kriminalistika - pitanja i odgovori za ii. kol

8/8/2019 Kriminalistika - Pitanja i Odgovori Za II. Kol.

1/10

-GDJE KRIMINALISTICKE METODE NALAZE NAJVECU PRIMJENU?Kriminalisticka metodika svoju najvecu primjenu nalazi u pretkrivicnom postupku.

-KAKO VODINELIC DEFINISE KRIMINALISTICKU METODIKU?Kriminalisticka metodika proucava fenomenologiju svake vrste krivicnog djela ponaosob, i posebnostikoje vaze samo za otkrivanje, razjasnjavanje i sprecavanje odredjene vrste krivicnog djela.

-STA JE PREDMET KRIMINALISTICKE METODIKE?Predmet kriminalisticke metodike su pojavni oblici pojedinih krivicnih dela i nacini njihovog izvrsenja,sto podrazumijeva taktiku i tehniku ucinilaca krivicnih djela, pored toga i pracenje i izucavanje prakseorgana otkrivanja u suzbijanju svih vidova kriminaliteta, uz obavezno iznalazenje i usavrsavanjenajadekvatnijih kriminalistickih metoda i sredstava.

-KAKO SE OSTVARUJE ZASTITNA FUNKCIJA U SUZBIJANJU KRIMINALITETA?Ostvaruje se uglavnom, djelatnoscu specijalizovanih organa bezbjednosti i drugih drzavnih organa, ali iaktivnoscu odredjenih subjekata u okviru privredne i vanprivredne djelatnosti, kao i mjerama zastite isamozastite koje gradjani individualno preduzimaju.

-KOJI SE ELEMENTI MORAJU POSTOVATI PRI USAVRSAVANJU METODEKRIMINALISTICKE METODIKE?1.) poznavanje etiologije i oblika ispoljavanja savremenog kriminaliteta i nuznost njihovog izucavanja;2.) potreba proucavanja prakse organa unutrasnjih poslova, odnosno istrazne i raspravne prakse sudova ijavnih tuzilastava; 3.) pracenje savremenih dostignuca drugih nauka i njihova ugradnja u metodekriminalisticke metodike, uz prethodno prilagodjavanje; 4.) pracenje i izucavanje uticaja naucnih itehnickih dostignuca na razvoj i oblike ispoljavanja savremenog kriminaliteta.

-KOJI SE TERMINI NAJCESCE KORISTE ZA OZANCAVANJE POLITICKOGKRIMINALITETA?Politicka krivicna djela, krivicna djela protiv drzavnog i drustvenog uredjenja, krivicna djela protiv

unutrasnje i spoljne bezbjednosti, politicki delikti i sl.-POLITICKI KRIMINALITET PO SUBJEKTIVNOJ TEORIJI?Da bi odredjeno krivicno djelo moglo da se svrsta u oblast politickog kriminaliteta, kao kriterijum seuzima pobuda ucinioca krivicnog djela.

-POLITICKI KRIMINALITET PO OBJEKTIVNOJ TEORIJI?Ova teorija pod pojmom politickog kriminaliteta smatra tzv. Cista politicka krivicna djela, tj. Ona djelakojima se iskljucivo i neposredno napada politicko uredjenje odredjene drzave.

-DEFINISANJE POLITICKOG KRIMINALITETA?Pod politickim kriminalitetom podrazumijevaju se specificni oblici krivicnih djela koja su usmjerenaprotiv ustavnog uredjenja, spoljne i unutrasnje bezbjednosti zemlje i teritorijalnog integriteta.

-OSNOVNE KARAKTERISTIKE POLITICKOG KRIMINALITETA?Visok stepen organizovanosti, element inostranosti (medjunarodni kriminalitet), visok stepen drustveneopasnosti (bezobzirnosti, drskost i nehumanost izvrsitelja), javljaju se u raznim oblicima.


2/10

-KOJI SU PROBLEMI U SARADNJI PUTEM INTERPOLA NA SUZBIJANJU POLITICKOGKRIMINALITETA?lan 3. Statuta Interpola predvidja da je u Organizaciji strogo zabranjena bilo kakva aktivnost iliintervencija u pitanjima ili sluajevima koji imaju politicki, vojni, religiozni ili rasni karakter, tooteava suzbijanje takvog politickog kriminaliteta.

-KADA I GDJE JE DONIJET VODIC?

1986. godine, na zasjedanju u Beogradu.

-U KOJEM SLUCAJU JE ISKLJUCENA SARADNJA PREKO INTERPOLA U SUZBIJANJUPOLITICKOG KRIMINALITETA?1.) kod prekrsaja koji su po svojoj prirodi politicki, vojni, religiozni ili rasni; 2.) kod djela izvrsenih odstrane politicara u vezi sa njihovom sadasnjom ili bivsom politickom aktivnoscu.

-STA SE PODRAUMJEVA POD KRIVICNIM DJELOM TERORIZAM?Teroristicki akt s ciljem ozbiljnog zastrasivanja gradjana ili prisiljavanja organa vlasti Republike Srpskeda nesto ucini ili ne ucini, ili s ciljem ozbiljnog narusavanja ili unistavanja osnovnih politickih, ustavnih,ekonomskih ili drustvenih organizacionih jedinica u Republici Srpskoj.

-SREDSTVA IZVRSENJA TERORIZMA?To su: razni eksplozivi i minsko-eksplozivne naprava jake razorne moci, raznovrsno vatreno oruzje,hemijsko nuklearno i bakteriolosko oruzje, kao i drugo oruzje i sredstva koja koriste savremene armije.

-PRVE RADNJE PRI OBEZBJEDJENJU LICA MJESTA KOD TERORIZMA?Otklanjanje uzorka eventualnih novih eksplozija i pruzanje adekvatne medicinske pomoci povrijedjenimlicima.

-KOJI SE TRAGOVI I SREDSTVA IZVRSENJA MOGU NACI U DINAMICKOJ FAZI UVIDJAJATERORIZMA?

To mogu biti tragovi i sredstva izvrsenja, kao sto su: dijelovi stapina, detonatora, tragovi eksploziva,vidljive cestice eksploziva i dijelovi papirnog omotaca, dijelovi tijela naprave, drvo, karton, pak papir isl., dijelovi provodnika elektricnog detonatora, dijelovi baterija, dijelovi satnog mehanizma i tragovieksploziva, metalni dijelovi tijela bombe, tregovi eksploziva ili drugih materija kojima je izvrsenopunjenje bombe, barut i pirotehnicke smjese, dijelovi sporogoruceg stapina i sl.

-FAZE U POSTUPKU OTKRIVANJA I HVATANJA TERORISTE?1). Preduzimanje odredjenih operativno-taktickih, tehnickih i istraznih radnji odmah po saznanju da jeizvrsen teroristicki akt, odsnosno cim prvi podaci ukazu na mogucnost takvog organizovanja.; 2.)politicka analiza celokupnog stanja i odredjuju se verzije o pojedinim sredinama ili krugovima odakle bimogao poticati terorista, odnosno primjenjuje se indicijalni metod; 3.) medjuanrodna saradnja nasuzbijanju terorizma, tj. Na pronalazenju i izrucivanju teroriste po pravilima medjunarodne krivicno-pravne pomoci, a kroz aktivnost medjunarodne organizacije kriminalisticke policije Interpol.

-DIVERZIJA I KAKVA MOZE BITI?Diverzija se moze izvrsiti: 1.) rusenjem; 2.) paljenjem; 3.) unistavanjem ili ostecenjem navedenihobjekata. Postoji ekonomska, vojna i politicka diverzija.

-STA KORISTI DIVERZANT?


3/10

Cesto se koriste minsko-eksplozivna sredstva, razni eksplozivi u cvrstom, plasticnom i tecnom obliku,kao i mine i bombe velike razorne moci, razna hemijska sredstva i biolosko-bakterijska sredstva,bakterije virusi i gljivice i td..

-KAKO SE MOGU PODIJELITI PREDMETI I TRAGOVI NA MJESTU IZVRSENJA DIVERZIJE?1.) tragovi sredstava izvrsenja diverzije; 2.) tragovi ucinioca diverzije; 3.) ostali tragovi i predmeti.

-KOJE INDICIJALNE CINJENICE SLUZE U OTKRIVANJU DIVERZANATA?1.) kompletan uvidjajni materijal; 2.) materijalni dokazi; 3.) vjestacki nalaz i misljenje eksperata uodnosu na pronadjene tragove; 4.) sudsko-medicinski nalaz; 5.) zapisnik o saslusanju svjedoka; 6.)iskazi lica sa kojima je obavljen informativni razgovor; 7.) prikupljene informacije od lica koja suobezbjedjivala lice mjesta; 8.) podaci kojima raspolaze Sluzba drzavne bezbjednosti i do kojih je doslaoperativnim radom prije izvrsenja diverzije i nakon nje.

-SABOTAZA I RAZLIKA OD DIVERZIJE?Krivicno djelo sabotaze moze se izvrsiti na prikriven, podmukao ili drugi slican nacin, od strane lica uvrsenju svoje sluzbene duznosti ili radne obaveze, uslijed cega je prouzrokovana steta za drzavni organili pravno lice u kojem radi, ili za drugi drzavni organ ili pravno lice, s tim sto mora da postoji namjera

ugrozavanja ustavnog uredjenja ili bezbjednosti Republike Srspke. Razlika od diverzije postoji uspecificnosti u nacinu izvrsenja, u pogledu ucinioca koji kod sabotaze moze biti samo lice koje je uradnom odnosu u drzavnom organu ili pravnom licu gdje je i prouzrokovana sabotaza i koje ne izvrsavaradne obaveze, ili ih izvrsava suprotno od normalnog i propisanog nacina rada i tehnoloski usvojenogprocesa proizvodnje, dalje, kod diverzije ucinilac tezi da se diverzantska djelatnost objelodani, doksaboter pokusava da prezentuje da se uopste ne radi o kriminalnoj djelatnosti.

-SAZNANJE ZA SABOTAZU?Putem sredstava javnog informisanja (lokalne novine, radio i sl.); od zaposlenih u preduzecima,drzavnim organima i organizacijama; i najcesce, putem operativne djelatnosti sluzbi drzavne i javnebezbjednosti.

-OSNOVNA PITANJA U RAZRJESENJU SABOTAZE?Osnovno pitanje na koje treba dati odgovor jeste da li je ona stvarno izvrsena, odnosno da li je nastalahavarija posljedica sabotaze.

-KOJI ODNOS VREMENA JE BITAN U POSTUPKU ODREDJIVANJA OSUMNICENIH LICAKOD SABOTAZE?Nuzno je utvrditi odnos vremena kada je ucinilac djelovao, sa vremenom kada je nastupila posljedica ina osnovu toga zakljuciti da li je posljedica nastala istovremeno sa djelovanjem ucinioca.

-OSNOVNE KARAKTERISTIKE OPSTEG KRIMINALITETA?1.) masovnost; 2.) u vrijeme izvrsenja krivicnog djela ono je najcesce poznato, dok ucinilac nije; 3.)visok stepen organizovanosti, profesionalnosti, drskosti i perfidnosti uz element inostranosti.; 4.)povratnistvo i profesionalizam.

-MOTIVI ZA KRIVICNO DJELO UBISTVA?Najcesci su: koristoljublje, nerascisceni imovinski odnosi, mrznja, preljuba, osveta, krvna osveta,ljubomora, uvreda casti, ponizavanje dostojanstva, maltretiranje, strah od kazne, prikrivanje drugog


4/10

krivicnog djela i naruseni rodbinski odnosi. Rjedji motivi su: sujevjerje, cuvanje odredjene tajne,omogucavanje sklapanja novog braka, afektno stanje, sadizam i homoseksualizam.

-KAKAV SASTAV UVIDJAJNE EKIPE TREBA DA BUDE KOD UBISTVA?On treba da bude uskladjen sa procesnim odredbama i kriminalistickim pravilima i nju treba dasacinjavaju: istrazni sudija, javni tuzilac ili njegov zamjenik, operativni radnik koji radi po linijisuzbijanja krvnih delikata, kriminalisticki tehnicar, ljekar specijalista sudske medicine, kao i drugi

vjestaci u zavisnosti od sredstava izvrsenja.

-KO VRSI OPIS LESA A KO SPOLJASNJI PREGLED LESA?Opis lesa vrsi ljekar specijalista sudske medicine, a spoljasnji pregled lesa, s ciljem pronalazenja tragovai utvrdjivanja nacina i sredstava izvrsenja ubistva, pored ljekara sudske medicine, vrsi i kriminalistickitehnicar, kao i drugi vjestaci u zavisnosti od sredstava kojim je izvrseno ubistvo.

-NA STA TREBA OBRATITI POSEBNU PAZNJU PO PRONALAZENJU OSUMNJICENOG ZAUBISTVO?Po pronalazenju osumnjicenog, potrebno je izvrsiti njegov licni pretres, i sa posebnom paznjompregledati obucu koju je nosio u momentu izvrsenja ubistva da bi se ustanovilo da li postoje tragovi koji

poticu sa mjesta izvrsenja krivicnog djela ubistva. Takodje, odmah treba izvrsiti pretres stana, drugihprostorija i objekata osumnjicenog radi pronalazenja tragova, sredstava izvrsenja, oduzetih predmeta salica mjesta, odjece i obuce koju je nosio prilikom izvrsenja ubistva, ukoliko ona nije na njemupronadjena.

-KAKO ARISTOTEL GLEDA NA SAMOUBISTVO?Kada jedan clan zajednice svjesno i namjerno napusta ovaj svijet, ostavljajuci drugima da rjesavajupristutne probleme on time uveliko steti drustvu i samoj porodici.

-ZASTO SAMOUBISTVO PREDSTAVLJA KRIMINALISTICKI PROBLEM?U pojedinim kriminalisticko-taktickim situacijama tesko je utvrditi da li se radi o samoubistvu i moze

postojati sumnja da je izvrseno fingiranje samoubistva kojim se zeli prikriti izvrseno krivicno djeloubistva.

-TENDENCIOZNA SAMOUBISTVA?Imaju za motiv tendenciju da se nekom drugom licu napakosti, odnosno da samoubistvo izgleda kaoubistvo izvrseno od strane lica koje samoubica zeli da ucini odgovornim za svoju smrt. Ona se vrse kaoznak protesta, neslaganja i neprihvatanja odredjenih stanja i situacija u drustvenom i licnom zivotu.

-ISPOLJAVANJE OTPORA OSOBE PRI SILOVANJU?1.) pasivni otpor; 2.) verbalni otpor; 3.) fizicki otpor; 4.) upotreba vatrenog oruzja; 5.) kombinacija nekihod navedenih vidova pruzanja otpora.

-KAKO SE IZVRSILAC SILOVANJA PONASA NAKON IZVRSENOG SILOVANJA?Zavisi od medjusobnog odnosa izmedju njega i zrtve, ne samo prije silovanja nego i za vrijemesilovanja. Prisutni su slucajevi brzog napustanja mjesta, udaranja i onesposobljavanja zrtve kako ne bimogla odmah da prijavi slucaj silovanja, prijetnje zrtvi da nikome nista ne prica, pa do prisustva grizesavjesti, pokusaja pomirenja sa zrtvom, i pracenja do stana i pracenja slucaja putem sredstava javnoginformisanja, konzumiranja alkohola, a u pojedinim slucajevima i do vracanja na mjesto izvrsenjakrivicnog djela silovanja.


5/10

-NAJCESCI MOTIVI PRIJAVLJIVANJA LAZNOG SILOVANJA?Ocekivana materijalna korist iz ljubavne veze, pa ako se to ne ostvari slijedi prijava za lazno silovanje,pokusaj primoravanja odredjenog lica na sklapanje braka, trudnoca sa licem koje odbija brak inavodjenje drugog muskarca na dobrovoljni polni snosaj koji ce posle prijaviti kao silovanje, motivmoze da bude i ljubomora, neuzvracena ljubav, ili sramota sto se saznalo za dobrovoljni snosaj.

-STA TREBA PRVO URADITI PRILIKOM RAZGOVORA SA ZRTVOM SILOVANA?Zrtvu prvo treba osloboditi od straha, stida i odredjenih predrasuda i pustiti je da ispica cijeli dogadjajonako kako ga je ona vidjela i dozivjela.

-STA JE KRIVICNO DJELO KRADJA?Kradja predstavlja najmasovnije krivicno djelo protiv imovine i ono se sastoji u oduzimanju tudjepokretne stvari u namjeri da se njenim prisvajanjem pribavi sebi ili drugom protivpravna imovinskakorist.

-NA KOJI NACIN SE VRSI DZEPNA KRADJA?1.) izvlacenjem novcanika, novca, hartija od vrijednosti, nakita ili neke druge vrijedne stvari iz

spoljasnjih ili unutrasnjih dzepova sakoa i kaputa nekog lica; 2.) prorezivanjem dzepova i izvlacenjemnavedenih stvari; 3.) otvaranjem rucnih torbi i oduzimanjem navedenih stvari; 4.) presijecanjem rucki natorbama i prisvajanjem torbi; 5.) skidanjem i prisvajanjem ukrasnih i drugih predmeta sa ruku ili vratanekog lica. Dzepne kradje se vrse pojedinacno ili u grupama, najcesce sa dva ili tri ucinioca, sa tacnopodjeljenim zadacima u svakoj kriminalnoj akciji.

-OBLICI ISPOLJAVANJA TESKE KRADJE?1.) obijanjem, provaljivanjem ili drugim savladjivanjem vecih prepreka da se dodje do stvari izzatvorenih zgrada, soba, kasa, ormara ili drugih zatvorenih prostora; 2.) na narocito opasan ili drzaknacin; 3.) od strane lica koje je pri sebi imalo oruzje ili opasno orudje radi napada ili odbrane; 4.) odstrane vise lica koja su se udruzila radi vrsenja kradja; 5.) iskoristavanjem stanja prouzrokovanog

pozarom, poplavom, zemljotresom ili slicnom nesrecom; 6.) iskoriscavanje nemoci ili drugog teskogstanja nekog lica.

-RAZLIKA IZMEDJU PROVALJIVANJA I OBIJANJA?Obijanje podrazumijeva prodiranje u zatvoreni prostor savladjivanjem prepreka pomocu mehanicke sile.Dok provaljivanje znaci ulazenje u zatoreni prostor na neovlasten nacin bez nasilnog djelovanja naprepreku.

-NAJCESCI OBLICI OBIJANJA?1.) razvaljivanjem vrata fizickom snagom ili prirucnim alatom; 2.) lomljenje cilindricnih ulozaka nabravama; 3.) rezanje ili odvaljivanje katanaca ili reza na vratima; 4.) rezanje ili savijanje zastitnihresetaka na prozorima, balkonima i izlozima; 5.) razvaljivanje prozora fizickom snagom ili prirucnimalatom; 6.) penjanje na krov i skidanje krovne konstrukcije; 7.) razvaljivanje kasa, celicnih ormara,plakara i fioka raznim prirucnim alatom; 8.) razvaljivanje raznih metalnih, drvenih ili plasticnihprepreka na pojedinim objektima, upotrebom fizicke snage ili odgovarajucim alatom.

-RAZBOJNISTVO I RAZBOJNICKA KRADJA?Razbojnistvo predstavlja oduzimanje tudje pokretne stvari upotrebom sile protiv nekog lica iliprijetnjom da ce se neposredno napasti na zivot ili tijelo, u namjeri da njenim prisvajanjem sebi ili


6/10

drugom pripavi protivpravnu imovinsku korist. Razbojnicku kradju cini lice koje je zateceno na djelukradje, pa u namjeri da ukradenu stvar zadrzi, upotrijebi silu protiv nekog lica ili prijetnju da ceneposredno napasti na zivot ili tijelo.

-RADNJA KRIVICNOG DJELA PREVARE?Sastoji se u dovodjenju u zabludu ili odrzavanju u zabludi nekog lica u namjeri da se sebi ili drugompribavi protivpravna imovinska korist, tako sto je to lice zabludom navedeno da nesto ucini ili ne ucini

na stetu svoje ili tudje imovine.

-KAKO RADE ORGANIZOVANI PREVARANTI U VRACANJU?Tako sto imaju saucesnike koji prethodno na pogodan nacin, tokom razgovora i iznosenja svojihzivotnih prilika i problema, ili prikupljanjem informacija na neki drugi nacin, dolaze do saznanja omnogim detaljima zivota odredjene osobe i to prenose licu koje vraca nekoj osobi. U toku vracanja,prevarant iznosi toj osobi tacne podatke sto nju posebno fascinira, stice povjerenje u moc vracanja itakve usluge adekvatno placa.

-KAKVA JE PREVARA NA DVA ULAZA?Karakteristicne su za gradove gdje prevarant prethodno i sigurno provjeri koje zgrade imaju dva ulaza sa

dvije razlicite strane. Prevarant narucuje raznu vrstu roba vece vrijednosti koju mu prodavac donosiispred zgrade gdje je on preuzima i zamoli prodavca da ga saceka dok robu ponese u stan i donese novacda bi mu isplatio dug i dok ceka njegov povratak, prevarant s robom izlazi na druga vrata i tako pribavljasebi protivpravnu imovinsku korist.

-NOVIJI OBLICI PREVARE?To su prevare prodajom stanova; prevare od strane odgovornih lica u privatnim preduzecima, a ne stetusrustvenih ili drzavnih preduzeca; prevare izdavanjem nepokrivenih akceptnih naloga; prevare privatnihbanaka i stedionica.

-STA JE IZNUDA I MOZE LI SE POISTOVJETITI SA REKETOM?

Krivicno djelo iznude sastoji se u namjeri pribavljanja protivpravne imovinske koristi prinudjivanjemdrugog lica silom ili ozbiljnom prijetnjom da nesto ucini na stetu svoje ili tudje imovine, ili utjerivanjemduga na takav nacin. Poistovjecivanje sa reketom ne moze se u potpunosti prihvatiti, imajuci u vidu svekarakteristike klasicnog reketa koji primjenjuje organizovani kriminalitet.

-OSNOVNI I TEZI OBLIK OTMICE?Osnovni oblik ovog krivicnog djela sastoji se u primjeni nekog od nacina izvrsenja (sila, prijetnja,obmana) da bi se odvelo ili zadrzalo neko lice s namjerom da se ne pusti na slobodu dok se od njega ilidrugog lica ne iznudi novac ili kakva druga imovinska korist ili da se to ili drugo lice prinudi da nestoucini, ne ucini ili trpi. Tezi oblici postoje kad se radi ostvarenja cilja otmice prijeti ubistvom ili teskomtjelesnom povredom otetom licu, kad je otmica izvrsena prema maloljetnom licu, ili kad je izvrsena nasvirep nacin.

-KOJA KRIVICNA DJELA SADRZE U SEBI KRIVICNO DJELO OTMICE?Medjunarodni terorizam, ugrozavanje lica pod medjunarodnom zastitom, uzimanje talaca i dr.

-NA KOJE NACINE SE MOZE IZVRSITI K.D. NEOVLASCENA PRODAJA I PROIZODNJADROGE?


7/10

1.) neovlastenom proizvodnjom, preradom, prodajom ili nudjenjem na prodaju; 2.) prodajom,kupovinom, drzanjem ili prenosenjem; 3.) posredovanjem u kupovini ili prodaji; 4.) ako nekoneovlasteno pravi, nabavlja, posjeduje ili daje na upotrebu opremu, materijal ili supstance za koje zna dasu namijenjene za proizvodnju opojnih droga.

-STA JE OPIJUM, A STA HEROIN?Opijum je osuseni mlijecni sok koji se dobija iz nezrelih makovih glavica. Upotrebljava se zvakanjem,

pusenjem ili ubrizgavanjem u venu. Heroin je prirodna, teska droga koja se dobija iz morfijuma.Upotrebljava se putem injekcije ili usmrkavanjem, ali i pusenjem.

-STA SU SINTETICKE DROGE I NJIHOVA PODJELA?Sinteticke droge spadaju u preparate koji se nalaze pod kontrolom Konvencije o psihotropnimsupstancama i na osnovu njihovog dejstva mogu se podijeliti na: depresante, stimulanse i halucinogenesupstance.

-ODAKLE U EVROPU STIZE HEROIN A ODAKLE KOKAIN?

-DEFINICIJA PRIVREDNOG KRIMINALITETA?

Privredni kriminalitet obuhvata one vidove kriminalnog ponasanja i djelatnosti koje nastaju uekonomskim odnosima i u vezi s tim odnosima, a usmjereni su protiv ekonosmkog sistema, bez obzirana zastupljene oblike svojine, i kao takvi su krivicnim zakonima i drugim zakonima predvidjeni kaokrivicna djela.

-SPECIFICNOSTI PRIVREDNOG KRIMINALITETA?Ogleda se u cvrstoj vezi njegovih subjekata unutar ekonomskih odnosa, kao i u medjusobnojpovezanosti sa subjektima van tih odnosa, s ciljem organizovanijeg kriminalnog djelovanja u vrsenjukrivicnog djela privrednog kriminaliteta.

-TRAGOVI PRIVREDNOG KRIMINALITETA IZ FAZE PRIJE IZVRSENJA SAMOG DJELA?

Prije faze izvrsenja krivicnog djela medju izvrsiocima dolazi do odredjenih kontakata i dogovora, koji seostvaruju neposredno, telefonskim ili pismenim putem, odnosno teleprinterom ili telefaksom. Zbog togase kod tih lica mogu pronaci razne biljeske, pisma stigla postom, telefaksom ili teleprinterom, brojevitelefona, blanko ugovori, razni obrasci, lazne etikete o deklaraciji robe, lazni pecati i drugo.

-KOJI SU SPECIFICNI TRAGOVI KAO POSLJEDICA IZVRSENJA PRIVREDNOGKRIMINALITETA?Uglavnom nastaju kao posljedica koristenja i uzivanja pribavljene protivpravne imovinske koristiizvrsenim krivicnim djelom. Prisutno bogacenje kod pojedinih lica koje se manifestuje u gradnjivelelepnih kuca i vila, kupovini luksuznih automobila i drugih vrijednih stvari, u otvaranju raznihprivatnih preduzeca i agencija, u ljetovanju u ekskluzivnim ljetovalistima u instranstvu, u boravku uinostranstvu u duzem periodu, ili u cescim odlascima i provodu u stranim zemljama, u igru na srecu uvecem obimu i sl. I sve od strane lica koje se u prethodnom periodu uklapalo u prosjecan standard.

-KOJI FAKTORI PODRZAVAJU USPJESNO OPSERVIRANJE PO V.POPOVICU?1.) poznavanje siroke skale indicija; 2.) posjedovanje moci opservacije; 3.) posjedovanje mociprepoznavanja indicija koje su rezultat konkretnog opazanja.


8/10

-ZA STA JE VAZNO UNAPRIJED RAZRJESENJE I FINGIRANJE K.D. KOD PRIVREDNOGKRIMINALITETA?Razjasnjavanjem fingiranja otkriva se izvrsenje krivicnog djela privrednog kriminaliteta i obezbjedjujuadekvatni dokazi, upravo zahvaljujuci tragovima na mjestu fingiranja, koji i omogucavaju daljuoperativnu djelatnost u pravcu obezbjedjivanja dokaza u odnosu na prethodno izvrseno krivicno djelo izdomena privrednog kriminaliteta.

-POJAM K.D. NEDOZVOLJENE TRGOVINE?

-OSNOVNI OBLIK K.D. NEDOZVOLJENE TRGOVINE?1.) nabavljanje robe i drugih predmeta u vecoj kolicini ili vrijednosti radi prodaje; 2.) bavljenjetrgovinom u vecem obimu; 3.) posredovanje u trgovini; 4.) zastupanje domacih organizacija u prometurobe i usluga; 5.) prodaja robe cija je proizvodnja neovlasteno organizovana; 6.) organizovanje mrezepreprodavaca ili posrednika.

-KO MOZE I KAKO DA IZVRSI ZLOUPOTREBU SLUZBENOG POLOZAJA?Ucinilac ovog krivicnog djela moze da bude sluzbeno ili odgovorno lice, a radnja izvrsenja se ispoljavau sledecim oblicima: 1.) iskoristavanjem sluzbenog polozaja ili ovlastenja; 2.) prekoracenjem granica

svog sluzbenog ovlastenja; 3.) nevrsenjem svoje sluzbene duznosti.-KOJI USLOVI POGODUJU IZVRSENJU K.D. PRONEVJERE?Najcesce su to nedovoljna interna i eksterna kontrola, nepotpuna i nesredjena evidencija sredstava,neazurno knigovodstvo, praksa gotovinske naplate, nezaduzivanje magacina robom, nepotpuno inestrucno inventarisanje, nedovoljno obezbjedjena imovina, familijarni odnosi, nespojivost poslova ujednoj licnosti, kao i mnogi drugi uslovi u zavisnosti od konkretne situacije.

-ZASTO JE POGRESNO POISTOVJECIVATI MANJAK I PRONEVJERU?Manjak moze biti posljedica i nekih drugih djelatnosti, kao sto su pogresno zaduzenje i razduzenje,nestrucno i povrsno izvrseno inventarisanje, neazurno knjigovodstvo i slicno.

-NAJCESCI NACIN IZVRSENJA PREVARE?1.) u situacijama kada sluzbeno ili odgovorno lice podnosi lazne racune sa sluzbenih putovanja; 2.) kadaje putovanje obavljeno u privatne, a prikazuje se kao da se putovalo u sluzbene svrhe; 3.) podnosenjemlaznih obracuna o placenom iznosu izvrsene usluge; 4.) pravljenjem i podnosenjem fiktivnih platnihspiskova; 5.) pravljenjem platnih i drugih spiskova sa uvecanim iznosima.

-KOJI SU MOGUCI OBLICI PRIMANJA MITA?1.) zahtevanjem ili primanjem poklona ili neke druge koristi da u okviru svog sluzbenog ovlastenjaizvrsi sluzbenu radnju koja ne bi smjela da se izvrsi ili da ne izvrsi sluzbenu radnju koja bi morala ilimogla da se izvrsi; 2.) zahtevanje ili primanje poklona ili neke druge koristi da u okviru svog sluzbenogovlastenja izvrsi radnju koja bi se morala ili mogla izvrsiti, ili da ne izvrsi sluzbenu radnju koja se ne bismjela izvrsiti; 3.) zahtevanje ili primanje poklona ili neke druge koristi posle izvrsenja, odnosnoneizvrsenja sluzbene radnje navedene u prethodna dva oblika (naknadno podmicivanje).

-NAJCESCI NACINI PRIKRIVANJA DAVANJA I PRIMANJA MITA?1.) fiktivnim ugovorima o djelu; 2.) falsifikovanim putnim racunima i drugom dokumentacijom; 3.)fiktivnim zasnivanjem radnog odnosa; 4.) odobravanjem nerealnih provizija; 5.) izdavanjem garantnihpisama; 6.) isplatom autorskih honorara bez osnova; 7.) fiktivnim troskovima prezentacije i reklama


9/10

kojima se prikriva davanje skupocjenih poklona; 8.) vrsenjem raznovrsnih besplatnih usluga ili uslugauz simbolicnu naknadu; 9.) fiktivnom doradom robe kod strane firme; 10.) prodajom robe po ceni kojaje znatno niza od stvarne i slicno.

-KOJI SU MATERIJALNI DOKAZI U K.D. DAVANJA I PRIMANJA MITA?Osnovni materijalni dokaz svakako je predmet primanja i davanja mita, odnosno novac u bilo kojojvaluti, druge stvari ili vrijednosti pribavljene izvrsenjem ovih krivicnih djela. Osim toga, to moze biti

razna falsifikovana dokumentacija koja uglavnom sluzi za prikrivanje podmicivanja: fiktivne odluke,ugovori, putni racuni, fakture, korespodencija, licne beleske i prepiske, adresari, nalozi za isplatu, raznedostavnice, poslovne knjige, druge evidencije i slicno.

-STA JE EKOLOSKI KRIMINALITET?Savremeni oblik kriminaliteta, koji obuhvata sve vidove aktivnosti koje se usmjerene na ugrozavanjezivotne sredine i kao takve inkriminisane su kao odredjena krivicna djela u krivicnim zakonicima.

-FAKTORI KOJI DOPRINOSE UGROZAVANJU ZIVOTNE SREDINE?1.) parcijalna i nepotpuna pravna regulativa; 2.) rascepkanost nadleznosti i ovlastenja na razne organe;3.) nestrucnost kadrova za ekolosku problematiku; 4.) nedovoljna tehnicka opremljenost organa; 5.)

nezadovoljavajuca preventivna i represivna aktivnost nadleznih organa; 6.) razni uticaji i pritiscipolitickih i ekonomskih subjekata, bez pavnog osnova.

-UZROCI UGROZAVANJA ZIVOTNE SREDINE?Glavni i osnovni uzroci su sadrzani u ekonomskim odnosima, u usvojenom nacinu proizvodnje gdjenema uravnotezenosti izmedju privrednog razvoja i zastite zivotne sredine, gdje uvijek prevagu imajuekonosmki interesi, kao i u losem prostornom i urbanistickom planiranju, kao i razni politicki interesi.

-KO MOZE DA VRSI ZAGADJENJE ZIVOTNE SREDINE?Ovo krivicno djelo moze izvrsiti svako lice koje krseci propise o zastiti, ocuvanju i unaprijedjenjuzivotne sredine zagadjuje vazduh, zemljiste ili vodu u vecoj mjeri ili na sirem prostoru.

-STA SE PODRAZUMIJEVA POD OBLASCU ZAGADJIVANJA?

-STA SU SITUACIONA VJESTACENJA?To su vjestacenja gdje vjestaci neposrednim pristustvom na licu mjesta sagledavaju ekolosku situaciju sasvim postojecim problemima, pa su u toku cijelog dogadjaja, sto upravo daje operativnu dimenziju ovimekspertizama.

-STA JE NAJBITNIJE U POSTUPKU RAZRJESENJA I DOKAZIVANJA U K.D. ZAGADJIVANJAZIVOTNE SREDINE?Bitno je utvrditi mjesto gdje se desilo zagadjivanje i prostor koji je ono obuhvatilo, kao i vrstu iintenzitet zagadjivanja i vrijeme njegovog trajanja, dalje, treba razjasniti i zakljuciti u cemu se sastojalakonkretna radnja koja je prozurokovala zagadjivanje, sredstvo i nacin zagadjivanja, te koji propisi ozastiti zivotne sredine nisu postovani i koji uredjaji nisu bili ispravni, a u direktnoj su vezi sa nastalimzagadjivanjem.

-OSNOVNE KARAKTERISTIKE UNOSENJA OPASNIH MATERIJA U R.S.?


10/10

1.) radnja izvrsenja je blanketne prirode; 2.) ucinilac ovog djela moze biti svako lice; 3.) industrijskirazvijene zemlje pokusavaju da se izvozom oslobode radioaktivnog otpada saljuci ga u drugenerazvijenije zemlje.

-MOGUCI OBLICI UNOSENJA OPASNIH MATERIJA?1.) krijumcarenjem; 2.) netacnim prijavljivanjem i deklarisanjem vrste i porijekla robe prilikom uvozarobe; 3.) pritiscima i ucjenjivanjima stranih partnera; 4.) odredjenim teretnim brodovima.

-STA SU OPASNE I STETNE MATERIJE?To su gasovite, tecne ili cvrste materije, nastale u procesu proizvodnje, pri upotrebi, prijevozu,skladistenju i cuvanju koje mogu svojim osobinama i hemijskim reakcijama ugroziti zivot i zdravljeljudi ili zivotnu sredinu, kao i sirovine od kojih se proizvode opasne materije i otpaci u cvrstom, tecnomi gasovitom stanju, koje nastaju kao proizvod ljudske aktivnosti u proizvodnim i drugim djelatnostima,prometu i upotrebi meterijalnih dobara.

-NA KOJE OKOLNOSTI TREBA UKAZATI PRILIKOM RAZGOVORA SA LICEMOSUMNJICENIM ZA UNOSENJE OPASNIH MATERIJA?1.) da li mu je poznato koju je vrstu robe prevozio, drzao ili skladistio, ili ucestvovao u njenom uvozu;

2.) odakle mu opasna materija koju posjeduje; 3.) u kojem mjestu i u kojem periodu je dosao u posjedopasne materije, kojim sredstvom je transportovana i kojim putevima; 4.) da li mu je poznato o kojoj jekolicini opasne materije rijec i koliku je zaradu i u kojoj valuti dobio da ucestvuje u uvozu te materije unasu zemlju; 5.) da li je u nekom ranijem periodu ucestvovao u uvozu opasnih materija i po cijojnaredbi; 6.) iz kojih zemalja, kojim prijevoznim sredstvima i kojim putevima je uvozio opasnu materijuu nasu zemlju i ko je ucestvovao u izvrsenju tog krivicnog djela; 7.) kakva je uputstva i od koga dobio uvezi sa postupanjem sa opasnom materijom.

kriminalistika - pitanja i odgovori za ii. kol

Documents