KORELACIJARADIJACIONIHPARAMETARAIKOLIČINEPADAVINAPRILIKOMMONITORINGARADIOAKTIVNOSTI

UOKOLININUKLEARNIHOBJEKATA

VesnaRadumilo,vesna.radumilo@nuklearniobjekti.rsIvanKneževićDraganaŽarkovićDaliborArbutina

XXIXSimpozijum,Srebrnojezero27-29IX2017

Sadržajo Uvodo Prirodniradioaktivniizvorio Uticajambijentalnihuslovanaradijacioneparametreo Merenjanalokacijio Tehničkekarakteristikemernihuređajao Rezultatiidiskusijao Kvantitativnazavisnostkoličinepadavinaivrednosti

ambijentalnogekvivalentadozeo ZavisnostnaosnovuPearsonovogkoeficijenta

Uvod

Monitoringradioaktivnosti uživotnoj sredini

• Ispitivanjenivoaradioaktivnekontaminacijevazduha• Ispitivanjenivoaspoljašnjegzračenja• Relevantnameteorološkamerenja• Modelovanjedisperzije

Kontinualnomerenjejačineambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu

• Kontrolaispunjenjauslovasigurnostiradanuklearnihobjekata

• Eventualnarananajavaodstupanjaodredovnogrežima

q 85,5%prosečnedozezračenjausledprirodneradioaktivnostiq Širenjegasovaugraničnomslojuatmosfereturbulentnomdifuzijomq Uklanjanjeprirodnihradioaktivnihgasovaizatmosferesuvomimokromdepozicijom(spiranje)q Tokomkišnogperiodadolazidospiranja radioaktivnihelemenataiz

atmosfereipovećanjaambijentalnogradijacionognivoa

Prirodniradioaktivniizvori

Jačinaambijentalnogekvivalentadozegamazračenja

Meteorološkiuslovi

Radioaktivnisadržajlokalnihstenaitla

Geografskalokacija

Uticajambijentalnihuslovanaradijacioneparametre

geografskaširina,dužinai

nadmorskavisinaPadavine,

pritisak,pravaci

brzinavetra,temperatura,relativnavlaga

qZavisnostjačineambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauatmosferiodkoličinepadavinaqMeteorološkamerenja-nalokacijimeteorološkogstubana114mnadmorskevisineqTravnatapodloga,bezzaklonaqAnaliziranjeuticajvećekoličinepadavinanajačinudozegamazračenjatokom2015.godine

Merenjanalokaciji

Tehničkekarakteristikemernihuređaja

q Multifunkcionalnigamamonitor(MFM202i203)sadvaenergetskikompenzovanaGajgerMilerova(GM)brojačarazličiteosetljivosti(1,3miznadtla),saopsegomdozauµSv

q KišomerAMS,rezolucije0.2mm

q SoftwerAMSzaobradupodataka

Zavisnost vrednostiambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv]ikoličinepadavina[l/m²],zamesecseptembar2015.godine

Rezultati i diskusija

Zavisnost vrednostiambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv]ikoličinepadavina[l/m²],zamesecoktobar2015.godine

Rezultati i diskusija

Zavisnostvrednostiambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv]ikoličinepadavina[l/m²],zamesecnovembar2015.godine.

Rezultatiidiskusija

Rezultatiidiskusija

Korelacijapolučasovnepromenevrednostijačineambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv/h]ipolučasovnekoličinepadavina[l/m²],

za10.septembar2015.

Korelacijapolučasovnepromenevrednostijačineambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv/h]ipolučasovnekoličinepadavina[l/m²],

za11.i12.oktobar2015.

Rezultatiidiskusija

Rezultatiidiskusija

Korelacijapolučasovnepromenevrednostijačineambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv/h]ipolučasovnekoličinepadavina[l/m²],

za25.i26.novembar2015•

Rezultatiidiskusija

Korelacijapolučasovnepromenevrednostijačineambijentalnogekvivalentadozegamazračenjauvazduhu[µSv/h]ipolučasovnekoličinepadavina[l/m²],

za27.i28.novembar2015.

Kvantitativnazavisnostkoličinepadavinaivrednostiambijentalnogekvivalentadoze

q Jesen2015.godineq Mernomesto

„meteorološkistub“

ZavisnostnaosnovuPearsonovogkoeficijenta

q Međusobnazavisnostambijentalnogekvivalentadozegamazračenja[µSv]ikoličinepadavina[l/m²]

q Jesen2015.godineq Pearsonovkoeficijent

0,63q Jakakorelacija

Zaključak

q Jasno postojanje korelacije između povišenih vrednosti ambijentalnog ekvivalentadoze gama zračenja [µSv], odnosno promene jačine ambijentalnog ekvivalentadoze gama zračenja u vazduhu [µSv/h] , i količine padavina [l/m²]

q Sa stanovišta radijacione sigurnosti i zaštite od zračenja, bitna je procena uticajasvih faktora koji mogu dovesti do povećanja vrednosti radijacionih parametara

q Sve povišene vrednosti, odnosno varijacije jačine doze se kreću do dvostrukevrednosti prirodnog fona, što je posledica uticaja intenzivne kiše, a neeventualnog akcidentalnog ispustanja radioaktivnih efluenata usled radanuklearnih objekata

q Dodatni alat za analizu izmerenih vrednosti ispitivanih parametara

Reference[1] Zakon o zaštiti od jonizujućih zračenja i o nuklearnoj sigurnosti, Sl.gl. RS36/09 i 93/12.[2] Pravilnik o monitoringu radioaktivnosti, Sl.gl. RS 97/11.[3] Guide to Meteorological Instruments and Methods of Observation, WorldMeteorological Organization, WMO-No.8, 2008.[4] Uputstvo za osmatranja i merenja na glavnim meterološkim stanicama,Savezni hidrometeorološki Zavod, Beograd, 1974.[5] E.Simion, I.Mihalcea, F.Simion, C.Pacuraru, Evaluation Model ofAtmospheric Natural Radioactivity Considering Meteorological Variables,Revista de Chimie No. 12, Bucharest, 2012.

HVALANAPAŽNJI!

Pearsonov koeficijent korelacije

InterpretacijaopsegavrednostiPearsonovogkoeficijentakorelacijeinaosnovutogastepena

korelacije

OpsegvrednostiPearsonovogkoeficijentakorelacije

Od-0,09do0,09 Od-0,3do-0,1iod0,1do0,3

Od-0,5do-0,3iod0,3do0,5

Od-1do-0,5iod0,5do1

Kvalitativanopisstepenakorelacije

Nekorelisan Niskakorelacija Srednjakorelacija

Jakakorelacija

MFM202, 203iGajgerMilerovibrojači

• EnergetskikompenzovaniGMbrojačipokrivajuopsegjačinadozaodprirodnogfonadoakcidentalnihnivoa,od50nSv/hdo1Sv/h

• Linearnienergetskiodzivuopseguenergijagamazračenjaod60keVdo1.3MeVunutar±20%

• OpsegdozanamonitorimauređajajedatuµSvilimitiranjena5cifaraijednomcifromdekadnogeksponenta