Broadcast Media: Mekanismo ng Pagbabago at Pag-unlad ng Kulturang Pilipino

Maricar Franciamanunulat

MGA KONSEPTONG MAY KAUGNAYANG LOHIKAL

May mga konseptong higit na nagiging makahulugan kapag pinag-ugnay o pinagsama. Halimbawa nito ang mga konseptong nagpapahayag ng relasyon o kaugnayang lohikal tulad ng dahilan at bunga, layunin at paraan, paraan at resulta, kondisyon at bunga o kinalabasan.

• Dahilan at Bunga/ Resulta • Naghahayag ng sanhi o dahilan ang dahilan ng isang

pangyayari. Nagsasabi naman ng bunga o kinalabasan ang resulta nito.

• Tingnan ang mga halimbawang pangungusap na nagpapakita ng relasyong dahilan/sanhi at resulta/ bunga. Pansinin ang mga pang-ugnay na ginamit, gayon din ang padron ng pagsusunod-sunod ng mga konsepto. (nakaturo sa resulta ang arrow o palaso)

Nag-aaral siyang mabuti (dahilan + pang-ugnay+resulta)kaya/kaya naman natutosiya nang husto.

Nag-aaral siyang mabuti. (dahilan + pu + resulta; may hintodahil dito/Bunga nito/Tuloy sa pagitan ng dahilan at resulta)natuto siya nang husto.

Sapagkat/Pagkat/Dahil (pu + dahilan + resulta; may hintonag-aral siyang mabuti pagkatapos ng dahilan)natuto siya nang husto.

Natuto siya nang husto (resulta + pu + dahilan)sapagkat/pagkat/kasi/ dahilnag-aral siyang mabuti

• Makikitang maipahahayag ang relasyong dahilan at bunga sa iba’t ibang paraan. Ginagamit ang mga kawsatib na pang-ugnay na sapagkat, dahil, dahilan sa at kasi sa pagsasabi ng dahilan o sanhi samantalang naghuhudyat ng resulta o bunga ang mga pang-ugnay na kaya, kaya naman, dahilan dito at bunga nito.

Paraan at Layunin 

• Ipinakikita ng relasyong ito kung paano makakamit ang isang layunin o naiisipan sa tulong ng isang paraan. Tingnan ang halimbawa. Pansinin ang mga pang-ugnay, pati na ang padron ng pagpapahayag ng relasyon. (Nakatuon sa layunin ang arrow o palaso)

Upang/Para matuto nang husto, (pu + layunin +paraannag-aaral siyang mabuti. May hinto pagkatapos ng

Layunin)Nag-aaral siyang mabutiupang /para/nang sa ganoo’y (paraan + pu + layunin)matuto nang husto.

• Sa relasyong ito, ginagamit ang mga pang-ugnay na para, upang, o nang sa ganoon upang maihudyat ang layunin.

Paraan at ResultaNagpapakita ang relasyong ito kung paano nakukuha ang resulta. Sa mga halimbawa, nakaturo sa resulta ang arrow. • Sa matiyagang pag-aaral, (paraan + resulta)nakatapos siya ng kanyang kurso.

• Nakatapos siya ng kanyang (resulta + paraan)kurso sa matiyagang pag-aaral.

• Mapapansing walang ginamit na pang-ugnay sa relasyong ito. Inihuhudyat ng sa ang paraang ginamit upang makamit ang resulta.

Kondisyon at Bunga o Kinalabasan• Maihahayag ang relasyong ito sa dalawang paraan:Una, tumbalik o

salungat sa katotohanan ang kondisyon. Tingnan ang halimbawa kung saan nakaturo sa bunga o kinalabasan ng arrow.

• Kung nag-aaral ka lang nang mabuti, (pu + kondisyon + bunga)sana’y natuto ka nang husto.

• Natuto ka sana nang husto (bunga + pu + kondisyon)kung nag-aral kang mabuti.

• At ikalawa, haypotetikal ang kondisyon; tulad nito:

• Kapag/Sa sandaling/ basta’t (pu+ kondisyon + bunga)nag-aral kang mabuti,matututo ka nang husto.

• Matututo ka nang husto (bunga + pu + kondisyon)kapag/ sa sandaling/ bastatnag-aral kang mabuti.

Sa unang paraan (salungat sa katotohanan ang kondisyon), ginamit ang pang-ugnay na kung at karaniwan itong sinamahan ng sana upang maipakitang salungat nga sa katotohanan ang bunga o kinalabasan. Sa ikalawa, ginamit ang kapag, sandaling… o basta’t upang ipahayag na maaaring maganap ang isang pangyayari kung isasagawa ang kondisyon.

Pagnilayan mo ang mga larawan:

Ano - ano ang mga kaisipang nakapaloob dito?

BROADCAST MEDIA

RADYO TELEBISYON

nagbibigay ng impormasyonnagpapahayag ng mga pananaw at opinyonnagpapabatid ng mga pangunahing suliraninnaglalatag ng mga solusyon sa mga nangunahing suliraninaksiyong naisagawa/solusyon sa mga ipinahatid na mga suliranin (serbisyo publiko)

Sanayin ang sarili sa paglalahad ng kaisipan kaugnay sa isang napapanahong isyu. Gawin ito sa pamamagitan ng isang dokumentaryo.