koude oorlog 1945-1991 - tien tijdvakken...waarom is de gebeurtenis afgebeeld in deze bron zo...
TRANSCRIPT
KOUDE OORLOG 1945-1991
Waarom is de gebeurtenis afgebeeld in deze
bron zo cruciaal geweest voor de KOUDE
OORLOG?
37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
38. Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme
40. Het voeren van twee wereldoorlogen 43. Verwoestingen op niet eerder vertoonde
schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlogvoering
45. De verdeling van de wereld in twee
ideologische blokken in de greep van
een wapenwedloop en de daaruit
voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog
47. De eenwording van Europa
1917
REVOLUTIEJAAR:
Wat gebeurde er in Rusland in februari en
oktober 1917?
. Tsaar Nicolaas II (laatste Romanov) afgezet in februari 1917 tijdens WOI
. Oktoberrevolutie leidde tot machtsovername Communistische partij olv Lenin . Idealen: klassenloze samenleving en
wereldrevolutie . Stalin, opvolger van Lenin, maakt van Sovjet-
Unie/Unie van Socialistische Sovjet Republieken een totalitaire staat met een communistische partijdictatuur en economische staatscontrole, geen ruimte voor individuele vrijheid
Gekoloniseerd door Spanje, Frankrijk,
De Republiek en Engeland vanaf de 16e
en 17e eeuw
De 13 Engelse koloniën voerden
onafhankelijkheidsstrijd geïnspireerd
door Europese verlichtingsideeën.
Declaration of Independence 4 juli 1776
Constitution/grondwet 1787 gebaseerd
op trias politica Montesquieu
Democratie ipv dictatuur
Politieke rechten van het individu
kapitalisme
Vanaf 1941: VS en USSR (geallieerden)
werken samen tegen
asmogendheden:nazi-Duitsland, Italië en
Japan
Aan eind oorlog toenemende spanning
tussen VS en USSR
VRAAG: WAAROM DENK JE?
Winston Churchill, Harry S. Truman en Jozef Stalin
1. de vredesregeling met Duitsland
2. de nieuwe machtsverhoudingen in Europa
(En nog veel meer onderwerpen zoals het berechten van oorlogsmisdadigers en de overgave van Japan!)
In het West-Europa democratische
verkiezingen
In de door de USSR bevrijdde en
vervolgens bezette landen géén vrije
verkiezingen. Socialistische partijen
gedwongen met communistische partijen
samen te werken!
Door de Sovjet-Unie bezette gebieden
werden zogeheten volksdemocratieën,
voortaan het ‘Oostblok’
Containment- het indammen van het
communisme. To contain!
Marshallhulp- economische hulp voor de
wederopbouw van door WOII getroffen
Europa
In Westelijke zones van Duitsland werd
de D-Mark ingevoerd, een nieuwe
munteenheid
Onacceptabel voor de USSR
West-Berlijn afgesneden van elektriciteit
en toevoerwegen
Antwoord Westen: luchtbrug voor
voedsel voor West-Berlijn
Atoombommen op Hiroshima en
Nagasaki , 6 en 9 augustus ’45 door de VS
USSR had atoombom in 1949
Oprichting NATO (NAVO) 1949
Warschaupact 1955
Kenmerkende aspecten:
45. De verdeling van de wereld in twee
ideologische blokken in de greep van
een wapenwedloop en de daaruit
voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog
46. De dekolonisatie die een eind maakte
aan de westerse hegemonie in de wereld
48. De toenemende westerse welvaart
die vanaf de jaren zestig van de
twintigste eeuw aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele
veranderingsprocessen
Leg per mogendheid uit wat de
redenen hiervoor waren!!
1917 Russische (oktober)revolutie
Na WOII inname/annexatie van Midden-
Europa (Polen, Tsjecho-Slowakije,
Hongarije etc.)
1949 China communistisch
1950 -1953 Korea-oorlog, VN greep in!
1954 Dien Bien Phu: Fransen verslagen
en vertrokken uit Indo-China: angst voor
verbreiding communisme
Containment
Marshallhulp
Dominotheorie van Eisenhower was
voortzetting Trumandoctrine
N.a.v. Tonkinincident werd in het
Amerikaans Congres de zgn.
Tonkinresolutie aangenomen: de
president (Johnson, opvolger van JFK)
mocht voortaan militair ingrijpen in
Zuidoost-Azië zonder toestemming van
het Congres te hoeven vragen! Eén
tegenstem van senator Fulbright!
Eerst gezien als een gerechtvaardigde
oorlog in de strijd tegen het
communisme (wereldbedreigend in
ogen VS en westerse
wereld/bondgenoten) maar later veel
afkeer bij jeugd: protestgeneratie
VS zocht toenadering tot China en USSR
om Vietnamoorlog te beëindigen,
Nixon ging op bezoek naar China in
1972
Kenmerkende aspecten:
37. De rol van moderne propaganda- en
communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
38. Het in praktijk brengen van de totalitaire
ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme
45. De verdeling van de wereld in twee
ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende
dreiging van een atoomoorlog
BRD in 1955 lid van de NAVO
1955 Warschaupact opgericht
DDR en alle andere ‘volksdemocratieën’
lid van Warchaupact, gedomineerd door
USSR
‘STABILITEIT’ in Oost-Westverhouding in
Europa
Geen interventie van het
Westen tijdens
Hongaarse opstand Waarom niet?
.Kenmerkende aspecten:
37. De rol van de moderne propaganda en
communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
38. Het in de praktijk brengen van de
totalitaire ideologieën communisme,
fascisme/nationaalsocialisme
45. De verdeling van de wereld in twee
ideologische blokken in de greep van
een wapenwedloop en de daaruit
voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog
47. De eenwording van Europa
48. De toenemende westerse welvaart
die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw
aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-
culturele veranderingsprocessen
Alexander Dubcek nieuwe leider
van de communistische partij in
Tsjecho-Slowakije
Wilde hervormingen in zijn land
Steun van arbeiders en studenten
SALT I akkoord :
kernwapens wederzijds
verminderen