kuliah 4 : saringan & intervensi gangguan toleransi

PENGENDALIAN PERKHIDMATAN PENYAKIT TIDAK BERJANGKIT (NCD) UNTUK PARAMEDIK

KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

ANJURAN : BAHAGIAN PEMBANGUNAN KESIHATAN KELUARGA DAN BAHAGIAN KAWALAN PENYAKIT

Modul Latihan Pengendalian Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik

KULIAH 4 :

SARINGAN & INTERVENSI

GANGGUAN TOLERANSI GLUKOS (GTG) &

PRE HIPERTENSI

KANDUNGAN

• Gangguan Toleransi Glukosa (GTG)

– Definisi

– Kumpulan berisiko

– Saringan

– Diagnosis

– Intervensi

• Pre Hipertensi

– Kumpulan berisiko

– Teknik mengambil tekanan darah

– Klasifikasi

– Intervensi Non Farmako Modul Latihan Pengendalian

Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik

SARINGAN & INTERVENSI

GANGGUAN TOLERANSI GLUKOS

(GTG)


Gangguan Toleransi Glukosa (GTG) adalah keadaan di mana pesakit telah menunjukkan paras gula dalam darah yang tidak normal, tetapi masih belum mencapai tahap Diabetes ( kencing manis ).

Kadang2 istilah GTG dirujuk sebagai Pra-Diabetes

7.8 mmol/L 11.1 mmol/L

Kebolehan tubuh badan untuk mengawal paras gula darah

OGT 2HPP


Anda mempunyai masalah Gangguan Toleransi Glukosa

(GTG) jika keputusan OGTT anda :

Paras Glukosa Puasa (FBS) : 4.4 – 6.1 mol/l (normal )

Paras Glukosa Selepas 2 jam (2HPP) : 7.8 – 11.0 mmol/l

(tidak normal/GTG)


( IMPAIRED GLUKOSE TOLERANCE )

Bukan peringkat

Kencing Manis

30 % setahun akan

mendapat

kencing manis.

Boleh diperbaiki atau

Gangguan berterusan.

GANGGUAN TOLERANSI GLUKOS


GTG dan Diabetes berlaku kerana kombinasi :

• Pengurangan pengeluaran hormon

insulin dari organ pankreas (Beta-

cells)

• Penurunan kadar sensitiviti hormon

insulin di dalam badan

Kerosakan Beta-cells di organ pankreas adalah kerana

seseorang itu sering mempunyai kadar glukosa tinggi di

dalam darah sehingga ianya kehausan dan mula gagal

berfungsi. Modul Latihan Pengendalian Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik

Hormon insulin bertindak membantu glukosa masuk ke dalam sel-sel untuk digunakan sebagai bahan tenaga.

Hormon insulin dihasilkan dari Beta-cells di dalam organ pankreas.


1. Faktor keturunan Diabetes

2. Umur meningkat

3. Obesiti dan kegemukan

4. Amalan pemakanan (diet)

5. Sejarah Diabetes semasa mengandung

6. Stres dan tekanan perasaan

Golongan berikut berisiko tinggi untuk

mendapat GTG :


Saringan

• Individu simptomatik :

– Poliuria

– Polidipsia

– Keletihan

– Hilang berat badan

– Gatal kemaluan


Saringan

• Individu Asimptomatik

Berumur 30 tahun keatas

Berat badan berlebihan ≥ kg/m ²

WC lelaki ≥ 0 cm dan wanita ≥ 0 cm • SALAH SATU daripada faktor risiko berikut :

Sejarah keluarga diabetes

Sejarah GDM

Sejarah berat bayi > 4 kg

HPT

Tidak aktif secara fizikal


Saringan

Dyslipidaemia

Penyakit Vaskular (IHD/Acute MI/stroke etc)

Sejarah IFG or IGT

PCOS

Acanthosis Nigrican

Schizophrenia


Screening: Pregnant Women

Pregnant women should be screened if they have any of the following risk factors:

• BMI > 27 kg/m2

• Previous macrosomic baby weighing 4 kg or above

• Previous gestational diabetes mellitus (GDM)

• First-degree relative with diabetes

• Bad obstetric history

• Glycosuria at the first prenatal visit

• Current obstetric problems (essential hypertension, pregnancy induced hypertension, polyhydramnios and current use of steroids)

• Age above 25 years Modul Latihan Pengendalian


Screening: Pregnant Women

• Screening is done using the 75 g OGTT and

performed at least once at > 24 weeks of

gestation.

• Screening at an earlier stage of gestation

depends on the degree of suspicion and at the

physician's / obstetrician's request


Paras gula dalam darah yang normal ialah :-

Sampel darah puasa : 4.4 – 6.1 mmol/L

Sampel darah rawak : 4.4 – 7.7 mmol/L

Ini adalah paras gula yang berlaku apabila anda pulih

daripada Gangguan Toleransi Glukosa.

Dengan amalan gaya hidup sihat, anda mampu untuk

menurunkan paras gula anda ke paras normal ! Modul Latihan Pengendalian


Algorithm: Screening for T2DM at Primary

Care Level – Without Symptoms ASYMPTOMATIC WITH RISK

Capillary Plasma Glucose

NORMAL

Fasting Plasma Glucose (FPG)

Second FPG

Follow-up

> 5.6 < 5.6

< 6.1 6.1 to 6.9 > 7.0

OGTT DM

< 7.0 > 7.0

FPG 2 hour PPG

NORMAL IFG DM

NORMAL IGT DM

< 6.1 6.1 to 6.9 > 7.0 < 7.8 7.8 to 11.0 > 11.1

DM

> 11.1

Random Plasma Glucose (RPG)

Follow-up OGTT

Second RPG

< 7.8 7.8 to 11.0

> 11.1

• All values in mmol/L Modul Latihan Pengendalian Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik

Algorithm: Screening for T2DM at Primary Care

Level – With Symptoms

WITH SYMPTOMS

Venous Plasma Glucose

Fasting Random

< 7.0 ≥ 7.0 > 11.1 < 11.1

OGTT Type 2 Diabetes Mellitus

OGTT

• All values in mmol/L Modul Latihan Pengendalian


DIAGNOSIS

• Pesakit simptomatik:

Satu bacaan paras glukos tidak normal

• Pesakit Asimptomatik:

2 bacaan paras glukos tidak normal

• Ujian OGTT dijalankan untuk berikut : Pesakit dengan tinggi faktor risiko untuk menghidap

diabetes tetapi paras gula tidak didalam paras diabetes

(AFTER 8 HRS FASTING ,75G GLUCOSE )

(FPG 5.6-6.9 or RPG 6.5-11.0)


Diagnostic Values - OGTT

OGTT Plasma Glucose Values (mmol/L)

Category 0-hour 2-hour

Normal < 6.1 < 7.8

IFG 6.1 – 6.9 -

IGT - 7.8 – 11.0

DM ≥ 7.0 ≥ 11.1


* GTG merujuk kepada IFG dan IGT

GTG

1/3 : Dapat Diabetes

1/3 : Kekal GTG

1/3 : Pulih Normal

Jika anda melakukan perubahan dan mendapatkan

rawatan, peluang anda untuk pulih lebih cerah !

Apakah yang akan berlaku kepada pengidap GTG ?


Anda boleh menghidap Diabetes di kemudian hari dan

komplikasi dari penyakit tersebut.

Juga berkemungkinan untuk menghidap:

• Tekanan Darah Tinggi (Hipertensi)

• Tahap Kolestrol yang tinggi (Dislipidaemia)

• Menghidap penyakit jantung koronari.

• Mendapat serangan angin ahmar / strok.


Amalan

pemakanan

sihat

Aktif

secara

fizikal

Capai dan

kekalkan

berat badan

unggul

GTG

= Gaya Hidup Sihat ! Healthy Lifestyle !

Boleh

meningkatkan

pengeluaran

dan sensitiviti

hormon insulin


Amalan pemakanan

sihat

Aktif secara fizikal

Capai dan kekalkan berat badan unggul

GTG

GTG / PRA DIABETES boleh dipulihkan jika mahu. Jangan biar melarat menjadi DIABETES


Makanan yang bebas diambil Cecair : Air kosong / mineral, teh cina, sup cair, tom yam, minuman tanpa gula

Serat / fiber : Ulam, salad, sayuran hijau atau sayur tanpa kanji

Rempah-ratus : Bawang merah, bawang putih, cili, herba, halia, daun kari, pelbagai rempah.

Protein : Ikan, ayam, daging (tanpa lemak), tauhu, tempe, dhal, kekacang.


JADILAH SEORANG YANG AKTIF SEPANJANG HARI !

Kita mempunyai PILIHAN untuk menjadi aktif

Pilih untuk menggunakan tangga

Pilih untuk berjalan kaki daripada naik kereta / motor

Letak kenderaan jauh dan berjalan

Basuh pinggan, bersihkan rumah, halaman, cuci kereta

“Take extra steps to live longer !”


LAKUKAN SENAMAN YANG MENYERONOKKAN !

Lakukan senaman dengan kerap.

Beberapa peringatan :

• Pilih senaman yang sesuai dengan diri anda

• Lakukan regangan sebelum dan selepas senaman

• Gunakan kasut yang sesuai dan selamat

• Jaga keselamatan diri bila bersenam

• Senaman boleh juga dilakukan di dalam rumah !

Senaman paling mudah, selamat dan murah = WALKING !


Saringan Hipertensi



KLIEN BERISIKO MENDAPAT HIPERTENSI

• Umur > 35 tahun

• Mempunyai masalah berat badan

• Tidak aktif bersenam

• Sejarah hipertensi dikalangan ahli keluarga terdekat

• Sejarah sakit jantung, kematian mengejut atau kematian muda dikalangan ahli keluarga terdekat

• Sejarah hipertensi semasa mengandung

• Meminum alkohol

• Stres

• Merokok

• Mengambil pemakanan tinggi kandungan garam, lemak

• Mempunyai Diabetes

PERALATAN

• Sphygmomanometer ;

- Mercury (Raksa)

- Digital


http://www.bmj.com/cgi/content/full/322/7292/981/Fu2

PERSIAPAN SEBELUM MELAKUKAN PEMERIKSAAN

TEKANAN DARAH

• Minta klien berehat untuk 10 – 15 minit.

• Meminum minuman berkafein, merokok atau

bersenam perlu dielakkan sekurang-kurangnya

30 minit sebelum pemeriksaan tekanan darah

• Pastikan saiz cuff sesuai dengan klien.

• Minta klien duduk supaya kedudukan lengan

klien sama tinggi dengan kedudukan jantung.



KEDUDUKAN BARING

KEDUDUKAN DUDUK



MENENTUKAN SAIZ CUFF:

Lebar cuff sekurang-kurangnya 40% daripada ukur lilit lengan

klien





Bacaan tekanan diambil dalam dua fasa seperti berikut

Contoh : 120 mmHg bacaan fasa sistolik

80 mmHg bacaan fasa diastolik

Bacaan fasa sistolik – Apabila jantung mengepam darah

dan mengecut.

Bacaan fasa diastolik - Apabila jantung relaks

Kedua-dua bacaan ini sama penting di dalam menilai tahap tekanan

darah.

Bacaan tekanan darah

INTERPRETASI PEMERIKSAAN TEKANAN DARAH

TEKANAN

DARAH STATUS CATATAN

90 – 119

mmHg

60 - 79

mmHg

NORMAL

SYABAS!

- Terus amalkan pemakanan sihat dan

bersenam.

120 – 139

mmHg

80 – 89

mmHg

PRE-

HIPERTENSI

ANDA BERISIKO TINGGI

- Anda perlu melakukan perubahan cara

hidup, mengamalkan senaman dan

pemakanan sihat.

> 140 mmHg

> 90 mmHg

DISYAKI

HIPERTENSI

ANDA SANGAT BERISIKO TINGGI

- Anda mesti dirujuk ke klinik kesihatan.

- Anda perlu melakukan perubahan cara

hidup, mengamalkan senaman dan

pemakanan sihat.

- Tetapkan sasaran berat badan unggul

anda.

- Jalani pemeriksaan tekanan darah dan

paras glukosa darah setiap 6 bulan. Modul Latihan Pengendalian


Definisi : Pre Hipertensi

• Sistolik BP : 120 – 139 mmHg

atau

• Diastolik BP : 80 - 89 mmHg

• 2 kali bacaan tidak normal/ pada 2 atau lebih

lawatan klinik


Non –pharmacological management

Pre Hypertension

• Penurunan berat badan

• Pengurangan pengambilan garam

• Elakkan pengambilan alkohol

• Lakukan aktiviti fizikal/senaman secara tetap

• Makan secara sihat

• Tidak merokok

• Terapi relaksasi

Modul Latihan Pengendalian


Key Home Messages

• GTG merupakan keadaan dipangggil pre diabetes

• Pengesanan awal mereka yang berisiko dapat mencegah

kejadian diabetes dengan intervensi awal.

• Saringan sekurang-kurangnya setahun sekali

• Saringan remaja – kumpulan berisiko tinggi - setiap 2

tahun bermula umur 10 tahun atau umur baligh jika

berumur kurang dari 10 tahun

• Saringan wanita hamil yang mempunyai risiko

• Saringan menggunakan ujian yang tertera di dalam CPG

Modul Latihan Pengendalian Perkhidmatan NCD Untuk Paramedik KKM

Key Home Message

• Lakukan saringan awal mereka yang berisiko

mendapat hipertensi

• Ketahui teknik mengambil tekanan darah yang betul

• Ketahui status tekanan darah dan risiko mereka yang

disaring

• Mereka yang berisiko perlu menjalani cara hidup

sihat dengan melakukan senaman, pemakanan sihat

dan menjalani pemeriksaan ulangan.


kuliah 4 : saringan & intervensi gangguan toleransi

Documents