ŞİİRŞİİR• Edebiyat türlerinin en eskisi şiirdir.Bugüne

kadar şiirin birçok tanımı yapılmıştır.Bu tanımlamalar çağdan çağa ,kişiden kişiye değişmiş;kesin bir tanıma ulaşmamıştır.Şiir türü öznel nitelikleri ağır basan bir türdür.Ahmet HAŞİM , şiiri “Nesre çevrilmesi mümkün olmayan nazım ‘ olarak tanımlar.Cahit SITKI TARANCI’YA göre ise “Şiir, sözcüklerle güzel şekiller kurma sanatıdır.”

KONULARINA GÖRE ŞİİR KONULARINA GÖRE ŞİİR TÜRLERİ:TÜRLERİ:

• A) LİRİK ŞİİR: Duygu ve düşüncelerin coşkulu bir dille anlatan şiire lirik şiir denir.Eski Yunan edebiyatında şairler şiirlerini Lyra (lir) denilen bir sazla söyledikleri için bu tür şiirlere lirik denilmiştir.Lirik şiir, dünya edebiyatında en çok işlenen ve sevilen şiir türüdür.Lirik şiirler insan yüreğine seslenen , okunduğunda insanı duygulandıran , coşkulandıran şiirlerdir.Batı edebiyatında Rönesans devrim şairlerinin ( PETRERCA,RONSARD) daha sonra da ilke olarak içe dönüklüğü benimseyen romantik şairlerin ( Lamartine ,Hugo, Goethe, Schiller) duygusal ve öznel bir nitelik gösteren şiirlerin bu türün başarılı örnekleridir.

www.edebiyatogretmeni.net

LİRİK ŞİİR ÖRNEKLERİ:LİRİK ŞİİR ÖRNEKLERİ:

Ne zaman seni düşünsem Ne zaman seni düşünsem Bir ceylan su içmeye inerBir ceylan su içmeye inerÇayırları büyürken görürümÇayırları büyürken görürümHer akşam seninle Her akşam seninle Yeşil bir zeytin tanesiYeşil bir zeytin tanesiBir parça mavi denizBir parça mavi denizAlır beniAlır beniSeni düşündükçeSeni düşündükçeGül dikiyorum elimin değdiği yere Gül dikiyorum elimin değdiği yere Atlara su veriyorumAtlara su veriyorum Daha bir seviyorum dağları Daha bir seviyorum dağları ( İlhan BERK)( İlhan BERK)

Kara dutum, çatal karam ,çingenemKara dutum, çatal karam ,çingenemNar tanem , nur tanem , bir tanem,Nar tanem , nur tanem , bir tanem,Ağaç isem dalımsın salkım saçak Ağaç isem dalımsın salkım saçak Petek isem balımsın oğulumPetek isem balımsın oğulumGünahımsın vebalimsin .Günahımsın vebalimsin .Dili mercan , dizi mercan, dişi mercanDili mercan , dizi mercan, dişi mercanYoluna bir can koyduğum,Yoluna bir can koyduğum,Gökte ararken yerde bulduğumGökte ararken yerde bulduğumKaradutum ,çatal karam çingenem Karadutum ,çatal karam çingenem Daha nem olacaktın bir tanem?Daha nem olacaktın bir tanem? (B.RAHMİ (B.RAHMİ EYÜBOĞLU)EYÜBOĞLU)

EPİK ŞİİR:EPİK ŞİİR:Epik sözcüğü , Yunancada destan anlamındaki Epik sözcüğü , Yunancada destan anlamındaki epope den gelmektedir. Yazının bulunuşundan den gelmektedir. Yazının bulunuşundan

önceki dönemlerde ulusların hayatında derin izler önceki dönemlerde ulusların hayatında derin izler bırakan tarihsel olayları dile getiren destanlar bırakan tarihsel olayları dile getiren destanlar

epik şiir sayılır.Epik şiirlerde yiğitlik, kahramanlık, epik şiir sayılır.Epik şiirlerde yiğitlik, kahramanlık, savaş… temaları işlenir.Her epope ( destan) ya savaş… temaları işlenir.Her epope ( destan) ya da epik şiirlerde tarihsel bir gerçek vardır. Epik da epik şiirlerde tarihsel bir gerçek vardır. Epik

şiir bu gerçekten kaynaklanır.şiir bu gerçekten kaynaklanır.Epik şiirlerin çoğu , okuyucuyu coşkulandırdığı Epik şiirlerin çoğu , okuyucuyu coşkulandırdığı

için lirik özellikler de taşır.için lirik özellikler de taşır.

EPİK ŞİİR ÖRNEKLERİ:EPİK ŞİİR ÖRNEKLERİ:

Durduk , süngü takmış kafir ayaktaBizde süngü yokBir hayret kızıllığı akardı üstümüzden Dehşetten daha çok Durduk , süngüsü düşmanın pırıl pırıl ,Önümüze çıktı bir gündüz,bir gece Korku değil haşa Bir büyük düşünce . ( f. Hüsnü DAĞLARCA)

PASTORAL ŞİİRPASTORAL ŞİİR

Çoban ve kır yaşamını,doğa güzelliklerini anlatan şiirlere pastoral şiir denir.

Pastoral şiirlerin her türlü süsten , yapmacıktan ,gösteriş ve söz oyunlarından uzak bir yapısı vardır.Bunlara bukolik şiir ( çoban şiiri) de denir.

Pastoral şiirin iki biçimi vardır: İDİL: Bir ozanın ya da çobanın ağzından yazılıp kır

yaşamının çekiciliğini , güzelliğini anlatan çobanıl aşkı yansıtan kısa şiirlere denir.

EGLOG: BİR kaç çobanın karşılıklı konuşmaları yoluyla oluşturulan , aşk , kır yaşamı üzerine duygu ve düşüncelerini yansıtan pastoral şiirlere denir.

Pastoral şiir örnekleriPastoral şiir örnekleri

Avludan geçtiğini gördü gelinin

Suya gidiyordu öğle güneşinde

Ardında bebesi yalınayak

Geride Karabaş

Tozlu yoldan

Söğütlerin oradaki çeşmeye

Yalağında bulutlar yıkanan çeşmeye

(oktay RIFAT)

GÜmüş bir dumanla kapandı her yer GÜmüş bir dumanla kapandı her yer Yer ve gök bu akşam yayla dumanı Yer ve gök bu akşam yayla dumanı

Sürüler , çeşmeler , sarı çiçeklerSürüler , çeşmeler , sarı çiçekler Beyaz kar, yeşil çam, yayla dumanı Beyaz kar, yeşil çam, yayla dumanı

( ö.BEDREDDİN UŞAKLI) ( ö.BEDREDDİN UŞAKLI)

Didaktik şiir:Didaktik şiir:

Bilim , sanat, felsefe , ahlak dil … gibi alanlarda yazılan ve birtakım kuralların ilkelerin öğretmeye amaçlayan şiirlere didaktik şiir denir.Eski çağlarda ozanların eğitici öğretici bir kişi olduğu kabul ediliyordu. Eski Yunan edebiyatında HESİODOS bu türün ilk örnekleerini vermiştir.

Şunlar ki çoktur malları

Gör nice oldu halleri

Sonucu bir gömlek imiş

Anında yoktur yenleri

( yunus EMRE )

Atiyi karanlık görerek azmi bırakmak …Bilmem ki ölüm varmıdır ondan daha alçak!Ey dipdiri meyyit : iki el bir baş içindirDavransana eller de senin , baş da senindir.Ye’s öyle bataktır ki düşersin , boğulursun Ümide sarıl sımsıkı , seyret nolursun. ( m.akif

ERSOY)

Dramatik şiirDramatik şiir

İnsan yaşamının değişik boyutlarını, tutku özlem istek kaygı ve korkularını gerçeğe uygun biçimde eyleme dönüştürerek veren şiirlere dramatik şiir denir.

MENSUR ŞİİRMENSUR ŞİİRMENSUR şiir duygu , düşünce ve hayallerin şiirde görüldüğü

incelikte anlatan ancak ölçüye ve uyağa bağlanmayan bir düz yazı türüdür.Türk edebiyatında mensur şiire mensure adı verilmiştir.bu tür yazılarda iç ahenge şiirde olduğu gibi önem verildiği için cümleler çokluk dilbilgisi kurallarına bağlı kalmaz.mensur şiir türü 19. yy ikinci yarısında Fransa’da doğmuştur.