Korniza Afatmesme e Shpenzimeve

2018-2020

Prill 2017

Republika e Kosovës

Republika Kosova- Republic of Kosovo

Qeveria- Vlada- Govenrment

Ministria e Financave

Ministarstvo za Finansije

Ministry of Finance

1

Lista e shkurtesave

AKP

ASK

ATK

BAKD

BB

BERZH

BP

BPV

BQK

BRE

DPEP

EU

EULEX

FAK

FIFA

FMN

FSK

IÇK

IFN

IHD

IPA

IT

IJPSHESH

KASH

KEK

KfW

KTD

LFPL

LMFPP

MASHT

MF

MPMS

MSA

NVM

OKB

RTK

SHBA

TVSH

USAID

WEO

Agjencia Kosovare e Privatizimit

Agjencia e Statistikave të Kosovës

Administrata Tatimore e Kosovës

Bruto të Ardhurat Kombëtare të Disponueshme

Banka Botërore

Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim

Bilanci i pagesave

Bruto Produkti Vendor

Banka Qendrore e Kosovës

Burimet e Ripërtëritshme të Energjisë

Departamenti i Politikave Ekonomike dhe Publike

Unioni Evropian

Misioni i Unionit Evropian për Sundimin e Ligjit

Forcat e Armatosura të Kosovës

Federata Ndërkombëtare e Asociacionit të Futbollit

Fondi Monetar Ndërkombëtar

Forca e Sigurisë së Kosovës

Indeksi i Çmimeve të Konsumit

Institucionet Financiare Ndërkombëtare

Investimet e Huaja Direkte

Koordinimi i Programit të Asistencës

Teknologjia Informative

Institucionet Jo Perfituese ne Sherbim te Ekon. Shtepiake

Korniza Afatmesme e Shpenzimeve

Korporata Energjetike e Kosovës

Kreditanstalt für Wiederaufbau

Korporatat Tjera Depozituese

Ligji i Financave të Pushtetit Lokal

Ligji i Menaxhimit të Financave Publike dhe Përgjegjësive

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Ministria e Financave

Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale

Marrëveshja për Stabilizim Asociim

Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme

Organizata e Kombeve të Bashkuara

Radio Televizioni i Kosovës

Shtetet e Bashkuara të Amerikës

Tatimi mbi Vlerën e Shtuar

United States Agency for International Development

World Economic Outlook

2

Përmbajtja

Hyrje ............................................................................................................................................ 4

PJESA E PARË .......................................................................................................................... 5

1. DEKLARATA E PRIORITETEVE AFATMESME 2018-2020 ...................................................... 5

1.1 Korniza e përgjithshme fiskale për prioritizim ................................................................. 6

1.2 Parimet themelore ................................................................................................................ 7

1.3. Fushat prioritare ................................................................................................................. 8

1.3.1 Arsimi dhe punësimi .......................................................................................................... 8

1.3.2 Qeverisja e mirë dhe sundimit i ligjit ............................................................................. 10

1.3.3 Industritë konkurruese .................................................................................................... 12

1.3.4 Infrastruktura .................................................................................................................. 13

1.3.5 Integrimi Evropian, politika e jashtme dhe cështjet e sigurisë .................................... 15

PJESA E DYTË ........................................................................................................................ 18

2. KORNIZA MAKROFISKALE ...................................................................................... 18

2.1 Ambienti i Jashtëm Ekonomik ....................................................................................... 18

2.2 Zhvillimet e Fundit Ekonomike në Kosovë ................................................................... 20

2.3 Perspektiva Afatmesme Makroekonomike.................................................................... 22

2.4 Korniza Fiskale ................................................................................................................ 26

2.4.1 Të Hyrat dhe Shpenzimet e Qeverisë ............................................................................. 27

2.4.1.1 Parashikimi i të hyrave buxhetore për periudhën 2018-2020 .............................. 27

2.4.1.2 Parashikimi i shpenzimeve buxhetore për periudhën 2018-2020 ........................ 30

2.4.1.3 Deficiti buxhetor dhe rregulla fiskale ..................................................................... 32

2.5 Potencialet zhvillimore dhe rreziqet fiskale për periudhën 2018-2020 ....................... 35

2.5.1 Potencialet zhvillimore .................................................................................................... 35

2.5.2 Rreziqet fiskale ................................................................................................................. 36

2.5.2.1 Rreziqet fiskale jashtë-buxhetore ............................................................................ 37

Shtojcë 1. Kornizes Makrofiskale 2018-2020 ......................................................................... 38

PJESA E TRETË ...................................................................................................................... 41

3 KORNIZA E SHPENZIMEVE SEKTORIALE 2018-2020 – QEVERIA QENDORE ... 41

3.1 SEKTORI I QEVERISJES SË PËRGJITHSHME ...................................................... 42

3.2 SEKTORI PËR BASHKËPUNIM NDËRKOMBËTAR ............................................. 44

3.3. SEKTORI I FINANCAVE PUBLIKE ........................................................................... 45

3.4 SEKTORI I MBROJTJES DHE SIGURISË PUBLIKE ............................................. 47

3.5 SEKTORI I DREJTËSISË ............................................................................................. 50

3

3.6 SEKTORI I INFRASTRUKTURËS DHE KONKURRUESHMËRISË .................... 51

3.7 SEKTORI I BUJQËSISË ................................................................................................ 53

3.8 SEKTORI I MJEDISIT .................................................................................................. 56

3.9 SEKTORI I KULTURËS ................................................................................................ 57

3.10 SEKTORI I ARSIMIT .................................................................................................... 59

3.11 SEKTORI I SHËNDETËSISË ....................................................................................... 60

3.12 SEKTORI PËR ÇËSHTJE SOCIALE .......................................................................... 62

PJESA E KATËRT .................................................................................................................. 65

4 Niveli Komunal ....................................................................................................................... 65

4.1 Hyrje.................................................................................................................................. 65

4.2 Burimet e Financimit Komunal për vitin 2018-2020 .................................................... 65

4.2.1 Granti i Përgjithshëm për vitin 2018 dhe parashikimet për 2019-2020 ........................ 65

4.2.2 Granti specifik për Arsim parauniversitar për vitin 2018-2020 ............................ 69

4.2.3 Granti specifik për shëndetësi primare për vitin 2018-2020 .................................. 72

4.3 Financimi për Shëndetësinë sekondare për vitin 2018 ............................................... 74

4.4 Financimi për Shërbimet rezidenciale për vitin 2018 ................................................. 74

4.5 Projeksionet e të Hyrave Vetanake Komunale për vitin 2018 dhe parashikimet

2019-2020 ................................................................................................................................... 75

4.6 Huamarrja ...................................................................................................................... 77

4.7 Financimi për Qendrën Historike të Prizrenit, Qendrën Kulturore të fshatit Zym

dhe Këshillin e Hoçës së Madhe për vitin 2018 ...................................................................... 78

4.8 Përmbledhje e financimit komunal për vitin 2018-2020............................................. 78

4.9 Struktura e shpenzimeve sipas kategorive ekonomike për komuna 2018-2020 ......... 81

4

Hyrje

Korniza Afatmesme e Shpenzimeve 2018-2020 (KASH 2018-2020) paraqet dokumentin kryesor mbi

bazën e të cilit do të hartohet Buxheti Vjetor për 2018. Qëllimi kryesor i KASH-it është që të ofrojë

një analizë të bazuar të mjedisit makroekonomik në vend, për të vendosur kështu bazën për

planifikimet buxhetore për vitet që vijnë në përputhje me prioritetet strategjike të Qeverisë.

Duke marr parasysh strukturën aktuale ekonomike të Kosovës dhe pengesat e shumta në rritje

ekonomike, është e nevojshme ndërmarrja e reformave ekonomike për të liruar dhe fuqizuar

potencialin ekonomik të vendit. Prioritetet e reformave ekonomike për periudhën afatmesme burojne

nga Strategjia Kombetare per Zhvillim dhe Programi për Reforma në Ekonomi 2017-2019, i cili rrjedh

nga procesi i dialogut për qeverisje ekonomike ndërmjet Kosovës dhe BE-së.

Qeveria vazhdon të ketë si objektiv kryesor forcimin e mëtutjeshëm të pozitës së saj fiskale dhe

menaxhimit të përgjegjshëm të financave publike. Në këtë kontekst, planifikimi dhe ekzekutimi i

buxhetit do të bëhet në linjë me rregullën fiskale të vendit që kufizon deficitin buxhetor në 2% të

BPV. Duke pasur parasysh se ky rregull paraqet një kufizim kur konsiderojmë nevojat e Kosovës për

projekte të mëdha zhvillimore, implementimi i ‘Klauzolës për Investime’ i mundëson Qeverisë të

financojë projekte kapitale me interes të gjerë publik, mbi deficitin prej 2% të BPV, me kusht që këto

projekte financohen nga Institucionet Financiare Ndërkombëtare dhe Agjencitë Zhvillimore.

KASH 2018-2020 përmbledh këto prioritete kyçe të qeverisë në Deklaratën e Prioriteteve Afatmesme

dhe pastaj në kapitujt përkatës, që mbulojnë të gjithë sektorët buxhetor, që përshkruan qasjen se si do

të sigurohen fondet për zbatimin e tyre nga buxheti i Kosovës dhe asistenca financiare ose huat nga

partnerët zhvillimor.

KASH 2018-2020 është e strukturuar në katër pjesë kryesore. Pjesa e parë përmban “Deklaratën

Afatmesme të Prioriteteve, e cila ofron një përmbledhje të gjerë të prioriteteve të Qeverisë në

përputhje me Programin Qeverisës, Strategjinë Kombëtare pë Zhvillim dhe Programin e Reformave

në Ekonomi. Në pjesën e dytë jepen Projeksionet makro-fiskale bazuar në parametrat e përgjithshëm

të zhvillimit ekonomik. Në pjesën e tretë dhe të katërt janë paraqitur parashikimet fiskale të cilat

përcaktojnë kufijtë e përgjithshëm të shpenzimeve mbi bazën e të cilave përgatitet më vonë Buxheti

Qendror dhe ai Komunal.

5

PJESA E PARË

1. DEKLARATA E PRIORITETEVE AFATMESME 2018-2020

Objekativat kryesore të Programit të Qeverisë të miratuar në janar 2015, janë ndërtimi i një qeverisjeje

efektive, kompetente dhe të përgjegjshme drejt një rritje ekonomike të qëndrueshme dhe

gjithëpërfshirëse dhe mirëqenie më të fuqishme sociale. Në mënyrë që orientimi i zhvillimit ekonomik

të bazohet në prioritete specifike Qeveria e Kosovës në janar 2016 ka miratuar Strategjinë Kombëtare

për Zhvillim 2016-2021 (SKZH). SKZH përcakton 34 masa të ndara në katër shtylla të cilat përbëjnë

prioritetet më të larta zhvillimore të vendit.

Ekonomia konkurruese është shtyllë kryesore e çfarëdo zhvillimi dhe krijimit të vendeve të punës.

Duke marr parasysh strukturën aktuale ekonomike të Kosovës dhe pengesat e shumta në rritje

ekonomike, është e nevojshme ndërmarrja e reformave ekonomike për të liruar dhe fuqizuar

potencialin ekonomik të vendit. Prioritetet e reformave ekonomik për periudhën afatmesme janë

paraqitur po ashtu në Programin për Reforma në Ekonomi 2017-2019, i cili rrjedh nga procesi i

dialogut për qeverisje ekonomike ndërmjet Kosovës dhe BE-së. Përzgjedhja e 20 masave prioritare të

reformës kryesisht është bazuar në SKZH, por ato gjithashtu reflektojnë rekomandimet e dialogut për

politika ekonomike ndërmjet Kosovës dhe BE-së.

Asociimi i Kosovës me Bashkimin Evropian nuk është i rëndësishëm vetëm për zhvillim ekonomik,

por gjithashtu për përmirësimin e qeverisjes dhe institucioneve të vendit, si dhe njohjen

ndërkombëtare dhe sigurisë së vendit. Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) ndërmjet

Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian (BE), është kornizë kontraktuale e detyrueshme e

procesit të aderimit të Kosovës në BE. Në këtë drejtim, Programi Kombëtar për Zbatimin e

Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit vendos kornizën planifikuese afatmesme për përmbushjen e

detyrimeve të MSA-së. Për më tepër, Kosova përmes Dialogut të Nivelit të Lartë Kosovë –BE për

Prioritetet Kyçe, ka miratuar Agjendën për Reforma Evropiane, qëllimi i së cilës është që të fokusojë

vazhdimisht zbatimin e MSA-së në fusha prioritare. Zbatimi i agjendës Evropiane nuk do të

mbështesë vetëm përafrimin e Kosovës në BE, por gjithashtu arritjen e objektivave kryesore

kombëtare për zhvillim dhe përmirësim të konkurrueshmërisë ekonomike.

Korniza Afatmesme e Shpenzimeve 2018-2020, përmbledh këto prioritete kyçe të qeverisë në

Deklaratën e Prioriteteve Afatmesme dhe pastaj në kapitujt përkatës, që mbulojnë të gjithë sektorët

buxhetor, që përshkruan qasjen se si do të sigurohen fondet për zbatimin e tyre nga buxheti i Kosovës

dhe asistenca financiare ose huat nga partnerët zhvillimor.

Dy kapitujt e parë të Deklaratës për Prioritetet Afatmesme paraqesin kornizën e përgjithshme fiskale

për tri vitet e ardhshme dhe parimet themelore mbi të cilat bazohet. Kapitulli i tretë paraqet një

përmbledhje të prioriteteve të Qeverisë, bazuar në SKZH dhe ndjek strukturën e saj prej katër

shtyllave. Ndërlidhjet ndërmjet SKZH-së dhe dokumenteve tjera kryesore strategjike (PRE, ARE, dhe

PKZMSA) janë theksuar për secilën shtyllë. Katër shtyllat e SKZH-së janë të plotësuara me një

6

shtyllë të pestë prioritare që fokusohet në bashkëpunimin ndërkombëtar, procesin e integrimit

Evropian dhe sigurinë nacionale.

Prioritetet kryesore do të udhëzojnë të gjitha organizatat buxhetore në përgatitjen e propozimeve të

tyre buxhetore për vitin 2018. Sipas këtyre prioriteteve, organizatat buxhetore mund të përfshijnë

propozime për finalizimin ose racionalizimin e programeve ekzistuese në mënyrë që të mundësohen

fondet për programe me prioritet të lartë, duke përfshirë propozimet për politika të reja. Në raste të

veçanta, propozimet mund të përfshijnë kërkesa për financim shtesë nëse kërkesa të tilla demonstrojnë

ndikim të lartë në arritjen potenciale të objektivave dhe prioriteteve të Qeverisë.

1.1 Korniza e përgjithshme fiskale për prioritizim

Programi i Qeverisë 2015-2018, Strategjia Kombëtare për Zhvillim 2016-2021 dhe Programi për

Reforma në Ekonomi 2017, si dhe Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit ndërmjet Kosovës dhe BE-së

janë dokumentet kryesore që përcaktojnë orientimin dhe zhvillimin e politikave qeveritare dhe që

sigurojnë bazën për përcaktimin e prioriteteve të politikave në Kornizën Afatmesme të Shpenzimeve

2018-2020.

Qeveria vazhdon të ketë si objektiv kryesor të strategjisë fiskale forcimin e mëtutjeshëm të pozitës së

saj fiskale dhe menaxhimit të përgjegjshëm të financave publike. Në këtë kontekst, planifikimi dhe

ekzekutimi i buxhetit do të bëhet në linjë me rregullën fiskale të vendit që kufizon deficitin buxhetor

në 2% të BPV. Meqenëse hapësira fiskale ekzistuese është e kufizuar, Qeveria synon që objektivat e

saj të përcaktuara në dokumentet strategjike t’i arrijë përmes ri-alokimeve brenda shpenzimeve

ekzistuese të përcaktuara me kornizë fiskale.

Megjithatë, pjesë e këtij dokumenti do të jetë edhe implementimi i klauzolës për investime, që i

mundëson Qeverisë të financoj projekte kapitale me interes të gjerë publik, mbi deficitin prej 2% të

BPV, me kusht që këto projekte financohen nga Institucionet Financiare Ndërkombëtare dhe

Agjencitë Zhvillimore. Qeveria ka miratuar një listë të projekteve specifike për t’u financuar përmes

kësaj klauzole, dhe një pjesë e këtyre projekteve do të zbatohen gjatë tri viteve të ardhshme që mbulon

ky dokument. Lista ne fjale azhurnohet ne vazhdimësi, me miratimin e Qeverisë. Është e rëndësishme

qe financimi i këtyre projekteve do të bëhet në linjë me qëndrueshmërinë afatgjate të borxhit publik

dhe financave publike.

Objektivat kryesore të strategjisë fiskale për periudhën 2018-2020 vazhdojnë të jenë:

Forcimi i financave publike – respektimi i rregullës fiskale e cila kufizon deficitin e

përgjithshëm në 2% të BPV duke ndërmarre masa për përmirësimin e strukturës së

shpenzimeve buxhetore përmes reduktimit të shpenzimeve rrjedhëse jo-produktive dhe

krijimin e hapësirës për projekte zhvillimore.

Qeveria është e përkushtuar të përcjellë një politikë të matur të punësimit dhe pagave,

politikë kjo të cilën synon ta rregullojë përmes vendosjes së një kornize ligjore (siç është Ligji

për Paga). Në këtë kontekst Qeveria është e përkushtuar të kufizojë punësimin në atë shkallë

që është e nevojshme për ofrimin e të mirave dhe shërbimeve publike në mënyrë efikase dhe

efektive. Për më shumë, Qeveria ka prezantuar edhe një mekanizëm të bazuar në rregulla ku

specifikohet se rritja e faturës së pagave të sektorit publik lidhet me rritjen e BPV nominale që

ka për qëllim ndërlidhjen më të mirë të rritjes së pagave të sektorit publik me produktivitetin.

7

Qeveria është gjithashtu e përkushtuar të zbatojë një politikë të qartë të mbrojtjes sociale në

mënyre që përmes saj jo vetëm të përkrahen shtresat më të ndjeshme të popullsisë, por edhe të

inkurajohet punësimi, të sigurohet qëndrueshmëri fiskale dhe të mundësohet administrim i

shpejtë dhe efikas i këtyre shpenzimeve. Kështu, Qeveria synon që të ruajë bazën e nxitësve të

domosdoshëm për rritje të qëndrueshme ekonomike dhe punësim.

Qeveria e Kosovës është po ashtu e përkushtuar që të përmbushë obligimet dhe planet

zhvillimore të organizatave buxhetore, me theks në masat që lidhen drejtpërdrejtë me

zhvillimin ekonomik të vendit. Duke marrë parasysh vështirësitë ekzistuese të larta strukturore

me të cilat përballet ekonomia, qeveria ka ndryshuar Ligjin për Menaxhimin e Financave

Publike dhe Përgjegjësitë (LMFPP) për të miratuar klauzolën e investimeve e cila lejon

shpenzimet shtesë (mbi deficitin prej 2% të përcaktuar me ligj) për projektet infrastrukturore

me ndikim në zhvillim ekonomik, me kusht që ato të financohen nga institucione financiare

ndërkombëtare. Në këtë linjë, qeveria është e angazhuar të zbatojë programin e reformave

strukturore të përcaktuara në dokumentet e saj strategjike.

Këto elemente trajtojnë të gjitha organizatat buxhetore në mënyrë të barabartë, prandaj është i

domosdoshëm avancimi i bashkëpunimit në nivel te Qeverisë në mënyre që të mund të përcillet

agjenda e zhvillimit ekonomik të vendit duke ruajtur stabilitetin makro-fiskal.

Në rastin e sektorëve të mjedisit, transportit dhe energjisë, vëmendje e veçantë duhet t'i kushtohet

kërkesave për bashkë-financim për projektet prioritare në kuadër të Listës së Projekteve Prioritare. Në

mënyrë të ngjashme, organizatat buxhetore që i takojnë sektorëve të mjedisit, transportit dhe energjisë

duhet të kujdesen që bashkë-financimi i mjaftueshëm të jetë i siguruar për projektet prioritare të

infrastrukturës që do të fillojnë ose do vazhdojnë në vitin 2018 e tutje.

Ngjashëm me udhëzimin e vitit te kaluar, organizatat buxhetore duhet të vlerësojnë mundësitë për

mbylljen e programeve dhe projekteve që nuk janë më prioritete kryesore të Qeverisë. Theksi

gjithashtu duhet të vihet në përmirësimin e efikasitetit dhe efektivitetit të shpenzimeve. Mundësitë për

të zgjeruar dhe për të përmirësuar performancën ekzistuese të programeve në masë të madhe do të

duhet të financohen brenda ndarjeve (alokimeve) ekzistuese. Për këtë arsye, organizatat buxhetore

duhet të identifikojnë burimet brenda skenarëve bazë të tyre nga ato fusha me performancë jo të mirë

ose që nuk janë në përputhje të mjaftueshme me prioritetet e nivelit të lartë të Qeverisë.

Aty ku është e nevojshme, Komisioni për Planifikim Strategjik dhe Qeveria mund të rekomandojnë

rialokimin e shpenzimeve në mes të grupeve të funksionit apo organizatave buxhetore, ose të marrë

masa të tjera për të financuar prioritetet urgjente, gjithnjë duke pasur si prioritet ruajtjen e

qëndrueshmërisë fiskale të vendit.

1.2 Parimet themelore

Procesi i përgatitjes së parashikimit të shpenzimeve për 2018-2020 udhëhiqet nga parimet e

mëposhtme, të cilat marrin parasysh vlerësimin e kërkesave buxhetore për financim gjatë procesit

buxhetor, ku parashikimi i shpenzimeve mbahet brenda kufirit agregat te parashikuar në kufijtë

indikativë të KASH 2017–2019 për 2018.

Rialokimi i fondeve ka pasur për qëllim:

8

Përputhjen më të madhe me politikat prioritare të Qeverisë të dhëna në Strategjinë Kombëtare

për Zhvillim (SKZH) 2016-2021, Programin e Reformave Ekonomike (ERP) 2017-2019,

Marrëveshjen për Stabilizim-Asociim ndërmjet Kosovës dhe BE-së, si dhe Programin e

Qeverisë 2015-2018. Udhëzimet për prioritetet specifike janë dhënë më poshtë;

Alokimin e shpenzimeve të cilat janë më efektive në realizimin e objektivave të politikave të

Qeverisë;

Arritjen e vlerës më të madhe për fondet e shpenzuara duke realizuar synimet specifike

prioritare, nëpërmjet zhvendosjes së fondeve drejt prioriteteve te nivelit të lartë;

Ndërlidhjen me financimin e jashtëm i ofruar përmes IPA dhe kanaleve të tjera;

1.3. Fushat prioritare

Komisioni për Planifikim Strategjik paraqet deklaratën e mëposhtme të prioriteteve në lidhje me

KASH 2018-2020. Prioritetet janë paraqitur në mënyrë specifike dhe rrjedhin nga Udhërrëfyesi për

Zbatimin e Strategjisë Kombëtare, duke i kushtuar vëmendje gjithashtu masave të paraqitura në

Programin për Reforma në Ekonomi, si dhe Programin Kombëtar për Zbatimin e MSA-së dhe

Agjendën për Reforma Evropian. Deklarata gjithashtu, bazohet në dokumente të tjera strategjike

sektoriale duke iu mundësuar organizatave buxhetore një masë të fleksibilitetit për të përcaktuar

strukturën më të përshtatshme dhe nivelet më adekuate të financimit për të arritur këto qëllime.

Gjatë përgatitjes dhe dorëzimit të kërkesave të tyre buxhetore për 2018 me parashikimet për periudhën

afatmesme (2018-2020), nga organizatat buxhetore pritet të tregojnë se si plani i tyre buxhetor i

përgjigjet prioriteteve të Qeverisë të paraqitura më poshtë. Kundrejt prioriteteve të dhëna, organizatat

buxhetore inkurajohen që të përmirësojnë efikasitetin në shpenzime përmes rialokimit brenda kufijve

ekzistues.

1.3.1 Arsimi dhe punësimi

Sektori buxhetor bartës: Arsimi

me sektorët përcjellës: Shëndetësia, Çështjet sociale

Ekonomia e një vendi bazohet në masë të madhe në kapitalin

njerëzor, prandaj edhe Qeveria e Kosovës ka vendosur si

prioritet të lartë mbështetjen e mëtutjeshme të politikave të

arsimit dhe punësimit. Në kontekst të adresimit të sfidave

aktuale dhe të ardhshme në sektorin e arsimit dhe punësimit,

prioritetet e Qeverisë për tri vitet e ardhshme do të fokusohen

si në vijim:

Duke synuar rritjen e pjesëmarrjes në arsimin parashkollor dhe parafillor gjatë periudhës së

ardhshme afatmesme politikat qeveritare do të fokusohen në përmirësimin e infrastrukturës përmes

ndërtimit të kopshteve të reja publike, si dhe licencimi i institucioneve private, duke përmirësuar

kornizën ligjore për licencimin e institucioneve të reja parashkollore, rilicencimin e institucioneve

ekzistuese si dhe krijimin e stimujve për zgjerimin e rrjetit të institucioneve private. Njëkohësisht me

këtë, do të punohet në adresimin e kapaciteteve të personelit mësimdhënës në sistemin parashkollor

dhe parafillor.

Programi për Reforma në Ekonomi: Ndërlidhja e arsimit me nevojat e

tregut të punës (Masa 17) dhe zbatimi

dhe përmirësimi i sistemit të karrierës

për mësimdhënës.

PRE e fuqizon këtë shtyllë përmes

masës 19 lidhur me përmirësimin e

shërbimeve të punësimit dhe masave

aktive të tregut të punës dhe masës 20

lidhur me përmirësimin e shërbimeve

sociale dhe shëndetësore

9

Përmirësimi i cilësisë së mësimdhënies në arsimin fillor dhe të mesëm, si një parakusht për

performancë më të mirë të sistemit të arsimit dhe rritja e aftësive të të rinjve për tregun e punës

synohen të arrihet nëpërmjet mbështetjes së procesit të zhvillimit profesional të mësimdhënësve duke

rishikuar programet për përgatitjen e mësimdhënësve dhe zbatimin e sistemit të gradimit në përputhje

me procesin e licencimit. Kjo do të ndihmojë në

përshpejtimin e procesit të zhvillimit profesional të

mësimdhënësve me fokus në arsimin dhe aftësimin

profesional. Optimizimi i numrit të mësimdhënësve

ekzistues duke e pasur për kriter cilësinë do të zbatohet

përmes plotësimit të bazës ligjore për zhvillimin

profesional të mësimdhënësve dhe ndërtimin e sistemit

për vlerësim të performancës i cili do të ndërlidhet me

sistemin e pagave, duke rritur llogaridhënien në asrim. Kjo

do të arrihet nëpërmjet vazhdimit të zgjerimit të

përdorimit të kurrikulës së re në të gjitha shkollat dhe

rishikimit të teksteve ekzistuese dhe hartimit të teksteve të

reja, sidomos teksteve bazë me fokus në arsimin dhe

aftësimin profesional.

Ndërlidhja më e mirë e sistemit arsimor dhe tregut të

punës do të mbështetet në procesin e zhvillimit të

standardeve profesionale si dhe rritjen e cilësisë së arsimit

dhe aftësimit profesional. Këto do të arrihen duke rritur

cilësinë e Qendrave për Këshillim dhe Orientim në Karrierë në Komuna dhe zbatimin e koncepteve

sipas Kurrikulës Bërthamë; hartimin e kurikulave të reja dhe rishikimin e të gjitha kurrikulave të

AAP-së; përmirësimin e cilësisë së shërbimeve të trajnimit që ofrohen në Qendra të Aftësimit

Profesional; zbatimin e sistemit pilot i kombinuar i AAP-së me elemente të mësimit të dyfishtë.

Ndërsa, sa i përket ndërlidhjes së punës hulumtuese në universitete me industrinë përmes qasjes së

specializimeve të mençura dhe investime për R&D, fokusi kryesor do të jetë në përmirësimin e

kornizës ligjore për inovacione dhe transfer të dijes dhe teknologjisë dhe për financimin e

veprimtarisë kërkimore shkencore.

Forcimi i mekanizmave të llogaridhënies dhe certifikimit në sistemin arsimor në mënyrë që shkollat

dhe mësimdhënësit të mbahen përgjegjës dhe të shpërblehen për cilësinë e punës së tyre, do të

ndihmojë në përmirësimin e cilësisë së arsimit. Kjo përfshinë rritjen e kapaciteteve të Këshillit

Kombëtar të Cilësisë dhe fuqizimin e Agjencisë së Akreditimit të Kosovës. Po ashtu do të mbështetet

fuqizimi dhe zbatimi i një sistemi më të besueshëm të provimit final për nxënës si dhe përmirësimi i

provimit final për profesionet e rregulluara. Zgjerimi dhe përmirësimi i sistemit të inspektimeve në

sistemin arsimor edhe aspekteve të vlerësimit të performancës së mësimdhënësve do të mbështetet

përmes miratimit të ligjit për inspektoratin e arsimit, përmirësimit të cilësisë së autonomisë dhe

llogaridhënies së institucioneve të akredituara si dhe zhvillimit të një sistemi të vlerësimit të

mësimdhënies.

Optimizimi i shpenzimeve në arsim nëpërmjet sistemeve të të dhënave të gradimit të

mësimdhënësve do të arrihet nëpërmjet ndërtimt të një master plani për rrjetin shkollave të AAP-së;

Prioritetet nga PKZMSA: - Përmirësimi i cilësisë së arsimit

parauniversitar dhe arsimit dhe aftësimit

profesional përmes:

a) rishikimit të kurrikulave dhe teksteve

shkollore,

b) krijimit të mekanizmave për

vlerësim, zhvillim të vazhdueshëm

profesional të mësimdhënësve dhe sigurim

të cilësisë; dhe

c) investimeve infrastrukturore

shkollore përfshirë arsimi parafillor dhe

parashkollor.

- Zhvillimi i kornizës ligjore, strategjike

dhe mekanizmave ndër-institucional në

fushën e inovacionit.

- Zbatimi i masave aktive të tregut të

punës duke targetuar punësimin e të rinjve

dhe grave, zhvillimi i shërbimeve të

punësimit,

- Funksionalizimi i fondit të sigurimeve

shëndetësore

10

krijimit të Sistemit të Menaxhimit të Informatave në Arsimin e Lartë (SMIAL) si dhe zhvillimi i

mëtutjeshëm i sistemeve të tjera informative lidhur me sistemin arsimor, tregun e punës dhe

ndërlidhjen mes tyre, rritjen e financimit për programet e arsimit profesional dhe arsimin e lartë. Kjo

do të bëhet duke e rishikuar formulën e tanishme të financimit dhe duke i riorientuar shpenzimet nga

fushat më pak prioritare në ato më prioritare. Pastaj synohet të ndërmerret edhe pilotimi i modelit të

PPP-së nëpërmjte rishikimit të kornizes ligjore për partneritetin publiko-privat me qëllim të gjetjen e

një modeli të përshtatshëm për adaptimit të tyre me sistemin e shkollave publike.

Me qëllim të zbatimit të politikave të punësimit dhe tregut të punës, Qeveria e Kosovës do të

fokusohet në funksionalizimin e Agjencisë për punësimin dhe zbatimin e masave aktive të tregut të

punës. Kjo fokusohet në reformën dhe modernizimin e shërbimeve publike për punësim nëpërmjet

funksionalizimit të Agjencisë së Punësimit dhe kapaciteteve të saj dhe planifikimit, hartimit, zbatimit

dhe monitorimit më efektiv të masave aktive të tregut të punës. Duke u mbështetur në prioritetet për

zhvillim ekonomik dhe obligimet në kuadër të procesit të integrimit Evropian, Qeveria e Kosovës do

të punoj në trajtimin e papunësisë së të rinjëve përmes Planit strategjik për trajtimin e papunësisë së

të rinjëve.

Qeveria i ka vënë prioritet po ashtu përmirësimit të shërbimeve sociale dhe shëndetësore, e cila do të

zbatohet përmes zbatimit të fondit për sigurime shëndetësore. Ky prioritet ka për qëllim fuqizimin e

sistemit të mbrojtjes sociale dhe shërbimeve sociale nëpërmjet përcaktimit të sistemit të qëndrueshëm

për financimin e shërbimeve sociale si dhe krijimin dhe zbatimit të fondit të sigurimeve shëndetësore.

1.3.2 Qeverisja e mirë dhe sundimit i ligjit

Sektori buxhetor bartës: Drejtësia, Qeverisja e përgjithshme

me sektorët përcjellës: Financat publike

Qeveria e Republikës së Kosovës është e përkushtuar drejt

krijimit të një ekonomie funksionale të tregut dhe për këtë

nevojitet të kemi siguri juridike dhe institucione efikase të

sundimit të ligjit dhe ofrimit të shërbimeve. Planet tona për

ndërtimin e një shteti efikas dhe efektiv në këtë mënyrë lidhen

në tërësi me programin e reformave tona sociale dhe

ekonomike, duke iu referuar prioriteteve të SKZH-së dhe

kornizës strategjike për Reformën e Administratës Publike si

në vijim:

Duke u bazuar në marrëveshjen financiare në kuadër të IPA

2016, përkatësisht treguesit e dakorduar me Komisionin Evropian për reformën e administratës

publike, Qeveria e Kosovës do të fokusohet përmirësimin e sistemit të planifikimit, duke fuqizuar

ndërlidhjen ndërmjet planifikimit të politikave dhe atij financiar, përmirësimin e konsultimit me

publikun dhe thjeshtëzimin e legjislacionit dhe sistemit rregullativ. Me qëllim të ngritjet së

efikasitetit të administratës publike do të punohet në fuqizimin e sistemit për zbatimin e parimeve të

etikës dhe integritetit në administratën publike, duke përfshirë edhe miratimin e ligjit të ri për paga me

qëllim të vendosjes së një kornizë ligjore unike për sistemin e pagave. Gjithashtu, do të punohet në

racionalizimin e administratës publike duke përmirësuar linjat e llogaridhënies, në veçanti përmes

PRE është e ndërlidhur

drejtpërdrejt më këtë shtyllë përmes

këtyre masave:

- Përmirësimi i prokurimit publik

nëpërmjet aplikimit të prokurimit

elektronik;

- Zhvillimi i politikave bazuar në të

dhëna

- Sigurimi i të drejtave pronësore duke

adresuar informalitetin në sektorin e

pronës së paluajtshme;

- Rritja e efikasitetit gjyqësor përmes

uljes së rasteve të grumbulluara

- Krijimi i një agjencie të vetme për

mbledhjen e të hyrave.

11

zbatimit të rekomandimeve për rishikimin e agjencive të pavarura dhe organeve qendrore të

administratës.

Do të vazhdohet me përmirësimin e mëtutjeshëm te ofrimit

të shërbimeve për bizneset dhe qytetarët nëpërmjet krijimit

të një sistemi të integruar informativ për shërbimet e

administratës publike. Gjithashtu, do të punohet në

zvogëlimin e pengesave administrative për leje dhe

licenca, duke u fokusuar në rishikimin dhe harmonizimin e

procedurave administrative në pajtueshmëri me ligjin për

procedurat e përgjithshme administrative. Kjo do të

përcjellet me vendosjen e një programi për thjeshtëzimin,

shkrirjen apo heqjen e lejeve dhe licencave, njëkohësisht

duke u fokusuar në reformat tjera në përmirësimin e

rankimit të Kosovës në raportin e Bankës Botërore të të

bërit biznes.

Me qëllim të rritjes së efikasitetit të sistemit të

inspektimeve, me mbështetjen e partnerëve zhvillimor do të

punohet në miratimin e një ligjit të harmonizuar lidhur me

inspektimet i cili do të vendos themelet e një qasjeje të

inspektimit të bazuar në rrezik dhe krijimin e një

mekanizmi koordinues mes trupave inspektuese në mënyrë

që të sigurohet koordinimi më i mirë i procedurave

inspektuese dhe një sistem me efektiv i mbikëqyrjes. Kjo

do të bazohet në një vlerësim të të gjitha inspektimeve, i pasuar me eliminimin e aktiviteteve të

panevojshme ose shkrirjen e aktiviteteve inspektuese aty ku ka hapësirë.

Qeveria do të zbatoj sistemin e prokurimit elektronik me qëllim të rritjes së transparencës dhe

mbylljes së hapësirave për praktika korruptive në sistemin e prokurimit publik. Gjithashtu, do të

vazhdoj fuqizimin e politikave për luftimin e korrupsionit përmes përmirësimit të legjislacionit dhe

zbatimit të kornizës strategjike. Përmes zbatimit të Strategjisë për Reformën e Menaxhimit të

Financave Publike, Qeveria synon të siguroj një sistem modern të Menaxhimit të Financave Publike,

në harmoni me standardet dhe përvojat më të mira ndërkombëtare. Kjo përfshinë gjithashtu, krjimin e

në agjencia të vetme për mbledhjen e të hyrave që do të mundësojë menaxhim më efektiv, ulje të

kostove operative, ulje të nivelit të informalitetit dhe favorizim të bizneseve formale.

Përmes zbatimit të kornizës strategjike për të drejtat pronësore, Qeveria synon të ndërmerr një varg

reformash për përmirësimin e të drejtave pronësore. Keto reforma përfshijnë ndryshimet legjislative

duke synuar përcaktimin e qartë të të drejtave dhe kushteve për të drejta të tregtueshme të pronës,

promovimin e tregut të tokës që mundëson rritje ekonomike, fuqizimin e kapaciteteve dhe rolit të

gjykatave për njohjen, përcaktimin dhe fuqizimin e të drejtave pronësore. Gjithashtu, reformat do të

fokusohen në sigurimin e mbrojtjes së të drejtave përkatëse pronësore të pjesëtarëve të komuniteteve

jo shumicë, si dhe garantimi dhe fuqizimi i të drejtave pronësore për gratë.

Prioritetet nga PKZMSA:

Reforma në shërbim civil duke përfshirë:

ri-organizimit të ministrive dhe organeve

vartëse të tyre, finalizimit të procesit të

klasifikimit te vendeve të punës, zbatimi të

sistemit të ri të pagave dhe gradimeve.

Mbështetja në zbatimin e kornizës ligjore

për të drejtat themelore

Zhvillimi i kapaciteteve të sistemit

statistikor, në veçanti të disa statistikave

sektoriale kyçe për politikë-bërjen;

Zhvillimi dhe zbatimi i politikave që

ndikojnë në përmirësimin e ambientit të

biznesit

Ngritja dhe përmirësimi i kapaciteteve

institucionale dhe profesionale, përmes

rritjes së numrit të gjyqtarëve, prokurorëve

dhe bashkëpunëtorëve professional

Avancimi i sektorit të të drejtave pronësore,

përmes zbatimit efektiv të kornizës

strategjike për këte sector.

Përkrahje e vazhdueshme e politikave të

migrimit, përfshirë zbatimin e politikave të

riintegrimit të qëndrueshëm.

Luftimi i ekonomisë joformale përmes

zbatimit sistematik i Strategjisë për

Parandalimin dhe Luftimin e Ekonomisë

Joformale

12

Gjithashut, në këtë kuadër do të punohet në përmirësimin e efikasitetit të gjyqësorit në trajtimin e

kontesteve ekonomike duke, duke trajtuar kapacitetet në sistemin gjyqësor me qëllim të reduktimit të

rasteve të grumbulluara. Kjo do të përfshijë gjithashtu, vendosjen e sistemit për menaxhimin e lëndëve

në tërë sistemin gjyqësor dhe forcimin e kapaciteteve të Departamenteve për Çështje Ekonomike dhe

Adminstrative dhe Divizionin Fiskal në Gjykatën Themelore të Prishtinës.

1.3.3 Industritë konkurruese

Sektori buxhetor bartës: Infrastruktura dhe konkurrueshmëria

Me sektorët përcjellës: Bujqësia

Qeveria e Kosovës do të vazhdojë të përkrahë zhvillimin e

sektorit privat, ndërmarrësitë e rinjë si dhe promovimin e

investimeve të jashtme. Kjo do të përcillet me zbatimin e

reformave për të mundësuar një mjedis të favorshëm të të bërit

biznes, me theks të vecantë përmirësimin e qasjes në financa.

Gjatë periudhës afatmesme fokusi kryesor i politikave të

qeverisë do të jetë:

Përmirësimi i qasjes në financa të ndërmarrjeve Kosovare përmes Fondit Kosovar për

Garantimin e Kredive. Kjo përfshinë zgjerimin e garantimit të kredive dhe përmirësimin e

informatave rreth historisë kreditore të bizneseve dhe individëve duke mundësuar kështu

bizneseve qasje në financa dhe norma të ulëta të interesit. Po ashtu, do të punohet në integrimit e

bazës së të dhënave të sistemit të regjistrit të kredive me administratën tatimore, kompanitë

publike dhe me regjistrin e bizneseve, në mënyrë që të përmirësohen informatat përmes të cilave

vlerësohet risku i kredive. Sa i përket politikave industriale do të vazhdoj përkrahja e zhvillimit

të grupeve industriale (klasteret industrial), që do të ndihmojë në forcimin e lidhjeve ndërmjet

industrive, krijimin e ndërmarrjeve të reja të mbështetura mbi ato të vjetrat, si dhe inovacionin

përmes lidhjes me punën kërkimore.

Përmirësimi i standardeve të cilësisë dhe kalimi në aktivitete me vlerë më të lartë të shtuar, që

do të ndihmojë bizneset të prodhojnë produkte më të sofistikuara dhe më të shtrenjta, të

përshtatshme për eksport, duke i rritur të ardhurat si për vete po ashtu edhe për ekonominë. Në

kuadër të kësaj, gjatë periudhës së ardhshme do të punohet në zhvillimin e mëtutjeshëm të

infrastrukturës së cilësisë duke përafruar legjislacionin me atë të BE-së acquis dhe implementimin

e tij si bazë për fuqizimin e sistemit të koordinuar ndër-institucional.

Promovimi i investimeve të huaja direkte mbetet prioritet i larë i vendit, për të cilën fokusi

kryesor gjatë periudhës afatmesme do të jetë në ngritjen e kapaciteteve dhe përmirësimin e

organizimit të brendshëm të portofolit të Agjencisë për Promovimin e Investimeve dhe

Mbështetjen e Ndërmarrjeve, për të lejuar atë që të përmirësoj punën e saj për promovimin dhe

mbështetjen e investimeve, sektorit privat dhe zhvillimit të NVM-ve. Gjithashtu, do të punohet në

mbështetjen e investitorëve strategjik përmes plotësimit të kornizës ligjore për investime

strategjike. Përkrahja dhe mbrojtja e investitorëve nga diaspora gjithashtu do të jetë një prioritet

PRE është e ndërlidhur

drejtpërdrejt me këtë shtyllë

përmes këtyre masave:

konsolidimi i tokave bujqësore;

zhvillimi i klasterëve industrial;

përmirësimi i qasjes në financa;

PRE e fuqizon këtë fushë

përmes masave: zhvillimin e

sektorit të turizmit; hulumtimeve

dhe inovaconit; efikasiteti i

kostos në tregtinë e jashtme dhe

infrastruktura e cilësisë

13

i lartë gjatë periudhës afatmesme, duke rritur bashkëpunimin me rrjetet e biznesit të diasporës dhe

duke i përfshirë në kuadër të skemave aktuale të përkrahjes.

Zgjidhja e çështjes së tokave bujqësore të fragmentuara apo rregullimin e tokave bujqësore, që

do të rezultojë me rritjen e madhësisë mesatare të fermave dhe sipërfaqes së parcelave, si dhe

rritjen e prodhimtarisë bujqësore për shkak të ekonomisë së shkallës. Kjo do të përfshijë,

përgatitjen dhe financimin e projektit të rregullimit të tokës dhe integrimin në projektet e

zhvillimit rajonal si dhe ndërmarrjen e reformave strukturore me qëllim të krijimit të kushteve më

të mira për rritjen e prodhimtarisë bujqësore.

Shfrytëzimi i potencialit mineral të vendit në funksion të

zhvillimit ekonomik do të adresohet përmes krijimit të

modaliteteve institucionale për të mbështetur projekte të

reja strategjike në sektorin minerar. Në veçanti ky

prioritet do të mbështetet përmes përgatitjes dhe zbatimit

të planit për menaxhimin e resurseve minerale të

Kosovës, mbështetjes së programeve kërkimore

gjeologjike dhe minerare. Me qëllim të rivitalizimit të

plotë të Trepcës, duke u bazuar në analizën e fizibilitetit

dhe me qëllim të zbatimit të ligjit të për Trepcën do të

punohet në hartimin dhe miratimin e akteve nënligjore

përkatëse. Në anën tjetër, kjo do të përcjellet me

rregullimin e cështjeve rreth aseteve dhe bizneseve të

paqëndrueshme për rivitalizim, definimin e njësive

biznesore të Trepcës dhe mbështetja në rritjen e

afarizmit/prodhimit industrial të mëtejmë të Trepcës.

Qeverisje e mirë dhe performancë e kënaqshme e korporatave me aksione shtetërore - Përmes

kësaj synohet të rritet efektiviteti dhe kontributi i ndërmarrjeve në pronësi shtetërore në ekonomi,

rritja e vlerës së tyre dhe rritja e të ardhurave për buxhetin e shtetit. Ky prioritet kryesisht

përfshinë ndryshime legjislative, përkatësisht ndryshimin e kigjit për ndërmarrje publike dhe aktet

nënligjore përkatëse.

1.3.4 Infrastruktura

Sektori buxhetor bartës: Infrastruktura dhe konkurrueshmëria

Me sektorët përcjellës: Mjedisi, bujqësia

Qeveria është zotuar për të ofruar infrastrukturën publike të nevojshme për zhvillimin e

konkurrueshmërisë dhe krijimit të vendeve të punës. Investimet publike do të bazohen në, projektet

prioritare individuale të investimeve publike, në veçanti duke u bazuar raportin për zbatimin e

klauzolës së investimeve, në bazë të Listës Prioritare të Projekteve Infrastrukturore. Duhet të

gjithashtu të theksohet prioritizimi i zbatimit të të gjitha „masave të buta‟ në kuadër të agjendës së

konektivitetit dhe reformave përkatëse të politikave mbi transportin dhe energjinë. Për këtë fushë

prioritare fokusi do të jetë në këto prioritete:

Prioritetet nga PKZMSA:

Zbatimi i standardeve të sigurisë së ushqimit

përmes centralizimit të shërbimeve të

sigurisë së ushqimit

Zhvillimin e infrastrukturës së cilësisë dhe

mbikëqyrjes së tregut, duke përfshirë forcimi

i kapaciteteve njerëzore dhe investime në

infrastrukturë të cilësisë, plotësimi i

kërkesave të sigurisë së produkteve dhe

zhvillimi i standardeve te produkteve;

Ngritja e kapacitetit hulumtues të Autoritetit

të Konkurrencës, funksionalizimi dhe

kapacitetet për zbatimin e politikave të

ndihmës shtetërore.

Zbatimi i politikave të konkurrencës dhe

ndihmës shtetërore që janë në harmoni me

rregullat e BE-së. Bazuar në këto rregulla,

Kosova duhet në tregtinë me BE të zbatojë

politika që nuk parandalojnë, kufizojnë dhe

shtrembërojnë konkurrencën përfshirë edhe

ndihmën shtetërore.

14

Siguria e furnizimit me energji elektrike do të trajtohet përmes

rehabilitimit të kapaciteteve të vjetruara Kosova B, finalizimit

të marrëveshjeve me investitorin dhe fillimin e ndërtimit të

kapaciteteve të reja gjeneruese, Kosova e Re dhe

dekomisionimit e Termoncentralit Kosova A. Këtu përfshihen

gjithashtu, zbatimi i reformave strukturore në KEK,

përkatësisht ndarja ligjore e aktivitetit të gjenerimit nga

minierat dhe hapja e minierës së re të thëngjillit me qëllim të

rritjes së sigurisë së furnizimit me thëngjill të kapaciteteve

prodhuese. Njëkohësisht, krijimi i një tregu të hapur dhe konkurrues të energjisë elektrike si

prioritet synon integrimin e tregut të energjisë me tregun rajonal, në përputhje me zotimet e procesit të

Berlinit dhe me Direktivat e BE-së, duke përfshirë gjithashtu funksionalizimin e linjës transmetuese

400 kV Kosovë-Shqipëri, për të mundësuar tregun e përbashkët në sektorin e energjisë.

Ulja e konsumit të energjisë përmes masave të eficiencës do të vazhdoj të përkrahet përmes

ndryshimeve legjislative për të vendosur modalitetet për krijimin e mekanizmit për financimin e

eficiencës së energjisë dhe masave mjedisore në sektorin publik dhe atë të banimit si dhe promovimi i

përdormit të plotë të iniciativave ekzistuese, sic është Programi Rajonal për Eficiencë. Gjithashtu,

Qeveria do të vazhdoj zbatimin e masave të eficiencës së energjisë në sektorin publik me qëllim të

uljes së konsumit të energjisë, përmes zgjerimit të rrejtit të ngrohtores në Prishtinë si dhe ndërtimin e

ngrohëtores së re në Gjakovë duke synuar arritjen e caqeve të kursimit të energjisë prej 9% vitin 2018

– zbatimi i këtyre masave përfshinë mbështetjen përmes partnerëve zhvillimor, përkatësisht financimit

nga huamarrja nga Banka Botërore dhe Qeveria Gjermane përmes KfW.

Shfrytëzimi racional i burimeve të ripërtëritshme të

energjisë, do të zbatohet përmes miratimit të rregulloreve për

tarifat nxitëse për të gjitha llojet e burimeve të ripërtëritshme

dhe rishikimin e akteve nënligjore për sektorin e energjisë –

burimet e ripërtëritshme. Themelimi i pikws së vetme të

kontaktit (one-stop-shop) për burimet e ripërtëritshme synon

përmirësimin e shërbimeve për këtë sektorë, me qëllim të

zbatimit të projekteve që synojnë rritjen e kapaciteteve

gjeneruese. Kjo do të mundësojë përmbushjen e zotimeve

ndërkombëtare si dhe do të kontribuonte në sigurinë

energjetike në vend, e me këtë në përmirësimin e klimës së të

bërit biznes, në rritjen e investimeve dhe rritjen ekonomike.

Qeveria e Republikës se Kosovës mbetet e përkushtuar në

përmirësimin e mëtutjeshëm të infrastrukturës rrugore dhe

hekurudhore, duke u fokusuar në përfundimin e akseve kryesore ndërkombëtare, rrugwt R7 dhe R6

dhe rajonale rrugore M9, M2, si dhe linja ndërkombëtare hekurudhore, Linja 10 për të mundësuar

qarkullim më të shpejtë dhe më të lirë të qytetarëve dhe mallrave, duke ulur kostot dhe distancat e

transportit të njerëzve dhe mallrave brenda dhe jashtë Kosovës. Kjo do të lehtësojë për bizneset

plasimin e mallrave në tregjet lokale dhe ndërkombëtare, ndërsa modernizimi i rrjetit hekurudhor

ndërkombëtar do të ndihmojë sektorin e eksportit të minerareve dhe mallrave bujqësore.

PRE është e ndërlidhur

drejtpëdrejt me këtë shtyllë

përmes masave: Ulja e konsumit të energjisë përmes

masave të eficiencës; kapacitetet e

reja gjeneruese; zgjerimi i rrjetit të

infrastrukturës së TIK; infrastruktura

e bujqësosë për agropërpunim

Prioritetet nga PKZMSA:

Ngritja dhe përmirësimi i kapaciteteve

institucionale dhe profesionale, si dhe

investimet kapitale në ndërmarrjen e

masave për mbrojtje të mjedisit dhe

eficiencë te energjisë.

Ngritja e kapacitete profesionale dhe

teknike në Agjencinë për Shërbimet e

Navigacionit Ajror, përveç tjerash

lidhet ngushtë me procesin e

normalizimit të hapësirës së ultë ajrore

dhe përgatitjeve për marrjen e

kontrollit te hapësirës se larte ajrore

nga Hungracontrol, përkatësisht

ofrimin e shërbimeve të navigacionit

ajror nga ASHNA.

15

Gjithashtu, shtrirja e infrastrukturës së teknologjisë informative do të bëjë që të ulen kostot

operacionale të cilat do të mundësonin rritje të investimeve si dhe rritje të inovacionit. Kjo masë

synon krijimin e Këshillit Nacional për TI, mbështetjen e bizneseve kosovare të fushës së TI (përmes

Fondit për Punësim dhe Zhvillim) për të eksportuar shërbime jashtë vendit si dhe biznese të tjera për

të përparuar proceset e punës nëpërmjet përdorimit të TI. Qeveria e Republikës së Kosovës gjithashtu

synon edhe miratimin e standardeve ndërkombëtare përkatëse të TIK-ut për institucionet publike dhe

bizneset; zbatimin e Programit për Ekonominë Digjitale të Kosovës - KODE (përmes skemës për TIK

në Fondin për Punësimi dhe Zhvillim).

Përmirësimi i infrastrukturës bujqësore në funksion të agrobiznesit, do të fokusohet në vazhdimin e

mbështetjet së zgjerimit të mbulueshmërisë të sistemit të ujitjes, duke përfshirë gjithashtu negocimin e

marrëveshjeve me partnerë zhvillimor për investime në këtë fushë. Gjithashtu, do të vazhdohet

mbështetja për zgjerimin e fermave si dhe rritja e kapaciteteve përpunuese të industrisë ushqimore,

investimet rritjen e numrit të deponomit dhe magazinimit në rajonet kryesore të Kosovës, duke

përfshirë partneritetin publiko-privat.

Shfrytëzimi racional dhe rritja e kapacitetit të burimeve ujore, synohet të mbështetet përmes

investimeve në rrjetin e ujësjellësit në të gjitha kompanitë rajonale të ujësjellësit, duke adresuar

humbjet teknike dhe komerciale të kompanive rajonale të furnizimit me ujë. Është me rëndësi të

theksohet se me qëllim të ruajtjes së resurseve ujore dhe shfrytëzimit racional të tyre, fillimisht do të

punohet në realizimin e studimeve të fizibilitetit për lokacionet e mundshme për ndërtimin e

akumulimit të ujërave sipërfaqësore.

Shfrytëzimi dhe menaxhimin i qëndrueshëm i pyjeve të Kosovës që synon pyllëzimin e sipërfaqeve të

zhveshura dhe rimëkëmbja e pyjeve të dëmtuara nga zjarret që shkakton pasoja në ekosistem, si dhe

organizim më të mirë të tregut të drurit dhe mbetjeve malore që mundëson zhvillimin e industrisë së

druruit në Kosovë. Menaxhimi më i qëndrueshëm i mbeturinave, nënkupton që mbetjet prej

konsumit të mos e dëmtojnë mjedisin dhe të rikthehen për prodhim industrial, duke gjeneruar

ndërkohë punësim dhe ulje të kostove për industritë prodhuese.

1.3.5 Integrimi Evropian, politika e jashtme dhe cështjet e sigurisë

Sektori buxhetor bartës: Bashkëpunimi ndërkombëtar

me sektorët përcjellës: Mbrojtja dhe siguria publike

Integrimi Evropian, politika e jashtme dhe siguria nacionale mbeten prioritet i lartë i vendit. Në fakt

qasja e Qeverisë në raport më këto prioritete përcaktojnë edhe vizionin afatgjatë të Republikës së

Kosovës për integrimin në strukturat euro-atlantike.

Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit (MSA) ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Bashkimit

Evropian (BE), e cila ka hyrë në fuqi më 1 prill 2016, është kornizë kontraktuale e detyrueshme e

procesit të aderimit të Kosovës në BE e cila parasheh në radhë të parë krijimin gradual të një zone të

tregtisë së lirë me BE-në, të bazuar në një ekonomi të tregut të lirë, brenda së cilës tregu i Kosovës do

të mund të përballojë presionin e konkurrencës dhe forcat e tregut të brendshëm të BE-së. Ajo

gjithashtu kërkon funksionimin e shtetit ligjor dhe forcimin e stabilitetit politik me bazë në

institucione funksionale që do të jenë demokratike, përfaqësuese dhe efektive, në mënyrë që të jenë në

gjendje të marrin përsipër detyrimet e acquis-së në të gjithë 35 kapitujt e saj.

16

Prandaj, zbatimi i MSA-së dhe detyrimeve të tjera të procesit të integrimit evropian përbën njërën nga

shtyllat e Programit të Qeverisë 2014-2018, ndërsa përmes tij Qeveria gjithashtu ka përcaktuar si

synim strategjik kombëtar që brenda vitit të ardhshëm (2018) të aplikojë për statusin e vendit kandidat

për anëtarësim. Në këtë kontekst të ri, i cili kërkon dinamizmin e reformave dhe përkushtim politik

shumë më të madh në këtë drejtim, zbatimi i MSA-së zhvillohet në kuadër të tri kornizave ligjore dhe

planifikuese: MSA në vetvete, Programi për Zbatimin e MSA-së (PKZMSA) dhe Agjenda për

Reforma Evropiane (ERA).

Përmbushja e detyrimeve të MSA-së kërkon zbatimin e një numri të madh reformash të thella

juridike, politike, ekonomike dhe institucionale, me prioritet në kapitujt e theksuar më poshtë. Marrë

parasysh implikimet e këtyre reformave, përmbushja e detyrimeve të MSA-së në këto fusha kërkon

ngritjen e kapaciteteve, përfshirë atyre buxhetore, të institucioneve përgjegjëse, në mënyrë që

detyrimet kontraktuale të MSA-së të përmbushen me kohë dhe në mënyrë të duhur. Marrë parasysh

rëndësinë e tri kornizave të planifikimit dhe të strukturave vendimmarrëse që punojnë me to në

kontekstin e procesit të integrimit evropian, si pjesë e rishikimit të rregullt të PKZMSA-së, në fund të

vitit 2016, është vendosur identifikimi i prioriteteve afatmesme për financim Korniza Afatmesme e

Shpenzimeve (KASh) dhe buxheti i shtetit të reformave të kërkuara për përmbushjen e detyrimeve të

MSA-së. Përveç kësaj, marrë parasysh mangësitë e hasura deri më tani në zbatimin e PKZMSA-së

dhe ERA-s, nevojitet riorientimi me i mirë i planifikimit të buxhetit afatmesëm të shtetit, përmes

KASh-it, në mënyrë që vazhdimisht të sigurohet ndarja e buxhetit të mjaftueshëm për përmbushjen e

detyrimeve të MSA-së dhe të detyrimeve të tjera të procesit të integrimit evropian, bazuar në

prioritizim që del vazhdimisht nga kornizat planifikuese dhe ato institucionale të këtij procesi. Si

rrjedhojë, fushat prioritare për financim në kuadër të MSA-së, të cilat janë zbërthyer në Programin

Kombëtar për Zbatimin e MSA-së dhe Agjendën e Reformave Evropiane, përfshijnë këta kapituj:

1. Kapitulli 1 i acquis-së: Lëvizja e lirë e mallrave;

2. Kapitulli 3 i acquis-së: E drejta e themelimit të kompanive dhe liria e ofrimit të shërbimeve;

3. Kapitulli 5 i acquis-së: Prokurimi publik;

4. Kapitulli 6 i acquis-së: E drejta e kompanive;

5. Kapitulli 7 i acquis-së: E drejta e pronësisë intelektuale;

6. Kapitulli 8 i acquis-së: Politikat e konkurrencës;

7. Kapitulli 12 i acquis-së: Politikat e sigurisë ushqimore, veterinarisë dhe ato të fitosanitarisë;

8. Kapitulli 23 i acquis-së: Gjyqësori dhe të drejtat themelore; dhe

9. Kapitulli 24 i acquis-së: Drejtësia, liria dhe siguria

Të gjithë këta kapituj janë të ndërlidhur me prioriritetet e shprehura përmes katër fushave të

theksuara më lartë, dhe të dy kornizat planifikuese e plotësojnë njëra tjetrën duke kontribuar në

zhvillimin ekonomik dhe përmbushjen e kritereve për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Duke u bazuar në Rishikimin Strategjik të Sektorit të Sigurisë, Qeveria e Kosovës do të fokusohet në

zbatimin e reformave lidhur me krijimin e Forcave të Armatosura të Kosovës me mision të ruajtjes

së integritetit territorial të vendit, ofrimit të mbështetjes ushtarake autoriteteve civile në raste

fatkeqësie dhe pjesëmarrjen në operacione paqëruajtëse Kjo përfshinë gjithashtu tranzicionin e

Ministrisë së FSK-së në Ministri të Mbrojtjes me përgjegjësi të ofrimit të mbikqëqyrjes dhe

udhëzimeve për forcat e reja të armatosura të Kosovës.

17

Gjithashtu., do të vazhdoj me prioritet të lartë njohja e subjektivitetit ndërkombëtar të Kosovës, duke

përfshirë rritjen e numrit të njohjeve, arritjen e marrëveshjeve bilaterale me vende të ndryshme,

anëtarësimin në iniciativa dhe organizata duke u bazuar në një prioritizim të kujdesshëm.

Prioritizimi në procesin afatmesëm buxhetor

Përgjatë përgatitjes së planifikimeve buxhetore afatmesme kjo Deklaratë e Prioriteteve Afatmesme

shërben për të ofruar orientimin e financimit të iniciativave të reja dhe në përgjithësi shpërndarjes së

hapësirës fiskale (shpenzimeve të lejuara sipas parashikimeve të të hyrave dhe deficitit të lejuar

buxhetor sipas rregullës fiskale). Të gjitha iniciativat e reja duhet të inkorporohen brenda kufijve

ekzistues buxhetor.

Ndërlidhja në mes fushave prioritare dhe planifikimit buxhetor është bërë në pajtim me sektorët

buxhetor përkatës mbi të cilat bie barra e implementimit të fushave prioritare. Si rezultat, në rast të

zgjerimit apo ngushtimit eventual të hapësirës fiskale gjatë periudhës së ardhshme afatmesme,

prioritet duhet të u jepet sektorëve buxhetor në vijim:

1. Infrastruktura dhe konkurrueshmëria

2. Arsimi

3. Drejtësia / Qeverisja e përgjithshme

4. Bashkëpunimi Ndërkombëtar

18

PJESA E DYTË

2. KORNIZA MAKROFISKALE

2.1 Ambienti i Jashtëm Ekonomik

Rritja ekonomike në vitet e fundit nuk ka arritur të përmbushë pritjet si në ekonomitë e vendeve të

zhvilluara e as të atyre në zhvillim. Ekonomia globale gjatë vitit 2016 pati një rritje prej 3.1%, që

është pothuajse e njëjtë me normën e rritjes ekonomike të vitit 2015. Vendet e zhvilluara gjatë vitit

2016 patën një rritje prej 1.6%, normë kjo më e ulët krahasuar me atë të vitit paraprak (prej 2.1%).

Vendet në zhvillim mbajten ritmin e njejtë të rritjes sikurse në vitin 2015, prej 4.1%, me diferenca të

konsiderueshme në mes të vendeve.

Në shumë prej vendeve të zhvilluara të prekura nga kriza globale financiare, BPV-ja dhe investimet

janë mbi nivelin që e kishin para krizës, por akoma nën trendin që kishin para krizës. Në mesin e

vendeve të zhvilluara vlen të theksohet se SHBA-ja gjatë gjysmës së parë të vitit 2016 pati një rritje

ekonomike mjaft të dobët, ndërsa në gjysmën e dytë të vitit pa një ngritje të fuqishme, ku ekonomia

është afër një punësimi në masë të plotë.

Grafiku 1. Rritja ekonomike në grupet kryesore të shteteve

Burimi: ‘IMF WEO October Database’

Vendet në zhvillim patën një rritje më të lartë se sa që ishte parashikuar, ku mund të veçohet Kina e

cila gjatë vitit 2016 arriti ribalancimin ekonomik të munguar prej vitesh, e arritur me mbështetjen e

vazhdueshme të faktorit politik. Edhe ekonomia e Indisë ka vazhduar të ketë rritje të fuqishme duke

përfituar nga përmirësimet në kushtet e tregtisë. Vlen të përmendet se pas më shumë se katër vitesh

deflacioni, gjatë vitit 2016 në Kinë u shënua inflacioni i çmimeve. Me infrastrukturë të fortë dhe

investime në patundshmëri, si dhe me pritjet për lehtësi fiskale në SHBA, çmimet e metaleve bazë

janë rritur sërish. Normat reale dhe nominale të interesit kanë shënuar ngritje të dukshme që nga muaji

gusht, sidomos në Britaninë e Madhe dhe SHBA (BREX-it dhe zgjedhjet në SHBA). Parashikimet

tregojnë se gjatë viteve 2017 dhe 2018 ekonomia globale do te rritet me 3.4% dhe 3.6% respektivisht.

19

Grafiku 2. Inflacioni

Burimi: ‘IMF WEO October Database’

Grafiku 1 tregon dallime të konsiderueshme mes normave të inflacionit që mbretëruan gjatë viteve

2015 dhe 2016 në mes të grupeve të shteteve të ndryshme. Ky dallim projektohet të zbehet gradualisht

duke shkuar drejte fundit të periudhës së ardhshme afatmesme, ku ekonomitë e avancuara (si dhe

eurozona) vlerësohet se do të shohin norma të inflacionit rreth 2%.

Ekonomia evropiane u ka bërë ballë sfidave të vitit të kaluar, e përkrahur nga faktorë si rritja e

qëndrueshme, krijim i vendeve te reja te punës, nje politike monetare akomoduese, ulja e çmimeve te

mallrave si edhe përmirësimi i kushteve te tregut te punes. Por, viti që shkoi solli probleme te

pazakonta te sigurisë te cilat kane devijuar trajektoren pozitive te arritur para vitit 2016. Tregtia e

dobësuar boterore, sulmet terroriste ne disa shtete anetare dhe te atyre ne regjion, votimi i Britanise se

Madhe per te dale nga BE, nje kampanje mjaft e ashpër zgjedhore ne shtetet e Bashkuara te Amerikes,

janë vetëm disa nga shqetësimet me te cilat u përball bota.

Papunësia është parashikuar te bie në 9.1% në 2018 (nga 9.6% sa ishte ne 2016 ne eurozonë), që

paraqet njëkohësisht normën më të ulët qe nga maji 2009, e qe vjen kryesisht si pasoje e ekspansionit

te vazhdueshëm ekonomik. Sipas autoriteteve të Komisionit Evropian, çmimet e naftës pritet te jenë

shtytësi kryesor ne rritjen e inflacionit që pritet te shenojë 1.7% ne 2017 dhe 1.8% ne 2018. Deficiti i

pergjithshem qeveritar ne eurozonë pritet te bie nga 1.7% e BPV per vitin 2016 ne 1.4% në 2017 dhe,

nën supozimin se nuk do te kete ndonjë ndryshim ne politika, te mbetet tek 1.4 % në 2018. Kjo rënie

vjen si pasojë e uljes të shpenzimeve (si përqindje e BPV-se) ne transferet sociale, kryesisht si rezultat

i rimëkëmbjes së ekonomisë dhe uljes së papunësisë. Pas nje rritjeje ekonomike prej 1.7% te BPV-së

në euro zonë, këtë vit kjo normë pritet te jete 1.6% kurse ne vitin 2018 rreth 1.8%1. Konsumi privat

mbetet burimi kryesor i kësaj rritjeje, ndërkaq investimet vazhdojnë te mbesin te pakta; si përqindje e

BPV-se paraqesin 1.8 pika te përqindjes (me e ulte se mesatarja e periudhës se hershme ne vitin 2000)

duke qene kështu shkaktar kyç per një ritëm te ulet te rritjes ekonomike. Projeksionet per rritje te

investimeve ne euro zone janë 2.9% ne 2017 dhe 3.4% ne 2018.

1 Pritjet e Komisionit Evropian ndryshojnë nga ato të paraqitura në grafikët përkatës me burim FMN-në; KE vlerëson se

ekonomia ne eurozone do të rritet me norma më të larta se sa vlerësimet e FMN-së për rreth 0.1 dhe 0.2 pika të përqindjes,

ndërkaq me nga 0.6 dhe 0.5 pika të përqindjes dallim në normat e inflacionit për vitet 2017 dhe 2018 respektivisht

20

2.2 Zhvillimet e Fundit Ekonomike në Kosovë Ekonomia kosovare në vitin 2016 shënoi rritje krahasuar me vitin paraprak, ku konsumi dhe importi

vazhdojnë të jenë nxitësit kryesor të rritjes së BPV-së. Investimet gjithashtu u rritën, të shtyra

kryesisht nga rritja e investimeve publike. Eksporti po ashtu shënoi rritje në vitin 2016, i mbështetur

fuqishëm nga rritja e eksportit të shërbimeve2.

Norma e rritjes ekonomike ne vitin 2015 rezultoi te jetë 4.1%. Një bazë tashmë më e lartë në vitin

2015 bën që norma e rritjes reale për vitin 2016 të vlerësohet të jetë 3.6%, pra një normë nën atë të

2015-tës por mjaft e lartë krahasuar me shtetet e rajonit në këtë periudhë.

Grafiku 3. Kontributi i komponentëve ne rritjen reale të BPV-së

Burim: ASK dhe vlerësimet e Njësisë së Makroekonomisë

Grafiku 3 tregon strukturën e BPV-së për vitin 2016 dhe 2017, prej ku shohim se konsumi vazhdon të

jetë komponenti me ndikimin më të madh në BPV. Vlerësohet se në vitin 2017 konsumi do të shënojë

6.2 miliardë euro, për tu pasuar nga importi me afro 3 miliardë euro, ngjashëm me vitin paraprak.

Rritja e konsumit vlerësohet të jetë shtyrë nga konsumi privat, një vlerësim ky që merr parasysh

rritjen e vazhdueshme të kredive (konsumuese) gjatë këtij viti, e mbështetur nga rënia e normave të

interesit në kredi gjatë kësaj periudhe. Gjatë vitit 2016 pati rritje prej 16% ne stokun e kredive të

ekonomive familjare krahasuar me vitin paraprak, duke shënuar 796 milionë euro në fund të 2016-tës,

trend ky që kreditë familjare vazhdojnë ta mbajnë edhe gjatë muajve të parë të vitit 2017. Kreditë e

reja konsumuese të ekonomive familjare tregojnë trend të ngjashëm të rritjes, prej 18% në vitin 2016

krahasuar me atë paraprak.

Investimet pritet të shënojnë rritje të konsiderueshme të shtyra nga rritja në investime publike. Viti

2016 ishte viti gjatë të cilit u prezantua Klauzola e Investimeve3, e cila në kombinim me mjetet e

liruara nga procesi i likuidimit në AKP, vlerësohet se do të ushtrojnë ndikim të dukshëm në rritjen e

investimeve publike. Shpenzimi i mjeteve nga këto burime lidhet ekskluzivisht me projekte kapitale,

2 Duhet permendur avancimi i metodologjise se BQK per regjistrimin e pagesave ne fund te 2016-ites, qe solli disa

ndryshime ne strukture te perberesve te Bilancit te Pagesave ku rritje e theksuar u pa tek eksporti i sherbimeve,

nderkaq jane ulur remitancat (te cilat rezultuan te mbivleresuara lehte ne te kaluaren) 3 Më shumë detaje ofrohen në KASH 2017-2019 dhe Buxhet 2017-2019

21

iniciativa këto të ndërmarra me qëllim të adresimit të pengesave zhvillimore që ka Kosova, duke

ruajtur një pozitë të shëndetshme të financave publike. Planifikohet që ekzekutimi i projekteve të

lidhura me këto mjete të fillojë të manifestohet në masë më të përmbajtur gjatë vitit 2017, për t’u

zgjëruar në periudhën e ardhshme afatmesme. Sa i përket investimit privat, nëse shohim destinimin e

kredive totale në ekonominë kosovare, prej 1.4 miliardë milionë eurosh4 në total sa shënuan në fund të

2016-tës (një rritje prej 5.7% krahasuar me vitin paraprak), më së shumti kredi u dhanë për sektorin e

shërbimeve, prej të cilit më së shumti në ‘Tregtia me shumicë dhe pakicë’, duke përcjellë kështu

trendet e deritanishme.

Viti 2016 pa një rënie në eksportin e mallrave krahasuar me vitin paraprak, kryesisht për shkak se

situata e rënduar për operim e Ferronikelit filloi të përmirësohet vetëm duke shkuar nga fundi i vitit.

Megjithate, duhet theksuar se kjo rënie u kompensua dukshëm nga rritja e eksportit të shërbimeve

duke rezultuar në një rritje të eksportit total në vlera nominale krahasuar me vitin paraprak. Duke

pasur parasysh këto zhvillime, në vitin 2017 pritet që eksporti total të rritet, megjithëse baza e këtij

komponenti si kontribuues në rritjen e BPV-së vazhdon te mbetet relativisht e ulët.

Inflacioni vlerësohet se do të arrij në vitin 2017 në rreth 1.5% në krahasim me 0.3% sa shënoi në vitin

2016. Kujtojmë se inflacioni pritet të jetë mes 1.6% dhe 1.7% në shtetet e Evropës gjatë këtij viti. Kjo

reflekton lëvizjet në çmimet globale të produkteve ushqimore (të cilat përcaktojnë pjesën më të madhe

të lëvizjes së çmimeve në Kosovë), por edhe naftës e derivateve.

Duke pasur parasysh këto që u thanë më sipër, vlerësohet se rritja reale e BPV-së për vitin 2017 do të

shënojë 4.1%, e nxitur nga konsumi dhe importet, dhe me një ndikim gjithmonë e në rritje të

komponentës së investimeve.

Vlerësimet për vitin 2017 marrin parasysh ndikimin e ndryshimeve legjislative ne sistemin tatimor që

ka për qëllim nxitjen e prodhimit vendor duke ofruar lehtësira për bizneset. Këto ndryshime janë më

tepër manifestim i vazhdimësisë së inciativës së nisur në 2015 dhe janë përgjigje e drejpërdrejtë për

uljen e pengesave të bizneseve kosovare, reflektim ky i bashkëpunimit të vazhdueshëm me odat,

shoqatat dhe bizneset. Kemi të bëjmë me zgjërimin e lirimeve për linjat e prodhimit, lirimet për

inputin në procesin e prodhimit, lirimet në pajisjet e TI-së, zgjërimin e skemës së TVSH-së me 8% në

kulturë, art, sport, e turizëm, etj. Detaje më të hollësishme lidhur me këtë pako fiskale janë ofruar në

Kutinë 1. Përvoja me ndryshimet tatimore të nisura në vitin 2015 ka treguar se agjentëve ekonomik u

nevojitet kohë që të shfrytëzojnë potencialin e plote qe ofrojne ndryshimet e bëra në sistemin tatimor,

prandaj në vitin 2017 është projektuar një ndikim me konzervativ i këtyre ndryshimeve, për t’u

zgjëruar nga viti 2018 e më tutje.

4 ‘Kreditë e KTD-ve sipas aktivitetit’, BQK

22

2.3 Perspektiva Afatmesme Makroekonomike

Sektori Real

Edhe për periudhën 2018-2020 indikatorët kryesor makroekonomik të projektuar tregojnë se rritja e

BPV-së është nxitur gjërësisht nga të njejtët shtytës (konsumi privat, importi), mirëpo për këtë

periudhë vlen të përmendet rritja e ndikimit të komponentës së investimeve në rritjen e BPV-së.

Instrumentalizimi i ‘Klauzoles se Investimeve’ dhe mjeteve te liruara nga procesi i likuidimit ne AKP

ka rritur projeksionet per shpenzimet kapitale (te lidhura me projekte zhvillimore), duke ndikuar

kështu ne rritjen e konsiderueshme te komponentës se investimit në BPV. Deficiti tregtar mbetet sfide

e ekonomisë kosovare prandaj Qeveria ka inicuar disa ndryshime tatimore për nxitjen e prodhimit

vendor dhe diversifikimin e eksportit te cilat janë përfshire, në masë të matur, në projeksionet për

rritjen e BVP.

Niveli i lartë i konsumit në BPV përbëhet kryesisht nga ai privat, i mbështetur nga remitancat dhe

rritja e kredive konsumuese (si rezultat i normave më të ulëta në kredi). Në anën tjetër, për shkak të

një qasjeje më të kujdesshme ndaj shpenzimeve qeveritare dhe masave të kursimit të ndërmarra

përgjatë viteve të fundit, konsumi publik nuk vlerësohet të karakterizohet nga ndonjë rritje e theksuar

për periudhën në vijim. Konsumi privat pritet të jetë shtytësi kryesor i konsumit total, ku ky i fundit

pritet të rritet me 3.4% në terma realë dhe te kontribuoje me 3.3 pika të përqindjes në rritjen e

projektuar të BPV-së në mesatare përgjatë periudhës 2018-2020.

‘Klauzola e Investimeve’, tashmë në fuqi, pritet që të shfaqë rezultatet e para përgjatë gjysmës së dytë

të vitit 2017. Ka disa projekte ekzekutimi i të cilave pritet të fillojë këtë vit, megjithëse në masë më të

përmbajtur duke qenë se bëhet fjalë për vitin e parë të funksionimit të kësaj iniciative. Efektet më të

mëdha pritet të transmetohen përgjatë periudhës së ardhshme afatmesme, e mund të jene te nje

intensiteti me te shtuar apo te ngadalte, varësisht nga stadi negocimit të projekteve. Përvec mjeteve të

parapara me projektet e Klauzolës (afro 100 milionë euro në vit), ndikim të ngjashëm do të ketë edhe

shfrytëzimi i mjeteve të liruara nga likuidimi në AKP, që kalojnë në buxhetin e shtetit dhe destinohen

ekskluzivisht në projektet kapitale, konform kritereve ligjore për shfrytëzimin e tyre5.

5 Ligji për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësive

Kutia 1. Pako Fiskale 2.0

Në mungesë të politikave monetare si rezultat i përdorimit të euros si valutë zyrtare, politikat fiskale mbeten mjeti i vetëm në dispozicion të politik-bërësve për krijimin e insentivave investuese në sektorin privat. Në këtë kontekst, në procesin e ndryshimeve tatimore në harmoni me programin qeverisës, Qeveria e Republikës së Kosovës do të vazhdoje me zbatimin dhe ruajtjen e kësaj thjeshtësie tatimore duke u fokusuar në dizajnimin e politikave fiskale të orientuara drejt nxitjes së investimeve dhe prodhimit të brendshëm dhe gjithashtu drejtë krijimit të një ambienti atraktiv për investimet e huaja. Si mjet i vetëm i ndikimit ne ekonomi, ndryshimet ne politika fiskale kane për objektive garantimin e stabilitetit makro-fiskal dhe njëkohësisht përbrenda kësaj hapësire të krijojmë mbështetje dhe lehtësira për aktivitetin e sektorit privat. Ne këtë kontekst, Ministria e Financave ka dizajnuar reformën e dyte fiskale e cila – njëlloj sikurse reforma e pare fiskale gjate vitit 2015 – është ndërtuar ne baze te dialogut me komunitetin e bizneseve. Megjithatë, për dallim nga reforma e pare fiskale, pako

23

6 Me vendim të Qeverisë së Republikës së Kosovës të datës 24.03.2015 është vendosur norma e akcizës në masë prej 0.25 euro/litër për vajin për

ngrohje (mazut). Gjithashtu, sipas nenit 7 të po këtij vendimi, kompanitë të cilat i shfrytëzojnë këto të mira në procesin e prodhimit mund të aplikojnë për rimbursim (kthim) të pagesës së akcizës.

e dyte fiskale përmban një numër me te gjere te masave dhe rrjedhimisht, ka për qëllim ofrimin e stimujve fiskal nder-sektorial. Me specifikisht, pako e dyte fiskale përmban:

Lirimin nga tatimi doganor për të gjitha produktet që konsiderohen si lëndë e parë për

prodhim. Si vazhdimësi e përpjekjeve ne politike-bërje për ngritjen e prodhimit vendor i cili

do te reflektoj ne zëvendësimin e importit, rrjedhimisht ngushtimin e deficitit tregëtar si dhe

ngritjen e vendeve te reja te punës, është paraparë që të lirohen të gjitha produktet që

konsiderohen si lëndë e parë për prodhim nga tatimi doganor. Përmes kësaj mase synohet te

përmbushet cikli i lirimeve për pjesën e prodhimit ku pas lirimit për linjën e prodhimit (pako

e pare fiskale) me lirimin e lendes se pare, ndërmarrjet prodhuese u mundësohet një shume

me e larte e likuiditetit e cila pritet te reflektoj ne zgjerim te aktivitetit te tyre investiv dhe

rrjedhimisht, shtimin e aktivitetit te përgjithshëm ekonomik ne vend.

Heqja e normës se akcizës në vajra të renda (mazut) për ndërmarrjet prodhuese . Si rezultat

i vështirësive te shfaqura nga ndërmarrjet prodhuese nga ngarkese me akcize ne mazut, me

pakon e dyte fiskale parashihet lejimi i importit për mazut nga ndërmarrjet prodhuese pa

ngarkese me akcize.6 Përmes kësaj mase synohet qe përmes politikave fiskale te ndikohet

direkt ne ngritjen e likuiditetit te ndërmarrjeve prodhuese dhe eliminimin e procedurave

burokratike.

Ndryshim/plotësimi i listës së produkteve që i nënshtrohen normës së reduktuar të TVSH-

së. Pas ndryshimeve ligjore ne ligjin mbi TVSH i cili ka mundësuar diferencimin e normës se

TVSH-se (përmes pakos se pare fiskale) qe kishte për qellim një shpërndarjes më të barabartë

të të ardhurave, ne pakon e dyte fiskale parashihet zgjerimi i listës me produkte/shërbime te

cilat do te ju nënshtrohen normës se reduktuar (8%) te TVSH-se. Ulja e normës se TVSH-se

për produkte dhe shërbime te caktuara pritet te ndikoj ne ngritjen e konkurueshmerise se

sektorëve te targetuara si dhe rritjen e konsumimit te atyre produkteve/shërbimeve si

rezultat i uljes se çmimeve ne mase te uljes se TVSH-se. Gjithashtu, e gjithë kjo pritet te

kontribuoj tutje ne formalizmin e produkteve/shërbimeve përfituese. Lista e

produkteve/shërbimeve shtese qe pritet ti nënshtrohen normës se reduktuar pritet te

përmbajnë dhe jo te limituara ne produkte/shërbime me karakter kulturor, sportiv dhe

turistik.

Implementimi i bazës ligjore qe rregullon ofrimin e pushimeve tatimore për sektor me

interes te veçantë. Ne përputhje me programin Qeveritar, pako e dyte fiskale përmban

gjithashtu mekanizëm i cili ofron pushime tatimore për një periudhe te caktuar kohore për

sektor te veçantë, përfitues te cilët do te kushtëzohen ne baze te investimeve te tyre dhe

numrit te të punësuarve. Ofrimi i incentivave për lirime nga tatimet ka për qellim te shërbej si

incentive në ngritje te investimeve private dhe hapjen e vendeve te reja te punës. Duke u

bazuar ne potencialin zhvillimor te sektorëve ne ekonominë vendore, vlerësohet se sektorët

përfitues te kësaj skeme te lirimeve tatimore mund te jene sektori i bujqësisë (agro-procesim),

turizmi si dhe sektori i teknologjisë informative (TI).

Për me shume, pako e dyte fiskale përmban edhe një sërë masash tjera ne rregullime administrative

24

Këto dy iniciativa (krahas buxhetit të rregullt që destinohet për shpenzime kapitale) është e

kuptueshme se do të tejkalojnë në masë të konsiderueshme ndikimin e investimeve private,

dhe incentiva te ndryshme qe priten te kontribuojnë ne formalizmin e sektorëve te ndryshim si dhe ofrojnë mbështetje për bizneset. Me specifikisht parashihen:

Nxjerrja e akteve të nevojshme legjislative për kushtet e veçanta të evidentimit, kontrollit dhe

shënjimit të miellit i cili vendoset në qarkullim të lirë në tregun e Republikës së Kosovës.

Nxjerrja e akteve të nevojshme legjislative për kushtet e caktuara nën të cilat pranohen (njihen)

humbjet nga prishja, avullimi apo humbja e peshës së naftës dhe produkteve të saj dhe shqyrtimi i

mundësisë së njohjes së humbjeve në peshë edhe për produktet tjera.

Krijimi i kodeve të reja doganore për disa produkte, sipas praktikave të BE-së.

Krijimi i listës së rejtingut të kompanive.

Licencat-krijimi i një portali të transparencës.

Avancimi i sistemit të fiskalizimit përmes aplikimit të një platforme të re të Teknologjisë

Informative, me qëllim të përmirësimit të mëtutjeshëm të këtij sistemi dhe krijimit të një baze më

të fortë që siguron kushte të barabarta të të bërit biznes.

Plotësim-ndryshimi i Ligjit për Lojërat e Fatit.

Nxjerrja e procedurave për lëshimin e autorizimit për prodhuesit vendor, të cilët mund të

përfitojnë të gjitha lirimet për inputet dhe makineritë që përdoren në procesin e prodhimit.

Ndryshim plotësimi i Ligjit për të Ardhurat e Korporatave dhe Ligjit për të Ardhurat Personale

për të adresuar: i) tatimimin e kompanive të sigurimit dhe ii) rishikimin e tatimit të mbajtur në

burim për grumbulluesit e produkteve bujqësore.

Ndryshim/plotësimi i Ligjit të TVSH-së për të adresuar formën e i) tatimimin për aktivitetet e

transportit rrugor ndërkombëtar të pasagjerëve dhe ii) trajtimin e skemave të veçanta për arin e

Investueshëm.

Trajtimi i importit të telefonave mobil.

Rregullimi i tregut të shitjeve on-line.

Ulja e akcizës në pije të gazuara dhe jo të gazuara.

Trajtimi i importit të pajisjeve prodhuese në formë parciale.

Ndryshimet e nevojshme legjislative per rregullimin e akcizës në alkoolin etilik për përdorim në

mjekësi.

Trajtimi i mostrave me rastin e zhdoganimit.

Nxjerrja e Udhëzimit Administrativ Skemën e Veçantë për Arin e Investueshëm

Ruajtja e konkurrencës së drejtë përmes shqyrtimit të monopoleve potenciale në treg

25

veçanërisht kur kemi të bëjmë me një bazë të ulët siç është BPV-ja kosovare. Megjithatë, investimet

private pritet të rriten në masë të moderuar bazuar në trendin e deritanishëm, e që së bashku me

investime publike do të çojnë në një rritje reale prej 6.1% të kompontentës së investimit total përgjatë

periudhës së ardhshme afatmesme; një kontribut prej 2 pika të përqindjes në rritjen reale të BPV-së

mesatarisht per kete periudhe.

Një problem i vazhdueshëm i ekonomisë kosovare është pjesëmarrja e lartë e produkteve të konsumit

në importin në Kosovë. Qeveria po bën përpjekje të vazhdueshme për të ndihmuar prodhuesit vendor

të zgjerojnë linjat, të rrisin prodhimin, e të stimulohet eksporti, sidomos duke pasur parasysh se

periudha në vijim është e një rëndësie të vecantë për shkak të zbatimit të MSA-së7. Lehtësirat tatimore

që Ministria e Financave ka hartuar në bashkëpunim me odat dhe shoqatat e bizneseve kanë për qëllim

final ngritjen e aftësisë konkurruese të vendit në mënyrë që Kosova të mund shfrytëzojë potencialet që

ofron MSA, e të minimizojë ndikimin negativ (rënien e të hyrave nga taksa doganore) që sjellë kjo

marrëveshje. Bilanci tregtar negativ vazhdon të jetë sfidë për ekonominë e Kosovës. Viti 2016 pa një

rënie ë eksportit të mallrave, kjo për shkak të vështirësive në operim për ‘Ferronikelin’8 si pasojë e

rënies së çmimeve globale të metaleve (kujtojmë se metalet përbëjnë më se gjysmën e eksportit).

Grafiku 4. Pjesëmarrja e komponentëve në rritjen e BPV-së

Burimi: ASK dhe parashikimet e njësisë së Makroekonomisë

Storje si kjo e Ferronikelit gjatë periudhës 2015-2016 e ilustrojnë qartë nevojën për zëvendësim të

importit dhe diversifikim të eksporteve kosovare, gjë për të cilën Qeveria po angazhohet në

vazhdimësi, me ndihmën e komunitetit të biznesit. Megjithatë, kemi të bëjmë me ndryshme për të cilat

nevojitet kohë. Duke pasur parasysh kyçjen në tregun evropian si pjesë e agjendës tonë integruese,

produktet kosovare duhet t’u nënshtrohen standardeve më të larta të cilësisë, ndërkaq pritet rritje e

plasimit të produkteve evropiane në tregun tonë. Një kontekst i tillë kërkon projeksion të matur të

rritjes së eksportit total, i cili pritet të shënojë rritje prej 2.5% në mesatare për periudhën 2018-2020.

7 ‘Marrëveshja per Stabilizim Ascociim’, njëri ndër qëllimet e së cilët është ulja/heqja e barierave tatimore në tregti

(taksa doganore) me qëllim të krijimit të tregut të përbashkët me BE-në 8 Detaje më të hollësishme për situatën e tregut të metaleve në periudhën 2015-2016 dhe ndikimin tek operimi i

Ferronikelit janë ofruar në KASH 2017-2019 dhe Buxhet 2017-2019

26

Importi vazhdon të mbajë trendët e deritanishme, ku projektohet të rritet me rreth 3% në mesatare në

vlera reale për periudhën e ardshme, ndërkaq do të kontribuojë me -1.5 pika të përqindjes në rritjen e

BPV-së. Kjo kategori si zakonisht dominohet nga importi i mallrave, ndërkaq importi i shërbimeve

vlerësohet se do të mbajë nivele të ngjashme me ato aktuale.

Fundi i vitit 2016 dhe fillimi i vitit 2017 në Kosovë panë ndryshime drastike në nivelin e cmimeve.

Përderisa pjesa më e madhe e 2016-tës mbajti nivel pothuajse neutral çmimesh, vetëm tre muajt e

fundit e ngriten normën e inflacionit për vitin 2016 në 0.3%. Gjykuar nga muajt e parë të 2017-tës, por

edhe duke parë parashikimet per inflacionin global e në vecanti atë të BE-së, pritet që inflacioni për

periudhën e ardhshmë afatmesme në Kosovë të shënojë 1.0% në mesatare.

2.4 Korniza Fiskale

Zhvillimet pozitive ekonomike gjatë viteve të fundit në vend kanë dëshmuar se veprimet e ndërmara

në politikën fiskale kanë pasur efekte pozitive, duke rezultuar njëkohësisht në një rritje të

vazhdueshme të të hyrave në përgjithësi. Andaj, krahas reformave fiskale të ndërmara me qëllim të

stimulimit të prodhimtarisë vendore dhe rritjen e konkurrueshmërisë së vendit, Qeveria e Kosovës

është fokusuar edhe në ruajtjen e vazhdueshme të stabilitetit makroekonomik.

Qeveria e Kosovës është e përkushtuar në ruajtjen e një sistemi të mirëfilltë për menaxhimin e

financave publike. Në këtë kontekst, është hartuar Strategjia për Menaxhimin e Financave Publike për

periudhën 2016-2020, që ka për qëllim avansimin e kapaciteteve parashikuese të indikatorëve

makroekonomik dhe të hyrave në përgjithësi, përforcimin dhe avansimin e proceseve të buxhetimit

dhe ekzekutimit, përmirësimin e procesit të prokurimit, si dhe përforcimin e proceseve të kontrollit.

Strategjia në fjalë është e përqendruar në 4 shtylla kryesore (me 12 prioritete), të listuara më poshtë:

Disiplina fiskale

Efikasiteti alokues

Efikasiteti operacional

Çështjet e ndërlidhura me Menaxhimin e Financave Publike

Nën shtyllën e parë që ndërlidhet me disiplinën fiskale, në projektimin e të hyrave dhe shpenzimeve

për qëllime strategjike, Qeveria e Kosovës vazhdon të ketë për bazë rregullën fiskale të përcaktuar

sipas LMFPP, me qëllim të orientimit të nivelit të borxhit publik drejt një trajektoreje nën kufirin e

përcaktuar me ligj (40% e BPV-së).

Programi 22-muaj Stand-By (SBA) i negociuar me FMN-në për mbështetje financiare në vlerë prej

184 milionë euro i filluar në vitin 2015 është duke u përmbyllur me sukses në vitin 2017 me inkasimin

e transhit të fundit të mbështetjes financiare nga FMN në vlerë rreth 100 milion euro.

Në kuadër të këtij programi, duke marrë parasysh pengesat e larta strukturore me të cilat është duke u

përballë ekonomia kosovare, Qeveria e Kosovës ka ndryshuar LMFPP-në për të funksionalizuar

Klauzolën e Investimeve me qëllim të ofrimit të mundësive për investime në projekte infrastrukturore

me karakter zhvillimor përmes marrëveshjeve me IFN-të dhe donatorët tjerë partnerë si Banka

Botërore, KfW, BERZH, Qeveria Austriake, Qeveria e Frances, Hungarisë, etj. Projektet për të cilat

27

bëhet fjalë dervojnë drejtpërdrejtë nga dokumentet kyçe strategjike të Qeverisë si Strategjia

Kombëtare për Zhvillim dhe Programi i Reformave në Ekonomi.

Qeveria gjithashtu ka prezantuar edhe rregullin e pagave të bazuar në ligj, mekanizëm ky i cili kufizon

rritjen e pagave të sektorit publik me rritjen e BPV-së nominale, e që ka për qëllim ndërlidhjen më të

mirë të rritjes së pagave të sektorit publik me produktivitetin në ekonomi. Qeveria ka përfunduar

aktivitetin e reformave në lidhje me zbatimin e prokurimit të centralizuar si dhe prokurimin

elektronik, një hap shumë i rëndësishëm në kontekstin e ngritjes së efikasitetit dhe transparencës.

Veprimet e ndërmara deri më tani në reformimin e politikës fiskale dhe buxhetimin e shpenzimeve

kanë rezultuar të jenë produktive duke pasur parasysh që përgjatë dy viteve të fundit Kosova nuk ka

tejkaluar kufirin e rregullës fiskal prej 2%, gjë që dëshmon për një politike të kujdesshme të

projektimit të hyrave dhe shpenzimeve. Ky model i menaxhimit të financave publike pritet të

vazhdojë edhe më tutje konform premtimeve qeveritare për rritje të qëndrueshme ekonomike dhe rritje

të produktivitetit vendor.

2.4.1 Të Hyrat dhe Shpenzimet e Qeverisë

2.4.1.1 Parashikimi i të hyrave buxhetore për periudhën 2018-2020

Të hyrat e përgjithshme buxhetore për periudhën 2018-2020 parashihet të rriten me një normë prej

rreth 9% në mesatare, për të arritur në vlerën prej 2,257 milionë euro në fund të periudhës. Kjo rritje

vjen kryesisht nga rritja e të hyrave tatimore të cilat përcjellin trendin e parashikuar të rritjes

ekonomike, por reflektojnë edhe efektin e masave në të hyra (ndryshimeve në legjislacionin tatimor)

të ndërmarra përgjatë viteve, si dhe ngushtimin e hendekut tatimor. Në këto projeksione janë përfshirë

ndikimet e faktorëve si efekti i plote i reformave nga pakot fiskale, lirimet doganore, akcizës,

udhëzimeve administrative me ndikim në sistemin tatimor, si dhe nga marrëveshja e MSA-se.

Tabela 1. Struktura e të hyrave buxhetore, në miliona euro

Përshkrimi 2016 2017

Buxheti

2018

Proj.

2019

Proj.

2020

Proj.

1. GJITHSEJ TE HYRAT 1,608 1,725 1,898 2,067 2,257

1.1 TE HYRAT TATIMORE 1,421 1,512 1,676 1,843 2,029

Tatimet direkte 232 253 358 453 551

Borxhet tatimore 2 1 1 1

Tatimi në të ardhurat e korporatave 81 84 136 181 227

Tatimi në të ardhurat personale 124 135 184 232 280

Tatimi në prone 25 25 30 33 36

nga i cili: tatimi ne toke 0 3 3

Tatime tjera direkte 2 7 7 7 7

Tatimet indirekte 1,227 1,303 1,373 1,449 1,539

Borxhet tatimore 11 5 5 5

Tatimi mbi vleren e shtuar (TVSH) 694 748 792 846 919

E mbledhur ne vend: 179 184 219 244 290

E mbledhur ne kufi: 515 564 573 602 630

Detyrimi doganor 130 116 127 125 122

Akcizat 403 422 443 466 487

Tatime tjera indirekte 0.4 6 6 6 6

Kthimet tatimore -38 -44 -44 -46 -48

1.2 TE HYRAT JO-TATIMORE 175 201 203 207 211

Taksa, ngarkesa, dhe tjera nga OB-te e Qeverise Qendrore 92 100 102 103 104

Taksa, ngarkesa, dhe tjera nga Qeveria Lokale 45 54 52 52 52

nga te cilat: te hyrat e dedikuara per taksen ne mbeturina - - 7 7 7

28

Taksa koncesionare 8 9 10 12 14

Renta Minerare 31 33 34 35 36

Te hyrat nga liberalizimi i tregut te telefonise mobile 0 0 0 0 0

Te hyrat nga dividenda 0 5 5 5 5

Burimi: Thesari dhe parashikimet e njësisë së Makroekonomisë

Parashikimi i të hyrave direkte

Të hyrat direkte përfshijnë të hyrat që arkëtohen nga tatimi në të ardhura dhe pasuri; përkatësisht këto

të hyra përfshijnë të hyrat nga tatimi në korporata, tatimi i mbajtur në burim dhe tatimi në pronë.

Krahas faktorëve kryesor mbi të cilët bazohet parashikimi i të hyrave direkte (baza tatimore dhe

norma efektive përkatëse), ndikim të konsiderueshëm në rritjen e të hyrave pritet të kenë aktivitetet

për rritjen e efikasitetit në mbledhjen e të hyrave buxhetore.

Vecanërisht tatimi në të ardhurat e korporatave dhe ai ne të ardhurat personale vlerësohet se kanë

hapësirë të konsiderueshme për ngushtim të hendekut tatimor, plotësimi i së cilës do të rezultonte në

një nivel të hyrash ashtu siç paraqiten në tabelën më sipër. Shohim se të hyrat direkte parashihet të

kapin vlerën prej 551 milionë euro në fund të periudhës së parashikimit apo 7.4% të BPV-së së

projektuar (shih grafikun 5)9. Të hyrat direkte parashihet të arrijnë në 27% të të hyrave tatimore në

vitin 2020, nga një raport prej rreth 17% sa janë aktualisht.

Grafiku 5. Struktura e tatimeve direkte si % e BPV-së

Burimi: Thesari dhe parashikimet e njësisë së Makroekonomisë

Të hyrat nga tatimi në pronë parashihet të rriten nga 25 milion euro sa janë parashikuar në vitin 2017

deri në 36 milionë euro në fund te periudhës se parashikimit duke reflektuar fillimin e implementimit

te tatimit në tokë. Për këtë të fundit është projektuar një rritje e matur, prej 3 milion euro ne vit, duke

pasur parasysh se kemi të bëjmë me periudhën fillestare të aplikimit të këtij lloj tatimi.

9 Si bazë tatimore për parashikimin e këtyre të hyrave përdoret BPV të cilës i hiqen tatimet indirekte dhe i shtohen

subvencionet dhe transferet sociale e që jepen nga shteti.

29

Parashikimi i të hyrave indirekte

Të hyrat indirekte përcjellin ngushtë trendin e importit, megjithatë korrelacioni i TVSH-së së arkëtuar

në vend vazhdon të jetë më i lartë në raport me konsumin e përgjithshëm. Andaj, parashikimi i kësaj

kategorie të të hyrave merr për bazë parashikimin për lëvizjen e importit të mallrave dhe trendin e të

ardhurave të disponueshme të sektorit privat.

Të hyrat indirekte parashihet të rriten me një normë mesatare prej 5.7% përgjatë periudhës 2018-2020,

për të arritur në afro 21% të BPV-së në fund të periudhës. Si zakonisht, të hyrat nga TVSH pritet të

japin kontributin më të madh në rritjen e të hyrave indirekte. Në këto projeksione është përfshirë

ndikimi i implementimit të MSA-së (përmes zvogëlimit të bazës tatimore- nga ulja graduale e normës

së detyrimit doganor për produkte të caktuara) si dhe efektet e ndryshimeve në sistemin tatimor,

vecanërisht ato në TVSH (përshkallëzimi, lirimet për prodhuesit, etj.)

Grafiku 6. Struktura e tatimeve indirekte si % e BPV-së

Burimi: Thesari dhe parashikimet e njësisë së Makroekonomisë

Rritje pritet të ketë edhe tek të hyrat e arkëtuara nga importi i produkteve me akcizë përderisa të hyrat

nga detyrimi doganor parashihet të bien me një normë të lehtë prej 2% në mesatare, duke reflektuar

implementimin e MSA-së me një ndikim më të madh duke shkuar nga fundi i periudhës së ardhshme

afatmesme. Të hyrat nga akciza reflektojnë edhe efektin e parashikuar në të hyra si rezultat i aplikimit

të kalendarit të akcizës në duhan përgjatë periudhës së ardhshme afat-mesme. Andaj, të hyrat nga

taksa e akcizës pritet të mbajnë nivelin prej rreth 6.6% të BPV-së përderisa të hyrat nga detyrimi

doganor parashihet të jenë afro 1.6% të BPV-së në fund të periudhës së parashikimit.

Parashikimi i të hyrave tjera buxhetore

Të hyrat buxhetore të inkasuara nga organizatat buxhetore të nivelit qendror parashihet të përcjellin

trendin e viteve të kaluara në raport me BPV-në. Rrjedhimisht, të hyrat e nivelit qendror pritet të

arrijnë në 104 milionë euro në vitin 2020 apo rreth 1.4% të BPV-së përgjatë periudhës së ardhshme

afatmesme.

Në kuadër të të hyrave jo-tatimore, të hyrat nga tantiema pritet të arkëtohen në vlerë prej 35 milionë

euro ne mesatare, e që kryesisht reflekton të hyrat nga eksploatimi i linjitit nga Korporata Energjetike

30

e Kosovës dhe kompanitë tjera shfrytëzuese të resurseve natyrore. Taksa koncesionare pritet të

arkëtohet me një rritje pothuajse konstante, me 14 milionë euro të projektuara për vitin 2020. Të hyrat

vetanake të komunave pritet të përcjellin nivel të përmbajtur te rritjes; 52 milionë euro apo 0.7% e

BPV-së.

2.4.1.2 Parashikimi i shpenzimeve buxhetore për periudhën 2018-2020

Si rezultat i zbatimit të politikave të kujdesshme fiskale dhe konsolidimit të vazhdueshëm të

shpenzimeve publike, shpenzimet rrjedhëse parashikohet të mbajnë një pjesëmarrje prej rreth 19% të

BPV-së gjatë periudhës 2018-2020. Ndërkaq, shpenzimet kapitale do të përbëjnë afro 13.5% të BPV-

së deri në vitin 2020.

Hapësira shtesë (e përjashtuar nga kufiri prej 2% të BPV-së) për rritjen e shpenzimeve kapitale është

bërë në harmoni me FMN si rezultat i programit SBA në fuqi, për të akomoduar nevojat zhvillimore të

ekonomisë kosovare. Kjo hapësirë shtesë i mundëson Qeverisë të financojë projekte me interes publik

e që ndikojnë në uljen e pengesave zhvillimore (infrastrukturore) të vendit, përmes marrëveshjeve me

IFN.

Shpenzimet për periudhën 2018-2020 parashikohen të rriten në vazhdimësi, duke arritur 2,485 milion

euro në vitin 2020; një ngritje prej rreth 7% në mesatare. Duhet theksuar se kjo rritje vjen kryesisht

nga rritja në shpenzimet kapitale, të cilat parashihen të rriten në masën prej 14% në mesatare për

periudhën e ardhshme afatmesme. Rregulli për pagat në sektorin publik, i aprovuar në fillim të vitit

2016 nga Kuvendi përmes ndryshimit të Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike dhe

Përgjegjësitë dhe menaxhim të kujdesshëm të punësimit në sektorin publik janë masa që pritet të

kontribuojnë në reduktimin e shpenzimeve rrjedhëse dhe suksesin e konsolidimit fiskal. Këto

ndryshime shërbejnë si garanci e disiplinës e cila siguron stabilitetit makro-fiskal, duke mos rrezikuar

ofrimin adekuat të shërbimeve publike dhe mbështetjen e duhur financiare për çështjet sociale.

Bazuar në këto shtylla të planifikimit të kujdesshëm, shpenzimet e përgjithshme qeveritare

projektohen të jenë rreth 33% e BPV-së në fund të periudhës planifikuese. Siç mund të shihet nga

tabela e mëposhtme, përkundër një rritjeje të konsiderueshme të shpenzimeve të përgjithshme

qeveritare duke shkuar nga fundi i periudhës, duhet theksuar se shpenzimet rrjedhëse tregojnë një

ritëm të përmbajtur të rritjes (prej 3.6% në mesatare). Megjithatë, është zgjeruar përkrahja sociale si

dhe është siguruar një përkrahje më e lartë financiare për shtresat sociale. Përmes racionalizimit në

shpenzime (kryesisht në shtesa, transfere, etj.) si dhe performancës gjithnjë e më të mire në arkëtimin

e të hyrave, por dhe përmirësimet në menaxhimin e financave publike, është bërë i mundur

implementimi i një numri masash shtesë në përmirësimin e mirëqenies sociale, të tilla si:

- Rritja deri në 50% e pensioneve kontributdhënëse

- Është rritur ndjeshëm vlera e subvencioneve për sektorin e bujqësisë

- Ngritja e nivelit të investimeve në sektorin e bujqësisë

- Përmirësimi i infrastrukturës fizike në sektorin e drejtësisë

- Përmirësimi i mirëqenies sociale dhe ruajtja e kohezionit social

- Rritja e mbështetjes financiare për prokurorinë dhe gjyqësorin

31

Në tabelën e mëposhtme është paraqitur struktura e shpenzimeve të përgjithshme qeveritare përgjatë

periudhës afat-mesme e cila është e planifikuara si në vijim:

Tabela 2. Struktura e shpenzimeve, ne miliona euro

Pershkrimi 2016 2017

Buxhet

2018

Proj.

2019

Proj.

2020

Proj.

2. GJITHSEJ SHPENZIMET 1,669 2,001 2,192 2,335 2,485

Nga te cilat: shpenzime nga të hyrat e dedikuara 9 11 11 11 11 Shpenzimet nga te hyrat vetanake te bartura 17 0 0 0 0

2.1 SHPENZIMET RRJEDHESE 1,221 1,275 1,345 1,382 1,417

Paga dhe mëditje 544 572 595 613 630 Mallra dhe shërbime 203 225 256 267 278

Subvencione dhe transfere 475 473 484 492 499

Rezerva rrjedhëse 0 5 10 10 10

2.2 SHPENZIMET KAPITALE 444 726 850 955 1,070

prej tyre financimi nga: Buxheti i rregullt 444 530 650 745 860

Rezerva Kapitale 4 5 5 5 Klauzola e investimeve 105 105 105 105

AKP 87 90 100 100

2.3 KREDIDHËNIA PËR NP -7 -11 -15 -14 -15

Nga te cilat: kredite per NP 0 0 0 0 0

Nga te cilat: kthimet nga NP -7 -11 -15 -14 -15

Burimi: Thesari dhe parashikimet e njësisë së Makroekonomisë

Pagat dhe mëditjet - kategoria e shpenzimeve për paga dhe mëditje planifikohet të vazhdojë të

përfaqësojë pjesën më të madhe të shpenzimeve rrjedhëse edhe gjatë periudhës 2018-2020. Përgjatë

periudhës planifikuese, kjo kategori pritet të ngritët gradualisht, e ndikuar kryesisht nga alokimi i

mjeteve për implementimin e skemës së sigurimeve shëndetësore, implementimi i kontratës kolektive

që ndërlidhet me përvojën e punës, si dhe rritja e faturës së pagave në sektorit publik e cila lidhet me

rritjen e BPV-së nominale10. Rritja në këtë kategori të shpenzimeve është planifikuar të mbajë një

mesatare prej rreth 3.3% përgjatë periudhës së ardhshme afat-mesme, përderisa pjesëmarrja e

përgjithshme e kësaj kategorie në BPV parashikohet të ketë rënie të lehtë duke shkuar nga fundi i

periudhës raportuese.

Mallra dhe shërbime - shpenzimet për mallra dhe shërbime në tri vitet e fundit kanë shënuar rënie me

një mesatare prej 1%. Në periudhën 2018-2020 është parashikuar që këto shpenzime do të ngriten me

një mesatare prej 7.4%, si rezultat i implemintimit të ndryshimeve ligjore të cilat bartin me vete kosto

shtesë. Ngritja më e lartë për kategori të shpenzimeve parashihet të jetë në vitin 2018, ndërkaq

përgjatë dy viteve të fundit të periudhës së ardhshme afatmese projektohet të rriten me një normë prej

afro 4%. Përkundër kësaj rritjeje shpenzimet për mallra dhe shërbime do të vazhdojnë ta ruajnë

pjesëmarrjen e njejtë në BPV me vitet paraprake, një mesatare prej afro 3.7%.

Subvencionet dhe transferet – si pjesëmarrësi i dytë më i lartë në kategorinë e shpenzimeve rrjedhëse,

kjo komponentë planifikohet të shfaqë një rritje më të ulët në periudhën e ardhme në krahasim me

periudhat paraprake. Rrjedhimisht, shpenzimet për këtë kategori planifikohen të arrijnë në 499 milion

euro në fund të vitit 2020, shifër kjo e cila përfaqëson rritje prej rreth 5.6% nëse krahasohet me vitin

2017, me një pjesëmarrje të ulët në BPV. Duhet theksuar se përkrahja për ndërmarrjet publike

planifikohet të bie gradualisht gjatë periudhës planifikuese.

10 Këtu kemi të bëjmë me ndryshimet në LMFPP ku është caktuar tavani i rritjes së pagave të sektorit publik, i

ndërlidhur me rritjen e BPV-së si indikator i produktivitetit të vendit

32

Shpenzimet kapitale - planifikohet të paraqesin përbëjnë një pjesë të konsiderueshme të shpenzimeve

totale qeveritare në raport me të kaluarën. Shpenzimet kapitale përgjatë periudhës afatmesme pritet të

përfaqësojnë rreth 41% të shpenzimeve totale apo një mesatare prej rreth 14% të BPV-së për

periudhën 2018-2020. Gjatë periudhës së ardhshme afatmesme, është i rëndësishëm implementimi i

projekteve kapitale i bazuar në një listë prioritare që përmban projekte me ndikim në përmirësimin e

rrjetit të transportit, përmirësimin e rrjetit të energjisë elektrike si dhe investimet në infrastrukturën e

shërbimeve për përmirësimin e kushteve në arsim, sistemin social dhe atë shëndetësor. Përparësi në

financim do të kenë pojektet që janë në vazhdim si dhe ato të cilat janë në harmoni të plotë me

prioritetet e qeverisë. Kjo listë e prioriteteve, e cila është ende ne fazën e përpunimit, përfshinë:

Rehabilitimi i Rrugës Hekurudhore 10

Ndërtimi dhe modernizimi i linjës hekurudhore Prishtinë – Fushë Kosovë – Aeroporti i Prishtinës

“Adem Jashari”

Rehabilitimi i Ibër-Lepencit

Rehabilitimi i rrugëve rajonale

Ndërtimi i rrugës N9 Prishtinë - Pejë (SEETO Rruga 6 A) pjesa nga Kijevë -Klinë deri në Zahaq

Rehabilitimi i përgjithshëm i linjës hekurudhore lindore dhe jugore (kufiri me Serbinë – Podujevë –

Fushë Kosovë, Klinë – Prizren)

Zgjerimi i sistemit të ujitjes së Kompanisë “Radoniqi”- faza e II-të

Ndërtimi i Autostradës së re Prishtinë-Gjilan-Dheu i Bardhë

Përmirësimi i rrjetit të transmisionit, faza VI-VII

Konkurueshmëria dhe gatishmëria për eksport

Ndërtimi i kolektorit kryesor për ujëra të zeza në komunën e Podujevës si dhe përmirësimet e sistemit të

kanalizimeve në komunën e Gjilanit

Mbrojtja e Liqenit të Batllavës nga ujërat e zeza(Trajtimi i ujërave të ndotura në akumulimin e

Batllavës)

Trajtimi i iujërave të zeza në Prishtinë(ndërtimi i fabrikës për trajtimin e ujërave të ndotura në rajonin

e Prishtinës)

Shtrirja e infrastrukturës telekomunikuese brezgjerë

Qendra Kombëtare sportive

Përmirësimi i pajisjeve mjekësore për Qendrën Klinike Universitare të Kosovës

Ndërrimi i rrjetit të ujësjellësit për Graqanicën dhe Llapnasellë, Kishnicë, Badovc dhe Shushicë

Ndërtimi i kolektorëve dhe impiantit kryesor për trajtimin e ujërave të zeza në komunën e Shtimës

2.4.1.3 Deficiti buxhetor dhe rregulla fiskale

Deficiti i përgjithshëm afatmesëm, siç parashikohet në kornizën fiskale është planifikuar të financohet

nga huamarrja e brendshme, huamarrja e jashtme dhe të hyrat e njëhershme përfshirë këtu të hyrat e

lira nga likuidimi i ndërmarrjeve shoqërore. Borxhi i jashtëm është planifikuar për qëllime të

financimit të projekteve që tashmë janë përfshirë në kornizën ekzistuese buxhetore si dhe projekteve

në huadhënie për organizatat për të cilat qeveria vepron si garantues.

Duke shkuar nga fundi i periudhës planifikuese tabela e financimit përfshinë pagesën e principalit të

borxhit (ku pjesa më e madhe ka të bëj me kthimin e borxhit ndaj FMN), siç mund të shohim më

detajisht edhe nga tabela numër 4 në shtojcën e bashkangjitur. Nevoja per financim e Qeverisë është

33

bërë mbi bazën e një planifkimi të rregullt për borxhin e brendshëm dhe atë të jashtëm, duke e mbajtur

në nivele të arsyeshme (duke pasur parasysh se Kosova vazhdon të mbajë një nivel relativisht të ulët

të borxhit).

Tabela 3. Deficiti i përgjithshëm buxhetor

Pershkrimi 2015 2016 2017

Buxhet

2018

Proj.

2019

Proj.

2020

Proj.

BILANCI BUXHETOR PRIMAR -94 -64 -276 -295 -268 -228

Pagesa e Interesit -17 -19 -23 -31 -33 -34

BILANCI I PERGJITHSHEM BUXHETOR (Nevoja per Financim) -111 -83 -300 -326 -301 -262

1.1. Neto financimi nga burimet e jashtme për vitin 38 8 237 116 84 36

1.2 Neto financimi nga burimet e brendshme për vitin 172 86 180 188 231 259

NDRYSHIMI NË BILANCIN BANKAR (Të Pashpërndarë) 99 11 117 -21 13 33

NETO BILANCI BANKAR NE FUNDVIT 201 212 329 308 321 354

Nga te cilat: ELA 46 46 46 46 46 46

Neto Bilanci Bankar ne Fundvit (si % e BPV-se) 3.5% 3.5% 5.2% 4.6% 4.5% 4.8%

BRUTO BILANCI BANKAR NE FUNDVIT 257 270 387 366 380 412

Shpenzimet e perjashtuara nga kalkulimi i rregulles fiskale:

Shpenzimet nga te hyrat e dedikuara 9 11 11 11 11

Shpenzimet nga te hyrat vetanake te bartura 17 0 0 0 0

Shpenzimet e financuara nga klauzola e investimeve dhe AKP 192 195 205 205

BILANCI BUXHETOR SIPAS RREGULLES FISKALE -78 -54 -97 -120 -85 -46

Shënime shtesë: BPV 5,807 6,051 6,380 6,726 7,080 7,424

Deficiti si % e BPV -1.3% -0.9% -1.5% -1.8% -1.2% -0.6%

Burimi: Departamenti i thesarit dhe kalkulimet e Njësisë së Makroekonomisë

Bilanci bankar mbahet mbi 4.5% e BPV-së nominale ne mesatare, sipas kritereve të LMFPP për

shfrytëzimin e mjeteve të AKP-së. Deficiti po ashtu mbahet në nivelet e përcaktuara përmes rregullës

fiskale; nën 2% të BPV-së.

Niveli i borxhit shtetëror, zhvillimet dhe perspektiva për vitet në vijim11

Historikisht, niveli i Borxhit të Përgjithshëm i Qeverisë së Kosovës ka qenë relativisht i ulët. Siç edhe

mund të vërehet nga grafiku më poshtë, borxhi i Kosovës ka shënuar një trend të ngritjes graduale.

Nga të dhënat e mëposhtme, mund të vërehet se ngritja më e lartë e borxhit të përgjithshëm pritet të

shënohet gjatë vitit aktual (2017). Kjo do të ndodhë kryesisht për shkak të disbursimit të njëhershëm

të fondeve nga Marrëveshja me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Borxhi i Përgjithshëm në fund të vitit

2017 parashihet të jetë 1,151 milion euro ose 18.64%12 e BPV-së. Deri më tani, me përkrahjen e

Ministrisë së Financave (MF), është nënshkruar vetëm një marrëveshje për borxhe komunale e cila

arrin vlerën 2.5 milion euro. Gjithashtu, portofoli i borxhit shtetëror të Kosovës përmban dy garanci

shtetërore në vlerë 22 milion Euro të emetuar në vitin 2014 dhe 2016. Ndërsa gjatë vitit 2017

planifikohet të lëshohet edhe një garanci në vlerë 24 milion euro.

Për herë të parë në historikun e portofolit të borxhit, në fund të muajit dhjetor 2015, shuma e Letrave

me Vlerë (LV) të emetuara në tregun e brendshëm si përqindje e borxhit total ka tejkaluar huazimet

nga kreditor të jashtëm për 0.44%. Një trend i tillë ngritës në favor të borxhit të brendshëm, ka

vazhduar edhe gjatë vitit 2016, ku në fund të vitit 2016 raporti borxhi i brendshëm/borxh total ishte

56%. Kjo pjesë e portofolit të borxhit të Kosovës përbëhet nga instrumente të borxhit me maturitet

prej 3 muaj deri në 5 vite. MF që nga fillimi i emetimit të LV-ve (viti 2012) është përqendruar në

11 Ky seksion është hartuar nga Njësia e Borxhit (Thesar, MF) 12 Borxhi si % ndaj BPV përfshinë edhe garancitë në vlerë 44 milion Euro (aktuale dhe të parashikuara për vitin 2017).

34

financimin e buxhetit kryesisht nga tregu i brendshëm, duke kontribuar në zhvillimin e tregut. Përmes

letrave me vlerë, Qeveria e Kosovës ka huazuar fonde me kushte të favorshme si dhe ka kontribuar në

zhvillimin e tregut të Letrave me Vlerë. Deri në fund të vitit 2017, parashihet që borxhi i brendshëm të

arrij në 579 milion euro ose 9.03% e BPV-së.

Grafiku 7. Stoku i Borxhit të Përgjithshëm (ne milionë euro, boshti i majtë) dhe si përqindje e

BPV-së (në përqindje, boshti i djathtë)

Burimi: Njësia për Menaxhimin e Borxheve, Thesar MF

Gjysma e mbetur e borxhit shtetëror të Kosovës është borxhi i jashtëm i cili përbëhet nga programet13

me Fondin Monetar Ndërkombëtar (FMN), huazimet nga Banka Botërore (BB), Banka Gjermane për

Zhvillim (KfW), Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) dhe kreditorë tjerë me

pjesëmarrje të vogël. Përjashtuar programet me FMN, të gjitha huazimet tjera janë të lidhura më

financimin e projekteve specifike në sektorë të ndryshëm. Deri në fund të vitit 2017, stoku i borxhit të

jashtëm shtetëror parashihet të arrij në 572 milion euro ose 8.92% e Bruto Produktit Vendor (BPV).

Për shkak të kushteve të favorshme për huazim, në periudhën afat-mesëm, Qeveria synon të orientohet

lehtësisht drejt huamarrjes ndërkombëtare. Në këtë drejtim, do të rritet bashkëpunimi dhe komunikimi

me institucionet financiare ndërkombëtare, në veçanti me ato zhvillimore, për të prezantuar projektet

me prioritet për ekonominë e vendit dhe rrjedhimisht, për t’i financuar këto projekte përmes kredive

me kushte preferenciale nga këto institucione. Për më tepër, Ministria e Financave synon të zhvilloje

edhe më tej tregun e brendshëm të Letrave me Vlerë duke stimuluar dhe përkrahur zgjerimin e bazës

së investitorëve. Zgjerimi i bazës së investitorëve planifikohet të bëhet duke emetuar instrumente të

reja të borxhit të cilat në disa raste do të targetojnë grupe të reja në treg me potencial të madh

investues. Financimi i deficitit të buxhetit të Kosovës do të bëhet gjithnjë në konsistencë të plotë me

nivelin e deficitit të paraqitur në Ligjin e Buxhetit si dhe nevojën për financimin e bilancit bankar. Në

çdo rast, MF do të sigurohet që shuma e cila huazohet për nevojat e Qeverisë do të jetë me koston më

të ulët të mundshme dhe gjithnjë brenda kufijve të pranueshëm të ekspozimit ndaj rreziqeve të tregut.

Për të garantuar menaxhim të mirëfilltë dhe strategjik të borxhit, MF përgatitë çdo vit Programin

Afatmesëm të Borxhit Shtetëror i cili do t’i bashkëngjitet Kornizës Afatmesme të Shpenzimeve.

13Stand By Arrangement 2013 dhe 2015

35

2.5 Potencialet zhvillimore dhe rreziqet fiskale për periudhën 2018-2020

Korniza bazë e paraqitur në KASH përcillet, si çdo vit, me potenciale dhe rreziqe të cilat mund ta

ndryshojnë pasqyrën makrofiskale pozitivisht apo negativisht, varësisht nga probabiliteti i

materializimit dhe intensiteti me të cilin realizohen. Për hir të planifikimit të kujdesshëm dhe në

interes të transparencës, pjesë e Kornizës Makrofiskale do të jenë edhe këto konsiderime, detajet për

të cilat ofrohen në vijim. Duke qenë se KASH hartohet në baza vjetore, nuk ka ndryshime të mëdha në

këtë listë nga viti në vit (kur kemi të bëjmë me pengesa strukturore të trashëguara), ndërkaq nëse

identifikohen të reja ato i shtohen kësaj liste.

Ngjashëm me vitin e kaluar, një vlerësim i kuantifikuar i potencialeve zhvillimore dhe rreziqeve

fiskale për periudhën afatmesme përmes skenarëve alternativ është hartuar në janar 2017 si pjesë

Programit për Reforma në Ekonomi 2017-2019.

2.5.1 Potencialet zhvillimore

Adresimi i pengesave zhvillimore përmes Klauzolës për Investime dhe mjeteve të liruara nga

procesi i likuidimit në AKP – Detaje lidhur me Klauzolën e Investimeve janë ofruar në KASH

2017-2019 por edhe në Buxhet 2017-2019, ndërkaq e një natyre të ngjashme është edhe shfrytëzimi i

mjeteve nga procesi i likuidimit. Bëhet fjalë për projekte infrastrukturore për zgjërimin dhe avancimin

e infrastrukturës (rrugë, hekurudha), avancim të sistemeve të ujitjes, trajtimit të ujërave të zeza,

përmirësimin e rrjetit të transmisionit, përmirësime në infrastrukturën shëndetësore, sport, etj. me

ndikime direkte (në buxhet) por edhe indirekte (në tregti, bërje biznes, mirqenie, etj.) në ekonomi.

Megjithë vështirësitë në negociim dhe realizim të projekteve që janë pjesë e Klauzolës, natyra e tyre

dhe vlerat për të cilat bëhet fjalë bëjnë që këto të njihen si potenciale me ndikim të konsiderueshëm

makrofiskal. Realizimi i plotë i të dy këtyre masave do të gjeneronte investime shtesë prej 3% të

BPV-së në mesatare në periudhën e ardhshme afatmesme.

Zhvillimi i Kapaciteteve të Reja për Prodhim të Energjisë – Komunikimet e fundit të autoriteteve

të Qeverisë së Kosovës me Bankën Botërore sinjalizojnë se marrëveshja për ndërtimin e

termocentralit ‘Kosova e Re’ është shumë pranë nënshkrimit. Supozimet per realizimin e ketij projekti

janë ato të një shpërndarjeje të ngjashme me atë që kanë shfaqur projektet e mëdha kapitale deri sot,

ku ekzekutimi i projektit (është supozuar një investim prej 1 miliardë eurosh për 5 vite) përqendrohet

në mesin e periudhës dhe në përfundim të saj. Duke marrë për bazë këto supozime, vlerësohet se ky

projekt do të gjeneronte investime shtesë prej 3% - 4% të BPV-së mesatarisht për periudhën e

ardhshme afatmesme, gjë që do të rezultonte në nje kontribut të komponentës së investimit prej rreth 3

pika të përqindjes në rritjen reale të BPV-së së projektuar për periudhën e ardhshme afatmesme.

Megjithatë, duhet theksuar se këto mbesin supozime në shërbim të përfshirjës së kësaj mase si

potencial në këtë KASH, ku ndikimi faktik i këtij projekti në kornizë makrofiskale varet drejtpërdrejtë

nga detajet e marrëveshjes, që mbesin për t’u përcaktuar.

Efektet Ekonomike të Marrëveshjes për Stabilizim dhe Asocijim (MSA) – Një pasqyrë e

përgjithshme e efekteve të kësaj marrëveshjeje u trajtua në seksionin e parë të kësaj kornize. Kemi të

bëjmë me një marrëveshje që bartë me vete ndikim të konsiderueshëm buxhetor. Është vlerësuar se

humbjet në të hyrat nga kufiri do të jenë mesatarisht rreth 25 milionë euro në vit. Skenari makro-fiskal

36

i paraqitur ne kete KASH nuk përfshinë efektet e transferimit të kesaj vlere tek të hyrat e

disponueshme të sektorit privat. Si rrjedhojë, efektet ekonomike të MSA-së kanë potencial për të

prodhuar rritje më të lartë ekonomike se sa parashikimet e skenarit bazë marko-fiskal. Duhet theksuar

po ashtu se MSA në vetvete paraqet potencial të konsiderueshëm për një ekonomi te vogël e të hapur

e me agjendë të qartë integruese drejtë Bashkimit Evropian siç është Kosova

Efektet nga hyrja në fuqi e Ligjit për Investimet Strategjike – Ky ligj pritet të kontribuojë në

investime, hapje të vendeve të reja të punës, ofrimin e teknologjive të reja për të rritur

konkurrueshmërinë dhe efektivitetin e investimeve, si dhe rritjen e nivelit dhe cilësisë së jetës së

qytetarëve dhe mbrojtjen e mjedisit dhe konsumatorit. Matja e ketyre efekteve ne kontekst te Kornizes

Makrofiskale ne kete kohe eshte e veshtire per shkak te natyres se ndryshme te projekteve dhe faktit

qe nuk ka zhvillime konkrete ne negociimin e tyre. Disa nga projektet qe jane duke u permendur nga

AKP si potenciale per t’u trajtuar permes ketij ligji jane miniera e Goleshit, ajo e Strezovcit (minera e

vetme ne vend prej te ciles mund te nxirret magnez), Boksitet e Kosoves, si dhe Hoteli Grand dhe

rezorti turistik ne Brezovice. Përmes kësaj iniciative pritet që të eliminohen barrierat potenciale në

thithjen dhe realizmin e investimeve të huaja siç janë burokracia e tepërt, mungesa e transparencës,

infrastruktura ligjore jo e favorshme.

2.5.2 Rreziqet fiskale

- Rreziqet sistematike (makroekonomike)

Varësia nga Remitancat - Që nga viti 2013 dërgesat e diasporës në Kosovë kanë shënuar rritje prej

afro 50 milionë euro nga viti në vit. Viti 2016 sheh një rritje sa gjysma e trendit të sipërpërmendur;

vetëm 25 milionë euro më shumë janë pranuar si remitanca në vitin 2016 krahasuar me vitin paraprak.

Ky është një indikator që ndërlidhet me trendet demografike dhe ndryshimet në sjellje (pra, të natyrës

afatgjate), mirëpo duke qenë se vazhdon të jetë burim kryesor i konsumit dhe investimeve të

ekonomive shtëpiake në Kosovë, duhet përmendur si faktor që mund të ketë ndikim negativ në

pasqyrën fiskale mbi të cilën bazohen projeksionet afatmesme. Ky risk eshte edhe më i afert kur kemi

paraysh revidimin e fundit te metodologjise nga BQK qe rezultoi ne ndryshime ne strukturen e

Bilancit te Pagesave, ku remitancat rezultuan te kene qene te mbivleresuara ne te kaluaren, gje qe coi

ne nje ulje te lehte te tyre.14

Diversifikimi i Ulët i Eksporteve – Diskutimi mbi deficitin tregtar tek pjesa e pare e këtij dokumenti

qartëson më detajisht nevojën për diversifikim të eksporit kosovar, qe do të çonte në rritje edhe të

vlerës së këtij komponenti të BPV-së. Zëvendësimi i importit (sidomos kur kemi paraysh se një pjesë

e madhe e importit kosovar janë produkte të konsumit) dhe rritja e eksporteve mund të vijnë vetëm si

pasojë e rritjes së prodhimit vendor. Qeveria e Kosoves bën përpjekje të vazhdueshme në nxitjen e

këtij të fundit, por në planin afatmesëm deficiti tregtar vazhdon të risk i vazhdueshëm i skenarit bazë

makro-fiskal.

Kapacitetet e Vjetërsuara për Prodhim të Energjisë – njihen si të tilla edhe për periudhën e

ardhshme afatmesme meqenëse marrëveshja për ndërtimin e kapaciteteve të reja ‘Kosova e Re’ nuk

14 Revidimi ne fjale eshte aplikuar edhe ne te dhena historike te Bilancit te Pagesave nga BQK; deri ne vitin 2011

37

është nënshkruar zyrtarisht. Tronditjet e mundshme në prodhimin e energjisë (veçanërisht në

periudhat e ndjeshme siç është stina e dimrit) shkaktojnë rritje të kostos së energjisë dhe kanë ndikim

si në konsumin e energjisë ashtu edhe në ofertën e sektorëve tjerë ekonomik, gjë sjellë edhe nevojën

për asistencë buxhetore për këtë sektor. Ky risk që ndërlidhet me problemet e trashëguara strukturore

të ekonomisë Kosovare pritet të adresohet përmes ndërtimit të kapaciteteve të reja energjetike.

- Rreziqet specifike

Ngushtimi i Hendekut Tatimor – ashtu si në periudhat paraprake, parashikimi i të hyrave bazohet jo

vetëm në rritjen e të hyrave si rezultat i rritjës së aktivitetit ekonomik në vend, por edhe në ngushtimin

e hendekut tatimor. Prandaj, hapësira e parashikuar fiskale mbi të cilën bazohet ky KASH është e

varur edhe nga suksesi i politikave administrative dhe stimuluese për ngushtimin e hendekut tatimor.

Mos-realizimi i projekteve kapitale të lidhura me Klauzolen e Investimeve dhe mjetet e

likuidimit të AKP-së - përderisa Klauzola e Investimeve dhe shfrytëzimi i mjeteve nga procesi i

likuidimit në AKP njihen si potenciale shtesë ndaj pritjeve baze të paraqitura në këtë KASH, duhet

njohur edhe anën tjetër të medaljes, e që është mos-realizimi i shpenzimeve kapitale të lidhura me

këto masa. Norma e ekzekutimit të projekteve në ‘Klauzolë’ varet nga stadet e ndryshme të

negocimit/realizimit në të cilat gjenden projektet, ndërkaq ekzekutimi i shpenzimeve që lidhen me

mjetet e liruara nga procesi i likuidimit në AKP varet nga procesi i zgjidhjes së lëndëve gjyqësore me

të cilat janë të lidhura këto mjete.

Rreziqet fiskale si pasojë e obligimeve ligjore ndaj palëve – Obligimet që mund të lindin si pasojë

e kontratave ekzistuese mes Qeverise dhe palëve tjera duhet njohur si faktorë që mund të rrisin

shpenzimet e Qeverisë. Varësisht nga gjendja e marrëveshjes dhe verdikti që jepet për çështjen, mund

të lindin obligime financiare për buxhetin e shtetit.

2.5.2.1 Rreziqet fiskale jashtë-buxhetore

Rreziqet e Ndërlidhura me Pronësinë e Ndërmarrjeve Publike15 - Qeveria e Republikës së

Kosovës në vitin 2016 ka pasur në pronësi 17 ndërmarrje publike. Pronësia e ndërmarrjeve publike në

krahasim me vitin paraprak ka ndryshuar përmes ligjeve specifike ku një ndërmarrje ka kaluar nën

mbikëqyrje të Kuvendit të Republikës së Kosovës (KOSTT), ndërsa një ndërmarrje tjetër është shtuar

në portofolin e ndërmarrjeve publike në pronësi të Qeverisë së Republikës së Kosovës. Në kuptimin

afatmesëm, rreziku ka të bëj me mungesën e likuiditetit të tyre dhe nevojën për kontribut të aksionarit

në kapitalin punues (subvencionim) përkundër financimeve afatgjata përmes kredive. Në përgjithësi,

përqendrimi më i mirë në vetëqëndrueshmërinë e korporatave në pronësi të Qeverisë Qendrore përmes

menaxhimit të duhur do të evitonte rreziqet me të cilat mund të përballet buxheti i Republikës së

Kosovës në sigurimin e kapitalit punues të korporatave.

15 Ky seksion eshte hartuar nga Njesia per Menaxhimin e NP-ve, MZHE

38

Shtojcë 1. Kornizes Makrofiskale 2018-2020

Tabela 1. Agregatet kryesor makroekonomik

Përshkrimi 2015 2016

Vler.

2017

Proj.

2018

Proj.

2019

Proj.

2020

Proj.

Normat reale te rritjes (ne për qind)

BPV 4.1% 3.6% 4.1% 4.3% 4.3% 4.0%

BPV per koke banori 3.9% 3.4% 3.9% 4.1% 4.1% 3.8%

Konsumi 0.6% 3.2% 2.2% 3.4% 3.6% 3.0%

Investimet 11.3% 7.8% 8.5% 7.1% 5.9% 5.3%

Eksporti 16.8% 6.2% 1.3% 2.5% 2.6% 2.4%

Importi 6.2% 6.3% 1.4% 3.5% 3.1% 2.1%

Ndryshimet e çmimeve (ne për qind)

ICK -0.5% 0.3% 1.5% 1.1% 0.9% 0.9%

Deflatori 0.2% 0.6% 1.3% 1.2% 0.9% 0.8%

Cmimet e Importit -1.0% -2.5% 3.8% 1.5% 1.5% 1.5%

Bilanci i kursimeve/investimeve (ne % te BPV-se)

Neto te ardhurat paresore nga jashtë 1.3% 1.1% 1.5% 1.6% 1.7% 1.6%

Neto te ardhurat dytesore nga jashtë 18.3% 17.8% 17.5% 17.1% 16.8% 16.5%

prej te cilave: remitancat 11.5% 11.4% 11.1% 10.9% 10.6% 10.4%

Investimet 27.6% 27.9% 29.6% 30.4% 31.0% 31.8%

Bilanci i llogarise rrjedhese -8.8% -9.4% -9.3% -9.8% -10.2% -10.5%

Bilanci tregtar -36.3% -37.9% -37.8% -37.9% -38.0% -37.8%

Bruto kursimet kombetare 18.8% 18.6% 20.3% 20.6% 20.8% 21.3%

Kursimet private 15.3% 13.5% 15.3% 15.0% 14.7% 14.5%

Agregatët kryesor (në miliona euro)

BPV 5,807 6,051 6,380 6,726 7,080 7,424

BAKD 6,947 7,197 7,593 7,989 8,389 8,778

PBV per capita (ne euro) 3,211 3,339 3,513 3,697 3,884 4,064

BAKD per capita (ne euro) 3,622 3,757 3,957 4,159 4,362 4,557

Remitancat e punetoreve 665 691 710 730 751 772

Popullsia (ne mijera) 1,809 1,812 1,816 1,819 1,823 1,827

Burimi: ASK dhe parashikimet e Njësisë së Makroekonomisë

Tabela 2. BPV nominal dhe komponentët e tij

Përshkrimi 2015 2016

Vler.

2017

Proj.

2018

Proj.

2019

Proj.

2020

Proj.

Ne miliona euro

Konsumi 5,858 6,074 6,301 6,602 6,915 7,183 Konsumi privat 4,942 5,150 5,348 5,626 5,910 6,182 Konsumi publik 894 905 932 956 984 979

Qeveria e përgjithshme 772 795 828 857 890 890 Sektori i donatoreve 122 110 104 99 94 89

IJPSHESH 22 20 20 20 21 21

Investimet 1,602 1,689 1,888 2,045 2,198 2,360 Investimet private 1,197 1,245 1,298 1,368 1,443 1,534 Investimet publike 404 444 590 677 756 826

Neto eksportet e mallrave dhe shërbimeve -1,652 -1,712 -1,809 -1,920 -2,033 -2,119 Eksportet 1,274 1,346 1,398 1,450 1,502 1,553

Eksportet e mallrave 322 308 328 340 352 363 Eksportet e shërbimeve 952 1,038 1,070 1,110 1,150 1,190

Importet 2,926 3,058 3,207 3,371 3,535 3,672 Importet e mallrave 2,432 2,599 2,742 2,890 3,040 3,166 Importet e shërbimeve 494 460 465 481 496 506

BPV 5,807 6,051 6,380 6,726 7,080 7,424

BAKD 6,947 7,197 7,593 7,989 8,389 8,778 Indikatorë tjerë:

Te ardhurat e disponueshme te sektorit privat (mil. euro) 5,773 5,956 6,243 6,572 6,901 7,212

Konsumi privat për koke banori (ne euro) 2,733 2,842 2,945 3,092 3,242 3,384

Konsumi privat ne raport me BPV-ne 85% 85% 84% 84% 83% 83%

Investimet private ne raport me BPV-ne 21% 21% 20% 20% 20% 21%

Eksportet ne raport me BPV-ne 22% 22% 22% 22% 21% 21%

Importet ne raport me BPV-ne 50% 51% 50% 50% 50% 49%

Burimi: ASK dhe parashikimet e Njësisë së Makroekonomisë

39

Tabela 3. Te hyrat dhe shpenzimet e përgjithshme buxhetore

Pershkrimi 2015 2016 2017

Buxhet

2018

Proj.

2019

Proj.

2020

Proj.

në milionë euro

1. GJITHSEJ TE HYRAT 1,470 1,608 1,725 1,898 2,067 2,257

1.1 TE HYRAT TATIMORE 1,269 1,421 1,512 1,676 1,843 2,029

nga te cilat, te hyra te njehershme:

Borxhet Tatimore (perfshire Ndermarrjet Shoqerore) - - 13 6 6 6

Ngushtimi i Hendekut Tatimor - - - 80 77 100

Efekti i pakos fiskale 2.0 - - - -12 -12 -13

Tatimet direkte 198 232 253 358 453 551

Borxhet tatimore 2 1 1 1

Tatimi në të ardhurat e korporatave 68 81 84 136 181 227

Tatimi në të ardhurat personale 109 124 135 184 232 280

Tatimi në prone 20 25 25 30 33 36

nga i cili: tatimi ne toke 0 3 3

Tatime tjera direkte 2 2 7 7 7 7

Tatimet indirekte 1,107 1,227 1,303 1,373 1,449 1,539

Borxhet tatimore 11 5 5 5

Tatimi mbi vleren e shtuar (TVSH) 611 694 748 792 846 919

E mbledhur ne vend: 155 179 184 219 244 290

E mbledhur ne kufi: 457 515 564 573 602 630

Detyrimi doganor 131 130 116 127 125 122

Akcizat 361 403 422 443 466 487

Tatime tjera indirekte 3 0.4 6 6 6 6

Kthimet tatimore -36 -38 -44 -44 -46 -48

1.2 TE HYRAT JO-TATIMORE 188 175 201 203 207 211

Taksa, ngarkesa, dhe tjera nga OB-te e Qeverise Qendrore 84 92 100 102 103 104

Taksa, ngarkesa, dhe tjera nga Qeveria Lokale 38 45 54 52 52 52

nga te cilat: te hyrat e dedikuara per taksen ne mbeturina - - - 7 7 7

Taksa koncesionare 7 8 9 10 12 14

Renta Minerare 30 31 33 34 35 36

Te hyrat nga liberalizimi i tregut te telefonise mobile 15 0 0 0 0 0

Te hyrat nga dividenda 15 0 5 5 5 5

1.3 MBESHTETJA BUXHETORE DHE GRANTET 0 0 0 7 5 5

1.4 GRANTET E PERCAKTUARA TE DONATOREVE 13 12 12 12 12 12

2. GJITHSEJ SHPENZIMET 1,564 1,672 2,001 2,192 2,335 2,485

Nga te cilat: shpenzime nga të hyrat e dedikuara 6 9 11 11 11 11

Shpenzimet nga te hyrat vetanake te bartura 28 17 0 0 0 0

2.1 SHPENZIMET RRJEDHESE 1,149 1,221 1,275 1,345 1,382 1,417

Paga dhe mëditje 525 544 572 595 613 630

Mallra dhe shërbime 205 203 225 256 267 278

Subvencione dhe transfere 418 475 473 484 492 499

Rezerva rrjedhëse 0 0 5 10 10 10

2.2 SHPENZIMET KAPITALE 404 444 726 850 955 1,070

prej tyre financimi nga: Buxheti i rregullt 404 444 530 650 745 860

Rezerva Kapitale 4 5 5 5

Klauzola e investimeve 105 105 105 105

AKP 87 90 100 100

2.3 KREDIDHËNIA PËR NP -2 -7 -11 -15 -14 -15

Nga te cilat: kredite per NP 0 0 0 0 0 0

Nga te cilat: kthimet nga NP -2 -7 -11 -15 -14 -15

2.4 GRANTET E PERCAKTUARA TE DONATOREVE 13 15 12 12 12 12

3. BILANCI PRIMAR -94 -64 -276 -295 -268 -228

Pagesa e interesit -17 -19 -23 -31 -33 -34

4. BILANCI I PERGJITHSHEM -111 -83 -300 -326 -301 -262

5. Shpenzimet e perjashtuara nga rregulla fiskale:

Shpenzimet nga te hyrat e dedikuara 9 11 11 11 11

Shpenzimet nga te hyrat vetanake te bartura 17 0 0 0 0

Shpenzimet e financuara nga klauzola e investimeve dhe AKP 192 195 205 205

4. Bilanci i pergjithshem (sipas rregulles fiskale) -78 -54 -97 -120 -85 -46

Shënime shtesë:

Te hyrat vendore 333 386 412 548 665 804

Te hyrat doganore 952 1048 1119 1154 1204 1250

BPV 5,807 6,051 6,380 6,726 7,080 7,424

Deficiti si % e BPV -1.3% -0.9% -1.5% -1.8% -1.2% -0.6%

Burimi: Thesari dhe parashikimet e Njësisë së Makroekonomisë

40

Tabela 4. Tabela e Financimit

2015 2016 2017 2018 2019 2020

NEVOJA PËR FINANCIM -111 -83 -300 -326 -301 -262

1.1. Neto financimi nga burimet e jashtme për vitin 38 8 237 116 84 36

Hyrjet: 66 69 261 141 144 144

FMN 36 36 116 0 0 0

Nen-huazimet 22 24 15 10.3 8.0 10.0 IFN sipas klauzoles se investimeve 0 0 105 105 105 105

IFN projekt kreditë 8 9 24 26 31 29

Daljet: 28 61 25 24 60 109

Pagesa e principalit te borxhit 28 61 25 24 60 109

1.2 Neto financimi nga burimet e brendshme për vitin 172 86 180 188 231 259

Hyrjet: 457 434 534 532 547 562 Huazimi i brendshem-emetimet e reja 121 101 100 100 110 120

Huazimi i brendshem-ri-financimi 257 321 335 330 305 290

Financimi i njehereshem (AKP) 67 0 87 90 120 140 Hyrje nga fondet me qellime specifike 13 12 12 12 12 12

Daljet: 285 348 354 344 317 304

Ri-financimi i borxhit te brendshem 257 321 335 330 305 290

Nen-huazimi 22 24 15 10 8 10

Dalje ne fondet me qellime specifike 6 4 4 4 4 4

NDRYSHIMI NË BILANCIN BANKAR (Të Pashpërndarë) 99 11 117 -21 13 33

7. NETO BILANCI BANKAR FUNDVIT 201 212 329 308 321 354

Nga te cilat: ELA 46 46 46 46 46 46

Neto Bilanci Bankar si % e BPV-së 3.5% 3.5% 5.2% 4.6% 4.5% 4.8%

FONDET ME QELLIME SPECIFIKE 56 58.4 58.4 58.4 58.4 58.4

Të përcaktuara nga donatorët 12 7.3 7 7 7 7

Të hyrat vetanake të bartura 22 27 27 27 27 27

Fondi zhvillimor në mirëbesim 8.5 10.1 10 10 10 10 Të hyrat e dedikuara 1 1 1 1 1 1

Të tjera 13 13 13 13 13 13

7. BRUTO BILANCI BANKAR NE FUNDVIT 257 270 387 366 380 412

Burimi: Njesia per Menaxhimin e Borxhit, Thesar, MF

41

PJESA E TRETË

3 KORNIZA E SHPENZIMEVE SEKTORIALE 2018-2020 – QEVERIA QENDORE

Në pjesën e tretë është paraqitur gjendja aktuale dhe objektivat sipas sektorëve të nivelit qendror.

Janë paraqitur gjithsejt 12 sektorë ku secili sektor ka të prezantuar edhe trendin e financimit 2016-

2017 dhe vlerësimet buxhetore për periudhën e ardhshme trevjeçare 2018-2020. Në kuadër të

secilit sektor janë të paraqitura edhe organizatat buxhetore sipas sektorëve përkatës. Tabelat e

mëposhtme paraqesin projeksionet për vitet 2018-2020 për buxhetin e përgjithshëm të Kosovës,

në nivel qendror dhe sipas sektorëve. Kurse, në pjesën e katërt është paraqitur financimi komunal.

Tabela 1: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 për Buxhetin e

Përgjithshëm të Kosovës Totali i Përgjithshem i

Buxhetit të Kosovës

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total* 1,645,043,503 2,001,020,477

2,194,720,000

2,337,080,000

2,487,220,000

Numri i punëtorëve 77,792 83,304

83,545

83,964

84,293

Paga dhe mëditje 543,659,459 572,275,399

595,000,000

613,080,000

630,420,000

Mallra dhe shërbime 176,739,334 198,059,823

227,560,548

237,688,174

247,311,476

Shpenzime komunale 23,101,904 26,697,745

28,029,452

29,451,826

30,218,524

Subvencione dhe

transfere 474,152,167 473,332,564

484,380,000

491,860,000

499,270,000

Shpenzime kapitale 427,390,639 725,714,946

850,000,000

955,000,000

1,070,000,000

Rezerva - 4,940,000

9,750,000

10,000,000

10,000,000

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 1,568,648,894 1,773,385,964

1,962,677,715

2,096,609,555

2,245,192,542

Të hyrat vetanake 67,480,603 99,433,008

101,546,122

104,706,605

107,736,755

Financimet nga

Huamarrjet 8,914,005 128,201,505

130,496,163

135,763,840

134,290,703

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 8,914,005 23,201,505

25,496,163

30,763,840

29,290,703

Financimi nga Klauzola

e investimeve -06 - 105,000,000

105,000,000

105,000,000

105,000,000

Grantet nga Donatorët 3,171,193 1,204,877

1,174,597

1,174,597 - * Në krahasim me tabelen 3. Te hyrat dhe shpenzimet e përgjithshme buxhetore (faqe 43 ), shpenzimet e paraqitura ne kete tabele

perfshijne vetem shpenzimet e pergjithshme te organizatave buxhetore. Kjo perjashton shpenzimet nga Grantet e Percaktuara te

Donatoreve, dhe nuk i zbret kthimet nga neto kredidhenia per Ndermarrjet Publike.

Tabela 2: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 për Nivelin Qendror

42

Totali i Përgjithshem i

Nivelit Qendror

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 1,256,589,847 1,560,789,611

1,712,318,988

1,820,053,233 1,937,710,373

Numri i punëtorëve 37,068 39,407

39,648

40,067 40,396

Paga dhe mëditje 297,091,112 321,574,524

338,500,000

353,080,000 367,420,000

Mallra dhe shërbime 139,534,007 157,805,157

168,641,943

176,567,179 190,470,376

Shpenzime komunale 14,181,886 17,008,845

18,340,552

19,762,926 20,529,624

Subvencione dhe transfere 465,838,398 464,584,256

475,631,692

482,860,000 490,070,000

Shpenzime kapitale 339,944,444 594,876,829

701,454,801

777,783,127 859,220,373

Rezerva - 4,940,000

9,750,000

10,000,000 10,000,000

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 1,228,798,089 1,413,305,098

1,565,967,143

1,670,343,878 1,783,682,915

Të hyrat vetanake 18,877,752 20,433,008

19,546,122

19,706,605 19,736,755

Financimet nga

Huamarrjet 8,914,005 127,051,505

126,805,723

130,002,750 134,290,703

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 8,914,005 22,051,505

21,805,723

25,002,750 29,290,703

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06 - 105,000,000

105,000,000

105,000,000 105,000,000

Grantet nga Donatorët 3,171,193 1,204,877

1,174,597

1,174,597 -

3.1 SEKTORI I QEVERISJES SË PËRGJITHSHME

Në kuadër të këtij sektori synohet avancimi i infrastrukturës ligjore dhe zbatimit të ligjit për të

nxitur investimet e brendshme dhe të jashtme dhe për të përkrahur zhvillimin e qëndrueshëm

ekonomik si dhe ofrimin e shërbimeve më të mira për qytetarët e Republikës së Kosovës. Në

periudhën e deritanishme janë miratuar një mori ligjesh që kanë luajtur një rol të rëndësishëm në

integrimin e vendit në institucione të ndryshme ndërkombëtare dhe në përmbushjen e obligimeve

për liberalizimin e vizave dhe detyrimeve tjera në lidhje me Marrëveshjen e Stabilizimit dhe

Asociimit.

Me qëllim të ngritjet së efikasitetit të administratës publike është duke u punuar në fuqizimin e

sistemit për zbatimin e parimeve të etikës dhe integritetit në administratën publike, duke përfshirë

edhe miratimin e ligjit të ri për paga me qëllim të vendosjes së një kornize ligjore unike për

sistemin e pagave. Gjithashtu, do të punohet në racionalizimin e administratës publike duke

përmirësuar linjat e llogaridhënies, në veçanti përmes zbatimit të rekomandimeve për rishikimin e

43

agjencive të pavarura dhe organeve qendrore të administratës. Qeveria po ashtu do të zbatoj

sistemin e prokurimit elektronik me qëllim të rritjes së transparencës dhe mbylljes së hapësirave

për praktika korruptive në sistemin e prokurimit publik. Gjithashtu, do të vazhdoj fuqizimin e

politikave për luftimin e korrupsionit përmes përmirësimit të legjislacionit dhe zbatimit të

kornizës strategjike.

Përmes zbatimit të kornizës strategjike për të drejtat pronësore, Qeveria synon të ndërmerr një

varg reformash për përmirësimin e të drejtave pronësore. Këto reforma përfshijnë ndryshimet

legjislative duke synuar përcaktimin e qartë të të drejtave dhe kushteve për të drejta të

tregtueshme të pronës, promovimin e tregut të tokës që mundëson rritje ekonomike, fuqizimin e

kapaciteteve dhe rolit të gjykatave për njohjen, përcaktimin dhe fuqizimin e të drejtave pronësore.

Gjithashtu, reformat do të fokusohen në sigurimin e mbrojtjes së të drejtave përkatëse pronësore

të pjesëtarëve të komuniteteve jo shumicë, si dhe garantimi dhe fuqizimi i të drejtave pronësore

për gratë.

Është vazhduar me krijimin e kushteve më të mira të punës për administratën publike për të ofruar

shërbime sa më të mira për publikun dhe institucionet përmes zgjidhjeve që ofron teknologjia e

informacionit. Gjithashtu janë zhvilluar mekanizma administrativ për monitorimin e zbatimit të

ligjshmërisë, transparencës, llogaridhënies dhe vlerësimit të cilësisë së shërbimeve të ofruara.

Qeveria është e përkushtuar të zbatoj obligimet e MSA me qëllim të zhvillimit të përshpejtuar

socio-ekonomik.

Objektivat kryesore në kuadër të sektorit të qeverisjes së përgjithshme për periudhën e ardhshme

trevjeçare 2018-2020, varësisht kompetencave ligjore të institucioneve përkatëse janë:

Zhvillimi i një procesi ligjvënës efikas dhe garantimi i funksionimit kushtetues të

institucioneve të Republikës së Kosovës,

Avancimi i shërbimeve të administratës publike, reforma në shërbimin civil (ri-organizimi

i ministrive dhe organeve vartëse të tyre, finalizimi i procesit të klasifikimit të vendeve të

punës, zbatimi i sistemit të ri të pagave dhe gradimeve), respektimi i të drejtave të njeriut

sipas standardeve ndërkombëtare, siguria e ushqimit dhe mbrojtja e shëndetit publik,

zhvillimi i sistemit statistikor,

Avancimi i sistemit të prokurimit publik, rritja e qasjes në informacione lidhur me tenderët

publik, krijimi i një kornize institucionale moderne dhe transparente të Ligjit të Prokurimit

Publik (mirëmbajtja e platformës së prokurimit elektronik),

Avancimi i sistemit të drejtave pronësore.

Organizatat buxhetore të cilat bëjnë pjesë në Sektorin e Qeverisjes së Përgjithshme janë:

Kuvendi i Kosovës, Zyra e Presidentit, Zyra e Kryeministrit, Ministria e Administratës Publike,

Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal, Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik,

Agjencioni Kundër Korrupsionit, Organi Shqyrtues i Prokurimit, Gjykata Kushtetuese e Kosovës,

Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa, Agjencioni Shtetëror për Mbrojtjen e të Dhënave

Personale, Zyra e Auditorit të Përgjithshëm, Komisioni Qendror Zgjedhor, Instituti i Avokatit të

Popullit, Agjencia Kosovare për Krahasimin dhe Verifikimin e Pronës.

Tabela 3: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Qeverisjes së

Përgjithshme

44

Sektori i Qeverisjes së

Përgjithshme

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 56,660,350 70,969,969 76,543,800 72,965,278 71,096,827

Numri i punëtorëve 2,133 2,207 2,211 2,211 2,211

Paga dhe mëditje 20,279,402 20,863,525 21,884,148 22,372,332 21,578,151

Mallra dhe shërbime 13,394,208 20,537,169 21,619,401 16,357,695 16,227,695

Shpenzime komunale 2,687,176 3,184,132 3,635,432 4,135,432 4,135,432

Subvencione dhe

transfere 6,049,295 6,093,649 6,103,649 6,108,649 6,113,649

Shpenzime kapitale 14,250,269 20,291,494 23,301,170 23,991,170 23,041,900

Rezerva

Burimet e Financimit - - -

Grantet qeveritare 56,660,350 70,647,425 76,221,256 72,642,734 70,774,283

Të hyrat vetanake 322,544 322,544 322,544 322,544

Financimet nga

huamarrjet - - - - -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06

Grantet nga Donatorët

3.2 SEKTORI PËR BASHKËPUNIM NDËRKOMBËTAR

Në kuadër të këtij sektori synohet avancimi i pozitës ndërkombëtare të vendit tonë dhe zhvillimi i

diasporës sonë. Dialogu politik dhe teknik në kuadër të implementimit të Marrëveshjes së

Stabilizimit dhe Asociimit në mes të Kosovës dhe Bashkimit Evropian si dhe plotësimi i kushteve

lidhur me liberalizimin e vizave për qytetaret e Kosovës të cilët dëshirojnë të lëvizin në zonën

Shengen. Gjithashtu ka patur përparime në anëtarësimin e Kosovës në organizata të ndryshme

ndërkombëtare si dhe në shtimin e njohjeve të Republikës së Kosovës nga vende tjera, si dhe

është punuar në regjistrimin e pjesëtarëve të diasporës dhe mërgatës, prezantimine e bizneseve në

vendet e mërgatës duke promovuar mundësitë e investimeve në ekonominë e Kosovës.

Objektivat kryesore në kuadër të sektorit për bashkëpunim ndërkombëtar për periudhën e

ardhshme trevjeçare 2018-2020, varësisht kompetencave ligjore të institucioneve përkatëse janë:

Konsolidimi i subjektivitetit ndërkombëtar të Republikës së Kosovës, anëtarësimi i

Republikës së Kosovës në Organizata Ndërkombëtare dhe avancimi i bashkëpunimit

ndërkombëtar;

Zhvillimi i dialogut të rregullt teknik Kosovë-BE në kuadër të kornizës së zbatimit të

Marrëveshjes së Stabilizimim Asociimit;

45

Aplikimi për statusin e shtetit kandidat për anëtarësimin në BE, vazhdimi i përafrimit të

legjislacionit të vendit me legjislacionin e BE si dhe rritja e kapaciteteve të institucioneve

publike për absorbimin e fondeve të BE dhe donatorëve tjerë;

Ruajtja e identitetit dhe fuqizimi i lidhjeve me vendin, promovimi dhe avancimi i të

drejtave politike dhe sociale të diasporës, inkurajimi i diasporës për investime në Kosovë;

Ratifikimi i marrëveshjës kornizë për qasjën e Kosovës në programet e BE-së;

Organizatat buxhetore të cilat bëjnë pjesë në Sektorin e Bashkëpunimit Ndërkombëtar janë:

Ministria e Punëve të Jashtme, Ministria për Integrime Evropiane dhe Ministria e Diasporës.

Tabela 4: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori për

Bashkëpunim Ndërkombëtar

Sektori për Bashkëpunim

Ndërkombëtar

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total

22,447,703

24,265,518

34,216,030

34,798,025

34,881,944

Numri i punëtorëve

396

447

447

447

447

Pagat dhe Mëditjet

6,819,591

6,682,880

8,094,876

8,128,625

8,162,544

Mallrat dhe Shërbimet

13,966,314

14,466,823

15,992,103

17,425,349

17,425,349

Shpenzimet Komunale

396,303

574,051

774,051

774,051

774,051

Subvencionet dhe Transferet

645,197

480,000

730,000

730,000

780,000

Shpenzimet Kapitale

620,298

2,061,764

8,625,000

7,740,000

7,740,000

Rezerva

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare

22,447,703

24,265,518

34,216,030

34,798,025

34,881,944

Të hyrat vetanake

- -

-

-

-

Financimet nga huamarrjet

- -

-

-

-

Financimi nga deficiti buxhetor (2%)

- 04

Financimi nga Klauzola e investimeve

-06

- -

-

-

-

Grantet nga donatorët

-

30,280

-

-

-

3.3. SEKTORI I FINANCAVE PUBLIKE

Në kuadër të këtij sektori synohet menaxhimi sa më i përgjegjshëm, i drejtë dhe transparent i

fondeve publike. Zhvillimi dhe zbatimi i politikave të shëndosha makro-ekonomike do të

vazhdoj në bashkëveprim me Kuvendin e Kosovës, Ministritë e linjës, Institucionet

Ndërkombëtare Financiare dhe Donatorët.

46

Ka vazhduar me sukses implementimi i pakos fiskale si dhe emetimi i letrave me vlerë i cili është

karakterizuar në secilin ankand me kërkesë më të lartë se sa oferta, si dhe me norma të ulëta të

interesit. Ministria e Financave shqyrton dhe ofron komente mbi të gjitha marrëveshjet

ekonomike financiare ndërkomebetare dhe aktivitetet të tjera në fushën financiare të Qeverisë së

Kosovës, në bazë të kësaj Ministri i Financave në emër të Republikës së Kosovës ka nënshkruar

marrëveshjen kornizë të bashkëpunimit me Banken Investive Evropiane, ku është realizuar edhe

projekti i parë nga EIB (Banka Investive Evropiane) në mbështetje të sektorit privat financiar.

Me qëllim të ruajtjes së stabilitetit makro-financiar, MF ka rolin kryesor në mbledhjen e

qëndrueshme të të hyrave buxhetore, dhe në bazë të kësaj është formuar grupi punues për

integrimin e Doganave të Kosovës dhe Administratës Tatimore të Kosovës në Agjencinë e të

Hyrave, ku do të bëhet kalimi prej tatimit në kufi drejt tatimit brenda në Kosove, dhe me ç’rast do

të mundësohet menaxhim më efektiv dhe efikas si dhe ulje e nivelit të informalitetit.

Në kuadër të reformave të parapara në kuadër të Reformës për Administratë Publike (RAP)

Kosova synon të siguroj një sistem të Menaxhimit të Financave Publike (MFP) modern, në

harmoni me standardet dhe përvojat më të mira ndërkombëtare, ku në bazë të kësaj është aprovuar

nga Qeveria Strategjia e Menaxhimit të Financave Publike, ku me këtë strategji mundësohet

funksionimin efikas dhe efektiv të të gjitha fazave të Menaxhimit të Financave Publike. Po ashtu,

MF ka përgadit Strategjinë për Kontroll të Brendshëm të Financave Publike, e cila ka për qëllim

forcimin e kontrolleve të brendshme përkatësisht funksionimin më të mië të kontrollës së

brendshme.

Objektivat kryesore në kuadër të sektorit të financave publike për periudhën e ardhshme

trevjeçare 2018-2020, janë:

Ruajtja e qëndrueshmërisë makro-fiskale përmes hartimit të politikave të qëndrueshme

fiskale;

Zvogëlimi i ekonomisë joformale përmes zbatimit të programit qeveritar dhe planit të

veprimit për parandalimin e ekonomisë joformale në Kosovë;

Zhvillimi dhe përsosja e sistemit të vjeljes dhe administrimit të të hyrave tatimore dhe

doganore;

Ngritja e cilësisë së menaxhimit të shpenzimeve publike përmes menaxhimit efikas dhe

transparent të financave publike, këtu rol jetik luan ndërlidhja e politikave prioritare,

reformave strukturore dhe ligjeve të propozuara me planifikim të matur të shpenzimeve

publike dhe përmbushja e obligimeve të dala nga marrëveshja me FMN dhe Institucionet

tjera Financiare Ndërkombëtare dhe

Rregullimi i sistemit të kontrollit të brendshëm të financave publike, që përfshin

menaxhimin financiar dhe kontrollin, auditimin e brendshëm, si dhe harmonizimin e tyre në

pajtim me standardet ndërkombëtare.

Sektori i Financave Publike përbëhet nga Ministria e Financave dhe Shpenzimet e

Paparashikuara.

47

Tabela 5: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Financave

Publike

Sektori i Financave

Publike

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 21,588,129 138,267,899 203,740,173 250,532,883 302,336,131

Numri i punëtorëve 1,648 1,828 1,833 1,833 1,833

Paga dhe mëditje 14,659,710 32,307,238 18,018,774 28,943,819 40,839,887

Mallra dhe shërbime 5,326,432 5,151,366 7,085,251 15,931,773 21,862,042

Shpenzime komunale 316,892 488,592 743,840 1,555,249 2,311,286

Subvencione dhe

transfere 288,757 226,000 291,973 226,000 9,002,104

Shpenzime kapitale* 996,338 95,154,703 167,850,335 193,876,042 218,320,812

Rezerva - 4,940,000 9,750,000 10,000,000 10,000,000

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 21,588,129 59,467,899 127,840,173 172,988,375 228,769,369

Të hyrat vetanake

Financimet nga

huamarrjet - 78,800,000 75,900,000 77,544,508 73,566,762

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06 78,800,000 75,900,000 77,544,508 73,566,762

Grantet nga Donatorët

*Në kuadër të sektorit të financave publike, në shpenzime kapitale është përfshirë financimi nga klauzola e investimeve, si dhe të hyrat nga AKP-

ja. Gjithashtu është paraparë një kontigjencë për të neutralizuar efektet negative të risqeve të mundshme makrofiskale.

3.4 SEKTORI I MBROJTJES DHE SIGURISË PUBLIKE

Sektori i Mbrojtjes dhe Sigurisë Publike ka për qëllim ndërtimin, ruajtjen dhe ofrimin e sigurisë

për të gjithë qytetarët, mbikëqyrjen dhe sigurimin e sundimit të ligjit, mbrojtjen e jetës, pasurisë

dhe lirisë së lëvizjes për të gjithë qytetarët. Duke u mbështetur në vlerat profesionale dhe humane,

ofron qasje moderne, profesionalizëm, transparencë, respektim të drejtave të njeriut, duke ofruar

mundësi të barabarta për të gjithë qytetarët e Republikës së Kosovës. Për më tepër, ky sektor ka

për qëllim hartimin dhe zbatimin e politikave në nivel strategjik të sigurisë së vendit si dhe të

ushtroje funksionet dhe kompetencat në përputhje me Strategjinë e Sigurisë se Kosovës.

Ministria e Forcës së Sigurisë dhe Ministria e Punëve të Brendshme kanë ngritur kapacitetet e saj

në të gjitha fushat për ofrimin e rendit dhe sigurisë publike. Kjo periudhë karakterizohet me

progres në fusha të ndryshme, si: thellimin e bashkëpunimit bilateral i cili ka rezultuar me

pjesëmarrje të shumta në iniciativa, ushtrime dhe stërvitje rajonale të bashkëpunimit me shtetet

partnere; zhvillimin dhe avancimin e kapaciteteve, aftësive dhe gatishmërisë operacionale;

fuqizimin e partneritetit me NATO-n. Ky sektor vazhdon të shquhet me qasje profesioniste,

apolitike, kompetente, të disiplinuar dhe shumë etnike.

Bazuar në rezultatin final të procesit të Rishikimit Strategjik të Sektorit te Sigurisë (RSSS)

respektivisht rekomandimeve të dala nga analiza e këtij procesi të cilat definuan nevojën e

48

transformimit të Ministrisë për Forcën e Sigurisë së Kosovës në Ministri të Mbrojtjes ky

institucion ka përgatitur draftet e dokumenteve strategjike të cilat do ti paraprijnë këtij procesi.

Janë nënshkruar marrëveshje në fushën e ripranimit të personave të riatdhesuar, bashkëpunimin

rajonal dhe ndërkombëtar në fushën e migrimit, si dhe luftimin e krimit të organizuar.

Në fushën e parandalimit të ekstremizmit të dhunshëm dhe radikalizmit, është themeluar

Strategjia Kombëtare për këtë qëllim dhe e njëjta, bashkë me Planin e Veprimit, janë aprovuar

nga Qeveria në Shtator 2015.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet e sektorit të rendit dhe sigurisë publike janë:

Transformimi i Ministrisë për Forcën e Sigurisë së Kosovës në Ministri te Mbrojtjes dhe

Forcës së Sigurisë së Kosovës në Forca të Armatosura të Kosovës;

Zhvillimi dhe kompletimi i infrastrukturës, dokumenteve strategjike dhe atyre

planifikuese;

Avancimi i sistemit të menaxhimit të burimeve njerëzore, inteligjencës dhe sigurisë,

mbështetjes logjistike, komunikim, mbështetjet mjekësore dhe kapaciteteve

infrastrukturore për punë, jetë dhe mësim;

Vazhdimi i angazhimit për të arritur anëtarësimin në programin e Partneritetit për Paqe të

NATO-s dhe mekanizma tjerë Euro-Atlantik;

Zbatimi i rekomandimeve nga rishikimi i sektorit të sigurisë (RSS);

Parandalimi dhe luftimi i krimit, radikalizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm, luftimi i

terrorizmit dhe ofrimi i sigurisë publike;

Furnizimi dhe mirëmbajtja e pajisjeve si dhe zgjerimi i infrastrukturës për sektorin e

Mbrojtjes dhe sigurisë Publike;

Procesi i rekrutimit, ngritja e njësive dhe zhvillimi i programeve trajnuese për Forcat e

Armatosura të Kosovës;

Ngritja e nivelit profesional të strukturave kërkimore dhe avancimi në nivelin e metodave,

teknikave dhe pajisjeve teknologjike të cilat do të shfrytëzohen gjatë veprimtarisë

operative të Inteligjencës;

Reformat në Agjencitë e Sigurisë Publike;

Zgjerimi i ofrimit të shërbimeve të dokumenteve civile;

Objektivat e mësipërme të sektorit të rendit dhe sigurisë publike do të realizohen përmes këtyre

aktiviteteve:

- Kompletimi i pakos së akteve kryesore ligjore dhe nënligjore (Ligji i Mbrojtjes, Ligji

për Forcat e Armatosura të Kosovës etj.);

- Kompletimi i pakos së dokumenteve kryesore strategjike dhe planifikuese ( Strategjia

e Mbrojtjes, Doktrina e Përgjithshme Ushtarake në përputhje me RSS-në, si dhe

Strategjinë e Sigurisë Kombëtare);

- Kompletimi i pakos së dokumenteve kryesore planifikuese (Plani Afatgjatë i

Zhvillimit A+10, Plani afatmesëm A3, Direktiva vjetore e mbrojtjes);

- Ngritja e sistemit të integruar unik me mundësi të zgjerimit të kapaciteteve sipas

nevojave operacionale të forcave për të mbështetur edhe platforma tjera të Komandës

dhe Kontrollit;

- Finalizimin e pakos së legjislacionit primar dhe sekondar që nënkupton hartimin e

ligjeve të reja dhe plotësimin dhe ndryshimin e ligjeve që kanë të bëjnë me Forcat e

49

Armatosura të Kosovës që determinon edhe plotësim/ndryshimin dhe hartimin e

akteve të reja nënligjore;

- Furnizim me pajisje për luftimin e terrorizmit global dhe Krimit në Kibernetikë,

- Menaxhimin e integruar të kufirit;

- Trajnimet të cilat zhvillohen brenda MFSK-së dhe trajnimet e ofruara nga partneret

tanë strategjik që mbështesin zhvillimin e forcave tona sipas standardeve

ndërkombëtare;

- Zgjerimi i fushave të ekspertizës në Agjencinë e Forenzikës;

- Finalizimi i Ligjit për pensionimin e parakohshem të pjesëtarëve policor;

- Ngritja e kapaciteteve të Policisë së Kosovës në menaxhimin e turmave dhe protestave

të dhunshme, themelimin e qendrës operative për menaxhimin e situatave emergjente,

ngritja e aftësisë vepruese dhe kompletimi i sistemit të emergjencave, menaxhimi i

materieve të rrezikshme dhe operacionalizimi i njësisë së helikopterëve;

- Digjitalizimi i regjistrave civile dhe pajisja e qytetarëve me dokumente personale të

cilësisë së lartë të sigurisë, sipas standardeve të BE-së, duke siguruar pasaporta

biometrike;

- Vazhdimi i negocimit dhe hartimit të marrëveshjeve bilaterale për ri-pranim;

- Vazhdimi dhe avancimi i bashkëpunimit bilateral me vendet mike si dhe angazhimi në

iniciativat dhe stërvitjet rajonale;

Organizatat buxhetore të cilat bëjnë pjesë në Sektorin e Mbrojtjes dhe Sigurisë Publike janë:

Ministria e Forcës dhe Sigurisë se Kosovës, Ministria e Punëve të Brendshme dhe Agjensioni

Kosovar i Inteligjencës.

Tabela 6: Trendet e financimit 2016-2017 dhe Vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Mbrojtjes

dhe Sigurisë Publike

Sektori i Mbrojtjes dhe

Sigurisë Publike

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 154,439,706 172,304,671 184,112,282 195,467,852 200,444,371

Numri i punëtorëve 13,458 13,801 14,037 14,456 14,785

Pagat dhe Mëditjet 99,366,392 98,670,847 104,720,643 107,437,755 109,721,459

Mallrat dhe Shërbimet 27,600,167 31,317,357 34,782,233 38,251,230 40,940,230

Shpenzimet Komunale 2,596,314 3,021,000 3,071,000 3,171,000 3,171,000

Subvencionet dhe Transferet 2,454,492 3,021,867 3,108,406 3,117,267 3,121,082

Shpenzimet Kapitale 22,422,341 36,273,600 38,430,000 43,490,600 43,490,600

Rezerva

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 153,694,323 171,413,542 183,221,153 194,576,723 199,553,242

Të hyrat vetanake 745,383 891,129 891,129 891,129 891,129

Financimet nga huamarrjet - - - - -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06

Grantet nga donatorët - - - - -

50

3.5 SEKTORI I DREJTËSISË

Sektori i Drejtësisë ka për qellim që të zhvilloj dhe hartojë legjislacionin dhe politikat në fushën e

drejtësisë, të vendos një sistem të avancuar ligjor në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe

praktikat më të mira evropiane. Për më tepër, ky sektor ka për qellim krijimin e një gjyqësie dhe

prokurorie të pavarur e unike për të siguruar sundimin e ligjit, mbrojtjen e të drejtave, lirive dhe

pronës së qytetarëve të Kosovës.

Ministria e Drejtësisë si bartëse kryesore e Sektorit të Drejtësisë është zotuar të udhëheq dhe

zbatojë reforma në lëmin e sundimit të ligjit. Në këtë drejtim kjo ministria ka zbatuar një varg

masash në mënyrë që të bëhet më efektive, llogaridhënëse dhe gjithëpërfshirëse në përgjigje të

nevojave dhe prioriteteve të qytetarëve në lëminë e sundimit të ligjit. Ministria është e

përkushtuar të përmbush obligimet që rrjedhin nga disa dokumente strategjike dhe të planifikimit,

përfshirë: Planin e Veprimit për Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA); Planin e Veprimit

për Udhërrëfyesin për Liberalizim të Vizave; dhe Programi Legjislativ për Vitin 2016-2017.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet e sektorit të drejtësisë janë:

Vazhdimi i reformës në drejtësi me qëllim të krijimit te paanshëm dhe të pavarur të

sistemit gjyqësor dhe prokurorial,

Rritja e efikasitetit të gjykatave për zgjidhjen e rasteve,

Administrimi më efikas i sistemit të ekzekutimit të sanksioneve penale,

Fuqizimi i kapaciteteve të mjekësisë ligjore dhe hulumtimi i krimeve të luftës, krimit të

organizuar, dhe veprave penale që rrënojnë bazat e ekonomisë së vendit

Avancimi i sistemit të Ndihmës dhe Bashkëpunimit Juridike Ndërkombëtar;

Promovimi i vazhdueshëm i ngritjes profesionale të gjyqtarëve dhe prokurorëve,

Objektivat e mësipërme të sektorit të drejtësisë do të realizohen përmes këtyre aktiviteteve:

- Avancimi i infrastrukturës ligjore dhe institucionale të sistemit të drejtësisë,

- Ndryshimi i kornizës ligjore në atë mënyrë qe sistemi gjyqësor do te merret me

kundërvajtjet vetëm nëse sanksionet janë kontestuar nga palët.

- Funksionalizimi i plotë i Qendrave Edukuese Korrektuese dhe të Paraburgimit

- Finalizimi Marrëveshjeve për Bashkëpunim Juridik Ndërkombëtar në Çështjet Penale

apo Civile.

- Ngritja e kapaciteteve mjeko – ligjore (antropolog, arkeolog, toksikolog mjeko-ligjor)

- Trajnimi i gjyqtareve dhe prokuroreve nga ana e Institutit Gjyqësor te Kosovës

- Ofrimi i ndihmës juridike falas për të gjithë qytetarët e Republikës së Kosovës

- Marrja e vendimeve për ankesat e nëpunësve civil kundër vendimeve të organit të

punësimit në të gjitha institucionet e Shërbimit Civil

Organizatat buxhetore të cilat bëjnë pjese ne Sektorin e Drejtësisë janë: Ministria e Drejtësisë,

Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Këshilli Prokurorial i Kosovës, Instituti Gjyqësor i Kosovës,

Agjencia për Ndihme Juridike Falas dhe Këshilli i Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil të

Kosovës.

51

Tabela 7: Trendet e financimit 2016-2017 dhe Vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Drejtësisë

Sektori i Drejtësisë Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 46,429,465 53,506,478 55,539,043 56,461,352 56,610,043

Numri i punëtorëve 4,308 4,951 4,951 4,951 4,951

Paga dhe mëditje 32,462,214 36,379,363 37,238,662 37,422,434 37,607,125

Mallra dhe shërbime 10,579,561 10,562,574 11,055,840 11,466,877 11,466,877

Shpenzime komunale 1,469,688 1,607,041 1,827,041 1,827,041 1,827,041

Subvencione dhe

transfere 378,112 1,750,000 2,150,000 2,150,000 2,150,000

Shpenzime kapitale 1,539,890 3,207,500 3,267,500 3,595,000 3,559,000

Rezerva - - - -

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 45,721,704 52,222,420 54,250,483 55,172,129 55,320,820

Të hyrat vetanake 707,761 1,284,058 1,288,560 1,289,223 1,289,223

Financimet nga

huamarrjet - - - - -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06

Grantet nga Donatorët

3.6 SEKTORI I INFRASTRUKTURËS DHE KONKURRUESHMËRISË

Infrastruktura dhe konkurueshmëria janë faktorët kyç për zhvillimin ekonomik të një vendi. Ndër

këta faktorë bën pjesë infrastruktura fizike e shtetit, disponueshmëria e kapitalit, kushtet

rregullative e po ashtu edhe vet mjedisi biznisor, si dhe cilësia e përgjithshme e jetës. Një biznes

dhe një komunitet nuk mund te ketë sukses nëse nuk ka furnizim të rregullt me energji apo rrugë

të një standardi të lartë përmes të cilave mund të plasohen mallrat në treg. Zhvillimi i ekonomisë

është i ndikuar nga një mori faktorësh dhe kushtesh si për zhvillim ashtu edhe për nxitjen e

investimeve nga jashtë. Roli i shtetit është i pashmangshëm për ti stimuluar krijimin e

ndërmarrjeve konkurruese me sektorët me vlerë të lartë te shtuar. Zhvillimi i mëtutjeshëm i këtij

sektori do të mundësonte inkurajimin, krijimin, qëndrueshmërinë dhe rritjen e produktivitetit të

ndërmarrjeve private si dhe tërheqja e investimeve të huaja.

Kosova gjatë viteve të fundit ka arritur rezultate të konsiderueshme në përmirësimin e

infrastrukturës rrugore sidomos të lidhjeve ndërkombëtare. Sfidë me e madhe mbetet sigurimi i

furnizimit të qëndrueshme dhe të lirë me energji elektrike, teksa kapacitete ekzistuese per

gjenerim janë vjetërsuar dhe mungesa e diversitetit për import ndikon dukshëm në rritjen e

çmimeve. Në anën tjetër teknologjia informative është ber mjet i përditshëm për përdorim

shtëpiak në Kosovë por jo edhe per përmirësimin e proceseve operative në sektorin privat ,

institucione publike apo institucione arsimore.

52

Hekurudhat si mjet transporti ende nuk janë duke u përdorur në nivelin e duhur për transportimin

e njerëzve dhe mallrave. Ne ketë drejtim pritet të ketë investime në infrastrukturën hekurudhore te

cilat investime do të mundësojnë modernizimin e rrjetit hekurudhor të Kosovës.

Është e domosdoshme një qasje e re dhe inovative në ndërhyrjen e shtetit të cilat do të i

mundësonin bizneseve të zhvillohen në mënyrë më solide dhe me qasje më të mirë në financa.

Objektivat kryesore për përmbushjen e qëllimeve të sektorit të infrastrukturës dhe

konkurueshmerisë janë:

Ndërtimi dhe mirëmbajta e infrastrukturës së transportit rrugor e cila do të mundëson qarkullim

më te lirë te njerëzve dhe mallrave si dhe qasje më të lehtë në korridoret Pan- Evropiane;

Ngritja e nivelit të sigurisë në komunikacion;

Krijimi i një klime të favorshme për investime dhe mbështetjen e zhvillimit të ndërmarrjeve të

vogla dhe të mesme;

Krijimi i politikave dhe infrastrukturës ligjore me qellim te Sigurimit te furnizimit me Energji;

Hartimi i politikave strategjike për zhvillim të qëndrueshëm të sektorit minerar; dhe

Hartimi i politikave dhe kornizës ligjore për NP-të.

Objektivat e mësipërme të sektorit të Infrastrukturës dhe konkurueshmërisë do të realizohen

përmes këtyre aktiviteteve:

Përfundimi i ndërtimit të segmenteve të Autostradës Prishtinë-Hani i Elezit, për tu

lidhur me korridorin VIII dhe X të Evropës Juglindore,

Ndërtimi i segmenteve të autostradës Prishtinë- Gjilan-Konqul,

Vazhdimi i ndërtimit te rrugëve nacionale Prishtinë-Pejë (M9) dhe Prishtinë-

Mitrovicë (M2),

Sinjalizimi vertikal dhe horizontal i rrjetit rrugor,

Hartimi i broshurave dhe zhvillimi i fushatave te kampanjave qe kanë për qellim

senzibilizimin e opinionit ne lidhje me sigurinë ne komunikacion,

Krijimi i zonave ekonomike,

Siguria e produkteve, duke nënkuptuar mbikëqyrjen e tregut, mbrojtjen e

konsumatorit, dhe rregullimin e tregut

Ndërtimi i kapaciteteve të reja energjetike dhe rehabilitimi i atyre ekzistuese;

Zbatimi i masave të efiçencës dhe diversifikimi i burimeve të gjenerimit të

energjisë;

Zhvillimi i projekteve promovuese në fushën e EE dhe BRE....

Riaftësimi dhe hapja e vend-punishteve të reja në minierën “Trepça”;

Vlerësimi i potencialeve të resurseve minerale përmes hulumtimit;

Vlerësimi i potencialit mineralmbajtës për krom, bakër, platinë dhe perspektiva e

tyre në zonën ndërmjet Shqipërisë dhe Kosovës;

Përpilimi i Hartave ( plansheteve gjeologjike ) në shkallë 1: 25000 për territorin e

Republikës së Kosovës;

Vlerësimi i potencialit mineralmbajtës dhe para përgatitja e pakos investuese për

11 zonat e interesit, të shpallura nga Qeveria e Republikës së Kosovës....

Organizatat buxhetore që përbëjnë sektorin e infrastrukturës dhe konkurueshmërisë janë:

Ministria e Infrastrukturës, Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Ministria e Tregtisë dhe Industrisë,

53

Agjencia Kosovare e Privatizimit, Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike, Komisioni

Kosovar i Konkurrencës, Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale, Autoriteti i Aviacionit

Civil, Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave, Agjencioni për Shërbimin e Navigimit Ajror, Zyra

Rregullative e Energjisë.

Tabela 8: Trendet e financimit 2016-2017 dhe Vlerësimet 2018-2020 - Sektori i

Infrastrukturës dhe Konkurrueshmërisë

Sektori i

Infrastrukturës dhe

Konkurrueshmërisë

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 259,720,591 355,100,127 368,456,239 386,966,572 445,025,779

Numri i punëtorëve 1,298 1,344 1,339 1,339 1,339

Paga dhe mëditje 13,263,568 13,684,937 13,862,235 13,931,341 14,000,793

Mallra dhe shërbime 13,484,909 16,859,906 17,679,406 17,747,437 17,859,446

Shpenzime komunale 412,867 787,618 787,618 787,618 787,618

Subvencione dhe

transfere 12,988,984 7,975,860 8,467,684 8,467,684 8,467,684

Shpenzime kapitale 219,570,264 315,791,806 272,659,296 286,032,492 293,910,238

Kontigjenca per

Infrastruktur dhe

Konkurueshmërisë - - 55,000,000 60,000,000 110,000,000

Rezerva

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 250,678,734 303,961,259 316,450,777 335,493,730 385,180,654

Të hyrat vetanake 9,041,857 10,979,779 9,984,399 10,039,677 10,051,315

Financimet nga

huamarrjet - 40,159,090 42,021,063 41,433,165 49,793,810

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 - 13,959,090 15,821,063 16,877,673 18,360,572

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06 - 26,200,000 26,200,000 24,555,492 31,433,238

Grantet nga Donatorët

3.7 SEKTORI I BUJQËSISË

Qëllimi i Sektorit të Bujqësisë është krijimi dhe zbatimi i politikave dhe programeve, të cilat kanë

një ndikim të drejtpërdrejt në mirëqenien e zonave rurale të Kosovës. Qëllimi i përgjithshëm është

orientimi dhe sigurimi i një zhvillimi të qëndrueshëm të bimëve bujqësore, fondit blegtoral dhe

rritjen e sipërfaqeve pyjore, me qëllim të rritjes optimale të prodhimit për plotësimin sa më mirë

të nevojave të vendit, minimizimin e importit dhe rritjen e mundësive për eksport, si dhe

mbështetjen dhe menaxhimin e këtij zhvillimi. Bujqësia luan rol të rëndësishëm për ekonominë e

Kosovës për shkak të shtrirjes rurale të popullsisë dhe mundësive që krijon për gjenerimin e të

ardhurave.

Shprehur në përqindje, në bujqësi janë të punësuar 26.7%, në raport me numrin e përgjithshëm të

të punësuarave në Kosovë dhe përbën rreth 17.6% të vlerës së eksportit total. Sektori i bujqësisë,

54

si i tillë, do të luaj një rol të rëndësishëm për ofrimin e mundësive për punësim dhe për krijimin e

të ardhurave për njerëzit që jetojnë në zonat rurale. Zhvillimi i sektorit të bujqësisë ka rëndësi të

veçantë, si në aspektin e përmirësimit të bilancit tregtar, uljes së papunësisë, sigurisë së

produkteve ushqimore, mbrojtjes së ambientit dhe përmirësimit të jetës së qytetarëve në

përgjithësi. Si rezultat i mbështetjes se këtij sektori, vetëm ne vitin e fundit të ardhurat neto në

fermë janë rrit për 12.2%. Prandaj, Qeveria duhet të vazhdojë ta mbështesë sektorin e bujqësisë

edhe në periudhën e ardhshme afatmesme.

Si një sektor kyç i ekonomisë së Kosovës, bujqësia është e mbushur me sfida sistematike dhe

strukturore që do të duhet të adresohen për të shfrytëzuar potencialet konkurruese dhe të rritjes.

Aktualisht, bujqësia karakterizohet me produktivitet të dobët, kryesisht për shkak të: (i) pronave

të fragmentuara me mesatarisht 2 hektarë; (ii) teknologjive të vjetruara të fermave dhe mungesa e

njohurive/aftësive bashkëkohore bujqësore midis fermerëve dhe agro-përpunuesve; (iii) mungesa

e diversifikimit të produkteve bujqësore dhe (iv) mungesa e investimeve në ujitje.

Sektori i Bujqësisë, përmes politikave dhe strategjive të zhvillimit do të jetë edhe në të ardhmen e

orientuar në mbështetjen e faktorëve të prodhimit, në stimulimin e fermerëve dhe krijimin e një

ambienti më të favorshëm zhvillimor.

Këto politika dhe strategji janë duke krijuar mundësi për të arritur zhvillim të qëndrueshëm dhe

një përdorim më efikas të burimeve natyrore.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet e sektorit të bujqësisë janë:

Rritja e zhvillimit të qëndrueshëm të sektorit të bujqësisë dhe sigurimi i nivelit të duhur të

të ardhurave të prodhuesve bujqësorë, si dhe prodhimi i qëndrueshëm i ushqimit cilësor

dhe mbrojtja e mjedisit;

Rritja e aftësisë konkurruese në bujqësi, veçanërisht në sektorin agro-ushqimor,

promovimi i zhvillimit dhe mundësive të punësimit, si dhe përmirësimi i cilësisë së jetesës

në zonat rurale;

Rritja e potencialit prodhues të fermave që mundëson rritjen e prodhimit vendor dhe uljen

e importit të produkteve bujqësore;

Përmirësimi i zhvillimit të qëndrueshëm tё pyjeve dhe tё gjitha funksioneve tё tyre

ekologjike, ekonomike dhe sociale, duke përfshirë ruajtjen e biodiversitetit;

Menaxhimi dhe zhvillimi cilësor i sektorit të bujqësisë, përfshirë zhvillimin e politikave

dhe avancimin e kornizës legjislative e normative.

Objektivat e mësipërme të sektorit të bujqësisë do të realizohen përmes këtyre aktiviteteve:

- Investime në ngritjen e kapaciteteve prodhuese dhe përmirësimin e kushteve higjienike në

ferma blegtorale, rritjen e sipërfaqeve me pemë dhe perime, si në plantacione të hapura e

po ashtu edhe në serra, rritjen e sipërfaqeve me vreshta, ruajtjen dhe deponimin e

prodhimeve primare dhe përmirësimin e furnizimit të tregut me mish të freskët të viçave

dhe zogjve;

- Investime ne teknologjitë e reja dhe rritjen e kapaciteteve përpunuese të agro-industrisë

ushqimore, si: mishit, qumështit, pemëve, perimeve dhe rrushit;

- Investime në aktivitete biznesore dhe shërbyese në zonat rurale dhe malore ( turizëm rural,

bimë aromatike dhe fruta të malit);

- Investimet ne burimet e energjisë së ripertritshme;

55

- Investime në modernizimin dhe zgjerimin e sistemeve ekzistuese dhe të reja të ujitjes në

nivel të fermës dhe aktivitete të tjera që parashihen në kornizën e zbatimit të PBZHR

2014-2020;

- Pyllëzimit i sipërfaqeve të zhveshura pyjore, rimëkëmbja e pyjeve të dëmtuara nga zjarri

dhe ndërmarrja e masave parandaluese të dëmtimit përmes trajtimit me preparate

entomologjike.

Organizata buxhetore e cila bëjnë pjesë në Sektorin e Bujqësisë është Ministria e Bujqësisë,

Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural.

Tabela 9: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Bujqësisë

Sektori i Bujqësisë Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total

50,817,594

57,596,233

59,141,461

59,636,711

56,817,460

Nr. i punëtorëve

354

392

392

392

392

Pagat dhe Mëditjet

2,173,944

2,319,194

2,431,990

2,443,702

2,455,473

Mallrat dhe Shërbimet

3,566,038

2,981,681

3,363,681

3,375,219

3,375,219

Shpenzimet Komunale

99,571

118,768

118,768

118,768

118,768

Subvencionet dhe Transferet

43,869,949

47,203,922

47,477,022

47,599,022

47,668,000

Shpenzimet Kapitale

1,108,092

4,972,668

5,750,000

6,100,000

3,200,000

Rezerva

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare

47,719,240

54,392,718

52,382,846

52,878,096

52,958,845

Të hyrat vetanake

170,769

183,515

183,515

183,515

183,515

Financimet nga huamarrjet

2,927,585

3,020,000

6,575,100

6,575,100

3,675,100

Financimi nga deficiti buxhetor

(2%) - 04

2,927,585

3,020,000

3,675,100

3,675,100

3,675,100

Financimi nga klauzola e

investimeve - 06

2,900,000

2,900,000

Grantet nga donatorët

39,972

-

-

-

-

56

3.8 SEKTORI I MJEDISIT

Në sektorin e mjedisit synohet zhvillimi i balancuar dhe qëndrueshëm duke siguruar mbrojtjen e

mjedisit dhe zhvillimin e planifikimit të mirëfilltë hapësinor. Mbështetja në zhvillimin e

qëndrueshëm ka për qëllim përmirësimin e cilësisë së jetës së qytetarëve të Kosovës, dhe brezave

që do të vijnë. Realizimi i kësaj politike zhvillimore do të bëhet përmes integrimit të strategjisë

mjedisore me strategjitë sektoriale dhe përmes monitorimit, informimit dhe raportimit mjedisor.

E gjithë kjo do të mundësoj administrimin e integruar dhe të qëndrueshëm të mjedisit. Kualiteti i

mjedisit në Kosovë duhet përmirësuar. Kosova ballafaqohet me probleme sa i përket menaxhimit

të ujit, menaxhimit të mbeturinave dhe ndotjes së ajrit dhe tokës. Probleme tjera të mjedisit

shkaktohen nga zhvillimet e paplanifikuara hapësinore dhe ndërtimet pa leje të cilat dëmtojnë

hapësirën dhe ulin mundësitë për zhvillimin e ardhshëm të vendit.

Objektivat kryesore në kuadër të sektorit mjedisor për periudhën e ardhshme trevjeçare 2018-

2020, varësisht kompetencave ligjore të institucioneve përkatëse, janë:

- Kompletimi i infrastrukturës ligjore në fushë veprimtarinë e mjedisit dhe harmonizimi i

tyre me legjislacionin e BE dhe zbatimi i saj;

- Përmirësimi i gjendjes së mjedisit dhe monitorimi i gjendjes së tij;

- Administrimi dhe menaxhimi më i mirë i resurseve ujore dhe rehabilitimi i shtretërve të

Lumenjve;

- Hartimi i Hartës Zonale te Kosovës dhe Hartave Zonale të Komunave dhe E-lejet;

- Fuqizimi i Inspektoratit Mjedisor, Ujërave, Natyrës, Planifikimit Hapësinor, Ndërtimit dhe

Banimit;

- Shfrytëzimi racional dhe rritja e kapaciteteve të burimeve ujore;

- Menaxhimi i qëndrueshëm i mbeturinave;

- Ngritja e Standardeve të Ofruesve të shërbimit të ujit;

- Avancimi i monitorimit dhe raportimit të performancës së ofruesve të shërbimeve të ujit.

Organizatat buxhetore të cilat bëjnë pjesë në Sektorin e Mjedisit janë: Ministria e Mjedisit

dhe Planifikimit Hapësinor dhe Autoriteti Rregullator për Shërbimet e Ujit.

Tabela 10: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Mjedisit

Sektori i Mjedisit Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 37,182,453 49,480,168 51,931,208 55,205,366 58,217,769

Numri i punëtorëve 352 356 356 356 356

Paga dhe mëditje 2,164,127 2,313,557 2,336,750 2,348,434 2,360,176

Mallra dhe shërbime 1,037,649 1,252,576 1,252,576 1,264,085 1,264,085

Shpenzime komunale 44,973 89,723 91,882 92,847 93,508

Subvencione dhe

transfere - - - - -

Shpenzime kapitale 33,935,704 45,824,312 48,250,000 51,500,000 54,500,000

Rezerva

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 36,462,377 49,480,168 51,931,208 55,205,366 58,217,769

Të hyrat vetanake

57

Financimet nga

huamarrjet 720,076 - - - -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 720,076

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06

Grantet nga Donatorët 1,294,549

3.9 SEKTORI I KULTURËS

Misioni i sektorit të kulturës është krijimi dhe zhvillimi i politikave, ambientit dhe mekanizmave

të përshtatshëm për promovimin e aktiviteteve të kulturës, vlerësimin dhe mbrojtjen e

trashëgimisë kulturore, fuqizimin dhe pjesëmarrjen e rinisë në qeverisje dhe krijimtari, zhvillimin

dhe afirmimin e sportit kosovar në vend dhe në arenën ndërkombëtare si dhe promovimin dhe

mbrojtjen e të drejtës së autorit.

Sektori është angazhuar në mbështetje, orientim, koordinim dhe ndjekje në ecurinë e zbatimit të

projekteve të diversitetit kulturorë të ideuar dhe zbatuar nga profesionistet. Kosova është

promovuar denjësisht në ngjarjet e mëdha të kulturës dhe sportit në botë, vlen të përmenden të

arriturat në arenën ndërkombëtare të medaljes së artë në lojërat olimpike në Rio-Brazil 2016,

nominimet për çmimet “OSCAR”, si dhe pjesëmarrja në ekspozitën ndërkombëtare të arkitekturës

në Bienalen e Venedikut. Sektori i kulturës është ambasadori më i mirë, i paraqitjes se identitetit

dhe vlerave të vendit në arenën ndërkombëtare.

Përkujdesja ndaj trashëgimisë kulturore është përgjegjësi e të gjithëve dhe faktor i rëndësishëm në

zhvillim të qëndrueshëm urban, shoqëror, ekonomik dhe kulturor të vendit, sfidë e veçantë për

Kosovën mbetet koordinimi ndërinstitucional dhe gjithëpërfshirja në studimin dhe interpretimin

objektiv dhe inkluziv i identifikimit, vlerësimit dhe mbrojtjen e vlerave sociale-kulturore të

trashëgimisë kulturore në vend.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet në kuadër të sektorit të kulturës janë:

Mbështetje, masivizim, zhvillim i sportit cilësor dhe ngritje e infrastrukturës sportive sipas

standardeve ndërkombëtare,

Qasje e integruar në mbrojtjen e trashëgimisë kulturore drejt zhvillimit të qëndrueshëm,

edukimit, aftësimit dhe pjesëmarrje aktive e të gjithëve në vlerësime, mbrojtje dhe

parandalimin e dëmtimit të trashëgimisë kulturore,

Përkrahja në ngritjen e kulturës së pavarur, si dhe avancimi i diplomacisë kulturore,

Fuqizimi i rinisë në procese zhvillimore, kujdes për shëndetin dhe sigurinë e të rinjve,

ofrimin e edukimit jo-formal dhe krijimin e mundësive për punësim,

Përcjellja e procesit të digjitalizimit në tërë kompleksitetin e vet dhe zhvillimi i pluralizmit

medial që u shërben gjithë qytetarëve të Kosovës.

Planifikimi, projektimi, menaxhimi dhe mirëmbajtja e komplekseve memoriale me rëndësi

të veçantë.

Objektivat e mësipërme të sektorit për kulture do të realizohen përmes këtyre aktiviteteve:

58

- Avancimi i infrastrukturës sportive dhe kulturore, me qëllim të krijimit të kushteve

adekuate hapësinore, teknike dhe profesionale për zhvillim të aktiviteteve sipas

standardeve evropiane;

- Stimulimin e sportistëve në ciklin olimpik që të jenë aktiv në sport dhe të punojnë në

avancimin e mëtejmë të sportit dhe përformances;

- Hartimi i planeve të menaxhimit dhe caktimi i njësive menaxhuese për lokalitetet madhore

të trashëgimisë kulturore;

- Rritja e numrit të botimeve, guidave, mediumeve virtuale, etj. dhe shpërndarja sistematike

në vend dhe në rrafshin ndërkombëtar lidhur me sektorin e kulturës;

- Ngritja e aftësive profesionale për të rinjtë që të përgatiten në përputhje me nevojat

aktuale të tregut të punës, përmes trajnimeve në punë dhe zgjerimi i gamës së shërbimeve

rinore në Qendra Rinore;

- Mbështetja e Librit dhe bibliotekave;

- Koordinimin me shtetet fqinje për planin frekuencor digjitale;

- Hartimi i planit dhe i elaborateve të shpronësimit të menaxhimit të komplekseve

memorialë.

Organizatat buxhetore që përbëjnë sektorin e Kulturës janë: Ministria e Kulturës, Rinisë dhe

Sportit, Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore, Komisioni i Pavarur i Mediave, Radio

Televizioni i Kosovës dhe Agjensioni për Menaxhimin e Komplekseve Memorialë.

Tabela 11: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Kulturës

Sektori i Kulturës Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 29,447,774 49,862,893 52,470,417 64,474,373 64,538,071

Numri i punëtorëve 695 832 832 832 832

Paga dhe mëditje 4,011,798 4,671,942 4,769,150 4,792,729 4,816,427

Mallra dhe shërbime 1,495,074 1,524,259 1,659,259 1,749,636 1,749,636

Shpenzime komunale 356,369 422,458 475,458 485,458 495,458

Subvencione dhe

transfere 17,016,765 18,206,550 17,206,550 17,226,550 17,256,550

Shpenzime kapitale 6,567,768 25,037,684 28,360,000 40,220,000 40,220,000

Rezerva

Burimet e Financimit

Grantet qeveritare 29,394,583 49,792,390 52,399,945 64,403,901 64,467,599

Të hyrat vetanake 53,191 70,503 70,472 70,472 70,472

Financimet nga

huamarrjet - - - - -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06

Grantet nga Donatorët

59

3.10 SEKTORI I ARSIMIT

Në sektorin e arsimit synohet zhvillimi i shoqërisë bazuar në dije dhe shkathtësi konkurruese, e

cila është e integruar në rrjedhat ndërkombëtare, me mundësi të barabarta për avancimin e secilit

individ që të jetë i gatshëm të kontribuoj në zhvillimin e qëndrueshëm socio-ekonomik të vendit.

Sektori i arsimit ka përgjegjësi shtetërore dhe qytetare në edukimin e mirëfilltë të të rinjve të

Republikës së Kosovës për t’i përgatitur si qytetarë të denjë dhe të dobishëm për vendin. Roli i

sektorit është një burim i intelektit dhe i ndryshimeve politike, ekonomike, dhe shoqërore në

përparim të vendit dhe shoqërisë kosovare.

Sektori i arsimit në Republikën e Kosovës është duke kaluar nëpër një proces reformues që ka për

objektiv rritjen e pjesëmarrjes dhe përmirësimin e cilësisë së arsimit. Është punuar në hartim të

legjislacionit dhe janë miratuar akte të shumta ligjore e nënligjore, janë ndërtuar, renovuar shumë

objekte arsimore dhe janë themeluar institucione të shumta të reja. Është punuar në përmirësimin

e kurrikulave dhe në hartimin e sigurimin e teksteve të reja shkollore, të cilat duhet të mbështeten

nga praktika të reja të mësimdhënies e të mësimnxënies. Gjithashtu synohet mbështja e kërkimeve

shkencore dhe pjesëmarrja në të gjitha aktivitetet e arsimit në nivel kombëtar, rajonal dhe

ndërkombëtar, për të arritur standardet evropiane.

Qasja në përfitim të dijes, hulumtimeve shkencore dhe të përfitimit të shkathtësive, janë në

funksion zhvillimit të përshpejtuar të shoqërisë sonë dhe aftësive konkurruese brenda dhe jashtë

Kosovës në përputhje me standardet ndërkombëtare.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet e sektorit të arsimit janë:

Rritja e përfshirjes dhe parandalimi i braktisjes në arsimin parauniversitar. Ky objektiv ka

të bëj me rrritjen e përfshirjes dhe edukimit cilësor në fëmijërinë e hershme,

Menaxhimi cilësor dhe efikas i sistemit të arsimit, i bazuar në transparencë dhe në

llogaridhënie. Ky objektiv ka të bëjë me ngritjen e kapaciteteve menaxhuese në nivelin

qendror, komunal dhe në shkollë,

Zhvillimi i një sistemi funksional për sigurimin e cilësisë, në përputhje me standardet

ndërkombëtare. Ky objektiv ka të bëjë me ngritjen e kapaciteteve për sigurimin e cilësisë

në të gjitha nivelet,

Ngritja e cilësisë së mësimdhënies përmes sistemit të qëndrueshëm për përgatitjen dhe

zhvillimin profesional të mësimdhënësve. Ky objektiv ka të bëjë me zhvillimin

profesional të vazhdueshëm të mësimdhënësve,

Avancimi i të nxënit përmes mësimdhënies cilësore, duke zbatuar kurrikulën e bazuar në

kompetenca dhe duke shfrytëzuar resurse mësimore të cilësisë së lartë. Ky objektiv ka të

bëjë me zbatimin e kurrikulës së re në të gjitha shkollat,

Arsimi dhe aftësimi profesional në përputhje me kërkesat e tregut të punës në vend. Ky

objektiv arrihet duke rritur cilësinë e Qendrave për Këshillim dhe Orientim në Karrierë në

Komuna dhe zbatimin e koncepteve sipas Kurrikulës Bërthamë; hartimin e kurikulave të

reja dhe rishikimin e të gjitha kurrikulave të AAP-së; përmirësimin e cilësisë së

shërbimeve të trajnimit që ofrohen në Qendra të Aftësimit Profesional, dhe

Ngritja e cilësisë dhe konkurrueshmërisë së arsimit të lartë përmes nxitjes së përsosmërisë

në mësimdhënie, kërkimit shkencor, inovacionit dhe ndërkombëtarizimit,

60

Organizatat buxhetore që e përbëjnë sektorin e arsimit janë: Ministria e Arsimit, Shkencës dhe

Teknologjisë, Akademia e Shkencës dhe e Arteve e Kosovës, Universiteti i Prishtinës.

Tabela 12: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Arsimit

Sektori i Arsimit Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 75,165,543 79,165,038 84,905,306 92,208,031 92,400,024

Numri i punëtorëve 3,797 4,201 4,202 4,202 4,202

Paga dhe mëditje 37,086,931 37,450,470 39,440,411 39,129,541 39,319,616

Mallra dhe shërbime 10,563,197 12,266,460 13,267,207 14,097,302 14,099,220

Shpenzime komunale 1,905,833 2,490,259 2,590,259 2,590,259 2,590,259

Subvencione dhe

transfere 4,262,101 5,120,929 5,120,929 5,120,929 5,120,929

Shpenzime kapitale 21,347,481 21,836,920 24,486,500 31,270,000 31,270,000

Rezerva

Burimet e Financimit - - - - -

Grantet qeveritare 67,689,690 69,816,158 76,890,243 82,898,040 85,471,467

Të hyrat vetanake 5,932,854 6,701,480 6,805,503 6,910,045 6,928,557

Financimet nga

huamarrjet 1,543,000 2,647,400 1,209,560 2,399,946 -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 1,543,000 2,647,400 1,209,560 2,399,946

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06 - - -

Grantet nga Donatorët 662,075 -

3.11 SEKTORI I SHËNDETËSISË

Në sektorin e shëndetësisë synohet përmirësimi i shëndetit të popullatës nëpërmjet promovimit të

mënyrave të shëndetshme të jetesës dhe sigurimit të shërbimeve cilësore shëndetësore me qasje të

lehtë dhe të barabartë e me kosto-efektive.

Situata aktuale në sektorin e shëndetësisë cilësohet me arritje në fusha të ndryshme por edhe me

vështirësi të theksuara për sigurimin e vëllimit dhe cilësisë së duhur të shërbimeve shëndetësore.

Me Ligjin për sigurime shëndetësore parashihet themelimi i skemës së obliguar publike të

sigurimit shëndetësor që parasheh pagesën e premiumit të sigurimit shëndetësor. Shfrytëzimi i

kapaciteteve shëndetësore është i ulët, ndërkaq cilësia e shërbimeve shëndetësore ende nuk është e

kënaqshme, sidomos sa u përket infeksioneve spitalore, përdorimit të udhërrëfyesve dhe

protokolleve klinike si dhe mënyrës së trajtimit ku pacienti duhet të jetë në qendër të vëmendjes

dhe t’i kushtohet kohë e mjaftueshme për ekzaminimet klinike.

Kujdesi dytësor dhe tretësor shëndetësor ofron shërbimet spitalore, jashtë-spitalore, diagnostike,

terapeutike, rehabilituese, transporti emergjent, kujdesi dentar, si dhe shërbimet e regjionalizuara

të shëndetësisë publike për pacientet që trajtohen në njësitë organizative të Shërbimit Spitalor

61

Klinik Univerzitar i Kosovës.Përveç ofrimit të shërbimeve shëndetësore, ofrojnë edhe edukimin

bazik, pasdiplomik si dhe pjesëmarrjen në kërkime shkencore relevante në bashkëpunim me

Fakultetin e Mjekësisë.

Shëndetësia kosovare disponon me kapacitete relativisht të mjaftueshme infrastrukturore dhe me

mbulim të mirë me rrjet te institucioneve shëndetësore për ofrim të shërbimeve për popullatën me

përjashtim të kapaciteteve për shërbime emergjente në Shërbimin Spitalor dhe Klinik Universitar

të Kosovës të cilat përmbushin minimumin e duhur.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet e sektorit të shëndetësisë janë:

Mbrojtja e shëndetit dhe përmirësimi i cilësisë së shërbimeve të ofruara shëndetësore,

Riorganizimi i financimit të sektorit shëndetësor me qëllim të ofrimit të shërbimeve të

arritshme dhe të barabarta,

Shërbimet e integruara efikase dhe efektive shëndetësore, zbatimi i metodave të reja në

diagnostikim dhe terapi,

Infrastruktura funksionale shëndetësore.

Funksionalizimi i Fondit të Sigurimeve Shëndetësore (FSSH), dhe

Zhvillimi i Sistemit të Informimit Shëndetësor (SISH) dhe funksional në të gjitha

institucionet shëndetësore.

Objektivat e mësipërme të sektorit të shëndetësisë do të realizohen përmes këtyre aktiviteteve:

- Ofrimi dhe përmirësimi i ofrimit të shërbimeve shëndetësore të arritshme dhe të barabarta;

- Përmirësimi i shëndetit të nënës dhe fëmijës;

- Parandalimi dhe kontrolli i gjendjeve kronike si dhe kronike jo ngjitëse;

- Fushata e zbulimit të hershëm të kancerit të; gjirit, të kancerit të qafës së mitrës dhe

kancerit kolo-rektal, si dhe malformacionneve gjenetike fatale;

- Funksionalizimi i Klinikës së Kardiokirurgjisë dhe shërbimeve të kardiologjisë invazive;

- Zhvillimi i Sistemit të Informimit Shëndetësorë(SISH) dhe funksional në të gjitha

institucionet shëndetësore;

- Mbledhja e premiumeve, nënshkrimi i kontratave vjetore me ofruesit e shërbimeve

shëndetësore sipas pakos bazike;

- Vendosja e sistemit të pagesave që do të promovojë risitë dhe do të shpërblejë

performancën, cilësinë dhe efektivitetin, si dhe që do të sigurojë blerjen e shërbimeve

shëndetësore;

- Përmirësimi i vazhdueshëm i cilësisë në mjekësin familjare; dhe

- Ndërtimi i Qendrës Emergjente Shëndetësore.

Organizatat buxhetore të cilat bëjnë pjesë në Sektorin e Shëndetësisë janë: Ministria e

Shëndetësisë ( MSH) dhe Shërbimi Spitalor dhe Klinik Universitarë i Kosovës (SHSKUK).

62

Tabela 13: Trendët e financimit 2016- 2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i

Shëndetësisë

Sektori i Shëndetsisë Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 118,605,043 126,663,627 147,789,814 150,589,754 156,489,756

Numri i punëtorëve 7,703 8,084 8,084 8,084 8,084

Paga dhe mëditje* 59,202,835 60,504,684 79,902,249 80,300,260 80,700,262

Mallra dhe shërbime 35,186,115 38,736,796 38,736,796 36,723,902 42,023,902

Shpenzime komunale 3,535,238 3,821,964 3,821,964 3,821,964 3,821,964

Subvencione dhe

transfere 9,841,961 7,013,805 7,213,805 7,413,805 7,613,805

Shpenzime kapitale 10,838,894 16,586,378 18,115,000 22,329,823 22,329,823

Rezerva

Burimet e Financimit - - - - -

Grantet qeveritare 112,655,761 124,238,612 146,689,814 148,539,723 149,234,725

Të hyrat vetanake 2,225,937 - - - -

Financimet nga

huamarrjet 3,723,345 2,425,015 1,100,000 2,050,031 7,255,031

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 3,723,345 2,425,015 1,100,000 2,050,031 7,255,031

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06 - - - - -

Grantet nga Donatorët 1,174,597 1,174,597 1,174,597 1,174,597 -

*Në kuadër të Ministrisë së Shëndetësisë, kategorisë ekonomike të pagave dhe meditjeve, janë të përfshirë nga 18.5 mil. euro për çdo vit për periudhën 2018-2020 për sigurimin shëndetësor. .

3.12 SEKTORI PËR ÇËSHTJE SOCIALE

Sektori për çështje sociale ka për qellim zhvillimin, zbatimin dhe koordinimin e politikave,

ligjeve dhe instrumenteve tjera për të siguruar mbrojtje, kthim të qëndrueshëm dhe përfshirje

sociale, krijimin e infrastrukturës për punësim dhe aftësim profesional, shkathtësi dhe mundësin e

ofrimit të shërbimeve për të gjithë qytetarët e Kosovës.

Përkrahja për kategoritë sociale përmes skemave të mbrojtjes sociale dhe atyre pensionale për të

gjithë qytetaret e Kosovës do të vazhdon edhe viteve në vijim. Në funksion të kësaj, është bërë

rishikimi i infrastrukturës ligjore për të ofruar shërbime, përmes programeve të cilat janë

dizajnuar që të ndihmojnë pjesën më nevojtare të popullatës: të moshuarit, të varfëritë, personat

me aftësi të kufizuara, personat e zhvendosur, të papunësuarit dhe të tjerët që kanë më së shumë

nevojë për ndihmë nga qeveria.

Do të punohet në të gjitha drejtimet me reformën ligjore për përkrahjen e politikave të punës dhe

punësimit, shëndetësisë si dhe edukimit më të mire sidomos të minoriteteve që jetojnë në Kosovë.

Çështje urgjente për tu adresuar është papunësia e të rinjve që përballen me normë të papunësisë

afër dy herë më të lartë se sa popullsia aktive në përgjithësi. Ndërlidhur me këtë, analizat dhe

anketat raportojnë që niveli i shkathtësive të fuqisë punëtore dhe mospërputhja këtyre

shkathtësive me kërkesat e tregut.

63

Organizimi dhe funksionimi i Aftesimin Profesional duhet të jetë në harmoni me infrastrukturën

ligjore të Republikës së Kosovës dhe i ngjashëm me atë evropiane. Shërbimet moderne të

punësimit menaxhohen në bazë të objektivave, ky orientim duket se është i qartë për Agjencinë e

ardhshme të Punësimit të Kosovës.

Objektivat kryesore për të përmbushur qëllimet e sektorit për çështje sociale janë:

Zbatimi i masave aktive të tregut të punës, rritja e punësimit, zhvillimi i shkathtësive dhe

funksionimi më i mirë i tregut të punës për të gjithë qytetaret që jetojnë në Kosovë.

Rritja e mirëqenies sociale përmes zgjerimit dhe ngritjes së cilësisë se ofrimit të shërbimeve

sociale dhe familjare, me fokus të veçantë në grupet e cenueshme.

Stabilizimi i komuniteteve, kthimi, integrimi në Kosovë dhe mirëqenie më të mirë.

Zhvillimi i sistemit të qëndrueshëm pensional dhe ngritjes së kapaciteteve institucionale për

realizimin e të drejtave për përfitime dhe shërbime më të mira për të gjitha komunitetet.

Fuqizimi i rolit të partnerëve social në zhvillimin e politikave socio-ekonomike të vendit,

përmirësimi i kushteve të punës të punëtorëve dhe zvogëlimi i punësimit informal.

Objektivat e mësipërme të sektorit për çështje sociale do të realizohen përmes këtyre

aktiviteteve:

Reformimi dhe modernizimi i shërbimeve publike të punësimit (SHPP) që i përgjigjet nevojave të

tregut të punës.

Zgjerimi i masave aktive të tregut të punës duke u fokusuar në personat që kanë vështirësi në

tregun e punës.

Ofrimi i shërbimeve cilësore të aftësimit profesional në përputhje me nevojat e tregut të punës.

Zhvillimi i standardeve dhe formave alternative/inovative për ofrimin e shërbimeve të mbrojtjes

sociale dhe promovimin e përfshirjes sociale.

Ndërtimi i shtëpive, ndërtesave kolektive, shkollave, qendrave shëndetësorë për një mirëqenie me

të mire të komuniteteve.

Ndërtimi i infrastrukturës rrugore objekteve sportivë për lehtësimin e jetesës se komuniteteve dhe

gjithë qytetareve të Kosovës.

Krijimi i bazës ligjore për një shoqëri demokratike, rritja e besueshmërisë dhe bashkëpunimi me

institucionet vendore dhe ndërkombëtare.

Ngritja e cilësisë së shërbimeve përmes riorganizimet të subjekteve pensionale në nivel të

agjencinë për zbatimin e skemave pensionale.

Avancimi dhe koordinimi i sigurimeve sociale, përmes arritjes së marrëveshjeve bilaterale për

realizimin e të drejtave dhe krijimin e mundësive për lëvizje të fuqisë punëtore.

Zhvillimi dhe përforcimi i dialogut me partnerët social, në veçanti, dialogu me organizatat e

punëdhënësve dhe të punëmarrësve nëpërmjet zhvillimit të kapaciteteve të strukturave si dhe

sistemit të punës të KES-it.

Përmirësimi i të drejtave të punëtoreve dhe garantimi i minimumit të standardeve të sigurisë dhe

shëndetit në punë, sipas standardeve ndërkombëtare nëpërmjet avancimit të kornizës ligjore,

ngritjes së vetëdijes dhe monitorimit më të mirë dhe zbatimi i kornizës ligjore.

Përforcimi i mekanizmave dhe bashkërendimi ndërinstitucionale në zvogëlimin e punësimit

informal.

64

Organizatat buxhetore që e përbëjnë sektorin për çështje sociale janë: Ministria e Punës dhe

Mirëqenies Sociale dhe Ministria për Komunitet dhe Kthim.

Tabela 14: Trendët e financimit 2016-2017 dhe vlerësimet 2018-2020 - Sektori i Çështjeve

Sociale

Sektori i Çështjeve

Sociale

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total 384,085,495 383,606,990 393,473,215 400,747,036 398,852,200

Numri i punëtorëve 926 964 964 964 964

Paga dhe mëditje 5,600,600 5,725,887 5,800,112 5,829,028 5,858,089

Mallra dhe shërbime 3,334,343 2,148,190 2,148,190 2,176,675 2,176,675

Shpenzime komunale 360,662 403,239 403,239 403,239 403,239

Subvencione dhe

transfere 368,042,785 367,491,674 377,761,674 384,700,094 382,776,197

Shpenzime kapitale 6,747,105 7,838,000 7,360,000 7,638,000 7,638,000

Rezerva

Burimet e Financimit - - - - -

Grantet qeveritare 384,085,495 383,606,990 393,473,215 400,747,036 398,852,200

Të hyrat vetanake - - -

Financimet nga

huamarrjet - - - - -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04 -

Financimi nga Klauzola e

investimeve -06 - - -

Grantet nga Donatorët -

65

PJESA E KATËRT

4 Niveli Komunal

4.1 Hyrje

Korniza Afatmesme e Shpenzimeve 2018-2020 për nivelin komunal përcakton grantet qeveritare

për financimin e komunave për vitin 2018 dhe orientimet për vitet 2019-2020, bazuar në

prioritetet strategjike të Qeverisë në fushën e marrëdhënieve fiskale ndërqeveritare. Po ashtu, ky

dokument përcakton nivelin e të hyrave vetanake të komunave për vitin fiskal 2018 si dhe

parashikimin afatmesëm 2019-2020.

Parimet, kriteret dhe formulat e zbatuara për ndarjen e granteve qeveritare për financimin e

komunave për vitin 2018 bazohen në Ligjin për Financat e Pushtetit Lokal (LFPL) dhe Tabelën 1

të projeksioneve makro-fiskale, të përgatitur nga Ministria e Financave siç specifikohet në Ligjin

për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë (LMFPP).

Procesi i buxhetit komunal merr parasysh këto aspekte:

Buxhetimi në nivel të programeve dhe nën-programeve, në përputhje me strukturën

ekzistuese të planit kontabël,

Përmirësimet në qasjen e buxhetimit të orientuar drejt rezultateve dhe performancës,

Zbatimi i konceptit shumëvjeçar mbi planifikimin e projekteve kapitale, si dhe

Percaktimi i strukturës së shpenzimeve sipas kategorive ekonomike.

Projektet kapitale shumëvjeçare duhet të raportohen në sistemin e Projekteve të Investimeve

Publike (PIP) bazuar në performancë. Si rrjedhojë, nga komunat kërkohet të hartojnë strategjinë

kornizë bazuar në synimet dhe objektivat të orientuara në rezultate.

4.2 Burimet e Financimit Komunal për vitin 2018-2020

4.2.1 Granti i Përgjithshëm për vitin 2018 dhe parashikimet për 2019-2020

Bazuar në Tabelën 1 të paraqitur në vijim, të përgatitur nga Departamenti i Politikave

Makroekonomike dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar Financiar të Ministrisë së Financave në

përputhje me LFPL, Komisioni i Granteve në takimin e datës 04 prill 2017 ka aprovuar Grantin e

Përgjithshëm për komuna për vitin 2018 në shumë prej 173.6 milion euro.

Kjo ndarje bazohet në formulën e përcaktuar në nenin 24 të LFPL. Sipas këtij neni, 10% e të

hyrave totale të buxhetuara të Qeverisë qendrore iu ndahen komunave, duke përjashtuar: të hyrat

vetanake të nivelit qendror, mbështetjen buxhetore dhe grantet, të hyrat nga tatimi në pronë, të

hyrat nga dividenta, grantet e përcaktuara të donatorëve, efekti i të hyrave të njëhershme nga

borxhi tatimor si dhe taksat dhe ngarkesat dhe të tjera nga qeveria lokale.

Siç paraqitet në tabelën në vijim, të hyrat e përgjithshme qeveritare për vitin 2018 pritet të jenë

66

1,898 milion euro. Nga kjo shumë, zbriten ato të hyra siç specifikohet në nenin 24 të LFPL dhe

vijmë tek baza për ndarjen e grantit të përgjithshëm për komuna, i cili grant për vitin 2018 është

në shumë prej 173.6 milion euro.

Tabela 1: Përcaktimi i vlerës së Grantit të Përgjithshëm për komuna 2018-2020 (mil. Euro)

Përshkrimi 2017*

KASH*

2018 2019 2020

A. Të hyrat e përgjithshme të Qeverisë 1,644 1,898 2,067 2,257

Zbriten:

Të hyrat vetanake të niveli Qendror -45 -52 -52 -53

Mbeshtetja buxhetore dhe grante -1 -5 -5 -5

Tatimi në pronë -25 -30 -33 -36

Të hyrat nga dividenda -15 -5 -5 -5

Grantet e përcaktuara të donatorve -12 -12 -12 -12

Taksa ngarkesa dhe të tjera nga Qeveria

Lokale

-54 -52 -52 -52

Efekti i të hyrave të njëhershme nga Borxhi

tatimor

-0 -6 -6 -6

B. Baza për llogaritjen e grantit të përgjithshëm

për komuna

1,492 1,736 1,903 2,088

C. Granti i përgjithshëm për komuna (10% e B) 149.2 173.6 190.3 208.8

208.8 *përllogartija e Grantit të Përgjithshëm për vitin 2017 është bërë sipas projeksioneve të KASH 2017-2019.

Me amendamentin e fundit të LFPL, të aprovuar në Kuvendin e Kosovës më datë 14 korrik 2016,

është bërë korrektimi i formulës së grantit të përgjithshëm. Pjesa prej 2.7% e grantit të

përgjithshëm shpërndahet për 14 komunat që kanë numër të popullsisë nën 22,000 banorë. Nga

kjo shumë, gjysma ndahet për këto 14 komuna bazuar në numrin e banorëve që kanë dhe gjysma

tjetër ndahet si shumë fikse e njëjtë për secilën nga këto komuna.

Me qëllim të nivelizimit të kapacitetit të ulët të të hyrave vetanake të komunave më të vogla,

bazuar në LFPL, secila komunë do të pranojë për çdo vit një shumë të përgjithshme fikse prej

140,000 euro, duke zbritur nga 1 euro për kokë banori ose 0 euro për komunat me popullsi të

barabartë ose më të madhe se 140,000 banorë. Pas kësaj, shpërndarja e bërë nëpër komuna

bazohet në formulën për alokimin e grantit të përgjithshëm në komuna sipas LFPL: (i) numri i

popullsisë llogaritet me tetëdhjetë e nëntë përqind (89%); (ii) përmasat gjeografike të komunës

me gjashtë përqind (6%); (iii) numri i popullsisë pakicë në komunë tre përqind (3%); (iv)

komunat ku shumica e popullsisë së të cilave përbëhet nga pakicat kombëtare me dy përqind

(2%).

67

Tabela 2: Struktura e Grantit të Përgjithshëm për 2018-2020 sipas LFPL (mil. Euro)

Faktorët 2017 2018 2019 2020

Vlerësimi Vlerësimi Vlerësimi Vlerësimi

Granti i përgjithshëm 149.2 173.6 190.3 208.8

Kontigjenca për korrektim të formulës 4 4.7 5.1

Shuma Fikse 3.6 3.6 3.6 3.6

Popullsia (banorë) 1,780,021 1,780,021 1,780,021 1,780,021

Buxheti: 89% e shumës agregate 125.99 147.1 161.6 182.6

Zona komunale (km2) 10,901 10,901 10,901 10,901

Buxheti: 6% e shumës agregate 8.5 9.92 10.89 12.30

Komunitetet pakicë në komunë 107,926 107,926 107,926 107,926

Buxheti: 3% e shumës agregate 4.3 5.0 5.4 6.2

Popullsia e komunave pakicë 62,031 62,031 62,031 62,031

Buxheti: 2% e shumës agregate 2.8 3.3 3.6 4.1 Tabela 3: në vijim paraqet shpërndarjen e Grantit të Përgjithshëm nëpër komuna sipas formulës të

paraparë në LFPL.

Tabela 3: Shpërndarja e Grantit të Përgjithshëm nëpër komuna 2018-2020

68

Viti 2

01

8V

iti 20

19

Viti 2

02

0

1,7

36

.0

1,9

03

.0

2,0

88

.0

10

%1

73

,60

0,0

00

1

90

,30

0,0

00

2

08

,80

0,0

00

2.7

%4

,68

7,2

00

5

,13

8,1

00

16

8,9

12

,80

0

18

5,1

61

,90

0

Sh

um

a F

ikëse

14

0,0

00

3

,63

6,6

57

3

,63

6,6

57

3

,63

6,6

57

Gjith

sej

16

5,2

76

,14

3

18

1,5

25

,24

3

20

5,1

63

,34

3

89

%147,0

95,7

67

161,5

57,4

66

182,5

95,3

75

6%

9,9

16,5

69

10,8

91,5

15

12,3

09,8

01

3%

4,9

58,2

84

5,4

45,7

57

6,1

54,9

00

Ko

mu

na

t me

Po

pu

llsi P

ak

icë

2%

3,3

05,5

23

3,6

30,5

05

4,1

03,2

67

Po

pu

llsia

8

9%

Mad

hë

sia

gje

og

rafik

e6

%

Po

pu

llsia

Pak

icë

në

Ko

mu

na

3%

Ko

mu

nat

me

po

pu

llsi

pak

icë

2%

Sh

um

a fik

se

për 1

4

kom

un

a

Pro

po

rcion

alis

ht sip

as

po

pu

llsisë p

ër

14

ko

mu

na

Gjith

ësej

1D

eçan

40,0

19

2.2

5%

297

2.7

2%

551

0.5

1%

0.0

0%

-

-

99,9

81

3,3

07,0

54

270,2

01

25,3

14

-

3

,70

2,5

50

4

,05

6,7

36

4

,57

1,9

82

2D

ragash

33,9

97

1.9

1%

430

3.9

4%

13,5

59

12.5

6%

0.0

0%

-

-

106,0

03

2,8

09,4

13

391,1

95

622,9

21

-

3

,92

9,5

32

4

,30

5,4

42

4

,85

2,2

90

3F

eriza

j108,6

10

6.1

0%

345

3.1

7%

4,1

93

3.8

9%

0.0

0%

-

-

31,3

90

8,9

75,2

15

313,8

68

192,6

33

-

9

,51

3,1

06

1

0,4

45

,29

9

11

,80

1,3

92

4F

ush

ë K

oso

vë

34,8

27

1.9

6%

83

0.7

6%

4,5

11

4.1

8%

0.0

0%

-

-

105,1

73

2,8

78,0

02

75,6

26

207,2

42

-

3

,26

6,0

43

3

,57

6,8

03

4

,02

8,8

77

5G

jakovë

94,5

56

5.3

1%

587

5.3

9%

6,6

79

6.1

9%

0.0

0%

-

-

45,4

44

7,8

13,8

33

534,1

28

306,8

43

-

8

,70

0,2

49

9

,55

1,1

45

1

0,7

88

,97

1

6G

jilan

90,1

78

5.0

7%

392

3.6

0%

2,2

64

2.1

0%

0.0

0%

-

-

49,8

22

7,4

52,0

48

356,7

32

104,0

12

-

7

,96

2,6

13

8

,74

0,5

58

9

,87

2,2

60

7G

llogoc

58,5

31

3.2

9%

276

2.5

3%

45

0.0

4%

0.0

0%

-

-

81,4

69

4,8

36,8

32

251,2

03

2,0

67

-

5

,17

1,5

71

5

,67

2,0

04

6

,40

0,0

00

8H

ani i E

lezit

9,4

03

0.5

3%

83

0.7

6%

44

0.0

4%

0.0

0%

167,4

00

191,1

25

358,5

25

130,5

97

777,0

37

75,6

26

2,0

21

-

1

,34

3,8

05

1

,46

2,3

23

1

,19

1,5

47

9Isto

g39,2

89

2.2

1%

454

4.1

7%

3,0

85

2.8

6%

0.0

0%

-

-

100,7

11

3,2

46,7

29

413,1

35

141,7

30

-

3

,90

2,3

04

4

,27

6,0

57

4

,81

9,7

68

10

Junik

6,0

84

0.3

4%

74

0.6

8%

4

0.0

0%

0.0

0%

167,4

00

123,6

63

291,0

63

133,9

16

502,7

64

67,4

38

184

-

9

95

,36

5

1,0

79

,44

2

84

1,9

57

11

Kaçanik

33,4

09

1.8

8%

211

1.9

4%

36

0.0

3%

0.0

0%

-

-

106,5

91

2,7

60,8

23

192,0

71

1,6

54

-

3

,06

1,1

38

3

,35

1,6

14

3

,77

4,1

79

12

Kam

enic

ë36,0

85

2.0

3%

424

3.8

9%

1,8

64

1.7

3%

0.0

0%

-

-

103,9

15

2,9

81,9

60

385,8

43

85,6

35

-

3

,55

7,3

52

3

,89

6,8

77

4

,39

0,7

94

13

Klin

ë38,4

96

2.1

6%

309

2.8

4%

1,2

41

1.1

5%

0.0

0%

-

-

101,5

04

3,1

81,1

98

281,2

24

57,0

13

-

3

,62

0,9

39

3

,96

6,9

52

4

,47

0,3

08

14

Leposa

viq

13,7

73

0.7

7%

539

4.9

5%

323

0.3

0%

13,7

73

22.2

0%

167,4

00

279,9

49

447,3

49

126,2

27

1,1

38,1

61

490,4

62

14,8

39

733,9

39

2

,95

0,9

76

3

,22

7,7

44

3

,07

7,3

81

15

Lip

jan

57,6

05

3.2

4%

338

3.1

0%

3,1

07

2.8

8%

0.0

0%

-

-

82,3

95

4,7

60,3

10

307,6

06

142,7

40

-

5

,29

3,0

51

5

,80

5,3

36

6

,55

0,5

74

16

Malish

evë

54,6

13

3.0

7%

306

2.8

1%

54

0.0

5%

0.0

0%

-

-

85,3

87

4,5

13,0

60

278,4

95

2,4

81

-

4

,87

9,4

23

5

,35

0,7

47

6

,03

6,3

99

17

Mam

ush

a

5,5

07

0.3

1%

32

0.2

9%

379

0.3

5%

5,5

07

8.8

8%

167,4

00

111,9

35

279,3

35

134,4

93

455,0

82

29,2

30

17,4

12

293,4

58

1

,20

9,0

10

1

,31

4,0

60

1

,12

1,5

82

18

Mitro

vic

ë71,9

09

4.0

4%

331

3.0

4%

2,1

99

2.0

4%

0.0

0%

-

-

68,0

91

5,9

42,3

51

301,2

38

101,0

25

-

6

,41

2,7

06

7

,03

6,4

75

7

,94

3,8

94

19

Novo B

ërd

ë6,7

29

0.3

8%

204

1.8

7%

3,2

02

2.9

7%

0.0

0%

167,4

00

136,7

73

304,1

73

133,2

71

556,0

65

185,7

03

147,1

05

-

1

,32

6,3

17

1

,44

2,9

67

1

,23

6,6

61

20

Obiliq

21,5

49

1.2

1%

105

0.9

6%

1,6

55

1.5

3%

0.0

0%

167,4

00

438,0

03

605,4

03

118,4

51

1,7

80,7

47

95,6

40

76,0

33

-

2

,67

6,2

74

2

,92

6,4

65

2

,54

2,0

61

21

Pejë

96,4

50

5.4

2%

603

5.5

3%

8,3

34

7.7

2%

0.0

0%

-

-

43,5

50

7,9

70,3

48

548,6

84

382,8

77

-

8

,94

5,4

59

9

,82

0,6

49

1

1,0

93

,81

6

22

Poduje

vë

88,4

99

4.9

7%

633

5.8

1%

849

0.7

9%

0.0

0%

-

-

51,5

01

7,3

13,3

00

575,9

76

39,0

04

-

7

,97

9,7

82

8

,75

9,2

49

9

,89

3,1

67

23

Prish

tinë

198,8

97

11.1

7%

514

4.7

2%

4,1

46

3.8

4%

0.0

0%

-

-

16,4

36,2

71

467,7

18

190,4

74

-

1

7,0

94

,46

2

18

,77

5,1

02

2

1,2

19

,98

4

24

Prizre

n177,7

81

9.9

9%

603

5.5

3%

31,6

82

29.3

6%

0.0

0%

-

-

14,6

91,3

06

548,6

84

1,4

55,5

19

-

1

6,6

95

,50

9

18

,33

6,9

25

2

0,7

24

,74

8

25

Rahovec

56,2

08

3.1

6%

278

2.5

5%

944

0.8

7%

0.0

0%

-

-

83,7

92

4,6

44,8

66

253,0

23

43,3

69

-

5

,02

5,0

49

5

,51

0,8

48

6

,21

7,5

56

26

Shtë

rpcë

6,9

49

0.3

9%

248

2.2

8%

3,1

82

2.9

5%

0.0

0%

167,4

00

141,2

45

308,6

45

133,0

51

574,2

45

225,7

31

146,1

86

-

1

,38

7,8

58

1

,51

0,5

71

1

,30

7,5

56

27

Shtim

e27,3

24

1.5

4%

134

1.2

3%

858

0.7

9%

0.0

0%

-

-

112,6

76

2,2

57,9

76

122,0

22

39,4

18

-

2

,53

2,0

92

2

,76

9,9

56

3

,11

5,9

85

28

Skendera

j50,8

58

2.8

6%

374

3.4

3%

109

0.1

0%

0.0

0%

-

-

89,1

42

4,2

02,7

57

340,3

56

5,0

08

-

4

,63

7,2

64

5

,08

4,4

11

5

,73

4,8

92

29

Suhare

kë

59,7

22

3.3

6%

361

3.3

1%

575

0.5

3%

0.0

0%

-

-

80,2

78

4,9

35,2

53

328,5

30

26,4

16

-

5

,37

0,4

77

5

,89

0,5

82

6

,64

7,1

96

30

Viti

46,9

87

2.6

4%

270

2.4

8%

258

0.2

4%

0.0

0%

-

-

93,0

13

3,8

82,8

69

245,7

45

11,8

53

-

4

,23

3,4

80

4

,64

0,5

49

5

,23

2,7

27

31

Vush

trri69,8

70

3.9

3%

345

3.1

7%

960

0.8

9%

0.0

0%

-

-

70,1

30

5,7

73,8

54

313,9

74

44,1

04

-

6

,20

2,0

62

6

,80

4,9

22

7

,68

1,9

22

32

Zubin

Poto

k6,6

16

0.3

7%

333

3.0

6%

995

0.9

2%

6,6

16

10.6

7%

167,4

00

134,4

76

301,8

76

133,3

84

546,7

27

303,0

58

45,7

12

352,5

55

1

,68

3,3

12

1

,83

5,0

54

1

,68

2,6

36

33

Zveçan

7,4

81

0.4

2%

123

1.1

3%

386

0.3

6%

7,4

81

12.0

6%

167,4

00

152,0

58

319,4

58

132,5

19

618,2

08

112,0

15

17,7

33

398,6

49

1

,59

8,5

83

1

,74

2,0

43

1

,55

5,8

43

34

Gra

canic

ë10,6

75

0.6

0%

131

1.2

0%

3,4

23

3.1

7%

10,6

75

17.2

1%

167,4

00

216,9

79

384,3

79

129,3

25

882,1

51

119,2

93

157,2

58

568,8

52

2

,24

1,2

58

2

,44

8,0

78

2

,27

3,8

00

35

Kllo

kot

2,5

56

0.1

4%

23

0.2

1%

1,1

93

1.1

1%

0.0

0%

167,4

00

51,9

53

219,3

53

137,4

44

211,2

20

21,0

42

54,8

08

-

6

43

,86

8

69

3,1

92

4

93

,79

5

36

Mitro

vic

a v

erio

re

12,3

26

0.6

9%

5

0.0

5%

867

0.8

0%

12,3

26

19.8

7%

167,4

00

250,5

37

417,9

37

127,6

74

1,0

18,5

85

4,6

67

39,8

31

656,8

31

2

,26

5,5

25

2

,47

4,8

23

2

,26

2,6

66

37

Parte

sh1,7

87

0.1

0%

29

0.2

7%

2

0.0

0%

1,7

87

2.8

8%

167,4

00

36,3

22

203,7

22

138,2

13

147,6

72

26,5

00

92

95,2

26

6

11

,42

6

65

7,5

19

4

72

,74

2

38

Ranillu

g3,8

66

0.2

2%

69

0.6

3%

168

0.1

6%

3,8

66

6.2

3%

167,4

00

78,5

80

245,9

80

136,1

34

319,4

75

62,8

89

7,7

18

206,0

12

9

78

,20

9

1,0

60

,47

7

87

6,0

89

1,7

80

,02

1

10

0%

10

,90

1

10

0%

10

7,9

26

1

00

%6

2,0

31

1

00

%2

,34

3,6

00

2

,34

3,6

00

4,6

87

,20

0

3,6

36

,65

7

14

7,0

95

,76

7

9,9

16

,56

9

4,9

58

,28

4

3,3

05

,52

3

17

3,6

00

,00

0

19

0,3

00

,00

0

20

8,8

00

,00

0

TO

TA

L

Ko

mu

na

tS

hu

ma p

ër

mad

hë

si

gje

og

rafik

e

(6%

)

Sh

um

a p

ër

po

pu

llsi

pak

ic n

ë

ko

mu

na

(3%

)

Po

pu

llsia

Mad

hë

sia

gje

og

rafik

e

Madh

ësia

gje

og

rafik

e

Popu

llsia

Pak

icë

Sh

um

a p

ër

Po

pu

llsi

(89

%)

To

tal G

ran

ti i

pë

rgjith

sh

ëm

20

19

Ko

ntig

jen

ca p

ër k

orre

ktim

të

form

ulë

sP

op

ulls

ia P

ak

icë

K

om

un

at m

e p

opu

llsi

pak

icë

Sh

um

a

Fik

se

(14

0,0

00

-

1€

)

To

tal G

ran

ti i

pë

rgjith

sh

ëm

20

20

Krite

ret p

ër n

darje

n e

Gran

tit të P

ërg

jithsh

ëm

(sipas L

FP

L)

Gran

ti i Përg

jithsh

ëm

për v

itin 2

01

8

Sh

um

a p

ër

Ko

mu

nat

me

po

pu

llsi

pak

ic (2

%)

Gra

nti i

pë

rgjith

sh

ëm

20

18

Krite

ret

Të

hyra

t e B

ux

he

tuara

në

Bu

xh

etin

e K

oso

vë

s (m

€)

Gra

nti i P

ërg

jithsh

ëm

(10

%)

Popu

llsia

Fo

rm

ula

e n

da

rjë

s së G

ra

ntit të

Përgjith

shëm

për v

itin 2

01

8-2

02

0

Ko

ntig

jen

ca

pë

r k

orre

ktim

të fo

rm

ulë

s

Gra

nti i P

ërg

jithsh

ëm

69

Financimi i shërbimeve sociale si kompetencë e transferuar nga MPMS në komuna përfshihet në

kuadër të grantit të përgjithshëm të komunës.

Të punësuarit në administratën e Drejtorive Komunale për Arsim parauniversitar financohen nga

granti i përgjithshëm në komuna. Gjithashtu, të punësuarit në administratën e Drejtorive

Komunale për Shëndetësi primare financohen nga granti i përgjithshëm në komuna.

Po ashtu, nga granti i përgjithshëm do të plotësohen edhe grantet specifike për arsim dhe

shëndetësi kur është e nevojshme.

4.2.2 Granti specifik për Arsim parauniversitar për vitin 2018-2020

Granti specifik për arsim parauniversitar për vitin 2018 është aprovuar nga Komisioni i Granteve

në shumë prej 170.2 milion euro. Po ashtu, për vitin 2018 krahasuar me vitin 2017, sipas MASHT

është raportuar numri për 8,600 nxënës më pak në arsim parauniversitar. Në llogaritjen e grantit

për arsim, kjo rënie në numrin e nxënësve nënkupton rreth 430 norma mësimore më pak. Të

gjitha këto norma do të mbahen në arsim në cilësinë e koordinatorëve të cilësisë në shkolla.

Granti Specifik për Arsim sipas LFPL, bazohet në sistem të hapur të financimit, duke marrë

parasysh kriteret në formulën e arsimit parauniversitar të MASHT për vitin 2018. Formula trajton

nivelin e arsimit parafillor, fillor dhe të mesëm, duke marrë parasysh këto elemente:

a) Numri i nxënësve të regjistruar për vitin 2016/2017;

b) Raporti nxënës-mësimdhënës për arsimin fillor dhe të mesëm për nxënësit shumicë 1:21.3;

c) Raporti nxënës-mësimdhënës për arsimin fillor dhe të mesëm për nxënësit pakicë 1:14.2;

d) Raporti nxënës-mësimdhënës për arsimin parashkollor 1:12;

e) Raporti nxënës-mësimdhënës për arsimin e mesëm profesional për nxënësit shumicë

1:17.2, dhe për nxënësit pakicë 1:11.5;

f) Raporti nxënës-mësimdhënës për zonat malore 1:14.2;

g) Kalkulimi për stafin mësimdhënës të gjuhës angleze për klasën I dhe II;

h) Kalkulimi për stafin teknik administrativ për 630 nxënës 1 staf në arsimin para fillor dhe

fillor (bazuar në Udhëzimin administrativ nr.18/2009 të MASHT);

i) Kalkulimi për stafin teknik administrativ për 470 nxënës 1 staf në arsimin e mesëm

(bazuar sipas Udhëzimin administrativ nr.18/2009 të MASHT);

j) Kalkulimi për stafin mësimdhënës në lehoni është paraparë 3% (bazë stafi mësimdhënës);

k) Kalkulimi për stafin ndihmës për 170 nxënës 1 staf (pastrues) si dhe 1 staf për shkollë

(roje) bazuar në Udhëzimin administrativ nr.18/2009 të MASHT;

l) Shërbimi profesional 80 pedagogë (bazuar sipas Udhëzimin administrativ nr.18/2009 të

MASHT);

m) Koordinatorët e cilësisë;

n) Pagat janë kalkuluar duke u bazuar në pagën mesatare sipas niveleve;

o) Përvoja e punës është kalkuluar duke marrë mesataren prej 15 vite;

70

Tabela 4: Shpërndarja e grantit specifik për Arsim parauniversitar për 2018-2020

30

0,2

64

9

2,2

49

3

92

,51

3

73

4

2

,87

8

98

1

0,1

91

3

42

4

,94

9

7

16

7

3,5

78

3

05

5

60

2

3,1

51

1

,23

6

34

5

80

3

,58

8

28

,40

0

1D

eçan

4,9

58

1,3

28

6,2

86

1

0

54

2

203

7

68

2

-

6

10

352

26

5

2

60

444

2D

ragash

4,5

68

-

4,5

68

-

-

8

0

-

-

-

-

315

7

5

335

19

1

2

63

420

3F

eriz

aj

19,9

32

6,7

85

26,7

17

11

0

219

7

575

19

362

12

349

18

30

1,6

03

72

22

2

218

1,9

18

4F

ushë K

oso

vë

6,4

57

1,6

03

8,0

60

-

-

31

1

288

10

85

3

-

5

13

435

20

6

2

65

529

5G

jako

vë

14,6

38

4,3

51

18,9

89

9

0

131

4

580

19

233

8

45

15

35

1,0

79

65

15

2

179

1,3

40

6G

jilan

14,8

29

5,6

34

20,4

63

7

0

164

6

411

14

306

10

296

16

33

1,2

62

57

22

4

182

1,5

27

7G

llogo

c10,6

60

3,0

31

13,6

91

2

0

113

4

282

10

160

5

231

10

25

842

49

8

2

118

1,0

19

8H

ani i E

lezit

1,6

00

343

1,9

43

-

-

16

1

66

2

16

1

1

1

4

108

6

2

2

18

135

9Is

tog

6,6

89

1,6

70

8,3

59

2

0

72

3

216

7

86

3

90

6

10

495

27

6

2

83

612

10

Junik

652

220

872

1

0

7

0

26

1

10

0

-

1

2

49

2

1

2

7

62

11

Kaçanik

5,1

55

1,5

26

6,6

81

2

0

32

1

196

7

80

3

41

6

15

382

22

5

2

66

477

12

Kam

enic

ë4,5

01

1,6

33

6,1

34

2

0

39

1

181

6

93

3

36

7

20

388

32

7

2

83

512

13

Klin

ë6,8

24

1,8

14

8,6

38

2

0

47

2

240

8

96

3

79

7

20

505

30

6

2

80

622

14

Lep

osaviq

1,8

94

451

2,3

45

1

0

43

2

63

2

25

1

2

2

2

143

9

4

2

37

195

15

Lip

jan

10,8

16

3,1

91

14,0

07

2

0

106

4

317

11

160

7

5

198

11

15

836

43

10

2

140

1,0

32

16

Malis

hevë

11,6

34

3,3

12

14,9

46

2

0

122

4

341

11

169

6

204

12

15

886

54

10

2

129

1,0

81

17

Mam

usha

773

221

994

1

0

1

0

34

1

10

0

4

1

3

56

3

1

2

9

71

18

Mitro

vic

ë

12,7

62

4,4

51

17,2

13

2

0

124

4

481

16

240

8

72

12

25

984

49

14

4

145

1,1

97

19

No

vo

Bërd

ë1,1

12

226

1,3

38

-

-

6

0

37

1

15

1

24

3

5

91

10

3

2

33

140

20

Ob

iliq4,4

22

854

5,2

76

4

0

47

2

140

5

49

2

77

4

10

340

18

6

2

55

421

21

Pejë

15,1

60

5,0

18

20,1

78

2

0

159

5

602

20

278

9

46

14

25

1,1

61

54

17

2

165

1,3

98

22

Po

duje

vë

15,8

98

4,5

60

20,4

58

3

0

143

5

517

17

246

8

222

15

25

1,2

01

63

13

2

182

1,4

62

23

Pris

htin

ë35,2

53

11,1

41

46,3

94

5

0

412

14

1,3

76

46

590

20

75

29

40

2,6

07

107

38

4

353

3,1

08

24

Priz

ren

25,2

75

7,7

63

33,0

38

4

0

161

5

937

31

439

15

297

28

40

1,9

56

93

25

4

277

2,3

55

25

Raho

vec

9,1

33

2,4

75

11,6

08

2

0

83

3

322

11

122

4

93

10

25

674

44

10

2

110

841

26

Shtë

rpcë

1,8

92

742

2,6

34

-

-

13

1

56

2

39

1

39

4

5

160

12

5

2

31

210

27

Shtim

e4,9

55

1,5

38

6,4

93

1

0

46

2

137

5

80

3

105

5

5

387

16

4

2

57

467

28

Skend

era

j9,1

63

2,6

41

11,8

04

3

0

86

3

228

8

144

5

231

9

22

738

41

10

2

111

902

29

Suhare

kë

9,8

80

3,1

93

13,0

73

2

0

82

3

242

8

171

6

263

10

20

806

45

10

2

122

984

30

Viti

7,4

38

2,4

64

9,9

02

2

0

64

2

290

10

126

4

35

9

15

556

31

8

2

99

697

31

Vushtrri

11,7

39

3,5

20

15,2

59

1

0

84

3

439

15

191

6

109

12

20

881

58

11

2

147

1,0

99

32

Zub

in P

oto

k1,0

04

270

1,2

74

-

-

1

0

49

2

16

1

-

1

2

72

6

4

2

14

97

33

Zveçan

886

254

1,1

40

-

-

-

-

43

2

15

1

-

1

2

63

6

2

2

13

85

34

Kllo

ko

t477

151

628

-

-

4

0

23

1

9

0

-

1

3

41

5

1

2

9

58

35

Mitro

vic

a v

erio

re2,7

28

2,3

11

5,0

39

-

-

69

2

89

3

131

4

-

3

5

307

16

12

-

49

384

36

Parte

sh

631

371

1,0

02

0

0

5

0

27

1

21

1

-

1

2

58

5

7

-

17

87

37

Ranillu

g954

390

1,3

44

-

-

32

1

27

1

23

1

-

1

2

88

5

3

2

17

114

38

Gra

çanic

ë2,9

25

803

3,7

28

1

0

54

2

110

4

46

2

-

4

5

228

17

11

2

43

300

TO

TA

L

Total numri i nxënësve

Numri i mësimdhënësve në

arsimin special

Numri i mësimdhënësve në

arsimin special në pushim

mjekesor dhe të lehonise

Numri i mësimdhënësve

parafillor

Nu

mri i n

xën

ësv

eS

taf M

ësim

dh

ën

ës

Sta

f pro

fesio

na

l ad

min

istr

ativ

dh

e n

dih

mës

Numri i nxënësve parafillor

dhe fillor

Numri i nxënësve të sh.

Mesme

Total stafi mësimdhënës

Numri i personelit

administrativ për sh. Fillore

Numri i personelit

administrativ për sh. të

mesme

Numri i mësimdhënësve ne

sh. parafillor në pushim

mjekesor dhe të lehonise

Numri i mësimdhënësve fillor

Numri i mësimdhënësve ne

sh. Fillore në pushim

mjekesor dhe të lehonise

Numri i mësimdhënësve të

sh. Mesme

Mësimdhënës në Qendren

Korrektuese në Lipjan

Mësimdhënësit e sh. Mesme

në pushim mjekesor dhe të

lehonise

Shërbimi Profesional

Pedagogjik/ Psikologjik

Numri i personelit ndihmës

për nxënës

Total stafi Mësimdhënës,

profesional, administrativ

dhe ndihmës

Ko

mu

na

Nr

Mësimdhënësit shtesë për

zonat malore

Numri I mesimdhënësve të

gjuhës angleze

Numri i kordinatorëve të

cilësis

71

10

3,8

90

,47

0

3,2

33

,31

8

19

,79

5,9

89

4

73

,28

0

1,6

88

,36

6

7,5

68

,40

3

13

,00

2,5

39

1

1,2

27

,27

2

16

0,8

79

,63

8

8,2

13

,27

6

1,1

77

,53

8

17

0,2

70

,45

1

17

8,2

73

,16

3

18

8,0

78

,18

7

1

Deç

an

1,8

54

,91

0

58

,34

4

-

11

,83

2

32

,08

6

14

6,9

71

2

17

,36

0

17

4,1

65

2

,49

5,6

67

1

32

,30

8

18

,85

8.7

5

2,6

46

,83

4

2,7

71

,23

5

2,9

23

,65

3

2

Drag

ash

69

,80

4

1,5

91

1

,74

2,5

80

1

1,8

32

3

6,5

11

9

6,9

61

2

27

,84

3

16

4,0

83

2

,35

1,2

05

1

33

,21

6

13

,70

4.0

0

2,4

98

,12

5

2,6

15

,53

7

2,7

59

,39

2

3

Ferizaj

6,6

65

,37

1

20

6,8

56

1

,93

0,7

46

1

1,8

32

9

9,5

76

4

50

,42

9

79

0,6

13

7

61

,88

4

10

,91

7,3

07

5

16

,17

9

80

,15

1.7

5

11

,51

3,6

38

1

2,0

54

,77

9

12

,71

7,7

92

4

Fush

ë Ko

sovë

2,3

27

,80

8

72

,66

5

-

11

,83

2

25

,44

7

12

7,6

45

2

37

,04

7

21

0,2

46

3

,01

2,6

90

1

53

,33

8

24

,17

9.2

5

3,1

90

,20

8

3,3

40

,14

8

3,5

23

,85

6

5

Gjak

ovë

5,4

98

,70

0

16

9,1

98

2

51

,27

7

11

,83

2

80

,76

7

38

5,3

94

6

47

,59

8

52

8,5

15

7

,57

3,2

81

4

02

,39

8

56

,96

5.5

0

8,0

32

,64

4

8,4

10

,17

8

8,8

72

,73

8

6

Gjilan

5

,13

9,7

25

1

58

,05

9

1,6

35

,83

6

23

,66

4

87

,40

6

37

5,9

81

6

60

,91

6

60

6,3

00

8

,68

7,8

87

4

26

,98

3

61

,38

9.7

5

9,1

76

,25

9

9,6

07

,54

3

10

,13

5,9

58

7

Gllo

go

c

3,2

37

,21

8

99

,71

5

1,2

75

,47

7

11

,83

2

54

,21

4

27

4,6

82

4

25

,93

7

40

3,5

51

5

,78

2,6

26

2

70

,90

6

41

,07

1.5

0

6,0

94

,60

3

6,3

81

,04

9

6,7

32

,00

7

8

Han

i i Elezit

56

4,6

61

1

8,5

64

3

,89

6

11

,83

2

6,6

38

3

4,8

08

6

6,7

94

5

3,0

55

7

60

,24

8

41

,44

3

5,8

29

.75

8

07

,52

1

84

5,4

74

8

91

,97

5

9

Istog

2,1

32

,46

7

67

,36

1

49

9,0

49

1

1,8

32

3

4,2

98

1

54

,02

9

30

1,4

00

2

40

,10

4

3,4

40

,54

0

18

4,4

84

2

5,0

75

.50

3

,65

0,0

99

3

,82

1,6

54

4

,03

1,8

45

10

Ju

nik

2

58

,93

1

9,0

17

-

1

1,8

32

4

,42

6

16

,76

9

25

,82

6

24

,51

7

35

1,3

18

1

7,8

23

2

,61

4.5

0

37

1,7

55

3

89

,22

7

41

0,6

35

11

K

açan

ik

1,8

18

,00

4

55

,69

2

22

5,1

76

1

1,8

32

3

0,9

79

1

31

,33

2

24

0,2

71

1

88

,55

3

2,7

01

,83

8

14

5,3

71

2

0,0

43

.00

2

,86

7,2

52

3

,00

2,0

13

3

,16

7,1

24

12

K

amen

icë

1,8

74

,46

4

56

,22

2

19

8,2

95

1

1,8

32

3

6,5

11

1

89

,69

7

30

1,0

96

2

00

,16

8

2,8

68

,28

6

17

4,4

00

1

8,4

02

.75

3

,06

1,0

88

3

,20

4,9

59

3

,38

1,2

32

13

K

linë

2,2

66

,50

4

69

,48

2

43

6,3

27

1

1,8

32

3

8,7

24

1

70

,89

0

28

9,2

38

2

46

,29

8

3,5

29

,29

5

17

8,8

10

2

5,9

14

.00

3

,73

4,0

19

3

,90

9,5

18

4

,12

4,5

41

14

L

epo

saviq

7

33

,55

3

24

,39

8

11

,29

8

11

,83

2

12

,17

0

62

,08

1

13

3,3

42

7

4,1

73

1

,06

2,8

47

7

8,4

83

7

,03

5.0

0

1,1

48

,36

5

1,2

02

,33

8

1,2

68

,46

6

15

L

ipjan

3

,37

5,4

80

1

04

,48

9

1,0

97

,44

0

11

,83

2

61

,95

8

25

2,6

97

5

08

,79

4

40

6,0

73

5

,81

8,7

62

3

11

,78

3

42

,02

1.7

5

6,1

72

,56

7

6,4

62

,67

7

6,8

18

,12

5

16

M

alishev

ë 3

,59

8,8

31

1

12

,97

5

1,1

27

,43

7

11

,83

2

64

,17

1

30

8,8

87

4

67

,18

7

42

6,9

76

6

,11

8,2

97

2

96

,72

1

44

,83

6.5

0

6,4

59

,85

4

6,7

63

,46

7

7,1

35

,45

7

17

M

amush

a 2

76

,32

0

9,5

47

2

1,8

16

1

1,8

32

4

,42

6

22

,49

2

32

,06

7

28

,39

6

40

6,8

97

2

1,3

70

2

,98

2.7

5

43

1,2

49

4

51

,51

8

47

6,3

51

18

M

itrovic

ë 4

,85

8,9

44

1

50

,63

4

40

0,0

96

2

3,6

64

6

4,1

71

3

05

,12

8

52

6,4

02

4

74

,81

9

6,8

03

,85

9

33

5,1

01

5

1,6

39

.75

7

,19

0,5

99

7

,52

8,5

57

7

,94

2,6

28

19

N

ovo

Bërd

ë 3

52

,37

9

11

,13

8

13

2,0

67

1

1,8

32

1

4,3

83

6

3,4

20

1

19

,11

8

52

,84

1

75

7,1

77

6

3,9

92

4

,01

3.2

5

82

5,1

83

8

63

,96

7

91

1,4

85

20

O

biliq

1

,38

6,1

38

4

3,4

93

4

27

,75

6

11

,83

2

22

,12

8

11

4,1

25

1

99

,44

3

16

5,4

18

2

,37

0,3

33

1

25

,67

8

15

,82

7.2

5

2,5

11

,83

8

2,6

29

,89

4

2,7

74

,53

9

21

P

ejë 5

,93

2,1

39

1

84

,57

9

25

4,3

94

1

1,8

32

7

9,6

61

3

38

,70

0

59

6,8

41

5

55

,02

6

7,9

53

,17

2

38

4,9

71

6

0,5

32

.50

8

,39

8,6

75

8

,79

3,4

12

9

,27

7,0

50

22

P

od

ujev

ë 5

,19

6,3

04

1

61

,24

2

1,2

29

,11

7

11

,83

2

84

,08

6

36

3,5

88

6

60

,81

0

57

8,1

96

8

,28

5,1

74

4

13

,18

4

61

,37

4.7

5

8,7

59

,73

3

9,1

71

,44

0

9,6

75

,87

0

23

P

rishtin

ë 1

3,4

36

,92

0

42

2,1

98

4

16

,84

8

23

,66

4

16

0,4

28

6

92

,63

5

1,2

78

,92

0

1,2

32

,73

8

17

,66

4,3

51

8

43

,15

1

13

9,1

80

.50

1

8,6

46

,68

2

19

,52

3,0

76

2

0,5

96

,84

6

24

P

rizren

8,8

42

,10

3

27

3,6

86

1

,64

1,6

79

2

3,6

64

1

52

,68

3

56

3,2

41

1

,00

5,0

84

9

37

,94

0

13

,44

0,0

82

6

58

,73

2

99

,11

4.0

0

14

,19

7,9

28

1

4,8

65

,23

0

15

,68

2,8

18

25

R

aho

vec

3

,07

8,6

05

9

4,4

11

5

13

,46

3

11

,83

2

55

,32

0

26

2,2

02

3

99

,65

8

33

1,2

61

4

,74

6,7

52

2

48

,71

2

34

,82

3.2

5

5,0

30

,28

7

5,2

66

,71

1

5,5

56

,38

0

26

S

htërp

cë

63

3,6

53

2

0,1

55

2

16

,99

5

11

,83

2

22

,12

8

79

,39

4

11

4,1

35

8

2,3

96

1

,18

0,6

88

7

0,2

38

7

,90

2.0

0

1,2

58

,82

8

1,3

17

,99

3

1,3

90

,48

2

27

S

htim

e 1

,49

4,2

62

4

7,7

36

5

80

,47

0

11

,83

2

27

,66

0

96

,42

0

20

7,2

77

1

84

,97

9

2,6

50

,63

6

13

0,6

33

1

9,4

79

.75

2

,80

0,7

49

2

,93

2,3

84

3

,09

3,6

65

28

S

ken

deraj

2,6

91

,84

4

82

,21

2

1,2

75

,86

6

11

,83

2

50

,89

4

24

0,1

83

4

03

,84

2

35

6,8

57

5

,11

3,5

30

2

53

,79

6

35

,41

2.0

0

5,4

02

,73

8

5,6

56

,66

6

5,9

67

,78

3

29

S

uharek

ë 2

,88

6,7

20

8

8,5

77

1

,45

2,7

34

1

1,8

32

5

6,4

26

2

60

,83

0

44

1,7

60

3

90

,03

2

5,5

88

,91

2

27

6,3

01

3

9,2

18

.25

5

,90

4,4

31

6

,18

1,9

40

6

,52

1,9

46

30

V

iti 2

,76

8,2

25

8

6,4

55

1

93

,62

0

11

,83

2

47

,57

5

18

6,9

62

3

59

,66

1

27

4,1

56

3

,92

8,4

87

2

16

,32

1

29

,70

4.5

0

4,1

74

,51

2

4,3

70

,71

4

4,6

11

,10

3

31

V

ush

trri 4

,10

6,1

17

1

27

,29

6

60

4,2

35

1

1,8

32

6

7,4

90

3

30

,95

6

53

1,8

43

4

33

,61

2

6,2

13

,38

1

32

5,4

36

4

5,7

75

.50

6

,58

4,5

92

6

,89

4,0

67

7

,27

3,2

41

32

Z

ub

in P

oto

k

38

1,9

16

1

2,7

30

-

1

1,8

32

6

,63

8

43

,89

7

52

,52

7

38

,22

7

54

7,7

66

3

5,1

00

3

,82

2.0

0

58

6,6

88

6

14

,26

2

64

8,0

47

33

Z

veç

an

33

7,2

65

1

0,6

08

-

1

1,8

32

5

,53

2

38

,04

9

46

,04

6

33

,71

0

48

3,0

42

2

7,9

66

3

,42

0.0

0

51

4,4

28

5

38

,60

6

56

8,2

29

34

K

lloko

t 2

17

,76

0

6,8

95

-

1

1,8

32

4

,42

6

29

,10

0

31

,49

7

22

,62

0

32

4,1

30

1

8,9

35

1

,88

2.5

0

34

4,9

47

3

61

,15

9

38

1,0

23

35

M

itrovic

a verio

re 1

,64

5,6

55

5

1,4

49

-

-

1

8,8

09

1

35

,24

7

17

6,2

76

1

52

,10

3

2,1

79

,53

8

11

6,3

35

1

5,1

17

.00

2

,31

0,9

90

2

,41

9,6

07

2

,55

2,6

85

36

P

artesh

30

9,4

08

1

0,0

78

-

-

6

,63

8

56

,45

5

61

,22

4

33

,29

5

47

7,0

99

4

2,0

30

3

,00

6.0

0

52

2,1

35

5

46

,67

5

57

6,7

42

37

R

anillu

g

45

5,3

80

1

4,8

51

-

1

1,8

32

6

,63

8

35

,16

5

61

,27

2

43

,89

8

62

9,0

37

3

7,1

64

4

,03

2.7

5

67

0,2

34

7

01

,73

5

74

0,3

30

38

G

raçan

icë

1,1

85

,98

6

38

,71

9

-

11

,83

2

24

,34

1

13

0,9

58

1

55

,57

6

11

6,0

91

1

,66

3,5

03

1

03

,49

0

11

,18

4.0

0

1,7

78

,17

7

1,8

61

,75

2

1,9

64

,14

8

Gra

nti

specifik

për

arsim

për

vitin

20

18

To

tal m

allra

dh

e

shërb

ime

Pag

a për G

juhë

Angleze k

l. e I +

II

Pag

at për

perso

nelin

adm

inistrativ

TO

TA

L

Gra

nti sp

ecifik

për a

rsim p

ër

vitin

20

19

Gra

nti

specifik

për

arsim

për v

itin

20

20

Pag

at e

mësim

dhën

ësve

Pag

at për

mësim

dhën

ësit

në p

ush

im

mjek

esor d

he të

leho

nise

Pag

at për

mësim

dhën

ësit

në zo

na m

alore

Pag

at per

Perso

nelin

Ped

ago

gjik

o/

Psik

olo

gjik

To

tal

shp

en

zim

e

ka

pita

le

Pag

at për

perso

nelin

nd

ihm

es

Përv

oja e

punës (1

5 v

jet)

Pa

ga

dh

e m

ed

itje

To

tal P

ag

a

dh

e m

ed

itje

Ko

mu

na

Nr

72

4.2.3 Granti specifik për shëndetësi primare për vitin 2018-2020

Granti specifik për shëndetësi primare për vitin 2018 është aprovuar nga Komisioni i Granteve në

shumë prej 48.5 milion euro. Shpërndarja e grantit specifik për Shëndetësi primare bazohet në

sistem të hapur në përputhje me LFPL. Granti specifik për shëndetësi primare për vitin 2018 është

përgatitur në harmoni me prioritet e qeverisë si dhe në pajtim me rekomandimet e Komisionit të

Granteve të dala nga raporti vjetor mbi Vlerësimin e Përshtatshmërisë së Sistemit të Financimit

Komunal për vitin 2016.

Tabela 5: Granti specifik për Shëndetësi primare për vitin 2018-2020

73

Nr. Komuna Popullsia

Total 2018

(bazuar në numrin

e popullsisë)

Total 2019 (bazuar

në numrin e

popullsisë)

Total 2020

(bazuar në numrin

e popullsisë)

1 Deçan 40,019 1,090,247 1,199,272 1,355,177

2 Dragash 33,997 926,188 1,018,807 1,151,252

3 Ferizaj 108,610 2,958,888 3,254,777 3,677,898

4 Fushë Kosovë 34,827 948,800 1,043,680 1,179,359

5 Gjakovë 94,556 2,576,012 2,833,613 3,201,983

6 Gjilan 90,178 2,456,741 2,702,415 3,053,729

7 Gllogovc 58,531 1,594,574 1,754,032 1,982,056

8 Hani i Elezit 9,403 256,168 281,785 318,417

9 Istog 39,289 1,070,360 1,177,396 1,330,457

10 Junik 6,084 183,994 202,393 228,704

11 Kaçanik 33,409 910,169 1,001,186 1,131,341

12 Kamenicë 36,085 983,072 1,081,380 1,221,959

13 Klinë 38,496 1,048,756 1,153,631 1,303,603

14 Leposavic 13,773 375,221 412,743 466,400

15 Lipjan 57,605 1,569,347 1,726,282 1,950,698

16 Malishevë 54,613 1,487,835 1,636,619 1,849,379

17 Mamushë 5,507 150,029 165,031 186,485

18 Mitrovicë 71,909 1,959,034 2,154,938 2,435,080

19 Novobërdë 6,729 183,320 201,652 227,866

20 Obiliq 21,549 587,065 645,771 729,721

21 Pejë 96,450 2,627,611 2,890,372 3,266,120

22 Podujevë 88,499 2,411,000 2,652,100 2,996,872

23 Prishtinë 198,897 5,418,599 5,960,459 6,735,318

24 Prizren 177,781 4,843,331 5,327,664 6,020,260

25 Rahovec 56,208 1,531,288 1,684,417 1,903,391

26 Shtërpcë 6,949 189,313 208,245 235,316

27 Shtime 27,324 744,394 818,834 925,282

28 Skenderaj 50,858 1,385,537 1,524,090 1,722,222

29 Suharekë 59,722 1,627,021 1,789,723 2,022,387

30 Viti 46,987 1,280,078 1,408,086 1,591,137

31 Vushtrri 69,870 1,903,485 2,093,834 2,366,032

32 Zubin Potok 6,616 180,241 198,265 224,040

33 Zveçan 7,481 203,807 224,187 253,332

34 Graçanicë 10,675 290,822 319,904 361,491

35 Kllokot 2,556 69,634 76,597 86,555

36 Mitrovica Veriore 12,326 335,800 369,380 417,400

37 Partesh 1,787 60,847 66,932 75,633

38 Ranillug 3,866 105,322 115,855 130,916

1,780,021 48,523,950 53,376,345 60,315,270 Total

74

4.3 Financimi për Shëndetësinë sekondare për vitin 2018

Financimi për shëndetësinë sekondare për vitin 2018 është aprovuar nga Komisioni i Granteve në

shumë prej 2,603,077 euro sipas prioriteve të qeverisë, projeksionet në KASH dhe propozimit nga

MSH, për tri komunat minoritare, si vijon:

Komuna e Shtërpcës, në shumë prej 522,371 euro,

Komuna e Mitrovicës së veriut, në shumë prej 989,935 euro, dhe

Komuna e Graçanicës, në shumë prej 1,090,771 euro.

4.4 Financimi për Shërbimet rezidenciale për vitin 2018

Financimi i shërbimeve rezidenciale për shtëpitë e komunitetit për komunat e cekura si në tabelë

sipas MPMS për vitin 2018 është aprovuar nga Komisioni i Granteve në shumë prej 1,650,000

euro.

Tabela 6: Financimi për shërbime rezidenciale për vitin 2018

Nr. Komunat Paga dhe

mëditje

Mallra

dhe

shërbime

Shpenzime

komunale

Shpenzime

kapitale Total

1 Skenderaj 80,000 85,000

10,000 5,000 180,000

2 Graçanicë 140,000

130,000

20,000 15,000 305,000

3 Istog 80,000 85,000

10,000 10,000 185,000

4 Deçan 70,000 75,000

10,000 10,000 165,000

5 Ferizaj 70,000 75,000

10,000 10,000 165,000

6 Kamenicë 70,000 75,000

10,000 10,000 165,000

7 Vushtrri 70,000 75,000

10,000 10,000 165,000

8 Shtime 70,000 75,000

10,000 5,000 160,000

9 Lipjan 70,000 75,000

10,000 5,000 160,000

Total 720,000 750,000 100,000 80,000 1,650,000

75

4.5 Projeksionet e të Hyrave Vetanake Komunale për vitin 2018 dhe parashikimet 2019-

2020

Projeksionet e të hyrave vetanake komunale për vitin 2018 bazuar, në vlerësimet makro-fiskale,

janë në shumë prej 82 milion euro. Këto të hyra i shtohen financimit komunal krahas granteve

komunale.

Projeksioni i të hyrave vetanake për secilën komunë është bazuar në rekomandimet e komisionit

të granteve, të përfshirë në raportin e “Vlerësimit të Përshtatshmërisë së Financimit të Komunave

për vitin 2016”, i cili është aprovuar në Qeveri me vendimin nr.04/131 të datës 15.02.2017.

Në këtë projeksion merret parasysh realizimi i të hyrave vetanake komunale në tri vitet e kaluara,

duke përjashtuar të hyrat e njëhershme dhe duke vendosur një objektiv real të rritjes si dhe duke

marrë parasysh Ligjin për Faljen e Borxheve, me qëllim të sigurimit të qëndrueshmërisë të

financimit të komunave. Gjithashtu për komunat Mitrovicë, Prizren, Rahovec, Vushtrri dhe

Prishtinë janë parashikuar të hyrat nga taksa komunale për mbeturina për vitet 2018-2020. Përveç

kësaj, për të gjitha komunat, për vitet 2019 dhe 2020, janë parashikuar të hyrat për tatimin në tokë

që pritet të rezultojë nga ligji i ri i tatimit në pronën e paluajtshme.

Tabela 7: Projeksionet e të hyrave vetanake komunale për vitin 2018-2020

76

1 Deçan 434,348 616,304 673,488 1,309,444 695,527 720,973 746,419

2 Dragash 374,716 349,061 418,143 751,675 460,657 477,510 494,363

3 Ferizaj 3,575,463 3,512,010 4,199,493 4,472,188 4,553,220 4,719,802 4,886,383

4 Fushë Kosovë 2,288,351 2,034,210 2,427,935 3,035,973 2,723,185 2,822,814 2,922,442

5 Gjakovë 2,713,494 2,581,209 3,204,552 3,616,260 3,428,643 3,554,081 3,679,520

6 Gjilan 3,698,330 3,527,190 3,447,020 4,599,390 4,305,358 4,462,871 4,620,384

7 Gllogoc 1,013,627 893,350 985,094 1,474,005 1,166,676 1,209,360 1,252,043

8 Hani i Elezit 277,233 223,521 251,831 239,854 303,597 314,704 325,811

9 Istog 924,959 941,133 1,061,276 1,226,695 1,180,915 1,224,119 1,267,324

10 Junik 83,865 77,579 83,989 141,987 99,009 102,631 106,254

11 Kaçanik 533,685 556,372 632,566 861,014 694,915 720,339 745,763

12 Kamenicë 749,986 759,595 830,470 899,181 943,989 978,525 1,013,061

13 Klinë 916,415 790,640 841,112 1,030,521 1,027,944 1,065,552 1,103,159

14 Leposaviq 14,764 19,874 22,380 198,013 23,001 23,843 24,684

15 Lipjan 1,607,253 1,438,166 1,755,215 2,108,547 1,936,600 2,007,452 2,078,303

16 Malishevë 706,544 586,364 739,284 1,097,142 819,797 849,790 879,782

17 Mamusha 62,498 52,763 56,244 105,826 69,186 71,717 74,249

18 Mitrovicë 1,645,634 1,517,743 2,099,819 2,436,932 2,445,366 2,534,831 2,624,295

19 Novobërdë 166,321 187,189 237,259 218,829 238,319 247,038 255,757

20 Obiliq 700,068 744,952 728,299 1,044,713 876,728 908,804 940,879

21 Pejë 3,271,418 3,337,519 3,470,909 4,429,046 4,066,262 4,215,027 4,363,793

22 Podujevë 1,199,576 1,180,319 1,481,270 1,847,800 1,557,614 1,614,600 1,671,586

23 Prishtinë 19,904,415 18,035,992 24,243,686 24,607,375 29,574,132 30,656,113 31,738,093

24 Prizren 5,346,359 5,272,577 6,290,328 6,102,106 8,121,284 8,418,404 8,715,524

25 Rahovec 1,011,497 969,696 1,009,927 1,247,732 1,650,027 1,710,394 1,770,761

26 Shtërpcë 259,587 231,679 260,405 446,914 303,228 314,322 325,415

27 Shtime 350,677 334,729 393,391 573,460 435,192 451,114 467,036

28 Skenderaj 768,566 702,249 844,363 1,187,875 933,955 968,124 1,002,293

29 Suharekë 1,632,168 1,533,148 1,764,872 1,934,756 1,988,863 2,061,627 2,134,390

30 Viti 876,595 769,569 949,253 1,106,695 1,047,005 1,085,310 1,123,615

31 Vushtrri 1,369,708 1,400,925 1,327,677 2,316,735 2,275,368 2,358,613 2,441,859

32 Zubin Potok 8,680 6,531 9,128 90,486 9,818 10,177 10,537

33 Zveçan 16,454 10,603 11,566 102,771 15,581 16,151 16,721

34 Graçanicë 1,033,849 1,699,488 1,365,429 1,700,483 1,653,463 1,713,956 1,774,448

35 Kllokot 116,032 91,726 118,120 104,297 131,461 136,270 141,080

36 Mitrovica veriore 20,532 27,400 44,005 177,463 37,088 38,445 39,802

37 Partesh 30,655 41,486 67,676 42,483 56,403 58,466 60,530

38 Ranillug 115,973 112,337 145,069 113,334 150,623 156,134 161,644

59,820,296 57,167,197 68,492,545 79,000,000 82,000,000 85,000,000 88,000,000

Projeksionet

për vitin 2019

Projeksionet

për vitin 2020

Projeksionet

për vitin 2018

Planifikimi

për vitin 2017

Total

Realizimi i

THV në vitin

2014

Realizimi i

THV në vitin

2016

Nr. Komunat

Realizimi i

THV në vitin

2015

77

4.6 Huamarrja

Fondet e ndara nga huamarrja në MASHT në nën-programet “Administrata qendrore dhe

Investimet kapitale në Arsimin Parauniversitar”, në kuadër të projektit “Reforma në arsim”

(Komponenta 1.3 e Ligjit për ratifikimin e kësaj marrëveshje të huasë), transferohen në komuna

për vitin 2018 në shumë prej 790,440 euro, si dhe për vitin 2019 në shumë prej 461,090 euro (për

aq sa janë të parapara këto fonde nga huamarrja). Transferet e tilla nuk janë subjekt i limitimeve

të Grantit Specifik për Arsimin Parauniversitar.

Tabela 8: Financimi i arsimit nga huamarrja për 2018-2019

Numri i

shkollave

për

komuna

Mallra dhe

Sherbime

(min. 60%)

Shpenzime

Kapitale

(max. 40%)

Total

Financimi

për vitin

2018

Mallra dhe

Sherbime

(min. 60%)

Shpenzime

Kapitale

(max. 40%)

Total

Financimi për

vitin 2019

1 Deçan 6 19,715 13,144 32,859 11,501 7,667 19,168

2 Dragash 3 9,961 6,641 16,602 5,811 3,874 9,685

3 Ferizaj 3 9,882 6,588 16,470 5,765 3,843 9,608

4 Gjakovë 11 36,411 24,274 60,685 21,240 14,160 35,400

5 Gllogoc 4 14,176 9,451 23,627 8,270 5,513 13,783

6 Hani i Elezit 1 3,304 2,202 5,506 1,927 1,285 3,212

7 Kaçanik 5 17,847 11,898 29,745 10,411 6,940 17,351

8 Kamenicë 1 3,191 2,127 5,318 1,861 1,241 3,102

9 Klinë 10 34,227 22,818 57,045 19,966 13,311 33,276

10 Lipjan 8 27,813 18,542 46,355 16,224 10,816 27,040

11 Malishevë 8 26,897 17,931 44,828 15,690 10,460 26,150

12 Mitrovicë 5 16,648 11,099 27,747 9,711 6,474 16,185

13 Novo Bërdë 1 3,298 2,199 5,497 1,924 1,283 3,206

14 Obiliq 2 8,230 5,487 13,717 4,801 3,201 8,001

15 Pejë 6 20,040 13,360 33,400 11,690 7,793 19,483

16 Podujevë 6 19,637 13,092 32,729 11,455 7,637 19,092

17 Prishtinë 2 6,811 4,541 11,352 3,973 2,649 6,622

18 Prizren 13 43,492 28,995 72,487 25,370 16,914 42,284

19 Rahovec 9 30,345 20,230 50,575 17,701 11,801 29,502

20 Shtërpcë 2 6,715 4,476 11,191 3,917 2,611 6,528

21 Shtime 1 5,120 3,413 8,533 2,986 1,991 4,977

22 Skenderaj 15 50,012 33,342 83,354 29,174 19,449 48,623

23 Suharekë 5 16,599 11,066 27,665 9,683 6,455 16,138

24 Vushtrri 13 43,893 29,262 73,154 25,604 17,069 42,673

140 474,264 316,176 790,440 276,654 184,436 461,090 Total

Nr Komuna

Financimet nga huamarrjet për vitin 2018 Financimet nga huamarrjet për vitin

2019

78

Shkollat do të vendosin për shpenzimin e mjeteve për projektet e parapara sipas “Planit

Zhvillimor të Shkollës”. Këto projekte do të aprovohen nga MASHT-i paraprakisht. Shfrytëzimi i

fondeve do të koncentrohet në përmirësimin e cilësisë në shkolla dhe deri në 40% të alokimit do

të mund t’i shpenzojnë për shpenzime kapitale (blerje të pajisjeve të ndryshme për mësimdhënie

dhe nxënie).

Për alokimin e fondeve për secilën komune do të aplikohet formula e paraparë me “Doracakun e

Granteve për Zhvillimin e Shkollave”, që është nxjerrë nga MASHT.

Fondet e ndara nga huamarrja prej 8.5 milionë euro, në kuadër të MSH-së në nën programin

“Shërbimet Përkatëse Farmaceutike”, transferohen në komuna për vitin 2018 në shumë prej 2.9

milionë euro dhe për vitin 2019 në shumë prej 5.3 milionë euro. Shpërndarja dhe shuma e alokuar

për secilën komunë në baza vjetore do të jete subjekt i vlerësimit të Ministrisë së Shëndetësisë për

arritjen e kritereve të përcaktuara me Marrëveshje të nënshkruar paraprakisht në mes të komunës

dhe MSH-së. Shumat përkatëse për komuna do të përcaktohen në marrëveshjen e MSH-së me

komunat përkatëse dhe do të rregullohen me ligjin e buxhetit për 2018.

4.7 Financimi për Qendrën Historike të Prizrenit, Qendrën Kulturore të fshatit Zym dhe

Këshillin e Hoçës së Madhe për vitin 2018

Me hyrjen në fuqi të Ligjit Nr.04/L-066 për Qendrën Historike të Prizrenit, Ligjit Nr.04/L-196 për

Qendrën Kulturore Historike të Fshatit Zym dhe Ligjit Nr. 04/L-62 për Fshatin Hoçë e Madhe, me

planifikimin e buxhetit për vitin 2018 ndahen mjete financiare në shumë prej 63,093 euro, për dy

komunat si vijon:

Komuna e Prizrenit, në shumë prej 40,350 euro, dhe

Komuna e Rahovecit, në shumë prej 22,743 euro.

4.8 Përmbledhje e financimit komunal për vitin 2018-2020

Komisioni i Granteve në takimin e datës 04 prill 2017 ka aprovuar grantet qeveritare për

financimin e komunave përfshirë financimin nga huamarrja dhe projeksionet e të hyrave vetanake

komunale për vitin 2018, ku total burimet e financimit komunal janë aprovuar në shumën prej

482.41 milion euro (tabela 9).

Për ndarjen e granteve qeveritare sipas komunave për vitin 2018 janë zbatuar kriteret dhe formulat

bazë të përcaktuara në Ligjin për Financat e Pushtetit Lokal dhe ligjet e tjera relevante, si dhe

bazuar në projeksionet makro-fiskale dhe të dhënave nga ministritë e linjës:

Granti i Përgjithshëm për vitin 2018 krahasuar me vitin 2017 ka një rritje prej 24.4 milion

euro si rezultat i rritjes së të hyrave të përgjithshme.

Granti specifik për arsim parauniversitar për vitin 2018 është në shumë prej 170.3 milion

euro, krahasuar me vitin 2017 ka një rritje prej 7 milion euro, me gjithë zvogëlimin e

numrit të nxënësve të raportuar nga MASHT për vitin 2018.

79

Granti specifik për shëndetësi primare për vitin 2018 është në shumë prej 48.5 milion euro

dhe krahasuar me vitin 2017 ka një rritje prej 4.5 milion euro.

Financimi për shëndetësinë sekondare për vitin 2017 është në nivel të njëjtë me vitin

paraprak.

Financimi për shërbimet rezidenciale për vitin 2018 ka një rritje të lehtë krahasuar me

vitin 2017.

Financimi për Qendrën historike të Prizrenit, Qendrën Kulturore Historike të Fshatit Zym

dhe Këshillin e Hoçës së Madhe në Rahovec për vitin 2018 është në shumë prej 63,093

euro.

Projeksionet e të hyrave vetanake komunale për vitin 2018 ka një rritje prej 3.0 milion

euro krahasuar me vitin 2017.

Tabela 9: Përmbledhje e financimit komunal për vitin 2018-2020 (mil. euro)

Përshkrimi Viti 2017 Viti 2018 Viti 2019 Viti 2020

1. Grantet qeveritare 356.74 392.40 421.90 457.20

Granti i përgjithshëm 149.20 173.60 190.30 208.80

Granti i përgjithshëm 145.20 168.92 185.17

Kontigjenca për korrektim të formulës 4.00 4.68 5.13

Granti specifik për shëndetësi 44.11 48.50 53.30 60.30

Granti specifik për arsim 163.43 170.30 178.30 188.10

2. Grantet për kompetencat e shtuara 2.60 2.60 2.60 2.60

Kujdesi shëndetësor dytësor 2.60 2.60 2.60 2.60

3. Financimi i Shërbimeve rezidenciale 1.62 1.65 1.65 1.65

4. Financimi për QHP, QKHFZ dhe KHM 0.06 0.06 0.06 0.06

5. Të hyrat vetanake komunale 79.00 82.00 85.00 88.00

6. Financimi nga Huamarrja 3.70 5.80

Total Financimi Komunal 440.02 482.41 517.01 549.51

80

Tabela 10: Përmbledhje e financimit komunal për vitin 2018-2020

Nr. Komuna Granti i

Përgjithshëm

Granti specifik

për Arsim

Granti

specifik për

Shëndetësi

Financimi

për

Shëndetësin

ë Sekondare

Financimi për

Shërbimet

Rezidenciale

Financimi për

Qendrën

historike të

Prizrenit,

Qendrën

kulturore të

fshatit Zym dhe

Keshillin e

Hoçës së

madhe

Të hyrat

Vetanake

Komunale

Huamarrja

në Arsim

Total Financimi

Komunal për

vitin 2018

1 Deçan 3,702,550 2,646,834 1,090,247

165,000 695,527 32,859 8,333,017

2 Dragash 3,929,532 2,498,125 926,188

460,657 16,602 7,831,105

3 Ferizaj 9,513,106 11,513,638 2,958,888

165,000 4,553,220 16,470 28,720,322

4 Fushë Kosovë 3,266,043 3,190,208 948,800

2,723,185 10,128,236

5 Gjakovë 8,700,249 8,032,644 2,576,012

3,428,643 60,685 22,798,233

6 Gjilan 7,962,613 9,176,259 2,456,741

4,305,358 23,900,971

7 Gllogovc 5,171,571 6,094,603 1,594,574

1,166,676 23,627 14,051,051

8 Hani i Elezit 1,343,805 807,521 256,168

303,597 5,506 2,716,597

9 Istog 3,902,304 3,650,099 1,070,360

185,000 1,180,915 9,988,678

10 Junik 995,365 371,755 183,994

99,009 1,650,123

11 Kaçanik 3,061,138 2,867,252 910,169

694,915 29,745 7,563,220

12 Kamenicë 3,557,352 3,061,088 983,072

165,000 943,989 5,318 8,715,820

13 Klinë 3,620,939 3,734,019 1,048,756

1,027,944 57,045 9,488,703

14 Leposavic 2,950,976 1,148,365 375,221

23,001 4,497,564

15 Lipjan 5,293,051 6,172,567 1,569,347

160,000 1,936,600 46,355 15,177,920

16 Malishevë 4,879,423 6,459,854 1,487,835

819,797 44,828 13,691,736

17 Mamushë 1,209,010 431,249 150,029

69,186 1,859,474

18 Mitrovicë 6,412,706 7,190,599 1,959,034

2,445,366 27,747 18,035,452

19 Novobërdë 1,326,317 825,183 183,320

238,319 5,497 2,578,635

20 Obiliq 2,676,274 2,511,838 587,065

876,728 13,717 6,665,622

21 Pejë 8,945,459 8,398,675 2,627,611

4,066,262 33,400 24,071,406

22 Podujevë 7,979,782 8,759,733 2,411,000

1,557,614 32,729 20,740,857

23 Prishtinë 17,094,462 18,646,682 5,418,599

29,574,132 11,352 70,745,228

24 Prizren 16,695,509 14,197,928 4,843,331

40,350 8,121,284 72,487 43,970,888

25 Rahovec 5,025,049 5,030,287 1,531,288

22,743 1,650,027 50,575 13,309,970

26 Shtërpcë 1,387,858 1,258,828 189,313 522,371

303,228 11,191 3,672,789

27 Shtime 2,532,092 2,800,749 744,394

160,000 435,192 8,533 6,680,960

28 Skenderaj 4,637,264 5,402,738 1,385,537

180,000 933,955 83,354 12,622,847

29 Suharekë 5,370,477 5,904,431 1,627,021

1,988,863 27,665 14,918,457

30 Viti 4,233,480 4,174,512 1,280,078

1,047,005 10,735,075

31 Vushtrri 6,202,062 6,584,592 1,903,485

165,000 2,275,368 73,154 17,203,661

32 Zubin Potok 1,683,312 586,688 180,241

9,818 2,460,059

33 Zveçan 1,598,583 514,428 203,807

15,581 2,332,398

34 Graçanicë 2,241,258 1,778,177 290,822 1,090,771

305,000 1,653,463 7,359,491

35 Kllokot 643,868 344,947 69,634

131,461 1,189,909

36 Mitrovica Veriore 2,265,525 2,310,990 335,800 989,935

37,088 5,939,339

37 Partesh 611,426 522,135 60,847

56,403 1,250,811

38 Ranillug 978,209 670,234 105,322

150,623 1,904,388

173,600,000 170,270,451 48,523,950 2,603,077 1,650,000 63,093 82,000,000 790,440 479,501,012

2,900,000

482,401,012

Total

Huamarrja në Shëndetësi

Total Financimi Komunal për vitin 2018

81

4.9 Struktura e shpenzimeve sipas kategorive ekonomike për komuna 2018-2020

Në tabelën e mëposhtme është paraqitur struktura e shpenzimeve komunale për periudhën e

ardhshme trevjeçare 2018-2020.

Tabela 11: Struktura e shpenzimeve për buxhetin komunal gjatë viteve 2018-2020 (mil.euro)

Totali i Përgjithshem

i Nivelit Komunal

Viti 2016

Shpenzimi

Viti 2017

Buxhetuar

Viti 2018

Vlerësuar

Viti 2019

Vlerësuar

Viti 2020

Vlerësuar

Total

388,453,656

440,230,866

482,401,012

517,026,768

549,509,627

Numri i punëtorëve

40,724

43,897

43,897

43,897

43,897

Paga dhe mëditje

246,568,347

250,700,875

256,500,000

260,000,000

263,000,000

Mallra dhe shërbime

37,205,327

40,254,666

58,918,605

61,120,995

56,841,100

Shpenzime komunale

8,920,018

9,688,900

9,688,900

9,688,900

9,688,900

Subvencione dhe

transfere

8,313,769

8,748,308

8,748,308

9,000,000

9,200,000

Shpenzime kapitale

87,446,195

130,838,117

148,545,199

177,216,873

210,779,627

Rezerva

-

- -

Burimet e Financimit

388,453,656

440,230,866

482,401,012

517,026,768

549,509,627

Grantet qeveritare

339,850,805

360,080,866

396,710,572

426,265,678

461,509,627

Të hyrat vetanake

48,602,851

79,000,000

82,000,000

85,000,000

88,000,000

Financimet nga

Huamarrjet -

1,150,000

3,690,440

5,761,090 -

Financimi nga deficiti

buxhetor (2%) - 04

1,150,000

3,690,440

5,761,090

Financimi nga Klauzola

e investimeve -06

Grantet nga Donatorët