal Dim Üniteleri


Dim Modülleri

Universal Dim Üniteleri Bağlantı Şekli


Dim Modülleri

Universal Dim Üniteleri Bağlantı Şekli

Universal dimming actuator REG-K/4x230/250 W


Dim Modülleri

0-10 Volt Dim Kontrol Ünitesi olarak adlandırılır.

0-10 Volt Kontrol Modüllerine KNX Bus hattı ve kuvvet hesabına bağlı olarak seçilen fazın götürülmesi gerekmektedir.

Genellikle 0-10V balastlı floürosan lambalaların, LEDlerin ve 0-10 Volt Uyumlu elektronik trafolu alçak gerilimli halojen lambaların dim edilmesi amacıyla kullanılır.

150 ve 250 Wattlık modellerin genelde 4 kanallı olanları mevcuttur.

0-10 Volt Dim Kontrol Ünitesi


Dim Modülleri

0-10 Volt Dim Kontrol Ünitesi Bağlantısı


Dim Modülleri

0-10 Volt Dim Kontrol Ünitesi Bağlantısı

A. 0-10 Volt Dim kontrol Ünitesi

B. 0-10 Volt Dim Uyumlu Elektronik

Balast

C. Floürasan Lamba

D. 0-10 Volt Dim Uyumlu Elektronik Trafo

E. Alçak Gerilimli Halogen Lamba

F. 0-10 Volt Dim Uyumlu Diğer Cihazlar


Dim Modülleri

DALI Dim Kontrol Ünitesi

DALI nedir? DALI arabirim standardı aydınlatma kontrol cihazları arasındaki dijital iletişim için bir protokol tanımlar. DALI 64 adet kontrol cihazının ayrı ayrı adreslenmesini ve istenilen bicimde 16 aydınlatma grubuna ve 16 aydınlatma senaryosuna bölünmesini sağlar. Balastlara giden DALI kontrol kabloları, DALI kontrol hattından beslenen kontrol cihazlarından gelen kablolarla birlikte, şebeke besleme kablolarına paralel olarak veya onlarla aynı boru içinde döşenebilirler.


Dim Modülleri

DALI Kontrol Ünitesi Bağlantısı


Dim Modülleri

DALI Hattı Kablolaması

DALI Haberleşme Hattı için 2 Damar kablo gereklidir. Bu kablo enerji kablosundaki boş iki damarda olabilir. Min 1,5 mm2

DALI hattının maksimum

uzunluğu 300 metredir.


Dim Modülleri

DIM Kontrol Ünitelerinin Karşılaştırılması


LCD Dokunmatik Modüller

LCD Modüllere KNX Bus hattı ve Enerji Hattı götürülmesi gerekmektedir.

IP girişli dokunmatik modüllere ayrıca

network kablosu çekilmesi uygun olacaktır.


16A L1

L2

L3

16A

16A

N

PE

M

Güç Kaynağı Switch actuator Dimmer actuator Blind actuator

Push-button Termostatlı Push-button Giriş Modülü

Bus Kablosu


Sorular ve Cevaplar


knx otomasyonu İle aydinlatma yÖnetİmİinfomet.com.tr/knx/knowledgebase/emo2012knxsunumu.pdf ·...

Documents