TEFSİRİM.COM 2020 YILI

KUR’ANDA

EMİRLER

ve

YASAKLAR

www.tefsirim.com

Mehmed SELMAN

Mart 2020

ÖNSÖZ

Bu mütevazı çalışma tefsirim.com izleyicileri için hazırlanmıştır. Uzun süredir, ‘ef’al-

i mükellefîn’ dediğimiz farzlar, vâcipler, sünnet, müstehap, mekruh, haram’larla ilgili

kısa-öz bir çalışma arayışı içindeydim.

Bir vesile ile Prof. Dr. İsmail KARAGÖZ hocamızın ‘İlâhi Emirler’ ve ‘İlâhi

Yasaklar’ isimli kitaplarının olduğunu öğrendim. Hemen edinip, bir solukta okudum.

Bu çalışmamızdaki alt başlıklar ve büyük oranda âyet mealleri bu iki kitaptan

alınmıştır. Çok kısa olarak alt başlık, ilgili âyet meâli, tamamlayıcı diğer âyetler

belirtilmiş olup, açıklama gerektiren bâzı alt başlıklara çok kısa açıklamalar

yapılmıştır.

Toplam 339 emir ve 308 yasak ele alınmış olup, alt başlıklar hazırlanırken, ilgili âyet

ile birebir örtüşen başlıklar ‘tırnak içine’ alınmıştır. Bu emir ve yasakların bir kısmı

direkt emir / direkt yasak olup, bir kısım emir ve yasaklar çıkarsama yolu ile

belirlenmiştir. Bu alt başlıklar çok büyük oranda yukarıda adı geçen kitaptan

alınmıştır.

Bir mum yakabilmek ve duâ alabilmek umuduyla…

30 Mart 2020

Mehmed SELMAN

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

1.1.ÎMAN İLE İLGİLİ EMİRLER

1.2.İBÂDETLERLE İLGİLİ EMİRLER

1.3.BELİRLİ ZAMANLI İBÂDETLER

1.3.1.NAMAZ İLE İLGİLİ EMİRLER

1.3.2.XEKÂT İLE İLGİLİ EMİRLER

1.3.3.ORUÇ İBÂDETİ İLE İLGİLİ EMİRLER

1.3.4.HAC VE UMRE İLE İLGİLİ EMİRLER

1.3.5.KURBAN İBÂDETİ İLE İLGİLİ EMİRLER

1.4.ALLÂH’A KARŞI GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER

1.5.PEYGAMBERİMİZE KARŞI GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER

1.6.KURÂN’A KARŞI GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER

1.7.ÂHİRETE HAZIRLIKLA İLGİLİ EMİRLER

1.8.İLİM VE ÖĞRENİMLE İLGİLİ EMİRLER

1.9.İSLÂM’I TEBLİĞ İLE İLGİLİ EMİRLER

1.10.AİLE HAYÂTI İLE İLGİLİ EMİRLER

1.10.1.EVLENME İLE İLGİLİ EMİRLER

1.10.2.ÂİLE İÇİ GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER

1.10.3.ÂİLE İÇİ SORUNLARLA İLGİLİ EMİRLER

1.10.4.BOŞANMA İLE İLGİLİ EMİRLER

1.11.SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA İLE İLGİLİ EMİRLER

1.12.SOSYAL İLİŞKİLER İLE İLGİLİ EMİRLER

1.13.YEMEK, İÇMEKGİYİM VE TENİZLİK İLE İLGİLİ EMİRLER

1.14.ÇALIŞMA, İŞ VE TİCÂRET HAYÂTI İLE İLGİLİ EMİRLER

1.15.TANIKLIK, YARGILAMA, ADÂLET VE CEZÂLAR İLE İLGİLİ EMİRLER

1.16.YÖNETİM VE KAMU İŞLERİ İLE İLGİLİ EMİRLER

1.17.BARIŞ VE SAVAŞ İLE İLGİLİ EMİRLER

İKİNCİ BÖLÜM

2.İLÂHİ YASAKLAR

2.1.ŞİRK, İNKÂR VE NİFAK İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.1.ŞİRK İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.2.İNKÂR İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.3.YALANLAMA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.4.İFTİRA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.5.ALAY / İSTİHZA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.6.KİBİR İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.7.YÜZ ÇEVİRME İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.8.ÂYETLERE TAVIR ALMA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.9.NİFAK İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.10.ŞÜPHE İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.2.İBÂDETLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.3.KAZANÇ, YEME VE İÇME İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.4.ZAN, SÖZ VE KONUŞMA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.4.1.ZAN İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.4.2.SÖZ VE KONUŞMA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.5.EYLEMLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.6.ÂİLE HAYÂTI İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.SOSYAL İLİŞKİLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.1.MÜMİN – KÂFİR HER İNSANA YÖNELİK YASAKLAR

2.7.2.MÜMİNLERE YÖNELİK SOSYAL İLİŞKİLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.KÂFİRLERE YÖNELİK SOSYAL İLİŞKİLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.1.İTAAT İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.2.İTTİBÂ İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.3.KÂFİRLER İÇİN ÜZÜLME İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.4.DOST EDİNME İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.5.KÂFİRLERDEN YÜZ ÇEVİRME İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.4.SAVAŞLA İLGİLİ YASAKLAR

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3.BÜYÜK GÜNAHLAR

3.1.DİNDEN ÇIKARAN BÜYÜK GÜNAHLAR

3.2.KUL HAKKINI İÇEREN BÜYÜK GÜNAHLAR

3.3.DİĞER BÜYÜK GÜNAHLAR

1.İLAHİ EMİRLER (Kur’an’dan 339 emir)

1.1.ÎMAN İLE İLGİLİ EMİRLER (12 Emir)

‘Allâh’a îman edin.’ (Tevbe 9/86) (Bakara 2/186) Allâh’ın varlığına, birliğine, eşi

benzeri ve ortağı olmadığına, kemâl ve selâl sıfatlarıyla vasıflanmış; âcizlik, zulüm,

gaflet, cehâlet ve benzeri sıfatlardan münezzeh ve tek mâbud olduğuna, kaynaklarda

belirtilen esmâ-i hüsnâsı ile birlikte îman etmektir. (İ. KARAGÖZ, 1/47)

‘Peygambere / Allâh’ın Resûlüne îman edin’ (Hadid 57/28) (Fâtır 35/24; Nahl 16/36)

‘Kur’ân’a / Allâh’ın indirdiğine îman edin’ / ’Önceki Kitaplara îman edin.’

(Bakara 2/41) (Bakara 91, 177, 285; Nisâ 4/136; Teğâbün 64/8 )

Meleklere îman edin. (Bakara 2/285)

Âhiret Gününe îman edin: ‘Asıl iyilik Allâh’a, Âhiret gününe, meleklere, Kitap ve

Peygamberlere îman edenlerin… (iyiliğidir).’ (Bakara 2/177) (Nisâ 4/136; Müslim,

Îman, 1,5: Ebû Dâvud, Sünen 15) İsrâfil’in sûra üfleyip Kıyâmet kopunca bütün

varlıkların öleceğine, ikinci sur üflemesiyle insanların kabirlerinden kalkıp

dirileceğine, mahşerde toplanacaklarına, burada hesaba çekileceklerine, müminlerin

cennete, kâfirlerin cehenneme gideceklerine îman etmektir. İ. KARAGÖZ, 1/56)

Mümin olun: ‘Ben, müminlerden olmakla emredildim.’ (Yûnus 10/104)

Müslüman olun: ‘Bana Müslümanlardan olmam emredildi.’ (Yûnus 10/72) (Âl-i

İmran 3/85; Neml 27/91)

‘O’na (Allâh’a) teslim olun’ ‘O’na (Rabbinize) teslim olun.’ (Zümer 39/54) (Hac

22/34) Allâh’ın dînine emir ve yasaklarını, hüküm ve ilkelerini itirazsız kabul edin.

(İ. KARAGÖZ, 1/59)

‘İslâm’a girin’ ‘Ey îman edenler! Hepiniz topluca İslâm’a girin.’ (Bakara 2/208)

Müslüman olduğunuzu söyleyin: ‘(Ey müminler!) Deyin ki, şâhit olun, biz

müslümanlarız.’ (Âl-i İmran 3/64)

‘Allâh’ın indirdiği Kitaba îman ettim deyin’ (Şûra 42/15) (Bakara 2/136)

‘Özünü’/zü Dîne çevir’/in. (Rum 30/30) (Yûnus 10/105)

1.2.İBÂDETLERLE İLGİLİ EMİRLER

‘Allâh’a ibâdet edin.’ (Nisâ 4/36) (Bakar 2/21; Beyyine 98/5; İsrâ 17/23)

1.3.BELİRLİ ZAMANLI İBÂDETLER

1.3.1.NAMAZ İLE İLGİLİ EMİRLER (21 Emir)

‘Namazı dosdoğru kılın.’ (Nisâ 4/103) (Ahzab 33/33; Lokman 31/17; Müzzemmil

73/2)

‘Namazları ve orta namazı / ikindi namazını koruyun.’ (Bakara 2/238)

‘Namazı âilenize emredin ve siz de ona devam edin.’ (Tâhâ 20/132)

‘Allâh’ın zikrine / (Cuma namazına) koşun.’ (Cuma 62/9)

Yolculukta dört rekâtlı farz namazları iki rekât kılın: Yeryüzünde sefere

çıktığınız vakit kâfirlerin size saldırmasından korkarsanız namazı kısaltmanızdan

ötürü size bir günah yoktur.’ (Nisâ 4/101)

Savaşta iken de namaz kılın: ‘(Ey Peygamberim!) İçlerinde bulunup müminlere

namaz kıldırdığınız zaman onlardan bir bölük seninle berâber namaz dursun ve

silahlarını da yanlarına alsınlar.’ (Nisâ 4/102)

Abdest alın: ‘Ey îman edenler! Namaz kılacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere

kadar ellerinizi ve - başınıza meshedip – her iki topuğa kadar ayaklarınızı yıkayın.’

(Mâide 5/6)

Boy abdesti alın: ‘Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanarak temizlenin (boy abdesti alın).

(Mâide 5/6)

‘Teyemmüm edin’: ‘Hasta olursanız veya seferde bulunursanız veya biriniz abdest

bozmaktan (def-i hâcetten) gelir veya kadınlara dokunur (cinsel ilişkide bulunur) da

su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa teyemmüm edin. Onunla (temiz

toprakla) yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (teyemmüm edin). (Mâide 5/6) (Nisâ

4/43)

Tahâret: ‘Elbiseni/zi temizle’/yin.‘ (Müddessir 74/4)

İstikbâl-i kıble / Kıbleye Yönelin: ‘(Ey Peygamberim, Namazda) Yüzünü Mescid-i

Haram yönüne çevir.’ (Bakara 2/144, 149, 150)

Vakit: ‘Namazı’ / vaktinde kıl’/ın.’ ‘Gündüzün iki tarafında ve gecenin gündüze

yakın vakitlerinde namaz kıl.’ (Hûd 11/114) (İsrâ 17/78)

Niyet / Namazı Allah için kılın: ‘Beni anmak için namaz kıl.’ (Tâhâ 20/14)

Tekbir / Namaza Allâhü Ekber diyerek başlayın: ‘Rabbini yücelt.’ (Müddessir

74/3). ‘O’nu (Allâh’ı) tekbir ile yücelt.’ (İsrâ 17/111)

Kıyam / Namazı ayakta kılın: ‘Gönülden bağlılık ve saygı ile Allâh’ın huzuruna

divan durun.’ (Bakara 2/238)

Kıraat / ‘(Namazda) Kur’an/dan kolayınıza geleni okuyun’ (Müzzemmil 73/20) (İsrâ

17/110)

‘Rukû edin’ (Hac 22/77) (Bakara 2/43; Âl-i İmran 3/43; Mürselât 77/48)

‘Secde edin.’ (Hac 22/77) (Necm 53/62; Fussilet 41/37)

‘Yüce Rabbinin adın (Allâh’ı) tesbih et’/in: (A’lâ 87/1) (Vâkıa 56/74, 96; Hâkka

69/52; Ahzâb 33/42) Allâh’ı her türlü noksan sıfatlardan tenzih ediniz, hem namaz

kılınız hem de namaz içindeki tesbîhâta devam ediniz, sünhânellah deyiniz. (İ.

KARAGÖZ, 1/97)

Gece namazı kılın: ‘Ey örtünüp bürünen Peygamberim! Kalk, birazı hâriç olmak

üzere geceyi; yarısını ibâdetle geçir….’ (Müzzemmil 73/1-4) Teheccüd olarak

bilinen bu namaz, peygamberimize farz (İsrâ 17/79) olup, diğer Müslümanlara

mühim bir sünnet olarak kabul edilmiştir. (Ö. ÇELİK, 5/271)

‘Âilen/iz/e/ namazı emret’/in / ‘(Namaza) sabırla devam et’/in. (Tâhâ 20/132)

1.3.2.ZEKÂTLA İLGİLİ EMİRLER (8 Emir)

‘Zekâtı verin.’ (Bakara 2/43)

Zekât verin / Altın, gümüş ve nakit paraların zekâtını verin: ‘(Ey Peygamberim!)

Altın ve gümüşü biriktirip gizleyerek onları Allah yolunda harcamayanları

(zekâtlarını vermeyenleri) elem dolu bir azapla müjdele.’ (Tevbe 9/34) (Tevbe 9/32)

Zekât verin / Ticâret malları ve sanâyi ürünlerinin zekâtını verin: ‘Ey îman

edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden Allah yolunda harcayın (zekâtı verin). (Bakara

2/267). (Bakara 2/254)

Zekât verin / Toprak ürünlerinin zekâtını verin: ‘(Ey îman edenler!) Yerden sizin

için çıkardıklarımızın (iyilerinden Allah yolunda harcayın). (Bakara 2/267) (En’am

6/141)

Zekât verin / Koyun, keçi, sığır ve devenin zekâtını verin. (Tirmizi, Zekât, 4; İbn

Mâce, Zekât, 9)

Zekât verin / Zekâtı fakir, borçlu, Allah yolunda cihat edenlere ve yolda

kalmışlara verin: ‘Sadakalar (zekâtlar) Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler,

düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslâm’a ısındırılacak olanlar,

(özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda (cihat edenler) ve

yolda kalmış yolcular içindir….’ (Tevbe 9/60)

Zekât verin / ‘Müminlerin mallarından sadaka / zekât alın’ ‘(Ey Peygamberim!)

Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve temizleyeceğin bir sadaka

(zekât) al.’ (Tevbe 9/103)

1.3.3.ORUÇ İBÂDETİ İLE İLGİLİ EMİRLER (5 Emir)

‘Ramazan – ayına ulaşan – oruç/u tut/s/un’ ‘İçinizden (Ramazan) ayına ulaşan kimse

bu ayı oruçla geçirsin.’ (Bakara 2/185)

Orucun kazâsı / Hasta ve yolcular Ramazanda tutamadığı oruçları daha sonra

kazâ etsinler: ‘Kim hasta veya yolcu olursa tutamadığı günler sayısınca başka

günlerde tutsun.’ (Bakara 2/185)

Oruç Fidyesi: ‘Oruca gücü yetmeyenler bir yoksul doyumu fidye verir /versin’

(Bakara 2/184). Oruç tutamayacak kadar yaşlı olanlar, şeker (vb. saatli / sürekli ilaç

almak zorunda olanlar. M. SELMAN) ve kanser gibi tedâvisi zor hastalığa müptelâ

olanlar, zihinsel engelliler, Ramazan boyunca baygın ve aklı başında olmayanlar oruç

tutmakla yükümlü değildir. Bu durumda olanlar, her bir oruç için iki öğün bir fakiri

doyuracak kadar fidye verirler. (İ. KARAGÖZ, 1/113)

Oruç geceleri: ‘Şafağın aydınlığı gecenin karanlığından ayırt edilinceye kadar

yiyin ve için.’ (Bakara 2/187)

Oruç tutun: ‘(İmsaktan) sonra akşama kadar orucu tamamlayın’ (Bakara 2/187)

1.3.4.HAC ve UMRE İLE İLGİLİ EMİRLER (16 Emir)

‘Haccı ve Umreyi Allah için / yapın / tamamlayın’ (Bakara 2/196)

Hac: ‘İnsanlara Hac ibâdetini duyurun; gerek yaya gerek – yorgun argın - develer

üzerinde – uzak yollardan - hacca gelsinler.’ (Hacc 22/27)

Hac: Yolculuğuna gücü yetenler Hac görevini îfa etsinler: ‘Yolculuğa gücü

yetenlerin haccetmesi, Allâh’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır.’ (Âl-i İmran 3/197)

Haccı belirli aylarda yapın: ‘Hac (ayları) bilinen aylardır.’ (Bakara 2/196)

Hac / Tavaf: ‘(Hac yapanlar) Beyt-i Atîk’i (Kâbe’yi) tavaf etsinler’ (Hac 22/29)

Safâ ve Merve tepeleri arasında sa’y yapın: ‘Şüphesiz Safâ ve Merve Allâh’ın

(dîninin) nişanelerindendir. Onun için her kim hac ve umre niyeti ile Kâbe’yi ziyâret

eder ve onları tavaf ederse bunda bir günah yoktur.’ (Bakara 2/158)

Arafat’ta vakfe yapın: ‘Sonra insanların akın ettiği yerden (Arafat’tan) siz de akın

edin.’ (Bakara 2/199)

Meş’ar-i Haram’da Allâh’ı anın: ‘Arafat’tan ayrılıp (Müzdelife’ye) akın edince

Meş’ar-i Haram’da Allâh’ı anın. O’nu, size gösterdiği gibi zikredin.’ (Bakara 2/198)

Telbiye, tekbir, tehlil, senâ ve duâlarla Allâh’ı anın, Müzdelife’de vakfe yapın. (S.

HAVVÂ, 1/519)

‘Sayılı günlerde Allâh’ı anın (telbiye ve tekbir getirin).’ (Bakara 2/203) Teşrik

günlerinde yüksek sesle tekbir getirin. (ELMALILI, 2/62) Bayram günlerinde

namazlardan sonra (Arefe günü sabah namazında başlayıp kurban bayramı 4. Gün

ikindi namazı sonrasına kadar) tekbir getiriniz, Mina’da cemrelere taş atarken tekbir

getiriniz. (İ. KARAGÖZ, 1/125)

Kurban gönderin / ‘(Hac veya Umre yapmaktan) engellenirseniz (Harem bölgesine)

– kolay gelen - kurban gönderin: ‘Eğer (düşman, hastalık ve benzer sebeplerle hac

veya umre yapmaktan) engellenmiş olursanız, artın size kolay gelen kurbanı gönderin.

Bu kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin.’ (Bakara 2/196)

Fidye verin: İhramlı iken tıraş olmak zorunda kalırsanız fidye verin: ‘İçinizden

her kim hastalanır veya başından rahatsız olur (da tıraş olmak zorunda kalır)sa fidye

olarak ya oruç tutması, ya sadaka vermesi ya da kurban kesmesi gerekir.’ (Bakara

2/196)

Kurban kessin / Kıran ve temettü yapan kimse kurban kessin: ‘Güvende

olduğunuz zaman hacca kadar umre yapmak isteyen kimse, kolayına gelen bir kurbanı

keser. Kurban bulamayan kimse üçü hacda, yedisi de (memleketine) döndüğünüz

zaman (olmak üzere) tam on gün oruç tutar. Bu (durum), âilesi Mescid-i Haram

civârında olmayanlar içindir. (Bakara 2/196) (Hac 22/28)

Tıraş olun / İhramdan çıkmak için saçlarınızı tıraş edin veya kısaltın: ‘Andolsun

Allah,

Peygamberinin rüyâsını doğru çıkardı. Allah dilerse, siz güven içinde başlarınızı

kazıtmış veya saçlarınızı kısaltmış olarak, korkmadan Mescid-i Haram’a gireceksiniz.’

(Feth 48/27)

‘Haccı ce Umreyi - Allah için - tamamlayın’/ yerine getirin.’ (Bakara 2/196)

‘(Hac Dönüşü) evlere kapılarından girin’ (Bakara 2/189) Câhiliye döneminde

Araplar hac dönüşü evlerine kapıdan girmek yerine arka tarafından girerlerdi. Bu,

anlamsız bir şekilcilikti. (KUR’AN YOLU, 1/291)

‘(Hac için) azık hazırlayın’ ‘kuşkusuz azığın en hayırlısı takvâdır.’ (Bakara 2/197)

1.3.5.KURBAN İBÂDETİ İLE İLGİLİ EMİRLER (2 Emir)

‘Rabbin/iz için namaz kıl/ın ve kurban kes’/in. (Kevser 108/2) Kurban kesmek Hz.

Peygamber’e farz, ümmete vaciptir. (Hanefi mezhebine göre, ELMALILI, H. T.

FEYİZLİ, 1/602)

‘Kurban etlerinden siz de yiyin, yoksullara da yedirin’ (Hac 22/28)

1.4.ALLÂH’A KARŞI GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER (42 Emir)

‘Allah’tan başka İlâh olmadığını bilin.’ (Muhammed 47/19)

‘Allâh’ın tek olduğunu söyle’/yin. ‘De ki: O, Allah’tır; tektir. Allah sameddir. O

doğurmamış ve doğmamıştır. Ve O’nun hiçbir dengi yoktur.’ (İhlâs 112/1-4)

‘Allâh’ı – çokça – zikredin’ (Ahzab 33/41) (Âl-i İmran 3/41) Her zaman ve her yerde

Allâh’ı anın, namaz kılın, tesbîh, tahmid, tekbir, tehlil, duâ, istiğfar edin, Kur’an

okuyun, ilim meclislerinde bulunun, peygamberimize salât-ü selâm getirin. (S.

HAVVÂ, 11/435)

‘Allâh’ı –tekbir ile – yücelt’/in. (İsrâ 17/111) (Müddessir 74/3)

‘Yüce Rabbinin adını (Allâh’ı) tesbîh et’/in: (A’lâ 87/1) (Vâkıa 56/74, 96; Ahzab

33/42)

‘Elhamdü lillâh de’/yin. (İsrâ 17/111; Ankebut 29/63; Neml 27/93)

‘Rahman’a (Allâh’a) secde edin’. (Furkan 25/60) (Alak 96/19; İnsan 76/26; Necm

53/62)

‘Allah’tan bağışla/n/ma dileyin.’ (Müzzemmil 73/20) (Bakara 2/199; Âl-i İmran

3/133; Hud 11/90)

‘Allâh’a tevbe edin’ ‘tâ ki kurtuluşa eresiniz.’ (Nur 24/31) (Tahrim 66/8)

‘Rabbinize dönün.’ (Zümer 39/54) O’na dönün, tevbe edin. (S. HAVVÂ, 12/425)

‘Rabbiniz (Allâh’)dan korkun’ / takvâlı olun.’ (Nisâ 4/1) (Bakara 2/278; 2/41)

Allâh’ın terbiye ve korumasına giriniz, emrine muhalefetten sakınınız, cezâsında

korununuz. (ELMALILI, 2/497)

Allâh’ın nimetlerine ‘şükredin’: ‘Bana şükredin.’ (Bakara 2/152) (Nahl 16/114)

‘Allâh’ın nimetlerini zikredin’ ‘ki, kurtuluşa eresiniz.’ (A’raf 7/69) (Âl-i İmran

3/103; Fâtır 35/3)

‘Allâh’a verdiğiniz sözü tutun.’ (En’am 6/152) (Nahl 16/91; Bakara 2/40) Allâh’ın

size teklif ettiği emirleri, yasakları, Allâh’ın adına başkalarına verdiğiniz ahitleri,

nezirleri, yeminleri, akitleri, geçerli her türlü taahhütleri yerine getiriniz. Ahdi bozmak

haramdır. (ELMALILI, 3/547)

‘Allâh’a tevekkül et’/in.’ (Nisâ 4/81) (Furkan 25/58; Şuarâ 26/217)

Allâh’ı vekil edin/in: ‘Allah, doğunun ve batının Rabbidir, O’ndan başka hiçbir ilâh

yoktur, öyle ise O’nu vekil edin.’ (Müzzemmil 73/9) (Nisâ 4/81; Ahzab 33/3)

Allah’tan korkun: (Ey kullarım!) Onlardan (şeytanlardan) korkmayın, eğer müminler

iseniz benden korkun.’ (Âl-i İmran 3/175) (Mâide 5/44; Bakara 2/40)

‘Allâh’a sığın’/ın. (A’raf 7/200) (Mümin 40/56)

‘Rabbiniz (Allâh’)a duâ edin’ ‘Rabbinize yalvararak ve gizlice duâ edin.’ (A’raf

7/55) (En’am 6/63; A’raf 7/56; Nisâ 4/32)

‘Rabbin/iz/e yönel’/in / rağbet ed/in: (İnşirah 94/8) Her ne umarsan Allah’tan um,

onun dışındaki sebep, illet ve gâyelerde duraklayıp kalma, başka maksada bağlanma,

bütün çalışmalarında O’na yönel, durmadan O’na doğru yürü. (ELMALILI, 9/302)

‘Allah’tan yardım isteyin’ ‘Sabır ve namaz ile (Allah’tan) yardım isteyin.’ (Bakara

2/45) (Bakara 2/153)

‘Allâh’a sarılın.’ (Hac 22/78) Allâh’ın dînine sarılın. (İ. KARAGÖZ, 1/214)

‘Allâh’ın çağrısına uyun.’ (Enfal 8/24) (Şûra 42/47)

‘Allâh’a itaat edin.’ (Nisâ 4/59) (Mâide 5/92; Nur 24/54; Teğâbün 64/12)

‘Allâh’a koşun.’ (Zâriyat 51/50) İnkâr, şirk ve küfrü bırakın, Allâh’a îman edin.

İsyânı bırakın, Allâh’a ve Peygamberine itaat edin. (İ. KARAGÖZ, 1/220) O’nun

koruması altına girin. (ELMALILI, 7/266)

‘(Allâh’ın sözünü) dinleyin.’ (Teğâbün 64/16) Allâh’ın emirlerini, nehiylerini, vaaz ve

nasihatı dinleyin. (ELMALILI, 8/97)

‘(Allâh’a) yaklaş‘ (Alâk 96/19) Secde ile, namaz ile ve yakınlığa sebep olan diğer

ibâdet ve kulluk ile kulluk ederek Rabbine yaklaş. (ELMALILI, 9/333)

‘Allâh’a yönelin’ / ve ihlâslı olun. (Müzzemmil 73/8)

‘O (Allâh’)a yaklaşmaya vesîle arayın.’ (Mâide 5/35) Araya aracılar koymaksızın

ibâdet, Allâh’ı çok anmak ve sâlih amellerle yaklaştırıcı ve rızâsını kazandırıcı sebep

ve yollar arayın. (H. T. FEYİZLİ, 1/112)

‘Rabbin (Allâh’)ın hüküm/ler/ine sabred/in.’ (Tur 52/48) İslâm düşmanlarının

eziyetlerine katlan, onlara aldırış etme, Allah seni insanlara karşı korur. (İbn Kesir’den

S. HAVVÂ, 14/189, 190)

Allâh’ın dînini tebliğ etmede sabredin: (Ey peygamberim!) Allah hükmünü

verinceye kadar sabret.’ (Yûnus 10/109) (Nahl 16/127) Din uğrunda karşı karşıya

kaldığın sıkıntılar ve müşriklerin eziyetlerine sabret. (İ. KARAGÖZ, 1/232)

‘(İlâhi imtihana) sabredenleri müjdele’/yin. (Bakara 2/155)

‘Allâh’tan O’nun lütfunu isteyin.’ (Nisâ 4/32) Keşke filânın malı ve âilesi halkı

benim de olsun, demeyin. (İbn-i Abbas’tan S. HAVVÂ, 3/109) Başka insanların elinde

olana göz dikmeyiniz, haset etmeyiniz, çalışıp Allah’tan isteyiniz. (İ. KARAGÖZ,

1/235)

‘Allâh’ın sizin için yazdığı (takdir ettiği) şeyi arayın.’ (Bakara 2/187) Meşru yoldan

sebebe yapışıp, çocuk edinin. (İ. KARAGÖZ, 1/237)

Allâh’ın sınırlarını koruyun. (miras, evlenme, boşanma, helâl, haram, ibâdetler vb.

her konuda) ‘(Kurtuluşa eren müminler) .. Allâh’ın sınırlarını koruyanlar(dır). (Tevbe

9/112)

Hicret: Gerektiğinde Allah yolunda hicret edin: ‘Allah yolunda hicret eden kimse,

yeryüzünde gidecek birçok uygun yer ve imkân bulacaktır. Kim Allah ve Resûlü

uğrunda hicret ederek yurdundan çıkar da sonra ölüm onu yakalarsa, artık onun

mükâfâtını vermek Allâh’a âittir.’ (Nisâ 4/100)

Özünüzü muhsin olarak Allâh’a teslim edin: ‘Kim Muhsin olarak özünü Allâh’a

teslim ederse, şüphesiz en sağlam kulpa yapışmış olur.’ (Lokman 31/22) Muhsin

olarak ifâdesi, sâlih amellerinizi Allâh’ı görüyormuşçasına ihlâsla yapın, anlamına

gelmektedir. (İ. KARAGÖZ, 1/246)

‘Yeminlerinizi koruyun.’ (Mâide 5/89)

Adaklarınızı yerine getirin: ‘(Müminler) adaklarını yerine getirsinler.’ (Hac 22/29)

Allâh’a icâbet edin: (Kullarım) doğru yolu bulmaları için benim dâvetime uysunlar.’

(Bakara 2/186) (Şûra 42/47)

‘O (Allâh’)ın isimleri hakkında gerçeği çarpıtanları bırakın’ ‘En güzel isimler

Allâh’ındır. O’na bu güzel isimlerle duâ edin ve O’nun isimleri hakkında gerçeği

çarpıtanları bırakın.’ (A’raf 7/180)

‘Allâh’ın yardımcıları olun.’ (Saf 61/14) (Muhammed 47/7) Bütün müminlerin,

halleriyle, sözleriyle, fiilleriyle, canlarıyla ve mallarıyla Allâh’ın dîninin yardımcıları

olmaları emredilmektedir. (S. HAVVÂ, 15/68)

1.5.PEYGAMBERİMİZE KARŞI GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER (8 Emir)

‘Allâh’ın Resûlüne (Peygambere) îman edin’ (Hadid 57/28)

‘O’na (Peygambere) salât ve selâm getirin.’ (Ahzab 33/56)

Peygamberin dâvetine icâbet edin: ‘Ey îman edenler! Size hayat verecek şeylere

Peygamber sizi çağırdığı zaman, Allâh’ın ve peygamberinin çağrısına isteyerek icâbet

esin.’ (Enfal 8/24)

‘Allâh’a itaat edin ve Peygambere itaat edin’ (Nisâ 4/59) (Mâide 5/92; Nur 24/54;

Teğâbün 64/12; Âl-i İmran 3/32, 132; Muhammed 47/33)

‘O’na (Peygambere) uyun’ ‘ki, doğru yolu bulasınız.’ (A’raf 7/158)

‘(Peygamberi) dinleyin’ ‘Kendi yararınız için gücünüz yettiği kadar Allâh’a karşı

gelmekten sakının, dinleyin, itaat edin ve (Allah yolunda) harcayın.’ (Teğâbün 64/16)

Allâh’ın ve peygamberin öğütlerini, söylediklerini, emrettiklerini dinleyin ve yerine

getirin. (İ. KARAGÖZ, 1/271)

Peygambere saygılı olun ve O’nu destekleyin: ‘(Ey peygamberim!) Allâh’a ve

peygamberine îman edesiniz, ona yardım edesiniz, ona saygı gösteresiniz ve sabah

akşam Allâh’ı tesbih edesiniz diye seni şâhit, müjdeci ve uyarıcı olarak gönderdik.’

(Feth 48/8-9)

‘Peygamberin emrine muhâlefet edenler belânın gelmesinden veya azâba

uğramaktan sakınsınlar.’ (Nur 24/63)

1.6.KUR’ÂN’A KARŞI GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER (13 Emir)

‘Allâh’ın indirdiği (Kur’ân’a) îman edin’ (Bakara 2/91) (Teğâbün 64/8)

‘Kur’ân’dan –size kolay geleni– okuyun’ (Müzzemmil 73/20) ‘Ben Müslümanlardan

olmak ve Kur’ân okumak ile emredildim.’ (Neml 27/91-92) (Ankebut 29/45, Kehf

18/27; Müzzemmil 73/4, 20)

Kur’ân’ı eûzü çekerek okuyun: ‘Kur’ân’ı okuduğun zaman kovulmuş şeytandan

Allâh’a sığın.’ (Nahl 16/98) Bir kısım müçtehitlere göre eûzü çekmek farz, çoğunluğa

göre bağlayıcı değildir, tavsiye niteliğindedir, farz değil, menduptur. (KUR’AN

YOLU, 1/56)

Kur’ân’ı besmele ile okuyun: ‘Yaratan Rabbinin adıyla oku.’ (Alâk 96/1)

‘Kur’ân’ı okunduğunda onu dinleyin’ ’ve susun tâ ki size merhamet edilsin.’ (A’raf

7/204)

Kur’ân’ı anlayın: ‘Kitaptan sana vahyolunanı oku / anla.’ (Ankebut 29/45) (İsrâ

17/41; Yûsuf 12/2; Nisâ 4/82)

Kur’ân’ı öğretin / anlatın: ’Kitaptan sana vahyolunanı oku / anla / anlat.’

(Ankebut 29/45) (En’âm 6/151; Mâide 5/27)

Kur’ân’a sarılın: ’Sana vahyedilene sımsıkı sarıl.’ (Zuhruf 43/43) Kur’ân’ın emir

ve yasaklarına uyun, hüküm ve ilkelerini uygulayın, Kur’ân ile amel edin. (İ.

KARAGÖZ, 1/285)

‘Rabbinden sana vahyedilen (Kur’ân)a uy/ tâbi ol.’ (Ahzab 33/2) (Yûnus 10/109;

A’raf 7/3, 203; Bakara 2/170; Lokman 31/21)

‘Şeriata uy’/un: ‘(Ey peygamberim!) Sonra bu dini işinden seni de bir şeriatla

görevlendirdik. (M. KISA, 1/523) Sen o şeriata uy.’ (Câsiye 45/18) Kur’ân’ın bütün

prensiplerine uy/unuz. İslâm’ın belli bir bölümüne değil, tamâmına uyunuz / tâbi

olunuz. (İ. KARAGÖZ, 1/289)

‘(Sırât-ı müstakime) uyun’: ‘İşte benim dosdoğru yolum bu. Bu yola uyun.’ (En’âm

6/153) İslâm’ın hükümlerine, emir ve yasaklarına uyunuz. (İ. KARAGÖZ, 1/290)

‘Allâh’a yönelenlerin yoluna uy’/un. ‘Bana yönelenlerin yoluna uy.’ (Lokman

31/15) Hz. Peygamber ve sahâbe-i kirâmın yoluna uyunuz. (İ. KARAGÖZ, 1/291)

İbrâhim’in dînine uyun: ‘(Ey Peygamberim!) Sonra sana Hakka yönelen İbrâhim’in

dînine uy, diye vahyettik.’ (Nahl 16/123) (En’âm 6/171)

‘Âyetlerimize / (Kur’ân’a) dil uzatanlardan yüzçevir’/in: ‘Âyetlerimiz hakkında

dedikoduya dalanları gördüğün vakit başka bir söze dalıncaya kadar onlardan yüz

çevir, uzaklaş. Şâyet şeytan sana unutturursa, hatırladıktan sonra (kalk), o zâlimler

grubu ile berâber oturma.’ (En’âm 6/68) Kur’ân’ın her hangibir âyetini eleştiren, alay

eden, kabul etmeyenlere müdâhale edip engel olunuz, bu mümkün değilse, protesto

edip meclisi terk ediniz. (İ. KARAGÖZ, 1/294)

1.7.ÂHİRETE HAZIRLIKLA İLGİLİ EMİRLER (19 Emir)

Âhiret gününün sıkıntısından sakının: ‘Öyle bir günden sakının ki, o gün hiç kimse

bir başkası adına bir şey ödeyemez. Hiçbir kimseden herhangi bir şefaat kabul

olunmaz, fidye alınmaz ve onlara yardım da edilmez.’ (Bakara 2/48) (Bakara 2/123,

Mümin 40/51)

‘Cehennem ateşinden sakının.’ (Bakara 2/24) (Âl-i İmran 3/131)

‘Kendinizi ateşten koruyun’ ‘Âilenizi ateşten koruyun’ : ‘Ey müminler!) Kendinizi

ve âilenizi yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun.’ (Tahrim 66/6)

Korkun: ‘Ana babanın çocuğuna hiçbir yarar sağlayamayacağı (günden korkun);

çocuğun da ana babasına hiçbir yarar sağlayamayacağı günden korkun.’

(Lokman 31/33)

‘Allâh’ın mağfiretine (koşun)’ ’(Allâh’ın) cennetine koşun’. ‘Rabbinizden bir

mağfirete ve eni, gökyüzü ile yeryüzünün eni gibi olan bir cennete koşuşun ki o

cennet, Allâh’a ve Resûlüne îman edenler için hazırlanmıştır. (Hadid 57/21)

‘Herkes - Yarın için önceden ne gönderdiğine bak/s/ın’. (Haşr 59/18)

‘Sâlih ameller işleyin/iz.’ (Müminun 23/51) Allâh’a ve Resûlüne itaat ediniz, İslâm’a

uygun amel ediniz, akl-ı selimin kabul edeceği doğru işler yapınız, ibâdetler ediniz;

câmi, okul, çeşme, hastâne vb, sadaka-i câriyeler yapınız. Ağaç dikiniz, yeşil alan

ihdas ediniz, çevreyi temiz tutunuz. Her türlü iyi, güzel, faydalı işler yapınız. (İ.

KARAGÖZ, 1/312)

‘(Amelinizi / işinizi) en güzel biçimde yapın’ / ‘İbâdet, sâlih ameller, iş ve

görevleri en güzel biçimde yapın.’ (Bakara 2/195) (Nahl 16/90)

Âdil olun: ‘Şüphesiz Allah, adâleti ve ihsânı emreder.’ (Nahl 16/90)

‘Hayır işlerinde yarışın.’ (Bakara 2/148; Mâide 5/48)

‘Hayır(lar) işleyin’ (Hac 22/77) Allâh’a kulluk edin / ibâdet edin, sevap getiren işler

yapın, insanlara yararlı olun, akrabâyı gözetin, güzel ahlâklı olun, mahlûkâta şefkat

gösterin, gücünüzün yettiği kadar iyilik yapın. (ELMALILI, 5/504)

‘Allâh’ın size verdiği şeylerden - âhiret yurdunu ara’/yın. / hazırlık yapın.’ (Kasas

28/77)

‘Günahlardan uzak dur/un / terk et/in.’ (Müddessir 74/5)

‘(Âhiret için) azık hazırlayın’ ‘kuşkusuz azığın en hayırlısı takvâdır.’ (Bakara 2/197)

Büyük günahlardan sakının: ‘Eğer size yasaklananların (günahların) büyüklerinden

kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere (cennete) koyarız.’

(Nisâ 4/31)

Sakının: İçki, kumar, dikili taşlar ve fal oklarından sakının: Ey îman edenler! İçki,

kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki,

kurtuluşa eresiniz.’ (Mâide 5/90)

‘(Şeytanı) düşman bilin’ ‘Şüphesiz şeytan sizin için bir düşmandır. Öyle ise (siz de)

onu düşman tanıyın. O, kendi taraftarlarını ancak alevli ateşe gireceklerden olmaya

çağırır.’ (Fâtır 35/6)

‘Günahın açığını da gizlisini de bırakın.’ (En’am 6/120)

‘Müslüman olarak ölün’ ‘Ey îman edenler! Allâh’a karşı gelmekten nasıl sakınmak

gerekiyorsa öyle sakının ve siz ancak Müslümanlar olarak ölün.’ (Âl-i İmran 3/102)

1.8.İLİM VE ÖĞRENİMLE İLGİLİ EMİRLER (14 Emir)

‘Bilin’ / öğrenin.’ (Enfal 8/40) Kur’an-ı Kerim’de ‘bil’ ve ‘bilin’ emirlerinin geçtiği

âyetlere göre şu hususlara işâret edilmektedir: Allâh’ı, O’nun isim ve sıfatlarını, O’nun

kitabını, Peygamberini ve dînini, sonra dünyâyı, kâinâtı, varlıkları, dünyâda kendisine

gereken hayırlı ve yararlı şeyleri bilmesi, öğrenmesi ve tanıması gerekir. (İ.

KARAGÖZ, 1/345)

‘Rabbim! İlmimi artır de’/yin. (Tâhâ 20/114)

‘Oku’ / anla / öğren. (Alâk 96/1) Kur’ân’ı oku, anlamını öğren; Allâh’ın isim ve

sıfatlarını, emirlerini, yasaklarını, hükümlerini, nimetlerini, gücünü kudretini öğren;

dünyâ ve âhirette yararlı şeyleri oku; kendini, varlıkları, kâinâtı oku; kitâbi ve kevni

âyetleri oku, ilim öğren. (İ. KARAGÖZ, 1/348, 349)

‘(Bilmiyorsanız) bilenlere / zikir ehline sorun.’ (Nahl 16/43; Enbiyâ 21/7)

Allâh’ın eserlerine bakın ve görün: ‘(Ey Peygamberim!) De ki: Göklerde ve yerde

ne var bir bakın, düşünün.’ (Yûnus 10/101)

Varlıkların yaratılışına bakın: ‘(Ey Peygamberim!) De ki: ‘Yeryüzünde gezip

dolaşın da Allâh’ın ilk yaratılışı, nasıl başlatıp devam ettirdiğini görün. Allah, daha

sonra ikinci hayâtı (âhireti) de işte böyle gerçekleştirecektir.’ (Ankebut 29/20)

‘Allâh’ın rahmetinin eserlerine bak’/ın. ‘Allâh’ın rahmetinin izlerine bir bak:

Toprağa ölümünün ardındannasıl can veriyor! İşte ölüleri diriltecek olan da O

Allah’tır. O’nun her şeye gücü yeter.’ (Rum 30/50)

‘(Ağaçların ve bitkilerin) ürünlerine bakın’ ‘Bunlar (bitki, hurma, üzüm, zeytin ve

nar bahçeleri) meyve verirken ve (meyveler) olgunlaştığı zaman her birinin meyvesine

bakın. Şüphesiz bunda îman eden bir topluluk için (Allâh’ın varlığını gösteren) âyetler

vardır. (En’am 6/99)

‘İnsanların farklı oluşlarına bak’/ın. ‘Bak nasıl, insanların kimini kimine üstün

kıldık. Elbette âhiretteki dereceler daha büyüktür, üstünlükler daha büyüktür.’ (İsrâ

17/21)

‘Âyetlerin nasıl açıklandığına bak’/ın. ‘Bak, anlasınlar diye âyetleri değişik

biçimlerde nasıl açıklıyoruz.’ (En’am 6/65)

‘Yeryüzünde dolaşın’ / ‘Geçmiş toplumların âkıbetlerine bakın’ / ibret alın’: ‘(Ey

Peygamberim!) De ki: ‘Yeryüzünde dolaşın da önceki milletlerin sonlarının nasıl

olduğuna bakın.’ (Rum 30/42) (En’am 6/11; Âl-i İmran 3/137; Nahl 16/36; Yûsuf

12/109)

İnsan neden yaratıldığına bak/s/ın’ (Târık 86/5) İnsanın yaratılış aşamalarına bakın,

yaratıcının muhteşem gücünü görün, Yaratıcının öldükten sonra diriltmeye kâdir

olduğunu anlayın, öğrenin, düşünün, tefekkür edin. (M. SELMAN)

‘Göklerde ve yeryüzünde olanlara bakın’ / ibret alın.’ (Yûnus 10/101) (Kaf 50/6)

Gökyüzünü, güneş, ay, yıldızları, galaksileri, bütün gök cisimlerini inceleyin, ilmini

tahsil edin. Yüce Yaratıcının gücünü, kudretini görün, düşünün, ibret alın. (M.

SELMAN)

‘Yeryüzünde dolaşın’ / gezin / gözlem yapın / ibret alın.’ (Rum 30/42) (En’am 6/11;

Âl-i İmran 3/137; Nahl 16/36; Neml 27/69, 84; Zuhruf 43/25; Hac 22/46)

1.9.İSLÂM’I TEBLİĞ İLE İLGİLİ EMİRLER (19 Emir)

‘Rabbinden indirilen - (İslâm’ı / Kur’ân’ı) tebliğ edin: ‘Ey Peygamber! Rabbinden

sana indirileni (Kur’ân’ı) tebliğ et.’ (Mâide 5/67) (Nur 24/54; Şûra 42/48)

‘(İnsanları) Allah yoluna dâvet ed’/in: ‘(Ey Peygamberim!) Sen Rabbine dâvet et.

Çünkü sen, dosdoğru bir yol üzerindesin.’ (Hac 22/67; Kasas 28/87; Nahl 16/125)

‘(İnsanlara) vaaz et.’ / ediniz. (Nisâ 4/63) (Âl-i İmran 3/138; Nisâ 4/58)

‘İnsanlara öğüt ver’ / öğüt veriniz / uyarınız. ‘(Ey Peygamberim!) Fayda versin

(vermesin) öğüt ver.’ (A’lâ 87/9; Tur 52/29; Tekvir 81/27)

‘Hakkı (tavsiye edin)’, ‘sabrı (tavsiye edin) ve ‘merhameti tavsiye edin’ : ‘Sonra

îman edip birbirlerine sabrı tavsiye edenlerden ve merhameti tavsiye edenlerden

olanlar var ya; işte onlar, âhiret mutluluğuna erip amel defteri sağ elinden verilecek

olanlardır.’ (Beled 90/17 – 18) (Asr 103/1-3)

‘İyiliği / Mârûfu emret / emrediniz’, ‘kötülüğü / münkeri men et / engelleyiniz.’

(Lokman 31/17) (A’raf 7/199; Âl-i İmran 3/104, 110)

Cihad: ‘Allah uğrunda hakkıyla cihad edin.’ (Hac 22/78) Açıkça kendini belli

etmiş düşman ile cihad edin, Şeytan ile cihad edin. Nefsinizle cihad edin.

(ELMALILI, 5/504)

Bildirin, söyleyin: Hakkı ve adâleti bildirin: ‘Rabbim adâleti emretti.’ (A’raf 7/29)

(A’raf 7/158; En’am 6/14; İhlâs 112/1-4; Bakara 2/219; Mâide 5/77; En’am 6/151;

Nisâ 4/63; Tâhâ 20/43-44; Nâziat 79/18-19)

Allâh’ı ve Kur’ân’ı insanlara anlatın: (Ey Peygamberim!) Kullarıma, benim elbette

çok bağışlayıcı, çok merhametli olduğumu, azâbımın da can yakıcı azap olduğunu

haber ver.’ (Hicr 15/49-50)

Duyurun: Allâh’ın emirlerini insanlara duyurun: (Ey Peygamberinm!) Sen, sana

emredileni açıkça duyur.’ (Hicr 15/94)

Anlatın: Geçmiş toplumların kıssalarını anlatın: (Ey Peygamberim!) Kendisine

âyetlerimizi verdiğimiz, fakat onları bir kenara atan, bu yüzden şeytanın peşine taktığı,

nihâyet azgınlardan olan kişinin haberini onlara anlat.’ (A’raf 7/175)

Allâh’ın peygamberlerini zikredin: ‘Kitapta İbrâhîm’i de zikret. Gerçekten o, son

derece dürüst bir kimse ve bir peygamber idi.’ (Meryem 19/41)

İnsanlara örnek olun: ‘(Ey müminler!) Sizler insanlara birer şâhit (delil, örnek)

olasınız, peygamber de size bir şâhit (delil, örnek) olsun diye sizi orta (âdil, örnek) bir

ümmet yaptık.’ (Bakara 2/143) (Hac 22/78)

Örnekler verin: Allâh’ın gücü ile ilgili örnekler verin: ‘Ey insanlar! Size bir örnek

verildi. Şimdi ona iyi kulak verin. Sizin Allah’tan başka taptıklarınız bir sinek dahi

yaratamazlar, hepsi bunun için toplansalar bile. Eğer sinek onlardan bir şey kapsa

bunu ondan kurtaramazlar. İsteyen de âciz, istenen de.’ (Hac 22/73)

Örnekler verin: Yaşanmış hayatlardan örnekler verin: ‘Onlara şu iki adamı örnek

ver.’ (Kehf 18/22)

Örnekler verin / Varlıklardan örnekler verin: ‘Onlara dünyâ hayâtının örneğini

ver. (Dünyâ hayâtı), gökten indirdiğimiz yağmur gibidir ki, onun sebebiyle

yeryüzünün bitkileri boy verip birbirine karışırlar. Fakat bütün bu canlılık sonunda

rüzgârın savurduğu kuru bir çerçöpe döner. Allah her şey üzerinde kudret sâhibidir.’

(Kehf 18/45)

Örnek ver: Geçmiş toplumların hayat hikâyelerini örnek olarak anlatın: ‘(Ey

Peygamberim!) Onlara, o memleket halkını örnek ver. Hani oraya elçiler gelmişti.

(Yâsîn 36/13)

‘(İnsanları) uyar’/ın. ‘Ey örtünüp bürünen (Peygamber!) Kalk, uyar.’ (Müddessir

74/1-2) (Şuarâ 26/214; Mümin 40/18; İbrâhim 14/44; Meryem 19/39; En’am 6/51)

‘Müminleri müjdele’/yin. ‘Îman edip sâlih ameller işleyenlere, kendileri için, içinden

ırmaklar akan cennetler olduğunu müjdele.’ (Bakara 2/25) (İsrâ 17/25; Furkan 25/56;

Ahzab 33/47Hac 22/37; Nisâ 4/138; Tevbe 9/3)

1.10.ÂİLE HAYÂTIYLA İLGİLİ EMİRLER

1.10.1.EVLENME İLE İLGİLİ EMİRLER (4 Emir)

Bekârları Evlendirin: (Ey müminler!) Sizden bekâr olanları, köle ve cariyelerinizden

durumu uygun olanları evlendirin.’ (Nur 24/32) Bu emir velilere yönelik bir emirdir.

Anne – babalar çocuklarını evlendirmekle yükümlüdürler. (İ. KARAGÖZ, 1/394)

Evlenilmesi helâl olan kadınlarla evlenin: ‘(Ey müminler!) Eğer (velisi olduğunuz)

yetim kızlar (ile evlenip onlar) hakkında adâleti yerine getirememekten korkarsanız

(onlarla değil) size helâl olan (başka) kadınlardan ikişer, üçer, dörder olmak üzere

evlenin. Eğer (o kadınlar arasında da) adâleti yerine getiremeyeceğinizden korkarsanız

o takdirde bir evlilik ile veya sâhip olduğunuz(câriyeler) ile yetinin. Bu, adâletten

ayrılmamanız için daha uygundur.’ (Nisa 4/3) (Bakara 2/187, 221, 223, 230;

Mâide 5/5) Ekonomik ve biyolojik olarak evlenmeye gücü yetenler için ‘evlendirin’

ve ‘evlenin’ emirleri bağlayıcıdır. Âyetlerdeki emirlerin mubahlık ifâde ettiğine dâir

bir karine / işâret de yoktur. (İ. KARAGÖZ, 1/395)

‘Kadınlara mehirlerini – gönül hoşluğuyla – verin’ (Nisa 4/4) (Nisa 4/20-21, 24, 25;

Mâide 5/5)

‘Evlenmeye gücü yetmeyenler, (..) iffetini korusunlar’ ‘Evlenmeye güçleri

yetmeyenler, Allah kendilerini lütfu ile zengin edinceye kadar iffetlerini korusunlar.’

(Nur 24/33; Nisâ 4/25)

1.10.2.ÂİLE İÇİ GÖREVLERLE İLGİLİ EMİRLER (28 Emir)

‘Onlarla / (Hanımlarınız)la/ iyi geçinin’ ‘… Eğer onlardan hoşlanmadıysanız, olabilir

ki bir şeyden hoşlanmazsınız da Allah onda pek çok hayır yaratmış olur.’ (Nisa

4/19) Sürekli güzel geçimli, güleç yüzlü olun; sohbet edin, lâtife yapın. (S. HAVVÂ,

3/75) Temel ihtiyaçlarını karşılayın, söz ve fiillerinizle eziyet etmeyin, kaba ve kırıcı

davranmayın, dargın durmayın, şiddet uygulamayın. (İ. KARAGÖZ, 1/406)

Erkekler eşlerini koruyup kollasınlar: ‘Erkekler kadınların koruyup kollayıcılarıdır.

Çünkü Allah insanların kimini kiminden üstün kılmıştır.’ (Nisâ 4/34)

Erkekler, eşlerinin ihtiyaçlarını karşılasın: ‘Annelerin yiyeceği, giyeceği örfe

uygun olarak babaya âittir.’ (Bakara 2/233) Erkek eşi ve çocuklarının nafakasını gücü

nisbetinde yerine getirecektir. Erkek, örfe göre eşi ve çocuklarının yeme, içme,

giyinme, barınma, ısınma, eğitim ve dağlık gibi her türlü ihtiyâcını karşılamakla

yükümlüdür. (İ. KARAGÖZ, 1/408)

‘Ay hâlinde kadınlardan uzak durun.’ (Bakara 2/222)

‘Eşlerinize temizlendiklerinde –onlara Allâh’ın emrettiği şekilde– yaklaşın’ (Bakara

2/222) (Bakara 2/223)

‘Kendinizi ve Âile fertlerini (..) ateşten koruyun’ ‘Ey müminler! Kendinizi ve

âilenizi yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun.’ (Tahrim 66/6)

‘Âile fertlerine namazı emret’/in: ‘ve kendin de ona devam et.’ (Tâhâ 20/132)

Kadınlar, eşlerine saygılı olsunlar: ‘Sâliha kadınlar itaatkârdırlar. Allâh’ın

korumasına uygun olarak, kimsenin görmediği durumlarda da kendilerini korurlar.’

(Nisa 4/34) Kadınlar eşlerine saygılı olsunlar, haklarına riâyet etsinler, görevlerini

yerine getirsinler, eşlerinin meşru isteklerini yerine getirsinler, kocalarının gıyâbında

can, mal, nâmus, itibar ve âile sırları gibi korunması gereken hususları korusunlar. (İ.

KARAGÖZ, 1/413)

Kadınlar, çocuklarını emzirsinler: ‘Emzirmeyi tamamlamak isteyen anneler,

çocuklarını iki tam yıl emzirirler.’ (Bakara 2/233) Emzirme süresinin en çoğu iki

yıldır. Anne baba iki seneden önce –eğer anlaşırlarsa – çocuğu memeden kesebilirler.

(İ. KARAGÖZ, 1/415)

İzin: ‘Çocuklar, annelerinin odalarına girmek için (..) izin istesinler.’ ‘Ey îman

edenler! Ellerinizin altında bulunanlar (köleleriniz) ve sizden henüz büluğ çağına

ermemiş olanlar günde üç defa, sabah namazından önce, öğleyin elbiselerinizi

çıkardığınız vakit ve yatsı namazından sonra (yanınıza girecekleri zaman) sizden izin

istesinler…’ (Nur 24/58)

Selâm verin: ‘Eve girdiğiniz zaman (..) selâm verin.’ ‘Evlere girdiğiniz zaman

birbirinize Allah katından mübârek ve hoş bir esenlik dileği olarak selâm verin.’ (Nur

24/61)

(Eşlerinizin düşmanlığından) ‘sakının’: ‘Ey îman edenler! Eşlerinizden ve

çocuklarınızdan size düşman olabilecekler vardır. Onlardan sakının.’ (Teğâbün 64/14)

Savaş, hicret, hac, malını Allah yolunda tasadduk etmeye engel olmak isteyen âile

fertleri olabilir. Bu durum düşmanlık etmektir. (..) Onlardan sakının: bu durumdaki eş

ve âile fertlerinin sizleri yolunuzdan saptırmalarına, size dünyâyı sevdirmelerine,

herhangi bir hayır işlemeniz konusunda gevşeklik vermelerine ve kötülüğe

düşürmelerine karşı sakınınız. (S. HAVVÂ, 15/151, 152)

Eş ve çocuklarınızı affedin, hoşgörülü olun ve bağışlayın: ‘Eğer affeder, hoş görüp

vazgeçer ve bağışlarsanız, şüphe yok ki Allah da çok bağışlayandır, çok merhamet

edendir.’ (Teğâbün 64/14) (Fussilet 41/34)

Anne ve babaya iyilik edin, iyi davranın: ‘Rabbin kendisinden başkasına ibâdet

etmemenizi ve anne babaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti.’ (İsrâ 17/23)

(Bakara 2/83; Nisa 4/36; En’am 6/151; Ankebut 29/8))

‘Bana ve’ ‘Anne ve baban/y/a teşekkür et’/in. (Lokman 31/14)

‘Anne ve babaya karşı mütevâzı ol’ (ve onlara duâ edin): ‘Onlara merhamet

ederektevâzu kanadını indir ve de ki: Rabbim! Tıpkı ben küçük iken beni koruyup

yetiştirdikleri gibi sen de onlara acı.’ (İsra 17/24)

‘…Onlarla (Anne ve baba ile) iyi geçinin’ (Lokman 31/15) Yeme, içme, giyim gibi

ihtiyaçlarını düzene koymak, eziyet etmemek, ağır söz söylememek, hastalıklarına

bakmak gibi dünyaya âit yardımlarını yerine getir. (ELMALILI, 6/273)

‘O mallarla (Aklı zayıfları) besleyin ve giydirin’ (Nisa 4/5) Henüz reşit olmamış

yetimlere vb. mallarını teslim etmeyiniz, bakımları ile ilgileniniz, böylelerinin mal

varlığının telef edilmesine göz yummayınız. (S. HAVVÂ, 3/35; Ö. ÇELİK 1/549).

‘(Aklı zayıflara) güzel söz söyleyin’ (Nisa 4/5) Aklı ve idrâki zayıf olanlara

kusurlarını yüzlerine vurmayınız, ayıplamayınız, yermeyiniz, kırıcı ve kötü söz

söylemeyiniz, örfe uygun, iyi, güzel, gönül alıcı sözler söyleyiniz. (İ. KARAGÖZ,

1/428)

Yetimlere yardım edin: ‘(Ölene vâris olmayan) yakınlar, yetimler ve yoksullar mîras

taksiminde hazır bulunurlarsa bundan, onları da rızıklandırın; mirastan onlara da

birşeyler verin.’ (Nisa 4/8) Bu âyetteki emir tavsiye niteliğindedir. Böyle bir payın

verilmesi zorunlu değildir. (Ö. ÇELİK, 1/552)

‘Zengin veliler, yetim malına karşı iffetli olsun / yetim malından yemeğe tenezzül

etmesin.’ (Nisa 4/6)

‘Fakir veliler, yetimin malından örfe uygun şekilde yesin / aklın ve dînin

gereklerine uygun bir biçimde yesin.’ (Nisa 4/6) (Bakara 2/188; Nisa 4/10; En’am

6/152; İsra 17/34)

‘Yetimleri deneyin (..) ve mallarını verin’: ‘Yetimleri evlenme yaşına gelinceye

kadar deneyin. Eğer onların rüştüne erdiklerini görürseniz, mallarını kendilerine

verin.’ (Nisa 4/6) (Nisa 4/2)

‘Yetimlere mallarını verirken tanık tutun.’ (Nisa 4/6)

‘Yetimlere güzel söz söyleyin.’ (Nisa 4/8) (Nisa 4/9)

Veliler, yetimler hakkında korksunlar: ‘Kendileri, geriye zayıf çocuklar bıraktıkları

takdirde, onlar hakkında korksunlar / titresinler (ELMALILI), (yetimler hakkında da)

korksunlar.’ (Nisa 4/9)

Miras taksimi: ‘Ölenin mirasını vârislere Allâh’ın emrine göre taksim edin.’

(Nisa 4/11) (Nisa 4/12, 13, 14, 33,

‘Ahitleştiğiniz kimselerin paylarını verin’ ‘Yeminlerinizin bağladığı (antlaşma

yoluyla yakınlık bağı kurduğunuz) kimselere hisselerini / paylarını verin.’ (Nisa 4/33)

1.10.3.ÂİLE İÇİ SORUNLARLA İLGİLİ EMİRLER (5 Emir)

‘Eşlerinizin başkaldırmasından korkarsanız onlara öğüt verin, yataklarında

yalnız bırakın ve onları tedip edin.’ (Nisa 4/34)

Uzlaşın: Kadın eşinin zulmünden korkarsa boşanmak için anlaşsın: ‘Eğer kadın

kocasının, kendisine kötü davranmasından (nüşuz), yahut yüz çevirmesinden korkarsa,

uzlaşarak aralarını düzeltmelerinde ikisine de bir günah yoktur. Uzlaşmak daha

hayırlıdır.’ (Nisa 4/128) (Bakara 2/229)

Hakem tâyini: ‘Eşler arasındaki sorunu çözmek için hakem seçin.’ ‘Eğer karı

kocanın arasının açılmasından korkarsanız, erkeğin âilesinden bir hakem, kadının

âilesinden bir hakem gönderin. İki taraf (arayı) düzeltmek isterlerse, Allah da onları

uzlaştırır.’ (Nisa 4/35)

Îlâ: Eşlerine yaklaşmamaya yemin edenler dört ay beklesinler: ‘Eşlerine

yaklaşmamaya yemin edenler için dört ay bekleme süresi vardır. Eğer (bu süre içinde

yeminlerinden) dönerlerse şüphesiz ki Allah çok bağışlayan, çok merhamet edendir.

Eğer (yeminlerinden dönmeyip eşlerini) boşamaya karar verirlerse (boşanırlar). Biliniz

ki, Allah hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir.’ (Bakara 2/226-227)

Kefâret: ‘Eşlerine zıhar yapıp sonra sözünden dönenler, kefâret ödesin.’ ‘Eşlerine

zıhar yapıp da sonra dediklerinden dönenlerin, onlarla temas etmeden önce bir köle

âzât etmeleri gerekir. Size öğütlenen işte budur.’ (Mücâdele 58/3) (Mücâdele 58/2 3,

4) Yeminin ciddiyetini korumak için cezâ hükmü getirilmiş olup, köle âzâdına gücü

yetmeyenler iki ay peş peşe oruç tutar, buna da gücü yetmezse altmış fakiri

doyururlar. (Ö. ÇELİK, 5/59, 60)

1.10.4.BOŞANMA İLE İLGİLİ EMİRLER (14 Emir)

İddet: ‘Kadınları –boşamak istediğiniz zaman- iddetlerini dikkate alarak boşayın’

(Talâk 65/1)

İddet: ‘(Boşanan kadınların) iddetini sayın.’ (Talâk 65/1) (Bakara 2/228; Talâk

65/4; Bakara 2/234, 236; Ahzab 33/49)

Boşamayı ihsan ile yapın: ‘(Dönüş yapılabilecek) boşama iki defadır. Sonrası ya

iyiliklegeçinmek, ya da güzellikle bırakmaktır.’ (Bakara 2/229) (Bakara 2/230, 231)

İddet: ‘Boşanan kadınların iddetleri sona erdiği zaman onları güzelce tutun

yahut onlardan güzelce ayrılın.’ (Talâk 65/2) (Bakara 2/228, 232)

‘Zifâfa girmeden boşadığınız kadınları güzel bir şekilde bırakın.’ (Ahzab 33/49)

İddet: ‘Boşadığınız kadınları iddet süresinde -gücünüz ölçüsünde- oturduğunuz

evin bir bölümünde iskân edin.’ (Talâk 65/6)

Boşama / Nafaka: ‘Boşadığınız kadınlar hâmile iseler doğum yapıncaya kadar

nafakalarını verin.’ (Talâk 65/6)

‘Boşadığınız kadınlar, çocuğu emzirirlerse ücretlerini verin.’ (Talâk 65/6)

‘Emzirme ücretini aranızda -uygun bir şekilde- konuşup anlaşın.’ (Talâk 65/6)

‘(Emzirme ücretinde) anlaşamazsanız çocuğu –baba hesabına- başka bir kadın

emzirecektir/(emzirsin)’ (Talâk 65/6)

Emzirme ücretini imkânınıza göre ödeyin: ‘Zengin olan, gücüne göre nafaka versin.

Rızkı dar olan da, Allâh’ın ona verdiğinden harcasın.’ (Talâk 65/6)

‘(Boşanmaya) içinizden iki âdil kimseyi şâhit tutun’ ‘Şâhitliği Allah için dosdoğru

yapın.’ (Talâk 65/2)

Boşanmış kadınların örfe göre geçimlerini sağlayın: ‘Örfe uygun olarak boşanmış

kadınların nafakasının sağlanması gerekir. Bu, müttakilerin üzerinde bir borçtur.’

(Bakara 2/241)

‘Zifaf olamadan boşanan ve mehir de belirlenmeyen kadınlara gücünüz

nispetinde birşeyler verin.’ (Bakara 2/236; Ahzab 33/49)

1.11.SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA İLE İLGİLİ EMİRLER (14

Emir)

‘(İnsanlara) ihsanda bulun’/un / iyilik yap’/ın: ‘Allâh’ın sana iyilik yaptığı gibi, sen

de iyilik yap.’ (Kasas 28/77) Allâh’ın iyiliği ve bağışı olan maldan harcama yap,

yaratılmışlara iyilikte bulun, nimetin bilincinde ol, şükürle karşılık ver. (S. KUTUB,

8/126)

‘Anne ve babaya ihsanda bulunun / iyilik edin.’ (Nisa 4/36) Sözle, davranışlarla

iyilik edin, muhtaç olmaları hâlinde gereken harcamalarla iyilikte bulunun. (S.

HAVVÂ, 3/120)

‘Akrabâya ihsanda bulunun’/ iyilik yapın.’ (Nisa 4/36) İhtiyâcı olduğunda onlara

maddi mânevi yardımda bulun. (İ. KARAGÖZ 1/460)

‘Yetimlere ihsanda bulunun.’ (Nisa 4/36)

‘Yoksullara ihsanda bulunun.’ (Nisa 4/36) İnfak, zekât, sadaka vermekle fakirleri

koruyup kollayın. (Beled 90/14-16)

‘Yakın komşuya, uzak komşuya ihsanda bulunun.’ (Nisa 4/36) İnancı ne olursa

olsun, komşuya iyilik ediniz, küçümsemeyiniz, hakir görmeyiniz (Buhâri, Edeb, 30),

alaycı tavra girmeyiniz (Hucurat 49/11; Hümeze 104/1; İ. KARAGÖZ, 1/462, 463))

‘Arkadaşa ihsanda bulunun.’ (Nisa 4/36) Arkadaşlarınıza iyi davranın, karşılıklı

haklara riâyet edin, kötülük yapmayın. (İ. KARAGÖZ, 1/464)

‘Misâfire ihsanda bulunun.’ (Nisa 4/36) Misâfire ikramda bulunun, gerektiğinde

evinize kabul edin, yedirip içirin, güler yüz gösterin, ihtiyâcını karşılayın. (İ.

KARAGÖZ, 1/464)

‘Hizmetçilere ve işçilere ihsanda bulun/un / iyilik edin.’ (Nisa 4/36) İşçi ve

hizmetlilerin haklarını eksiksiz verin, zulmetmeyin. (İ. KARAGÖZ, 1/464)

‘Akrabâya, yoksula ve yolda kalmışa hakkını ver’/in. (İsra 17/26) Yakın akrabaya

zekât vb. mahremine nafaka, miskin ve yolcuya zekât vb. veriniz, darlık ve sıkıntılı

zamanlarında yardımcı olunuz, gözetiniz. (S. HAVVÂ, 8/179)

Akrabâlarla ilişkileri sürdürün: (Akıl sâhipleri), Allâh’ın riâyet edilmesini emrettiği

haklara riâyet eden kimselerdir.’ (Ra’d 13/21) Akrabâ ve diğer müminlere iyilik

yapmak, yardımcı olmak, onları savunmak, şefkat ve merhamet göstermek, selâm

vermek, hastalarını ziyâret etmek… gibi davranışları yerine getirir. (S. HAVVÂ,

7/310)

Borç verin: ‘Allah’a güzel bir borç verin / Allah için insanlara borç verin.’

(Müzzemmil 73/20) İleride sevâbını almak üzere, iyi niyetle ve samimiyetle ödünç

verir gibi hayır yolunda harcamalar yapın. (ELMALILI, 8/411) Helâl kazançtan,

yalnız Allah rızâsı için borç veriniz. (Nesefi’den S. HAVVÂ, 15/409) Fâizsiz,

çıkarsız, Allah rızâsı için insanlara borç veriniz. (İ. KARAGÖZ, 1/469) (Bakara

2/245; Mâide 5/12; Hadid 57/11,18)

‘İnfak edin.’ (Bakara 2/267) (Bakara 2/195) Yoksullara, İslâm’ın anlatılması,

öğretilmesi ve yaşanması için maddi harcamalar yapınız. (İ. KARAGÖZ, 1/471)

Kurban: ‘Kurban etlerinden açlara ve yoksullara yedirin.’ (Hac 22/28)

Yardımlaşın: ‘İyilik ve takvâ üzere yardımlaşın.’ (Mâide 5/2) Îman, itaat, hayır,

hasenat, sâlih ameller ve günahlardan sakınma konularında birbirinizi teşvik edin,

destekleyin. (İ. KARAGÖZ, 1/477)

1.12.SOSYAL İLİŞKİLER İLE İLGİLİ EMİRLER (26 Emir)

‘İnsanlara iyi ve güzel söz söyleyin.’ (Bakara 2/83)

‘Doğru söz söyleyin.’ (Ahzab 33/70)

‘Doğrularla berâber olun.’ (Tevbe 9/119)

‘Dosdoğru ol’/un. ‘(Ey Peygamberim!) Emrolunduğun gibi dosdoğru ol’ (Şûra 42/15)

(Hud 11/112) İstikâmet üzere olun, Kur’ân’a tâbi olun, itaat olan işleri yapın,

isyandan sakının, Allâh’a ve insanlara verdiğiniz sözleri tutun, yaptığınız sözleşmelere

uyun, dengeli ve ölçülü olun, özünde ve sözünde dosdoğru olun; hîle ve iki

yüzlülükten, riyâ ve sahtekârlıktan sakının; haktan ve hakikatten sapmayın, tutarlı

olun. (İ. KARAGÖZ, 1/482)

‘Affedici olun.’ ‘Affedin’(Bakara 2/109) (A’raf 7/199; Âl-i İmran 3/159)

‘Hoşgörülü olun.’ (Bakara 2/109) (Nur 24/22) Size kötülük yapanlara kötülükle

karşılık vermeyin, kötülüğe karşı iyilikle karşılık verin. (Ö. ÇELIK 3/509)

‘Kötülüğü iyilikle sav’/ın’: ‘İyilikle kötülük bir olmaz. Sen (kötülüğü) en güzel olan

davranışla sav.’ (Fussilet 41/34)

‘Kâfirlerin söylediklerine sabredin.’ (Kaf 50/39)

‘O (kâfirler)den güzellikle ayrıl.’ (Müzzemmil 73/10) Onların beyhude sözlerini

muhatap alma, onların terbiyesizliklerine cevap verme, onlara öfkelenme,

(MEVDÛDİ, 6/459) Onlarla tartışma ve çatışmaya girme, karşılık vermekten kaçın.

(KUR’AN YOLU, 5/487)

‘Peygamberi ve âyetleri yalan sayanlara mühlet ver/in.’ (Müzzemmil 73/11)

Aceleci olma, iman etsinler, ıslah olsunlar diye mühlet ver. Azgınlığa devam edenleri

Allah cezalandıracaktır. (İ. KARAGÖZ, 1/496)

Selâm: ‘Müminleri Selâmün aleyküm diye selâmlayın ve verilen selâmı alın.’

(En’am 6/54) (Nisa 4/86)

Toplantılar: ‘Meclislerde yer açın denince, yer açın.’ (Mücâdele 58/11)

Toplantılar: ‘Meclislerde kalkın denildiği zaman, kalkın.’ (Mücâdele 58/11)

İzin: ‘Başkalarının evlerine izin alıp girin.’ ‘Ey îman edenler! Kendi evlerinizden

başka evlere izin almadan: geldiğinizi hissettirip ev sâhiplerine selâm vermeden

girmeyin. Bu davranış sizin için daha hayırlıdır. Düşünüp anlayasınız diye size böyle

öğüt veriliyor.’ (Nur 24/27)

Selâm: ‘Başkalarının evlerine girince selâm verin.’ (Nur 24/27)

‘Evine girmek istediğiniz kimse geri dönün derse, dönün.’ (Nur 24/28)

‘Mümin erkekler gözlerini haramdan korusun.’ (Nur 24/30)

‘Mümin kadınlar gözlerini haramdan korusun.’ (Nur 24/31)

‘Erkek ve kadınlar iffetlerini korusun.’ (Nur 24/30)

‘Evlâtlıkları babalarına nispet ederek çağırın.’ (Ahzab 33/5)

‘Akitlerinizi yerine getirin.’ (Mâide 5/1) Allah ile olan akdinizi (îman) yerine

getiriniz, kendiliğinizden yaptığınız akitleri (adak, yemin gibi) yerine getiriniz, kendi

aranızda veya bütün insanlar arasında (şirket akdi, alışveriş akdi, nikâh akdi gibi)

yaptığınız sözleşmeleri yerine getiriniz. (ELMALILI, 3/143; S. HAVVÂ 3/441)

‘Ahdi yerine getirin’ / ’vefâ gösterin.’ (Nahl 16/91-92) (En’am 5/152; Bakara 2/40;

İsra 17/34; Ra’d 13/19; Ahzab 33/23) Allâh’a verdiğiniz ahdi / sözü yerine getiriniz.

Verdiğiniz sözleri yerine getiriniz, her tür meşru taahhütlerinizi yerine getiriniz.

(KUR’AN YOLU, 3/436)

‘Kendinizi düzeltin’ ‘Ey îman edenler! Siz kendinizi düzeltin. Siz doğru yolda

olursanız yoldan sapan kimse size zarar veremez.’(Mâide 5/105)

‘Yürüyüşünüzde mutedil ol/un.’ (Lokman 31/19) Yürüyüşünde ölçülü ve kibirsiz ol.

Yürüyüşünde orta yol izle, aşırı süratli olma. (S. HAVVÂ, 11/265) Yürüyüşünde

aceleci olma, vakar ve tevâzulu yürü. (Furkan 25/63)

‘Konuşmalarınızda sesinizi biraz kısın.’ (Lokman 31/19) İnsanlarla konuşurken,

hitap ederken, iyiliği emredip kötülükten sakındırırken, duâ ve münâcaat esnâsında

sesini alçalt. Yâni bağırıp çağırma, uzun dilli ve sert konuşan olma. (Düşmanı

korkutmak için sesi yükseltmek istisnadır). (İ. H. BURSEVİ, 15/216)

‘Müminlerden – sana uyanlara- kanatlarını/zı indir’/in: (Şuarâ 26/215) Onlara

yumuşak davran, berâberlik ve sohbete devam et, bâzı hatâlarını görmezden gel,

nâhoş hallerine tahammül et, iyi ve güzel ahlâkla davran, onların hepsine katlan. (İ.

H. BURSEVİ, 14/167)

1.13.YEMEK, İÇMEK, GİYİM VE TEMİZLİK İLE İLGİLİ EMİRLER (11

Emir)

‘Allâh’ın rızkından- yiyin ve için.’ (Bakara 2/60; A’raf 7/31)

‘Yeryüzündeki- helâl ve temiz olan şeylerden yiyin’ (Bakara 2/168) (Bakara 2/172;

Müminun 23/51; Mâide 5/88; Tâhâ 20/81) Etleri haram kılınan hayvanların etlerini

yemeyiniz. (Mâide 5/1; Hac 22/28; 30, 34) Zehirli ve zararlı olan toprak ürünlerini

yemeyiniz. (Bakara 2/195) Alkollü içki ve uyuşturucu almayınız / içmeyiniz. (Mâide

5/90-91; Buhâri, Vudu, 81) Zehirli ve insan sağlığına zararlı şeyleri yiyip içmeyiniz.

(Bakara 2/195) Helâl olup çalıntı olanları yiyip içmeyiniz. Başkalarına âit yiyecek ve

içecekleri izinsiz yiyip içmeyiniz. (Bakara 2/188; Mutaffifin 83/1) Haram / Meşru

olmayan kazançla (Hırsızlık, gasp, fâiz, kumar, rüşvet, hîle, karaborsa aldatma, yalan

vb. ile) elde edilenleri yiyip içmeyiniz.

‘Ganimetten helâl ve temiz olarak yiyin.’ (Enfal 8/69)

Besmele çekin: Avcı, hayvanı av için salarken Allâh’ın adını anın: ‘Onu (eğitip

yetiştirilen avcı hayvanı av için) salarken üzerine Allâh’ın adını anın (besmele çekin).

(Mâide 5/4)

‘Avcı hayvanların sizin için tuttuklarından yiyin.’ (Mâide 5/4)

Tesettür: Mümin kadınlar ziynet yerlerini göstermesinler: ‘(Kadınlar, yüz ve el

gibi) görünen kısımlar hâriç, ziynetlerini) göstermesinler.’ (Nur 24/31)

Tesettür: Mümin kadınlar, bedenlerini örten elbiselerini giysinler: ‘Ey

Peygamber! Eşlerine, kızlarına ve müminlerin hanımlarına söyle; bedenlerini örtecek

elbiselerini giysinler. Onların tanınıp eziyet edilmemeleri için en elverişli olan

(davranış) budur.’ (Ahzab 33/59)

Tesettür: ‘Mümin kadınlar başörtülerini yakalarının üzerine salsınlar.’ (Nur

24/31)

Temizlik: ‘Mescide gittiğinizde, ziynetinizi alın.’ (A’raf 7/31) Tesettür ve temizliğe

riâyet ediniz. Müstehap olan koku sürününüz, dişlerinizi misvaklayınız, temiz

elbiselerinizi giyiniz. (S. HAVVÂ, 5/150)

Temizlik: ‘Elbiseni/zi temizle/yin.’ (Müddessir 74/4) Kendini ve kalbini

günahlardan, haksızlıkta temiz tut. Uyarılarına engel olacak kirli huylardan sakın,

güzel ahlâk ile ahlâklan. (ELMALILI, 8/417) Elbiseni günahlardan temizle. (S.

HAVVÂ 15/446) Maddi ve mânevi temizliğe özen gösteriniz; bu bağlamda beden, ev,

câmi vb. ortak mekânları temiz tutunuz. (İ. KARAGÖZ, 1/540)

Temizlik: ‘Evimi tavaf edenler, namaz kılanlar, rükû ve secde edenler için

temizleyin.’ (Hac 22/26)

1.14.ÇALIŞMA, İŞ VE TİCÂRET HAYÂTI İLE İLGİLİ EMİRLER (9 Emir)

‘Yeryüzüne dağılın ve- Allâh’ın lütfundan nasîbinizi arayın’ ‘Rızkı (sâdece)

Allâh’ın katında arayın.’ (Ankebut 29/17) (Cuma 62/10; Necm 53/39; Hud 11/6)

‘Yeryüzünde yürüyün.’ (Mülk 67/15) Rızık aramak ve araştırma için yeryüzünde

yolculuk yapın, ticâret yapmak üzere gidip gelin. (S. HAVVÂ 15/239) Yeryüzünü

inceleyin, imkânlarını araştırın, yeraltı zenginliklerini tespit edin. Bu zenginliklerin

imtihan için olduğunu bilin. (Ö. ÇELİK 5/192)

‘Bir işi bitirince diğerine koyulun.’/ başlayın. (İnşirah 94/7) Bedenini dinlendirirken

zihnini çalıştırın / kitap okuyun / ilim tahsil edin; zihnini dinlendirirken bedeninizi

çalıştırın. Atâlete kapılmayınız, boş durmayınız. (M. SELMAN)

Ölçüyü ve tartıyı tam yapın: ‘Ölçtüğünüzde ölçüyü tam yapın, doğru terâzi ile

tartın.’ (İsra 17/55) (Muraffifin 83/1-3; Şuarâ 26/181-182; Rahman 55/9; En’am

6/152; A’raf 7/85)

Borcunuzu yazın: ‘Ey îman edenler! Belli bir süre için birbirinize borçlandığınız

zaman bunu yazın. Aranızda bir yazıcı adâletle yazsın…’ (Bakara 2/282)

Borçlanmalarınıza iki şâhit tutun: ‘(Borçlanma işlemine) şâhitliklerine

güvendiğiniz iki erkeği; eğer iki erkek olmazsa bir erkek ve iki kadını şâhit tutun….’

(Bakara 2/282)

‘Alışverişlerinize şâhit tutun.’ (Bakara 2/282) Alış verişlerinizi şâhit huzurunda

yapın, gizli bir şekilde yapmayınız; alışverişlerinizde fiş ya da fatura gibi ispatlayıcı

belge alınız. Veresiye alışverişlerinizde borçlanma için imza atabildiğiniz gibi, senet,

çek vb. verebilirsiniz. (İ. KARAGÖZ, 1/553)

Borcunuzu ödeyin: ‘Eğer yolculukta olur da bir yazıcı bulamazsanız, o zaman

alınmış rehinler yeterlidir. Eğer birbirinize güvenirseniz kendisine güvenilen kimse

emânetini (borcunu) ödesin.’ (Bakara 2/283)

Fâizciliği terk edin: ‘Ey îman edenler! Allâh’a karşı gelmekten sakının ve eğer

müminler iseniz, fâizden geriye kalanı bırakın.’ (Bakara 2/278)

1.15.TANIKLIK, YARGILAMA, ADÂLET VE CEZÂLAR İLE İLGİLİ

EMİRLER (15 Emir)

Araştırın: Haberin doğru olup olmadığını iyice araştırın: ‘Ey îman edenler! Size

fâsık bir insan bir haber getirirse, o haberin doğruluğunu iyice araştırın. Aksi takdirde

bilmeyerek bir topluluğa zarar verirsiniz de bu yüzden yaptığınıza pişman olursunuz.’

(Hucurat 49/6)

‘Şâhitliği - Allah için - dosdoğru yapın.’ (Talâk 65/2) (En’am 6/152; Mâide 5/8; Nisa

4/135)

Adâletle hükmedin / karar verin: ‘(Ey îman edenler!) Allahhükmettiğiniz zaman

adâletle hükmetmenizi emrediyor.’ (Nisa 4/58) (Mâide 5/8; Hucurat 49/9; Mâide 5/42)

‘Allâh’ın indirdiği ile hükmedin.’ (Mâide 5/48) (Mâide 5/44, 45, 49) Fert ve

toplumlar için en ideal, adâlete ve hakkâniyete en uygun kurallar, ilkeler, hükümler

Kur’an’da yer alan kural, ilke ve hükümlerdir. (İ. KARAGÖZ, 1/571)

‘Müslüman olmayanların Allâh’ın indirdiğinin bir kısmından saptırmalarından

sakın’/ın.’ (Mâide 5/49)

‘Kötülüğü – cezalandıracaksanız - misliyle cezalandırın’ ‘Eğer ceza verecekseniz

size yapılanın misliyle cezalandırın. Eğer sabrederseniz, elbette bu sabredenler için

daha hayırlıdır.’ (Nahl 16/126) (Mümin 40/40; Yûnus 10/27; Şûra 42/40-43)

Kısas yapın: ‘Öldürme ve yaralamalarda kısas yapın’ ‘Ey îman edenler!

Öldürülenler hakkında size kısas farz kılındı. Hüre karşı hür, köleye karşı köle, kadına

karşı kadın, kısas edilir.’ (Bakara 2/178) (Mâide 5/45)

‘Hırsızın elini kesin’ ‘Hırsızlık eden erkek ve kadının yaptıklarına karşılık, Allah’tan

bir cezâ, bir ibret olarak ellerini kesin.’ (Mâide 5/38)

Fesat çıkaranları cezalandırın: ‘Allah ve Resûlüne savaş açanların ve yeryüzünde

bozgunculuk çıkarmaya çalışanların cezâsı; ancak öldürülmeleri yahut asılmaları

veya ellerinin ve ayaklarının çaprazlama kesilmesi yahut o yerden sürülmeleridir.

Bu cezâlar, onlar için dünyadaki bir rezilliktir…’ (Mâide 5/33)

Fâhişe suçunu işleyen kadınları hapsedin: ‘Kadınlarınızdan fuhuş yapanlara karşı

içinizden dört şâhit getirin. Eğer şâhitler (kadınların fuhuş yaptıklarına) şâhitlik

ederlerse, onları ölünceye kadar veya Allah haklarında bir yol açıncaya kadar evlerde

tutun (hapsedin). (Nisa 4/15) ‘…hapsedin’ hükmü geçici bir hüküm olup, Nur 24/2

âyeti ile ‘..yüzer değnek vurun’ hükmü inene kadar uygulanmıştır. (ELMALILI,

2/530)

‘Fuhuş yapanlara eziyet edin / evlerde hapsedin.’ (Nisa 4/16) Yâni miktârı size

bırakılmak üzere tâzir /azarlama cezâsı ile terbiye ediniz. Nur suresi 24/2 ‘….yüz

değnek vurun’ hükmü henüz gelmeden önce ‘evlerde hapis cezası’ hükmü

geçerliydi. (ELMALILI 2/530)

Fuhuş: ‘Tevbe edip hallerini ıslah ederlerse, fuhuş yapanları affedin.’ ‘Eğer o

ikisi tevbe eder, durumlarını düzeltirlerse artık onlara eziyet etmekten vazgeçin.

Çünkü Allah tevbeleri çok kabul eden, çok merhamet edendir. (Nisa 4/16)

‘Zinâ eden kadın ve erkeğe yüz sopa vurun.’ (Nur 24/2)

Zinâ: ‘Bir grup mümin zinâ cezasının uygulamasına şâhit olsun.’ (Nur 24/2)

Zinâ: ‘Nâmuslu kadınlara zinâ isnat edip, sonra dört şâhit getiremeyenlere

seksen sopa vurun.’ (Nur 24/4)

1.16.YÖNETİM VE KAMU İŞLERİ İLE İLGİLİ EMİRLER (5 Emir)

Emânetleri ehline verin: ‘Şüphesiz Allah size, emânetleri ehline vermenizi

emrediyor.’ (Nisa 4/58) (Müminun 23/8; Meâric 70/22-35)

İstişâre: ‘İşlerinizde (müminlerle) istişâre et’in: (Âl-i İmran 3/159) (Şûra 42/38)

İtaat: ‘(Müslüman) yöneticilere itaat edin’: ‘Ey îman edenler! Allâh’a itaat edin,

Peygamber’e itaat edin ve sizden olan yöneticilere de (itaat edin). (Nisa 4/59)

Kur’an ve Sünnet: Anlaşamadığınız konuları Kur’ân ve sünnete arz edin:

‘Hakkında ayrılığa düştüğünüz herhangi bir şeyin hükmü Allâh’a âittir.’ (Şûra 42/10)

(Nisa 4/59)

Toplantı / İzin: Bir toplantıdan ayrılmak isteyenler yöneticiden izin alsınlar:

‘Müminler ancak Allâh’a ve peygamberine îman eden ve peygamber ile ortak bir iş

için toplanmış iken, kendisinden izin almadan çekip gitmeyenlerdir.

Senden izin isteyenler, evet işte onlar Allâh’a ve Resûlü’ne hakkıyla îman edenlerdir.

Bâzı özel işlerinden dolayı senden izin istediklerinde onlardan dilediğine izin ver.’

(Nur 24/62)

1.17.BARIŞ VE SAVAŞ İLE İLGİLİ EMİRLER (28 Emir)

Barış: ‘Hep birlikte - barış içinde olun.’ (Bakara 2/208)

‘Aranızı düzeltin.’ (Enfâl 8/1) (Hucurat 49/10; Şuara 26/151-152) Aranızı ıslah edin,

Aranızdaki ilişkiler ülfet, muhabbet ve ittifaka dayalı olsun. Allah’tan korkun. Allah

ve Resûlünün emri etrâfında elbirlik olun. (S. HAVVÂ, 5/456)

‘Savaşan iki grubun arasını düzeltin’ ‘Eğer müminlerden iki grup birbirleriyle

savaşırlarsa aralarını düzeltin. Eğer biri ötekine saldırırsa, Allâh’ın emrine dönünceye

kadar saldıran tarafa karşı savaşın. Eğer (Allâh’ın emrine) dönerse, artık aralarını

adâletle düzeltin ve onlara âdil davranın; çünkü Allah, adâletli davrananları sever.’

(Hucurat 49/9)

‘Fitneden sakının’ ‘Sâdece içinizden zulmedenlere erişmekle kalmayacak olan bir

fitneden sakının.’ (Enfâl 8/25) (Bakara 2/229; Zâriyat 51/13-14)

Kuvvet hazırlayın: ‘Düşmana karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet hazırlayın.’

(Enfâl 8/60)

Savunma: ‘Düşmana karşı - her türlü - savunma tedbirini alın.’ (Nisa 4/71)

Cihâda çıkın: ‘Allah yolunda düşmana karşı birlikler hâlinde veya topyekûn

cihada çıkın.’ (Nisa 4/71) (Tevbe 9/38-39)

‘Allah yolunda sefere çıkın.’ (Tevbe 9/41)

Cihat: ‘Sabır yarışında düşmanlarınızı geçin, cihat için hazırlıklı ve uyanık olun.’

(Âl-i İmran 3/200) Birbirinize tahammül edin, başkalarıyla aranızda olan

olumsuzluklara katlanın. (M. DEMİRCİ, 1/249) Allah düşmanlarıyla savaşmayı

gözetleyin, mescidlerde şeytanla savaşmaya hazır olun. (S. HAVVÂ, 2/561)

Savaş: ‘(Sizinle savaşanlarla siz de) Allah yolunda savaşın.’ (Bakara 2/191) Size

savaş açan müşriklerle savaşın, fitne kalmayıncaya kadar savaşın, din yalnız Allâh’ın

oluncaya kadar savaşın. (Nisa 4/84; Bakara 2/190; 193, 244)

Savaş: ‘Kâfirlerden yakınınızda olanlarla savaşın.’ (Tevbe 9/123)

‘Müşriklerle top yekûn savaşın.’ (Tevbe 9/36)

Savaş / Müşrikler: ‘Kendileriyle antlaşma yapılan müşriklere, antlaşma sona

erene kadar müsâade edin / Antlaşmalarını süreleri bitinceye kadar

tamamlayın.’ (Tevbe 9/4)

Savaş / Müşrikler: ‘Kendilerine savaş ilân edilen müşrikler, Müslüman olmazlar,

barışa yanaşmazlar ve savaşta ısrar ederlerse kendilerini yakalayıp öldürün.’

‘Haram aylar çıkınca müşrikleri artık bulduğunuz yerde öldürün, onları yakalayıp

hapsedin ve her gözetleme yerine oturup onları gözetleyin. Eğer tevbe ederler, namazı

kılıp zekâtı da verirlerse kendilerini serbest bırakın…’ (Tevbe 9/5) Yapılan

antlaşmaya ihânet edip suç işleyen müşrikleri yakalayıp öldürün. (M. KISA, 1/203)

Yapılan antlaşmaya uyanlara, Müslümanlar aleyhine yardım etmeyenlere ilişmeyiniz.

(İ. KARAGÖZ, 1/648)

Savaş / Münâfıklar: ‘Müslümanlara ihânet eden ve savaş açan münâfıkları

yakalayıp öldürün.’ ‘(Münâfıklar) arzu ettiler ki, kendilerinin küfre saptıkları gibi siz

de sapasınız da berâber olasınız. Bu sebeple, onlar Allah yolunda hicret edinceye

(mümin oluncaya) kadar içlerinden dost edinmeyin. Eğer bundan (hicret ve îmandan)

yüz çevirirlerse onları yakalayın ve bulduğunuz yerde öldürün.’ (Nisa 4/89) Âyetin

devamının hükümlerine göre şunlar öldürülmezler / istisnâ edilmişlerdir: (a)

Müslümanlarla antlaşması olanlara sığınanlar, (b) Müslümanlarla savaşmaktan uzak

duranlar, tarafsız kalanlar, barış teklif edenler. (c) Müslümanları rahatsız etmekten /

Müslümanlara zarar vermekten uzak olanlar. (S. HAVVÂ, 3/236) (Nisa 4/91)

Savaşın: ‘Küfrün önderleriyle savaşın.’ ‘Eğer antlaşmalarından sonra yeminlerini

bozup dîninize (İslâm’a) dil uzatırlarsa küfrün elebaşılarıyla savaşın(..) Yeminlerini

bozan, Peygamber’i sürüp çıkarmaya karar veren ve size karşı saldırıyı ilk başlatan

topluluğa karşı savaşmaktan geri mi duracaksınız? (Tevbe 9/12, 13) (Tevbe 14-15)

Savaşın: ‘Şeytanın dostlarıyla savaşın.’ (Nisa 4/76)

Savaşın: ‘Allâh’a ve âhiret gününe îman etmeyen, Allâh’ın ve peygamberinin

haram kıldığını haram saymayan ve hak din İslâm’ı din edinmeyen kimselerle

cizye verinceye kadar savaşın.’ (Tevbe 9/29) Bu âyet-i kerimede kendileri ile

savaşılması emredilenler, Medîne ve civarındaki Yahudi ve Hıristiyanlardır. (İ.

KARAGÖZ, 1/654)

Cihad edin: ‘Mallarınızla, canlarınızla Allah yolunda cihad edin.’ (Tevbe 9/41)

(Mâide 5/35; Hac 22/78; Tevbe 9/20)

Savaşsınlar: ‘Dünyâ hayâtını âhiret hayâtı karşılığında satanlar, Allah yolunda

savaşsınlar...’ (Nisa 4/74)

Savaşta sert olun: ‘Savaşta kâfirler sizden bir sertlik bulsunlar.’ (Tevbe 9/123)

(Fetih 48/73)

Savaş: ‘Müminleri savaşa teşvik et / edin.’ (Enfal 8/65) (Nisa 4/84)

Savaştan kaçmayın: ‘Savaş için bir toplulukla karşılaştığınız zaman sebat edin /

savaştan kaçmayın.’ (Enfal 8/45) (Nisa 4/75)

Barış: ‘Düşmanlar barışa yanaşırlarsa, siz de barışa yanaş/ın.’ (Enfal 8/61)

Barış antlaşması yapılanlar hâinlik ederlerse, antlaşmayı bozun: ‘(Ey

Peygamberim!) Eğer (antlaşma yaptığın) bir toplumun hâinlik etmesinden korkarsan,

sen de onlara antlaşmayı bozduğunu aynı şekilde bildir. Şüphesiz Allah hâinleri

sevmez. İnkâr edenler sizden kurtulacaklarını sanmasınlar; çünkü onlar (sizi) âciz

bırakamazlar.’ (Enfal 8/58)

Barış sözleşmesini bozanları cezalandırın: ‘Onlar (Yahûdiler) kendileriyle antlaşma

yaptığın, sonra her defasında antlaşmalarını bozan kimselerdir ve onlar /sözleşmelerini

bozmaktan) çekinmezler. Eğer savaşta onları yakalarsan, kendilerinden sonrakilere

gözdağı olacak şekilde onları cezâlandır ki, ibret alsınlar (böylece sözleşmelerini

bozmasınlar).’ (Enfal 8/56-57)

Sevinin: ‘Allah ile yapmış olduğunuz mânevi alışverişten dolayı sevinin’

‘Şüphesiz Allah, müminlerden canlarını ve mallarını, kendilerine vereceği cennet

karşılığında satın almıştır. Artık, onlar Allah yolunda savaşırlar, öldürürler ve ölürler.

Allah bunu Tevrat’ta, İncil’de ve Kur’an’da kesin olarak vaad etmiştir. Kimdir sözünü

Allah’tan daha iyi yerine getiren? O halde, yapmış olduğunuz bu alışverişten dolayı

sevinin. İşte asıl bu büyük başarıdır.’ (Tevbe 9/111).

İKİNCİ BÖLÜM

2.İLÂHİ YASAKLAR

2.1.ŞİRK, İNKÂR VE NİFAK İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.1.1.ŞİRK İLE İLGİLİ YASAKLAR (8 Yasak)

‘Allâh’a ortak koşma.’ (Lokman 31/13) (Nisa 4/36; En’am 6/14; Yûnus 10/105; Rum

30/31; Sad 38/5; İsra 17/22; Fâtır 35/3; Zümer 39/62)

‘İki tanrı edinmeyin’ ‘Allah iki tanrı edinmeyin, O ancak tek bir ilâhtır’ buyurdu’

(Nahl 16/51)

Allah hakkında haktan başka bir şey söylemeyin: ‘Ey Kitap ehli! Dîninizde aşırı

gitmeyin ve Allah hakkında ancak hakkı söyleyin.’ (Nisa 4/171) (Tevbe 9/30, 31)

‘(Allah) üçtür demeyin.’ (Nisa 4/171) (Mâide 5/72, 73)

‘Güneşe ve aya secde etmeyin.’ (Fussilet 41/37)

İbâdetlerde Allâh’a ortak koşmayın: ‘(Ey Peygamberim! Müşriklere) De ki: Sizin

Allah’tan başka ibâdet ettiğiniz şeylere (putlara) ibâdet etmem bana kesinlikle

yasaklandı.’ (En’am 6/56) (Şuara 26/213Ra’a 13/36)

Şeytana kulluk etmeyin: ‘Ey Âdemoğulları! Size ‘Şeytana kulluk etmeyin, o sizin

için apaçık bir düşmandır; bana kulluk edin, doğru yol budur’ dememiş miydim?’

(Yâsin 36/60-61) Şeytanın dostlarının, şeytanlaşan insanların buyruklarını yerine

getirmeyiniz, Kur’ân’a aykırı düzen, prensip ve ilkelere teslim olmayınız; haram ve

günahları işlemeyiniz. (İ. KARAGÖZ, (2016), 1/51)

Allâh’ın meleklerden kızları var, demeyin: ‘Rabbiniz erkek çocukları size seçip

ayırdı da kendisine meleklerden kız çocukları mı edindi? Gerçekten çok büyük bir söz

söylüyorsunuz.’ (İsra 17/40)

2.1.2.İNKÂR İLE İLGİLİ YASAKLAR (24 Yasak)

Allâh’ı inkâr etmeyin: ‘Bâtıla inanıp Allâh’ı inkâr edenler var ya, işte onlar asıl

ziyana uğrayanlardır.’ (Ankebut 29/52) (İbrâhim 14/18; Mülk 67/6; Zümer 39/71)

Allâh’ın varlığını, birliğini, isim ve sıfatlarından herhangi birini inkâr etmek, kabul

etmemek, şüphe etmek sapıklıktır, küfre düşmektir, îman dâiresi dışına çıkmaktır. (İ.

KARAGÖZ, 2/62) Allâh’ı bırakıp tâğutlara, putlara inanmak ve onlara bağlanmak

küfürdür. (H. T. FEYİZLİ, 1/401)

Peygamberi inkâr etmeyin: ‘Şüphesiz Allah ve Peygamberlerini inkâr edenler,

Allâh’ın îman edip peygamberlerine îman etmeyerek ayırım yapmak isteyenler

(peygamberlerin) ‘kimine îman ederiz, kimini inkâr ederiz’ diyenler ve böylece bu

ikisinin (îmanla küfrün) arasında bir yol tutmak isteyenler var ya, işte onlar gerçekten

kâfirlerdir. Biz de kâfirlere alçaltıcı bir azap hazırlamışızdır.’ (Nisa 4/150, 151)

(Sebe 34/43; Kaf 50/2; Sad 38/4)

Melekleri inkâr etmeyin: ‘Kim Allâh’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve

âhiret gününü inkâr ederse derin bir sapıklığa düşmüş olur.’ (Nisa 4/136)

Kur’ân’ı inkâr etmeyin: ‘Kur’ân’ı inkâr edenlerin ilki olmayın.’ (Bakara 2/41)

(Enfal 8/31; Sebe 34/43; Furkan 25/4-5)

Âyetleri inkâr etmeyin: ‘Allâh’ın âyetlerini inkâr edenler için şiddetli bir azap

vardır.’ (Âl-i İmran ¾) (Nisa 4/56; Bakara 2/99)

Âhireti inkâr etmeyin: ‘Allâh’ın âyetlerini ve ona kavuşmayı inkâr edenler var ya,

işte onlar benim rahmetimden ümit kesmişlerdir. İşte onlar için elem dolu bir azap

vardır.’ (Ankebut 29/23) (Câsiye 45/24, 26; Kaf 50/2,3; Neml 27/67, 68

İlâhi hükümleri inkâr etmeyin: ‘Allâh’ın indirdiği ile hükmetmeyenler kâfirlerin ta

kendileridir.’ (Mâide 5/44) (Mâide 5/45, 46)

Allâh’ın nimetlerini inkâr etmeyin: ‘Allâh’ın nimetlerini mi inkâr ediyorlar?’ (Nahl

16/71) (Nahl 16/72; Ankebut 29/67)

Îman esasları arasında ayırım yapmayın: ‘Allâh’ı ve peygamberlerini inkâr edenler,

Allâh’a îman edip peygamberlerine îman etmeyerek ayırım yapanlar ‘kimine îman

ederiz, kimini inkâr ederiz’ diyenler ve böylece bu ikisinin (îman ve küfür) arasında

bir yol tutmak isteyenler var ya, işte onlar gerçekten Kâfirdirler. Biz de kâfirlere

alçaltıcı bir azap hazırladık.’ (Nisa 4/150, 151)

Dinden çıkmayın / İrtidat etmeyin: ‘Sizden kim dîninden döner de kâfir olarak

ölürse, bunların amelleri dünyâda ve âhirette boşa gitmiştir. Bunlar cehennem

halkıdır. Onlar orada sürekli kalacaklardır. (Bakara 2/217) (Nahl 16/106) Hanefi

mezhebine göre dinden çıkmakla nikah akdi düşer, yeniden İslâm’a girerse önceki

eşine yeniden nikah akdi yapılması gerekir. (S. HAVVÂ, 2/29) Dinden dönenin

öldürüleceğine dâir Kur’an’da bir hüküm yoktur. Mürtede idam cezasının verilmesi,

Müslümanlara karşı savaş açması nedeniyledir. (KUR’AN YOLU, 1/343) Bir

Müslümanın mürted olabilmesi için özgür irâdesiyle dinden çıkması, tehdit, baskı,

zorlama olmaması gerekir. (İ. KARAGÖZ, 2/75)

Helâlı haram kılmayın: ‘Ey îman edenler! Allâh’ın size helâl kıldığı iyi ve temiz

nimetleri /(kendinize) haram etmeyin.’ (Mâide 5/87) Helâli haram sayarak Allâh’ın

hükümranlık sınırlarını aşmayın, (KUR’AN YOLU) İnsanları yaratan ve rızık veren

Allah’tır. Verdiği rızkın dilediğini helâl kılmak, dilediğini haram kılmak hakkına

sâhip olan da yalnız Allah’tır. Çünkü mülkün sâhibi yalnızca Allah’tır, tasarruf

hakkına yalnızca O sâhiptir. (S. KUTUB, 3/371)

İnsanları Allah yolundan alıkoymayın: ‘Şımarıp böbürlenmek, insanlara gösteriş

yapmak ve (halkı) Allah yolundan alıkoymak için yurtlarından çıkanlar gibi olmayın.’

(Enfâl 8/47) İnsanları Allah yolundan alıkoymak, sözlü ve fiziki şiddet uygulayarak

Müslüman olmalarına, ibâdet etmelerine engel olmak ve dini hükümleri

uygulamalarına engel olmaktır. Kur’an’da inkârcılarla Allah yolundan alıkoyanlar eş

değerde tutulmuş olup, (Nisa 4/167; Münâfikun 63/2) bunların kâfir oldukları

anlaşılmaktadır. İnsanların Müslüman olmasına, İslâm’ı yaşamasına bilerek engel

olanlar ve İslâm’ın yok olmasına çalışanlar din düşmanıdır, kâfirdir. (İ. KARAGÖZ,

2/82-84)

Allah yolunu eğri ve çelişkili göstermeye yeltenmeyin: ‘(Ey Peygamberim) De ki:

Ey Kitap ehli! (Gerçeği) görüp bildiğiniz halde niçin Allah yolunu eğri göstermeye

yeltenip îman edenleri Allah yolundan çevirmeye kalkışıyorsunuz? (Âl-i İmran 3/99)

Kur’ân’ı eskilerin masalları, insan sözü, uydurma, çelişkili, çağa hitap etmeyen,

ihtiyâca cevap vermeyen iddiâsında bulunmak insanı küfre götürür. (İ. KARAGÖZ,

2/86)

‘(İslâm’dan) başka yollara uymayın’ ‘… yoksa o yollar sizi parça parça edip O’nun

yolundan ayırır.’ (En’am 6/153) İslâm’a aykırı olan her türlü inanış, söz, eylem,

hayat tarzı, Yahudilik, Hıristiyanlık, bütün izmler, İslâm dışı diğer dinler, insanları

Allah yolundan uzaklaştıran sapmalardır. (İ. KARAGÖZ, 2/87)

Allah ve Peygamberine karşı çıkmayın / müminlerin yolundan başkasına uymayın:

‘Kim Allâh’a ve Resûlüne karşı gelirse, bilsin ki Allâh’ın cezâsı şiddetlidir.’ (Enfâl

8/13) (Nisa 4/115; Muhammed 47/25) Peygambere karşı çıkmak ve İslâm’ın dışında

bir inanış, düşünüş, yöntem ve sistemi benimsemek, inkâr etmek ve İslâm’ı terk edip

irtidat etmektir. (İ. KARAGÖZ, 2/89)

Allah ve Peygamberine muhâlefet etmeyin / Düşmanlık etmeyin: ‘Bilmediler mi ki,

kim Allâh’a ve Peygamberine karşı koyarsa o kimse için içinde ebedi kalmak üzere

cehennem ateşi vardır. İşte bu, büyük bir rezilliktir.’ (Tevbe 9/63) (Mücâdele 58/5,

20) Allah ve Peygambere muhâlefet etmek; Allah ve Peygamberin emir ve yasaklarına

karşı çıkmak / itiraz etmek. Kurân’ı ve sünneti kabul etmemek, Allah ve

Peygamberine muhâlefet ve düşmanlık etmek demektir. Bu tür söz ve eylemler inkâr

kapsamındadır. (İ. KARAGÖZ, 2/93)

Allâh’ın âyetlerini satmayın: ‘Âyetlerimi az bir karşılığa satmayın.’ (Bakara 2/41;

Mâide 5/44) (Bakara 2/79; Tevbe 9/9) Hasis dünyâ menfaatine değişmeyiniz

(ELMALILI 1/285). Başkanlık, mal, mevki, dünyâ (menfaati) için (S. HAVVÂ,

1/149) Allâh’ın âyetlerini satmayınız. Dünyevi çıkar, sahip olduğu imkân, makam ve

mevkilerin elinden kaçacağı düşüncesiyle âyetlere îman etmemek, ‘âyetleri satmak’

kapsamındadır. (İ. KARAGÖZ, 2/94)

Satmayın: ‘Allâh’a verdiğiniz sözü az bir karşılığa satmayın’ (Nahl 16/95) (Âl-i

İmran 3/77) Dinden irtidat etmeyiniz, dünyalık karşılığı yeminlerinizi, verdiğiniz

sözleri bozmayınız, ahde vefâ gösteriniz. (İ. KARAGÖZ, 2/97)

‘Hakkı bâtıl ile karıştırmayın’ ve ‘Hakkı gizlemeyin’ (Bakara 2/42) (Âl-i İmran

3/71; Nisa 4/46; Mâide 5/13; Bakara 2/174) Kur’an’daki bir âyeti, bir bilgiyi, bir

gerçeği değiştirmeyiniz, gizlemeyiniz, Allâh’a iftira atmayınız. (..) Bu, îman ile

bağdaşmayan bir davranıştır. Bu tür davranışı sergileyenler, cehenneme

atılacaklardır. (İ. KARAGÖZ, 2/100)

Dünyâ hayâtını âhirete tercih etmeyin: ‘Şiddetli azaptan dolayı kâfirlerin vay

hâline! Onlar, dünyâ hayâtını âhirete tercih ederler, (insanları) Allah yolundan

alıkoyarlar ve onu (dîni) eğriltmek isterler. İşte bunlar derin bir sapıklık

içindedirler.’ (İbrâhim 14/2-3) (Bakara 2/86; İsra 17/18; A’lâ 87/16-17) Dünyâyı

âhiret karşılığında satın almak, âhiret hayâtına îman etmemek, hayâtın dünyâ

hayâtından ibâret olduğuna (inanmak ve) söylemek ve âhiret nimetlerini istememektir.

Bu insanı küfre götüren bir davranıştır. (İ. KARAGÖZ, 2/101)

Satın almayın: Hidâyet / îman karşılığında sapıklığı / küfrü satın almayın: ‘İşte

onlar, hidâyete karşılık sapıklığı satın almış kimselerdir. Bu yüzden alışverişleri onlara

kâr getirmemiş ve (sonuçta) doğru yolu bulamamışlardır.’ (Bakara 2/16) (Bakara

2/175; Nisa 4/44)

Eğlence / faydasız söz satın almayın: ‘İnsanlardan öylesi vardır ki, bilmeden

(insanları) Allah yolundan saptırmak ve o yolu eğlenceye almak için eğlendirici söz

satın alır. İşte onlar için aşağılayıcı bir azap vardır. Ona âyetlerimiz okunduğu zaman

hiç işitmemiş gibi, kulağında bir ağırlık varmış gibi, büyüklenerek arkasını döner.

(Ey Peygamberim!) Ona elem dolu bir azâbı müjdele.’ (Lokman 31/6-7) Allah

yolundan alıkoymak ve Allah yolundan alıkoymak için ‘lâf eğlencesi’ satın almak

insanı inkâra götüren bir davranıştır. (İ. KARAGÖZ, 2/104) İnsanı Allah’tan

alıkoyan, bütün sözler boş lâf kapsamındadır. Sözleri isyan küfür, nâhoş sözler

içermeyen, cinsel tahrik unsuru taşımayan, vakit isrâfına yol açmayan müzik türleri

mubahtır. (Hanefi, Mâliki ve Hanbeli bilginleri bu görüştedir, M. DEMİRCİ, 2/538,

539)

Düşmanlık Etmeyin: Allâh’a, meleklerine ve Peygamberlerine düşmanlık

etmeyin: ‘Kim Allâh’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrâil’e ve Mîkâil’e düşman

olursa bilsin ki, Allah da kâfirlerin düşmanıdır.’ (Bakara 2/98)

İslâm’dan başka bir din aramayın: ‘Kim İslâm’dan başka bir din ararsa (bilsin ki o

din) ondan kabul edilmeyecek ve o âhirette hüsrana uğrayanlardan olacaktır.’ (Âl-i

İmran 3/85) (Hac 22/78; Mâide 5/3; Âl-i İmran 3/19, 86)

2.1.3.YALANLAMA İLE İLGİLİ YASAKLAR (4 Yasak)

Peygamberi yalanlamayın: ‘(Ey Peygamberim!) Eğer (kavmin) seni yalanlıyorlarsa

bil ki, onlardan öncekiler de peygamberlerini yalanlamışlardı.’ (Fâtır 35/25) (Sâd 38/4;

Ankebut 29/18; Zümer 39/25) Peygamberimiz ve diğer peygamberlere îman etmeyen

ve yalanlayanlar mümin değildir. (İ. KARAGÖZ, 2/111)

Kur’ân’ı yalanlamayın: ‘Hak (Kur’an) kendilerine gelince (Mekkeli müşrikler) onu

yalanladılar.’ (En’am 6/5) (A’raf 7/37) Kur’ân’ın ve âyetlerin Allah sözü olmadığını

Kur’an’da verilen bilgilerin asılsız ve peygamberin uydurması olduğunu iddiâ etmek

Ku’ân’ı ve âyetleri yalanlamaktır. Bu tür kişiler zâlim ve kâfir olup cehenneme

atılacaklardır. (İ. KARAGÖZ, 2/111)

Âyetleri yalanlamayın: ‘Sakın Allâh’ın âyetlerini yalanlayanlardan olma! Yoksa

zarara uğrayanlardan olursun.’ (Yûnus 10/95) (Nahl 16/105; En’am 6/39) Âyetleri

yalanlamak, âyetlerin Allah sözü olduğunu kabul etmemek olup, bunlar hüsrana

uğrayacak, cehenneme atılıp azap göreceklerdir. (İ. KARAGÖZ, 2/116)

Âhireti yalanlamayın: ‘Allâh’a kavuşmayı yalan sayanlar ziyana uğramış ve doğru

yolu bulamamışlardır.’ (Yûnus 10/45) Allâh’a kavuşmayı ve âhireti yalan saymak ve

aslının olmadığını iddiâ etmek inkârdır. (İ. KARAGÖZ, 2/117)

2.1.4.İFTİRÂ İLE İLGİLİ YASAKLAR 3 Yasak)

Allâh’a iftirâ etmeyin: ‘Kim Allâh’a karşı yalan uydurandan, ya da O’nun âyetlerini

yalanlayandan daha zâlimdir? Şüphesiz ki, zâlimler kurtuluşa eremez.’ (En’am 6/21)

(Kehf 18/15; Yûnus 10/17; Nisa 4/50; En’am 6/93) Allâh’a iftirâ, Allah hakkında câiz

olmayan şeyleri Allâh’a isnad etmektir. Meselâ, Allâh’ın ortakları var, Allah çocuk

edindi, melekler Allâh’ın kızlarıdır, isnâdında bulunmak… Allâh’ın söylemediği

şeyleri söyledi, emretmediği şeyleri emretti, haram kılmadığı şeyleri haram kıldı

(En’am 6/140) iddiâsında bulunmak Allâh’a iftira etmektir. (..) Allâh’a iftirâ etmek

küfürdür. (İ. KARAGÖZ, 2/119, 121)

Peygambere iftirâ etmeyin: ‘Yoksa Kur’ân’ı uydurdu mu diyorlar?’ (Yûnus 10/38)

(Furkan 25/5; Kasas 28/48; Nahl 16/103; Ahkaf 46/7)

Helâle haram, harama helâl demeyin: ‘Dillerinizin yalana alışagelmesi sebebiyle

Allâh’a karşı iftirâ etmek için ‘Şu helâldir ve şu haramdır’ demeyin. Çünkü Allâh’a

karşı yalan uyduranlar, iflâh olmazlar / kurtuluşa eremezler.’ (Nahl 16/116) Dil

alışkanlığıyla bile olsa Allâh’ın haram kıldığı bir şeye helâl, helâl kıldığı bir şeye

haram demek yasaklanmıştır. (İ. KARAGÖZ, 2/123)

2.1.5.İSTİHZA / ALAY İLE İLGİLİ YASAKLAR (4 Yasak)

Allah ile alay etmeyin: ‘(Ey Peygamberim!) Eğer onlara münafıklara niçin alay

ettiklerini) sorsan, ‘Biz sâdece lâfa dalmıştık ve aramızda eğleniyorduk’ derler. (Ey

Peygamberim! Onlara) De ki: Allah ile O’nun âyetleri ve peygamberi ile mi alay

ediyorsunuz? (Ey münâfıklar!) ‘Mâzeret ileri sürmeye kalkmayın, siz ‘iman ettiğinizi

söyledikten sonra küfrünüzü açığa vurdunuz. İçinizden bir kısmını affetsek de, diğer

bir kısmını günahta ısrarcı davranmış oldukları için azâba uğratacağız.’ (Tevbe 9/65-

66)

Peygamberi alaya almayın: ‘(Önceki toplumlar) kendilerine gelen her peygamber

ile alay ediyorlardı.’ (Zuhruf 43/7; Hicr 15/11) (Yâsin 36/30; Hud 11/38, 54, 87;

Zuhruf 43/52; Ra’d 13/32) Cenâb-ı Hak, En’am sûresi 11. Âyetinde peygamberi inkâr

eden ve alay edenlerin helâk edildiği belirtilmiş olup; kalıntıları ziyâretle

âkıbetlerinin ne olduğunu incelemelerini ve ibret almalarını tavsiye etmektedir. (İ.

KARAGÖZ, 2/128)

‘Allâh’ın âyetlerini alaya almayın’ (Bakara 2/231) (En’am 6/5; Lokman 31/6)

Ezânı ve Namazı alay ve eğlence konusu yapmayın: ‘Namaza çağırdığınız zaman

onu alay ve eğlence konusu yaparlar. Bu, onların aklını kullanmaz bir kavim

olmalarındandır.’ (Mâide 5/58). ‘…Allâh’ın âyetlerinin inkâr edildiğini veya onların

alaya alındığını işittiğiniz zaman, onlar başka bir söze geçmedikçe kendileriyle

berâber oturmayın; aksi takdirde şüphesiz siz de onlar gibi (kâfir) olursunuz…’

(Nisa 4/140)

2.1.6.KİBİR İLE İLGİLİ YASAKLAR (2 Yasak)

Âyetlere karşı kibirlenmeyin: ‘Kendisine Allâh’ın âyetlerinin okunduğunu işitir de,

sonra büyüklük taslayarak sanki onları hiç duymamış gibi direnir. İşte onu elem dolu

bir azap ile müjdele.’ (Câsiye 45/8) (Zümer 39/59, 60; Câsiye 45/31; A’raf 7/40-41)

Âyetlere karşı büyüklenmek, âyetleri beğenmemek ve kabul etmemektir, bu ise

küfürdür. (İ. KARGÖZ, 2/134)

İbâdetlere karşı kibirlenmeyin: ‘Kim Allâh’a kulluk etmekten çekinir, bilsin ki; O

Allah, onların hepsini huzûruna toplayacaktır. (Nisa 4/172) (Müminun 40/60; Nisa

4/173) Muhtelif âyetlerde ibadetlere karşı kibirlenenlerin cehenneme atılacakları ve

azâba uğratılacakları açıklanmaktadır. (İ. KARAGÖZ, 2/137)

2.1.7.YÜZ ÇEVİRMEYLE İLGİLİ YASAKLAR (4 Yasak)

Kur’an’dan yüz çevirmeyin: ‘Kim benim zikrimden (Kur’an’dan) yüz çevirirse

mutlaka ona dar bir geçim vardır. Bir de onu Kıyâmet gününde kör olarak

haşrederiz.’ (Tâhâ 20/124) (Cin 72/17; Tâhâ 20/100)

Yüz çevirmeyin: Allâh’ın Kur’an ile uyardığı şeylerden yüz çevirmeyin: ‘İnkâr

edenler, uyarıldıkları şeylerden yüz çevirmektedirler.’ (Ahkaf 46/3) Cehennem azâbı

ile uyarıldığı halde yüz çevirenler küfür sebeplerindendir. (İ. KARAGÖZ, 2/140)

Âyetlerden yüz çevirmeyin: ‘Kendisine âyetlerimiz okunduğu zaman; onları hiç

işitmemiş gibi, kulağında bir ağırlık varmış gibi büyüklenerek arkasını döner. Ona

elem dolu bir azâbı müjdele.’ (Lokman 31/7) (En’am 6/4; Yâsin 36/46; Secde 32/22)

Peygamberden yüz çevirmeyin: ‘(Ey Peygamberim!) De ki: Allâh’a ve Peygamber’e

itaat edin. Eğer yüz çevirirlerse şüphe yok ki Allah, ‘kâfirleri sevmez.’ (Âl-i İmran

3/32) (Nisa 4/80)

2.1.8.ÂYETLERE TAVIR ALMA İLE İLGİLİ YASAKLAR (8 Yasak)

Âyetlerle mücâdele etmeyin: ‘Allâh’ın âyetleri hakkında ancak inkâr edenler

mücâdele eder.’ (Mümin 40/4) (Mümin 40/35; En’am 6/68) Âyetlerin Allâh’ın sözü

olmadığını iddiâ etmek, âyetleri mecrâsından saptırmak inkâra götüren

sebeplerdendir. (İ. KARAGÖZ, 2/143)

Âyetlerin aleyhinde çalışmayın: ‘Âyetlerimizi geçersiz kılmak için birbiriyle

yarışarak çaba gösterenler var ya, işte onlar, cehennemliklerdir.’ (Hac 22/51) (Sebe

34/5)

Âyetlere zulmetmeyin: ‘Kimin tartıları (sevapları) hafif gelirse işte onlar

âyetlerimize zulmetmelerinden dolayı kendilerini ziyâna sokanlardır. (A’raf 7/9)

(Kâria 101/ 6-11) Âyetleri yalanlamak, inkâr etmek ve boyun eğmemek ‘âyetlere

zulüm’ etmektir. Bunlar tartıları mizanda hafif gelenler olup kâfirdirler. (İ.

KARAGÖZ 2/144)

Âyetleri unutmayın: ‘İşte böyle, âyetlerimiz sana geldi, sen onları unuttun. Aynı

şekilde bugün de sen unutuluyorsun.’ (Tâhâ 20/127) Burada unutmak, âyetlerden yüz

çevirmek, âyetlerin hükümlerini uygulamamak ve uygulamadan kaldırmak

anlamındadır. (İ. KARAGÖZ, 146)

Âyetlerden gâfil olmayın: ‘Gerçekten insanların çoğu bizim âyetlerimizden gâfildir.’

(Yûnus 10/92) Âyetlerden gaflet, düşünüp öğüt almamak, âyetlere itibar etmemek,

yüz çevirmektir. (İ. KARAGÖZ, 2/146)

Âyetlere karşı inat etmeyin: ‘Hayır, umduğu gibi olmayacak. Çünkü o, bizim

âyetlerimize karşı inatçıdır.’ (Müddessir 74/16) Kâfirlerin özelliklerinden biri de

‘Âyetlere karşı inatçı’ olmalarıdır. (İ. KARAGÖZ, 2/147)

Âyetler konusunda doğruluktan sapmayın: ‘Âyetlerimiz konusunda doğruluktan

sapanlar bize gizli kalmaz.’ (Fussilet 41/40) Âyet-i kerimede geçen ‘ilhad’

yalanlamayı, inkârı, yanlış tevili / yorumu ve tahrifi içerir. İlhâd’ın cezâsı ‘ateşe

atılmak’tır. (ELMALILI, 6/562) ‘Gizli değildir’ ifâdesi ‘ağır tehdit’tir. Yâni şânı

yüce Allah, inkâra sapanları çok iyi bilir, onları cezalandıracaktır, intikâmını alacaktır,

anlamındadır. (S. HAVVÂ, 13/68)

‘(Ashâb-ı Kehf) hakkında tartışmayın’ (Kehf 18/22) Vahyin bildirdiğinden

başkasını söylemeyiniz. Böyle konular hakkında ileri geri söz söylemek uygun

değildir, faydalı değildir. (KUR’AN YOLU, 3/546)

2.1.9.NİFAK İLE İLGİLİ YASAKLAR (3 Yasak)

Münâfık olmayın: ‘Münâfık erkekler ve münafık kadınlar birbirlerindendir

(birbirlerinin benzeridir). Kötülüğü emredip, iyiliği yasaklarlar, ellerini de sıkı

tutarlar. Onlar Allâh’ı unuttular, Allah da onları unuttu. Şüphesiz münâfıklar,

fâsıkların ta kendileridir. Allah erkek münafıklara, kadın münafıklara ve kâfirlere

içinde ebedi kalmak üzere cehennem ateşini vaat etti…’ (Tevbe 9/67-68) (Nisa 4/138,

140, 145; Münâfikun 63/1)

‘Bizim yanımızda olsalardı ölmezler ve öldürülmezlerdi diyen münâfıklar gibi

olmayın.’ (Âl-i İmran 3/156) (Âl-i İmran 3/154) Bu âyet Uhud savaşı ile ilgili

münâfıkların sözlerini açıklamakta; onların fitne çıkardıklarını ve kadere

inanmadıklarını beyan etmektedir. (İ. KARAGÖZ, 2/153)

‘Hak ile bâtılı karıştırmayın’ ve ‘Hakkı gizlemeyin’ (Bakara 2/42) (Bakara 2/79;

Nisa 4/46; Mâide 5/13) İnsanları aldatmayınız, sahtekârlık yapmayınız; ticârette,

hukukta haksız muâmele / işlem yapmayınız. (ELMALILI, 1/285)

2.1.10.ŞÜPHE İLE İLGİLİ YASAKLAR (5 Yasak)

‘(Kur’an’dan) şüphe edenlerden olmayın.’ (Yûnus 10/94) (Bakara 2/147; En’am

6/114; Hud 11/17)

Şüphe edenlereden olmayın: ‘Hak Rabbindendir, (Kâbe’nin kıble olmasından)

şüphe edenlerden olmayın’ (Bakara 2/147) Müslümanlar Yahudi ve Hıristiyanların

telkinlerine kapılmasın, Müslümanlar yabancı kültürlerin etkisi altında kalmasın,

kendi öz değerlerini korusunlar. (KUR’AN YOLU, 1/233, 234) Müslümanlar

Kur’an’da bildirilen gerçeklerden, kıblenin hak olmasından şüpheye düşmesinler. (İ.

KARAGÖZ, 2/161)

Şüphe edenlerden olmayın: ‘Hz. Îsâ’nın babasız dünyaya geldiği ve Hak

peygamber olduğu konusunda şüphe edenlerden olmayın.’ ‘Hak Rabbindendir, O

halde sakın şüphe edenlerden olma.’ (Âl-i İmran 3/59, 60) Müminler Allah’tan gelen

bilgiye / bilgilere teslim olsunlar. (KUR’AN YOLU, 1/588)

Şüphe etmeyin: Kıyâmetin kopacağından şüphe etmeyin: Süphesiz o, kıyâmetin

bir bilgisidir, Artık kıyâmet hakkında aslâ şüphe etmeyin.’ (Zuhruf 43/61) (Câsiye

45/32; Yâsin 36/48-53; Mümin 40/59; A’raf 7(187)

Şüphe etmeyin: Putların bâtıl olduğundan şüphe etmeyin: ‘(Ey Peygamberim!)

Müşriklerin taptıkları şeylerin bâtıl olduğu konusunda şüpheye düşme…’ (Hud

11/109)

2.2.İBÂDETLERLE İLGİLİ YASAKLAR

İbâdetlerde Allâh’a ortak koşmayın: ‘..Rabbine ibâdette kimseyi ortak koşma.’

(Kehf 18/110) (Kasas 28/88; Şuara 26/213)

‘Putlara tapma pisliğinden sakının’ (Hac 22/30)

Münâfıklar: İbâdetleri başkalarına göstermek ve duyurmak için yapmayın:

‘Münâfıklar, Allâh’ı aldatmaya çalışırlar. Allah da onların bu çabalarını başlarına

geçirir. Onlar, namaza kalktıkları zaman tembel tembel kalkarlar. İnsanlara gösteriş

yaparlar ve Allâh’ı pek az anarlar. (Nisa 4/142) (Nisa 4/38) Bir ibâdetin Allah katında

değerli olabilmesi için şu dört şartın birlikte olması gerekir: (a) îman, (b) niyet, (c)

ihlâs (Allah rızası için yapmak), (d) Kur’an ve sünnete uygunluk. (İ. KARAGÖZ,

2/176)

Başa kakmayın: ‘… sadakalarınızı başa kakmak ve gönül kırmak suretiyle boşa

çıkarmayın.’ (Bakara 2/264) (Bakara 2/262, 263)

‘Amellerinizi boşa çıkarmayın’ (Muhammed 47/33) Dinden dönerek ya da riyâkâlık

yaparak amellerinizi boşa çıkarmayın. (S. HAVVÂ, 13/453) Namaz, oruç gibi

başlanmış bir ibâdeti -nâfile bile olsa- yarım bırakmayınız. (S. HAVVÂ, 13/458)

Namaz: ‘Sarhoşken ne dediğinizi bilinceye kadar namaza yaklaşmayın.’ (Nisa

4/43) Bu âyet içkinin tamâmen yasaklanmasından önce (üçüncü aşamada) inmiş olup,

(bk. 16/67; 2/219, 5/90-91) (S. HAVVÂ, 3/143) hükmü kaldırılmıştır.

Namaz: ‘Cünüp iken –yolculuk hâriç- gusledinceye kadar (namaza yaklaşmayın). ‘

(Nisa 4/43) Yolculuk hâli bundan müstesnadır. O vakit su bulamadığınız takdirde

teyemmüm ederek namaza yaklaşınız. (S. HAVVÂ, 3/141)

Namaz: ‘(Münâfıklardan) ölen hiçbirinin cenâze namazını kılma/yın’ (Tevbe 9/84)

‘Münâfıkların kabri başında durma/yın’ (Tevbe 9/84)

Kâfir: Ölen kâfirler için Af ve mağfiret dilemeyin: ‘Cehennem ehli oldukları açıkça

kendilerine belli olduktan sonra, -yakınları da olsalar- Allâh’a ortak koşanlar için af

dilemek ne peygambere yaraşır ne de müminlere.’ (Tevbe 9/113) (Meryem 59/47;

Şuara 26/86; Mümtehine 60/4)

Duâ: Duâda sesinizi fazla yükseltmeyin, fazla da kısmayın. ‘Namazında, niyazında

sesini fazla yükseltme; ikisinin arasında bir yol tut.’ (İsra 17/110) (A’raf 7/55)

İtikâf: ‘Mescidlerde (Ramazan ayında) itikâfta iken eşlerinize yaklaşmayın.’

(Bakara 2/187)

‘(Oruç ibâdeti ile ilgili) ilâhi sınırlara yaklaşmayın’ (Bakara 2/187) Bu sınırlar

şunlardır: orucun gündüz tutulması, oruçlu iken yeme, içme, cinsel ilişkiden uzak

durulması, güneş battıktan sonra bu sınırlamaların serbest olmasıdır. Bu hükümleri

ihlâl etmeyiniz. (İ. KARAGÖZ, 2/197)

Hac: ‘(ihramlı iken) kurban yerine varıncaya kadar saçlarınızı tıraş etmeyin’

(Bakara 2/196) Bu ifâdeden, ihramlı iken saçların tıraş edilemeyeceği anlaşılmaktadır.

(S. HAVVÂ, 1/510)

Hac: Hacda günah işlemeyin, kavga etmeyin / tartışmayın, ihramlı iken cinsel

ilişkide bulunmayın ve kötü söz söylemeyin. (Bakara 2/197)

Hac / Saygısızlık etmeyin: Dini sembollere, haram aylara, kurbanlık hayvanlara

ve hacılara saygısızlık etmeyin. (Mâide 5/2) Kâbe, Safâ Merve, Arafat, cemreler,

Meş’ar-i Haram, Mîkat gibi hac ibadetinin yapıldığı yerler ve hac menâsiki (ihram,

tavaf, s’ay, taş atma, kurban kesme, tıraş olma, vakfe, kurbanlık hayvanlar) ‘Allâh’ın

nişâneleri’dir. Dini hükümlerin tamamı, emir ve yasaklar ‘Allâh’ın nişâneleri’ne

dâhildir. (İ. KARAGÖZ, 2/201, 202)

Hac / umre: ‘İhramlı iken karada av hayvanı öldürmeyin’ (Mâide 5/95)

Misliyle karşılık: Bir topluma olan kızgınlığınız, sizi haddi aşmaya sürüklemesin.

(Mâide 5/2) (Bakara 2/194; Şûra 42/40; Nahl 16/126) Bir Müslüman kendisine yapılan

kötülüğe ancak misliyle karşılık verebilir, fazlasıyla karşılık veremez, haddi aşamaz,

sabredip karşılık vermemesi daha hayırlıdır. (İ. KARAGÖZ, 2/208)

Zikir: ‘Mallarınız ve çocuklarınız sizi, Allâh’ı zikretmekten alıkoymasın’

(Münâfikun 63/9) (Âl-i İmran 3/41; A’raf 7/205)

Kalpleri katılaşanlar gibi olmayın: ‘Îman edenlerin Allâh’ı zikretmekten ve inen

haktan dolayı kalplerinin saygı ile ürpermesinin zamânı gelmedi mi? Onlar daha önce

kendilerine kitap verilmiş ve üzerlerinden uzun zaman geçip kalpleri katılaşmış

kimseler gibi olmasınlar. Onlardan birçoğu yoldan çıkmışlardır.’ (Hadid 57/16)

Kalpler eğer Allâh’ı zikir ve Kur’an’dan uzaklaşırsa katılaşır. Kalpler katılaşınca dini

duyarlılık kaybolur. Bu da insanı fısk, günah ve isyâna götürür. (İ. KARAGÖZ, 2/213)

Allâh’ı unutmayın: ‘Allâh’ı unutan ve Allâh’ın unutturduğu kimseler gibi

olmayın’ (Haşr 59/19) (Tevbe 9/67) Allâh’ı unutmak, Allâh’ın hukukunu çiğnemek,

olanca nimete karşılık şükretmemek, günah işlerken O’nu hatıra getirmemektir.

Allâh’ın unutmasından maksat, insanlardan yardımını, hidâyetini ve rahmetini

kesmesidir. Allâh’ın unutması mecâzi anlamdadır. (M. DEMİRCİ, 3/335)

‘Peygamberden yüz çevirmeyin.’ / itaatsizlik etmeyin.’ (Enfal 8/20)

Münâfıklar: ‘Kur’ân’ı işitmedikleri halde işittik diyenler gibi olmayın’ (Enfal

8/21) (Münâfikun 63/1; Bakara 2/93; Nisa 4/46; Nur 24/51) İşitmediği halde ‘işittik’

demek, yalan söylemek ve ikiyüzlülük yapmak demektir. Bu davranışı ancak

münâfıklar sergileyebilir. (İ. KARAGÖZ, 2/218)

‘Gâfillerden olma/yın’ (A’raf 7/205) Âyetlerden yüz çevirmeyiniz (A’raf 7/146),

Allâh’ı unutmayınız, O’nu zikretmeyi terk etmeyiniz (A’raf 7/205), dünyaya dalıp

âhireti unutmayınız (Yûnus 10/7), ibâdetleri terk etmeyiniz (Yûnus 10/29) (İ.

KARAGÖZ 2/222)

Müslümanlığınızı başa kakmayın / Allâh’a minnettar olun: ‘(Ey Peygamberim!)

Onlar İslâm’a girdikleri için sana minnet ediyorlar. De ki: Müslümanlığınızı benim

başıma kakmayın. Bilâkis sizi îmâna erdirdiği için Allah sizin başınıza kakar. Eğer

doğrulardan iseniz (Allâh’a minnettar olmanız gerekir). (Hucurat 49/17) İnsana akıl ve

irâde veren ve îmâna erişme başarısını lütfeden Cenâb-ı Hak’tır. Müslüman olan

kimsenin bu lütuf karşılığı Allâh’a minnet duygusu içinde olması gerekir. Allâh’ın

kimsenin îmânına ve ibâdetine ihtiyâcı yoktur; aksine insanın ihtiyâcı vardır. (İ.

KARAGÖZ, 2/224, 225)

Mescid-i Haramda günah işlemeyin: ‘Kim Haram bölgesinde zulme sapmaya

yeltenirse, Biz ona elem dolu bir azaptan tattıracağız.’ (Hac 22/25) Bu âyet-i kerimeye

göre Mescid-i Haram’da / harem bölgesinde günah işlemek ve günah işlemeye niyet

etmek yasaklanmıştır. (İ. KARAGÖZ, 2/225)

Mescid-i Harâm’ı ziyârete engel olmayın: ‘Allah yolundan alıkoymak, onu inkâr

etmek, Mescid-i Harâm’ın ziyâretine engel olmak ve halkını oradan çıkarmak Allah

katında daha büyük günahtır.’ (Bakara 2/217)

Mescid/ler: Mescidlerde Allâh’ın adının anılmasına engel olmayın ve mescidlerin

harap olmasına çalışmayın: ‘Allâh’ın mescidlerinde Allâh’ın adının anılmasını

engelleyen kimseden daha zâlim kim olabilir?’ (Bakara 2/114) Mescid binâlarını

yıkmak, tahrip etmek, çeşitli plânlarla Müslümanları câmilerden uzaklaştırmak

zulümdür. (H. T. FEYİZLİ, 1/17)

2.3.KAZANÇ, YEME VE İÇME İLE İLGİLİ YASAKLAR

Haram yemeyin: ‘Ölmüş hayvan, (akmış) kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına

boğazlanan, henüz canı çıkmamışken kestikleriniz hâriç; boğulmuş, darbe sonucu

ölmüş, boynuzlanarak ölmüş ve yırtıcı hayvanlar tarafından parçalanmış hayvanlar ile

dikili taşlar üzerinde boğazlanan hayvanlar, bir de fal oklarıyla kısmet aramanız size

haram kılındı. (Mâide 5/3) (Bakara 2/173; Nahl 16/115; En’am 6/145)

Yemeyin: ‘Allâh’ın adı anılmadan kesilen hayvan eti yemeyin’ (En’am 6/121)

Yemeyin: ‘Mallarınızı bâtıl yollarla yemeyin’ (Nisa 4/29) Hırsızlık, hıyânet, gasp,

kumar, fâiz, fasit değişim, sefahat, israf (ELMALILI), tefecilik, aldatma, fâhiş fiyat

(KUR’AN YOLU, 2/50) vb. her türlü meşru olmayan yollarla mallarınızı yemeyiniz.

(İ. KARAGÖZ, 2/242)

‘Fâiz yemeyin’ (Âl-i İmran 3/130) (Rum 30/39; Bakara 2/275, 276; Nisa 4/160, 161)

Ribânın haramlığını kabul etmeyen kâfir olur. (İ. KARAGÖZ 2/247)

Rüşvet alıp vermeyin: ‘İnsanların mallarından bir kısmını zulüm ile bilerek yemek

için hâkimlere, hakemlere ve yöneticilere (rüşvet olarak) vermeyin.’ (Bakara 2/188)

Rüşvet vermek ve almak haram olduğu gibi, rüşvet verilerek temin edilen menfaat da

haramdır. (İ. KARAGÖZ 2/253)

Yetim malı yemeyin: ‘Yetimlerin mallarını kendi mallarınıza katıp yemeyin. Çünkü

bu, büyük bir günahtır.’ (Nisa 4/2) (Nisa 4/6, 10; Bakara 2/220; En’am 6/152)

Helâl Haram: ‘Temizi pis ile değişmeyin’ / Helâli haram ile değişmeyin. (Nisa 4/2)

Meşru olanla, gayri meşru olanı değişmeyin, kendi malınızla yetinin, yetimin malını

olduğu gibi koruyun, satılması gerekiyorsa değerinde satın. (ELMALILI, 2/503)

‘İsraf etmeyin’ (A’raf 7/31). (En’am 6/141; Furkan 25/67)

‘Saçıp savurmayın’ (İsra 17/26-27)

Cimrilik etmeyin: ‘Elini bağlayıp boynuna asma (cimrilik yapma).’ (İsra 17/29)

(Muhammed 47/38; Meâric 70/19; İsra 17/100; Hadid 57/24) Parayı, malı mülkü

gerektiği kadar harcayın; fakirlere, hayır kurumlarına yardım etmemezlık etmeyin;

borç isteyenlere borç vermemezlik etmeyin; bilgiyi, sanatı insanlarla paylaşmazlık

etmeyin; İslâm’ı tebliğ görevini yapmamazlık etmeyin. (İ. KARAGÖZ, 2/262)

Sarhoşluk veren şeylerden kaçının: ‘Ey îman edenler! İçki, kumar, dikili taşlar ve

fal okları ancak şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki, kurtuluşa eresiniz.’

(Mâide 5/90)

‘(Allâh’ın nimetlerine) Nankörlük etmeyin’ (Bakara 2/152) (İbrâhim 14/7; Lokman

31/12) Allâh’a kulluk borcunuzu unutmayınız. Allâh’ın emirlerine muhâlefet

etmeyiniz, itaatsizlik etmeyiniz. (H. T. FEYİZLİ, 1/22) Allâh’ın verdiği nimetlere

şükredin.

Aşırı gitmeyin: Rızıklardan faydalanma konusunda aşırı gitmeyin: ‘Allâh’ın

verdiği rızıktan faydalanma konusunda aşırı gitmeyin, yoksa üzerinize gazabım iner.

Kimin üzerine gazabım inerse o muhakkak helâk olmuş demektir.’ (Tâhâ 20/81)

Rızıkta aşırılığa saparak Allâh’ın çizdiği sınırları aşmayın, şeriatımdan sapmayın,

nankörlük etmeyin, kimseye zulmetmeyin. (S. HAVVÂ, 9/68)

2.4.ZAN, SÖZ VE KONUŞMA İLE İLGİLİ YASAKLAR

2.4.1.ZAN İLE İLGİLİ YASAKLAR

‘Zannın çoğundan kaçının’ (Hucurat 49/12) Allah hakkında iyi zanda bulunmak

farz, kötü zanda bulunmak haramdır. (Âl-i İmran 3/154; Fetih 48/6). İş, meslek,

ticâret, teşebbüs, sosyal faaliyetler ve bilimsel çalışmalardaki zanlar mubah, dürüst bir

mümin hakkında iyi zanda bulunmak mendup, kötü zanda bulunmak ve bunu

başkalarına anlatmak haram ve günahtır. (İ. KARAGÖZ, 2/278, 279)

Zannetmeyin: ‘Allâh’ı zâlimlerin yaptıklarından gâfil zannetme’ (İbrâhim 14/12)

(Bakara 2/85, 140, 144, 149; Âl-i İmran 3/99; En’am 6/132)

Zannetmeyin: ‘Allâh’ın peygamberlerine verdiği sözden döneceğini zannetme’

(İbrâhim 14/47) Allah peygamberlerine yardım edip onları zafere kavuşturacağını

(Mümin 40/51; Mücâdele 58/21), gönderdiği kitabı koruyacağını (Hicr 15/9) vaad

etmiştir. (İ. KARAGÖZ 2/281)

Zannetmesin: ‘Kâfirler, verilen mühleti kendileri için hayır zannetmesinler’ (Âl-i

İmran 3/178)

Zannetmeyin: Allâh’ın kâfirlerin sırlarını ve gizli konuşmalarını duymadığını

zannetmeyin: ‘Yoksa onların (kâfirlerin) sırlarını ve gizli konuşmalarını

duymadığımızı mı zannediyorlar? Hayır! Doğrusu şudur ki, onların yanındaki elçi

meleklerimiz her şeyi kaydediyorlar.’ (Zuhruf 43/80)

Zannetmeyin: Allâh’ın insanı yeniden diriltemeyeceğini zannetmeyin: ‘İnsan,

kendisinin kemiklerini bir araya getiremeyeceğimizi mi sanır? Evet bizim, onun

parmak uçlarını bile (yeniden aynen) düzenlemeye gücümüz yeter.’ (Kıyâme 75/3-4)

Zannetmeyin / İmtihan: İmtihan edilmeden cennete gireceğinizi zannetmeyin:

‘(Ey müminler) Yoksa siz, sizden öncekilerin başına gelenler, sizin de başınıza

gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? Peygamber ve onunla berâber müminler,

‘Allâh’ın yardımı ne zaman?’ diyecek kadar darlığa ve zorluğa uğramışlar ve

sarsılmışlardı.’ (Bakara 2/214) (‘Al-i İmran 3/142; Tevbe 9/16)

Zannetmeyin: ‘Yaptıkları şeyle sevinen ve yapmadıkları ile övülmekten hoşlanan

kimselerin azaptan kurtulacaklarını zannetme’ (Âl-i İmran 3/188) Âyet-i kerimede

Yahudilerin tutarsızlıkları kınanmaktadır.

Zannetmeyin: Kâfirlerin (Allâh’ı) yeryüzünde âciz bırakacaklarını zannetme’

‘Onların varacağı yer cehennemdir. Ne kötü varış yeridir o!’ (Nur 24/57)

Zannetmeyin: ‘Kâfirlerin kaçarak cezadan kurtulacaklarını zannetme’ (Enfal

8/59)

Zannetmesin: İnsan, kendisinin başıboş bırakılacağını zannetmesin: ‘İnsan,

kendisinin başıboş bırakılacağını mı zannediyor?’ (Kıyâme 75/36) (Müminun 23/115;

Zâriyat 51/56) İnsana, dünyâda uyması gereken emirler ve yasaklar konmuştur.

Âhirette de Allâh’ın huzuruna çıkarılacaktır. (S. HAVVÂ, 15/173)

Zannetmesin: İnsan, kendisine kimsenin güç yetiremeyeceğini ve kendisini

kimsenin görmediğini zannetmesin: ‘İnsanoğlu, kendisine kimsenin güç

yetiremeyeceğini mi zannediyor? ‘yığınla mal harcadım’ diyor. Kendisini kimsenin

görmediğini mi zannediyor? (Beled 90/5-7) (Rum 30/50; Hadid 57/4)

Zannetmeyin: ‘Allah yolunda öldürülenleri ölüler zannetmeyin’ (Âl-i İmran

3/169) (Âl-i İmran 3/169-171)

Zannetmesinler: Kâfirler ve kötülük yapanlar bizden kurtulacaklarını

zannetmesinler: ‘Yoksa kötülük yapanlar, bizden kaçıp kurtulacaklarını mı

zannettiler? Ne kötü hükmediyorlar! (Ankebut 29/4)

Zannetmeyin: ‘(Hz. Âişe’ye yapılan) iftirâyı kendiniz için kötü bir şey

zannetmeyin’ ‘Aksine o sizin için bir hayırdır.’ (Nur 24/11)

Zannetmesinler: Cimrilik edenler, bunun kendileri için hayırlı olduğunu

zannetmesinler: ‘Allâh’ın kendilerine lütfundan verdiği nimetlerde cimrilik edenler,

bunun, kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar. Hayır! O kendileri için bir şerdir.

Cimrilik ettikleri şey, kıyâmet gününde boyunlarına dolanacaktır.’ (Âl-i İmran 3/180)

Malının zekâtını vermemek, bakmakla yükümlü olduğu kimselerin ihtiyaçlarını

karşılamamak, imkânı olduğu halde muhtaçlara, hayır kurumlarına vermemek,

ikramda bulunmamak cimrilik kapsamındadır. (İ. KARAGÖZ, 2/307)

2.4.2.SÖZ VE KONUŞMA İLE İLGİLİ YASAKLAR

Allah yolunda öldürülenler: ‘Allah yolunda öldürülenlere ölüler demeyin’

(Bakara 2/154)

Aşağılayıcı kinâyeli sözlerden sakının: ‘Ey îman edenler! ‘râinâ’ demeyin,

‘unzurnâ’ deyin; dinleyin ve bilin ki kâfirler için acıklı bir azap vardır.’ (Bakara

2/104) Yahudiler ‘râinâ’ sözcüğünü sövmek, hakâret etmek, aşağılamak amacıyla

kullanıyorlardı. (H. DÖNDÜREN, 1/33) Müslümanlar, kâfirlerin kullanmış oldukları

sözlere, kavramlara aldanmasınlar, onları taklit etmekten sakınsınlar. (S. HAVVÂ,

1/227)

‘Yalan sözden kaçının’ (Hac 22/30)

İnsanlara iftirâ etmeyin: ‘Allâh’a yemin olsun ki, uydurmakta olduğunuz (iftirâ

ettiğiniz) şeylerden mutlaka sorguya çekileceksiniz.’ (Nahl 16/56) (Nisa 4/112; Nur

24/11)

‘Birbirinizin gıybetini yapmayın’ (Hucurât 49/12)

İnsanlarla alay etmeyin: ‘Ey îman edenler! Bir topluluk bir diğerini alaya almasın.

Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da diğer kadınları alaya almasın.

Belki onlar, kendilerinden daha iyidirler.’ (Hucurât 49/11)

‘Birbirinizi karalamayın’ (Hucurât 49/11)

‘Birbirinize kötü lâkaplarla çağırmayın’ (Hucurât 49/11)

Yapamayacağınız şeyler söylemeyin: ‘Ey îman edenler! Yapamayacağınız şeyi niçin

söylüyorsunuz? Yapamayacağınız şeyi söylemeniz, Allah katında öfkeye sebep olan

büyük bir davranıştır.’ (Saf 61/2-3) (Âl-i İmran 3/76, 77)

Yersiz ve gereksiz soru sormayın: ‘Ey îman edenler! Açıklanınca

hoşlanmayacağınız şeyleri (fazla) sormayın.’ (Mâide 5/101) Faydasız, mânâsız,

meşakkat ve mükellefiyet gerektiren, gereksiz, lüzumsuz sorular sormayınız.

(ELMALILI, 3/347) Alay olsun diye soru sormak, mucize talebinde bulunmak, babam

kimdir, devem nerede gibi yersiz - lüzumsuz sorular sormak bu âyet kapsamında

yasaktır. (S. HAVVÂ, 4/215, 216)

Haram kılındı: ‘Allâh’a karşı bilmediğiniz şeyleri söylemenizi haram kılmıştır.’

(A’raf 7/33)

Bilmediğniz şeyleri konuşmayın: Kesin bilgi sâhibi olmadığınız şeyleri

konuşmayın: ‘Hakkında kesin bilgi sâhibi olmadığın şeyin peşine düşme. Çünkü

kulak, göz ve kalp; bunların hepsi ondan sorumludur.’ (İsrâ 17/36) Bilmediğiniz bir

konuda söz söylemeyiniz, hüküm vermeyiniz. Bilmediğiniz kimseler hakkında söz

söylemeyiniz, yalancı şâhitlik yapmayınız, iftira atmayınız, tahminle kişiler hakkında

zarar verecek konuşmalar ve hareketler yapmayınız.(Ö. ÇELİK, 3/137)

Peygamberimiz (sas), Kitap ve sünnette delil bulunmaması hâlinde şahsi görüşü

istikâmetinde uygulamalarda bulunmayı uygun bulmuştur. (Ebu Dâvud’dan İ.

KARAGÖZ, 2/337)

Yalancı şâhitlik yapmayın: ‘(Ey îman edenler!).. Eğer adâletten saparsanız veya

şâhitlik yapmaktan kaçınırsanız bilin ki, şüphesiz Allah yaptığınız her şeyden

haberdardır.’ (Nisa 4/135) (Mâide 5/8) Çünkü eğer, şâhitlik yaparken gerçeği

çarpıtırsanız, ya da şâhitlikten kaçınarak yüz çevirecek olursanız, bunun cezâsını

çok ağır ödeyeceksiniz. (M. KISA, 1/117)

‘Şâhitliği gizlemeyin’ (Bakara 2/283) (Bakara 2/282)

Şâhitlik yaparken adâletten ayrılmayın: ‘(Ey îman edenler!) Bir topluma olan

kininiz sizi adaletsizliğe itmesin, adâletli olun. Bu, takvâya daha yakındır.’ (Mâide

5/8) (Nisa 4/135)

Çirkin sözleri açıklamayın: ‘Allah zulme uğrayanın dile getirmesi dışında (insanı

incitecek) çirkin sözün açıklanmasını sevmez.’ (Nisa 4/148) (Nahl 16/126; Nisa

4/149) Zulmedilmiş, hakkına tecâvüz olunmuş kimse feryâd edebilir, zâlim aleyhine

bağırarak bedduâ edebilir, ondan yakınarak kötülüklerini söyleyebilir, hattâ kötü

sözlerine aynen karşılık verebilir. (ELMALILI, 3/111)

‘Seslerinizi yükseltmeyin’ (Hucurât 49/2) ‘Ey îman edenler! Seslerinizi

Peygamber’in sesinin üstüne yükseltmeyin. Birbirinize bağırdığınız gibi,

Peygamber’e yüksek sesle bağırmayın, yoksa siz farkına varmadan işledikleriniz

boşa gider.’ (Hucurât 49/2) (Hucurât 49/3, 4)

Peygamberin çağrısı / Peygamberin çağrısı birinizin diğerinize hitap ettiği gibi

değildir: ‘(Ey müminler!) Peygamber’in çağrısını aranızda, birinizin diğerini

çağırması gibi görmeyin.’ (Nur 24/63) Allah Resûlü’nün inanç ve amel konusundaki

çağrısına uyunuz. Bu âyet Allah Resûlü’nün her çağrısına hemen uymamızı, asla

gevşeklik göstermememizi istemektedir. Hz. Peygamber’in çağrısına uymak ve ona

itaat etmek, Allâh’ın emrine icâbet ve itaat gibidir. (Nisa 4/80; M. DEMİRCİ, 2/417)

‘Mümin değilsin demeyin’ ‘Ey îman edenler! Allah yolunda (sefere) çıktığınız

zaman (mümini kâfirden ayırt etmek için) her şeyi iyice araştırın. Size selâm veren

(Müslüman olduğunu söyleyen) kimseye, dünyâ hayâtının geçici menfaatini arayarak

hemen ‘Sen mümin değilsin’ demeyin…’ (Nisa 4/94) Bir kimse ‘ben müslümanım’

demesine itibar ediniz, dış görünüşe göre işlem yapınız, kalbinden geçene göre değil;

kalbinden geçenle suçlamayınız. (ELMALILI, 3/53) Bizi kandırmak için Müslüman

olduğunu iddiâ ediyorsun, demeyiniz.

Fısıldaşmayın / gizli gizli konuşmayın: ‘Günah konusunda fısıldaşmayın’ /

‘Düşmanlık konusunda fısıldaşmayın’ / ‘Peygambere isyan konusunda

fısıldaşmayın’ (Mücâdele 58/9) (Mücâdele 58/8; Nisa 4/114) İki kişinin arasını

bozmak, birinin hakkını elinden almak ya da haram işlemek için gizlice konuşmalar

yapmak yasak ve günahtır. (MEVDÛDİ, 6/163)

‘Kendinizi temize çıkarmayın’ ‘Çünkü O Allah müttaki olan kimseleri en iyi

bilendir.’ (Necm 53/32) Kendinizi hiç günahsız, kusursuz ve tertemiz kabul ederek

övünmeyin. Farkında olmadan birçok kusurunuz olabilir. (ELMALILI, 7/318)

Demeyin: İnşâallah demeden ‘yarın şunu yapacağım’ demeyin: ‘Hiçbir şey

hakkında sakın yarın şunu yapacağım deme! Ancak, ‘Allah dilerse yapacağım’ de.’

(Kehf 18/23)

Konuşmasın: ‘Kadınlar erkeklerle cilveli (tatlı edâ ile) konuşmasın’ ‘Ki, kalbinde

hastalık (kötü niyet) olan kimse ümide kapılmasın.’ (Ahzab 33/32) Yabancı bir

erkekle muhatap olduğunuzda ciddi ve net konuşun, temkinli ve zaruret miktarınca

konuşunuz. Bakışlarınızda dikkatli olunuz, bir yabancı erkekle halvet olmayınız.

Cilveli, işveli, yılışık bir edâ ile konuşmayınız. (M. SELMAN)

‘Allah’tan başkasına yalvaranlara sövmeyin / aşağılamayın’ ‘Ki onlar da

bilmeyerek sınırı aşıp Allâh’a sövmesinler.’ (En’am 6/108) Müşriklerin tanrıları

hakkında çirkin sözler söylemeyiniz, aşağılamayınız. Eleştirirken, yanlışı – doğruyu

anlatırken hakâret etmeyiniz, sövüp – saymayınız. Başkalarının inançlarına, kutsal

saydıklarına hakâret etmeyiniz. (KUR’AN YOLU, 2/453)

Söylemeyin: Allah hakkında doğru olmayan şeyleri söylemeyin: ‘Allâh’a karşı

doğru olmayanı söylediğiniz için bugün aşağılayıcı azap ile cezalandırılacaksınız.’

(En’am 6/93)

İlâhi gerçekleri gizlemeyin: ‘İndirdiğimiz apaçık delilleri ve hidâyeti Kitap’ta

açıklamamızdan sonra gizleyenler var ya, işte onlara hem Allah lânet eder, hem de

bütün lânet edici (insanlar, cinler ve melekler, M. KISA 1/43) lânet eder.’ (Bakara

2/159) (Âl-i İmran 3/187) Allâh’ın apaçık âyetlerini, hidâyetini, Kitab’ında

açıklananları gizleyenlere Allah lânet eder, diğer lânet ediciler de lânet eder. (S.

HAVVÂ, 1/382, 384)

Yalan sözleri dinlemeyin: ‘Onlar (Medine Yahûdileri) hep yalana kulak verirler.’

(Mâide 5/41, 42)

2.5.EYLEMLERLE İLGİLİ YASAKLAR

Allâh’a ve Peygamber’e eziyet etmeyin: ‘Hiç şüphesiz Allâh’a ve Resûlü’ne eziyet

ver(mek istey)enlere, işte (onlara) Allah dünyâda ve âhirette lânet etmiş ve onlara

alçaltıcı bir azap hazırlamıştır.’ (Ahzab 33/57) Allah hakkında uygun olmayan söz

söyleyen veyahut Allâh’ın râzı olmayacağı fiiller yapan veya Allâh’ın sevdiği

kullarına eziyet eden, demektir. (ELMALILI, 6/334)

‘(Allâh’ın koyduğu) sınırları aşmayın’ (Mâide 5/87) Helâlı haram sayarak, Allâh’ın

hükümranlık sınırlarını aşmayın, başkalarının haklarına tecâvüz etmeyin, israftan

kaçının (KUR’AN YOLU) Şehvetler peşinde dolaşmayın, nefsin ve başkalarının

haklarını gözetin, ölçülü ve iktisatlı hareket edin. (ELMALILI, 3/330)

Allâh’a ve Peygamber’e isyan etmeyin: ‘Kim Allâh’a ve Peygamber’e isyan eder ve

O’nun koyduğu sınırları aşarsa, Allah onu ebedi kalacağı cehennem ateşine sokar.

Onun için alçaltıcı bir azap vardır.’ (Nisa 4/14) (Nisa 4/42)

Satmayın: ‘Allâh’a verdiğiniz sözü az bir karşılığa (birkaç kuruşluk dünyâ

menfaatine, M. KISA, 1/296) satmayın’ (Nahl 16/95) (Bakara 2/27, 177; Müminun

23/8; Me’âric 70/32; Âl-i İmran 3/76, 77)

Allâh’ın Kitabı’nı görmezlikten gelmeyin: ‘Rahmân’ın zikrini görmezden gelen

kimseye bir şeytan tahsis ederiz; artık bu onun yoldaşı olur….’ (Zuhruf 43/36)

(Zuhruf 43/37-39)

‘Allâh’ın rahmetinden ümit kesmeyin’ (Zümer 39/53) (Furkan 25/70, 71; Nisa 4/43;

Yûsuf 12/87)

Allâh’ın azâbından emin olmayın: ‘Ülke halkı geceleyin uyurlarken kendilerine

azâbımızın gelmeyeceğinden emin mi oldular? (A’raf 7/97) (A’raf 7/98, 99; Me’âric

70/28) Allâh’ın affedeceğine güvenerek günahlara alabildiğine devam etmek

küfürdür. Allâh’ın rahmetinden ümit kesmek de bunun gibidir. (12/87; S. HAVVÂ,

5/245) Mümin, ümit ve korku arasında olur. (İ. KARAGÖZ, 2/384)

Kötü iş yapmayın: ‘Evet, kim kötü bir iş yapar / Allâh’a şirk koşar (İbn-i Abbas’tan

S. HAVVÂ, 1/188) ve günahı kendisini çepeçevre kuşatırsa, işte bu kimseler

cehennemliklerdir, onlar orada ebedi olarak kalırlar.’ (Bakara 2/81) Günah, küfür

olmasa da küfre götüren yollardır. (S. HAVVÂ, 1/189)

Kötülükleri ve günahları terk edin: ‘Şüphesiz Allah, hayâsızlığı ve kötü şeyleri

yasaklar.’ (Nahl 16/90) Zina, fuhuş, cinsel sapıklık, çıplaklık gibi yüz kızartıcı ve

utanç verici hareketleri, çirkinlikleri (..) yasaklıyor. (M. KISA, 1/295) Münker:

Allâh’ın râzı olmadığı, İslâm’ın çirkin, kötü, kabahat ve haram olarak bildirdiği

davranışlar olup, yasaklanmıştır. Her münker günahtır. (İ. KARAGÖZ ve ark. DİNİ

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ, 1/435)

-Haksız yere- ‘cana kıymayın’ (En’am 6/151) (İsra 17/32) (Bakara 2/179, 190; Mâide

5/32, 33, 45)

‘(Kısas yoluyla) öldürmede haddi aşmayın’ (İsra 17/33) Haksız yere öldürülenin

mirasçıları kâtilin kısas yoluyla öldürülmesini isteme hakkı vardır. Mirasçılar

kısâsen öldürülme yerine kan diyeti isteme yetkisine de sâhiptirler. Mirasçılar

hukukun kararına saygı göstermeli, adâleti bizzat kendileri sağlamaya kalkışmamalı,

kâtilin akrabalarından intikam almaya kalkışmamalıdırlar. (Mi KISA, 1/305)

Öldürülenin vârisleri (diyete râzı olduktan sonra) karşı tarafa zarar vermesinler:

‘Bundan sonra kim haddi aşarsa / tecâvüzde bulunursa ona elem dolu bir azap vardır.’

(Bakara 2/178) İslâm devletinin kâtili öldürmesiyle yetinmeyip akrabalarına

saldırmak, kâtili affedip diyeti aldıktan sonra kâtile saldırmak, kâtilin diyeti ödemeye

yanaşmaması ‘haddi aşmak’ kapsamındadır. (M. KISA, 1/45)

‘Kendinizi öldürmeyin’ (Nisa 4/29) (Bakara 2/195) Sizin gibi mümin olan kimseyi /

kimseleri öldürmeyin, sizden hiçbir kimse kendisini öldürmesin (intihar etmesin),

mâli konularda birbirinize zulmederek kendinizi öldürmeyiniz, hevâlarınızın peşine

düşerek kendinizi öldürme yoluna gitmeyin, öldürülmeyi gerektirecek suç işlemeyin.

Nesefi’ye göre bu suçların tamamı haramdır. (S. HAVVÂ, 2/103)

Kendinize zulmetmeyin: ‘Kim Allâh’ın sınırlarını çiğneyip aşarsa, kendisine

zulmetmiş / yazık etmiş olur.’ (Talâk 65/1) (Âl-i İmran 3/135) Allâh’ın koyduğu

sınırlar, şer’i hükümler ve haram kıldığı yasaklardır. (S. HAVVÂ, 15/172)

‘Çocuklarınızı öldürmeyin’ (En’am 6/151) Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı

öldürmeyin, kürtaj yaptırmayın, çocuk aldırmayın, bu haramı işlemeyin, fıtratın

tabii akışına müdâhale etmeyin, Müslümanların sayısının artmasına engel olmayın.

(KUR’AN YOLU, 2/487)

‘Kendinizi tehlikeye atmayın’ (Bakara 2/195) Allah yolunda infak yapın, harp

ihtiyaçlarına sarf etmek üzere vergi, iâne verin. Allah yolunda savaştan ve bu uğurda

mal harcamaktan kaçınmayın. (ELMALILI, 2/39)

‘Çirkin eylemler -in gizli ve açığına- yaklaşmayın’ (En’am 6/151) (A’raf 7/28, 29,

33; Nahl 16/90) Zinâ ve benzeri ahlâksızlıklara, günahlara yaklaşmayın. (S.

HAVVÂ, 5/32) Zinâ suçunun işlenmesine önayak olan her bir davranış fuhuştur.

Sözgelimi açılıp saçılmak, süslenmek, şehvet dolu sözler, çekici davranışlar ve

tahrikler… (S. KUTUB, 4/208)

‘Zinâya yaklaşmayın’ (İsrâ 17/32) (Müminun 23/5; Ahzab 33/35) Zinâya götürülme

tehlikesi bulunan her türlü niyet, söz, fiil ve davranışlar yasaktır. (Ö. ÇELİK, 3/134)

Livâta yapmayın: ‘Rabbinizin, sizin için yarattığı eşlerinizi bırakıyor da insanlar

arasından erkeklere mi yanaşıyorsunuz? Siz gerçekten haddi aşan bir topluluksunuz.’

(Şuarâ 26/165-166) /Neml 27/55; Ankebut 29/31-35)

Zinâ cezâsını uygulayın / acımayın: ‘Allâh’a ve âhiret gününe îman ediyorsanız,

Allâh’ın dînini uygulama konusunda zinâ eden erkek ve kadına karşı merhamet

duygunuza yenilmeyin.’ (Nur 24/2)

‘Kibirlenerek yürümeyin’ (Lokman 31/18)

‘Böbürlenip şımarma/yın’ (Kasas 20/76)

Kumardan sakının / şans oyunlarından sakının: ‘Ey îman edenler! İçki, kumar,

dikili taşlar ve fal okları ancak şeytan işi birer pisliktir. Omlardan kaçının ki,

kurtuluşa eresiniz.’ (Mâide 5/90)

‘Şeytanın adımlarına uymayın’ (Bakara 2/168) (Bakara 2/208; En’am 6/142)

Şeytan: ‘Şeytan Allah hakkında sizi aldatmasın’ (Lokman 31/33) (Nisa 4/120; Haşr

59/16) Şu dünyâ hayâtının aldatıcı câzibesi sizi aldatıp Allâh’a kulluktan alıkoymasın.

O aldatıcı şeytan ve dostları din adamı kisvesiyle Allâh’ın âyetlerini çarpıtarak sizi

aldatmasın, Allah çok merhametlidir, nasıl olsa mutlaka affedecektir diyerek sizi

Allah ile aldatmasın. (M. KISA, 1/436)

Şeytanı dost edinmeyin: ‘Kim Allâh’ı bırakıp şeytanı dost edinirse, şüphesiz o apaçık

bir hüsrana düşmüştür.’ (Nisa 4/119) (A’raf 7/27, 30; Kehf 18/103, 104)

Şeytanı arkadaş edinmeyin: ‘Kimin arkadaşı şeytan olursa o kimse kendisine çok

kötü bir arkadaş edinmiş olur.’ (Nisa 4/38) (Fussilet 41/25; Zuhruf 43/36-39)

Şeytandan korkmayın: ‘Şeytan sizi ancak kendi dostlarından korkutuyor. Onlardan

korkmayın, eğer mümin iseniz benden korkun.’ (Âl-i İmran 3/175)

‘Yeminlerinizi bozmayın’ (Nahl 16/91)

‘Yeminlerinizi -aranızda- aldatma sebebi / vâsıtası yapmayın’ (Nahl 16/94)

‘.. yardım etmeyeceklerine yemin etmesinler’ / İmkân sâhipleri; yakınlarına,

düşkünlere ve Allah yolunda hicret edenlere yardım etmeyeceklerine yemin

etmesinler: ‘İçinizden varlık ve servet sâhibi kimseler; yakınlarına, düşkünlere ve

Allah yolunda hicret edenlere (bir şey) vermeyeceklerine yemin etmesinler,

hoşgörülü olsunlar. Allâh’ın sizi bağışlamasını arzu etmez misiniz? Allah çok

bağışlayandır, çok merhamet edendir.’ (Nur 24/22)

‘Yeminlerinizi (hayra ve) iyiliğe engel yapmayın’ ‘Yeminlerinizi bahâne ederek

Allâh’ı, iyilik etmeye, kötülükten sakınmaya ve insanların arasını düzeltmeye engel

yapmayın.’ (Bakara 2/224) Bâzı kişiler insanların arasını düzeltmek, akrabayı ziyâret

etmek, insanların herhangi birine iyilik etmek vb. bâzı hayırlı işleri yapmayacağına

dâir yemin eder, sonra da ‘yeminimi bozamam’ iddiasıyla iyiliği terk ederlerdi. İşte

böyle iş yapanlara: ‘Allâh’ı yeminlerinizde … engel yapmayın’ emri verildi. (S.

HAVVÂ, 2/48)

‘Fesat çıkarmayın / bozgunculuk yapmayın.’ (A’raf 7/56) (Bakara 2/60; A’raf 7/74;

Şuarâ 26/183; Ankebut 29/36) Dünyâdaki hiçbir düzenli şeyi bozmayın. İnsanların beş

temel hakkı olan can, mal, nesep, din ve akıl emniyetini ihlâl etmeyin. Bu

cümleden olarak öldürme, yaralama, gasp, hırsızlık gibi insana verilen zararlar,

inkâr ve bid’atlarla dîne verilen zararlar, zinâ, livâta, zinâ iftirâsı gibi insan

onuruna ve âileye verilen zararlar, sarhoş edici şeylerle akla verilen zararlar bu

yasağın kapsamına girer. (KUR’AN YOLU, 2/538)

Haset etmeyin: ‘Allâh’ın kiminizi kiminize üstün kılmaya vesile yaptığı şeyleri (haset

ederek) arzu edip durmayın.’ (Nisa 4/32) (Âl-i İmran 3/120; Bakara 2/109) Allâh’ın

bir kısmınıza fazla olarak bahşettiği mukadderâtı istemeye kalkışmayın, Birbirinizin

malına, makam mevkiine göz dikmeyin. Allâh’ın taksim ve takdirine râzı olunuz.

(ELMALILI, 2/554, 555)

Zâlim olmayın: ‘Allâh’ın koyduğu sınırları kim aşarsa onlar zâlimlerin ta

kendileridir.’ (Bakara 2/229) (Mâide 5/45; Bakara 2/254; Ankebut 29/49)

‘(Münâfıkların) malları ve çocukları sizi imrendirmesin’ (Tevbe 9/55, 85) (İsra

17/30; Ankebut 29/62) Kâfirlere ve münafıklara mal ve evlâdın verilmesinin sebebi,

onlara azap etmek ve küfür üzere canlarını almak içindir. (S. HAVVÂ, 6/210)

Allâh’ın, münâfıkların canlarını kâfir olarak almak istemesi, onların inkâr ve nifakta

direnmeleri, îmâna yanaşmamaları sebebiyledir. (İ. KARAGÖZ, 2/468)

Aldatmasın: ‘Kâfirlerin yeryüzünde dolaşmaları sizi aldatmasın’ (Âl-i İmran

3/196, 197) (Bakara 2/29; Lokman 31/20; Necm 53/39; Bakara 2/200, 201) Kâfirlere

verilen nimetler ne kadar çok olursa olsun, geçici olup, yok olmaya mahkûmdur. Bu

sebeple Allah katında hiçbir değeri yoktur. (İ. KARAGÖZ, 2/470)

‘Kâfirlere verilen nimetlerde gözün kalmasın’ ‘ve onlara karşı üzülme.’ (Hicr

15/88) (Tâhâ 20/131)

‘Dünyâdan nasibini/zi unutma’/yın. (Kasas 28/77) (Bakara 2/29; Câsiye 45/13;

Lokman 31/20)

‘Dünyâ hayâtı sizi aldatmasın’ (Lokman 31/33) (Âl-i İmran 3/14; Kehf 18/46)

Kendinizi unutmayın: Başkalarına iyiliği emrederken kendinizi unutmayın: ‘Siz

kitabı okuyup durduğunuz hâlde, kendinizi unutup başkalarına iyiliği mi

emrediyorsunuz? Aklınızı kullanmıyor musunuz?’ (Bakara 2/44)

‘İnsanlardan korkmayın,’ ‘benden korkun.’ (Mâide 5/44) (Nisa 4/77) Bu âyet,

hüküm verenlerin / karar verenlerin zâlim yöneticinin eziyetlerinden korkmalarını

yasaklamaktadır. Bu emir, sâdece Allah’tan korkulmasını içermektedir. (S. HAVVÂ

4/36)

‘Gâfillerden olmayın’ (A’raf 7/205) (Nahl 16/107; Kehf 18/28; Yûnus 10/9) Îman

edip sâlih ameller işleyiniz. Dünyâ hayâtını âhirete tercih etmeyiniz, nefsinizin

arzularına uymayınız, sâdece dünyâ hayâtına râzı olmayınız, âyetleri yalanlayanlardan

olmayınız, yeryüzünde haksız yere büyüklenmeyiniz. (İ. KARAGÖZ, 2/485)

‘Câhillerden olmayın’ (En’am 6/35) (A’raf 7/138; Ahkaf 46/23; Âl-i İmran 3/154;

Kaf 50/50) Kur’ân’a göre kâfirler, müşrikler, münâfıklar ve fâsıklar câhildir.

Kur’ân’a uygun hareket etmeyen her insan câhildir. (İ. KARAGÖZ, 2/491)

‘İlâhi sınırları aşmayın / azmayın’ (Hud 11/112) Allâh’ın belirlediği sınırı aşıp ta

onun dışına çıkmayın. Doğruluktan ayrılıp ifrat ve tefrite sapmayın, aşırı gitmeyin.

(ELMALILI, 5/18) Allâh’ın âyetlerini ve Peygamberlerini yalanlamayınız, hakikatleri

inkâr etmeyiniz, Allâh’ın emir ve yasaklarına riâyet ediniz, isyan etmeyiniz, günah

işlemeyiniz. Bu tür eylemler tuğyandır, aşırılıktır, azgınlıktır, yasaktır. (İ.

KARAGÖZ, 2/493)

‘Haram aylarda kendinize zulmetmeyin / günah işlemeyin’ (Tevbe 9/36) (Bakara

2/194, 217; Mâide 5/2; Tevbe 9/5) Câhiliye döneminde ‘savaş yapmama’ anlayışı

ortadan kaldırılmış olup, (ELMALILI, 4/329) - müşrikler tarafından bu hürmet ihlâl

edildiğinde – Allah yolunda savaşmak bütün aylarda farzdır ve câizdir. (S.

HAVVÂ, 6/180)

Tesettür: ‘Kadınlar ziynetlerini açmasınlar’ ‘(Kadınlar) görünen kısımları hâriç /

dışında ziynetlerini göstermesinler, başörtülerini tâ yakalarının üzerine kadar

salsınlar.’ (Nur 24/31) ‘Görünen kısımları dışında’ ifâdesinden ‘yüz ve eller’dir. (Ebû

Dâvud, Libas 31; İ. KARAGÖZ, 2/495, 496)

‘Kadınlar -gizledikleri ziynetleri bilinsin diye- ayaklarını yere vurmasınlar’ (Nur

24/31)

Şeytan / Tesettür: ‘Şeytan -avret yerlerinizi açtırarak- sizi fitneye düşürmesin’

(A’raf 7/27) (A’raf 7/19-22)

‘Mümin hanımlar -câhiliye kadınları gibi- açılıp saçılmasın’/lar. (Ahzab 33/33)

(-Evlenme yaşı geçmiş- İhtiyar kadınlar ziynetlerini bütünüyle açmasınlar:

‘Evlenme arzusu kalmamış ihtiyar kadınların ziynetlerini (bütünüyle) açmaksızın (dış)

elbiselerini bırakmalarında kendileri için bir günah yoktur; iffetli olmak onlar için

daha hayırlıdır.’ (Nur 24/60)

‘Balık sâhibi gibi olma’/yın. (Kalem 68/48) Tebliğ faaliyetlerine ara vermeden

devam et. Sakın öfke ve karamsarlığa kapılarak dâvet görevini ihmal etme. (M. KISA,

1/597)

Hz. ‘Mûsâ’ya eziyet edenler gibi olmayın’ (Ahzab 33/69) Müslümanlar liderleri

hakkında incitici sözler söylememeli, aradaki güveni olumsuz etkileyecek sözler sarf

etmemeli, gıybetini etmemelidirler. (S. HAVVÂ, 11/487)

‘Allâh’ın ve Peygamber’inin önüne geçmeyin’ (Hucurât 49/1) Hiçbir kimseyi, hiçbir

otoriteyi Allah ve Rasûlü’nün önüne geçirmeyin, Hiçbir emri, hiçbir hükmü, hiçbir

kuralı Kur’an ve sünnete tercih etmeyin. (İ. KARAGÖZ, 2/505)

Elinizden gidene üzülmeyin / ve başınıza gelen sıkıntıya üzülmeyin: ‘Allah size

keder üstüne keder verdi ki, elinizden gidene ve başınıza gelene üzülmeyesiniz.’ (Âl-i

İmran 3/153) (Hadid 57/22-23) Müslüman görevini en iyi şekilde yapar, azim ve

gayreti gösterir, ihmâl etmez. Bir sıkıntı, bir musibetle karşılaştığında Allâh’a

sığınır, gerekli tedbirleri alır, ibret alır. Fakat üzülüp feryat etmez, isyan konumuna

düşmez. (İ. KARAGÖZ, 2/509)

Dünyâyı sevip âhireti terk etmeyin: ‘Müşrikler dünyâyı tercih ediyorlar ve çetin bir

günü arkalarına atıyorlar.’ (İnsan 76/27) (A’raf 7/32; Tevbe 9/38)

2.6.ÂİLE HAYÂTI İLE İLGİLİ YASAKLAR

Nikâhla/n/mayın: ‘Müşrik kadınlarla nikâhlanmayın’ / ‘Mümin kadınları müşrik

erkeklere nikâhlamayın’ ‘Îman etmedikleri sürece, Allâh’a ortak koşan kadınlarla

evlenmeyin’ …. ‘Îman etmedikleri sürece Allâh’a ortak koşan erkeklerle, kadınlarınızı

evlendirmeyin..’ (Bakara 2/221)

Nikâhla/n/mayın: Kâfir kadınlarla nikâhlanmayın / Mümin kadınları kâfir

erkeklere nikâhlamayın: ‘Ey îman edenler! Mümin kadınlar, muhâcir olarak size

geldiklerinde; onları imtihan edin. Allah onların îmanlarını daha iyi bilir. Eğer siz

onların mümin olduklarını bilirseniz, onları kâfirlere geri göndermeyin. Çünkü

Müslüman hanımlar, kâfirlere helâl değillerdir. Kâfirler de Müslüman hanımlara

helâl olmaz. (Mümtehine 60/10)

Nikâhlanmayın: ‘Kâfir kadınları nikâhınız altında tutmayın’ (Mümtehine 60/10)

Nikâhlamayın: Müslüman kadınları Yahudi ve Hıristiyanlarla evlendirmeyin:

‘Mümin kadınlardan iffetli olanlarla, daha önce kendilerine kitap verilenlerden olan

iffetli kadınlarda, mehirlerini vermeniz kaydıyla, zina etmemek ve gizli dost tutmamak

üzere evlenmek, size helâldir. (Mâide 5/5) ‘Erkekler, kadınlar üzerinde yönetici ve

koruyucudurlar.’ (Nisa 4/141) Bu âyete göre kâfirler, Müslümanlar üzerinde hâkim

(üst, reis, hükmedici) olamazlar. İslâm âile hukukuna göre âilenin reisi erkektir;

erkeğin kâfir olması hâlinde mümin kadın onun emri ve yönetimi altına girecek,

demektir. İ. KARAGÖZ, 2/521)

Nikâhlanmayın: Yakın akraba ile evlenmeyin: ‘Size şunlarla evlenmek haram

kılındı: (1) Analarınız, (2) kızlarınız, (3) kız kardeşleriniz, (4) halalarınız, (5)

teyzeleriniz, (6) erkek kardeş kızları, (7) kız kardeş kızları, (8) sizi emziren

sütanneleriniz, (9) süt kız kardeşleriniz, (10) karılarınızın anneleri / kayınvâlideleriniz,

(11) kendileriyle zifafa girdiğiniz karılarınızdan olup evlerinizde bulunan üvey

kızlarınız, (eğer anneleri ile zifafa girmemişseniz onlarla evlenmenizde size bir günah

yoktur) (12) öz oğullarınızın karıları / gelinleriniz, (13) iki kız kardeşi (nikâh altında)

bir araya getirmeniz. Ancak geçenler (önceden yapılan bu tür evlilikler) başka.

Şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir. Savaşta elinize geçen

kadınlar hâriç, (14) evli kadınlar (da size) haram kılındı. (Bunlar) üzerinize Allâh’ın

emri olarak yazılmıştır. Bunların dışında kalanlar ise, iffetli yaşamak ve zinâ

etmemek şartıyla mallarınızla (mehirlerini verip) istemeniz size helâl kılındı. (Nisa

4/23-24)

Nikâhlanmayın: ‘Babalarınızın evlendiği kadınlarla (üvey annelerinizle)

evlenmeyin’ (Nisa 4/22)

‘Kadınlara zorla vâris olmanız size helâl değildir (vâris olmayın).’ (Nisa 4/19)

Câhiliye döneminde bir kadın, kocası öldüğü zaman ölenin büyük oğlu, üvey annesini

eş olarak alırdı. İslâm bu uygulamayı yasakladı. (Nisa 4/22; İ. KARAGÖZ, 2/525)

Nikâhlanmayın: Üç defa boşadığınız eşinizle –başka erkekle evlenip boşanmadıkça

– evlenmeyin: ‘Eğer erkek eşini (üçüncü defa) boşarsa; kadın, onun dışında bir başka

kocayla nikâhlanmadıkça ona helâl olmaz. (Bu koca da) onu boşadığı takdirde onlar

(kadın ile ilk kocası) Allâh’ın koyduğu ölçüleri gözetebileceklerine inanıyorlarsa

tekrar birbirlerine dönüp evlenmelerinde bir günah yoktur. (Bakara 2/230)

Nikâhlamayın: Dörtten fazla kadını bir nikâh altında toplamayın: ‘(Ey

müminler!) Size helâl olan kadınlardan ikişer, üçer, dörder olmak üzere nikâhlayın.’

(Nisa 4/3)

İtaatkâr kadınlara zulmetmeyin / incitmeyin: Eğer (bundan sonra, yâni yukarıda

sayılan üç yaptırımdan sonra, kafa tutmaksızın, M. SELMAN) size itaat ederlerse

(geçmişte olanları affedin, önceki kusurlarını bahâne ederek) onları incitmeye

kalkmayın.’ (Nisa 4/34; M. KISA, 1/103)

‘Ay hâlindeki eşlerinizden uzak durun / cimâ etmeyin.’ ‘Temizleninceye kadar

onlara yaklaşmayın.’ (Bakara 2/222)

Adâletsizlik yapmayın: ‘Eşler arasında adaleti yerine getiremezsiniz.’ ‘Öyle ise

(birine) büsbütün gönül verip ötekini askıda kalmış (kocası hem var, hem yok) kadın

gibi bırakmayın.’ (Nisa 4/129)

Anne – Baba: Anne babayı çocuğu sebebiyle zarara uğratmayın: ‘Ne anne çocuğu

yüzünden ne de baba çocuğu yüzünden zarara sokulmasın.’ (Bakara 2/233). Çocuğu

iki yıl emzirme dışında, onun bakımı, yetiştirilmesi, eğitimi gibi esâsen babaya âit

olan sorumluluklar anneye yüklenmemelidir. Ayrıca, gücünün üzerinde nafakayla

yükümlü tutularak da babaya sıkıntı verilmemelidir. (M. KISA, 1/57) Çocuğu

emzirmek isteyen anneden çocuğu ayırmak da zarara uğratmak kapsamındadır. (S.

HAVVÂ, 2/81)

‘Mallarını/zı aklı ermeyenlere vermeyin’ ‘O mallarla onları besleyin, giydirin ve

onlara güzel söz söyleyin.’ (Nisa 4/5)

‘Yetimi ezme’/yin / incitme. (Duhâ 93/9) Yetime hor bakma, azarlayıp küçümseme.

Bilâkis ona iyilik yap ve nâzik davran. (S. HAVVÂ, 16/251)

‘Anne babanıza öf deme’/yin. / ‘Anne babanızı azarlama’/yın. ‘Anne ve babanıza

tatlı ve güzel söz söyle’/yin. (İsra 17/23)

İtaat etmeyin: Günah olan konularda Ana – babanıza itaat etmeyin: ‘Şâyet onlar

seni, hakkında hiçbir bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için zorlarlarsa, bu

takdirde onlara itaat etme.’ (Ankebut 29/8) Allâh’a isyan konusunda onlara itaat

etmeyiniz. (Müslim, İmâre, 39; İ. KARAGÖZ, 2/543) (Lokman 31/15) Fakat bu

durumda bile, ana babanı terk etme; hastalıkları, yeme içme ve benzeri mâli ihtiyaçları

gibi dünyalık konularda onlara iyilikle davran! (31/15; M. KISA, 1/434)

‘Eş ve çocuklarınızın (bilerek ya da bilmeyerek, M. KISA 1/585) düşmanlığından

sakının’ (Tegâbün 64/14) (Mâide 5/2; Mücâdele 58/9) Allah yolunda cihad etmeye

engel olmalarına, sizi yoldan saptırmalarına, size dünyâyı sevdirmelerine, hayır –

hasenat işlemenizde gevşeklik göstermenize teşvik etmelerine veya bir kötülüğe

düşürmelerine karşı sakınınız, uyanık olunuz. (S. HAVVÂ, 15/151, 152)

Boşanma / mehir: Boşadığınız eşlerinizden mehirlerini geri almayın: ‘Eğer bir

eşin yerine başka bir eş almak isterseniz, öbürüne (mehir olarak) yüklerle mal vermiş

olsanız dahi ondan hiçbir şeyi geri almayın. İftirâ ederek ve açık günaha girerek mi

verdiğinizi geri alacaksınız? Hem birbirinize karılıp katılmış / halvet olmuş ve onlar

sizden sağlam bir söz almış iken, onu nasıl (geri) alırsınız? (Nisa 4/20-21) Câhiliye

döneminde karısını boşamak isteyen mehri vermemek ya da verdiği mehri geri almak

için ‘zinâ etti’ diye iftirâ ederdi. Âyet böyle bir durumu reddetmektedir. Mehir

kadının öz malıdır, erkek mehri ödemek zorundadır, Erkeğin mehri zorla ve hîle ile

geri alması helâl değildir. (H. T. FEYİZLİ, 1/80)

Boşanma / mehir: Verdiğiniz mehirleri geri almak için kadınlara baskı

yapmayın: ‘(Ey îman edenler!) Kendilerine verdiklerinizin bir kısmını onlardan geri

almak için onları sıkıştırmayın / baskı yapmayın. Açık bir hayâsızlık yapmış

olmaları başka / bunun dışındadır.’ (Nisa 4/19) Fakat aldatma, fuhuş, iffetsizlik ve

benzeri bir suç işlerler ve ispatlanırsa, boşanmaya kendileri sebep olduğu için, onlara

vermiş olduğunuz evlilik bedelini yâni mehri geri alabilirsiniz. (M, KISA, 1/99)

Boşanma / mehir: ‘(Boşanırken, mehir konusunda) Aranızda iyilik yapmayı

unutmayın’ (Bakara 2/237) Nikâh kıyıldıktan sonra, cinsel birleşme ya da halvet-i

sahîha olmaksızın boşanma olduğunda. Erkeğin mehrin yarısını ödemesi farzdır. Bu

âyetteki ‘iyilik’, kadının alacağının hepsini almaması, bağışlaması veya aldığının bir

kısmını veya tamamını iâde etmesidir; erkeğin ise, mehrin tamamını ya da yarıdan

fazlasını vermesi ya da mehir dışında maddi imkân sağlamasıdır. (İ. KARAGÖZ,

2/549, 550)

Boşanma / iddet: ‘(İddet bekleyen kadınları) ‘evlerinden çıkarmayın’ / ‘(İddet

bekleyen kadınlar) ‘evlerinden çıkmasınlar.‘ ‘Ancak apaçık bir hayâsızlık ya da aşırı

edepsizlik yapmaları hâriçtir.’ (Talâk 65/1) Ancak zinâ, hırsızlık gibi büyük günah,

öldürmeye kast etme, ana babaya hakâret gibi fâhiş hata söz konusu olursa evden

çıkarılırlar. (Ö. ÇELİK 5/161)

Boşanma / İddet: ‘(İddet süresinde) ‘baskı amacıyla’ (boşadığınız kadınlara) zarar

vermeyin’ (Talâk 65/6) Meskende onlara darlık, sıkıntı oluşturmak kastı ile hareket

etmeyin; uyumsuz / problem çıkaracak kişilerle muhatap edip, çıkmak zorunda

bırakmayın. (Nesefi’den S. HAVVÂ, 15/179) Nafakasını kısmak, vermemek, sözlü ve

fiili şiddet uygulamak ‘baskı’ya dâhildir. (İ. KARAGÖZ, 2/552)

Boşanma: ‘Boşanan kadınlara hâmileliğini (veya âdetli olduğunu) ‘gizlemeleri

helâl olmaz’ bu nedenle bu durumlarını gizlemesinler. (Bakara 2/228)

Nikâh: Boşanan kadınların evlenmelerine engel olmayın: ‘Kadınları boşadığınızda,

onlar da bekleme sürelerini tamamladıklarında, aralarında mâkul ve meşru ölçülerde

rızâlaştıkları takdirde boşayan kocalarıyla yeniden evlenmelerine engel olmayın.’

(Bakara 2/232) İddeti biten kadının, kendisini boşayan eski kocasına – karşılıklı rızâ

ile – dönme hakkı vardır. İddet bitimi ile boşayan kocanın dönüş hakkı da sona

ermekle birlikte, kadının rızâsı ile nikâh tazeleme yapılabilir, velilerin buna engel

olma hakkı yoktur. (ELMALILI, 2/112)

Boşanma: ‘Zarar vermek için kadınları tutmayın’ (Bakara 2/231) Kocaların

boşanma hakkını kötüye kullanarak, onlara zarar vermek, intikam almak, başkalarına

yâr etmemek vb. için nikâh altında tutmaları bu âyetle yasaklanmıştır. (KUR’AN

YOLU, 1/368)

Boşanma / iddet: İddet bekleyen kadınlara gizli buluşma sözü vermeyin: ‘(Ölüm

iddeti bekleyen) kadınlara kendileri ile evlenmek istediğinizi üstü kapalı olarak

anlatmanızda veya bu isteğinizi içinizde saklamanızda sizin için bir günah yoktur.

Allah biliyor ki, siz onlara (evlenmek istediğinizi) söyleyeceksiniz. Meşru sözler

söylemeniz dışında, onlarla gizliden gizliye buluşma sözünde sözleşmeyin.’ (Bakara

2/235)

Nikâh / Boşanma / iddet: ‘İddeti bitinceye kadar nikâh yapmaya kalkışmayın.’

(Bakara 2/235) İddet çıkmadan nikâh akdi yapmayınız. İddet içinde nikâh haramdır.

(ELMALILI, 2/120)

2.7.SOSYAL İLİŞKİLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.1.MÜMİN KÂFİR HER İNSANA YÖNELİK YASAKLAR

‘İnsanlardan yüz çevirme’/yin. (Lokman 31/18) (Abese 80/1-2) Büyüklük taslayarak

Allâh’ın kullarını aşağı görme. Seninle konuştukları zaman yüzünü öbür tarafa

çevirme. Alçak gönüllülük göstererek insanlara yüzünü çevir. (S. HAVVÂ, 11/265)

‘Allâh’a hâinlik etmeyin’ ‘Peygamber’e hâinlik etmeyin’ ‘Emânetlere hâinlik

etmeyin’ ‘Ey îman edenler! Allâh’a ve Peygamber’e hâinlik etmeyin ve bilerek

emânetlerinize ihânet etmeyin.’ (Enfâl 8/27) (Enfal 8/58; Hac 22/38) İlâhi hükümlere,

Resûlünün sünnetine saygısızlık, riayetsizlik etmeyin. Şükürden geri kalmayın,

nankörlük etmeyin. Onlara sadâkat ve bağlılıktan ayrılmayın. Dinde lâübâli olmayın,

samimi olun. Düşmana gizli sırları iletmeyin. Mala, cana, ırza ve nâmusa hıyânet

etmeyin. Hakka, hukuka, vatana, milli görevlere hâinlik etmeyin. (ELMALILI, 4/220,

221)

‘Hâinlerin savunucusu olma’/yın. (Nisa 4/105) (Nisa 4/107, 108)

‘Günah ve düşmanlık konusunda yardınlaşmayın’ (Mâide 5/2) Suç örgütlerine

yardım etmeyin, haram kılınan şeylerin üretilmesine yardım etmeyin, kurumlaşmasına

katkı sağlamayın. Bu eylemler yasaktır. (İ. KARAGÖZ, 2/574)

Hırsızlık yapmayın: ‘Ey Peygamber! Mümin kadınlar, Allâh’a hiçbir şeyi ortak

koşmamak, hırsızlık yapmamak, zinâ etmemek, çocuklarını öldürmemek, elleriyle

ayakları arasında bir iftirâ uydurup getirmemek, hiçbir iyi işte sana karşı gelmemek

konusunda sana biat etmek üzere geldikleri zaman, biatlerini kabul et.’ (Mümtehine

60/12)

Kamu malını zimmetinize geçirmeyin: ‘Hiçbir Peygamber, emânete hıyânet etmez,

(kamu malını zimmetine geçirmez). Kim emânete ihânet ederse, (kamu malını

zimmetine geçirirse), kıyâmet günü hıyânet ettiği şey ile birlikte gelir.’ (Âl-i İmran

3/161) (Enfâl 8/1)

‘İnsanların mallarını ve haklarını eksiltmeyin’ (A’raf 7/85) ‘Ölçüyü ve tartıyı

eksik yapmayın’ (Hud 11/84) (Rahman 55/8-9; Hud 11/85)

‘İzinsiz başkalarının evlerine girmeyin’ ‘Selâmsız başkalarının evlerine

girmeyin’ (Nur 24/27-28)

Kötülüğü emretmeyin / İyiliği yasaklamayın: ‘Münâfık erkekler ve münafık

kadınlar birbirlerindendir (birbirlerinin benzeridir), Kötülüğü emredip, iyiliği

yasaklarlar, ellerini de sıkı tutarlar. Allah da onları unuttu. Şüphesiz münâfıklar

fâsıkların ta kendileridir.’ (Tevbe 9/67)

‘İsteyeni azarlama’/yın (Duhâ 93/10) İsteyeni (yahut soranı) azarlama yâni

azarlayarak kovma, ihtiyâcını gider. Yahut yumuşak dille reddet. (ELMALILI,

9/282)

İyiliği karşılık bekleyerek yapmayın: ‘İyiliği çok görerek başa kakma, karşılığında

daha çoğunu bekleyerek iyilik yapma.’ (Müddessir 74/6)

Nâmuslu kadınlara zinâ suçu atmayın / İftirâ edenlerin şâhitliğini kabul etmeyin:

Nâmuslu kadınlara zinâ isnat edip, sonra da dört şâhit getiremeyenlere seksen değnek

vurun. Artık onların şâhitliğini aslâ kabul etmeyin. İşte bunlar fâsık kimselerdir.’

(Nur 24/4) (Nur 24/23)

Kötülük yapmak için tuzak kurmayın: ‘(İslâm’a ve Müslümanlara karşı, M. KISA,

1/457) Kötü işleri hile ile yapan (münafık)lar var ya, onlar için şiddetli bir azap

vardır. Bunların tuzağı ancak boşa çıkar.’ (Fâtır 35/10)

Hîle yapmayın: (İnsanları) Kandırmak için hîle yapmayın: ‘Münâfıklar, Allâh’ı ve

müminleri aldatmaya çalışırlar. Hâlbuki sâdece kendilerini aldatırlar da farkında

olmazlar.’ (Bakara 2/9)

(İnsanları) Allah yolundan alıkoymayın: ‘Tehdit ederek Allah yolundan O’na îman

edenleri çevirmek üzere her yol üstüne oturup tuzak kurmayın ve Allah yolunu eğri ve

çelişkili göstermeye çalışmayın.’ (A’raf 7/86)

Çirkin işler yapmayın / Günah işlemeyin / Azgınlık yapmayın: ‘(Ey

Peygamberim!) De ki: Rabbim ancak, açık ve gizli çirkin işleri, günahı, haksız

saldırıyı / azgınlığı haram kılmıştır.’ (A’raf 7/33) (Nahl 16/90)

Günaha aracılık etmeyin: ‘Kim kötü bir işe aracılık ederse, ona kötülükten bir pay /

vebal vardır.’ (Nisa 4/85)

‘Borcu yazmaktan usanmayın’ ‘…Az olsun, çok olsun borcu süresine kadar

yazmaktan usanmayın…’ (Bakara 2/282)

‘Borcu yazana zarar vermeyin’ ‘Borç şâhitlerine zarar vermeyin’ (Bakara 2/282)

‘(Müşrikler) Mescid-i Haram’a yaklaşmasın’ (Tevbe 9/28)

2.7.2.MÜMİNLERE YÖNELİK SOSYAL İLİŞKİLERLE İLGİLİ YASAKLAR

Müminlere eziyet etmeyin: ‘Mümin erkek ve mümin kadınları haksız yere incitenler

bir iftirâ ve apaçık bir günah yüklenmişlerdir.’ (Ahzab 33/58) (Nisa 4/112)

Toplantılar: Fakir müminleri meclisinizden kovmayın: ‘Rablerinin rızâsını

isteyerek sabah akşam O’na ibâdet edenleri yanından kovma. Onların hesabından sana

bir şey yok, senin hesabından da onlara bir şey yok ki, onları kovasın. Eğer kovarsan,

zâlimlerden olursun.’ (En’am 6/52) (En’am 6/53, 54; Kehf 18/28)

‘Gözlerini/zi o (müminler)den ayırma’/yın. (Kehf 18/28) Üstünlük ve şeref dünyâ

malında değil, gönül ziynetinde, yâni îman ve güzel ahlâktadır. Servet ve mevki

sâhiplerini öne alıp, yoksulları arkaya itme. Kibirli zenginlerin hatırı için

Müslümanları ihmal etme. (İ. KARAGÖZ, 2/622)

Müminlere kaba davranmayın: ‘Allâh’ın rahmeti sâyesinde sen onlara karşı

yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, onlar senin etrafından dağılıp

giderlerdi.’ (Âl-i İmran 3/159)

‘Birbirinizle çekişmeyin’ (Enfâl 8/46)

‘Parçalanıp bölünmeyin’ /Ayrılığa düşmeyin: (Âl-i İmran 3/103) (Şûra 42/13)

2.7.3.KÂFİRLERE YÖNELİK SOSYAL İLİŞKİLERLE İLGİLİ YASAKLAR

2.7.3.1.İTAAT İLE İLGİLİ YASAKLAR

‘Kâfirlere itaat etme’/yin (Furkan 25/52) (Âl-i İmran 3/149)

‘Münâfıklara itaat etme’/yin (Ahzab 33/1, 48) (İnsan 76/24)

Kitap ehline itaat etmeyin: ‘Ey îman edenler! Kendilerine Kitap verilenlerden

herhangi bir gruba itaat ederseniz, îmânınızdan sonra sizi döndürüp kâfir yaparlar.’

(Âl-i İmran 3/100) (Âl-i İmran 3/99, 69-72; En’am 6/116)

‘Âllâh’ın zikrinden gâfil olanlara itaat etme’ ‘Hevâsına uyanlara itaat etme’ ‘İşi

taşkınlık olanlara itaat etme’ (Kehf 18/28)

Müşriklere itaat etme: Çok yemin eden, aşağılık, sürekli kusur arayıp kınayan,

söz taşıyan, iyiliği engelleyen, haddi aşan, günahkâr, kaba, soysuz, âyetlere

eskilerin masalları diyenler (müşrikler)e itaat etmeyin.: ‘Yemin edip duran,

aşağılık, sürekli kusur arayıp kınayan, durmadan söz taşıyan, iyiliği hep engelleyen,

saldırgan, günaha dadanmış, kaba saba; bütün bunlardan sonra bir de soysuz olan hiç

kimseye malı ve oğulları vardır diye sakın itaat etme. (Bu kimse) âyetlerimiz

kendisine okunduğu zaman, ‘(Bu), öncekilerin masalları’ der.’ (Kalem 68/10-15)

Müşriklere itaat etme: ‘(Dîni yalanlayan müşriklere) itaat etme’/yin. / ‘(Haktan yüz

çeviren ve ibadetlere engel olan müşriklere) itaat etme’/yin. (Alâk 96/19)

‘Haddi aşanların emirlerine itaat etmeyin’ (Şuarâ 26/151) / ‘Yeryüzünde fesat

çıkaranlara (itaat etmeyin)’ (Şuarâ 26/152)

‘Kâfirlere arka çıkmayın’ (Kasas 28/86) Topluluklarına katılıp, küfürlerine kuvvet

vermekten korun/un. (ELMALILI, 6/205) Kâfirlerin Kur’ân’a aykırı söylem ve

eylemlerine destek verme, onların doğru yolda olduklarını söyleme, cennete

gireceklerini söyleme. (İ. KARAGÖZ, 2/648)

‘(Kâfirler) sizi Allâh’ın âyetlerinden alıkoymasın’ (Kasas 28/87) Kâfirlere aldırış

etme, onların sözlerinden etkilenme; İslâm’ı tebliğe devam et. (İ. KARAGÖZ, 2/650)

2.7.3.2.İTTİBÂ İLE İLGİLİ YASAKLAR

‘Kâfirlerin arzularına uyma’ (Mâide 5/48) (En’am 6/150)

Kâfirlerin yollarına uymayın: ‘İnkâr edenler, îman edenlere, ‘Yolumuza uyun da

sizin günahlarınızı yüklenelim’ derler. Hâlbuki onların günahlarından hiçbir şey

yüklenecek değillerdir. Şüphesiz onlar kesinlikle yalancılardır. Onlar mutlaka kendi

günahlarıyla birlikte başka yükler de taşıyacaklar; iftiralardan dolayı kıyâmet gününde

kaçınılmaz olarak sorguya çekileceklerdir.’ (Ankebut 29/12-13)

‘Müşriklerin arzularına uyma’/yın. (Şûrâ 42/15)

‘Onların (Hıristiyan ve Yahudilerin) arzularına uyma’/yın. (Mâide 5/49) Hıristiyan

ve Yahudilerin İslâm’a aykırı söz ve eylemlerine aldırış etmeyin, isteklerini yerine

getirmeyin, fikirlerini benimsemeyin. (İ. KARAGÖZ, 2/657)

‘O’nu (Rabbinizi) bırakıp başka dostlara / önderlere uymayın’ (A’raf 7/3) Allâh’ı

bırakıp, ondan başka kimselerin peşine gitmeyin. Resûlullâh’ın gösterdiği yolu

bırakmayın, başka yollara sapmayın. Cin ve ins(an) şeytanlarını veli / dost

edinmeyin. (S. HAVVÂ, 5/79)

‘İslâm dışı yollara / sistemlere uymayın’ (En’am 6/153)

‘Kötü arzu ve isteklere uyma’/yın. (Sâd 38/26) (Rum 39/29; Nisa 4/135; Bakara

2/166, 167, 170; Lokman 31/21) Allâh’a isyan olan arzu ve isteklere uymayın,

Allâh’ın emir ve yasaklarına aykırı davranmayın, keyfi hareket etmeyin. Adâletten

ayrılmayın. Haram kılınan, günah sayılan fiilleri işlemeyin, ibâdet görevlerini terk

etmeyin. (İ. KARAGÖZ, 2/661)

Uymayın: Îman etmeyen ve arzularına tâbi olanlara uymayın: ‘Ona (kıyâmete)

îman etmeyen ve nefsinin arzusuna uyan kimseler, sakın seni ondan (kıyâmete

hazırlanmaktan) alıkoymasın, sonra helâk olursun!’ (Tâhâ 20/16)

‘Zâlimlere meyletmeyin’ ‘yoksa size ateş dokunur.’ (Hud 11/113) Zâlimlere

yönelmeyin, destek vermeyin, yanında olmayın, zulümlerine râzı olmayın. (İ.

KARAGÖZ, 2/663) Zâlimlere yüz vermyeyin, ilgi göstermeyin. (ELMALILI, 5/18)

‘Âyetleri inkâr edenlerle oturmayın’ / ‘Âyetleri alaya alanlarla oturmayın’ (Nisa

4/140) Allâh’ın âyetlerini inkâr edenlere, âyetlerle alay edenlere itiraz ediniz, râzı

olmayınız, hoş görmeyiniz. O meclisi terk ediniz. (ELMALILI 3/107) Âyetlerle alay

edenleri engellemeye çalışınız, buna gücünüz yetmiyorsa orayı terk ediniz. Tepkisiz

kalarak onları cesaretlendirmeyiniz; tepkisiz kalmakla hassâsiyetlerinizi /

duyarlılıklarınızı kaybetmeyiniz, günaha girmeyiniz. (KUR’AN YOLU, 2/165)

Bid’atçılarla birlikte oturup kalkmayınız. (S. HAVVÂ, 3/333) Dalgınlıkla oturur

ve fakat sonradan durumun vehâmetini fark edince hemen o meclisi terk ediniz. (M.

SELMAN)

2.7.3.3.KÂFİRLER İÇİN ÜZÜLME İLE İLGİLİ YASAKLAR

‘Kâfirlerin (yüz çevirmelerinden dolayı) üzülme’/yin / ‘kurdukları tuzaklarından

dolayı endişelenme.’ (Nahl 16/127) (Hicr 15/97; A’raf 7/2; Nahl 16/127)

‘O (kâfir)lerin inkârı seni üzmesin’ (Lokman 31/23) (Lokman 31/24; Kehf 18/29)

Herkesin sorumluluğu kendisinedir, kendi yaptığının karşılığını görecektir.

Peygambere ve müminlere düşen görev hakkı sâdece tebliğ etmektir. Dileyen îman

eder, dileyen îman etmez. Îman etmeyenlere üzülmeye gerek yoktur. (İ. KARAGÖZ,

2/673)

‘Küfürde yarışanlar seni üzmesin’ (Âl-i İmran 3/176) (Mâide 5/41) (Sâf 61/8-9;

Nahl 16/82)

‘O (kâfir)lerin sözleri sizi üzmesin’ (Yâsin 36/76) (Yûnus 10/65; En’am 6/33, 34)

‘Kâfirlere üzülüp hendini’zi ‘helâk etme’/yin. (Fâtır 35/8) Allah zulüm ve haksızlığı

tercih ederek sapıklıkta kalmak isteyeni saptırır, samimi bir kalple doğruya, gerçeğe

ulaşmak isteyeni de doğru yola iletir. (M. KISA, 1/457)

2.7.3.4.DOST EDİNME İLE İLGİLİ YASAKLAR

‘Gayr-i Müslimleri sırdaş edinmeyin’ (Âl-i İmran 3/118) ‘Ey îman edenler!

Kendinizden olmayanları sırdaş edinmeyin. Onlar, size kötülük etmek ve zarar

vermekten geri durmazlar. Size sıkıntı ve zahmet veren şeyleri arzu ederler. (Size

olan) kinleri ağızlarından taşmıştır. (Size karşı) göğüslerinde gizledikleri kinleri daha

büyüktür. Gerçekten size âyetleri açıkladık, eğer aklınızı kullanırsanız (gerçeği

anlarsınız). (Âl-i İmran 3/118) (Mâide 5/55, 56; Mümtehine 60/8, 9) Dinin temel ilke

ve amaçlarına aykırı olmamak şartıyla ticâret, iş ortaklığı, sosyal ilişkilerde

bulunmak, aynı ortamı paylaşmak, onlara iyilik yapmak, iyi geçinmek, ilim, teknoloji

ve sanat alışverişinde bulunmak bu kurala aykırı değildir. (İ. KARAGÖZ, 2/681)

Ancak Müslümanlar, onları yönetimlerine karıştırmamak şartıyla onlarla ticâret gibi

bâzı konularda antlaşmalar yapabilirler. (H. T. FEYİZLİ, 1/100)

‘Müşrikleri dost ve yardımcı edinmeyin’ (Nisa 4/89)

‘Müminleri bırakıp da kâfirleri dost edinmeyin’ (Nisa 4/144) (Âl-i İmran 3/28)

Onlarla arkadaşlık, dostluk kurmayın. Onlara sevgi beslemeyin, müminlerin hallerini

onlara açıklamayın. (S. HAVVÂ, 3/334) Kâfirlerle müminlere zarar verebilecek

dostluklar kurmayınız. (İ. KARAGÖZ, 2/683)

‘Yahudi ve Hıristiyanları dost edinmeyin’ (Mâide 5/51) (Âl-i İmran 3/119)

Münâfıkları dost edinmeyin: ‘Ey îman edenler! Sizden önce kendilerine kitap

verilenlerden dîninizi alaya alıp oyuncak edinenleri ve öteki kâfirleri dost edinmeyin.

Eğer müminler iseniz Allâh’a karşı gelmekten sakının.’ (Mâide 5/57)

‘Kâfir babalarınızı ve kardeşlerinizi dost edinmeyin’ (Tevbe 9/23)

‘Allah düşmanlarını dost edinmeyin’ / ‘Müslüman düşmanlarını dost edinmeyin’

(Mümtehine 60/1) Onların inanç, söz ve eylemlerini benimsemeyin. Onları sırdaş

edinmeyin. Müslümanların aleyhine olacak şekilde kâfirlere yardımcı olmayın. (İ.

KARAGÖZ, 2/692)

2.7.3.5.KÂFİRLERDEN YÜZ ÇEVİRME İLE İLGİLİ YASAKLAR

‘Müşriklerden yüz çevir’/in. (En’am 6/106) (Hicr 15/94; Sâffat 37/174) Onları

afvederek, cezalandırmayarak, eziyetlerine katlanarak / aldırmayarak ve güzel bir

şekilde uzaklaşarak onlardan yüz çevir. Bu durum, Allah sana fetih ve zafer

verinceye kadar devam etsin. Fetihten sonra onların arasında Allâh’ın hükmünü

uygularsın. (S. HAVVÂ, 4/491)

‘Münâfıklardan yüz çevir’/in. (Nisa 4/63) (Münâfikun 63/1-7; Nisa 4/138-146;

Tevbe 9/61-70)

‘Münâfıklardan sakın’/ın. (Münâfikun 63/4) Münâfıklar düşmanlarınızdır;

düşmandan nasıl sakınmak gerekiyorsa, öyle sakının. Münâfıklara güvenmeyin, hîle

ve desiselerine karşı tedbirli olun. (İ. KARAGÖZ, 2/704)

‘Câhillerden yüz çevir’/in / aldırış etme.’ (A’raf 7/199) İnsanları hakka çağırırken,

kendini bilmezlerin küstahça hareketlerine aynıyla karşılık verme. Öfkeye kapılma,

affedici ve sabırlı ol. (KUR’AN YOLU, 2/650)

‘Kur’an’dan yüz çevirenden yüz çevir’/in / ‘Dünyâ hayâtından başka bir şey

istemeyen kimseden yüz çevir’in. (Necm 53/29)

‘(Peygamberi ve âyetleri) yalanlayanları Allâh’a havâle et’/in. (Müzzemmil 73/11)

Allah suç işleyen şımarık zenginleri cezâsız bırakmayacaktır. (İ. KARAGÖZ, 2/707)

‘Dinlerini oyun ve eğlence edinenleri … terk edin’ (En’am 6/70)

‘O (müşrik)leri iftirâları ile başbaşa bırak’/ın. (En’am 6/137)

‘(İnkârda direnenleri) oyalandıkları bataklıkta bırak’/ın. (En’am 6/91)

2.7.4.SAVAŞLA İLGİLİ YASAKLAR

Allâh’a ve Peygamberine karşı savaşmayın: ‘Allâh’a ve Resûlüne savaş açanların

ve yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya çalışanların cezâsı, ancak öldürülmeleri yâhut

asılmaları veya ellerinin ve ayaklarının çaprazlama kesilmesi yahut o yerden sürgün

edilmeleridir. Bu cezâlar onlar için dünyadaki bir rezilliktir. Âhirette de onlara büyük

bir azap vardır. (Mâide 5/33)

‘Mescid-i Haramda - Müşrikler sizinle savaşmadıkça, siz de onlarla - savaşmayın’

(Bakar 2/191) ‘Sizinle savaşırlarsa (siz de onlarla savaşın ve) onları öldürün. İşte

kâfirlerin cezâsı böyledir.’ (Bakara 2/191)

‘Kâfirlerle –savaşta karşı karşıya geldiğiniz zaman – savaştan kaçmayın’ (Enfal

8/15) ‘Ey îman edenler! Kâfirlerle savaşta karşı karşıya geldiğiniz zaman sakın onlara

arkanızı dönüp savaştan kaçmayın. –Savaş taktiği olarak düşmanı vurmak için yer

değiştirmek veya diğer bir birliğe katılmak hâriç – kim böyle bir günde arkasını dönüp

kaçarsa mutlaka o, Allâh’ın gazabına uğramış olur. Onun varacağı yer,

cehennemdir. Orası ne kötü varılacak yerdir.’ (Enfal 8/15-16)

‘(Savaşta) gevşemeyin ve üzülmeyin’ ‘Eğer (gerçekten) îman etmiş kimseler iseniz

üstün olan sizlersiniz.’ (Âl-i İmran 3/139) (Nisa 4/104)

‘(Savaşta) haddi aşmayın’ (Bakara 2/190) ‘Sizinle savaşanlara karşı Allah yolunda

siz de savaşın, ancak haddi aşmayın. Çünkü Allah haddi aşanları sevmez.’ (Bakara

2/190) Haksız saldırı yapmayın, başlanmış savaşta aşırı gitmeyin, gereksiz kan

dökmeyin, çevreye zarara vermeyin. (KUR’AN YOLU, 1/254) Allâh’ın emirlerini

ve belirlediği sınırları aşmayın. Harp etmeyenleri (kadınları, çocukları, kilise

adamlarını) öldürmeyin: öldürdüklerinizin kulak – burunlarını kesmeyin. Yapıları

tahrip etmeyin, sığır, koyun, ağaçları kesmeyin, yakmayın. (ELMALILI 2/34)

‘..Mekke müşrikleri gibi olmayın’ (Enfal 8/47) Bedir günü böbürlenen ve riyakârlık

yapan müşrikler gibi olmayın. Savaşa çıkarken, amellerinizi Allah için hâlis kılınız.

(S. HAVVÂ, 6/56)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3.BÜYÜK GÜNAHLAR

3.1.DİNDEN ÇIKARAN GÜNAHLAR

Alay etmek / Ayetlerle alay etmek, dîni hüküm ve değerlerle alay etme (Nisa

4/140; En’am 6/68; Kehf 18/103-106)

Allah’a ve peygamber’e karşı çıkmak, düşmanlık etmek (Mücâdele 58/20; Haşr

59/3-4)

Küfr: Bir ayette yer alan herhangi bir hükmü inkâr etmek, kabul etmemek, alay

etmek, beğenmemek, küçümsemek: (Al-i İmran 3/56; Zümer 38/27; Fussilet 41/27-

28)

Nifak / münafıklık yapmak: (Nisa 4/138; Tevbe 9/68; Nisa 4/145)

Şirk / Allah’a ortak koşmak, Allah’tan başka tanrı edinmek, puta tapmak: (Nisa

4/36; Nisa 4/48; Maide 5/72; Lokman 31/13)

Yalanlama / Tekzib: Allah’ın ayetlerini yalanlamak, kıyameti yalanlamak,

peygamberleri yalanlamak, vahyi – kitabı – hakkı yalanlamak: (En’am 6/21;

Furkan 25/11; Ankebut 29/18; Zümer 39/32; Mü’min 40/70; Kaf 50/5; Müddessir

74/46)

3.2.KUL HAKKINI İÇEREN GÜNAHLAR

Anne babaya zulüm (İsrâ 17/23-24)

Borcunu ödememek (Bakara 2/283)

Cana kıymak / İnsan öldürmek (İsrâ 17/33; Nisâ 4/92; Mâide 5/32; Furkan 25/68-

69; İsrâ 17/31)

Eşlerin görevlerini terk etmesi / Nüşuz (Kafa Tutma) (Nisa 4/34-35)

Haksız kazanç (Nisâ 4/29; Bakara 2/275-276-278-279)

Hırsızlık / Soygun / Gasp / Kamu malını haksız yere almak / Kaçak su ve elektrik

kullanmak (Mâide 5/38; Âl-i İmran 3/161)

İftira atmak / İnsanlara iftira atmak (Nur 24/23; Nur 24/4; Nisâ 4/112)

Karaborsa

Komşulara eziyet etmek

Mirasta haksızlık yapmak (Nisâ 4/13-14)

Müşteriyi kandırmak

Ölçü ve tartıda hîle (Rahman 55/9; İsrâ 17/35; Mutaffiffin 83/1-6)

Rüşvet (Bakara 2/188)

Terörislik ve yol kesiciliği (Şûra 42/42; Mâide 5/33)

Vasiyeti yerine getirmemek (Bakara 2/180-181)

Yasak olan cinsel ilişki (İsrâ 17/32; Furkan 25/68-69; Nisâ 4/24; Nisâ 4/3; Mâide 5/5;

Nisâ 4/22; Bakara 2/222)

Yalancı şahitlik yapmak (Nisâ 4/135; Bakara 2/283)

Yetim malı yemek (Nisâ 4/2-10)

Zulm etmek/ Zalime destek vermek (Hucurat 49/11; Mâide 5/45; Bakara 2/229)

3.3.DİĞER BÜYÜK GÜNAHLAR

Akraba ile ilişkiyi terketmek (Bakara 2/27; Ra’d 13/25; Muhammed 47/22)

Allâh’ı unutmak / Nisyan (Haşr 59/19; Tevbe 9/67)

Allâh’ın azâbından emin olmak (A’raf 7/99; En’am 6/44)

Allâh’ın rahmetinden ümit kesmek (Yusuf 12/87; Zümer 39/53)

Allâh’a ve Peygamberine isyan etmek (Nisâ 4/14, 115)

Ahde vefâsızlık (Mâide 5/1; İsrâ 17/34)

Askerlikten kaçmak (Bakara 2/190; Enfal 8/16)

Avret yerlerini açmak (Nur 24/31; Ahzap 33/59 )

Azgınlık yapmak, şımarmak / Nimetle azmak, zenginlikle şımarmak (Şûra 42/27;

Nahl 16/90; A’raf 7/36; Kasas 28/76, 81)

Başa kakmak (Bakara 2/262)

Büyüklenmek ve kendini beğenmek (Bakara 2/34; İsrâ 17/37; Lokman 31/18)

Cinsel tatmin / Fıtrat dışı: (Müminun 23/7)

Cünüp gezmek / Boy abdesti gerektiği halde boy abdesti almamak (Mâide 5/6)

Dövme yapmak ve yaptırmak (Buhâri, Müslim)

Engel olmak: İman ve ibadet etmeye, dini hükümlerin uygulamasına engel olmak

(A’raf 7/45; İbrâhim 14/2-3; Nisa 4/167 )

Fâiz (Bakara 2/275; Bakara 2/278)

Fitne ve fesat çıkarmak (Bakara 2/11, 60; A’raf 7/74; Şuara 26/83; Bakara 2/205;

Enfal 8/25)

Fuhuş ve hayâsızlığın yayılmasına önayak olmak (Nisâ 4/19)

Gizlemek: Gerçekleri gizlemek, bilgileri örtbas etmek (Alâk 96/1; Âl-i İmran 3/18;

Zümer 39/9; Bakara 2/159, 160)

Günaha öncülük etmek ( Müslim – Tırmizi )

Günaha aracılık etmek (Nisâ 4/85; Mücâdele 58/9)

Hac görevini yapmamak / imkânı olduğu halde (Âl-i İmran 3/97; Buhâri, Müslim)

Haddi aşmak (Bakara 2/190; Mâide 5/87; A’raf 7/55)

Haksız hüküm vermek (Nisâ 4/58; Hucurat 49/9)

Haset, kin ve öfke (Nisâ 4/54; Felak 113/5)

Hayvanlara eziyet etmek, Allah’tan başkası için kesmek (Buhâri, Nesâi; Bakara

2/264)

Hayvanlarla ilişki (Tirmizi)

Helâl ve haramlara riâyet etmemek (Mâide 5/5-85-87; Hac 22/28-34; En’am 6/145;

Mâide 5/3; Bakara 2/195-188)

Hıyânet ( Nisa 4/107 )

Homoseksüellik (Ankebut 29/31-35; Neml 27/55)

Irkçılık yapmak (Rum 30/22; Hucurat 49/13)

İnsanları Hak yoldan çıkarmak (Araf 7/38; Fussilet 41/29; Şuara 26/95-100; Furkan

25/29)

İnsanları günah işlemeye teşvik etmek (Ankebut 29/12-13)

İntihar (Bakara 2/195; Nisâ 4/29)

İftira (Allah’a ve Peygambere iftira) (Nisa 4/38; En’am 6/93; Âl-i İmran 3/94;

Yûnus 10/38; Hud 11/13)

İsraf (İsrâ 17/26, 27; A’raf 7/31)

İyiliği emretmek kötülüğe engel olmayı terketmek (Tevbe 9/71; Âl-i İmran 3/110)

Kumar (Mâide 5/90)

Lânet etmek (Âl-i İmran 3/86; A’raf 7/44; Hud 11/18)

Namazı terketmek / Farz namazı terk (Meryem 19/59; Nisâ 4/142; Tevbe 9/54)

Nimete nankörlük etmek (Bakara 2/152; Ankebut 29/17; Zümer 39/7)

Oruç tutmamak / Farz olan orucu tutmamak: Bakara 2/183, Buhâri, Ebû Dâvud)

Sabretmemek: Allah’tan gelen musibetlere sabretmemek (Enbiya 21/35; Bakara

2/155; Enam 6/42)

Sahte para basmak ve kullanmak

Sihir ve kâhinlik yapmak

Riyâ ve Süm’a / Gösteriş ve desinler (Beyyine, 98/5; Kehf 18/110; Nisâ 4/38)

Yardımı başa kakmak (Bakara 2/262, 263, 264)

Yalan konuşmak (Ahzap 33/70; Hac 22/30)

Yalan yere yemin etmek (Âl-i İmran 3/77; Nahl 16/94)

Zekât vermemek (Tevbe 9/34, 35; Meâric 70/24 Âl-i İmran 3/180)

Zinaya vasıta olan söz ve eylemler (Nur 24/30-31)

YARARLANILAN KAYNAKLAR

BURSEVİ, İsmail Hakkı, (2008), Ruhu’l Beyan, Erkam Yayınları, İstanbul, 20 cilt vd.

ÇELİK, Ömer, (2013), Hakkın Daveti, Kur’an-ı Kerim Meali ve Tefsiri, Erkam Yayınları,

İstanbul, 5 cilt.

DEMİRCİ, Muhsin. (2017) Kur’an Tefsirinde Farklı Yorumlar. İFAV Yayınları, No 390.

Birinci Baskı. İstanbul.

DÖNDÜREN, Hamdi.(2003), İnsanlığa Son Çağrı, Kur’an-ı Kerim Meal, Tefsir,

Ansiklopedik İndeks. Yeni Şafak Gazetesi Kültür Armağanı. İstanbul, 2 cilt.

FEYİZLİ, Hasan Tahsin. Feyzü’l Furkan, Açıklamalı Kur’an-ı Kerim Meali,

serveriletisim.com ve iskenderpasa.com, Haziran 2014 versiyonu.

HAVVA, Said. (1990), El Esas Fi ‘t Tefsir, Şamil Yayınevi, İstanbul, 16 cilt.

İNTERNET: tefsirim.com.

KARAGÖZ, İsmail. (2016) İlâhi Emirler. Kar, 3. Baskı, Ankara.

KARAGÖZ, İsmail. (2016) İlâhi Yasaklar. Har. 3. Baskı, Ankara.

KARAMAN, Fikret, İsmail KARAGÖZ, İbrahim PAÇACI, Mehmet CANBULAT, Ahmet

GELİŞGEN, İbrahim URAL. (2009). Dini Kavramlar Sözlüğü. Diyanet İşleri Başkanlığı

Yayınları. (Yeni Şafak Gazetesi Kültür Armağanı.)

KARAMAN, Hayrettin; Mustafa ÇAĞRICI, İbrahim Kafi DÖNMEZ, Sadrettin

GÜMÜŞ.(2007), Kur’an Yolu, Türkçe Meal ve Tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları,

Ankara. 5 cilt.

KISA, Mahmut. (2013) Kısa Açıklamalı Kur’an-ı Kerim Meali. Armağan Kitaplar, No: 6.

Birinci Baskı, İstanbul.

KUTUB, Seyyid. (2003) Fî Zılâl’il Kur’an. Dünyâ Yayıncılık. (İstanbul) 10 cilt.

MEVDÛDİ, Ebu’l A’la, Tefhimü’l Kur’an, (1986), İnsan Yayınları, İstanbul, 7 cilt.

YAZIR, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili. Azim Yayıncılık, Feza Gazetecilik A.Ş.

Basımı, Tarihsiz. 9 cilt.