kujdesi infermieror ne infarktin akut te miokardit · menaxhimit shendetesor te cdo pacienti dhe...

Universiteti “ Aleksander Moisiu “ Durres

Fakulteti i studimeve profesionale

Departamenti Mjekesi

Dega Infermieri e pergjithshme

Teme Diplome Master

Punoi temen : Shkelzen Krasniqi Udheheqes : Prof. Assoc. Pirro Prifti.

Durres 2014

Kujdesi infermieror ne infarktin akut te miokardit

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=universiteti+i+durresit&source=images&cd=&cad=rja&docid=IOOKaasJ3rTeNM&tbnid=vjj-F3QGyWr8QM:&ved=0CAUQjRw&url=http://sq.wikipedia.org/wiki/Universiteti_Aleksand%C3%ABr_Moisiu&ei=yBcUUYCpB4mCtAaxnoHABA&bvm=bv.42080656,d.bGE&psig=AFQjCNFJJaV8z2RYV1BOD_B7C_HlnwwH4w&ust=1360357594528149

Sh. Krasniqi. “Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

2

E . Beregi

“Jetegjatesia eshte bere karakteristika me e mprehte e shekullit. Angazhimi me i madh dhe me kryesor eshte rritja e numrit te viteve te jetuara me shendet te mire.”

Qellimi i temes.

Menaxhimi infermieror profesional tek pacientet me infarkt akut te miokardit si dhe ndergjegjesimi

i ketyre pacienteve ne lidhje me kete semundje. Informimi i rreth shkaqeve dhe parandalimit te

infarktit te miokardit.

Objektivat:

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet me infarkt te miokardit ne dhomen e urgjences.

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet me infarkt te miokardit ne reanimacion.

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet pas kalimit te infarktit te miokardit ne pavion.

Kujdesi post- operator tek pacientet qe kane bere nderhyrje kirurgjikale.

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet pas kalimit te infarktit te miokardit ne shtepi.


3

PERMBAJTJA

CFARE ESHTE INFARKTI I MIOKARDIT.

FIZPATOLOGJIA.

STATISTIKA NE VEND DHE NE BOTE.

SHKAQET QE COJNE NE INFARKTIN E MIOKARDIT.

KLINIKA QE SHOQERON ( IM)

• SHENJAT TIPIKE

• SHENJAT ATIPIKE

DIAGNOZAT DIFERENCIALE.

EKZAMINIMET

• LABORATORIKE

• IMAZHERIKE

• MENYRA DIAGNOSTIKUESE E IM ( EKG)

KOMPLIKACIONET.

PARANDALIMI.

MJEKIMI I INFARKTIT TE MIOKARDIT

• TRAJTIMI URGJENT

• TRAJTIMI MEDIKAMENTOZ

• TRAJTIMI KIRURGJIKAL

KUJDESI INFERMIEROR

• QELLIMI

• OBJEKTIVAT.

LITERATURE.


4

Hyrje

Perse zgjodha te flas rreth infarktit te miokardit?

Shume njerez nuk dijne se cfare eshte infarkti i miokardit prandaj dhe une nen udheheqjen

e pedagogut tim Prof. Assoc. Pirro Prifti vendosem qe une te bej nje studim te vogel rreth kesaj

semundjeje qe eshte perhapur shume ne numer dhe qe ka filluar te preke dhe grup mosha te

ndryshme. Studimi ka te beje me informacionet gjenerale rreth kesaj patologjie, statistika e IM

ne vend dhe ne bote keto vitet e fundit, cilat jane shkaqet predispozues qe ndikojne dhe ne

rritjen e rasteve te pacienteve me IM etj. Ne nje menyre te vecante ky punim permban dhe

menaxhimin infermieror rreth kujdesit infermieror qe ne si staf mjekesor i larte duhet te

kryejme tek keta paciente. Cilat jane qellimet dhe objektivat e nje infermieri ne ditet e sotme ne

menyre qe te ulet vdekshmeria e rasteve me infarkt te miokardit me ane te nderhyrjes dhe punes

se tij ne menaxhimin e situates.

Une shpresoj qe ky studim te sherbeje per cdo infermier qe ka per qellim permiresimin e

menaxhimit shendetesor te cdo pacienti dhe jetegjatesine e tyre pavaresisht semundjeve qe ata

kane.

Falenderime!

Falenderoj Prof. Assoc. Pirro Prifti per ndihmen e tij ne punimin e mikrotezes time gjithashtu dhe

stafin e spitalit te Durresit dhe te Kavajes ne pavionin e kardiologjise per bashkepunimin ne gjetjen

e statistikave.


5

Zemra

Zemra eshte nje organ jetesor per njeriun dhe eshte

konsideruar si motori i organizmit. Eshte nje organ

muskulo-kavitar i cili kontraktohet ne menyre te

pavarur nga vullneti i njeriut. Zemra eshte e ndare ne

kater dhoma te quajtura atriumi i majte, ventrikuli i

majte, atriumi i djathte dhe ventrikuli i djathte. Cdo

dhome e zemres komunikon me dhomen tjeter me ane

te septumeve ndarese qe lejojne te behet qarkullimi i

plote i gjakut duke pompuar dhe duke hedhur gjak ne te tere organizmin me ane te arterieve dhe

venave te saj. Zemra eshte e ndertuar dhe me tre shtresa te cilat jane: shtresa e brendshme apo

endokardi, shtresa e mesme apo miokardi dhe shtresa e jashtme apo perikardi. Endokardi eshte

nje cipe e holle e lemuar dhe pak e tejdukshme e cila mbeshtjell te gjitha hapesirat e zemres nga

brenda dhe duke marre pjese edhe ne formimin e valvulave. Miokardi eshte shtresa e mesme qe

formon dhe shtresen e brendshme te eneve te gjakut se bashku dhe me endokardin. Nekrotizimi

i kesaj shtrese jep dhe infarktin e miokardit. Perikardi apo shtresa e jashtme e zemres eshte cipa

qe mbeshtjell zemren dhe fillimin e eneve te medha qe marrin fillimin prej saj.


6

Cfare eshte Infarkti i miokardit?

Infarkti i miokardit eshte nekrotizimi i muskulit te zemres. Kjo vjen si pasoje e bllokimit te

arteries koronare nga pllakat atero- komatoze qe sjell mos ushqyerjen e saj me gjak dhe

gjithashtu me oksigjen. Infarkti i miokardit ( IM) perben nje nga patologjite me te renda dhe me

aktuale per te gjitha moshat , vecanerisht per te moshuarit.

Fizpatologjia

Duke pare statistikat me perqindje te larte te kesaj semundjeje bejme nje pyetje:

PERSE SHKAKTOHET INFARKTI I MIOKARDIT (IM)?

Ne popullate njihet si pika ne zemer. Dihet qe zemra eshte nje organ qe merr dhe pompon

vazhdimisht gjak. Ne kushte rreziku rrjedhja e gjakut neper enet koronare mund te nderpritet ne

menyre te menjehershme dhe kjo ndodh kur vaza e gjakut mbydhet dhe nuk lejon furnizimin e

zones perkatese te muskulit te zemres me gjak. Kjo zone e muskulit te zemres eshte e mbyllur

nga pllakat atero-komatoze dhe nuk lejojne ushqimin e kesaj pjese me oksigjen duke sjelle

ndryshime te thella metabolike. Neqoftese nuk rivendoset furnizimi me gjak brenda 6 oreve

ndryshimet jane te rrezikshme dhe ndodh nekrotizimi i muskulit te zemres si pasoje e nje

ishemie te zgjatur. Muskuli nekrotizohet nga mosbalancimi i nivelit te oksigjenit qe jepet dhe

merret ne organizem me ane te qarkullimit te gjakut. Infarkti iMiokardit mund te demtoje

funksionin sistolik dhe diastolik ose mund te zhvilloje aritmi. Infarkti I miokardit ka sinonime te

ndryshme si: sindroma akute koronare, ataku i zemres, infarkti miokardial pa dhembe Q,

ishemia miokardiale etj.


7

Bllokimi I arteries koronare

Nekrotizimi I muskulit te zemres si pasoje e bllokimit te arteries koronare.

Arterie qe nuk furnizohet me gjak.


8

Statistika

♥ Eshte nje semundje shume frekuente ne bote , vazhdon te rritet dhe ne Shqiperi.

♥ Diagnostikohet me shpesh tek moshat geriartrike por nuk perjashtohen dhe moshat e

reja.

♥ Rreth 75% e infarktit te miokardit diagnostikohet mbi moshen 60 – 70 vjec.

♥ Prek me shpesh meshkujt se sa femrat.

♥ Meshkujt preken para moshes 65 vjec.

♥ 1 ne 7 femra preken nga IM para menopauzes.

♥ 1 ne 3 femra preken nga IM pas menopauzes.( nje rritje te incidences per IM).

Statistikat e faktoreve predispozues.

♥ 90% shkaktohet nga formimi i nje trombi.

♥ HTA (hipertensioni arterial) rrit rriskun e IM 5 here me shume.

♥ Duhani rrit 2 here me shume rrezikun per semundje te IM dhe 3 here per vdekje te

papritur.

Statistika nga spitali rajonal i Durresit rreth Infarktit te miokardit.

Sipas nje informimi rreth infarktit te miokardit ne spitalin e Durresit per nje periudhe rreth 4 muaj

Janar – Prill 2011 jane diagnostikuar 40 paciente me IM. Raportet e ketyre statistikave jane si me

poshte:

0

5

10

15

20

25

30

35

meshkuj femra

32 meshkuj 8 femra


9

Sipas grupmoshave IM shfaqej me shpesh ne moshat:

Grupmoshat me te rriskuara jane 70-79 vjec duke pare dhe grafikun e mesiperm, por nuk jane me

pak te rrezikuar dhe grupmoshat e tjera.

10% e pacienteve qe ishin diagnostikur me IM ne spitalin rajonal te Durresit ishin nga fshatrat

perreth qytetit te durresit si ne xhavzotaj dhe Manez.

90% e tyre ishin nga qyteti i Durresit, shijakut dhe Kavajes.

0

2

4

6

8

10

12

80-89 70-79 60-69 50-59 40-49 30-39

nr.pacienteve sipas grupmoshave.

nr.pacienteve

vendbanimi

qytet

fshat


10

Shkaqet qe cojne ne infarktin e miokardit.

Faktoret qe ndikojne ne IM jane arteroskleroza dhe hiperkolesterolemia.

Arteroskleroza – eshte gjendja kur pikat e materialeve yndyrore si kolesteroli shtresohen

ne muret e brendshme te arterieve koronare. Qelizat e gjakut mund te ngjiten per pjesen

e demtuar dhe krijohen mpiksje apo formimin e nje trombi. Kur formohet mpiksja e

gjakut apo trombi , bllokon totalisht apo pjeserisht lumenin dhe qarkullimi i gjakut mund

te nderpritet teresisht neper arterie. Ky bllokim i lumenit provokon infarktin e miokardit

apo atakun e zemres. Mbi 90% te rasteve me infarkt te miokardit shkaktohen nga

formimi i trombit dhe nga mbydhja (okluzioni ) i arteries koronare te prekur.

Hiperkolesterolemia - niveli i rritur i lipideve(yndyrnave) apo acideve yndyrore te lire

eshte faktor tjeter i rendesishem qe rrezikon per semundje koronare te zemres(SKZ). Ne

pergjithesi nje pakesim ne vlerat e kolesterolit total con ne nje ulje 2-3% te rrezikut te

zhvillimit te semundjeve koronare te zemres. Rritja e niveleve te LDL apo te

kolesterolit te keq provokon ne vazhdimesi trashjen e murit te arterieve koronare duke

sjelle humbjen e elasticitetit dhe te tonusit kardiak,gje qe pason IM.

Hipertensioni arterial(HTA) - eshte faktori me i rendesishem per zhvillimin e

semundjeve koronare. Personat me HTA kane nje rrisk 5 here me te madh per zhvillimin

e SKZ. Tek njerezit mbi 45 vjec HTA eshte faktori kryesor rreziku per zhvillimin e IM,

megjithate rreziku per zhvillimin e tij rritet me rritjen e presionit arterial ne te gjitha

grupmoshat. Pervec trashegimise,obeziteti,jeta sedentare,stresi,konsumi I shtuar I

alkolit,yndyrnat etj luajne nje rol te rendesishem ne shkaktimin e HTA.

Mosha –rreziku per kete semundje rritet me rritjen e moshes. Infarkti i miokardit atakon

me shpesh njerezit ne moshen 60-70 vjec dhe me teper meshkujt. Me shume se 70% e

IM ndodhin pas moshes 70vjecare. Megjithate arteroskleroza nuk fillon menjehere ne

moshat e vjetra. Simptomat e hershme te saj behen te dukshmeqe ne stade shume te

hershme. Studimet kane treguar qe procesi arterosklerotik ne aorte mund te behet i

dukshem qe ne moshen 3 vjec. Keshtu vazat koronare fillojne te perfshihen ne kete

proces nga mosha 20-30 vjec.


11

Gjinia – Infarkti i miokardit prek me shume meshkujt sesa femrat. Meshkujt jane me te

prekur para moshes 65 vjec. Pas kesaj moshe rreziku eshte I njejte. Kjo ndodh per shkak

te mungeses se estrogjenit e cila pas menopauzes tek femrat ulet ndjehshem. Kjo gje

shpjegon qe observimet ne studimet epidemiologjike te tjera kane treguar qe femrat pran

menopauzes preken me pak se meshkujt nga semundjet koronare te zemres, sepse

hormoni femeror estrogjeni ka rol mbrojtes mbi zemren e njeriut. Ky I fundit shkakton

nje rritje te HDL-kolesterolit dhe ulje te nivelit LDL-kolesterolit. Vetem 1ne 7 femra te

moshes 45-64 vjec kane shenja te SKZ. Pas moshes 64 vjecare raporti ndryshon 1 ne 3.

Shkaqet jo arterosklerotike.

Jo gjithmone eshte e pranishme nje pllake arterosklerotike ne zhvillimin e IM, ky I fundit mund te

shkaktohet (vecanerisht tek te rinjte) nga:

a) Nje emboli qe e merr origjinen nga infeksioni valvular,

b) Nje okluzion(mbyllje)sekondar nga vaskuliti,

c) Nje vazoplazem koronare,

d) Anomalite kongenitale koronare,

e) Traumat koronare,

f) Perdorimi i kokaines,

g) Faktore qe rrisinperdorimin e oksigjenit si ushtrimet e

zgjatura,ethet,hipertireidizmi,

h) Faktoret qe ulin oksigjenimin si hypoksia,anemia e thelle.

Duhani –eshte faktor rreziku i forte per zhvillimin e IM dhe SKZ. Ka nje lidhje

midis numrit te cigareve te pira dhe viteve te perdorimit te duhanit me rrezikun e

zhvillimit te semundjeve kardiovaskulare. Duhanpiresit e vjeter kane nje rrezik 2

here me te madhe per zhvillimin e SKZ dhe 3 here me te madhe per vdekje kardiake

te papritur. Efektet negativete duhanit mbi shendetin jane demtimi i

endotelit,ndryshime negative te vlerave te lipideve ne gjak,rritja e prirjes per

tromboze etj.

Trashegimia –eshte faktori qe nuk duhet anashkaluar. Nje informacion shume i

rendesishem ne marrjen e anamnezes te semurit. Nese nje apo me shume anetare te

familjes kane pasur ngushtime te arterieve koronare, rrisku per IM eshte gjithashtu

prezent edhe tek familjaret e tjere te familjes.


12

Klinika

Vuajtja e muskulit te zemres nga mos ushqyerja me gjak qe vjen si pasoje e bllokimit te arteries

koronare shprehet klinikisht ne dy forma: tipike dhe atipike

Shenjat tipike jane:

• Dhimbje gjoksi-shpesh mund te pershkruhet si nje dhimbje substernale apo retrosternale e

pa qarte,shtrenguese,shtypese,djegese dhe ndonjehere e forte dhe e mprehte ne mesin e

kraharorit. Kjo dhimbje zgjat 30 minuta edhe me gjate dhe shtrihet ne qafe ne duar sidomos

ne gishtat e dores se majte duke shkaktuarmpirje te krahut te majte dhe te gishtave te katert

dhe te peste. Perdorimi i nitroglicerines e qeteson ate. Dhimbja retrosternale eshte simptome

dhe tek shenjat atipike kryesisht tek te moshuarit dhe tek diabetiket.

• Dispnea –crregullimi ne frymemarrje. ne kete rast kemi nje frymemarrje te shkurter madje

dhe mund te humbase. Mekanizmi i zhvillimit eshte rritja e presionit diastolik ne

ventrikulin e majte dhe si rrjedhoje edhe ne venen pulmonare. Rritja e presionit diastolik

ndodh nga demtimi i muskulit kardiak si rezultat i infaktit te Miokardit.

• Takikardi –nje aritmi e shprehur me rrahje te shpeshta te zemres e shoqeruar dhe me

palpitacione.

• Zbehje –pacienti ka nje lekure te zbehte,ndonjehere dhe cianotike.

• Djersitje –zbehja e lekures shoqerohet dhe me djerse te ftohta te saj.

• Asteni dhe fatigabilitet-pacienti shpreh lodhje dhe keputje trupore.

Shenjat atipike:

Shenjat atipike ne raste te tjera te IM mund te prezantohen dhe me shenja te tjera atipike qe

perbejne nje frekuence te larte per vendosjen e diagnozes ne menyre te gabuar pasi mund te mos

identifikojne IM por mund te ngaterrohet me angina pektoris apo dhe me ulceren gastrike.

• Dhimbje –ne kete rast dhimbja mund te lokalizohet ne abdomen,ne qafq,ne nofull dhe pse

jane ekuivalente te angina pektoris. Per te bere ndryshimin midia saj dhe IM perdorim

nitroglicerinen ose bejne dallimin me ane te ekzaminimit imazherik EKG.


13

• Pirozis –prania e saj manifestohet me djegie te traktit gastrik.

• Nauze dhe vome- shprehur me dobesi te theksuar.

• Gjendje konfuzionale-nga anoksia cerebrale.

• HTA-hipertension i zgjatur i shprehur.

• Temperatura – temperature subfebrile.

• Degjimi i zhurmes se katert(s4). Nje zone diskenike(ne IM anteriore) e cila mbetet mbrapa

ne tkurrje.

• Zhurme sistolike me regurgitim mitral.

• Ritmi i Gallopit(s4), ralet pulmonare dhe edeme te anesive te poshtme.

Diagnozat Diferenciale

Per vendosjen e diagnozes pozitive te nje patologjie ne fillim behet vendosja e diagnozave

diferenciale te mundshme qe kane nje baze ne te dhenat simptomatologjike te pacientit ne shqyrtim.

Diagnozat diferenciale jane:

Disekimi i aortes

Stenoza e aortes

Kolecystis

Spazma ezofageale

Ezofagitis

Gastritis akut

Refleksi gastroezofageal

Miokarditet

Perikarditet akute

Pnemotoraksi

Embolia pulmonare

Mund te shqyrtohet pseumonia dhe pankreatiti.


14

Cdo diagnoze diferenciale rrezohet apo bie poshte mbi bazen e te dhenave apo egzaminimeve

laboratorike dhe imazherike. Kete dy te dhena bejne qe te nxirret diagnoza pozitive perfundimtare e

IM.

Ekzaminimet

Te dhenat laboratorike :duhen marre parasysh atehere kur suspektohet per IM,duhen siguruar

analiza te perseritura gjate 24 oreve.

• Kreatinine kinaza - ndahet ne 3 izoenzima. Kreatin kinaza muskulare(CK-MM) e cila eshte

pergjegjese per muskulin skeletik,kreatinin kinaza trunore(CK-BB)e cila gjendet ne tru ,

kreatinin kinaza miokardiale(CK-MB)e cila gjendet ne zemer.

• CK-MB-eshte zgjedhur si e dhene standarte per IM pasi ajo rritet pas 3-12 ore kur pacienti

ka reflektuar per dhimbje te gjoksit ajo arrin kulmin pas 24 oreve dhe normalizohet pas 48-

72 ore.

• Troponina –eshte nje e dhene standarte ne diagnostikimin e IM. Ajo rritet 3-12 ore pas

reflektimit te dhimbjes arrin pikun pas 24-48 ore dhe normalizohet pas 5-14 ore.

• Hemoleukograma – I kushtohet vemendje rruazave te kuqe te gjakut per te percaktuar anemi

ose jo,trombocitet faktoret e koagulimit,leukocitet vihen re te rritura por qe nuk eshte nje e

dhene specifike.

• Lipidet –(kolosteroli)-duke shqyrtuar niveli i tyre ne gjak brenda 24 oreve.

• Proteina C reaktive(PCR)-rritet gjate sindromit te arterieve koronare.

• Jonet K,Mg duhen monitoruar.

• Provat e heparit(SGOT)-kjo transaminaze rritet ne infarktin e miokardit.

Te dhenat imazherike

• EKG-eshte mjaft e rendesishme ne percaktimin e diagnozes ne me shume se 80% te rasteve.

Indikohet menjehere berja e EKG nese pacienti dyshohet per IM. Nese EKG tregon ngritje

te segmentit ST me shoqerim te ngritjes vertikale ose negativizim te dhembit T dhe duke

shoqeruar ne kliniken e infaktit eshte e dhene per IM. Depresioni i segmentit ST me

ndryshime te dhembit T mund te jete dhe infarkt pa dhembe Q.


15

• Radiografia –percakton permasat e zemres dhe vendos diagnozen per nje

insuficiencekardiake te dekompesuar,per nje semundje pulmonare etj.

• Echocord –vendos diagnozen e IM sepse me ane te saj shikohet ajo pjese e zemres e cila

nuk tkurret me te njejtin ritem,mund te vendose se cila pjese eshte prekur(ventrikuli i majte

apo i djathte)gjithashtu ajo percakton edhe rupturen e miokardit apo pranine e likidit

perikardial.

• Angiografia koronare-eshte nje procedure e cila percakton anatomine e koronareve duke

percaktuar vendin e bllokimit. Ben te mundur pamjen e vazane koronare te cilat ushqejne

muskulin e zemres. Me ane te kesaj metode behet i mundur percaktimi i stenozave

(ngushtimeve) te arterieve koronare dhe jepet njohuri per fuqine e kontraktimit te zemres.

Kjo eshte nje nder metodat per diagnostikimin e infarktit te miokardit.

EKG

(elektrokardiograma)

EKG eshte nje prove ne masat e aktivitetit elektrik ne fusha te ndryshme te zemres.

Elektrokardiograma kryhet me nje mjet te vecante te quajtur elektrokardiograf. EKG eshte

paraqitje grafike ne shirit letre te aktivitetit elektrik te zemres. Keto sinjale te prodhuara nga

elektrodat perdoren per te zbuluar nje anomali ne norme apo ne ritmin e rrahjeve te zemres.

Pervec kesaj me kryesorja eshte qe EKG mund te tregoje fushat e muskulit te zemres te


16

demtuara, forcat qe ndodhin gjate sulmit ne

zemer. Gjithashtu mund te identifikohen dhe

semundjet qe shkaktohen nga kufizimet e eneve

te gjakut qe furnizojne muskulin e

zemres(semundjet koronare te zemres). Sic e

permendem dhe me siper EKG eshte nje grafik

ne nje shirit letre. Ky grafik perbehet nga dy

rruge pozitive (drejtuar lart) dhe dy vale

negative(drejtuar ne renie). EKG fillon me nje vale pozitive (vala P per aktivizimin perkates

atrial) e ndjekur nga nje vije e shkurter horizontale dhe pastaj vijne ne rend njeri pas tjetrit

tri vale Q,R,S te cilat korespondojne me tkurrjen ventrikuale. Ne fund ka nje vale T i cili se

bashku me segmentin ST korespondon me repolarizimin e qelizave te miokardit pas tkurrjes

se ndodhur.

Procedura e berjes se EKG

EKG eshte nje aparat me 4 elekroda qe vendosen

ne ekstremitetet e poshtme dhe te siperme dhe nga

6 elektroda qe vendosen ne kraharor. Keto

elektroda vendosen perkatesisht:

V1:vendoset ne hapesiren e 4 sternale nder

brinjeve

V2:vendoset nder brinjeve ne hapesiren e 4

sternale ne kufirin e majte

V3:midis V2 dhe V4

V4:vendoset nder brinjeve ne hapesiren e 5 ne linjen emiclaveale

V5:vendoset nder brinjeve ne hapesiren 5 ne linje axillare

V6:ne hapesiren e 5 midaxillare.

Pas berjes se procedures shihet shiriti I EKG. Mund te kuptojme nje anomali ne paraqitjen e

elektrokardiogrames. EKG. Ne rastin e infaktit te miokardit kjo lloj anomalie shprehet ne

ndryshimin e valeve te EKG,kryesisht ne valet S dhe T ose ndryshe ne kompleksin ST.

Valet P ne shumicen e rasteve jane normale. Por dhe qe mund te paraqiten me ndonje

ndryshim te tyre. Kompleksi ST jane te permbysura,negative dhe vala S eshte sa ¾ e vales


17

R. Intervalet e vales P mund te ndryshojne shpeshtesine e tyre ne sekonda ne baze te cdo

pacienti qe paraqitet me IM. Per kete arsye dhe disa paciente kane shenja te palpitacioneve

apo te aritmive. Te semuret mund te kene takikardi ose jo, kjo varet nga vala P.

Mjekimi

Trajtimi urgjent

Ne pavionet e urgjencave vijne paciente te cilet nuk jane diagnostikuar. Ne keta paciente

fillon mjekimi urgjent duke u bazuar mbi te dhena te marra ne momente nga vete pacienti

apo ne raste me te renda kur pacienti nuk eshte i vetedishem nga familjaret.

Ne trajtimin urgjent te IM bazohemi tek shenjat tipike qe jep pacienti si p.sh:dhimbje

gjoksi qe prek shpatullen, krahun e majte dhe gishtat e 4 dhe te 5 te dores,dispne,takikardi

etj. Duke u bazuar ne keto shenja atehere fillohet menjehere vendosja e pacientit ne shtrat

dhe behet gjetja apo hapja e nje rruge venoze per solucion fiziologjik,ose ne raste me te

renda per nje medikament me specifikdirekt ne rruget venoze. Nje mjekim tjeter urgjent

eshte dhe perdorimi i nitroglicerines sublinguale. Ajo jepet e ndare ne tre doza. Fillohet

0.3mg deri ne 1mg per cdo 10-15 minuta. Trinitrina perdoret intra/venoze e holluar me

solucion fiziologjik 500ml dhe jepet per te zgjeruar arteriet koronare. Trajtim tjeter me

specifik jepet ne raste akoma me te renda (agravuara) kur pacienti nuk eshte i vetedishem.

Ne keto raste eshte mire te kemi parasysh dhenien e oksigjenit me intubim apo masazhin

kardiak. Ne kushte spitalore masazhi kardiak mund te behet me defibrilator. Defibrilatori

eshte nje aparature qe ndihmon ne rikthimin e punes se zemres duke shkarkuar nje ngarkese

elektrike mbi pacientin. Defibrilatori ka dy pllaka perkatesisht A(apex) dhe S(sternum).

Zakonisht behen dy goditje me 260-260 volt pastaj ngarkesa elektrike shtohet ne 300 dhe

360 volt. Rivendosja e sistemit cirkulator(qarkullues) eshte nje nga pikat kryesore ne

trajtimin urgjent tek keta paciente.


18

MJEKIMI I INFARKTIT TE MIOKARDIT.(PROFILAKTIK) Mjekimi i IM behet ne dy menyra, me ane te mjekimit me medikamente dhe me ane te

trajtimit kirurgjikal.

Trajtimi medikamentoz per profilaksi konsiston ne :

• Rregullimin e perfuzionit ne vendin e bllokuar, ne menyre qe zona e demtuar te

rifitoje aktivitetin e saj normal. Trajtimi bazohet ne tre pika:

A. Rregullimin e balances se prishur teoksigjenit midis marrjes dhe nxjerrjes.

B. Qetesimin e dhimbjeve

C. Parandalimin dhe trajtimin e komplikacioneve qe mund te lindin.

Kjo eshte nje trio e suksesshme ne trajtimin e IM.

• Trombolitiket –terapia me ta ka treguar nje rritje te mbijeteses ne ato paciente qe eshte

perdorur. Trombolitiket duhet te perdoren 6 oret e para kur verehen ngritje te segmentit ST

me shume se 0,1mv ose ulje te segmentit ST ne lidhjet anteriore. Aktivizuesi i plazmogjenit

indor (t-PA) eshte superiore ne shkrirjen e trombit.

• Aspirinoprotektoret –psh.50mg P.O ose I.V nese pacienti vjell. Jepen gjithmone ne fazen

akute. Salospiri jepet 75-300mg kunder formimit te trombeve.

• Clopidogrel-jepet ne 4 doza nga 75mg P.O si profolaktik ne vend te aspirines.

• Betabllokuesit –reduktojne re-infarktet dhe ishemise rekurente nese perdoren 24 oret e para

pas IM. Efektet anesore jane te pakta dhe perdorimi do te jete I vazhdueshem.

• Statina -si psh simvastatin 40 mg.

• Heparina –dhe antikoagulantet e tjere kane nje rol ndihmes ne paciente qe perdorin t-PA.

Gjithashtu heparina perdoret ne paciente qe do te kryejne angioplastine dhe pak te dhena ka

per efektin e tyre ne IM.

• ACE-inhibitoret-e reduktojne ritmin e vdekjes pas IM. Administrimi i ACE-i sa me i shpejte

te mundet dhe sa me gjate te jete e mundur ne paciente te cilet nuk kane kunderindikacione.

Jane teper te dobishem ne paciente me disfunksion ventrikular. Bllokuesit –receptoret-

angiotenzine perdoren ne rastet kur ACE-inhibitoret japin efekte anesore si kolla etj.


19

• Morfine –sulfat –perdoret kur nitroglicerina nuk ka kryer efekt ne lehtesimin e diskomfortit

te kraharorit. Morfina lehteson dhimbjen,zvogelon kerkesat per oksigjenim te miokardit dhe

redukton qarkullimin e katekolamines.

MJEKIMI KIRURGJIKAL(IM)

Kjo nderhyrje konsiston ne angioplastiken koronare me ballon dhe ne vendosjen e nje stenti

koronar. Angioplastika koronare eshte procedura e hapjes se arteries koronare me ane te nje

balloni qe fryhet i cili ben te mundur hapjen e tij. Ne qoftese pas kesaj procedure arteria

mbyllet perseri atehere per te menjanuar kete bllokim vendoset”stenti” qe eshte si nje kafaz

celiku. Stenti pengon mbylljen e arteries per nje kohe te gjate. Ai qendron gjithe kohes ne

brendesi te arteries duke parandaluar ngushtimin apo mbylljen e saj. Por duhet mare parasysh se

IM nuk sherohet me angioplastiken koronare. Kjo procedure eshte pjese e trajtimit te IM.

Si behet procedura e angioplastikes koronare?

Realizimi i angioplastikes koronare behet me ndihmen e nje kateteri te cilit ne maje eshte vendosur

nje ballon. Kateteri eshte e holle dhe i gjate, arrihet te shkohet deri tek dhomat e zemres dhe

tek vazat perkatese tek arteriet koronare atje ku ka nje ngushtim apo bllokim te saj. Fryet


20

ballona e me pas shfryet, hiqet dhe verehet nje permisim te fluksit te gjakut ne ate arterie. Kjo

procedure zgjat rreth 20 minuta. E gjithe kjo nderhyrje realizohet me anestezi

lokale(lidokaine) e cila me ane te nje gjilpere e injektojme ne arterien femorale(ne rreze te

kofshes) ose ne arterien brakiale, ne krahe. Pas kesaj nderhyrje pacienti eshte i monitoruar

rregullisht 24 oret e para dhe me pas behen disa kontrolle me EKG.

Komplikacionet

• Komplikim vaskular

• Kateteret,inflamacioni i tyre sjell komplikacione tek pacienti.

• Crregullime ritmi

Vendi I futjes se kateterit

Arteria fem

orale


21

• Demtim i valvules trikuspidale apo pulmonare

• Tromboze apo emboli trombocitare

• Rupture e arteries pulmonare

• Infarkt pulmonar

• Rupture e ballonit gjate angioplastikes koronare

• Trombopeni

Parandalimi

Ne IM nje hap me shume I rendesishem eshte dhe profilaksia. Trajtimi profilaktik fillon me

mjekimin dhe parandalimin e arterosklerozes dhe pervec trajtimit me ane te medikamenteve

antisklerotike, rol te vecante luan edhe :

Dieta- hapi i pare eshte qe te ndiqet nje diete qe ul ne nivele minimale nivelin e LDL-kolesterolit

ne gjak. Konsumimi i saj dhe shume fibrave dhe llojeve te ndryshme ushqimesh. Ushqimet te jene

pa yndyrna te teperta dhe me shume burime shtazore si dhjami etj. Perdorimi i shtuar i alkolit dhe i

kripes ne sasi te medha ndikon negativisht ne keta paciente. Nje diete pa sasi te madhe kripe dhe jo

alkolike do te ishte efikase per semundjen e IM. Ajo gjithashtu nuk do te shkaktonte HTA qe eshte

dhe nje faktor predispozues per IM. Trajtimi i rregullt i HTA do te ulte rrezikun per shfaqjen e IM.

Ndalimi i duhanit-nderprerja e duhanit pas nje viti shkakton pakesimin e rrezikut te semundjes dhe

gjithashtu do te permisonte qarkullimin e gjakut pasi duhani permban monoksid karboni dhe ky i

fundit ka aftesi per tu lidhur direkt me hemoglobinen ne gjak duke dhene karboksihemoglobinen.

Aktiviteti fizik-nje proces nje ndikon pozitivisht ne trajtimin e IM eshte dhe aktiviteti fizik i shtuar

duke filluar nga shetitjet e lehta prej 1.5-3 km ne dite.ky lloj aktiviteti ndikon dhe ne mbajtjen e nje

peshe trupore normale, pasi mbipesha e favorizon IM dhe semundjet kardiovaskulare.

Shmangia e stresit-stresi ndikon ne arteroskleroze dhe kjo e fundit eshte nje nga shkaktaret

predispozues te SKZ qe mund te coje dhe ne vdekje.

Perdorimin i aspirinoprotektoreve- perdorimi ne doza te vogkla te aspirines apo te familjes

seaspirinoprotektoreve ndihmon ne parandalimin e trombozave te cilat pervec te tjerave favorizohen

dhe nga arteroskleroza.


22

Kujdesi infermieror


23

Kujdesi infermieror

Kur nje pacient paraqitet ne ambjentet spitalore dhe I jepet diagnoza perfundimtare ne jemi te

detyruar te japim nje kujdes te vecante per te parandaluar cdo komplikacion te metejshem. Ky lloj

kujdesi i jepet mbi baze te shenjave apo ankesave qe pacienti paraqet kur eshte nen kushtet e nje

eforti fizik apo te nje krize kardiake. Kujdesi infermieror gjithashtu bazohet dhe ne vendosjen e

diagnozes pozitive qe ne rastin tone eshte ne paciente qe kane pesuar IM. Ku konsiston ky kujdes ne

keta paciente dhe cfare duhet te kete parasysh nje infermier? Si fillim nje infermier duhet te kete

qellimet dhe objektivat e tij, te cilat jane:

1. Kujdesi infermieror ne shenjat vitale

2. Dhenja e rendesise per shenjat dhe simptomat qe pacienti ankon

3. Kujdesi infermierore ne dhenien e medikamenteve

4. Kujdesi infermierore kur pacienti bene nderhyrje(intervente)kirurgjikal

5. Kujdesi infermierore ndaj komplikacioneve te mevonshme(minimizimi i tyre)

6. Informimi i pacientit per gjithcka rreth semundjes dhe kujdesit qe ai vete duket te kryej pas

daljes nga spitali.

Keto ishin ne vija te pergjithshme ,me poshte do te ndalemi ne pika te vecanta te cdo kujdesi

infermierore nga momenti qe nje klient vjen ne ambjentet spitalore.

Bejme nje vleresim infermieror.

Historia

Nese dhimbja e kraharorit eshte prezente ne kohen qe infermieri eshte duke marre intervista ai e

nderpret ate dhe fillon nderhyrjen per lehtesimin e dhimbjes dhe crregullimit te ritmit. Infermieri

siguron nje informacion per trajtimin e episodit te fundit te dhimbjes se kraharoritdhe medikamentet

qe pacienti ka administruar. Me pas siguron informacione mbi historikun e semundjes ne familje

dhe faktoret rriskues duke perfshire zakonet ne ngrenie,menyren e jeteses,nivelin e aktiviteteve

fizike.


24

Vleresimi fizik.

Infermieri vlereson nivelin e vetedijes,eshte shume e rendesishme te vleresohet orientimi ne kohe

,vend dhe hapsire. Nje humbje e vetedijes do te thote qe zemra nuk po jep sasine e duhur te gjakut

per te plotesuar kerkesat e trurit per oksigjen. Inkurajohet pacienti te pershkruaj shqetesimet e

menjehershme te tij. Infermieri shenon prezencen e dhimbjes ne gjoks,epigaster,nofull, shpine apo

krahe dhe i thuhet pacientit te tregoje shkallen e dhimbjes nga 1-10, ku 10 perben nivelin me te larte

te diskomfortit.

Vleresimi i dhimbjes

Infermieri se bashku me mjekun pyet pacientin per te zbuluar karakteristikat e diskomfortit. Pyetjet

qe i drejtohen pacientit perfshijne lokalizimin,perhapjen,intensitetin,kohezgjatjen,faktoret qe kane

shkaktuar dhe lehtesuar dhimbjen. Infermieri njekohesisht shenon prezencen e simptomave te

meposhtme:nauze,te vjella, djerse te shumta ,dobesi, frymemarrje e shkurter etj.

Vleresimi kardiovaskulare

Infermieri siguron menjehere kontrollin e shenjave vitale. Ai ben matjen e presionit arterial, zbulon

ritmin kardiak, interpreton monitorimin kardiak per te vleresuar disritmine, mat frekuencen

respiratore etj. Nese pacienti disponon te hapura rruget venoze atehere siguron se ato jane te

efekshme nese nuk jane te hapura rruget venoze ai hape sa me shpejte nje rruge I/V per te

administruar likidet dhe medikamentet I/V. Infermieri duhet te administroje oksigjenin sipas

rekomandimeve te mjekut. Infermieri vlereson pulsin periferik dhe temperaturen e lekures. Lekura

duhet te jete e ngrohte dhe pulsi i prekshem.

Vleresimi psiko-social

Mos pranimi i dhimbjes se kraharorit nga pacienti eshte nje reaksion i shpeshte ne keto raste. Ky

lloj reaksioni apo refuzimi eshte e demshme per pacientin. Infermieri i shpjegon pacientit

domosdoshmerine e raportimit te cdo diskonforti. Frika,ankthi dhe zemerimi jane reaksione te

zakonshme te pacienteve dhe familjareve. Vleresimi infermieror fokusohet ne identifikimin e ketyre

ndjenjave. Infermieri lejon pacientin dhe familjaret te shpjegojne se si e kane kuptuar semundjen e

IM dhe te sqarojne cdo keqinformim. Infermieri ne baze te kujdesit ditor ka kartelen e tij per cdo


25

pacient ku mund te vendose diagnozen infermierore. Ne baze te vleresimit infermieror identifikon

disa diagnoza si psh:

1. Dhimbje e lidhur me inbalancen midis mbeshtetjes dhe nevojave per oksigjen te miokardit.

2. Ndryshimeve te perkufizimeve te indeve e lidhur me nderprerjen e rrjedhjes se gjakut

3. Dispne e lidhur me pamjaftueshmerine e transportit te oksigjenit.

4. Paaftesi per te kryer aktivitetet e lidhur me inbalancen midis kerkesave dhe nevojave per

oksigjen.

5. Pamundesi individuale per tu pershtatur e lidhur me efektet e semundjes akute te miokardit.

6. Ndryshime kryesore ne menyren e jeteses si pasoje e infarktit te miokardit.

7. Ulje e punes se zemres e lidhur me disritmite.

8. Frike e lidhur me kercenimin e vdekjes.

9. Ndryshime te ciklit te gjumit e lidhur me dhimbjen.

10. Pamundesi per te levizur e lidhur me dhimbjen dhe friken.

Qellimet e kujdesit infermieror;

• Lehtesimi i dhimbjes-qellimimi kryesor eshte qe pacienti te perjetoje nje lehtesim te

dhimbjes se kraharorit. Kjo behet ne dy menyra:

a) Zvogelimin e kerkesave te miokardit per oksigjen

b) Rritjen e mbeshtetjes se miokardit me oksigjen

• Rritja e aftesise individuale per tu pershtatur me semundjen

• Rritja e aftesise per kryerjen e aktiviteteve ditore

• Permisimin e punes se zemres

• Permisimi i perfuzioneve te miokardit pasi kjo rezulton me reduktimin e dhimbjes se

kraharorit.

Me poshte do te shohim kujdesin infermieror ne secilin qellim te lart permendur.

• Lehtesimi i dhimbjes

Sigurimi i lehtesimit te dhimbjes behet me ane te oksigjenimit dhe me ane te

medikamenteve. Pershkruhet oksigjeni dhe administrohet 2-4 litra me kanjule nazale. Nese

presioni i gjakut stabilizohet infermieri duhet te ndihmoje pacientin per vendosjen ne cdo

pozicion qe ai ndihet komfort. Vendosja e


26

pacientit ne pozicionin semi-fouler shpesh siguron komfortin e pacientit dhe oksigjenimin e

indeve. Ndersa lehtesimi i dhimbjeve me administrimin e medikamenteve behet me ane te

nitroglicerines sublinguale. Infermieri instrukton pacientin te mbaje tableten nen gjuhe.

Lehtesimi i dhimbjes duhet te filloje pas 1 ose 2 minutash dhe eshte evidente pas 5

minutash. Pas 5 min. infermieri vlereson serisht intensitetin e dhimbjes dhe mat shenjat

vitale. Nese presioni I gjakut eshte 25mmHg me I ulet se leximi I meparshem infermieri ul

koken e krevatit dhe njofton mjekun. Ne rastet e reanimacionit infermieri mat vazhdimisht

shenjat vitale. Ne perdorimin e morfine-sulfatit gjithashtu infermieri duhet te kete te njejtin

kujdes tek keta paciente.

• Rritja a aftesive individuale per tu pershtatur me semundjen

Qellimi eshte qe pacienti te reduktoje ankthin, te shprehe ndjenjat e tij apo te saj. Pacientet jane ne

gjendje te kontrollojne disa aktivitete. Infermieri vlereson nivelin e ankthit te pacientit nderkohe qe

e lejon ate te shprehe ankthin dhe perpiqet te percaktoje origjinen e saj. Perseritja e shpjegimeve te

terapise,besimit dhe qendrimit afer e ndihmon pacientin. Gjate fazes akute te semundjes mjeku

mund te pershkruaj medikamente anksiolitike. Infermieri identifikon problematikat e zakonshme te

pacientit te cilat jane:

a) Mospranimi (refuzimi)

b) Zemerimi

c) Depresioni

Refuzimi eshte nje mekanizem mbrojtes qe lejon pacienti te perdore mekanizma per te perballuar

kercenimin. Kjo forme mospranimi zvogelon ankthin e pacientit dhe infermieri nuk duhet ta

disinkurajoje pacientin. Infermieri siguro qetesini dhe shmang konfortimet me pacientin por me

qetesi i tregon pacientit kur nje sjellje nuk eshte e pranueshme apo e demshme. Zemerimi mund te

jete prezent kur pacienti te rimare veten. Infermieri inkurajon pacientin te shpreh burimet e

merzitjes dhe i siguron pacientit mundesi te mare vete vendime per gjendjen e tij. Depresioni

gjithashtu mund te jete prezent. Infermieri degjon se si pacienti shpreh ndjenjat e humbjes duke

qene te kujdesshem te mos ofroje nje mbeshtetje fallco. Infermieri identifikon te gjitha permisimet

e gjendjes se pacientit dhe i diskuton ato me vete pacientin.


27

• Rritja e aftesise per kryerjen e aktivitetit ditor

Ky eshte qellimi kryesor.

Ky qellim realizohet me ane te reabilitimit kardiak I cili ndahet ne 3 faza:

1. Fillon me semundjen dhe perfundon me daljen nga spitali

2. Fillon pas largimit nga spitali dhe vazhdon me kovalishencen ne shtepi

3. I referohet vazhdimit te gjate te trajtimit

Ne fazen e pare infermieri inkurajon pushim, por thekson edhe disa levizje te kufizuara.

Infermieri ndihmon pacientin per kryerjen e disa aktiviteteve ditore si banjo apo tualet,levizjen e tij

ne korridore te vogla fillimisht 50,100 pastaj 200 hapa 3 here ne dite. Infermieri ne menyre te

vazhdueshme vlereson rrahjet e zemres, presionin e gjakut dhe nivelin e lodhjes ne cdo nivel te

aktivitetit.

• Permisimi i punes se zemres

a. Infermieri identifikon disritmine,

b. vlereson gjendjen hemodinamike te pacientit dhe gjithashtu vlereson pacientin per

prezencen e diskomfortit te kraharorit.

c. Infermieri vlereson pacientin per zhvillimin e insuficenses se ventrikulit te majte.

d. Infermieri vlereson ndryshimet ne orientim dhe ne gjendje mendore te pacientit,urinim me

pak se 30ml/ore.

e. Ekstremitete te forta me zvogelim apo mungese te pulsit,lodhje jo e zakonshme dhe

rishfaqje te dhimbjes se gjoksit

Kujdesi infermieror pas angioplastikes koronare.

Kujdesi infermieror pas procedures se angioplastikes koronare ne pacientet me IM eshte pothuajse

njelloj edhe me pacientet qe nuk kane bere nderhyrje kirurgjikale.

Pasi angioplastika ka mbaruar infermieri e transferon pacientin ne dhomen e resnimacionit dhe e

monitoron me EKG.

Infermieri mat gjate 5-6 oreve te para TA dhe pulset e kembes ne menyre te rregullt.


28

Infermieri pyet vazhdimisht nese pacienti ndien dhimbje ne kraharor,nese ka veshtiresi ne

frymemarrje.

Infermieri monitoron rrahjet e zemres ,shikon vendin ku eshte bere angioplastika per ndonje gjak

rrjedhje nga rreza e kofshes.

Nese pacienti ka hemoragji infermieri ushtron presion per 30 min. per ndalimin e saj dhe njoftohet

mjeku.

Infermieri shikon per shtim te djerses, skuqjes apo nxehjes ne zonen e shpimit.

Infermieri i jep informacion pacientit mbi proceduren e angioplastikes koronare sepse kjo gje

ndikon ne uljen e frikes,stresit dhe ankthit te pacientit.

Infermieri duhet tja beje te ditur pacientit qe te tregoje ne rastet ku ai nuk dihet komfort ose ka

ndonje shqetesim.

• Pergatitja dhe edukimi shendetesore ne shtepi:

Pacienti largohet nga spitali ne shtepi me nje terapi farmakologjike dhe aktivitete specifike sipas

pershkrimit te mjekut. Qendrimi ne spital eshte afersisht 5-7 dite per IM.

Edukimi shendetesor:

Infermieri identifikon nevojat e pacientit dhe familjareve per planin e kujdesjeve dhe harton nje

plan te tille.

Te mesuarit per anatomine normale dhe fiziologjine e zemres. Patfiziologjine e infarktit te

miokardit. Faktoret rriskues te saj dhe protokollet per aktivitetet dhe ushtrimet.

Menaxhimi I stresit : infermieri informon pacientin per funksionin normal te zemres dhe arterieve

koronare dhe shpjegon IM, duke bere qe pacienti te menaxhoje stresin.

Modifikimet e faktoreve te rriskut : infermieri i tregon pacientit ndikimin e faktoreve rriskues ne

semundje.

Ai e inkurajon pacientin per lenien e duhanit,ndryshimet ne diete,kryerjen e ushtrimeve ne menyre

te rregullt, kontrollin e presionit te gjakut dhe kontrollin e glukozes ne gjak.


29

Infermieri inkurajon pacientin te ndjeke nje diete te kujdesshme.

Infermieri ne konsultim me dietologun i shpjegon pacientit dhe familjareve se vetem 30-35% e

kalorive ne diete duhet te jene nga yndyrnat.

Infermieri instrukton pacientin te mos shtoje kripe ne tavoline. Pacienti duhet te mesohet te lexoje

etiketat me kujdes.

Infermieri bashkepunon me mjekun terapeutist si pjese e rehabilitimit kardiak. Nje program

aktivitetesh fizike ka shume efikasitet ne pacientet me IM dhe inkurajohet nga infermieret gjate

pergatitjes per largimin nga spitali.

Infermieri inkurajon pacientin te qendroje ne shtepi gjate javes se pare pas daljes nga spitali dhe te

vazhdoje nje program levizjesh.

Pacienti instruktohet nga infermieri per menyren e aktivitetit ditore. Fillohet me ecjen duke

pershkuar 400 hapa ne dite. Distanca rritet me kalimin e javeve.

Infermieri meson pacientin te mase pulsin para,gjate dhe pas ushtrimeve. Gjithashtu e inkurajon

pacientin te marre pjese ne programe ushtrimesh te ndryshme dhe te mos harroje te kete me vete

nitroglicemine.

Per sa i perket medikamenteve,infermieri ndihmon pacientin te kuptoje: tipin e medikamenteve te

pershkruara nga mjeku kardiolog. Efektet e dobishme te secilit medikament. Efektet e mundshme

anesore. Dozen korrekte dhe administrimin ne oraret e tyre.

Infermieri instrukton te mbaje tabletat e nitroglicerines ne nje shishe xhami te erret sepse tabletat

humbasin efikasitetin e tyre kur jane ne kontakt me driten.

Per sa i perket punes apo jetes se perditeshme infermieri diskuton me pacientin dhe familjaret per

tipin e profesionit te pacientit. Nese ky profesion nuk mund te tolerohet nga pacienti. Ai detyrohet

te ndryshoje punen por pa humbur aftesine per te bere pune me te lehta pa pasur shume efort fizik.

Infermieri luan rol te rendesishem ne pergatitjen psikologjike te pacientit. Pacientet kane nevoje

per nje mbeshtetje dhe mundesi te shprehin pikellimin ,friken dhe ankthin per semundjen e tyre.


30

Te mesuarit dhe keshillimet me antaret e familjes per semundjen dhe masat per parandalimin

redukton ankthin dhe tensionit.

Infermieri u meson metoda per reduktimin e stresit. Infermieri e keshillon te merret me gjera qe

pacienti i pelqen ti beje psh. te degjoje muzike,te lexoje libra,ti bie ndonje vegel muzikore si

piano,kitara etj. Te shohe televizion keto gjera ndihmojne ne reduktimin e stresit.

Vleresimet e arritjeve

• Pacienti perjeton lehtesim apo eleminim te dhimbjes

• Siguron nje ritem kardiak normal

• Siguron nje TA,ritem respiratore dhe puls periferik ne parametra te pranueshme

• Identifikon shqetesimet qe do te sqarojne gjate gjithe jetes si rezultat I prezences se

semundjes se arterieve koronare

• Identifikon faktoret rriskues dhe planin per ndryshimet ne menyren e jeteses.

• Shpjegon domosdoshmerine e perdorimit te te gjithe medikamenteve duke perfshire dhe

nitroglicerinen si dhe marrjen ne kohe te tyre.

• Pershkruan se si munde te menaxhoje dhimbjen e kraharorit

• Rrit aktivitetin ne menyre graduale dhe kryen aktivitet ditore duke mos perjetuar dhimbje te

kraharorit,dispne apo lodhje.


31

Literatura

http://www.google.com

http://www.spitaliamerikan.com

http://www.wikipedia.com/sq.wikipedia.org/wiki/pika_ne_zemer

“ Geriartria” Reshat Koci, Kiri Zallari. TIRANE: SHBLU 2003.ISBN 99927-0-257-5

“Farmakologjia klinike” Pirro Prifti. Shtepia botuese d.d.s Durres ISBN 978-99956-823-8-

5.

“ Crregullimet e ritmit te zemres” perkthyer nga anglishtja M.Janina. 2 vellime “

crregullimet e ritmit te zemres” fq. 1-404. Shtypshkronja “Mihal Duri” Tirane 1988.

“ Infermieristika ne specialitete”. As. Ped. Elida Peka, As. Ped. Ledi Necaj, As. Ped. Etleva

Rustami, As. Ped. Denisa Bego, As. Ped. Alma Imami, As. Ped. Miranda Cela, As. Ped.

Alketa Dervishi, As. Ped. Violeta Zanaj, As. Ped. Valbona Mane. Tirane 2005.

“ Mjekesia e urgjences bashkohore” Prof. Dr. Petrit Bare.

Leksione te mjekesise interne ne studimet bachelor nga ped. Violeta Zanaj.

http://www.google.com/

http://www.spitaliamerikan.com/

http://www.wikipedia.com/sq.wikipedia.org/wiki/pika_ne_zemer

kujdesi infermieror ne infarktin akut te miokardit · menaxhimit shendetesor te cdo pacienti dhe...

Documents