komunikowanie siĘ z jednostkĄ i grupĄ€¦ · dekodowanie- proces pozwalający odbiorcy...

KOMUNIKOWANIE SIĘ Z JEDNOSTKĄ I GRUPĄ

Iwona Pieniążek psycholog kliniczny

Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Krakowie

30-663 Kraków, ul. Wielicka 267

samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej

tel 012 658-43-24 fax 012 658-43-76

http://www.zol.krakow.pl

Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie

KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego realizowane w ramach projektu „Przebudowa Pawilonu Nr 4 Zakładu Opiekuńczo – Leczniczego

w Krakowie oraz wdrożenie programu edukacyjnego w zakresie opieki długoterminowej”

współfinansowane ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego, w ramach programu PL07 „Poprawa

i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno – epidemiologicznych”

www.eeagrants.org www.norwaygrants.org

Komunikacja interpersonalna To psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą

Komunikacja Jest podstawową umiejętnością społeczną Porozumiewamy się na każdym etapie naszego życia i w każdej jego sferze Warunkuje kontakty z otoczeniem - skuteczna kształtuje satysfakcjonujące relacje z drugim człowiekiem -błędna prowadzi do nieporozumień

Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Krakowie 30-663 Kraków, ul. Wielicka 267

samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej tel 012 658-43-24 fax 012 658-43-76

http://www.zol.krakow.pl Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie

KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

Proces komunikacji dotyczy czterech zjawisk:

• intrapsychicznego- czyli doświadczanego wewnętrznie; • interpersonalnego- czyli dotyczącego dwóch osób • grupowego- obejmującego porozumiewanie się członków grupy, • społecznego- komunikacja ma charakter interakcji między

grupami lub dużymi liczebnościami osób o tożsamości anonimowej.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

FUNKCJE KOMUNIKACJI:

• Interpersonalna - zawsze oznacza kontakt co najmniej dwóch osób, „uwspólnienie” ich indywidualności (myśli, uczucia, sposób bycia)

• Informacyjna - odbierane komunikaty niosą informacje, które

wykorzystuje się do zwiększania zasobów wiedzy • Decyzyjna – umożliwia przekazywanie decyzji np. podwładnym




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

PROCES KOMUNIKOWANIA SIĘ




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

NADAWCA KODOWANIEKANAŁ

KOMUNIKACJI

komunikat komunikat

DEKODOWANIE ODBIORCA

nadawanie odbieranie

Zwykle przekazowi towarzyszą zakłócenia – szumy (filtry), powodujące błędy w odbiorze informacji.

Podsumowaniem pełnej komunikacji jest sprzężenie zwrotne – przekaz biegnie w przeciwną stronę (komunikacja dwustronna)

Składowe procesu komunikowania się: Kodowanie- proces w czasie którego określony cel, intencje, myśli zostają zamienione w symbole werbalne i niewerbalne (słowa, gesty, spojrzenia). Sygnał- to wiadomość zakodowana w komunikat przekazujący intencję nadawcy kierowaną do odbiorcy Kanał komunikacyjny- droga którą sygnał jest przekazywany od nadawcy do odbiorcy (werbalny-niewerbalny)

Dekodowanie- proces pozwalający odbiorcy odczytanie wiadomości. W wyniku dekodowania, w umyśle odbiorcy powstaje obraz komunikatu będący interpretacją intencji nadawcy.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

Rodzaje komunikacji:




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

• WERBALNA – głos, słowa

(przekazuje informacje)

• NIEWERBALNA :

(określa stosunki między ludźmi; ich postawy)

- Dystans - strefy

- Postawa

- Mimika – Oczy; Uśmiech!!!

- Gesty

- Dotyk

- Powierzchowność - ubiór

38%

7%

55%

SŁOWA

MOWA CIAŁA

TON GŁOSU

Elementy przekazu - udział procentowy

MIMIKA TWARZY Mimika twarzy stanowi źródło informacji na temat stanów emocjonalnych i postaw, takich jak sympatia czy wrogość. Istnieje sześć głównych rodzajów mimiki odpowiadających następującym emocjom: szczęście, zdziwienie, strach, smutek, gniew, pogarda. Twarz jest najbardziej ekspresyjna częścią ciała - odzwierciedla

szybko zmieniające się nastroje, reakcje na wypowiedzi i zachowania rozmówcy. Wyraża przede wszystkim uczucia i emocje. Niektóre obszary twarzy są bardziej ekspresyjne niż inne.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

KONTAKT WZROKOWY • Oczy stanowią najważniejszy obszar wizualnej uwagi –w czasie

rozmowy koncentrujemy się na oczach przez ok. 43% czasu. • Zasadnicza funkcją kontaktu wzrokowego jest przekazywanie

komunikatów relacyjnych. • Patrzenie na inną osobę jest wyrazem zainteresowania,

a jednocześnie przejawem pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na to zainteresowanie.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

DOTYK • Dotyk stanowi sygnał o bardzo dużej sile oddziaływania. Istnieją

określone normy społeczne, które regulują akceptowany obszar i liczbę dotyków, w zależności od charakteru związku interpersonalnego. • Istnieje szereg sytuacji, w których kontakt cielesny jest

akceptowany, (np. podczas badania lekarskiego). • Najważniejsze funkcje komunikacyjne dotyku : pocieszanie i

wspieranie, funkcja afiliacyjna, funkcja władzy. • Przekazy dotykowe są szczególnie skuteczne

w dostarczaniu pocieszenia osobom potrzebującym psychicznego wsparcia.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

DOTYK • Poprzez dotyk najlepiej dokonuje się transmisja uczucia

sympatii, zrozumienia, współczucia • Dotyk odgrywa ogromnie ważna rolę w kształtowaniu bliskich

relacji. Przekaz zawarty w dotyku zależy jednak od rodzaju relacji. W bliskich związkach dotyk komunikuje sympatię, życzliwość, wsparcie, etc.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

GESTY Kiedy mówimy nieustannie poruszamy rękami, głową ale też całym ciałem. Ruchy te są skoordynowane z mowa i stanowią część całościowego procesu komunikowania się. Kiwanie głowa jest dość specyficznym rodzajem gestu i odgrywa dwie zasadnicze funkcje: • po pierwsze działa jako wzmocnienie, nagroda i zachęta dla

rozmówcy do kontynuowania wypowiedzi • po drugie- służy synchronizacji interakcji - kilkakrotne kiwnięcie

głowa (seria) oznacza brak zgody i chęć zabrania głosu




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

POZYCJA CIAŁA • Sposób siedzenia czy stania ujawnia

informacje nt. naszego samopoczucia. Jednym z komunikatów emitowanych przez postawę ciała jest stan napięcia psychicznego

• Za pomocą postawy ciała komunikujemy również nasze nastawienie wobec rozmówcy. Bezpośrednie ustawienie ciała ułatwiające kontakt wzrokowy, wychylenie ciała do przodu, dotykanie jest wyrazem pozytywnego nastawienia do rozmówcy. Wyrazem sympatii dla rozmówcy jest podobna/ lustrzana pozycja ciała.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

ZACHOWANIA PRZESTRZENNE Wyróżnia się cztery strefy używane przez nas nieświadomie podczas interakcji z innymi ludźmi. Są to: • strefa intymna (0-45cm), • strefa osobista (45-120 cm), • strefa społeczna (1,2-3,6 m), • strefa publiczna (3,6-6m) Bliskość przestrzenna jest wskaźnikiem lubienia, sympatii. Im mniejszy dystans, tym bliższa relacja




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

FUNKCJE KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ

1.Funkcja informacyjna 2. Wspieranie przekazów słownych (uzupełnianie, zastępowanie, akcentowanie) 3. Wyrażanie postaw i emocji (przyjacielskość-wrogość, dominacja-podporządkowanie.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

KOMUNIKACJA WERBALNA Dużą rolę odgrywają tu takie czynniki, jak: • akcent (badania dowiodły, że jest ważniejszy niż treść

wiadomości!) • stopień płynności mowy (świadczy o kompetencji i

odpowiedzialności) • zawartość (treść) wypowiedzi; jest uzależniona od władzy oraz

związków międzyludzkich, uzależnionych od przyjętego systemu kulturowego.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

EFEKTYWNA KOMUNIKACJA - posługiwanie się przekazami werbalnymi i pozawerbalnymi w sposób spójny, wzajemnie wspierający się. Wysyłanie niezgodnych ze sobą przekazów powoduje dysfunkcjonalną komunikację (odbiorca odczuwa komunikacyjny chaos -dezorientację, zakłopotanie, podenerwowanie, zachowania agresywne)




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

KOMUNIKAT NIESPÓJNY Niespójny w komunikatach nadawca sam daje o sobie świadectwo, czyniąc się osobą niewiarygodną, nieszczerą. Wysyłając sprzeczne komunikaty nadawca oddaje dowolność interpretacji odbiorcy. Odbiorca sam decyduje, który z kanałów komunikacji jest dla niego bardziej wiarygodny.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

DLACZEGO WYSYŁAMY SPRZECZNE KOMUNIKATY? Chcemy ukryć prawdę Chcemy pokazać się z jak najlepszej strony Boimy się przekazywania trudnych informacji Przeżywamy konflikt prawdziwej i deklarowanej intencji




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

KOMUNIKACJA NIESKUTECZNA – JAK POWSTAJĄ NIEPOROZUMIENIA?

Przeszkody w porozumiewaniu się: • Nieznajomość kodu -osoby dotknięte afazją • Nieuwaga słuchacza -słyszeć nie znaczy słuchać -aby usłyszeć potrzebna jest wola, koncentracja, zainteresowanie, zaangażowanie i odpowiedni sposób reagowania -aktywne słuchanie to umiejętność, której trzeba się nauczyć, którą trzeba ćwiczyć




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

KOMUNIKACJA NIESKUTECZNA – JAK POWSTAJĄ NIEPOROZUMIENIA?

Przeszkody w porozumiewaniu się: • Szumy w kanale - krzyki, hałas, dym, • Błędy w interpretacji- szum psychologiczny Czasem mimo znajomości kodu, aktywnego słuchania i braku zakłóceń dochodzi do nieporozumienia między nadawcą a odbiorcą komunikatu. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele, np. różnice w rozumieniu znaczeń, kontekstu, różnice w postrzeganiu świata.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

AKTYWNE SŁUCHANIE

• Umiejętność reagowania na drugiego człowieka • Zakłada dokładne powtórzenie, ,,odbicie” sensu usłyszanej

odpowiedzi, dzięki czemu nadawca wie, że został zrozumiany • Przejawia się zarówno w formie werbalnej jak również niewerbalnej.

(potakiwanie, uśmiech, grymas na twarzy, aprobata, zdziwienie okazywane za pomocą wzroku)

• Pozwala na zakomunikowanie zrozumienia i akceptacji • Dzięki niemu pacjent przekazuje pełną informację o sobie , definiuje

swój problem i komunikuje swoje potrzeby • Zakłada zmianę perspektywy na perspektywę nadawcy (co myśli,

przeżywa, czuje pacjent) -jest to percepcja czyjegoś doświadczenia, a nie projekcja własnych uczuć na pacjenta

• Można je stosować w wywiadzie z chorym, gdy napotykamy opór pacjenta

• Wskazane jest stosowanie aktywnego słuchania, gdy komunikat zawiera informację o uczuciach. Często informacje o uczuciach takich jak : lęk rozdrażnienie, irytacja złość są zakodowane w sposób niejasny,

,,zaszyfrowany”.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

AKTYWNE SŁUCHANIE

• Komunikat nadawcy:

Pacjent: ,,Nie potrafię przestać myśleć o tym, ze to może być rak…”

• Komunikat zwrotny odbiorcy: Pielęgniarka: ,,Niepokoi się Pan, że to może być poważna choroba’’…

• Potwierdzenie, modyfikacja lub odrzucenie komunikatu zwrotnego przez nadawcę:

Pacjent : ,,Tak bardzo się tym martwię”…




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

FUNKCJE AKTYWNEGO SŁUCHANIA

• Potwierdzenie zrozumienia komunikatu • Wyrażenie akceptacji i empatii • Zachęta skierowana do nadawcy, by rozwinął komunikat

Nie wszystkie komunikaty zawierają informację o uczuciach, tzn. mogą mieć charakter informacyjny, np. ,,Boli mnie głowa”, ,,Mam trudności ze snem”. Takie komunikaty nie wymagają rozszyfrowania i komunikatu zwrotnego odbiorcy. Nie stosuje się aktywnego słuchania w odniesieniu do komunikatów obojętnych, np. praca, pogoda, bieżące wydarzenia.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

AKTYWNE SŁUCHANIE

To konkretne zachowania, które pomogą nam w: • kontakcie i porozumiewaniu się z drugą osobą; • zredukowaniu napięcia w trudnych momentach; • zachęcaniu naszego podopiecznego do współpracy. Celem aktywnego słuchania nie jest rozwiązywanie problemów, lecz udzielanie wsparcia rozmówcy w ich rozwiązywaniu. Warunkiem aktywnego słuchania jest przyzwolenie na partnerską, symetryczną komunikację.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

TECHNIKI WSPIERAJĄCE AKTYWNE SŁUCHANIE • Milczenie -daje czas na zebranie myśli, zachęca do

wypowiedzenia się, otwarcia • Parafrazowanie treści to powtórzenie intencji nadawcy

własnymi słowami –pomaga: sprawdzić czy dobrze rozumiemy, uniknąć nieporozumień, śledzić tok rozmowy, daje nadawcy możliwość wglądu we własny komunikat

• Klaryfikacja - stosowana kiedy trudno zrozumieć skomplikowaną wypowiedź rozmówcy, porządkowanie wypowiedzi rozmówcy za pomocą pytań

Np. „Chwileczkę, bo nie wiem czy dobrze zrozumiałam, największym Pani kłopotem są rzadkie odwiedziny syna, dlatego tak bardzo tęskni Pani za domem” „Która z poruszonych przez Pana jest teraz najważniejsza?”

• Odzwierciedlanie • Postawa empatyczna




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

TECHNIKI WSPIERAJĄCE AKTYWNE SŁUCHANIE • Odzwierciedlanie -polega na odzwierciedlaniu/ nazwaniu tego

co widzę i obserwuję Np. Widzę, że jest Pani bardzo smutna… Spokojnie, jest Pan zdenerwowany…

Służy otworzeniu się rozmówcy i sprecyzowaniu problemu Przenosi uwagę z problemu, konfliktu na stany, emocje, uczucia, umożliwiając ich rozładowanie

• Postawa empatyczna - Słuchanie z empatią skupia się wokół

uważania, obserwowania i słuchania To rodzaj „bycia z” podopiecznym, próba zrozumienia jego świata, z jego punktu widzenia Np. Rozumiem jak bardzo jest Pani zrozpaczona tym, że nie może Pani chodzić.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

SŁUCHAJ AKTYWNIE! – ĆWICZENIA 1. To jest nie do opowiedzenia, co się ze mną działo …………………………………………………………………………………… 2. Już nie będzie naświetlań?

…………………………………………………………………………………… 3. Kiedy odwiedzi mnie syn?

………………………………………………………………………………………… 4. Kiedy wypuścicie mnie z tego więzienia?

………………………………………………………………………………………… 5. Czy znowu mam stawać na tej obrzydliwej wadze?

………………………………………………………………………………………… 6. Czy ja sobie zasłużyłem na takie traktowanie?

………………………………………………………………………………………… 7. Dałabym wszystko, żebym nie musiała wyciągać protezy

………………………………………………………………………………………… 8. Czy Pani niczego przede mną nie ukrywa?




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

12 BLOKAD W KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ (WG T. GORDONA)

1. NAZYWANIE, POLECENIE, KOMENDEROWANIE 2. OSTRZEGANIE I UPOMINANIE 3. MORALIZOWANIE, GŁOSZENIE KAZAŃ 4. OBRZUCANIE WYZWISKAMI, PRZYLEPIANIE ETYKIETEK 5. OSĄDZANIE, OBWINIANIE 6. DEZAPROBATA, PRZECIWSTAWIANIE SIĘ, POUCZANIE 7. APROBOWANIE, POPIERANIE, CHWALENIE 8. ANALIZOWANIE, INTERPRETOWANIE 9. USPOKAJANIE, OKAZYWANIE WSPÓŁCZUCIA 10. IGNOROWANIE, ODWRACANIE UWAGI, PRZERYWANIE 11. WYPYTYWANIE, INDAGOWANIE 12. DORADZANIE, PROPONOWANIE ROZWIĄZAŃ

(GDY PACJENT NIE POTRAFI PRZYJĄĆ PROPONOWANEGO ROZWIĄZANIA).




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

DOBRA KOMUNIKACJA (POROZUMIENIE) JEST WTEDY, GDY:

1. NADAWCA JEST WIARYGODNY I WZBUDZA

ZAUFANIE SWOJĄ PROFESJONALNOŚCIĄ 2. INFORMACJA JEST PRZEKAYWANA W SPOSÓB

ZROZUMIAŁY 3. ODBIORCA PRZEKAZUJE ZWROTNIE SWOJE

ZROZUMIENIE I REAKCJE NA OTRZYMANĄ I




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

UKŁAD TERAPEUTYCZNY: Komunikacja pomiędzy chorym, lekarzem lub

pielęgniarką jest szczególnym rodzajem kontaktu, który nazywamy układem terapeutycznym. W jego zakres wchodzą:

1. Przekazanie choremu wstępnych informacji 2. Właściwa rozmowa – wywiad medyczny 3. Odczytywanie przekazów werbalnych i

niewerbalnych i z ukrytym podtekstem 4. Przekazanie choremu informacji 5. Rozmowa terapeutyczna, stosowana wobec

chorych, który tego potrzebują.I




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

Celem dobrego wywiadu jest uzyskanie informacji ważnych dla chorego i personelu medycznego. Aby zrealizować zamierzone cele należy posiadać pewne umiejętności:

Aktywne świadome, empatyczne słuchanie Umiejętne widzenie




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

ELEMENTY DOBREJ KOMUNIKACJI: • Posługiwanie się pytaniami otwartymi (jak? Zamiast czy?) • Zachęcanie do wyjaśniania, gdy podopieczny mówiąc o swoich

problemach wyraża się ogólnikowo np. „Proszę powiedzieć o tym coś więcej”

• Używanie pytań skryningowych „Czy jest jeszcze coś, o czym chciałby mi Pan powiedzieć?”

• Umiejętne posługiwanie się ciszą • Stosowanie parafrazy • Powtarzanie ostatnich słów chorego, podsumowywanie

wypowiedzi przed przejściem do następnego tematu i pod koniec wywiadu, wtrącanie co pewien czas pytań zachęcających ,,Czy jeszcze coś?”




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

ELEMENTY DOBREJ KOMUNIKACJI: • Wtrącanie werbalnych zapewnień empatycznych np.

„Wyobrażam sobie jaki musiał być Pan zdenerwowany”

• Korzystanie ze strategii niewerbalnych, „język ciała” (mimika, kontakt wzrokowy, postawa pochylona do przodu,

przyjazne gesty, czasem dotyk) lub, jeśli dobrze rozumiemy sytuację, z hipotez rozumiejących (,, Obawiała się Pani, że po opracji ludzie odsuną się od Pani…”, ,,Nie kładzie się Pani spać, w obawie przed koszmarami sennymi…” • Aktywne słuchanie (wtrącanie podczas rozmowy słówek typu ,,tak”, ,,no tak”, ,,hm”, ,,mm”, ,,coś takiego”, kiwanie głową zsynchronizowane z mową oraz portretowanie uczuć osoby mówiącej)




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

BŁEDY W ROZMOWIE: • Stosowanie pytań zamkniętych ”Czy był Pan na konsultacji u chirurga?” • Koncentracja tylko na pytaniach somatycznych • Zadawanie pytań wielokrotnych zawierających kilka problemów,

oraz pytań sugerujących odpowiedzi „Jest pani zadowolona z tego pokoju, prawda?” „Jest Panu duszno, boli Pana serce, ma Pan mdłości? • Minimalizowanie i normalizacja uczuć „To zupełnie normalne, że boi się Pan cewnikowania, ale naprawdę to głupstwo” • Zdawkowe uspokajanie lub obietnice bez pokrycia „Wszystko będzie dobrze, niech się Pani nie martwi”, ,,,Zobaczy Pan, że po tym lekarstwie od razu stanie Pan na nogi” • Stosowanie fachowego żargonu i udzielanie wyjaśnień

niezrozumiałym językiem „Stwierdzony u Pani ascit jest przyczyną tachykardii”




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

JAK MÓWIĆ BY ZOSTAĆ ZROZUMIANYM? • Używaj komunikatu JA zamiast TY • Podczas rozmowy z unikaj oceniania, uogólnień, aluzji i agresji • Wyrażaj swoje zdanie w formie opinii lub oceny zachowania a nie

osoby! • Jeśli zwracasz uwagę, rób to jasno i wprost, a nie poprzez aluzję • Bądź konsekwentny i sprawiedliwy




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

KOMUNIKAT TYPU JA Komunikat typu Ja składa się z: F- faktu dotyczącego zachowania drugiej osoby U-uczucia związanego z tym faktem Przykład: Podopieczny jest proszony o sprzątnięcie swojego pokoju, ale ignoruje prośbę i nadal leży w łóżku. Komunikat typu TY-Ile mam jeszcze do Pana mówić!? A może mam wystosować prośbę na piśmie? Komunikat typu JA- Godzinę temu prosiłam Pana żeby sprzątną Pan swój pokój, a widzę, że dalej Pan tego nie zrobił (F). Jestem zaniepokojona Pana zachowaniem (U).




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

JAK SOBIE RADZIĆ Z KRYTYKĄ? Możemy zgadzać się lub nie z usłyszaną krytyką (mogę o sobie myśleć podobnie, ale mogę też mieć zupełnie inne zdanie na własny temat w danej sprawie) Krytyka zgodna: „ Mam podobne zdanie na swój temat” „Podobnie o sobie myślę” „W tej sprawie mam taką samą opinię na własny temat” Krytyka niezgodna: „ Mam inne zdanie na swój temat” „Inaczej o sobie myślę” „ W tej kwestii moja opinia na własny temat jest inna”




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

JAK SOBIE RADZIĆ Z KRYTYKĄ? Kiedy mamy poczucie, że krytyka w całości lub części może być słuszna, warto skorzystać z techniki „Zamglenia” po to, by nie wzmacniać złości podopiecznego, a zarazem utrzymać poczucie własnej wartości. Technikę stosuje się za pomocą frazy: „Być może”+ parafraza wypowiedzianej krytyki. Przykład: Podopieczny: Spóźniła się Pani z tymi lekami pół godziny, człowiek to chyba prędzej umrze niż pomoże mu pielęgniarka. Pielęgniarka: Być może faktycznie jestem dziś trochę później.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

JAK SOBIE RADZIĆ Z ATAKIEM WERBALNYM? Dopóki w przekazie podopiecznego czujesz agresję reaguj tylko na formę a nie na treść tego o czym mówi. Pomagaj sobie techniką „Zdartej płyty”. Stosuj komunikaty mające na celu wyciszenie: -Proszę nie krzyczeć, nie lubię tego -Spokojnie, niech Pan nie zwraca się do mnie w ten sposób -To co Pani mówi jest dla mnie przykre. -Nie życzę sobie, by używał Pan wulgarnych słów w rozmowie ze mną.




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

ZADANIA KOMUNIKACJI Z PACJENTEM GERIATRYCZNYM

• ZAPEWNIENIE POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA • OKAZYWANIE ŻYCZLIWOŚCI, ZROZUMIENIA, PRZYJAZNEGO

NASTAWIENIA • IDENTYFIKACJA POTRZEB, UZYSKIWANIE I PRZEKAZYWANIE

INFORMACJI NIEZBDNYCH DO SPRAWOWANIA WŁAŚCIWEJ OPIEKI

• REALIZOWANIE CELÓW OPIEKI




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

DO CZEGO POTRZEBNE SĄ UMIEJĘTNOŚCI KOMUNIKACYJNE W PRACY W ZESPOLE GERIATRYCZNYM?

Do zapobiegania konfliktom Do konstruktywnego rozwiązywania konfliktów Rozładowywania napięć, silnych emocji Przekazywania niepomyślnych informacji Ochrony siebie, swoich praw, granic i wartości osobistych Realizacji celów Utrzymania dobrej atmosfery pracy Bycia osobą prawdziwą, szczerą, spójną Komunikujemy się stale więc róbmy to dobrze!




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

CO TO JEST ZESPÓŁ? • Grupa ludzi, tworząca całość - Wspólnie wykonująca pracę, realizująca cele - Łącząca wysiłek w celu wypracowania wspólnej decyzji -świadoma pracy zespołowej CO TO JEST ZESPÓŁ W OPIECE GERIATRYCZNEJ? 1. Grupa ludzi, której celem jest zapewnienie wielorakich potrzeb chorego oraz wsparcia jego bliskim 2. Grupa wielodyscyplinarna – jej skład zależny jest od zaistniałych potrzeb 3. Zespół tworzą: pacjent, jego rodzina, personel medyczny, wolontariusze, kapelan




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

PRACA ZESPOŁOWA • W małych grupach: - bezpośrednia komunikacja - łatwiej rozdzielić zadania - Kooperacja (zamiast niezdrowej rywalizacji!) • Wspólne cele, wspólne wertości, wspólny sukces • Komplementarność • Świadomość kompetencji poszczególnych członków

zespołu • Lider




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

PRACA ZESPOŁOWA - SPOTKANIA ZESPOŁU Regularne spotkania zespołu celem omówienia

aktualnej sytuacji chorego i jego rodziny Spotkania w małych grupach, w gronie osób

zainteresowanych sytuacją chorego Stałe miejsce, czas spotkań Atmosfera sprzyjająca wspólnej pracy ZADANIA ZESPOŁU: 1. ….. 2. ….. 3. …… CO SPRZYJA REALIZACJI ZADAŃ ZESPOŁU/ CO UTRUDNIA? 1. …… 2. …… 3. ……




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

WARUNKI POZYTYWNEJ PRACY ZESPOŁOWEJ Otwartość struktury Lider Wzajemna kontrola Kooperacja (zamiast konkurencji) Sukces grupy jest zależny od chęci wspólnej pracy Korzyści z pracy zespołowej: Kilku specjalistów zwiększa szansę na efektywną

pracę Mniej błędów i pomyłek Zmniejsza ryzyko wypalenia zawodowego




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

PŁASZCZYZNY KOMUNIKOWANIA SIĘ: KOMUNIKACJA PIONOWA: • Formalna • Niezbędna do realizacji celów opieki • Związana z wytyczeniem reguł postępowania • Dwa kierunki: ,,w dół” (wydawanie zaleceń lekarskich)

oraz ,,w górę” (zgłaszanie problemów przełożonemu)

KOMUNIKACJA POZIOMA: • Najczęściej o charakterze nieformalnym • Może wpływać korzystnie na rozwój stosunków

interpersonalnych • Może powodować wystąpienie konfliktów

interpersonalnych lub utrudnienia w pracy (zmniejszenie dystansu miedzy osobami, brak respektu)




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

LITERATURA 1. De Walden - Gałuszko K. (1996) U kresu. Opieka psychopaliatywna, czyli jak

pomóc choremu, rodzinie i personelowi medycznemu środkami psychologicznymi. Gdańsk, MAK-MED.

2. De Walden - Gałuszko K. (2011), Psychoonkologia w praktyce klinicznej. Warszawa:Wydawnictwo Lekarskie PZWL

3. Gordon T. (1999) Pacjent jako partner. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 4. Sęk H. (2014) Społeczna Psychologia Kliniczna. Warszawa: PWN 5. Talarska D., Wieczorkowska – Tobis K.,Szwałkiewicz E. (2009) Opieka nad

osobami przewlekle chorymi, w wieku podeszłym i niesamodzielnymi Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL




KRS 0000057996, NIP 679-20-26-141

komunikowanie siĘ z jednostkĄ i grupĄ€¦ · dekodowanie- proces pozwalający odbiorcy...

Documents