ERP sistemləri

Sevinc Zeynalova Mənbə 1.Dərs Pr. Dr. Selami Özcan

2.İki sahil qəzeti 3.biznesinfo.az

4.ERP system/SAP.com

Plan

• ERP sistemi nədir? • ERP-in tarixi inkişafı • ERP-in avantajları • Bazardakı ERP paketləri • SAP ERP • SAP ERP – in modulları • SOCAR SAP ERP – in istifadəçisi kimi

ERP Nedir?

ERP SİSTEMİ

Keyfiyətə nəzarət

HR

Stok ve Xammal idarəetməsi

Muhasibatlıq və maliyyə

idarəetməsi

CRM-

Müştərilərlə əlaqələr

Planlama

Satış və marketinq

Daşınma & Paylama Satış & Müşteri Xidmetleri

Tedarükçüler Daşınma İstehsal Daşınma Distribütor Bölüşdrülmə Müştəri İstehlakçı

ERP Nədir?

• ERP müəssisənin məqsədlərinə çatması üçün; Müəssisənin bütün məlumatlarını və şirkətin işini İT vasitəsiylə tək bir

sistemə çevirən bir sistemdir. • ERP, müəssisələrin tədarükdən hazır məhsulun bölüşdürülməsinə qədər

bütün iş proseslərinin bütün bir sistem şəklində idarəetməsini təmin edən geniş anlamda və modulyar quruluşa sahib olan bir paketdir.

• Nəticə olaraq, ERP; müəssisənin strateji məqsəd və hədəfləri istiqamətində müştərinin tələbini ən uyğun şəkildə qarşılaya bilmək üçün fərqli coğrafi bölgələrdə yerləşən tədarük, istehsal,bölüşdürmə və maliyyə qaynaqlarının planlanması, koordinasiyası və nəzarəti funksiyalarını özündə əks etdirən bir sistemdir.

ERP’nin ən önəmli özəlliyi, firmanın bütün departamentlərini və funksiyalarını tək bir sistem içində birləşdirməyə çalışmasıdır. Ehtiyac və gözləntiləri bir-

birindən fərqli olan çoxlu sayda bölmənin eyni bir kompüter sistemi içində bir araya gətirilməsi və eyni informasiya bazasının paylaşması məqsədi qarşıya

qoyulmuşdur.

İşçilər

Sənədlşmələr

Analizler-Məlumat

Girişi HR mgmt

Tedarükçiler/Satıcılar

Maliyyə əməliyyatları

İstehsal əməliyyatları

Material Tədarükü

Müəssisənin

mərkəzi məlumat

bazası

Müş

təri

ler

Satış ve Paylaşdırma

Servis Planlama

Müşteri xidmətleri

Planlama &Bütçeleme

Marka və reklam əməliyyatları

ERP Ne Yapar? ERP Nasıl Çalışır?

ERP’nin Tarixi İnkişafı

MRP Xammal Tələbi Planlama (Material Requirement Planning) MRP II İstehsal Resursları Planlama (Manufacturing Resource Planning) DRP Bölüşdürmə Qaynaqları Planlama (Distribution Requirements Planning) CIM Kompüterlə Əlaqəli istehsal (Computer Integrated Manufacturing) ERP Müəssisənin Resurs Planlaması (Enterprise Resource Planning) CRM Müştərilərlə əlaqələrin idarəetməsi (Customer Relationship Management) SCM Tədarük Zənciri İdarəetməsi (Supply Chain Management) CPC Müşterek Məhsul İstehsalı (Collaborative Product Commerce)

Tədarük Zənciri İdarəetməsi nədir?(SCM)

• TZİ –müştəriyə doğru məhsulun, doğru zamanda, doğru yerdə, doğru qiymətə bütün tədarük zənciri üçün mümkün olan ən aşağı maliyyətlə realizəsini təmin edən xammal, informasita və pul axışının inteqrasiyasının idarəetməsidir.

• Bir başqa sözle , zəncir içində yer alan bütün iş proseslərinin inteqrasiyasını təmin edərək müştəri məmnuniyyətini artıracaq strategiyaların və iş modellərinin formalaşdırılmasıdır.

9

Müştərilərlə əlaqələrin idarəolunması(CRM)

CRM Çətinləşdirən amillər

10

Əlaqə Teknologiyaları

İnsan Yaşamı

Pazar Müşteri Özellikleri

İş Prosesləri

Firma Müşterisi Firma Tedarükçi

Yeni İş Modeli

SANAL İŞLETME

GPRS GSM Ağıllı Kartlar (Smart) Internet

Qiymət informasiyalarına əlçatanlıq Modern ve Çeşidli Ödeme Şekli Reqabet dən doğan keyfiyyətli xidmət gözləntisi

Səbirsiz Seçimi Çoxdur Məlumatlı, Gözləntisi Yüksek

Bazara Giriş Əngəlləri Alçaldı Rəqib Çoxdur Reqabət Avantajı

Xərclərə nəzarət, İzləmə (KDS, HR, ErP, TQM) Müşteri Destek Xidmetleri (CC), Kontak t nöqtələri Gəlir Marjasını Düşürme,

11

CRM Texnologiyaları

Poçt Telefon Fax e-Poçt Internet

Satış Müştəri Xidmətləri Marketinq E-Ticarət Data

mngmnt Digər

Diğer Uygulamalarla Bağlantılar

Məlumat bazaları

Müştəri Məlumatları

Məhsul və xidmət Məlumatları

Müəssisə resurslarının Mənbələri

12

CRM

Strategiya – Müştərini necə qiymətləndirik? – Açar müştərilər kimlərdir? – Fərqli müştəri qrupları üzrə yatırımları necə bölüşdürürük? – Hər satış Kanalımıza necə yatırım etməliyik? – Gəlirimizi garantiləmək üçün hədəflərimiz nələrdir? – Rəqiblər önəmli müştərilərimizi oğurlayarkən bunu bilirikmi, və

bunun qarşısını nevə alarıq?

13

Əsas diqqət yetirəcəyimiz məqamlar – Müşterilerimizi necə qruplaşdırarıq? – Bizi ən asan tərk edəcək müştərilər hansılardır? – Kampanyalarımızdan gözlədiyimiz nəticələr nələrdir? – Müştərilerimizin istediyi məhsul ve özelliklər nələrdir? – Müştərilərimizin bizim üçün gələcəkdəki dəyərləri nədir? – Yaxşı müştərini necə tanıyarıq?

CRM

ERP Gərəkli dirmi? Nə üçün ERP? menecer, •Müəssisədə nələrin olub – bitdiyini bilmək istəyirsə, • Zamandan qənaət etmək istəyirsə, •Maliyyə nəzarətini həyata keçirmək istəyirsə, •Tədarük zəncirindəki problemləri ən aza endirmek istəyirsə,

•Artan müştəri gözləntilərinə cavab vermek istəyirsə,

• Rəqabətə davam gətirmək istəyirsə, ERP gərəklidir.

ERP Avantajları • Asan istifadə • Bir çox problemə qarşı asan həll • Idarəetmə funksiyalarının inteqrasiyası • Müəssisə içi məlumat paylaşımının asanlığı • Müştəri ve tedarükçü əlaqələrindəki sadəlik • Yeni teknologiyalara avtomatik adaptasiya

Bazardakı ERP Paketleri

o SAP - SAP R/3, mySAP o Oracle - PeopleSoft, Oracle e-Business Suite, JD Edwards EnterpriseOne o INFOR - INFOR ERP LN (yeni versiyon Baan) o Microsoft - Microsoft Dynamics o IFS - IFS Applications o The Sage Group - Sage MAS 500 o Lawson Software - Lawson Financials o QAD - MFG/PRO o Exact Software - Macola ERP o ABAS - abas ERP o IAS - IAS - Industrial Application Software, Canias ERP o Epicor - Epicor Enterprise o NetSuite - NetERP o SIV.AG - kVASy4

Systems Analysis and Program Development

SAP NƏDİR? • Mərkəzi Walldorf, Almaniya'da olan, Avropa'nın

ən böyük proqram şirkətidir. 1976 –ci ildə SAP GmbH adı altında fəaliyyətə başladı. 2014-cü ildən isə rəsmi adı SAP SE oldu.

• 1972-də IBM’in 5 keçmiş işçisi (Claus Wellenreuther, Hans-Werner Hector, Klaus Tschira, Dietmar Hopp və Hasso Plattner). tərəfindən qurulmuşdur.

• SAP adı alman dilində olan baş hərfindən yaranır: “Systeme, Anwendungen und Produkte in der Datenverarbeitung” / İng. “Systems, Applications and Products in Data Processing”

• Bir çox moduldan ibarətdir. Məsələn, ERP (Enterprise Resource Planning

• 120-dən artıq ölkədə aktiv olaraq istifadə edilməkdədir.

Niyə SAP?

• Yeniliklərə, dəyişimə ve böyüməyə açıq ortam

• Maliyyənin azaldılması

• Performansın artırılması

• Simulyasiya edəbilmə qabiliyyəti

• İstemci/Sunucu istəyinin istifadəsi

• Bütün bir Sistem

Niyə SAP ?

ÖNCƏSİ SONRASI Funksiyaların

dəstəklənməsi

Çoxlu Sistemler

Sistemlərin birləşməsi

Əlçatmaz məlumatlar

Proseslərin dəstəklənməsi

Mərkəzi Sistem

Bütöv Sistemler

Tam Şəffaflıq

Əlçatanlıq

Sürətli Müasir

PAYLAŞILABİLƏN

GÜVNİLƏN

BÜTÜN

DOĞRU

TUTARLI ƏSKİKSİZ

SAP’ın Açar Sözləri

İdarəetmə yanaşmaları

İdarəetmə qərarına dəstək üçün məlumat

Doğru, sürətli,güvenilən, ümumi məlumat

Dinamik parametrlər Strateji qərarlarda maliyet

lazımlığı

Məlumat istəklərindəki Dəyişikliklər

Şirkətin stratejiyasında Dəyişikliklər

Teknoloji yeniliklər Reqabətçi pazar

basqısı Müştəriyə əsaslanan

istehsal

Ənənəvi maliyət hesablama metodlarının

Yetərsizlikleri

Genel gedənlərin uygun bölüşürülməsi

Xammal və maliyyət işləmlerinin paralel irəliləməsi

SAP şirkətinin ən məşhur məhsulu

• Şirkətin ən məşhur məhsulu SAP R/3 (SAP ERP) – proqram təminatıdır. ERP - Enterprise Resource Planning – müəssisənin resuslarının planlaşdırılması deməkdir.

• İri və orta şirkətlər üçün nəzərdə tutulub. • Əsas rəqibləri Microsoft Dinamics NAV, OraclE E-Business

Suite və 1C 8.3 ERP sistemləridir. • Bir neçə moduldan ibarətdir: maliyyə, proyektlərin idarə

edilməsi, istehsalat planlaşdırılması, satış, loqistika, personalın idarə edilməsi, sahələr üzrə həllər modulları.

SAP R/3 SAP R/3 abreviaturasında • R hərfi – “Realtime” sözünün ilk hərfidir və sənədlərin təcili

keçirməsini və bütün bölmələrə dərhal əlçatmasını bildirir. • 3 rəqəmi isə kliyent, server və verilənlər bazası üç şaxəli

sistem deməkdir. • Üstünlükləri – iri şirkətə lazım olan bütün sistemləri bir

proqram təminatında cəmləyır. • Çatışmazlıqları – qiymətinin baha olması və tətbiqi çətin

olmasıdır. Proqramlaşdırılması üçün xüsusi proqram dili var – ABAP/4. (Advanced Business Application Programming)

HR

Mühasibatlıq Finance management

Layihə idarəetməsi

Baxım və təmir

Satış - Paylanma

ERP

ERP – İŞLETME KAYNAKLARI YÖNETİMİ

Xammal idarəetməsi

SAP ERP’ ə daxil olan MODULLAR

Avtomatlaşdırmaya hazırıqmı?

Xərclər 1. Lisenziyanın alınması( Bütün xərclərin ən azı ¼-i) 2. Konaltinq 3. Sistemin tətbiqi 4. Personalın hazırlığı Vaxt sərfiyyatı Bu hər bir müəssisə üçün individualdır.(qərbdə əsasən 6-9 ay)

SOCAR SAP-ın istifadəçisi kimi

• SOCAR-da yalnız istehsalat sahəsində 70000 işçi işləyir və yalnız 3000 iş yeri SAP sistemində avtomatlaşdırılıb.

• ERP sisteminin tətbiqi bilavasitə ARDNŞ-in İnformasiya Texnologiyaları və Rabitə İdarəsi tərəfindən həyata keçirilir. Sistemin tətbiqi üzrə məsləhətlər isə dünyanın aparıcı konsaltinq şirkətlərindən biri olan Pricewaterhouse Coopers tərəfindən aparılır.

•

SOCAR – ın istifadəsindəki modullar

• ERP sisteminin “kadr resurslarının idarə edilməsi” və “maliyyə resurslarının idarə edilməsi” modulları artıq tətbiq olunmuşdur. Hazırda isə “materialın idarə olunması” və “satış və distribusiya” modulları da tətbiq edilməkdədir. Şirkətin artıq 18 baş idarəsi və onların tabeliyində olan 60-dən artıq müəssisə ERP sisteminə qoşulmuşdur. Belə ki, şirkətdə çalışan 65 min işçinin əmək haqqını avtomatlaşdırılmış şəkildə hesablamaq imkanı yaranmışdır. Həmçinin, “kadr resurslarının idarə edilməsi” modulunda bütün işçilər haqqında məlumat bazası yaradılmışdır. SAP şirkətinin təqdim etdiyi ERP sistemində neft şirkəti üçün zəruri olan modullar mövcuddur. “neft-qaz”, “emal müəssisinin idarə olunması” kimi modullar gələcəkdə təkcə şirkət səviyyəsində deyil, onun müəssisələrində də geniş tətbiq olunacaqdır. Tətbiq edilən modulların sayı artdıqca şirkətin idarə olunmasına informasiya texnologiyalarının inteqrasiyası da daha səmərəli olacaq.

•

Sistemin tətbiqi üçün yüksək səviyyəli avadanlıqdan istifadə

• HP şirkətinin 64-prosessorlu “Superdome” serverinə və XP24000 disk massivinə üstünlük verir.“Superdome”-dən istifadə isə ARDNŞ-i ERP sisteminin hər modulu üzrə ayrıca server almaq zərurətindən azad edir.

• tələbdən asılı olaraq serverin prosessorlarının gücü cəmlənərək bu və ya digər modul üzrə əməliyyatlar keçirmək üçün istifadə olunur. Analiz göstərir ki, modullar üzrə əməliyyatların maksimal aktivliyi vaxt üzrə üst-üstə düşmür. Bu də “Superdome” serverinin prosessorlarının gücünü optimal olaraq paylanış prinsipi əsasında istifadə etməyə imkan verir.

SAP – ın SOCAR-da yaratdığı avantajlar

• Demək olar, bütün tranzaksiyalar real zaman rejimində həyata keçirilir.

• Hesabat dövrlərinin bağlanma müddətləri dörd dəfə azalıb.

• SAP həllərinin tətbiqi nəticəsində ARDNŞ sərmayə cəlbediciliyini artırıb,

• vahid hesabdarlığın əldə edilməsinə çəkilən xərcləri azaldıb,

• informasiya axınının idarə edilməsi və təhlükəsizliyinin təmin olunması səviyyəsini artırıb,

• biznes proseslərini təkmilləşdirib.

SAP şirkətinin Azərbaycanda rəsmi nümayəndəliyi

Dinlədiyiniz üçün təşəkkürlər!