kompjuterski podržana proizvodnja (2)

7/30/2019 Kompjuterski podrana proizvodnja (2)

1/7

Kompjuterski porana proizvonja

Pojam sistem SISTEMje skup meusobno povezanih elemenata(procesi,posistemi it),koji funkcioniraju po oreenim

pravilima,usmjerenim prema oreenom cilju,a ine relativno samostalnu cjelinu. Sve to se nalazi izvan oreenog sistema prestavlja okolinu sistema, onosno, sistem vieg rea ili ranga-

svaki sistem je posistem sistema vieg rea, onosno, ranga SISTEMje skup elemenata koji ine integralnu cjelinu u sklopu koje se zbivaju oreene funkcije(procesi) i

postoji neka vrsta kontrole(npr.politiki sistem, probavni sistem)

Osnovni pojmovi iz teorije sistema ,koji predstavljaju temeljni koncept projektiranja proizvodnih sistema:1. Elementi-meusobno povezivanje ijelova sistema koji se mogu alje ralanjivati.mogu se ponaati aktivno

ili pasivno, te mogu biti bilo kakve realne ili zamiljene stvari,npr: zgrae, maine, brojevi i sl.2. Karakteristike elemenata- izraavaju se pomodu kvalitativnih ili kvantitativnih parametara: npr.oblik,

izmjene, uinak i sl.3. Veze(relacije) izmeu elemenata- grae re izmeu elemenata i njihovih karakteristika.Mogu opisati

kvantitativno i kvalitativno,npr.statike ili inamike veze izmeu pojeinih lokacija,logiko povezivanje,razmjena dobara i sl.

4. Stanje sistema- definirano je elementima, njihovim karakteristikama i meusobnim vezama- dalje potpunuinformaciju o trenutanom rau sistema i elemenata okoline-moe biti materijalno,energetsko,informacijsko,prostorno i vremensko.

5. Svrha sistema- korist koju bi jedansistem trebao imati spram postavljenih ciljeva.Klasifikacija sistema:

Statiki VS. inamiki eterministiki VS stohastiki Otvoreni VS zatvoreni Prema kompleksnosti sistema:

-jednostavni-sloeni i-vrlo sloeni sistem

Pojam proizvonja Proizvodnja-svrsishodna djelatnost usmjerena na dobivanje upotrebnih vrijednosti i prisvajanje prirodnih

resursa za ljudske potrebe- prestavlja opti uslov za razmjenu materije izmeu ovjeka i priroe ,onosno,vjeiti prironi uslov za ivot ljui pa stoga i jeste jenako svojstvena svim oblicima ljuskog rutva.

Proizvodnja- usmjerena aktivnost koja ima za cilj obivanje proizvoa korisnih za rutvo ija struktura varirau irokim granicama kako po vrsti tako i po kvalitetu i koliini

Usmjerena aktivnost radi obezbjeenja PROIZVOA namjenjenih zaovoljavanju potreba pojeinca irutva

Cilj proizvodnje:1.ostvarenje MISIJE preuzeda plasmanom proizvoa na tritu u :

-oreenoj strukturi,-potrebnom kvalitetu i-previenim rokovima

2. stvaranje DOBITI za:-zadovoljenje potreba zaposlenih i-ulaganje u OPSTANAK I RAZVOJ preuzeda

ime je proizvonja uslovljena: Postojanjem skupa elemenata:

-predmeta rada-sredstava za rad-uesnici u procesu raaIntegriranih rai transformacije raspoloivih resursa u proizvoe u sklau s atim potrebama

ulaganjem rada u procesima transformacijePostojanjem proizvodnog sistema

Osnovni moel transformacije raspoloivih resursa u proizvoeema

Pojam PROIZVODProizvo je sreinja taka svake proizvonje


2/7

PROIZVOD-sve ono to se moe proati bilo a se rai o idejama, uslugama, robi, ili bilo koja kombinacija navedenihpojmova,pri emu isti slue za zaovoljenje ljuskih elja i potreba svojim sveukupnim opipljivim i neopipljivimkarakteristikama, ukljuujudi funkcionalne, socijalne i psiholoke koristi i zaovoljstva.

POSLOVNI SISTEM skup PROIZVONE i ostalih STRUKTURA projektovanih za izvoenje procesa raa SVIH FUNKCIJA preuzeda sposoban za oravanje NEZAVISNE EGZISTENCIJE u IROJ OKOLINI na tritima OBAVLJAA I POTROAA i u RUTVENIM STRUKTURAMA

Osnovna poruja raa u preuzedu UPRAVLJANJE PREUZEDEM- briga o opstanku i razvoju preuzeda,povezivanje ijelova strukture preuzeda-

tehnologije MENAMENTA MARKETING- istraivanjew onosa sistema-okolina:promocija preuzeda u okolini-tehnologija MARKETINGA RAZVOJ- razvoj programa i proizvoda; razvoj tehnologije-tehnologije RAZVOJA KOMERCIJALNI POSLOVI-nabavka i sklaitenje resursa: sklaitenje i proaja proizvoda- tehnologija

KOMERCIJALNIH POSLOVA PROIZVODNJA- obraa ijelova i montaa proizvoa,rukovanje materijalom, alatom i mjerenje-tehnologije

UZRADE PROIZVODA UPRAVLJANJE NOVANIM TOKOVIMA-naplata potraivanja i pladanje rauna: knjigovostvo i raunovodstvo-

tehnologije EKONOMSKIH POSLOVA OPTI POSLOVI- kadrovski poslovi,pravni poslovi i bezbjednost-ADMINISTRATIVNE tehnologije INTEGRALNA SISTEMSKA PORKA- oravanje i snabijevanje energijom; stanar,uslovi raa i ekologija-tehnologije PORKE

Pojam:PROIZVODNI SISTEM Proizvodni sistem...

-skup razliitih elemenata koji su u takvoj meusobnoj vezi a kao cjelina aju bolji rezultat o rezultata kojesamostalno mogu da proizvedu njegovi dijelovi ;-skup tehnolokih sistema, informacionih i energetskih struktura ureen na nain koji obezbjeuje izvoenjePROCESA RADA-skupa informacija u tokovima sistema;-omogudava transformaciju ulaznih veliina u nizu postupaka promjene stanja u izlazne veliineprojektovanog kvaliteta i vrijednosti.

SISTEM OVJEK-elementi: nervni sistem,srce,pluda,eluac,bubrezi,jetra,i rugiobezbjeuju RA I PROIZVONJUorganizma,a elementi oravaju temperature,pritisak,nivo edera, nivoa tenosti,balansa hormona vrehomeostatske funkcije i oranje sistema u vremenuPROIZVODNI SISTEM-elementi: prtiprema, radne jedinice-obraa,rukovanje materijalom i montaa,upravljanjeprocesima,mjerenja i kontrola obezbjeuju PROIZVONJU sistema, ok elementi oravanja i upravljake funkcijevre homeostatsko ejstvo porke i oravanja sistema u vremenu, a funkcija upravljanja novanim tokovimabalansiranje odnosa EFEKTI/ ULAGANJA

Razvoj proizvodnih sistema uslovljen je: Sposobnodu previanja ogaaja; Brzinom usvajanja novih tehnolokih rjeenja; Kvalitetom postupaka promjene stanja, oblikovanjem elemenata sistema i relacija izmeu njih i njihovih

karakteristika;

Kvalitetom organizacije proizvodnog sistema; Kvalitetom upravljanja postupcima promjene stanja; Efikasnodu i kvalitetom funkcija sistemske porke-logistike

Adam SmithBogastvo naroa,eng.An Inquiry Into the Nature an Causes of the Wealth of NationsJeftine faktore proizvodnje,to jest;

Jeftin rad, Jeftin kapital, Jeftina energija, Jeftin transport i Jeftino koritenje infrastrukture.

Tom Peters,(1997. Godine) Stalno inoviranje proizvoa, procesa, te poboljanju organizacije, upravljanja i kvaliteta. Jaka konkurencija na omadem tritu, Visoko zahtjevna omada potronja, Visokorazvijeni omadi obavaljai i kooperanti,


3/7


4/7

PDM sistem (Product Data Menagment): DM koncepta PM koncepta

Koncept IS u CIM-u Koncept CIM sistema se ne moezamisliti bez razvoja i primjene raunarskih mrea

-LAN(lokal Area Network) lokalna mrea;-Wan(Wie Area Network) globalna mrea

Ciljevi uvoenja CIM konceptaZajeniki:

Smanjenje trokova proizvonje Povedanje fleksibilnosti proizvonje i pouzeda Povedanje kvalitete proivoa Povedanje kvaliteta ivljenja

Pojeinani: Oravnje ugovorenih ili oreenih termina isporuke Brzo reagiranje na promjene zahtjeva treita Brza priprema varijanti za onoenje poslovnih oluka

PODRKA RAZVOJU I UVOENJE CIM KONCEPTA Glavni zaaci koji su postavljeni pre CIM sistem su poboljanje konkurentnosti preuzeda kroz povedanjeaaptibilnosti i fleksibilnosti u koritenju opreme i resursa (ljui,srestava, informacije,materijal,alat) Problem integracije

Komponente CIM koncepta Hardverske komponente,(12x Softverske kopmonente,(13xx) Komunikacija,(14xx) Organizacija,(15xx) Kadrovi,(15xx)

Hardverske komponente Proizvodna oprema, Roboti i manipulatori Transportni sistemi Kompjuteri Komunikacijska mrea Programibilni logiki kontroleri Senzori

ROBOT I MANIPULATOR Industrijski manipulator-dizajnirani s prvenstvenim ciljem da zadovolje zahtjeve vezane za manipulaciju

materijalom primarno podizanje i precizno pozicioniraje materijala unutar proizvodnog sistema podnadzorom operatera.

Industrijski robot- viefunkcionalni manipulator koji se moe reprogramirati i koji je namjenjen da pomjerarani materijal,premete , alat i specijalne ureaje na razne zaate naine u cilju izvravanja razliitihzadataka

ta su roboti u stvari?Mehatroniki sistemiROBOT(mehanika konstrukcija,energetska elektronika, upravljaka elektronika, programski jezici,navigacija,aktuatori,senzorski sistemi, kompjuterske arhikteture, inteligentno upravljanje, komunikacija ovjek-robot)

U CIM sistemima robot je jean o glavnih i nezaobilaznih sastavnih ureaja za prijenos i namjetanjeobraaka,sklaitenje izraaka te obavljanje pojeinih operacija(bojenje,montaa, zavarivanje)

Primjene robota za poslove opasne po zravlje ovjekaU CIM sistemu robot za:

Posluivanje alatnih maina(fleksibilnost,brzina,tanost pozicioniraja i nosivost)- obavlja prijenos,postavljanjei odlaganje obradaka ,alata,pripremaka,otkivaka i odljevaka

Tehnoloki roboti-obavljaju oreene tehnoloke operacije Operacije montae:


5/7

-montani centar u kojem robot obavlja montau skloa-montana traka na kojoj nekoliko jenostavnih robota obavljaju montau sklopa

TRANSPORTNI SISTEMIU CIM sistemu imaju sljeede zaatke:

Automatski transport materijala iz sklaita materijala Automatski transport obraenih ijelova u sklaite montae ili sklaite gotovih dijelova Automatki transport pribora i alata

Glavne komponente automatiziranog transportnog sistema: Transportna srestva (s oatnom opremom koja esto ima i vlastiti pogon) Transportni putovi i staze s instalacijama Upravljaki ureaji

Podjela transportnih sredstava za automatizirani transport- prema stepenu slobode kretanja: Sa fiksnim linijama kretanja :

-vedi obim transportnih masa ,teret u rinfuzi/komani,razliiti oblici i imenzija, terete iji se oblikznaajnije ne mijenja u procesima..

-konvejeri, trakasti transporteri,elevatori,kotrljae,liftovi it Sa jelomino slobodnim linijama kretanja:

-tereti razliitih oblika, vedih masa i imenzija, raznovrsne inamike i raznovrsnih putanja u okvirumogudeg polja opsluivanja,rukovanje sevri izna ranog mjesta,

-konzolne,portalne,poluportalne i mostne dizalice,kranovi itd Sa slobodnim linijama kretanja:

-promjenjljivi tokovi kretanja-paletna i niskopoizna kolica ,viljukari it

TRANSPORTNI SISTEMITransportne staze:

Transportne staze su putanje ili povrine kojima se kredu trasportna srestva Osnovna uloga-osigurati sigurno i pouzdano kretanje transportnih sredstava Vrstei oblik transportne staze funkcija:

-proizvodno-tehnolokog procesa-rasporeda radnih mjesta-rasporea tehnolokih operacija-Oblika graevinskog objekta-vrste transportnih sredstava-kapaciteta transportiranja-rasporeda objekata

Uslovi koje transportne staze treba da ispunjavaju su: Potrerbnu nosivost Kontinuiranu prohodnost Manji broj povrtnih hodova i kretanja praznog transportnog sredstva Minimalni broj ukrtanja staza u istom nivou

Transportne staze se izvode kao staze za: Mehaniko voenje Inukciono voenje Optiko voenje Voenje ultrazvukom Voenje laserom Voenje infracrvenim zracima(IC zraci) itd

KOMPJUTORICIM siastem-sljeede skupine kompjurorske opreme:

Glavni kompjuterili vie povezanih glavnih kompjutera z akontrolu i upravljanje raom sjelokupne mreekompjuterske upravljake strukture CIM sistema

Serveri za upravljanje radom pojedinih lokalnih mrea i posebne zaatke (komunikacije,spaavanjepoataka,povezivanje grafikih stanica, tiskanje)

Radne stanice za rad programskih sistema i programa na radnim mjestima za razvitak ,nadzor i rad korisnikainformacijskog sistema

Kompjuteri(najede PC) za upravljanje raom pojeinih linija, maina i transportne opreme Kompjuteri(mikroprocesori) za upravljanje radom proizvodne i transportne opreme

KOMUNIKACIJSKA MREA Meusobno komuniciranje kompjutera pomodu neke stalne ili privremene veze


6/7

Potreban odgovarajudi harver i softver , te znanja o umreavanju Umreavanje porazumjeva ostvarivanje veze u cilju razmjenjivanja resursa, ieja ili informacija izmeu vije

takeProgramabilni logiki kontroleri

Eng.Programmable Logic Controller-PLC Programabilni logiki kontroler-industrijski kompjuter koji se sastoji od memorije,procesors, industrijskih

ulaza i izlaza (ulazi nisu tastatura i mi,nego sklopke ili razne vrste pretvaraa ili senzora)

SENZORI

Senzori su ureaji koji s velikom preciznodu mogu mjeriti efinirane fizikalne veliineSENZORI UNUTRANJEG STANJA:

Senzori poloaja ,brzine, sileSENZORI VANJSKOG STANJA:

Kontaktni i bezkontaktni Pasivni i aktivni Senzori taktilne ,lokalne i globalne okoline

SOFTVERSKE KOMPONENTE Programi koji omoguduju efikasnije obavljanje pojeinih funkcija preuzeda

-informacijski sistem preuzeda-gotovi paketi programa(C-softver)

-pomodni programi-upravljaki programi za ra harverske opreme-mreni programi i protokoli-programi za simulaciju i modeliranje

Zadatak softvera u CIM koncepciji- integracija softveraOblici-zadaci integracije:

Integracija programa i podataka na razini obrade Integracija programa i podataka na razini modula Integracija programa i podataka na razini podsistema Integracija programskih paketa i informacijskog sistema, Integracija cjelokupnog softvera za CIM koncept

Koraci u integraciji CAD/CAM iPPS sistema:1.korak:Organizacija svakog sistema2.korak:integracija u mreu3. korak: transfer poataka izmeu sistema4. korak:zajenika baza podataka-CIM sistem5.korak: programska integracijaNapomena : za sve korake je CAD;CAM PPS

KOMUNIKACIJA Razmjenu iskustva,osjedaja i misli Temeljni elementi komunikacije

ko

Davatelj--------------------- primatelj

prijenosni kanalum

Temeljni oblici komuniciranja: Jednosmjerno i dvosmjerno

Lokalne mree(lokal Area Network-LAN)-(Paen,1990.)Lokalna mrea prestavlja komunikacijski sistem koji omoguduje meusobno pouzanokomuniciranje velikom brzinom oreenog broja bnezavisnih i raznolikih ureaja na prostorno ogranienom

poruju.Glavne funkcije LAN mree su: Razmjena poataka izmeu lokalnih stanica Pristup zajenikim periferijama Ukljuivanje u vanjske mree WAN(Wise Area Network)


7/7

Temeljne karakteristike lokalnih mrea su sljeede:

Geografska ogranienost (raspono cca 10km) Velika brzina prijenosa (preko 1 Mbit/s) Vrlo mali broj pogreaka u prijenosu (manje o 10) Prijenos kodiranih(podaci)m i nekodiranih informacija(glas,slika,video) Nezavisnost o ureaja (jeinstvokabiliranje,aapteri,protokol, prikljuak opreme raznih proizvoaa) Jean vlasnik mree Svi korisnici su lanovi iste organizacije/preuzeda

Ko pristupa mrei razlikuju se etiri metoe: Tehnika biranja Direktni pristup (Random Access) Tehnika rezervisanja Mjeovita tehnika

ORGANIZACIJA I KADROVIUvoenje IT tehnologija ,onijelo je velike promjene u rau ovjeka ali i u njegovom svakonevnom ivotu

Nestaje grubih podjela na proizvodni i neproizvodni rad Raste potreba mogudnosti raa na vie ranih mjesta tj: stvaranje fleksibilnih karova Raste opti nivo obrazovanja i znanja svakog ovjeka to ovoi o pojave novih elemenata motivacije Nestaju veliki i tromi proizvodni sistemi, a nestaju fleksibilni i adaptibilni srednji i manji proizvodni sistemi Nestaju konzervativne organizacije ustupajudi mjesto fleksibilnim linearno-funkcionalnim organizacijama kao

potrebu i neophonost naeg vremena Mijenja se onos prema ranoj ulozi naroito ko mlaih radnika Gubi se staro apsolutno prihvadanje rane uloge i zaataka

kompjuterski podržana proizvodnja (2)

Documents