konin, spacerkiem po starówce
DESCRIPTION
Mini przewodnik po konińskiej starówce wydany na zlecenie Miasta Konin (październik 2011)TRANSCRIPT
spacerkiem po starówceKonin
Pierwsze wzmianki o Koninie pochodzą z 1284 roku. Zastanawiające jest jednak, skąd wziął się w tym miejscu słup drogowy, którego inskrypcja łacińska pochodzi z 1151 roku ? Na mapach Ptolemeusza, pochodzących z okresu imperium rzymskiego, obok Calisii usytuowana jest Setidava. Możemy przypuszczać że mógłby to być właśnie Konin ? Odpowiedzi na choćby te dwa pytania mogą być powodem dla którego warto zawitać do Konina i obejrzeć Słup oraz kilka innych, ciekawych miejsc i obiektów.
Nasz spacer odbędziemy w lewobrzeżnej części miasta, w której zachował się średniowieczny układ ulic. Przy ul. Kolskiej znajduje się kościół i klasztor franciszkanów - reformatów fundowany w 1631 roku. Barokowy kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, wybudowany w 1727 roku, posiada trzy częściowo zrekonstruowane, późnobarokowe ołtarze z połowy XVIII w. Sam klasztor, przylegający do kościoła od strony wschodniej, wybudowany został w 1733 roku. Budynki klasztorne zbudowano na planie podkowy z wirydarzem pośrodku i rotundą. Cenne wyposażenie kościoła i klasztoru stanowią późnobarokowe rzeźby i snycerka oraz krucyfiksy, datowane na 2 połowę XVII w.
Nieopodal, przy Rondzie św. Ducha, jest kościół ewan-gelicko – augsburski, który powstał w latach 1853 - 54. Wieża została dobudowana w 1872 r. W latach 1900 – 1915 kościół przebudowano. Obok znajduje się, pochodząca z 1840 r., klasycystyczna pastorówka.
Idąc ulicą 3 Maja w kierunku północ-nym, dojdziemy do kościóła św. Bartłomieja, pochodzącego z przełomu XIV i XV wieku. W architekturze kościoła przeważa styl gotycki. W prezbiterium znajduje się wczesnobarokowy nagrobek marszałka koronnego, starosty konińskiego - Stanisława Przyjemskiego (zm. w 1595 r.). W kaplicy gotyckiej nagrobek jego bratanka, Krzysztofa Przyjemskiego (zm. w 1611 r.). W renesansowej kaplicy znajduje się barokowe epitafium Jana Zemełki (zm. 1607 ) oraz cenne stalle. Wnętrze kościoła zdobi polichromia wykonana w latach 1904 - 1910 przez Eligiusza Niewiadomskiego.
Tuż przy kościele, na terenie dawnego cmentarza kościelnego usytuowany jest Słup Koniński, będący najcenniejszym zabytkiem miasta. Wzmiankowany był w kronice Jana Długosza. Według tradycji ustawiony prawdopodobnie w XII wieku przez wojewodę książęcego Piotra Włostowica, jako drogowskaz połowy drogi między Kruszwicą a Kaliszem. Jest to najstarszy znak drogowy w Europie, poza granicami dawnego imperium rzymskiego.Inskrypcja znajdująca się na tym słupie pochodzi z 1151 roku i w tłumaczeniu brzmi:
„Roku od wcielenia Pana naszego 1151Pokazuje ta wskazówka prawości drogi,
że tu jest środek [ drogi ] do Kalisza z Kruszwicy.Kazał ją tutaj ustawić Piotr, komes pałacowy, i w ten sposób roztropnie przepołowił podróż.Aby raczył o nim pamiętać każdy podróżnik,
kołacząc modlitwą do łaskawego Boga.”
Po obejrzeniu tego cennego obiektu sztuki romańskiej idziemy na rozwidlenie ulic 3 Maja i Wiosny Ludów. Przed nami okazały budynek Ratusza. Reprezentacyjna, klasycy-styczna budowla była wzniesiona na przełomie
XVIII i XIX w. Zbudowany na planie trapezu, ma fasadę z czte-rema kolumnami doryckimi.
W tympanonie umiesz-czona jest płaskorzeźba herbu miasta. Na zaple-
czu ratusza znajduje się budynek dawnych jatek, wzniesionych na planie podkowy w pierwszej połowie XIX w.
Przy Ratuszu skręcamy w lewo i po chwili wchodzimy na Plac Zamkowy. Nazwa nie jest przypadkowa, ponieważ wzięła się od istniejącego kiedyś tutaj zamku. Wybudowany został w XIV wieku przez króla Kazimierza Wielkiego. Odwie-dzali go królowie Władysław Jagiełło i Kazimierz Jagiellończyk. W XIV wieku był siedzibą starosty i centrum administracyjnym okolicy. Potop szwedzki zakończył czasy jego świetności. Mury rozebrano ostatecznie w latach sześćdziesiątych XIX wieku.
W północno – zachodniej części Placu Zamkowego znajduje się budynek daw-nej synagogi z 1832 r. Bogato zdobiona południowa fasada jest boniowana, zdobiona pilastrami i zwieńczona attyką. Wewnątrz, w sali głównej, zachowały się pierwotne, w części zrekonstruowane, malowidła na ścianie wschodniej i na czterech kolumnach. Tuż obok synagogi jest gmach dawnej szkoły talmudycznej z połowy XIX w.
Idąc ulicą Obrońców Westerplatte dojdziemy do Dworku Zofii Urbanowskiej, wzniesionego w połowie XIX w. w stylu klasycystycznym. Przebudowany w XX w., od 1997 r. pełni funkcję USC. W dworku mieszkała Zofia Urbanowska, dziennikarka, pisarka i autorka licznych powieści pozytywistycznych dla dzieci i młodzieży. Ulica Zofii Urbanowskiej doprowadzi nas w kierunku wschodnim do Placu Wolności. Obecny plac to dawny rynek późnośredniowiecznego miasta. Wytyczono go prawdopodobnie w drugiej poł. XIII w. Do 1707 roku, kiedy miasto zniszczył pożar, na środku placu stał gotycki ratusz. Lustracja z 1789 roku informuje, ze otaczało go 18 domów drewnianych i jeden murowany. Dopiero u schyłku XVIII w., po wspomnianej już pożodze, zaczęto wznosić kamienice murowane. Większość kamienic pochodzi z drugiej połowy XIX wieku.
Najstarszy murowany obiekt mieszczański na placu to Dom Zemełki, wzniesiony na przełomie XVI/XVII w. Obecny wygląd domu jest wynikiem przebudowy przeprowadzonej na przełomie XIX i XX w. Fundator kamienicy Jan Zemełka urodził się w 1539 roku i był jednym z najznamienitszych mieszczan Konina. W roku 1602 Uniwersytetowi Krakowskiemu zapisał dużą sumę na dwie katedry medyczne – botaniki lekarskiej i anatomii. Stworzył fundację stypendialną dla synów miesz-czan Konina, Koła i Kalisza, która wspierała ich edukację.
W północnej pierzei placu usytuowany jest budynek dawnego starostwa, pochodzący z 1828 r. Dwukondygnacyjny budynek, o wyraźnych cechach klasycystycznych, pokryty jest dachem naczółkowym. Obecnie siedziba władz miasta. Z Placu Wolności wychodzimy na Most Toruński. Przed wejściem na most możemy zobaczyć wmurowany klucz symbolizujący bramę toruńska. Wiódł tędy z północy trakt handlowy którym przybysze i mieszkańcy docierali do miasta. Most usytuowany jest na Warcie. Dolina Warty stanowi oś ekologiczną systemu i odgrywa bardzo istotną rolę w kształtowaniu struktury przestrzennej miasta.
Warto przespacerować się nowym Bulwarem Nadwarciańskim, którym możemy dojść do Parku Miejskiego im. F. Chopina. Teren o powierzchni 10 ha posiada ponad 170 letnia tradycję. Miejsce rekreacji z licznymi obiektami przyrodniczymi, amfiteatrem i szczególną atrakcją dla dzieci - Mini ZOO. Możemy stąd przechodząc ulicą Adama Mickiewicza dojść do Placu Zamkowego, gdzie zakończymy spacer po konińskiej Starówce.
Organizacje turystyczneCentrum Informacji Turystycznejul.Dworcowa 2tel. 246-32-48e-mail: [email protected]
Lokalna Organizacja Turystyczna MARINAul.Dworcowa 2atel. 246-32-48e-mail: [email protected]/
Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze Oddział w Koninieul.Kolejowa 11tel. (063) 242-39-80e-mail: [email protected]
Noclegi w Koninie
Hotel Konin **/***Al.1 Maja 13tel. (063) 243-76-00fax (063) 243-76-07e-mail: [email protected]
Hotel FUGO *ul.Dworcowa 7tel. (063) 243-78-90fax (063) 242-32-45e-mail: [email protected]
Hotel Pałacyk ****ul.1 Maja 15Atel. (063) 245-77-77fax (063) 246-60-10e-mail: [email protected]
Szkolne Schronisko MłodzieżoweKonin - Gosławiceul.Staffa 5tel. 242-72-35fax 242-72-35e-mail: [email protected]
Ośrodek Rekreacyjno - Wypoczynkowy „Przystań Gosławice”ul.Rybacka 1tel. 247-14-49fax 247-12-19e-mail: [email protected]
Tekst: Andrzej ŁąckiProjekt graficzny i fotografie: Jerzy Sznajder
Miasto Konin Plac Wolnosci 1 Konin 62-500 www.konin.pl