คำ�นำ�

เอกส�รชดก�รเรยนร ร�ยวช�ระเบยนกบธรกจในทองถน (ง 30295) ชนมธยมศกษ�ปท 4 น จดทำ�ขนเพอชวยใหนกเรยนเกดคว�มร คว�มเข�ใจ

และเกดทกษะในก�รทำ�ง�นทเกยวของกบตนเองในชวตประจำ�วนและง�นอ�ชพในอน�คต สอดคลองต�มพระร�ชบญญตก�รศกษ�แหงช�ต พ.ศ. 2542 และฉบบแกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 ซงถอนกเรยนมคว�มสำ�คญทสด โดยยดหลกนกเรยนทกคนมคว�มส�ม�รถในก�รเรยนรและพฒน�ตนเองได ครผสอนจงมบทบ�ทในก�รว�งแผนก�รเรยนร สอก�รเรยนร ชดก�รเรยนรนจงไดจดทำ�ขน ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551 เพอมงหวงทจะสงเสรมคว�มส�ม�รถ ในก�รเรยนรของผเรยน เอกส�รชดก�รเรยนรร�ยวช�ระเบยนก�รเงนน ประกอบไปดวยชดก�รเรยนร ทงสน 8 เลม ดงน

เลมท 1 คว�มรเบองตนเกยวกบระเบยนเลมท 2 ระเบยนเงนสดสวนบคคลและระเบยนของสม�คมเลมท 3 ระเบยนสำ�หรบธรกจเลมท 4 ก�รจดทำ�บญชเบองตนเลมท 5 ก�รวเคร�ะหก�รเปลยนแปลงสนทรพย หนสน และสวนของ

เจ�ของ (ทน)เลมท 6 สมดร�ยวนทวไปเลมท 7 บญชแยกประเภทและก�รผ�นบญชเลมท 8 งบทดลองชดก�รเรยนรนเปนหนวยก�รเรยนรท 8 เรอง งบทดลอง มขอบข�ย

เนอห�เกยวกบก�รห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภท และก�รจดทำ�งบทดลอง

หวงเปนอย�งยงว�ชดก�รเรยนรเลมน จะเปนประโยชนตอนกเรยนทกคนทศกษ�ห�คว�มร และฝกปฏบตทกษะดวยตนเอง ส�ม�รถนำ�คว�มรตลอดจนทกษะทไดรบไปใชในชวตประจำ�วน และง�นอ�ชพได

ชนญก�ญจน หอมกลน

สารบญหน�

แนวท�งก�รใชชดก�รเรยนรสำ�หรบครคำ�ชแจงสำ�หรบนกเรยนหนวยก�รเรยนรท 8 งบทดลองแบบทดสอบกอนเรยนเรองท 1 ก�รห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภทแบบฝกปฏบตท 1แบบฝกปฏบตท 2เรองท 2 ก�รจดทำ�งบทดลองแบบฝกปฏบตท 3แบบฝกปฏบตท 4แบบทดสอบหลงเรยนเฉลยแบบทดสอบกอนเรยนเฉลยแบบฝกปฏบตท 1เฉลยแบบฝกปฏบตท 2เฉลยแบบฝกปฏบตท 3เฉลยแบบฝกปฏบตท 4เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนบรรณ�นกรม

123469

101217181921222426272830

แนวทางการใชชดการเรยนรสำาหรบคร

1. ใหนกเรยนศกษ�ขอบข�ยของเนอห� ส�ระสำ�คญและผลก�รเรยนรใหเข�ใจ

2. ใหนกเรยนทำ�แบบทดสอบกอนเรยน3. ใหนกเรยนศกษ�เนอห�โดยละเอยดทละเรอง และทำ�แบบฝกปฏบตดวย

คว�มรอบคอบดวยตนเอง4. ใหนกเรยนทำ�แบบทดสอบหลงเรยน ดวยคว�มรอบคอบและเตมกำ�ลง

คว�มส�ม�รถ5. นกเรยนตองมคว�มซอสตยและรบผดชอบตอตนเองในก�รเรยน โดย

ไมเปดดเฉลยกอน และรจกรกษ�เอกส�รชดก�รเรยนรนใหอยในสภ�พดเหม�ะสมกบก�รใชง�นในครงตอไป

คำาชแจงสำาหรบนกเรยน

1. อ�นคำ�ชแจงจ�กแนวท�งก�รศกษ�ชดก�รเรยนรใหเข�ใจ2. ศกษ�ชดก�รเรยนรนรวมกนกบสม�ชกในกลม และทำ�แบบฝกปฏบต

กจกรรมต�มคำ�แนะนำ�จนจบเนอห�ทกำ�หนดให3. ชดก�รเรยนร ประกอบดวย

1) แนวท�งก�รศกษ�ชดก�รเรยนร2) แบบทดสอบกอนเรยน จำ�นวน 10 ขอ เวล� 10 น�ท เมอทำ�เสรจ

ใหตรวจคำ�ตอบจ�กเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน3) เอกส�รเนอห�เรองท 1 ก�รห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภท

พรอมแบบฝกปฏบต โดยใหนกเรยนเขยนคำ�ตอบลงในสมดง�นของตนเอง และมแนวคำ�ตอบแบบฝกปฏบต

4) เอกส�รเนอห�เรองท 2 ก�รจดทำ�งบทดลอง พรอมแบบฝกปฏบต โดยใหนกเรยนเขยนคำ�ตอบลงในสมดง�นของตนเอง และมแนวคำ�ตอบแบบฝกปฏบต

4. ทำ�แบบทดสอบหลงเรยน จำ�นวน 10 ขอ เวล� 10 น�ท คะแนนเตม 10 คะแนน แลวตรวจคำ�ตอบจ�กเฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เกณฑผ�น 7 ขอจ�ก 10 ขอ

5. ห�กมขอสงสยใด ๆ ใหขอคำ�แนะนำ�จ�กครผสอน6. สงคนชดก�รเรยนรต�มกำ�หนดเวล�และตองเกบรกษ�ใหอยใน

สภ�พด

1

หนวยการเรยนรท 8เรอง งบทดลอง

ขอบขายเนอหาเรองท 1 ก�รห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภทเรองท 2 ก�รจดทำ�งบทดลอง

สาระสำาคญงบทดลอง เปนระเบยนทจดทำ�ขนเพอพสจนคว�มถกตองของก�ร

บนทกบญชทบนทกในสมดขนตนและผ�นร�ยก�รไปยงสมดบญชขนปล�ย งบทดลองจงประกอบไปดวยยอดเงนคงเหลอของบญชทกบญช ทงด�นเดบตและด�นเครดต โดยจำ�นวนเงนรวมของด�นเดบตจะตองเท�กบจำ�นวนเงนรวมด�นเครดต

ผลการเรยนรเมอศกษ�หนวยก�รเรยนรท 8 จบแลว มคว�มรเกยวกบก�รจดทำ�งบ

ทดลอง ส�ม�รถนำ�ไปประยกตใชในชวตประจำ�วนและง�นอ�ชพได

จดประสงคการเรยนร

2

1) อธบ�ยวธก�รห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภททวไปได2) ส�ม�รถห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภททวไปได3) อธบ�ยคว�มหม�ย และบอกประโยชนของงบทดลองได4) อธบ�ยรปแบบของงบทดลองได5) จดทำ�งบทดลองได

แบบทดสอบกอนเรยน

คำาสง จงเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงขอเดยวโดยทำาเครองหมาย X ลงในกระดาษคำาตอบ

1. งบทดลองจดทำ�ขนเมอใด1) วนสนเดอน2) วนเปดบญชใหม3) วนเรมงวดบญชใหม4) เมอตองก�รพสจนคว�มถกตองของหลกบญชค

2. ขอใดถกตองต�มหลกบญช1)ทน เจ�หน มยอดดลเดบต2) เงนสด ทน มยอดดลด�นเดบต3)ถอนใชสวนตว ลกหน มยอดดลเดบต4)วสดสำ�นกง�น ทน มยอดดลด�นเดบต

3. ขอใดเปนประโยชนของงบทดลอง1)ชวยพสจนคว�มถกตองของก�รบนทกบญช2)ชวยในก�รตรวจสอบขอผดพล�ดในก�รบนทกบญช

3

3)ชวยในก�รจดทำ�งบก�รเงน4)ถกทกขอ

4. ก�รทำ�ผลต�งระหว�งเดบตและเครดตในงบทดลองทไมลงตวห�รดวย 9 เพออะไร1) เปนก�รทดสอบว�ลงชอบญชผดหรอไม2) เปนก�รทดสอบว�ลงตวเลขกลบหลกหรอไม3) เปนก�รทดสอบว�ลงบญชกลบข�งกนหรอไม4) ถกทกขอ

5. งบทดลองประกอบดวยบญชกหมวด1)5 หมวด2)4 หมวด3)3 หมวด4)2 หมวด

6. ขอใดกล�วถกตองเกยวกบงบทดลอง ตรงกบขอใด1)งบทแสดงฐ�นะท�งก�รเงน2)งบทแสดงผลก�รดำ�เนนง�น3)งบทแสดงก�รเปลยนแปลงทน4)งบทพสจนคว�มถกตองของก�รบนทกบญช

7. ขอใดมยอดดลด�นเดบต1) ค�จ�ง2)ร�ยได3)ทนเจ�ของกจก�ร4) เงนก-ธน�ค�รพ�ณชย

8. ขอผดพล�ดทปร�กฏใหเหนในงบทดลองไดทนท คอขอใด1)ก�รบนทกผดบญช

4

2)ก�รบนทกร�ยก�รผดหลกบญช3)ผลรวมด�นเดบตและเครดตไมเท�กน4) ลมบนทกบญชด�นเดบตและด�นเครดต

9. ห�กผลรวมในบญชเงนสด ด�นเดบตคอ 100,000 บ�ท ผลรวมด�นเครดตคอ 75,000 บ�ท ยอดคงเหลอจะไปปร�กฏในงบทดลองด�นใดและจำ�นวนเท�ใด1) ด�นเดบต 25,000 บ�ท2) ด�นเดบต 75,000 บ�ท3) ด�นเครดต 25,000 บ�ท4) ด�นเครดต 75,000 บ�ท

10. กรณทยอดเงนด�นหนงลดลงเท�กบยอดเงนทเพมขนอกด�นหนง แสดงว�เกดคว�มผดพล�ดใด1)บนทกบญชคผด2)บนทกบญชกลบข�งกน3)บนทกบญชตวเลขกลบกน4) ลมบนทกบญชด�นใดด�นหนง

เรองท 1 การหายอดคงเหลอในบญชแยกประเภท

การหายอดคงเหลอในบญชแยกประเภทดวยดนสอ ในก�รจดทำ�งบทดลองกอนอนจะตองห�ยอดดล ในบญชแยกประเภท

ต�ง ๆ ของกจก�ร และนำ�ยอดดลของแตละบญชไปแสดงในรปแบบของงบทดลอง ก�รห�ยอดดลนเปนก�รห�ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภทดวยดนสอ โดยก�รเขยนยอดดวยดนสอดำ� เรยกว� Pencil Footing

5

ยอดคงเหลอบญช คอ ผลต�งระหว�งยอดรวมท�งด�นเดบตและยอดรวมด�นเครดต ในบญชแยกประเภทแตละบญชส�ม�รถคำ�นวณห�ไดต�มลำ�ดบ ดงน

1. รวมจำ�นวนเงนด�นเดบตในบญชแยกประเภท แลวเขยนจำ�นวนเงนนนดวยดนสอในชองจำ�นวนเงนเดบตใตจำ�นวนเงนบรรทดสดท�ย โดยเขยนยอดรวมใหชดเสนบนบรรทดตอม�

2. รวมจำ�นวนเงนด�นเครดตในบญชแยกประเภท แลวเขยนจำ�นวนเงนนนดวยดนสอในชองจำ�นวนเงนเครดตใตจำ�นวนเงนบรรทดสดท�ย โดยเขยนยอดรวมใหชดเสนบรรทดตอม�

3. ห�ผลต�งระหว�งยอดรวมจำ�นวนเงนทเดบตและจำ�นวนเงนทเครดต ดงน

3.1 กรณยอดรวมเดบตม�กกว�ยอดรวมเครดต ผลต�งเรยกว� ยอดคงเหลอเดบต หรอ ยอดดลเดบต ใหเขยนตวเลขของผลต�ง“ ”

นไวในชองร�ยก�รทเดบต ใหชดเสนบนบรรทดตอม�3.2 กรณยอดรวมเครดตม�กกว�ยอดรวมเดบต ผลต�งเรยกว�

ยอดคงเหลอเครดต หรอ ยอดดลเครดต ใหเขยนตวเลขของผลต�งนไวใน“ ”ชองร�ยก�รทเครดต ใหชดเสนบนบรรทดตอม�

3.3 กรณยอดรวมเดบตเท�กบยอดรวมเครดต ผลต�งนเรยกว� ไมมยอดคงเหลอ ไมตองนำ�ไปลงงบทดลอง“ ”

3.4 กรณบญชใดบญชหนง มร�ยก�รบนทกเพยงด�นเดยวใหถอยอดรวมนนเปนยอดคงเหลอ

3.5 กรณทบญชใดบญชหนง มร�ยก�รบนทกเพยงร�ยก�รเดยวไมตองรวมดวยดนสอ ใหถอว�ร�ยก�รนนเปนยอดคงเหลอ

น�งสมน� นำ�สนทรพย หนสน ม�ลงทนเปดกจก�ร สมน�ตวเตอร “ ”

ไดบนทกร�ยก�รค� ในสมดร�ยวนทวไปและผ�นร�ยก�รม�ยงบญชแยกประเภทแลวจงห�ยอดดวยดนสอ มยอดคงเหลอดงน

บญชเงนสด เลขท 101

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

14

สมดร�ยวนทวไปร�ยไดค�สอนฯ(100,000

)

ร.ว.1ร

.ว.1

100,0006,00

0(106,000)

--

ม.ค.

235

วสดสำ�นกง�นอปกรณก�รเรยนค�นำ�-ค�ไฟฟ�

ร.ว.1 ร.ว.1ร.ว.1

3,500

1,500

1,000

(6,000)

---

บญชวสดสำ�นกง�น เลขท 104

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

12

สมดร�ยวนทวไปเงนสด

ร.ว.1 ร.ว.1

50,000

3,500

(53,500)

--

6

ตวอยาง

บญชอปกรณก�รเรยน เลขท 105

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

13

สมดร�ยวนทวไปเงนสด

ร.ว.1 ร.ว.1

25,000

1,500

(26,500)

--

บญชเจ�หน-ส�ยฝน เลขท 201

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

1 สมดร�ยวนทวไป

ร.ว.1

15,000

-

บญชทน-สมน�

เลขท 301พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

1 สมดร�ยวนทวไป

ร.ว.1

160,000

-

7

บญชร�ยไดค�สอนพเศษ เลขท 401

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

4 เงนสด ร.ว.1

6,000

-

บญชค�นำ�-ค�ไฟฟ� เลขท 501

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2556

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

5 เงนสด ร.ว.1

1,000

-

แบบฝกปฏบตท 1

1. จงอธบ�ยวธก�รห�ยอดคงเหลอดวยดนสอในสมดบญชแยกประเภท

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

2. จ�กบญชตอไปน ใหบอกว�มยอดดลอยด�นใด ระหว�งด�นเดบต หรอด�นเครดต

ขอท ชอบญช ยอดดลดาน1 เงนสด2 ดอกเบยค�งจ�ย3 ลกหน4 ทน-น�ยทศพร

8

5 อปกรณสำ�นกง�น6 ถอนใชสวนตว7 ร�ยไดค�บรก�ร8 เงนฝ�กธน�ค�ร9 ทดน

10 เงนกธน�ค�ร11 ตวเงนรบ12 ค�เบยประกน13 อ�ค�ร14 เจ�หนก�รค�15 เงนเดอน

แบบฝกปฏบตท 2

คำ�ชแจง ตอไปนเปนกจก�ร ทศพรบรก�ร มยอดสนทรพย และหน“ ”สนคงเหลอขนยกม� รอบระยะเวล�บญชใหม และผ�นร�ยก�รในสมดบญชแยกประเภทดงน ใหนกเรยนทำ�ก�รห�ยอดงเหลอ ดวยดนสอใหถกตอง

บญชเงนสด เลขท 101

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

15

ยอดยกม�ลกหน-ธรวร�

ร.ว.1 ร.ว.1

90,000

20,000

--

ม.ค.

241020

อปกรณฯค�พ�หนะเจ�หน-พรรณ

ร.ว.1ร.ว.

10,000

15,000

5,000

----

9

ถอนใชสวนตว

1ร.ว.1

6,000

บญชลกหน-ธรวร�

เลขท 103พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

13

ยอดยกม�ร�ยไดค�บรก�ร

ร.ว.1 ร.ว.1

10,000

20,000

--

ม.ค.

5 เงนสด ร.ว.1

20,000

-

บญชอปกรณสำ�นกง�น เลขท 107

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

12

ยอดยกม�เงนสด

ร.ว.1ร

.ว.1

25,000

10,000

--

บญชเจ�หน-พรรณ เลขท 201 1

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

10

เงนสด ร.ว.1

5,000

- ม.ค.

1 ยอดยกม� ร.ว.1

10,000

-

บญชทน-ทศพร เลขท 301

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

1 ยอดยกม� ร.ว.1

115,000

-

บญชถอนใชสวนตว เลขท 302

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

20

เงนสด ร.ว.1

6,000

-

บญชร�ยไดค�บรก�ร เลขท 401

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

3 ลกหน-ธรวร�

ร.ว.1

20,000

-

บญชค�พ�หนะ เลขท 501

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

4 เงนสด ร.ว.1

15,000

-

เรองท 2 การจดทำางบทดลอง

ความหมายของงบทดลองงบทดลอง คอ งบทจดทำ�ขนดวยก�รนำ�ยอดดลในบญชแยก

ประเภทต�ง ๆ ไมว�จะอยท�งด�น เดบตหรอเครดตกต�ม นำ�ม�คำ�นวณห�ยอดรวมของทงสองด�น เพอพสจนคว�มถกตองในก�รบนทกบญช ต�มระบบบญชค ณ วนใดวนหนง

ในก�รบนทกบญชโดยใชระบบบญชค เมอร�ยก�รทเกดขนจะตองมก�รบนทกบญชด�นเดบตและด�นเครดตดวยจำ�นวนเงนทเท�กนเสมอในสมดร�ยวนทวไป และผ�นร�ยก�รไปยงในสมดบญชแยกประเภททวไปทงด�นเดบตและด�นเครดตดวยจำ�นวนเงนทเท�กน เมอห�ยอดคงเหลอม�จดทำ�งบทดลอง จะทำ�ใหยอดเงนรวมด�นเดบตและด�นเครดตเท�กนเสมอ

รปแบบของงบทดลองชอกจก�ร …………………………… (1)

งบทดลอง (2) หวงบ

1

วนท เดอน……… ………….. พ.ศ………….(3)ชอบญช เลข

ทบญช

เดบต เครดต

บ�ท สต.

บ�ท สต.

(4) (5) (6) (7)

(8) (9)

สวนประกอบตาง ๆ ของงบทดลองสวนหวของงบทดลอง สวนของรายการในงบทดลอง

(1) ชอกจก�ร(2) คำ�ว� งบทดลอง“ ”(3) วน เดอน ปทจดทำ�งบ

ทดลอง

(4) ชอบญช(5) เลขทบญช(6) จำ�นวนเงนทเดบต(7) จำ�นวนเงนทเครดต(8) ยอดรวมเดบต(9) ยอดรวมเครดต

การนำายอดคงเหลอจากบญชแยกประเภทมาจดทำางบทดลองตามแบบฟอรม

ก�รจดทำ�งบทดลอง จะประกอบไปดวยบญชทง 5 หมวด คอ สนทรพย หนสน สวนของเจ�ของ (ทน) ร�ยได และค�ใชจ�ย ซงในก�รจดทำ�งบทดลองกจก�รอ�จจะจดทำ�ทก ๆ 1 เดอน 3 เดอน 6 เดอน หรอ 1 ป ขนอยกบกจก�รแตละประเภท ดงน

ร�ยก�รใน งบ

1

จ�กตวอย�งก�รห�ยอดคงเหลอดวยดนสอทผ�นม� (หน�ท 7-8) เปนกจก�รของน�งสมน� สมน�ตวเตอร ส�ม�รถจดทำ�“ ”งบทดลองไดดงน

สมน�ตวเตอรงบทดลอง

วนท 31 มน�คม 2557

ชอบญช เลขทบญช

เดบต เครดตบ�ท ส

ต.บ�ท ส

ต.เงนสด 101 100,000 -วสดสำ�นกง�น 104 53,500 -อปกรณสำ�นกง�น 105 26,500 -เจ�หน-ส�ยฝน 201 15,000 -ทน-สมน� 301 160,000 -ร�ยไดค�สอนพเศษ 401 6,000 -ค�นำ�-ค�ไฟฟ� 501 1,000 -

181,000 - 181,000 -

การหาขอผดพลาดทเกดขนในงบทดลอง1. ตรวจสอบก�รบวกเลขของจำ�นวนเงนในชองเดบตและชองเครดต

ใหม1

ตวอยาง

2. ตรวจสอบก�รเกบยอดคงเหลอจ�กบญชแยกประเภทม�ถกตองหรอไม

3. ตรวจสอบก�รห�ยอดเงนคงเหลอในบญชแยกประเภทต�ง ๆ ใหม4. ตรวจสอบก�รบนทกร�ยก�รค�ในสมดร�ยวนทวไปถกตองต�ม

หลกบญชคหรอไม5. ตรวจสอบเอกส�รและตวเลขในก�รนำ�ม�บนทกบญชว�ถกตอง

หรอไม

เทคนคในการตรวจสอบเมองบทดลองไมลงตว1. กรณลงจำ�นวนเงนกลบข�งกน ใหห�ผลต�งของยอดเดบตและ

เครดตในงบทดลองแลวห�ร ดวย 2 แลวนำ�ผลลพธทไดตรวจสอบกบบญชในงบทดลองทมจำ�นวนเงนเท�กบผลลพธนนหรอไม ซงอ�จจะมก�รลงยอดเงนกลบกน เชน ผลต�งเดบต กบเครดต 1,000 บ�ท ห�รดวย 2 จะไดผลลพธเท�กบ 500 บ�ท ใหดว�ลงบญชกลบข�งหรอไม เพร�ะยอดบญชด�นเดบตลงนอยไป 500 บ�ท ยอดบญชด�นเครดตกตองลง ม�กไป 500 บ�ทดวย จงทำ�ใหยอดของงบทดลองต�งกน 1,000 บ�ท

2. กรณลงจำ�นวนเงนโดยลงตวเลขกลบหลกกน เชน จ�ก 594 เปน 495 ใหห�ผลต�งของยอดรวมด�นเดบตและเครดตในงบทดลองแลวห�รดวย 9 ถ�ผลลพธลงตวใหสนนษฐ�นว�อ�จลงตวเลขกลบหลกกนได

ประโยชนของงบทดลอง1. ชวยพสจนคว�มถกตองของก�รบนทกทงด�นเดบตและเครดต ซง

จะตองเท�กนต�มหลกบญชค2. ชวยในก�รตรวจสอบขอผดพล�ดในก�รบนทกบญชไดง�ย3. ชวยในก�รจดทำ�งบก�รเงนของกจก�ร เชน งบกำ�ไรข�ดทนและ

งบดลไดสะดวกและถกตอง

สรป การหายอดคงเหลอในบญชแยกประเภทดวยดนสอ 1. รวมจำ�นวนเงนด�นเดบตในบญชแยกประเภท แลวเขยนจำ�นวน

เงนนนดวยดนสอในชองจำ�นวนเงนเดบตใตจำ�นวนเงนบรรทดสดท�ย 2. รวมจำ�นวนเงนด�นเครดตในบญชแยกประเภท แลวเขยนจำ�นวน

เงนนนดวยดนสอในชองจำ�นวนเงนเครดตใตจำ�นวนเงนบรรทดสดท�ย 3. ห�ผลต�งระหว�งยอดรวมจำ�นวนเงนทเดบตและจำ�นวนเงนท

เครดต ดงน3.1 กรณยอดรวมเดบตม�กกว�ยอดรวมเครดต ผลต�งเรยกว�

ยอดคงเหลอเดบต หรอ ยอดดลเดบต ใหเขยนตวเลขของผลต�ง“ ”นไวในชองร�ยก�รทเดบต

3.2 กรณยอดรวมเครดตม�กกว�ยอดรวมเดบต ผลต�งเรยกว� ยอดคงเหลอเครดต หรอ ยอดดลเครดต ใหเขยนตวเลขของผลต�งนไวใน“ ”

ชองร�ยก�รทเครดต 3.3 กรณยอดรวมเดบตเท�กบยอดรวมเครดต ไมตองนำ�ไปลงงบ

ทดลอง3.4 กรณบญชใดบญชหนง มร�ยก�รบนทกเพยงด�นเดยวใหถอ

ยอดรวมนนเปนยอดคงเหลอ3.5 กรณทบญชใดบญชหนง มร�ยก�รบนทกเพยงร�ยก�รเดยวไม

ตองรวมดวยดนสอ ใหถอว�ร�ยก�รนนเปนยอดคงเหลองบทดลอง คอ งบทจดทำ�ขนดวยก�รนำ�ยอดดลในบญชแยกประเภท

ต�ง ๆ ไมว�จะอยท�งด�น เดบตหรอเครดตกต�ม นำ�ม�คำ�นวณห�ย

1

อดรวมของทงสองด�น เพอพสจนคว�มถกตองในก�รบนทกบญช ต�มระบบบญชค ณ วนใดวนหนง และเมอห�ยอดคงเหลอแลวจงนำ�ม�จดทำ�งบทดลอง จะทำ�ใหยอดเงนรวมด�นเดบตและด�นเครดตเท�กนเสมอ ก�รจดทำ�งบทดลอง จงประกอบไปดวยบญชทง 5 หมวด คอ สนทรพย หนสน สวนของเจ�ของ (ทน) ร�ยได และค�ใชจ�ย โดยมยอดคงเหลอหรอยอดดลดงน

บญชหมวดสนทรพยและหมวดค�ใชจ�ยมยอดคงเหลอด�นเดบต รวมทงบญชถอนใชสวนตว

บญชหมวดหนสน หมวดสวนของเจ�ของ (ทน) และหมวดร�ยได มยอดคงเหลอด�นเครดต ยกเวนบญชถอนใชสวนตว

การหาขอผดพลาดทเกดขนในงบทดลอง ตรวจสอบก�รบวกเลขของจำ�นวนเงนในชองเดบต และเครดต ตรวจสอบก�รเกบยอดคงเหลอ ตรวจสอบก�รห�ยอดเงนคงเหลอ ตรวจสอบก�รบนทกร�ยก�รค� ในสมดร�ยวนทวไป ตรวจสอบเอกส�รและตวเลขในก�รนำ�ม�บนทกบญช

เทคนคในการตรวจสอบเมองบทดลองไมลงตว

1. กรณลงจำ�นวนเงนกลบข�งกน ใหห�ผลต�งของยอดเดบตและเครดตในงบทดลองแลวห�รดวย 2 แลวนำ�ผลลพธทไดตรวจสอบกบบญชในงบทดลองทมจำ�นวนเงนเท�กบผลลพธนน

2. กรณลงจำ�นวนเงนโดยลงตวเลขกลบหลกกน เชน จ�ก 594 เปน 495 ใหห�ผลต�งของยอดรวมด�นเดบตและเครดตในงบทดลองแลวห�รดวย 9 ถ�ผลลพธลงตวใหสนนษฐ�นว�อ�จลงตวเลขกลบหลกกนได

ประโยชนของงบทดลอง ชวยพสจนคว�มถกตองของก�รบนทกทงด�นเดบตและด�นเครดต ซงจะตองเท�กนต�มหลกบญชค ชวยในก�รตรวจสอบขอผดพล�ดในก�รบนทกบญชไดง�ย ชวยในก�รจดทำ�งบก�รเงนของกจก�ร เชน งบกำ�ไรข�ดทนและงบดลไดสะดวกและถกตอง

1

แบบฝกปฏบตท 3

จ�กยอดคงเหลอในบญชแยกประเภทของแบบฝกปฏบตท 2 (หน�ท 10-11) “กจก�รทศพรบรก�ร ใหนกเรยนนำ�ยอดคงเหลอแตละ”บญชม�จดทำ�งบทดลอง ณ วนท 31 มน�คม 2557 ใหถกตอง

1

แบบฝกปฏบตท 4

ตอไปนเปนยอดเงนคงเหลอจ�กงบทดลองของ ร�นภษ�บตก ให“ ”นกเรยนจดทำ�งบทดลอง ของ ร�นภษ�บตก ณ วนท 30 กนย�ยน 2557 ใหถกตอง

เงนสด เลขทบญช

101

จำ�นวนเงน

8,080.-

บ�ท

ลกหน-สมศกด เลขทบญช

103

จำ�นวนเงน

100.- บ�ท

วสดตดเยบ เลขทบญช

104

จำ�นวนเงน

14,000.-

บ�ท

อปกรณตดเยบ เลขทบญช

105

จำ�นวนเงน

800.- บ�ท

1

เครองตกแตง เลขทบญช

106

จำ�นวนเงน

9,500.-

บ�ท

เจ�หน-กรนนทผ�ไทย

เลขทบญช

201

จำ�นวนเงน

6,500.-

บ�ท

ทน-น�ยภษ� เลขทบญช

301

จำ�นวนเงน

22,100.-

บ�ท

ร�ยไดค�จ�งตดเยบ

เลขทบญช

401

จำ�นวนเงน

5,330.-

บ�ท

ค�นำ�ค�ไฟฟ� เลขทบญช

501

จำ�นวนเงน

450.- บ�ท

เงนเดอนช�งตดเสอ

เลขทบญช

502

จำ�นวนเงน

1,000.-

บ�ท

แบบทดสอบหลงเรยน 1

คำาสง จงเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงขอเดยวโดยทำาเครองหมาย X ลงในกระดาษคำาตอบ

1. งบทดลองประกอบดวยบญชกหมวด1)5 หมวด2)4 หมวด3)3 หมวด

2. งบทดลองจดทำ�ขนเมอใด1) วนสนเดอน2) วนเปดบญชใหม3) วนเรมงวดบญชใหม4) เมอตองก�รพสจนคว�มถกตองของหลกบญชค

3. ขอใดถกตองต�มหลกบญช1)ทน เจ�หน มยอดดลเดบต2) เงนสด ทน มยอดดลด�นเดบต3)ถอนใชสวนตว ลกหน มยอดดลเดบต4)วสดสำ�นกง�น ทน มยอดดลด�นเดบต

4. ขอใดเปนประโยชนของงบทดลอง1)ชวยพสจนคว�มถกตองของก�รบนทกบญช2)ชวยในก�รตรวจสอบขอผดพล�ดในก�รบนทกบญช3)ชวยในก�รจดทำ�งบก�รเงน4)ถกทกขอ

5. ขอใดมยอดดลด�นเดบต1) ค�จ�ง2)ร�ยได3)ทนเจ�ของกจก�ร4) เงนก-ธน�ค�รพ�ณชย

6. กรณทยอดเงนด�นหนงลดลงเท�กบยอดเงนทเพมขนอกด�นหนง แสดงว�เกดคว�มผดพล�ดใด1)บนทกบญชคผด2)บนทกบญชกลบข�งกน3)บนทกบญชตวเลขกลบกน4) ลมบนทกบญชด�นใดด�นหนง

7. ขอใดกล�วถกตองเกยวกบงบทดลอง 1)งบทแสดงฐ�นะท�งก�รเงน2)งบทแสดงผลก�รดำ�เนนง�น3)งบทแสดงก�รเปลยนแปลงทน4)งบทพสจนคว�มถกตองของก�รบนทกบญช

8. ก�รทำ�ผลต�งระหว�งเดบตและเครดตในงบทดลองทไมลงตวห�รดวย 9 เพออะไร1) เปนก�รทดสอบว�ลงชอบญชผดหรอไม2) เปนก�รทดสอบว�ลงตวเลขกลบหลกหรอไม3) เปนก�รทดสอบว�ลงบญชกลบข�งกนหรอไม4) ถกทกขอ

9. ขอผดพล�ดทปร�กฏใหเหนในงบทดลองไดทนท คอขอใด1)ก�รบนทกผดบญช2)ก�รบนทกร�ยก�รผดหลกบญช3)ผลรวมด�นเดบตและเครดตไมเท�กน4) ลมบนทกบญชด�นเดบตและด�นเครดต

10. ห�กผลรวมในบญชเงนสด ด�นเดบตคอ 100,000 บ�ท ผลรวมด�นเครดตคอ 75,000 บ�ท ยอดคงเหลอจะปร�กฏในงบทดลองด�นใดและจำ�นวนเท�ใด1) ด�นเดบต 25,000 บ�ท2) ด�นเดบต 75,000 บ�ท3) ด�นเครดต 25,000 บ�ท

1

เฉลยกอนเรยน

ม�ลองดกนซว�ได

4) ด�นเครดต 75,000 บ�ท

ขอ 1

ขอ 2

ขอ 3

ขอ 4

ขอ 5

ขอ 6

ขอ 7

ขอ 8

ขอ 9

ขอ 10

ตอบ 4

ตอบ 3

ตอบ 4

ตอบ 2

ตอบ 1

ตอบ 4

ตอบ 1

ตอบ 3

ตอบ 1

ตอบ 2

2

เฉลยแบบฝกปฏบตท 1

ขอท 1 จงอธบ�ยวธก�รห�ยอดคงเหลอดวยดนสอในสมดบญชแยกประเภท

1) รวมจำ�นวนเงนด�นเดบตในบญชแยกประเภท แลวเขยน จำ�นวนเงนนนดวยดนสอ

ในชองจำ�นวนเงนเดบต ใตจำ�นวนเงนบรรทดสดท�ย2) รวมจำ�นวนเงนด�นเครดตในบญชแยกประเภท แลวเขยน

จำ�นวนเงนนนดวยดนสอในชองจำ�นวนเงนเครดต ใตจำ�นวนเงนบรรทดสดท�ย

3) ห�ผลต�งระหว�งยอดรวมจำ�นวนเงนทเดบตและจำ�นวน เงนทเครดต ดงน

3.1 กรณยอดรวมเดบตม�กกว�ยอดรวมเครดต ผลต�ง เรยกว� ยอดคงเหลอเดบต หรอ “ ”เขยนตวเลขของผลต�งนไวในชองร�ยก�รทเดบต

3.2 กรณยอดรวมเครดตม�กกว�ยอดรวมเดบต ผลต�ง เรยกว� ยอดคงเหลอเครดต “ ”เขยนตวเลขของผลต�งนไวในชองร�ยก�รทเครดต

3.3 กรณยอดรวมเดบตเท�กบยอดรวมเครดต ไมตองนำ�ไป ลงงบทดลอง

3.4 กรณบญช มร�ยก�รบนทกเพยงด�นเดยวใหถอยอดรวม นนเปนยอดคงเหลอ

3.5 กรณทบญช มร�ยก�รบนทกเพยงร�ยก�รเดยวไมตอง รวมดวยดนสอ ใหถอว�

ร�ยก�รนนเปนยอดคงเหลอ

2

ขอท 2 จ�กบญชตอไปน ใหบอกว�มยอดดลอยด�นใด ระหว�งด�นเดบต หรอด�นเครดต

ขอ ชอบญช ยอดดลดาน1 เงนสด เดบต2 ดอกเบยค�งจ�ย เครดต3 ลกหน เดบต4 ทน-น�ยทศพร เครดต5 อปกรณสำ�นกง�น เดบต6 ถอนใชสวนตว เดบต7 ร�ยไดค�บรก�ร เครดต8 เงนฝ�กธน�ค�ร เดบต9 ทดน เดบต

10 เงนกธน�ค�ร เครดต11 ตวเงนรบ เดบต12 ค�เบยประกน เดบต

2

13 อ�ค�ร เดบต14 เจ�หนก�รค� เครดต15 เงนเดอน เดบต

เฉลยแบบฝกปฏบตท 2

บญชเงนสด เลขท 101

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

15

ยอดยกม�ลกหน-ธรวร�(74,000)

ร.ว.1 ร.ว.1

90,000

20,000

(110,000)

--

ม.ค.

241020

อปกรณฯค�พ�หนะเจ�หน-พรรณถอนใชสวนตว

ร.ว.1ร.ว.1ร.ว.1

10,000

15,000

5,000

6,000

(36,000)

----

2

บญชลกหน-ธรวร� เลขท 103

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

13

ยอดยกม�ร�ยไดค�บรก�ร(10,000)

ร.ว.1 ร.ว.1

10,000

20,000

(30,000)

--

ม.ค.

5 เงนสด ร.ว.1

20,000

-

บญชอปกรณสำ�นกง�น เลขท 107

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

12

ยอดยกม�เงนสด

ร.ว.1ร

.ว.1

25,000

10,000

(35,000)

--

บญชเจ�หน-พรรณ เลขท 201

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอ วน บ�ท ส เดอ วน บ�ท ส

2

น ท ต น ท ต

ม.ค.

10

เงนสด ร.ว.1

5,000

- ม.ค.

1 ยอดยกม�(5,000)

ร.ว.1

10,000

-

บญชทน-ทศพร เลขท 301

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

1 ยอดยกม� ร.ว.1

115,000

-

บญชถอนใชสวนตว เลขท 302

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

20

เงนสด ร.ว.1

6,000

-

บญชร�ยไดค�บรก�ร เลขท 401

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

3 ลกหน-ธรวร�

ร.ว.1

20,000

-

บญชค�พ�หนะ เลขท 501

พ.ศ. 2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เดบต พ.ศ.2557

ร�ยก�ร หน�บญช

เครดต

เดอน

วนท

บ�ท สต

เดอน

วนท

บ�ท สต

ม.ค.

4 เงนสด ร.ว.1

15,000

-

เฉลยแบบฝกปฏบตท 3

ทศพรบรก�รงบทดลอง

วนท 31 มน�คม 2557

ชอบญช เลขทบญช

เดบต เครดตบ�ท ส

ต.บ�ท ส

ต.เงนสด 101 74,000 -ลกหน-ธรวร� 103 10,000 -อปกรณสำ�นกง�น 107 35,000 -เจ�หน-พรรณ 201 5,000 -ทน-ทศพร 301 115,000 -ถอนใชสวนตว 302 6,000 -ร�ยไดค�บรก�ร 401 20,000 -ค�พ�หนะ 501 15,000 -

140,000 - 140,000 -

2

เฉลยแบบฝกปฏบตท 4

ภษ�บรก�รงบทดลอง

วนท 30 กนย�ยน 2557

ชอบญช เลขทบญช

เดบต เครดตบ�ท ส

ต.บ�ท ส

ต.เงนสด 101 8,080 -ลกหน-สมศกด 103 100 -อปกรณตดเยบ 105 14,000วสดตดเยบ 104 800 -เครองตกแตง 106 9,500 -เจ�หน-กรนนทผ�ไทย 201 6,500 -ทน-น�ยภษ� 301 22,100 -ร�ยไดค�จ�งตดเยบ 401 5,330 -ค�นำ�ค�ไฟฟ� 501 450 -

2

เงนเดอนช�งตดเสอ 502 1,000 -33,930 - 33,930 -

ขอ 1

ขอ 2

ขอ 3

ขอ 4

ขอ 5

ขอ 6

ขอ 7

ขอ 8

ขอ 9

ขอ 10

ตอบ 1 1

ตอบ 4

ตอบ 3

ตอบ 4

ตอบ 1

ตอบ 2

ตอบ 4

ตอบ 2

ตอบ 3

ตอบ 1

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เย ! ไดคะแนนเพม

2

ถาเปรยบเทยบกบบนได 4 ขน สความสำาเรจดานลางน

ตอนนนกเรยนเดนทางมาถง…..ขนทเทาไรแลวเอย ?

2

บรรณ�นกรม

นนท ศรสวรรณ. (2549). บญชเบองตน 1. กรงเทพมห�นคร: สำ�นกพมพวงอกษร.เบญจม�ศ อภสทธภญโญ. (2550). บญชอยางงาย. นครร�ชสม� : ไอเดย ซอฟแวรเทคโนโลย.ปยะลกษณ พงศตวฒน�กล. (2547). บญชเบองตน 1. กรงเทพมห�นคร : ศนยรวมหนงสอกรงเทพฯ.

มนสชย กรตผจญ และคณะ. (2554). การบญชเบองตน 1. กรงเทพมห�นคร : สำ�นกพมพเอมพนธ

จำ�กด.วรรณ� วงศววฒน.(2549). บญชเบองตน 1 (ฉบบปรบปรง).

กรงเทพมห�นคร : สำ�นกพมพเอมพนธ จำ�กด.

วฒน� ศวเกอ และคณะ. (2551). การบญชขนตน. พมพครงท 5. กรงเทพมห�นคร : โรงพมพ

จฬ�ลงกรณมห�วทย�ลย.

2

บนได 4 ขนสความสำาเรจ.(2556). คนเมอ มกร�คม 20, 2556, จ�ก http://www.mana.cb.ac.th/?p=494.

3