Prezentacja programu PowerPoint

Koleje Wskotorowe na Pomorzu Zachodnim

Historia Kolejek WskotorowychNa terenie wojewdztwa Zachodniopomorskiego na pocztku XX wieku istniaa caa sie Kolejek Wskotorowych o cznej dugoci a 750 Km, i bya najwiksz tego typu sieci kolejow w Polsce lub nawet w Europie. W latach 20. i 30. XX wieku niektre z nich przebudowano narozstaw toru1435mm tak, e w 1939r. istniao jeszcze ca. 640km linii wskotorowych. Dc do centralizacji zarzdzania ju w 1937 r. utworzono LBD (Landesbahndirektion) z siedzib w Szczecinie z ktrej w 1940 powstaa PLB (Pommersche Landesbahnen). W wyniku tego poszczeglne koleje utraciy moliwo zarzdzania, a PLB przeja ich majtek i wasno prawn. W 1945 r. koleje te przejy PKP, jednak ze wzgldu na due zniszczenia wojenne oraz kradzie infrastruktury niektre odcinki nie zostay ju odbudowane. Na pocztku lat 50. czynnych byo jeszcze ok. 580km linii o ujednoliconym rozstawie 1000mm. Obecnie tylko w sezonie letnim eksploatowana jest jedna linia dugoci ok. 40km zGryfic WskotorowychdoPogorzelicy.Caa sie podzielona by na 7 czci :

Stargardzka KWReska KWGryficka KWKoobrzeska KWKoszaliska KWSawieska KP Supska KPStargardzka Kolej Wskotorowa Do Stargardzkiej KW zbudowanej przez firm Lenz & Co., naleao 119,6km torw o szerokoci 1000mm i 2km linii normalnotorowej czcej stacj pocztkow z kolej pastwow. Pierwsza linia otwarta w dniu14 stycznia 1895poczyaStargard SzczeciskiprzezStar Dbrow,Kozy Pomorskiez Iskiemi w miejscowociTrbkiprzecia w poziomie normalnotorow liniSzczecinGdask. Linia bya budowana dalej i wkrtce dotara do Ziemska a w dniu12 maja1895otwarto odcinek do Kanii, przeduony w listopadzie doDobrej Nowogardzkiej, gdzie czy si z Resk KW. W dniu20 sierpnia1896otwarto lini z Kz Pomorskich przezDobrzanydoPorzada Dworua rok pniej, w dniu1 padziernika1897kolejny odcinek z Ziemska doJankowa Pomorskiego. Ostatni inwestycj bya budowa skrzyowania z liniRunowo PomorskieSzczecineki przeduenie torw kolejki do stacjiDrawsko Pomorskie Wsk.co nastpio15 listopada1910.Reska Kolej WskotorowaDo Reskiej KW naleao 52,9km torw o szerokoci 1000mm. W dniu 26 lipca 1896r. otwarto lini zDobrej NowogardzkiejprzezMieszewodoobza oraz z Mieszewa doelmowa. W dniu 18 listopada1907r. lini przeduono do stacjiResko Pnocne, gdzie czya si z liniPoty obez oraz Koobrzesk Kolej Wskotorow. W 1912r. kolejka uzyskaa poczenie z powiatow kolej normalnotorowNaugarder Kreisbahnprzez co wzrosy przewozy towarowe i uatwiono skomunikowania pocigw w ruchu pasaerskim.Koobrzeska Kolej WskotorowaDo Koobrzeskiej KW naleao 123km torw o szerokoci 1000mm. Pierwszy odcinek Koobrzeg Gocino Ryma o dugoci 36km zosta otwarty w dniu 27 maja1895r. Kilka dni pniej, w dniu 1 czerwca 1895r. uruchomiono odcinek Ryma Resko Pn. Wsk. gdzie pniej linia otrzymaa poczenie z Resk KW. W dniu 22 wrzenia 1895r. ruszyy pocigi na trasie z Gocina doSawoborza a w dniu 9 grudnia1899r. poczono Koobrzesk KW z Gryfick KW budujc odcinek ze Skrzydowa doTpade. 10 lat pniej, w dniu 10 listopada1909 r. uruchomiono odcinek z Gocina do wsiPobocie Wielkie, a po kolejnych 6 latach przeduono go doKarlina Wsk. i otwarto odnog zLubiechowa doWociborza.Sawieska Kolej PowiatowaDo Sawieskiej KP naleao 63,39km torw i podobnie jak na liniach Koszaliskiej KW miay one szeroko 750mm. Pierwsza linia zeSawnadoPolanowazostaa otwarta w dniu 21 grudnia 1897r., dwie nastpne z Polanowa doGoogryi ze wsiNacawdoJacinekw roku nastpnym. W 1910r. wykonano poczenie ze stacjPollnow Staatsbahnhofprzez co sie wyduya si do 65km. W 1921r. oddano nowy dworzec kolei pastwowej wic zmianie uleg przebieg torw w obrbie Polanowa. W1926r. zamknito odcinek grski zydowa Pom.do Googry i do 1934r. rozebrano na nim tor. W1934trasa Sawno Jacinki zostaa przebudowana i zmienionoprzewit toruna normalny (1435mm), a z Jacinek do Polanowa utworzonosplotdla linii wskotorowej 750mm i normalnotorowej 1435mm (odcinek trzyszynowy). Po tych zmianach linia Sawno Jacinki ulega skrceniu o ok. 3km a na pozostaym odcinku Nacaw Polanw ydowo o dugoci 21,2km jeszcze przez ponad 10 lat kursoway pocigi wskotorowe. W1945wszystkie te linie pod nadzorem oddziaw trofiejnych Armii Czerwonej zostay rozkradzione przez jecw wojennych a szyny i czciowo tabor wywiezione do ZSRR.Supska Kolej PowiatowaDo Supskiej KP pocztkowo naleao 55,4km torw o szerokoci 750mm. W dniu 14 sierpnia 1897r. otwarto lini Supsk elkowo Smodzino i elkowo Dargoleza, w 1902r. wyduon o 5,9km do Cecenowa. W dniu 6 grudnia 1913r. oddano do uytku dwie linie normalnotorowe Ustka Komnino Kpno Supskie oraz Komnino Smodzino, ktra na odcinku Siecie Smodzino po 16 latach zastpia kolejk wskotorow. Od tej pory do Smodzina mona byo dojecha tylko pocigiem normalnotorowym. Wkrtce rozebrano niepotrzebny odcinek elkowo Siecie wic jedyn lini wskotorow pozostaa trasa Supsk Kpno Supskie Dominek elkowo Dargoleza Cecenowo o dugoci 52km. Ciekawostk jest e przez kolejnych 9 lat, do1922na odcinku Kpno Supskie Dominek istniay dwa rwnolege tory: 750mm i 1435mm. Na odcinku tym panowa oywiony ruch (do 20 pocigw na dob) i wg wczesnych rozkadw jazdy na trasie tej dochodzio nieraz do wycigw dwch pocigw osobowych. W1920r. czciowo po nowej trasie przekuto na tor normalny odcinek Supsk Kpno Supskie a w1922r. fragment Kpno Supskie Klcino. Przez kolejnych 11 lat funkcjonowa jeszcze odcinek wskotorowy Klcino Dargoleza Cecenowo (17,29km) i wreszcie jesieni1933r. przekuto na szeroko normaln ostatni fragment Klcino Dargoleza rwnoczenie przeznaczajc tras Dargoleza Cecenowo do rozbirki. Po przebudowie linii na tor 1435mm trasa Supsk Dargoleza ulega skrceniu o 2,7km. Wszystkie te linie zostay rozkradzione przez Armi Czerwon w kwietniu/maju 1945r.Koszaliska Kolej Wskotorowa

Koszaliska Kolej Wskotorowa Kolejk opiekuje si Towarzystwo Mionikw Koszaliskiej Wskotorwki (TMKW) zaoone w 2005r. Przez Mionikw wskotorwek z Koszalina i okolic bez ktrych kolejka nie bya by reaktywowana. Pocztkowo na terenie lokomotywowni znajdoway si tylko zniszczone wagony, lecz z czasem TMKW zaczo sprowadza tabor z Dobrej Nowogardzkiej, gdzie stacjonowaa niegdy Stargardzka KW. Towarzystwo z Koszalina zaczo remontowa zniszczone torowisko. Kolejka zacza regularne kursy do Manowa w sezonie wakacyjnym, zaczto zbiera fundusze na dalszy remont Kolejki, sprowadza coraz wiksz liczb taboru do Koszalina. Na dzie dzisiejszy Koszaliska Kolej Wskotorowa ma jeden Motowz MBxd2-307, Lokomotyw e spalinow typu Lxd2 (oznaczenie fabryczne L45H) o numerze 476 oraz wagony takie jak Wagon Rumuski 2 klasy, wagon Letniak i wagon Brankard ( subowy ).Tabor Koszaliskiej KW

MBxd2-307

Lxd2-476

Gryficka Kolej WskotorowaGryficka Kolej Wskotorowa Po przejciu kolejki przez Gmin Rewal zmieniono nazw na Nadmorska Kolej Wskotorowa . Gmina Przeja ca Kolejk w ktr wchodzio torowisko, lokomotywownie, tabor, budynki gospodarcze. Na dzie dzisiejszy baza kolejki znajduje si w Gryficach s tam 2 lokomotywownie, wagonownia i wiata na wagony.

Rewitalizacja NKWObecnie Nadmorska kolej przechodzi rewitalizacj ktra skada si z wybudowania 3 budynkw dworcowych, odremontowania 3 budynkw i pooenia 10 km nowego torowiska.

Rewitalizacja Taboru 11 Padziernika z Gryfic wyjecha pocig towarowy na ktrym znajdowao si 14 pojazdw NKW. Tabor przejdzie gruntowny remont w zakadach KARPA w Krzyu Wlkp.

Tabor NKW

Lxd2-472

Lxd2-473

Lxd2-479

MBxd2-310

Px48-3913 (w trakcie naprawy)

Px48-3916

Drezyna Wmc-309