kurtuluş savaşi
TRANSCRIPT
KURTULUŞ SAVAŞI’NIN BAŞLAMASI VE CEPHELER
30.03.2012
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA CEPHELER
Türk Ordusu Kurtuluş Savaşı’nda
kaç cephede savaşmıştır?
BATI CEPHESİ
30.03.2012
DOĞU CEPHESİ
Ermeni sorunu nasıl ortaya çıkmıştır?
Harbord Raporu nedir?
ABD Başkanı Wilson’un Doğu Anadolu’ya gönderdiği heyetin başındaki Generalin ismiyle anılan rapordur. Ermeni iddialarının asılsız olduğunu ortaya koyan belgedir.
Doğu Cephesi Komutanı kimdir?
Ermenilerle yapılan savaş
hangi antlaşmayla
sona ermiştir?
Gümrü Barış Antlaşması2/3 Aralık 1920
Doğu Cephesi Komutanı kimdir?
Gümrü Barış Antlaşması’nın sonuç ve Önemi;
Büyük Millet Meclisinin uluslararası alanda kazandığı ilk
askeri ve siyasi başarıdır.
Kars ve Çevresi kurtarılmış ve Ermeni hükümeti Sevr Antlaşması’nın geçersiz
olduğunu kabul etmiştir.
Ermeniler Doğu Anadolu’daki isteklerinden vazgeçtiler.
Ermenistan TBMM Hükümetini tanıyan ilk devlet oldu.
Misakımilli’yi gerçekleştirme yolunda ilk önemli adım atılmış
oldu.
30.03.2012
GÜNEY CEPHESİ
Paris Barış Konferansı’nda İngiltere ve Fransa, Orta Doğu’yu manda yönetimi oluşturmak üzere aralarında paylaştılar. Buna göre Irak ve Filistin İngiliz mandasına, Suriye ve Lübnan Fransız
mandasına bırakıldı.
Fransızlar Ermenilerle birlikte Urfa, Antep ve Maraş’ta Türklere saldırdılar. Bunun üzerine halk Kuvayımilliye birlikleri kurarak direnişe geçti.
Fransızlar Sakarya Zaferinden sonra imzaladıkları Ankara Antlaşmasıyla işgale son verdiler. Bu antlaşma ile Hatay dışında bugünkü Suriye sınırı çizilmiştir.30.03.2012
BATI CEPHESİ
Düzenli Ordunun kurulma
nedenleri nelerdir?
Kuvayimillliye birliklerinin düşman ilerlemesini durduramaması,
Kuvayimilliye’nin belli bir savaş düzeni içinde birbirleriyle uyum sağlayamamaları,
Her Kuvayimilliye birliği yalnız kendi şefini dinliyor, şefler de başkalarından emir almaya yanaşmamaları,
Kuvayimilliye birlikleri özellikle ayaklanmaları kendi yöntemleriyle hukuk dışı cezalandırmaları,
Kuvayimilliye’nin halktan zorla malzeme ve yiyecek almaları,
Yunanlılara karşı yapılan son Gediz taarruzunda yenilgiye uğramaları,
30.03.2012
I. İNÖNÜ SAVAŞI (6-10 OCAK 1921)
• Yunanlıların Çerkez Ethem ayaklanmasından yararlanmak istemeleri
• Eskişehir ve Ankara’yı alarak Milli hareketi boğmak,
• Sevr Antlaşması’nı mutlaka uygulatmak,
I. İnönü Savaşı’nın Sonuçları Sonuçlar
Çerkez Ethem isyanı
bastırıldı.
İstiklal Marşı Kabüledildi.
Rusya ile Moskova
Ant. imzalandı
Londra Konferansı toplandı.
Afganistan ile Dotluk
Ant. İmzalandı.
1921 Anayasası
Kabul edildi.
30.03.2012
İtilaf Devletleri Konferansa Yunanistan ile İstanbul Hükümeti’ni de çağırdılar. İstanbul Hükümeti’nin delegeleri içinde TBMM Hükümeti temsilcileri de yer alacaktı.
İtilaf Devletlerinin Konferansa İstanbul Hükümeti ve TBMM
Hükümetini birlikte davet etmelerinin nedeni nedir?
İstanbul Hükümeti ile TBMM Hükümeti delegeleri arasında anlaşmazlık çıkarmak ve bu ortamdan faydalanarak küçük değişiklikler yaptıkları Sevr Antlaşması’nı Türk heyetine kabul
ettirmekti.
Konferansta TBMM Hükümetini kim temsil
etmiştir?
BEKİR SAMİ BEY
30.03.2012
Londra Konferansı’nın
TBMM açısından önemi nedir?
TBMM Hükümeti Londra Konferansı’na doğrudan çağrılmak ve katılmakla İtilaf Devletleri tarafından resmen tanınmış oldu. Bu konferansta İtilaf Devletleri arasındaki fikir ayrılıkları da
iyice ortaya çıktı.30.03.2012
Teşkilatıesasiye’nin Kabulü (20 Ocak1921)
Türk tarihinde ilk kez bu anayasa ile egemenlik millete verilmiştir. 1921 Anayasası’nın bazı maddeleri:
• Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. idare yönetimi halkın kendi kendisinin yönetmesi ilkesine dayanır.
• Yürütme gücü ve yasama yetkisi, milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisinde toplanır.
• Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisince yönetilir ve “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti” adını taşır.
• Büyük Millet Meclisinin seçimi iki yılda bir yapılır. Seçilenlerin üyelik süresi iki yıldır. Büyük Millet Meclisi üyeleri tüm ulusun vekilidir.
• Din buyruklarının yerine getirilmesi, yasaların konulması, değiştirilmesi, kaldırılması, antlaşma ve barış yapılması, savaş kararı verilmesi gibi temel haklar, Büyük Millet Meclisinindir.
• Genel Kurul’da seçilen Büyük Millet Meclisi Başkanı hükümetin de başkanıdır.30.03.2012
Afganistan ve Sovyet Rusya ile Antlaşma
TBMM Hükümeti ile Sovyet Rusya’nın
Moskova Antlaşması’nı imzalama nedenleri
nelerdir?
Rusya’nın İtilaf Devletleri ile ilişkilerinin gergin olması,Her iki devletin düşmanlarının aynı olması,Rusya’nın güney sınırını güvenlik altına almak istemesi,TBMM’nin İtilaf Devletleri’ne karşı müttefik arayışında olması,TBMM Hükümeti’nin tanınma isteği, Milli Mücadele için gerekli silah ve paraya duyulan ihtiyaç,•Doğu sınırının güvenliğinin sağlanması
Moskova Antlaşması’nın TBMM
açısından önemi nedir?
Sovyet Rusya Misakımilli’yi
kabul etti.
Doğu sınırı çizilerek güvenliği sağlandı.
30.03.2012
II. İnönü savaşı (23 Mart –1 NİSAN 1921)
Londra Konferansı tekliflerinin TBMM tarafından kabul edilmemesi.
İngilizlerin Yunanları kışkırtması.
Sevr Barış Antlaşması’nın TBMM’ye kabul ettirilmek istenmesi.
Yunanların düzenli ordunun teşkilatlanmasına fırsat vermeden Ankara üzerine yürüyerek TBMM’yi dağıtmak istemesi.
Yunan ordusu İnönü mevkiinde durdurulmuştur.
Türk ordusu Aslıhan ve Dumlupınar’da çarpışmış, birliklerin aşırı yorulması ve fazla kayıp verilmesi ile istenilen sonuç tam olarak alınamamıştır.
Bu durum Türk ordusunun tam olarak taarruz gücüne ulaşamadığını göstermiştir.
Düşman oyalanmış ve Kurtuluş Savaşı için zaman kazanılmıştır.
İtalyanlar, işgal ettikleri toprakları boşaltmışlardır (5 Temmuz 1921)
Fransızlar TBMM ile anlaşma ortamı aramaya başladılar.
30.03.2012
Eskişehir Kütahya Savaşları (10 – 24 Temmuz 1921)
♦Eskişehir′i alıp üs olarak kullanmak
♦Ankara′yı alıp milli mücadeleyi ortadan kaldırmak
♦Sevr’i uygulamaya koyarak Batı Anadolu′ya sahip olmak
♦Başta İngilizler olmak üzere İtilaf devletlerinin kışkırtması
♦Türk ordusunu taarruz gücüne ulaşmadan yok etmek
Afyon, Eskişehir-Kütahya Yunanlıların eline geçti.
Türk ordusu daha fazla kayıp vermemek için Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi.
Düzenli ordunun varlığı tartışılmaya başlandı. Kuvayimilliye'nin yeniden kurulmasını isteyenler oldu.
TBMM'nin Ankara'dan Kayseri'ye taşınması tartışılmaya başladı.
Mustafa Kemal Paşaya Başkomutanlık yetkisi verildi. Üç aylık bir süre için meclisin bütün yetkileri Mustafa Kemal'de toplandı. 30.03.2012
TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ 8 AĞUSTOS 1921
Mustafa Kemal’in ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için
verdiği emirlerdir
30.03.2012
TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ 8 AĞUSTOS 1921
• Her kazada bir Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak.• Tüccar ve ahali elindeki çamaşırlık bez, erkek elbisesi yapmaya elverişli her çeşit kumaş ile kösele,
astar, meşin, sahtiyan, çarıklık deri, mıh ve hayvan malzemesinin % 40’ına , bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.
• Her ev bir kat çamaşır, bir çift çorap ve çarık hazırlayarak askerlerin kullanması için Tekalif-i Milliye Komisyonlarına teslim edecek.
• İnsan ve hayvan yiyeceklerinin % 40’ına bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.• Her türlü nakil vasıtaları, ayda bir kez 100 kilometre olarak orduya taşıma hizmeti verecek.• Ordunun yiyeceğine ve giyeceğine yarayan bütün terk edilmiş mal ve malzemelere el konacak.• Muharebeye ilişkin her türlü silah ve mühimmat, üç gün içinde Tekalif-i Milliye Komisyonlarına
teslim edilecek.• Akaryakıt, kamyon lastiği ve haberleşme malzemesinin % 40’ına bedeli sonradan ödenmek üzere el
konacak.• Silah ve malzeme yapan zanaatkarlar tespit edilerek ordu hizmetine alınacak.• Her türlü araba ve hayvanın % 20’sine bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.
30.03.2012
SAKARYA MEYDAN SAVAŞI (23 Ağustos-12 Eylül 1921)
“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O
satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş
kanıyla sulanmadıkça düşmana terk
edilemez.”
•Yunan ordusunun son taarruzudur.
•Türklerin II. Viyana Kuşatması’ndan(1683) beri süren geri çekilişi son bulmuştur
• İtilaf devletlerinin sunduğu barış teklifi TBMM tarafından reddedilmiştir.
• İtilaf devletleri arasındaki görüş ayrılıkları artmıştır.
•TBMM ile Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır.
•Fransa ile TBMM arasında Ankara Antlaşması imzalanmıştır.
• TBMM tarafından Mustafa Kemal Paşa’ya “gazi” ünvanı ve “mareşal” rütbesi verilmiştir.
• İngiltere ile esir değişimi antlaşması yapılmış ve Malta’da sürgünde bulunan Türk esirler kurtarılmıştır
• Ukrayna ile dostluk antlaşması imzalanmıştır
30.03.2012
Kars Antlaşması (13 Ekim 1921 )
Azerbaycan Ermenistan Gürcistan
TBMM Hükümeti
Doğu sınırı kesin olarak çizilmiştir.
30.03.2012
Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921 )
Taraflar arasında savaş durumu sona erecek,
İskenderun ve Hatay'da Türklere geniş hak tanıyan özel bir yönetim kurulacaktı.
Her iki taraf, kendilerine kalan topraklarda genel af ilan edecekti.
FRANSATBMM HÜKÜMETİ
30.03.2012
Ankara Antlaşması. TBMM için siyasi bir zaferdir. Antlaşma ile ilk kez bir İtilaf Devleti yeni Türk devletini ve Misak-ı Milli’yi tanımış oldu.
Hatay dışındaki bugünkü Suriye sınırı çizildi.
Fransa’nın TBMM ile anlaşma yapması ile İtilaf devletleri bloğu parçalandı.
Fransa ile savaş sona erdiğinden Güney Cephesi'nde güvenlik sağlandı. Bölgedeki birlikler Batı Cephesi'ne sevk edildi.
Fransız desteğini kaybeden Ermeniler yalnız kaldılar. Çukurova'da bir Ermeni Devleti kurma hayalleri sona erdi.
Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921 )
30.03.2012
Büyük Taarruz ve Başkumandan Meydan Muharebesi
Tekalifi milliye Emirleri ile ordun ihtiyaçlarının giderilmesi çalışmalarına devam edildi.
• Ordunun asker sayısı artırıldı.
İstanbul’daki silah depolarından Anadolu’ya silah ve cephane kaçırıldı.
• Fransız ve İtalyanların çekilirken bıraktığı silah ve mühimmatlar ile Rusya’dan alınan silahlarla ordu güçlendirildi.
Mustafa Kemal’in Başkomutanlık yetkisi süresiz olarak uzatıldı.
• Sorunun barışçı yollardan çözümü için Dışişleri Bakanı Avrupa’ya gönderildi
30.03.2012
Yunan ordusu Başkomutanı General Trikopis ve birçok subay esir alındı.
İzmir ve Batı Anadolu Yunan İşgalinden kurtarıldı.
Kurtuluş Savaşı’nın askerî safhası tamamlanmış oldu. Bundan sonra diplomatik mücadele dönemi başladı.
30.03.2012
Mudanya Ateşkes Görüşmeleri ve Antlaşmanın
İmzalanması (3 -11 Ekimi 922)
30.03.2012
Boğazlarve Doğu Trakya’nın kurtarılması için Türk Ordusu’nun harekete geçmesi
Fransa ve İtalya’nı İngiltere’yi yalnız bırakması
Rusya’nın bir savaş durumunda Türklerin yanında yer alacağını ilan etmesi
Yunanlılar 15 gün içerisinde Meriç Nehri sınır olmak üzere
Doğu Trakya’yı boşaltacak,
İstanbul ve Boğazlar TBMM Hükûmeti’ne bırakılacak
ancak İtilaf kuvvetleri barış antlaşması imzalanana kadar İstanbul’da kalabileceklerdir.
SALTANATIN KALDIRILMASI
30.03.2012
Saltanat sisteminin milli egemenlik anlayışına ters düşmesi.
Osmanlı Devleti’nin TBMM Hükümeti yanında Lozan görüşmelerine davet edilmesi ve durumun Türk Milleti’nin çıkarına ters düşmesi.
İstanbul Hükümeti ve padişahının, Kurtuluş Savaşı sırasında ulusal direnişe karşı olması.
Bir ülkede iki hükümetin bulunmasının milli menfaatlerle bağdaşmaması.
TBMM Hükümetinin padişahın da yanında bulunduğu İtilaf Devletlerine karşı kesin zafer kazanılması.
görüşmeler sırasında iki hükümeti
birbirine düşürerek Türk Milleti aleyhine
kararlar kabul ettirmektir.
Türk tarafını bölerek birbirine düşürmek.
İki başlılık oluşturacağı
düşüncesiyle 1 Kasım 1922’de
saltanat kaldırıldı.
30.03.2012
SALTANATIN KALDIRILMASI1 KASIM 1922
Ülke kamuoyunun bu inkılaba henüz hazır olmaması
İngilizlerin bu durumu
kullanarak halkı kışkırtma
ihtimalinin olması
Milli Egemenliğin gerçekleşmesi yolunda önemli bir adım atıldı. Saltanatın kaldırılmasıyla TBMM Hükümeti Türkiye’de yönetimi tek başına ele almıştır.
Devletin Laikliği konusunda ilk aşama gerçekleştirildi. Bu gelişme ile din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır
Altı yüz yıllık Osmanlı Saltanatı sona erdi. Böylece Türkiye’deki iki başlılığın ve iki hükümetin bulunması sona erdi.
Son Osmanlı padişahı VI Mehmet Vahdettin, 17 Kasım 1922’de İngiltere’ye sığınarak ülkeyi terk etti.
TBMM halifeliğinin İngiltere tarafından kullanılmasının engellenmesi amacıyla, Osmanlı hanedanından Abdülmecid Efendiyi halife seçtiğini ilan etti.
Birinci TBMM’nin ilk ve tek inkılabıdır.
Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılmış temel inkılaptır.
Cumhuriyete geçiş süresi hızlanmış demokratik bir düzenin kurulmasının önündeki en önemli önem kaldırılmıştır.
Halifelik milli egemenliğe bağlı sembolik bir kurum halin getirilmiştir.