1

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KUVENDI

Komisioni për Ekonominë dhe Financat

Dokument parlamentar

PROCESVERBAL

Datë 23.07.2014, ora 09:00

Drejton mbledhjen:

Erion Braçe – kryetar i Komisionit

Rendi i ditës:

1. Miratimi i procesverbalit.

2. Projektligji “Për barnat dhe shërbimin farmaceutik”.

3. Projektligji “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar”.

Marrin pjesë:

Erion Braçe, Anastas Angjeli, Agron Çela, Andrea Marto, Arben Çuko, Ervin

Koçi, Evis Kushi, Gjovalin Kadeli, Ilir Xhakolli, Blerina Gjylameti, Gledjon Rehoveci,

Luan Duzha, Majlinda Bufi, Paulin Sterkaj, Pjerin Ndreu dhe Përparim Spahiu.

Mungojnë:

Koço Kokëdhima, Edmond Spaho, Ridvan Bode, Albana Vokshi, Dashamir Shehi,

Florion Mima, Jorida Tabaku, Liljana Elmazi, Sherefedin Shehu, Igli Cara.

Të ftuar:

Ilir Beqaj – ministër i Shëndetësisë

Erion Veliaj – ministër i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë

Enkelejd Musabelliu – këshilltar i ministrit të Mirëqenies Sociale dhe Rinisë

Astrit Kuka – Drejtor i Inspektimit, Marrëdhënieve të Punës dhe Pensioneve,

MMRS

Fatjon Sallaku - Drejtor i Shërbimeve të Brendshme, MMRS

Ali Emini – Drejtor pranë ISSH

Astrit Hado – Zv/Drejtor i ISSH

2

HAPET MBLEDHJA

Erion Braçe – Mirëmëngjesi të gjithëve!

Fillojmë mbledhjen e komisionit. Sot në rendin e ditës kemi dy çështje: së pari,

kemi ligjin “Për barnat dhe shërbimin farmaceutik”, ku ne si komision jemi të angazhuar

për dhënie mendimi, pasi komision përgjegjës është Komisioni për Punën dhe Çështjet

Sociale; së dyti, projektligjin “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, i

ndryshuar”. Nisim sot, nëse do të arrijmë të formojmë kuorumin, shqyrtimin dhe

miratimin nen për nen të këtij projektligji.

Për të prezantuar projektligjin e parë që kemi në rendin e ditës, ka ardhur në

komision, ministri i Shëndetësisë, zoti Ilir Beqaj. Relatori i komisionit lidhur me këtë

çështje është zoti Andrea Marto, veçanërisht me aspektet që kanë të bëjnë me anën

financiare dhe me elementet e konkurrencës që përfshihen në projektligj. Pas fjalës së

ministrit dhe relatorit do të vazhdojmë me pyetje-përgjigjet, pastaj do të bëhet diskutimi

dhe miratimi i këtij projektligji.

Fillojmë menjëherë me prezantimin e projektligjit nga ana e zotit Beqaj.

Ilir Beqaj – Faleminderit!

Projektligji që qeveria paraqet për miratim është një përpjekje për të vendosur

rregulla të reja për prodhimin, për vendosjen në treg për importin, eksportin, tregtimin,

përshkrimin, përdorimin, kontrollin e cilësisë, si dhe inspektimin e veprimtarive që lidhen

me barnat për përdorim njerëzor.

Ligji në fuqi është i para dhjetë vjetve. Edhe disa ndryshime që kanë ndodhur në

vite, edhe pse e kanë përmirësuar, sot nuk janë në gjendje të ndjekin zhvillimet që ka tregu

apo të zgjidhin disa prej problematikave që ndeshen në vendosjen në treg të barnave për

përdorim njerëzor. Në hartimin e këtij projektligji ne jemi mbështetur edhe në direktivat e

Komisionit Europian, të Parlamentit Europian, bashkë me përditësimet e nevojshme ose

bashkë me anekset. Ligji zëvendëson aspektin ekonomik, përpiqet të krijojë më shumë

konkurrencë në treg, të rregullojë përkufizimet lidhur me përdorimin e disa barnave të

veçantë si biologjike, biosimilarë, honopatikë etj, që sot janë një realitet në mjekim, si dhe

përpiqet të krijojë kushtet që aktivitetet jonormale në këtë treg të mund të eliminohen. Sot

jemi në situatën ku, edhe pse kemi rreth 4200 barna të regjistruara në Shqipëri, e cila është

një shifër goxha e kënaqshme, barna aktive që përdoren realisht janë rreth 1700, duke

pasur barna të regjistruara, por që nuk janë aktive dhe që përdoren shpeshherë edhe për të

bllokuar konkurrencën apo për të mbajtur pozicione monopolistike. Kështu që ligji

3

parashikon që barnat, të cilat nuk janë aktive për një periudhë të caktuar (ne kemi

propozuar 18 muaj), të çregjistrohen nga përdorimi në Republikën e Shqipërisë.

Gjithashtu, ne kemi sot një situatë jonormale, ku edhe në listën e rimbursimit barnat

xhenerikë janë më të shtrenjtë se barnat patentë. Ndërkohë, në vendet e tjera të BE-së, kur

barnat patentë dalin nga periudha e mbrojtjes dhe dalin në treg dhe mund të vendosen

barna të tjera xhenerike, i pranojnë me kusht që të jenë më të ulëta se çmimi i barit patentë,

madje me një diferencë jo të vogël. Kështu, ne kemi përcaktuar këtu që për barnat

xhenerike, në rastet e disa alternativave të një principi aktiv, qeveria të ketë të drejtën të

përcaktojë barnat të cilat do të mund të tregtohen me një çmim të caktuar. Siç e dimë,

tregu i barnave në Shqipëri është i rregulluar, kështu që edhe çmimet negociohen midis

prodhuesve dhe qeverisë, pastaj vendosen në treg bashkë me marzhet e tregtimit.

Projektligji i krijon mundësinë edhe vendosjes së një sistemi modern elektronik

numerik të gjurmimit të barit nga momenti kur hyn në territorin e Shqipërisë apo del nga

një fabrikë vendase e prodhimit deri në përfundimin fundor nga pacienti ndërmjet tregut të

lirë, nëpërmjet skemës së rimbursimit apo nëpërmjet përdorimit spitalor.

Gjithashtu, ligji përcakton rregulla më të qarta sesi mund të përdoren buxhetet e

marketingut që kanë kompanitë farmaceutike, si edhe një mënyrë transparente të

raportimit periodik të përdorimit të këtyre buxheteve, duke vendosur edhe kufizimet e

nevojshme për reklamat në rastin e barnave, të cilat nuk janë lejuar të reklamohen. Bashkë

me ligjin për materialet mjekësore, që kaluam, ligji përcakton edhe krijimin e Agjencisë

Kombëtare të Barnave dhe të Materialeve Mjekësore, si institucioni që do të merret me

administrimin e tregut të barnave dhe të materialeve mjekësore në Shqipëri. Këto janë

elementet kryesore.

Sigurisht që është bërë një përputhje e pjesshme me direktivën e BE-së. Për

hartimin e projektligjit është marrë mendimi edhe i grupeve të ndryshme të interesit. Një

pjesë e këtyre mendimeve janë të pasqyruara edhe në projektligj. Duhet të pranoj se nuk

janë marrë parasysh 100% të kërkesave të grupeve të ndryshme të interesit, të cilat

shpeshherë edhe nuk përputheshin me njëra-tjetrën, por janë sipas këndvështrimit të tyre.

Konsultimet kanë filluar në nëntor dhe raundi i fundit i tyre është bërë në fund të muajit

maj në një aktivitet të përbashkët me Dhomën Amerikane të Tregtisë. Këto ishin në vija të

përgjithshme, pastaj jam i gatshëm t’u përgjigjem pyetjeve.

Faleminderit!

Erion Braçe – Faleminderit, zoti Ministër!

Fjalën e ka zoti Andrea Marto, si relator i komisionit lidhur me këtë projektligj.

4

Andrea Marto – Projektligji që propozojmë sot vjen nga Këshilli i Ministrave dhe

shqyrtohet nga komisioni ynë si komision për dhënie mendimi, bazuar në nenet 30 dhe 32

të Rregullores së Kuvendit.

Objekti i përgjithshëm i këtij ligji është përcaktimi i rregullave për prodhimin,

vendosjen në treg, import-eksportin, tregtimin, përshkrimin, përdorimin, kontrollin e

cilësisë dhe inspektimin e veprimtarive që lidhen me barnat për përdorim njerëzor në

Republikën e Shqipërisë me qëllim garantimin e shëndetit publik.

Objektiva specifike lidhur me zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit:

miratimi i këtij projektligji është një hap i mëtejshëm, i rëndësishëm në përafrimin e

legjislacioni tonë me atë evropian; miratimi i këtij projektligji do të sjellë një përmirësim

të dukshëm në shërbimin farmaceutik dhe rritjen e cilësisë së këtij shërbimi.

Si risi të këtij projektligji mund të përmendim: përfshirjen në ligj të një sërë

termash të rinj, që sapo u paraqitën nga ministri; përcaktohet për herë të parë klasifikimi i

barnave, që nuk ishte në projektligjin e kaluar; përmendet për herë të parë procesi i

rregullimit dixhital të tregut farmaceutik ose gjurmimi elektronik numerik, sipas modelit

“track&trace”, procedurat e sistemit të gjurmimit të barnave do të përcaktohen me VKM

dhe përcaktohet periudha maksimale e mungesës së barit në treg. Në rast të tejkalimit të

periudhës 18-mujore, ministri përgjegjës për shëndetësinë urdhëron revokimin e

autorizimit për tregtimin e barit përkatës. Ky kufizim ka si qëllim furnizimin në

vijueshmëri të tregut me barna dhe ndërgjegjësimin e kompanive farmaceutike, barnat e të

cilave mungojnë në treg për një periudhë mbi 1 vit e gjysmë.

Risi tjetër është edhe detyrimi për ofrim informacioni më të hollësishëm për

publicitetin e barnave, të cilat mungojnë në ligjin aktual.

Risi tjetër është se pullat e kontrollit të barnave lëshohen nga agjencia. Element

përbërës i pullës së kontrollit të barit, mënyra e vendosjes së saj, si dhe sistemi i gjurmimit

të barnave përcaktohen me VKM.

Duke qenë se miratimi i këtij projektligji do të sjellë një përmirësim të dukshëm

në shërbimin farmaceutik dhe rritje të cilësisë së këtij shërbimi për qytetarët, ju ftojmë ta

miratojmë atë.

Faleminderit!

Erion Braçe – Ju faleminderit, zoti Marto!

Kalojmë te pyetjet.

Urdhëroni, zoti Duzha!

5

Luan Duzha – Zoti Ministër, si do të veprohet me cilësinë e këtyre barnave që

hyjnë në Shqipëri, pasi nga përvoja ime shumë barna nuk kanë cilësinë e duhur, duke

përmendur antibiotikët ose barna të ndryshme?

E dyta, siç dihet, shumë farmaci, ose pothuajse të gjitha farmacitë në vendin tonë

japin ilaçe të ndryshme pa recetën e mjekut, a parashikon ky projektligj frenimin e këtij

fenomeni?

Erion Braçe – A ka pyetje të tjera lidhur me projektligjin?

Po, zoti Ndreu.

Pjerin Ndreu – Dihet që ka edhe një linjë kontrabande me ilaçe që vijnë në

mënyrë të paligjshme dhe tregtohen nën dorë në farmaci. Në kuadër edhe të projektligjit, si

keni menduar se mund të prevenohet ky fenomen dhe çfarë bashkëpunimi do të keni me

organet doganore ose me organet e tjera për ta frenuar atë?

Erion Braçe – A ka pyetje të tjera?

Po, zonja Gjylameti.

Blerina Gjylameti – Faleminderit, zoti kryetar!

Zoti Ministër, kam një pyetje për sa u përket barnave që tregtohen nën dorë,

sikurse tha edhe zoti Ndreu. A mund të kemi një zgjerim të gamës së barnave që shiten në

Shqipëri, pra të mos jetë më ajo listë që është sot, me qëllim që shumë prej pacientëve të

kenë më shumë mundësi të zgjedhin që të arrijmë të ulim informalitetin apo këtë lloj

abuziviteti në shitje, sepse ka një lloj mungese në treg?

Erion Braçe – A ka pyetje të tjera?

Në fakt, marr shkas nga një seancë dëgjimore që u zhvillua në Komisionin e Punës

dhe Çështjeve Sociale, aq sa munda të ndjek nga media, ku u paraqiten disa shqetësime,

por ju nuk ishit i pranishëm. Besoj se do të jetë mirë që për aspekte që lidhen me

komisionin tonë të marrim disa përgjigje ne dhe publiku lidhur me këto çështje.

Së pari, e ndoqa me vëmendje një aktivitet të përbashkët ndërmjet jush dhe Bankës

Botërore lidhur me shërbimin farmaceutik në Republikës së Shqipërisë. Një prej

elementeve me të rëndësishme, që rezultoi publik nga ai aktivitet, ishte çështja e çmimit të

barnave në Republikën e Shqipërisë. Ka një shqetësim të vijueshëm për këtë gjë. Prej

vitesh të tëra Shqipëria vazhdon të tregtojë barna me çmime shumë më të shtrenjta se

vendet e Bashkimit Europian. Dua të di se sa i përhapur është ky fenomen tek ato barna që

ndikojnë specifikishit në mosha të cilat, edhe për shkak të mungesës së aktivitetit të tyre të

punës, janë të përfshirë në skema solidariteti si pensionet dhe skemat e ndihmës

ekonomike, e kanë të pamundur të arrijnë t’i blejnë këto barna të domosdoshme për

shëndetin e tyre. Kjo është njëra prej çështjeve, për të cilën besoj se ky komision ka interes

6

të posaçëm. Në vijim të kësaj, a adresohet kjo çështje te ligji i ri? Si e mendoni ju ta

zgjidhni me këtë ligj këtë element shumë të rëndësishëm?

Së dyti, e përmendi pak në relacionin e tij edhe kolegu Marto, edhe ne kemi një

shqetësim për atë që është konsideruar në vijimësi si mungesë e ilaçeve qoftë në spitale,

qoftë edhe në qendra shëndetësore apo në lokalitete të largëta ku njerëzit, pavarësisht se

kanë nevoja për shërbimin shëndetësor farmaceutik, nuk i gjejnë këto barna. Si do të

adresohet ky boshllëk, shpeshherë i qëllimshëm, në treg apo në procedura tenderimi, e ku

qëllimi fundor përsëri është rritja e çmimit? Si e adreson dhe si e zgjidh ky projektligj këtë

gjë?

Meqë na ka zënë halli, se duhet t’i bëjmë të dyja palët, edhe qeverinë, edhe

opozitën, prej javësh të tëra, do të doja të adresoja disa shqetësime të tjera që kanë ardhur

nga opozita në kohë të ndryshme, me qëllim që edhe publiku të njihet dhe të marrë

përgjigjet e duhura lidhur me këtë çështje.

Së treti, lidhur me regjimin e sigurisë së barnave, të gjithë bashkë, edhe operatorët,

por edhe një pjesë e opozitës thonë se ky regjim sigurie, i vendosur deri më sot, cenohet.

Dua të di: sa ndikon ky projektligj në forcimin e sigurisë së barnave, që do të tregtohen në

territorin e Republikës së Shqipërisë?

Së katërti, ka një pretendim që i ul standardet e transparencës, për shkak se një

pjesë e atyre që duhet të ishin sanksione ligjore i lë në dorë të Këshillit të Ministrave me

vendime që mund të aplikohen në kohë të ndryshme, përsëri nga Këshilli i Ministrave.

Dua të di: cili është raporti në këtë projektligj midis sanksionimit të këtyre detyrimeve në

ligj dhe lënies në dorë të Këshillit të Ministrave për të nxjerrë VKM për të bërë rregullimet

respektive, veçanërisht në çështjen e aplikimit të autorizimit për tregti?

Së pesti, ka një pretendim për barnat, që në referencë të neneve 11 dhe 12, mund të

hyjnë në territorin e Republikës së Shqipërisë edhe pa autorizimin e tregtisë, në raste të

posaçme. A mund të na bëni me dije ne dhe opinionit publik se cilat janë këto raste të

posaçme dhe pse qeveria do ta marrë përsipër këtë gjë? Cili është interesi publik në këtë

moment që mund ta lejojë qeverinë që me një VKM të mund të lejojë edhe hyrjen e barit

pa autorizimin e tregtimit, që vendos për të gjithë tregun?

E fundit, përsëri për këtë temë, i jepet e drejta qeverisë që në periudha, përsëri

specifike, të mund të autorizojë importe paralele. Cilat janë rastet dhe cili është interesi

publik që e rregullon drejtpërdrejt këtë çështje?

Faleminderit!

Ka pyetje të tjera?

Po, zoti Kadeli.

7

Gjovalin Kadeli – Zoti Ministër, lidhur me ilaçet që shpërndahen nëpër spitale, a

është parashikuar nga ju që të vendosen pulla të posaçme, të cilat ta identifikojnë ilaçin e

destinuar për spitalet e rretheve apo të qendër-qarqeve, në mënyrë që të mos ndodhë ai

fenomen që ndodh shpesh në Shqipëri që ilaçet e spitaleve shiten në farmaci të ndryshme

në qarqe jashtë qarkut ku i marrin? Pra, të identifikohet nëpërmjet pullës që ky ilaç është i

destinuar për një spital të caktuar. Kështu jam i bindur se do të shmanget në mënyrë

absolute abuzimi.

Faleminderit!

Erion Braçe – A ka pyetje të tjera? Nuk ka.

Zoti Ministër, fillojmë me përgjigjet e pyetjeve. Pastaj, në qoftë se lind ndonjë

tjetër, vazhdojmë.

Ilir Beqaj – Unë nuk do të isha krejt dakord me pohimin se në Shqipëri ka shumë

barna pa cilësi. Të paktën, procedurat e regjistrimit të barnave në Shqipëri kalojnë në një

kontroll normal të regjistrimit, për më tepër që barnat që vijnë për t’u regjistruar në

Shqipëri vijnë pasi janë regjistruar më parë në një territor, të cilin ne e kemi vlerësuar

edhe sot si një territor me origjinë të sigurt, që do të thotë BE-ja, vendet e Ballkanit, si dhe

vende të tjera të zhvilluara si SHBA-të, Kanadaja, Zvicra dhe Australia. Në Shqipëri nuk

vjen as një bar nga India, përveçse në rastin kur ky bar “Made in India” është i regjistruar

në një prej këtyre vendeve që unë përmenda. Pra, sot ka barna që mund të jenë prodhuar

në Indi, por para se të vijnë të regjistrohen në Shqipëri, janë regjistruar më parë në këtë

territor gjeografik, të cilin ne e kemi vlerësuar edhe sot. Madje, edhe në projektin e ri ky

territor nuk ndryshon, si një territor me origjinë të sigurt.

Erion Braçe – Bëhet fjalë për zonën ekonomike evropiane.

Ilir Beqaj – Ka qenë edhe Ballkani, si edhe disa vende të zhvilluara si Kanadaja,

SHBA-të, Australia, Zvicra; vende të cilat ne i quajmë me origjinë të sigurt.

Erion Braçe – Është mirë t’i themi që t’i dëgjojnë qytetarët, sepse ndonjëherë

përhapet një panik aq i kotë, saqë bën dëm.

Ilir Beqaj – Megjithatë, pjesa e efektit të barit apo e efekteve anësore që mund të

kenë barnat është edhe një nga arsyet që regjistrimi i barit në Shqipëri nuk është një proces

pa afat, por, pasi regjistrohet, ai në krye të 5 vjetve, duhet të riregjistrohet, sepse ndoshta

gjatë kësaj kohe, edhe në vendin ku është vendosur për herë të parë apo prodhohet mund të

ketë pasur studime për pjesë të ndryshme që lidhen më shumë me efektet anësore.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Ju lutem, ta mbarojë përgjigjen ministri, pastaj ndërhyni, sepse nuk kuptojmë më

absolutisht gjë!

8

Erion Braçe – Zoti Rehovica.

Gledion Rehovica – Po flitet shumë në opinion se cilësia e një barni që vjen nga

jashtë nuk është njësoj në Komunitetin Europian me atë që vjen këtu. Kjo ishte pyetja.

Ilir Beqaj – Barnat vijnë këtu nga vendet e origjinës me informacion shumë të

saktë lidhur me elemente specifike të prodhimit të asaj sasie specifike që vjen. Janë pjesë e

dokumenteve shoqëruese të barit lidhur me fletën e analizave shoqëruese dhe janë

procedura standarde që zbatohen edhe sot në Shqipëri. U tha diçka për barnat pa recetë.

Ligji, në radhë të parë, hap rrugën që qeveria të vendosë rregulla të sakta se si

duhet të përshkruhet receta në të gjitha detajet e saj.

Së dyti, besojmë se projekti që do të fillojmë këtë vit si pilot në Durrës për

zbatimin në Shqipëri të recetës elektronike, të cilën besoj se do ta shtrijmë brenda mandatit

në të gjithë Shqipërinë, do ta rrisë shumë përgjegjshmërinë e çdo mjeku kur plotësohet

receta. Praktikisht, do të ngushtojë në zero elementet e pakujdesisë, të abuzimit apo, le të

themi, të pilotimit të një recete në një farmaci të caktuar, në mënyrë që aty të përshkruhet

vetëm principi aktiv, pastaj gjithsecili, mjeku që përshkruan, mjeku specialist apo farmacia

të ruajnë funksionin e tyre primar pa hyrë në pjesët “gri” të njëri-tjetrit. Besojmë se

elementi kryesor që do të rrisë ndjeshëm sigurinë e barnave në Shqipëri, në të gjithë

zinxhirin e tyre, që nga vendosja në treg, që do të thotë nga hyrja në territorin e Shqipërisë

apo dalja nga fabrika do të jetë sistemi elektronik i gjurmimit “track&trace”. Ky është

angazhimi ynë programor. Jemi pak më të ngadaltë nga parashikimet e fillimit, sepse jemi

informuar që në muajin tetor vetë BE-ja do të nxjerrë udhëzuesin e tij, i cili do të jetë një

lloj rekomandimi për të gjitha vendet anëtare të BE-së, që kur t’i ndërtojnë sistemet e tyre

të “track&trace”, pra të gjurmimit elektronik të barnave ku janë të vendosura në treg,

duhet t’i kenë për të këmbyer informacion me njëri-tjetrin. Ne sot nuk jemi vend anëtar,

por, meqenëse ky është një projekt disavjeçar, vendosëm në qeveri të presim tetorin, të

marrim edhe udhëzimet e BE-së, në mënyrë që kur ta hapim garën për vete, të jemi

kompatibël në atë që nesër do të jetë e ardhmja në Europë. BE-ja ka kaluar në një proces

trevjeçar konsultimi deri sa do të dalë me rekomandimet përfundimtare në tetor.

U fol këtu edhe për kontrabandën. Kjo është një pjesë që e zgjidh problemin e

kontrabandës, por për këtë problem ne po bashkëpunojmë ndjeshëm me sektorët e

antikrimit ekonomik, sepse duhet të pranojmë që barnat kontrabandë, të cilat nuk tregtohen

në farmaci, nuk kemi mandat t’i kontrollojmë. Inspektorët tanë kanë mandat të hyjnë

brenda një farmacie. Nëse dikush vendos, siç ka pasur disa raste, që barnat të tregtohen

edhe në automjete, të cilat, për fat të keq, mbahen në kushte edhe të pasigurta, edhe nëse

janë barna normalë, mjafton mënyra si mbahen dhe tregtohen, e cila është e dëmshme për

9

shëndetin. Këtu kemi raste pozitive në bashkëpunim me krimin ekonomik, por nuk jemi

dot aktorë primarë. Pra, fillimisht është një tregti e paligjshme, e cila, pasi identifikohet ky

bar nga një inspektor i antikrimit ekonomik, hyjnë inspektorët tanë, të cilët merren me

barin si një mall specifik.

Lidhur me mungesën e barnave, teorikisht Shqipëria ka një listë të bollshme të

barnave të regjistruara në letër. Janë rreth 4200 barna. Pra, nuk është se kemi mungesë të

ndjeshme barnash. Qëllon që kemi mungesë të konkurrencës në principe të caktuara

aktive, kur ka alternativa të vetme. Shpeshherë ndodh që në momente të caktuara gjatë

vitit të ketë mungesa në treg që lidhen edhe me përmasat e vogla që ka tregu ynë për

sëmundje të caktuara apo edhe për terapi të caktuara që jepen.

Si mendohet të zgjidhet kjo? Kjo është një nga arsyet, ndoshta po kaloj të një

pyetje tjetër, që qeveria e ka të nevojshme ta ketë nëpërmjet ministrit që merret me

Shëndetësinë mundësinë e lejimit të importeve për të plotësuar boshllëqe në treg. Për

shembull, sot kur po flasim janë dy barna të rëndësishme të listës së rimbursimit, nuk dua

të merrem me emra, të cilave më 30 qershor u ka skaduar afati i regjistrimit. Ato nuk

arritën ta bëjnë në kohë procesin e riregjistrimit. Nëse do të donim të zbatonin

symbyllurazi, ato barna nuk janë sot në treg dhe ministri duhet të presë regjistrimin që të

mund t’i vendosë në treg. Ndërkohë, ka të sëmurë kronikë, të cilët nuk mund ta ndërpresin

sëmundjen e tyre. Atëherë, këto janë rastet kur ligji ia jep të drejtën autoritetit kompetent

ta ketë këtë hapësirë. Sigurisht që ne jemi përpjekur, edhe pse ishte një gjë që ligjin e

vjetër në janar e ngritëm në nivelin e Këshillit të Ministrave, nxorëm rregullat të cilat

duhet të kornizojnë aktivitetin e ministrit, i cili duhet të mos e shpërdorojë këtë të drejtë që

i jep ligji për këto raste specifike për të krijuar elemente pabarazie në treg ose për të

ndërhyrë në konkurrencë. Po ju jap një shembull tjetër, lista e barnave spitalore që kemi

miratuar ne këtë vit, që e miraton ministri me propozimet e shërbimeve mjekësore

universitare, përmban që në krijimin e saj 56 barna që nuk janë të regjistruara në Shqipëri,

të cilat shërbimet i gjykojnë të nevojshme. Kanë eksperiencë pozitive nga institucionet

evropiane. Për sa kohë situata është e tillë, jemi të detyruar ta krijojmë këtë hapësirë.

Po ju jap një tjetër shembull, ne kemi një bar i cili është në listën e rimbursimit dhe

kur vjen rasti për ta marrë në spital, ai që e ka të drejtën ta trajtojë në Shqipëri thotë se

sasia është e vogël dhe se nuk ka interes ekonomik. Pra, mospërputhja e interesit

ekonomik, sepse, në fund të fundit, për ata është biznes me nevojën e një të mire publike,

siç është kujdesi shëndetësor, në gjykimin tonë e bën të domosdoshme që ministri

përgjegjës për shëndetësinë me autorizim të rregullave nga qeveria ta ketë të drejtën për të

vendosur barna në këtë mënyrë.

10

Të kalojmë pastaj edhe në raste të tjera, të cilat, në gjykimin tonë, tentohet të luhet

me situatën monopol. Raste të tilla ne i ndeshëm që kur filluam procedurat e prokurimit të

barnave për këtë vit, pra kur një subjekt për shkak se bari i tij është i vetëm, ai është

gjithashtu distributor i vetëm, krijon hapësirën, edhe pse ne këtë vit për një bar të

kushtueshëm e rritëm me pesë herë sasinë që do të blinim, çmimi mbeti po ai, që ishte një

çmim shumë i lartë, sepse ishte një situatë monopolistike.

Unë kam pasur kontakte edhe me drejtues rajonalë të shtëpive kryesore

farmaceutike. Në Shqipëri ndodh që një spital publik apo spitalet tona publike e blejnë një

bar edhe 30% më shumë sesa shitet në treg, sepse me procedurat tona të prokurimit një

person thotë: ky është çmimi i regjistruar, me këtë çmim dua të vij, kështu je i detyruar ta

pranosh aq sa është. Kjo është arsyeja që për interes publik, për fenomene që ndodhin në

Shqipëri, ku një bar i caktuar me një dozë të vetme, në farmaci kushton 30% më lirë sesa

ia shet spitalit, duke keqpërdorur të drejtën e tij monopol, jemi të detyruar që këtë vit të

përdorim edhe ato që në gjuhën profesionale quhen importe paralele.

Raporti i Bankës Botërore evidentoi që në Shqipëri çmimet e barnave janë më të

shtrenjta jo vetëm me vendet e BE-së, por edhe me vendet e rajonit. Janë më të shtrenjta jo

vetëm në vlerë relative, pra lidhur me nivelin e zhvillimit ekonomik, por edhe në vlerë

absolute. Çfarë mundëson ky projektligj për ta zbutur këtë gjë! Unë e thashë pak në

prezantim, po e ripërsëris, ne kemi një situatë ku barnat xhenerike i kemi më të shtrenjta se

ato patente. Kjo gjë nuk mund të ndodhë. Është e qartë që pjesa më e shtrenjtë mbi çmimin

patent, që nuk është në asnjë vend tjetër, përdoret për të orientuar mjekët të përshkruajnë

një bar të caktuar dhe të orientojnë në farmaci të caktuara.

Erion Braçe – T’i vëmë emrin që ka, “përdoret për të blerë dhe për të korruptuar”.

Ta themi troç, që ta dëgjojnë të gjithë, se përdoret kjo masë të cilën ne e paguajmë më

shtrenjtë. Shkojnë te doktorët që i bëjnë ato receta për të korruptuar. Kaq e thjeshtë është.

Ilir Beqaj – Kjo seancë përkon me një aktivitet që do të zhvillojmë sot në ministri

në orën 11:30, ku do të nxjerrim me iniciale emër/ mbiemër, me farmaci, se cilët janë

mjekët...

Erion Braçe – Me iniciale?!

Ilir Beqaj – Sot me iniciale dhe me qendër shëndetësore, me emra...

Erion Braçe – Zoti Beqaj, po flasim për një fushë aq sensitive sa nuk ka ku të

shkojë më. Tani, në këtë vend, ata që vjedhin karburant, dalin me iniciale; ata që vjedhin

me tenderë, dalin me iniciale; ata që japin ryshfete lart e poshtë, dalin me iniciale;

gjyqtarët që i shesin me para vendimet e drejtësisë, dalin me iniciale. Nuk mund të dalin

edhe mjekët me iniciale. Nuk mundet, sepse po krijojmë një masë të korruptuarish, të cilët

11

janë të panjohur deri më sot. Janë pa maskë. Nuk mbajnë maskë në kokë, por janë publikë

dhe normalisht duhet të prezantohen si publikë, për më tepër kur bëhet fjalë për fushën e

shëndetit. Është e paimagjinueshme kjo gjë.

Më falni për ndërhyrjen!

Ilir Beqaj – Pikërisht për të zgjidhur këtë, ligji i thotë qeverisë që për barnat

xhenerikë do të vendosësh një diskaunt nga çmimi patent kur të regjistrohen. Për

shembull, në Bullgari, kur një bar del nga patenta, vjen një bar i dytë xhenerik, dhe thotë

“80% e xhenerikut, ndryshe nuk të regjistroj” dhe për barin e tretë zbret në 70%. Kroacia i

ka me 25% diskauntet. Ne gjykuam që këtë diskaunt të mos e vendosim në ligj, sepse

përgjithësisht jemi përpjekur që të mos e rëndojmë ligjin me rregulla administrative, sepse

gjykojmë se rikthimi për të ndryshuar një afat, një përqindje diskaunti apo një gjë tjetër, që

ndoshta nuk është thelbësore, duhet t’i mbetet qeverisë. Megjithatë, në gjykimin tuaj,

bashkë me komisionin përgjegjës, mund t’i rikthejmë edhe këto rregulla administrative në

ligj, por do ta bëjmë ligjin shumë rixhid.

Po kthehem te çështja e transparencës, për të cilën folët ju. Ndryshe nga ligji i

mëparshëm shumë gjëra që kanë qenë deri më sot, me udhëzim ministri, i kemi çuar në

nivelin e Këshillit të Ministrave, duke menduar se ka një gjykim më të gjerë se vetëm ai i

ministrit. Të çojmë afate, siç kanë kërkuar disa njerëz apo grupe interesi, për shembull që

afati i përgjigjes që duhet të japë Agjencia e Kontrollit të Barit të jetë në ligj. Kodi i

Procedurës Administrative jep kornizën e të gjitha marrëdhënieve administrative në

çdolloj institucioni. Nuk besoj se do të duhet që, për ta bërë ligjin më transparent, të hyjmë

më thellë.

Erion Braçe – Në qoftë se afatet janë në Kodin e Procedurës Administrative, në

ligjet respektive të ketë referencë në Kodin e Procedurave Administrative, me qëllim që

edhe ju të jeni të mbrojtur, por edhe operatorët të jenë të mbrojtur.

Ilir Beqaj – Ta gjykojmë si teknikë legjislative, por referenca e një kodi është

detyrim. Ta shohim.

Erion Braçe – Shikojeni që ta zgjidhni këtë gjë. Meqë kërkohet një afat, afatet që

janë në Kodin e Procedurës Administrative; të jenë referuese atje dhe mbaron.

Ilir Beqaj – Sigurisht që subjektet janë shqetësuar me të drejtë. Ne gjetëm një

situatë problematike në regjistrimin e barnave në Shqipëri. Në ato javët e tranzicionit të

ndërrimit të qeverive ishte bërë batërdia në regjistrim. Kishte barna të regjistruara për një

javë, për 24 orë, madje ishte edhe një çudi “për 24 orë”. Domethënë, ishte regjistruar sot,

formalisht kërkesa ishte bërë nesër. I kemi verifikuar të gjitha. Në 8% prej tyre kemi gjetur

problematika që i kemi kthyer të anuluara ose për plotësim. Gjetëm edhe barna që kishin

12

më shumë se 2 vjet, për të cilat ishin bërë kërkesat, por flinin aty. Sot që po flasim nuk ka

më asnjë bar që të jetë i vonuar...

Erion Braçe – A konsiderohet shkelje e ligjit kjo?

Ilir Beqaj – Ka një proces auditimi...

Erion Braçe – Shkelje konkurrence, shkelje ligji...

Ilir Beqaj – Besoj konkurrence po.

Erion Braçe – Këta zyrtarët janë ende në punë?

Ilir Beqaj – Jo, kanë ikur në mënyrë vullnetare.

Erion Braçe – E kuptoni që e kanë bërë biznesin e tyre. I kanë mbushur çantat dhe

tani kanë ikur. Edhe unë po të bëj 500 mijë, 600 mijë apo 1 milion euro, natyrisht që do të

iki nga puna. Çfarë të bëj?! Të rri ende në punë?!

Ilir Beqaj – Të paktën sot ne nuk kemi asnjë bar që të jetë në proces riregjistrimi,

sepse e çmojmë regjistrimin shumë urgjent. Kapërcimi i këtij afati praktikisht e lë barin

jashtë kushteve normale të tregut. Ndërkohë, të gjitha kërkesat për regjistrime të reja i

kemi brenda këtij viti. Besoj se deri në fund të këtij viti ne nuk do të kemi asnjë bar për

regjistrim që ta këtë tejkaluar afatin ligjor prej 6 muajsh.

Lidhur me farmakovigjilencën, është shumë e rëndësishme dhe ky projekt vendos

rregulla dhe standarde të plota për zbatimin e farmakovigjilencës në Shqipëri. Sigurisht që

kjo do të vijë bashkë me forcimin e kapaciteteve institucionale në Agjencinë Kombëtare të

Kontrollit të Barnave. Ne po negociojmë me Bankën Botërore për të marrë një kredi të re

për të mbështetur shëndetësinë në shumën e 40 milionë dollarëve. Ne jemi në fazën

përmbyllëse në nivelin teknik, pastaj shpresojmë që në nëntor të kalojë në bordin e

drejtorëve të Bankës Botërore, ku një komponent të rëndësishëm kemi forcimin e

kapaciteteve institucionale në Agjencinë e Kontrollit të Barnave dhe të Materiale

Mjekësore. Besoj se këto ishin pyetjet. Nëse ndonjëra prej tyre nuk ka marrë përgjigje, ju

lutem ma thoni, se edhe mund të mos kem qenë i vëmendshëm.

Erion Braçe – Domethënë, mori përgjigje pyetja se cili ishte interesi që një pjesë e

rregullave për aplikimin e autorizimit të rikthimit shkon me VKM. Mbase do të duhet ta

diskutojmë që ta kufizojmë pak këtë të drejtën e Këshillit të Ministrave për të nxjerrë. Të

ngushtohet, që të këtë pak më shumë transparencë që te ligji etj.

Çështja e afateve që kanë kërkuar mund të zgjidhet me referencën në Kodin e

Procedurës Administrative. Po ia bëjmë si rekomandim komisionit përgjegjës. Dua të di

rastet kur interesi publik detyron qeverinë të lejojë tregtimin e barnave edhe pa autorizim

tregtimi. Pra, cili është interesi publik që e detyron qeverinë për këtë gjë?

13

Ilir Beqaj – Shërbimet universitare spitalore kërkojnë barna, të cilat nuk janë të

regjistruara në Shqipëri për përdorim spitalor gjatë këtij viti; këtë vit ishte 56, vjet, në mos

gaboj, kanë qenë 25.

Erion Braçe – Domethënë, ka qenë procedurë edhe më e hershme kjo?

Ilir Beqaj – Gjithmonë ka qenë. Është procedurë e përhershme. Unë mund t’ju

them se si sasi në para, këtë vit, kanë hyrë më pak barna të tilla se të gjitha vitet e

mëparshme.

Erion Braçe – Nuk e kam thjesht në aspektin financiar, por edhe në aspektin e

sigurisë së barit.

Ilir Beqaj – Ka ndodhur gjithmonë. Për shembull, për vaksinat që marrim ne sot,

si prokurues përdorim UNICEF-in, sepse është i sigurt dhe na i merr me çmim më të mirë.

Gjithmonë kanë hyrë në këtë mënyrë. Nuk po flasim për vaksinat për një sëmundje, siç

ishte Gripi i Shpendëve, që ndodhi një herë, por për vaksinat që përdorim në sistemin e

vaksinimit të fëmijëve çdo vit. Besoj se e keni dëgjuar që sëmundjet, që ishin zhdukur prej

vitesh, u rikthyen në dhjetor.

Ka njerëz që kanë filluar të punojnë në Afrikë dhe vijnë me sëmundjen e malaries.

Prej 10-15 vjetësh ato barna nuk ishin përdorur në Shqipëri. Nuk kishte asnjeri interes.

Madje, edhe me rastet e pesë pacientëve nuk ka interes asnjë kompani ta regjistrojë barin

në Shqipëri. Për interes publik ne nuk mund të themi që ky bar nuk është në Shqipëri dhe

ta lëmë qytetarin deri në fatalitet. Është rikthyer leshmanoza, një sëmundje e rëndë

infektive, që merret nga qentë e rrugëve etj. Nuk mund të themi që, meqenëse X-i nuk ka

interes, sasia është shumë e vogël, kur të bëhen shumë raste, atëherë mund të trajtohen të

sëmurët shqiptarë. Pra, është një gjë e domosdoshme për ta pasur.

Erion Braçe – Rasti tjetër është interesi publik për importet paralele të barnave.

Ilir Beqaj – Unë do të gjykoj se edhe rasti i këtij viti, kur ne e pesëfishuam sasinë

e një bari herceptinë (është një citostatik i kushtueshëm, por i domosdoshëm), ai që e

kishte të regjistruar erdhi me çmimin e vjetshëm, i cili ishte pesë herë më pak si sasi me

çmimin njësi. Pra, si për të blerë një njësi, si për të blerë 1800 njësi, vjen me të njëjtin

çmim. Interesi publik është edhe që të marrim një çmim konkurrues. Për një bar të

regjistruar kompania mëmë i jep distributorit shqiptar një diskaunt 56%, sepse ai thotë se

do të hyjë në tender dhe vjen në tender me çmimin tavan. I njëjti bar në farmaci shitet 30%

më lirë. Besoj se interes publik është që barin ta marrim me çmimin real, për sa kohë

Banka Botërore, paralelisht me konstatimet tona, thotë se në Shqipëri qoftë barnat

spitalore, qoftë të tregut janë ndjeshëm më të shtrenjta se vendet e rajonit. Nuk po dalim

vetëm në vendet e zhvilluara të Europës.

14

Erion Braçe – E fundit, ju kërkova një shpjegim se si do të adresohet çështja e

çmimeve kaq të larta.

Ilir Beqaj – Atëherë, ju thashë që besojmë se dhënia të drejtë qeverisë që të thotë

“Ti je bar xhenerik, do të jesh me kaq diskaunt nën patentën, ndryshe nuk do të të

regjistroj fare në Shqipëri” është hapi i parë. Ligji i jep të drejtë qeverisë ta vendosë këtë

gjë.

E dyta, mundësia që për nevoja spitalore të kemi importe paralele, do t’i detyrojë

edhe ata që janë të regjistruar sot të hyjnë me çmime konkurruese apo diskauntet që marrin

nga shtëpitë farmaceutike për qëllime konkurrence në prokurim të mos i mbajnë për vete,

por t’i përdorin gjatë konkurrencës normale, si çdolloj prokurim i mallit apo i ndonjë

shërbimi tjetër. Këto janë dy elementet kryesore.

Erion Braçe – Po çmimet e referencës?

Ilir Beqaj – Për çmimet e referencës ligji e krijon mundësinë të dalë VKM-ja për

këtë punë. Rekomandimi që na bën Banka Botërore është që të përdorim më shumë vende

për referencë. Ligji jep vetëm hapësirat, se pastaj rregulli caktohet te VKM-ja.

E dyta, të merrni për bazë çmimet e shumicës së vendeve të rajonit. Ne kemi marrë

sot për bazë çmimet “CIF”, të cilat rezultojnë praktikisht shumë të vështira për t’u gjetur.

Çmimi i shumicës është çmimi që duhet të përdoret, rekomandon raporti i Bankës, si

referencë për të ndërtuar çmimet tona në krahasim me rajonin, kur i negociojmë çmimet,

zakonisht në tetor, nëntor ose dhjetor për çdo vit të ardhshëm. Këto janë tri elementet

kryesore.

Elementi i katërt është ai që ju e prekët me të drejtë më parë, pra duke mos krijuar

pengesa artificiale në vonesën e regjistrimit të një bari për dy apo tre vjet, me qëllim që të

mos ketë konkurrencë.

Erion Braçe – Si garantohet kjo, që të mos na ndodhë më kjo lloj historia që të

mbetet në dorën e një zyrtari në agjenci për të regjistruar apo edhe për të dhënë

autorizimin për tregtim? Si do të bëhet kjo gjë? Nuk mund ta aplikojmë në mënyrë

automatike këtë gjë, apo me afate konkrete? Për shembull, jashtë këtij afati bari

konsiderohet i regjistruar dhe agjencisë i lind e drejta të japë autorizimin e tregtisë.

Ilir Beqaj – Ne gjykojmë se vetëm në rastin e agjencisë amerikane PDA-së dhe në

rastin e agjencisë evropiane, ku e kemi 30 ditë, të zbatojmë atë që po e quaj ‘pranimi në

heshtje’. Për pjesën tjetër, besoj se një nga gjërat që ka çaluar më parë ka qenë se

shpeshherë pasaktësitë që kanë pasur dosjet nuk u janë njoftuar subjekteve në mënyrë

zyrtare. Pra, ka pasur raste kur me të vërtetë nuk kanë qenë në rregull, por, duke mos ia

kthyer zyrtarisht, nuk i keni vendosur në një afat të ri aplikimi. Sot afati është gjashtë

15

muaj. Ka dosje që kanë edhe dy vjet. Midis tyre ka edhe dosje të parregullta, por subjektet

nuk kanë pasur kurrë një përgjigje zyrtare. Është lënë përgjithësisht enkas.

Erion Braçe – Si zgjidhet?

Ilir Beqaj – Zoti Braçe, në qoftë se dikush vendos të mos e zbatojë ligjin, ka

sanksione për shkelësit e ligjit. Nuk mund të parandalohet çdo gjë.

Erion Braçe – Për këtë fola unë. Problemi është se sa vullneti kemi që cilindo që

shkel ligjin ta dërgojmë atje ku trajtohet në mënyrë specifike shkelja e ligjit.

Ilir Beqaj – Në takimin që kam pasur me Bankën Botërore një nga subjektet ngriti

shqetësimin e vonesave. Përgjigjja që i dhashë ishte kjo: ne nuk kemi ndryshuar asgjë deri

me sot, pra atë ligj, atë vendim dhe atë rregullore. Nga muaji tetor e këtej nuk ka më

shkelje afatesh. Është çështje vullneti në zbatimin e ligjit. Një pjesë e caktuar e zbatimit të

ligjit, personalisht gjykoj se mbetet përsëri në përgjegjësinë e atij që ka marrë përsipër të

bëjë detyrën e zyrtarit. Kur shkelen afatet, kur shkelet ligji, dihet si ndëshkohet shkelësi i

ligjit.

Erion Braçe – A ka pyetje të tjera lidhur me këtë çështje? Nuk ka.

A ka diskutime?

Urdhëroni, zoti Pjerin!

Pjerin Ndreu – Tani, që problemi farmaceutik në Shqipëri është një problem

shumë i madh në Shqipëri, kjo nuk do shumë komente. Këdo që të pyesësh, e di mirë këtë

gjë. Që qeveria jonë duhet ta zgjidhë këtë problem, edhe kjo është absolute, sepse

pritshmëria e njerëzve është aq e madhe dhe se është një ndër pikat më delikate, ku, në

fakt, vihet në diskutim shëndeti i njerëzve. Jemi përballë një problemi shumë të madh dhe

përplasemi për ditë me një shërbim ende të korruptuar dhe problematik, që i lejon të

vdesin njerëzit atje. Jo më larg se sot në maternitetin e Tiranës vihen njerëzit në radhë dhe

nuk priten. Plus kësaj shtohet edhe problemi tjetër i mungesës së ilaçeve. Nuk e di se për

çfarë arsyeje nga qeveria raportohet se janë dhënë ato. A i fshehin dhe i shesin, a bëjnë

kompromisin me farmacitë dhe i nisin në farmaci që të shiten?! Ende ky fenomen,

pavarësisht se zbutet, duhet pranuar se ekziston.

Problemi tjetër më i madh dhe më alarmant është se ne vazhdojmë, atë që tha

kolegu, të kemi një problematikë shumë të madhe me cilësinë e ilaçeve. Është e dukshme

diferenca e cilësisë së ilaçeve të shteteve të tjera, qoftë edhe me Malin e Zi apo me

Maqedoninë në raport me ilaçet e Shqipërisë. Është një ndër industritë më të shëmtuara të

këtij vendi. Është një vjedhje skandaloze në kurrizin e shëndetit të popullatës. Grosistët e

farmaceutikës bëjnë një biznes të turpshëm nën hundën e autoriteteve shqiptare, pastaj

dalin dhe nxjerrin edhe pretendime. Do t’ju lutem shumë që të gjendet patjetër mekanizmi

16

se si të frenohet kjo problematikë. Ilaçet që duhet të vijnë në Shqipëri duhet të jenë të

certifikuara.

Ju e thatë një variant, pra se do të bëhet në kuadër të BE-së. Në rregull, por për

mendimin tim kjo nuk mjafton, sepse këtu është konsoliduar tashmë një psikozë, një

mënyrë të vepruari, një skemë korruputive, e cila nuk është e lehtë të çrrënjoset dhe nuk

çrrënjoset vetëm me ligje, sepse ato janë letra, por problemi është i kapaciteteve njerëzore

që do ta iplementojnë dhe që do ta shikojnë në terren. Ky nuk është vetëm problemi i

shëndetësisë, por edhe i institucioneve të tjera, të cilat duhet të jenë të hartuara me një

plan, por me penalitete shumë të forta, pra kushdo që kapet me një ilaç, i cili nuk është në

cilësinë e duhur jo vetëm që duhet t’i hiqet për jetë e drejta e tregtimit të ilaçeve, por duhet

të shkojë për ndjekje penale dhe të futet në burg. Këtu duhet të jemi shumë të ashpër ta

konstatojmë se ku është problemi dhe kur shfaqet, pastaj hajde planizojmë penalitetet dhe

t’i sjellim. Jemi kokulur para njerëzve prej vitesh. Plus që marrim shërbim shumë të dobët,

marrim edhe një cilësi ilaçesh shumë të dobëta. Ky është skandal. Ne vetë, kur kemi

mundësi, kur dalim jashtë, i marrim ilaçet jashtë. Të mos bëjmë kot histori. Zgjidhni

problemin e cilësisë së ilaçeve, ndryshe është një industri, është një armë që vret njerëz.

Ashtu siç vriten njerëzit në rrugë, me industrinë farmaceutike, me mënyrën sesi ne i kemi

lënë të veprojnë, me mënyrën sesi ata përfitojnë në mënyrë skandaloze, duke futur edhe

atë tarifën që tha zoti Braçe, që është tarifa e doktorit, që i çohet atje, të cilën, në fakt, e

paguajnë taksapaguesit shqiptarë, e paguajnë të sëmurët, e paguajnë njerëzit. Ne jo vetëm

duhet të paguajmë ilaçe jocilësore, por edhe koston e lartë të fitimit të farmacistëve, edhe

pagesat e doktorit, në fund përsëri marrim shërbim të dobët. Kjo duhet zgjidhur. Si?!

Hajde ta gjejmë!

Ne në mandatin tjetër nuk mund të dalim para njerëzve dhe t’u themi: “Na falni, ne

nuk e zgjidhëm. Ilaçet janë të dobëta. Doktorët janë po ata, pra i gjen tapë spitaleve.” Shko

në orën 07:00 të mëngjesit në ndonjë spital rajonal, është turp, dhe bëj një sondazh,

ndoshta nuk duhet thënë para kamerave, por do ta them, i ke tapë, duke pirë uiski dhe

birrë. Doktori në orën 08:00 të mëngjesit pi birrë. Është turp i madh. Gjatë ditës jo vetëm

viziton njerëzit, jep edhe ilaçe kuturu. Kjo është një skuadër e cila ka dalë për të vrarë

njerëz dhe jo për t’i shëruar. Pra, unë personalisht i thashë këto si problematika, por kjo

nuk do të thotë se unë nuk jam optimist për të gjitha ato masa që ju keni marrë. Unë gjej

rastin t’ju falënderoj ju dhe qeverinë për masat që keni marrë, por këto masa duhet të jenë

drastike dhe që e zgjidhin problemin. Nuk duhet të justifikohemi më për shëndetësinë.

Është turp. Shërbimi shëndetësor është një problem... Mund të përdor çdolloj fjalë, sepse

zë vend.

17

Erion Braçe – Po, zoti Beqaj, urdhëroni!

Ilir Beqaj – Sigurisht që besoj se është i prekshëm dhe i ndjeshëm për këdo që i

bie halli të shkojë në spital se ka përmirësim të ndjeshëm të furnizimit të spitaleve tona me

barna. Në listën e barnave këtë vit ka 198 barna më shumë se vitin e kaluar. Fondi në

dispozicion i barnave spitalore është ndjeshëm më i madh se vitin e kaluar dhe duhet të

mos harrojmë që këtë vit barnat janë edhe pa TVSH. Pra, realisht janë më shumë barna.

Në 6-mujorin e parë në spitalet tona në vlerë janë përdorur 25% më shumë se 6-mujori i

vitit të kaluar. Sigurisht që për t’i përmirësuar duhet ende shumë punë. Ende duhet shumë

punë për t’u përmirësuar. Unë ju garantoj se për atë që jemi angazhuar në program për

shëndetësinë do ta realizojmë brenda këtij mandati. Të paktën, ato që ishin të premtuara në

300 ditët e para, u realizuan të gjitha. Megjithatë, do të doja mirëkuptimin tuaj që, kur

flasim për pasigurinë e barit, të jemi pak më të vëmendshëm, sepse mund të krijojmë panik

të madh te qytetarët.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Ne kemi një treg barnash të cilat bashkë me marzhet e tyre shkojnë në rreth 175

milionë euro. Kemi një specifikë ne shqiptarët, që ndoshta nuk e ka asnjë vend tjetër: 1/5-

ën e shpenzimeve të shëndetësisë na i zënë barnat. Jemi edhe këtu shumë atipikë. Në

vendet e zhvilluara zënë 7%-8%, kurse në vende të tjera në nivel të ngjashëm me tonin

është 13%-14%. Ndoshta kjo vjen edhe nga marzhet e larta që aplikohen këtu.

Zoti Braçe, nëse është e mundur, unë dua të diskutoj edhe për një çështje tjetër.

Erion Braçe – Po.

Ilir Beqaj – Ka ardhur një propozim nga grupet e interesit që të rikthehemi në

distancat që kanë pasur dikur farmacitë.

Erion Braçe – Sapo do ta thosha, zoti Beqaj. Jo vetëm atë, por farmaci 6-7-8

metra/katrorë, farmaci në ndërtime pa leje, nëpër kioska etj., nuk mund të ketë. Ne, kur

duam të bëjmë diçka, i marrim si shembull dhe themi do ta bëj si farmaci. Bëhet një

fabrikë qumështi dhe thuhet “e ka si farmaci”. Tani, si cila farmaci?! Është e pashembullt.

Pikërisht se tregu është 175 milionë euro, janë zhytur të gjithë këtu të bëjnë para. Po

vendosim rregull te pikat e karburantit. Po themi që të jenë kilometra larg nga njëra-tjetra.

Si mundet ta lëmë këtë gjë te kjo derexheja e këtyre farmacive?

Ilir Beqaj – Sigurisht që ju keni shumë të drejtë dhe zbatimi i standardeve është

vetëm përgjegjësia jonë. Në qoftë se do të themi se farmacia duhet të ketë kaq metra, duhet

të jemi në rigorozë, por rikthimi në distancat formale për ne çmohet i pamundur.

E para, Organizata Botërore e Tregtisë nuk vendos kufizime të tilla. I vetmi

kufizim që vendoset është që ky lloj tregtimi duhet të bëhet nga njerëz që e kanë

18

profesionin e rregulluar. Pra, duhet të forcojmë provimin e shtetit të farmacistit, që ai të

regjistrohet në Urdhrin e Farmacistit, të jemi rigorozë në zbatimin e atyre kritereve të

metrave katrorë, të tualetit, të frigoriferit etj.

Erion Braçe – Pastërtinë, që është gjëja më themelore.

Ilir Beqaj – Rikthimi do të ishte një proces krejt i pamundur, edhe pse do të binim

në qerthullin e abuzivitetit për të vendosur se cila do të rrijë dhe cila jo. Megjithatë, ju si

ligjvënës...

Erion Braçe – Ajo mund të zgjidhet me konkurrim në këtë rast, në bazë të këtyre

kritereve etj. Unë nuk dua ta banalizoj të gjithë tregun, pra nuk dua ta bëj pis të gjithë

tregun e farmacive në këtë vend. Një pjesë e tyre, që operojnë në kushte të tilla, siç thotë

edhe zoti Ndreu, abuzive etj., janë katandisur si lojërat e fatit. Këtë radhë nuk luhet fati i

parave, por luhet fati i jetës së njerëzve. A ka mundësi të ketë një distancë të këtyre

farmacive nga qendrat spitalore, nga qendrat shëndetësore? A ka mundësi të ketë një

rregullim të qartë të dendësisë së këtyre farmacive rreth e qark qendrave spitalore? Rreth

QSUT-së ka më shumë farmaci se dyqane buke. Po të them se mbi 60% e tyre janë në

objekte pa leje. Janë në ish-bodrume të pallateve të vjetra, ku standardet e pastërtisë janë

mizerabël.

Ilir Beqaj – Enkas e kërkova ndihmën tuaj, sepse ju jeni komisioni që mund të

keni më shumë ndikim në Qendrën Kombëtare të Licencimit. Është një proces me të cilin

ne vetëm njoftohemi kur ka filluar punë farmacia. Nuk kemi asnjë hall...

Erion Braçe – Prandaj e përqasa me lojërat e fatit. Nuk mund të jetë njësoj si një

lojë fati.

Ilir Beqaj – Zoti Braçe, besoj se farmacitë rreth QSUT-së do të mbyllen nëse ne

do të bëjmë këtë që kemi filluar: të garantojmë furnizimin e QSUT-së në vijimësi me ilaçe.

Treguesi i parë me të cilin ndiej një kënaqësi në punën time është që spitalet ishin

furnizuar mirë dhe më erdhën indirekt ankesat nga ato farmacitë që thoshin se u kishte

rënë puna. Në qoftë se ne do t’i furnizojmë siç duhet spitalet tona dhe do ta mbyllim atë

sistemin që vjedh që ilaçin me pullë spitalore e gjen në farmaci dhe nuk e gjen në spital,

besoj se vetvetiu ato farmaci do të detyrohen të mbyllen.

Erion Braçe – Një pjesë, zoti Beqaj, sepse ato farmacitë te dera e spitalit, ku burri

është doktor dhe gruaja farmaciste, natyrisht që nuk do të mbyllen asnjëherë.

Ilir Beqaj – Kështu ka edhe gjykatës-noterë. Kaq është Shqipëria.

Erion Braçe – Kështu ka edhe gjykatës-avokatë, ka prokurorë-avokatë etj, por ky

është shqetësimi që ne duam të zgjidhim në secilën prej këtyre fushave. Pra, është krijuar

një sistem i tërë, ku konflikti i interesit është aq legal sa po vë në rrezik jetët e njerëzve. Te

19

drejtësia po vë në rrezik jetët e njerëzve. E lirojnë atë tjetrin, merr pushkën ai dhe bën të

njëjtën gjë, vjedh, vë maskën etj. Edhe te farmacitë është e njëjta histori. Domethënë, ky

sistemi i konfliktit të interesit, i cili është përhapur kaq shumë në këtë vend, natyrisht që

duhet shembur, por kjo gjë duhet bërë me rregulla. Prandaj, është edhe ky shqetësimi i

distancave midis farmacive, por shqetësim më i madh janë kushtet në të cilat tregtojnë

këto farmaci. Folëm për qytetin, se po të shkojmë në fshat dhe të kërkojmë farmaci atje, jo

vetëm që nuk do të gjejmë, por atje ku do të ketë, mund të gjejmë që tregtohet bari për

njerëzit me barin për kafshët. Ky është problemi.

Ilir Beqaj – Kjo është një gjë që, në fakt, edhe projektligji i ri në një aspekt mbetet

i vjetruar. Ne e kemi lënë nocionin e “Agjencisë Farmaceutike” i cili, në fakt, duhet të

ishte shuar, por e kemi lënë pikërisht me detyrimin që ka zona të vendit ku nuk shkon njeri

të hapë farmaci dhe jemi të detyruar të pranojmë ende një lloj bashkëjetese me

ndihmësfarmacistët, që është një profesion që nuk duhet të ishte më. Për shembull, kam

pasur kërkesa gjatë kësaj periudhe që në zonat turistike të vendit të ketë prezencë të

shërbimit farmaceutik. Nuk e imponojmë dot dikë që të ngrejë një farmaci vetëm për 6

javë.

Shqetësimi tjetër që kemi, të cilin besoj se do ta zgjidhim, projektligji hap rrugën ta

zgjidhim në bashkëpunim me Urdhrin e Farmacistëve, shërbimin e rojës së natës së

farmacisë.

Anastas Angjeli – Te turizmi nuk është i nevojshëm vetëm farmacia, sepse gjatë

pushimeve verore ka plazhe ku shkojnë pushuesit, ku distanca e pushuesit me ndihmën e

parë mjekësore është sa të vdesë tri herë i sëmuri rrugës. Kështu që këtë gjë nuk e zgjidh

privati. Këtë gjë duhet ta zgjidhë shteti me anë të shërbimit të përkohshëm, ambulator,

plus një farmaci ambulante të përkohshme. Në 5 plazhet kryesore nuk ka se si... Shkon

pushuesi në plazh për shembull, në Dhërmi, me fëmijë të vogël, të cilit mund t’i hipë

temperatura 40 gradë celsius, por duhet ta çojë në Vlorë. Duhen 2 orë. Iku rrugës. Pra, nuk

është thjesht fakti që duhet të detyrojmë një farmacist që ta hapë atje.

Ilir Beqaj – Këtë vit, praktikisht sot kur flasim, kemi prezencë të shtuar të kujdesit

shëndetësor në Theth, në Velipojë, në Shëngjin, në Gji të Lalsit, në Golem, në Ksamil,

jemi mbrapa ende me Dhërmiun dhe me një vend tjetër në Jug.

Erion Braçe – Në Dhërmi shkojnë edhe VIP-at, mor aman, se mos na ndodhë gjë.

Ilir Beqaj – Me ngritjen e Shërbimit Kombëtar të Urgjencës që nga janari i vitit të

ardhshëm, besoj se kjo gjë do të jetë shumë e stabilizuar.

Erion Braçe – Urdhëroni, zoti Xhakolli!

20

Ilir Xhakolli – Zoti Ministër, të gjitha traumat ose aksidentet e rënda shkojnë në

Spitalin Ushtarak për hir të besimit që kanë qytetarët në atë spital. Është edhe krenari për

të gjithë.

Erion Braçe – Te pjesa publike e Spitalit Ushtarak.

Ilir Xhakolli – Flas për sektorin e traumës. Megjithëse kushtet në spitalet e tyre,

për shembull, në Elbasan, në Durrës apo në Kavajë i kanë shumë herë më të mira se atje,

përsëri besimin e kanë atje. Është krijuar ky lloj mentaliteti te shqiptarët. Gjithsesi, meraku

im është te mbështetja më e madhe që i duhet dhënë sektorit të traumës në Spitalin

Ushtarak, sepse, për hir të së vërtetës, bëhet një rishpërndarje. Përderisa ata nuk i mbajnë

këto rastet e rrezikshme, t’ua heqim fondet atyre dhe të mbështeten ata, sepse vijnë me

helikopter dhe nuk kanë dhomë ku të rrinë. Kanë një besim të paparë, por duhet të

justifikohet me fonde.

Erion Braçe – Zoti Ministër, tani ju mbetet juve përgjegjësia, kati i dytë vazhdon

të jetë privat mu në mes të spitalit publik.

Ilir Beqaj – Ne, zoti Braçe, hapësirat spitalore që përdoreshin për qëllime biznesi

dhe jo shëndetësore i kemi mbyllur. Sigurisht aty zhvillohet aktiviteti i një shëndetësie

jopublike, të cilën ne e vlerësojmë partnere jo vetëm aty, por në të gjithë Shqipërinë. Gjëja

që më shqetëson është nëse ajo krijon situatë konkurrence jo të ndershme në treg.

Lidhur me spitalin e traumës, ne riaktivizuam një kredi të fjetur që nga viti 2006 të

qeverisë italiane, e cila pranoi ta shtyjë afatin e saj dhe vetëm për rinovimin teknologjik të

spitalit të traumës, 5 milionë euro, të cilat do të jenë efektive brenda vitit të ardhshëm.

Ndërkohë, vitin e ardhshëm do të fillojmë ngritjen e Shërbimit Kombëtar të

Urgjencës, ku besoj se do të kem mirëkuptimin tuaj që ato tarifat, që ju nuk i pranuat, te

sigurimi motorik të mund t’i gjejmë burimet për ta financuar.

Erion Braçe – Atë e kemi rekomanduar, zoti Beqaj, dhe do ta kemi në vëmendje.

Nuk ka asnjë lloj problemi. A ka ndonjë shqetësim tjetër? Zoti Xhakolli, besoj se u sqaruat

për pjesën publike.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Zoti Beqaj, ne do te hedhim në votë miratimin në parim të këtij projektligji dhe

ditën e martë do të përgatisim relacionin për Komisionin e Punës dhe Çështjeve Sociale

nen për nen.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Do të mundohemi ta bëjmë gati deri ditën e premte.

E hedhim në votë projektligjin në parim. Kush është pro? Kundër?

Abstenim?

21

Miratohet.

Faleminderit për sqarimet tuaja!

Lajmëroni Ministrinë e Mirëqenies Sociale dhe Rinisë.

22

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KUVENDI

Komisioni për Ekonominë dhe Financat

Dokument parlamentar

PROCESVERBAL

Datë 23.07.2014, ora 10:20

Drejton mbledhjen:

Erion Braçe – kryetar i Komisionit

Rendi i ditës:

Projektligji “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar”.

Marrin pjesë:

Erion Braçe, Anastas Angjeli, Agron Çela, Andrea Marto, Arben Çuko, Ervin

Koçi, Evis Kushi, Gjovalin Kadeli, Ilir Xhakolli, Blerina Gjylameti, Gledjon Rehoveci,

Luan Duzha, Majlinda Bufi, Paulin Sterkaj, Pjerin Ndreu dhe Përparim Spahiu.

Mungojnë:

Koço Kokëdhima, Edmond Spaho, Ridvan Bode, Albana Vokshi, Dashamir Shehi,

Florion Mima, Jorida Tabaku, Liljana Elmazi, Sherefedin Shehu, Igli Cara.

Të ftuar:

Erion Veliaj – ministër i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë

Enkelejd Musabelliu – këshilltar i ministrit të Mirëqenies Sociale dhe Rinisë

Astrit Kuka – Drejtor i Inspektimit, Marrëdhënieve të Punës dhe

Pensioneve, MMRS

Fatjon Sallaku - Drejtor i Shërbimeve të Brendshme, MMRS

Ali Emini – Drejtor pranë ISSH

Astrit Hado – Zv/Drejtor i ISSH

23

Erion Braçe – Zoti Veliaj, është një çështje shumë e ndjeshme dhe do ta

diskutojmë pak më pas, por çdo gjë vendoset në komision me shumicë votash. Ne dimë që

ka një aleancë të grave në parlament, por aleanca e grave nuk mund të diskriminohet as

pozitivisht, as negativisht. Jemi neutralë në këtë aspekt.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

As pozitivisht, as negativisht. Në qoftë se ju doni të bëni karrierë duke iu

diskriminuar pozitivisht, e keni gabim. Nuk fitoni asnjë gjë nga ky respekt.

Rifllojmë mbledhjen e Komisionit të Ekonomisë. Jemi në shqyrtimin nen për nen

të projektligjit “Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar”.

Zoti Ministër, dua t’ju bëj me dije se në komision kanë ardhur raportet dhe

propozimet e Komisionit të Ligjeve dhe Komisionit për Punën dhe Çështjet Sociale, të

cilët ishin komisione për dhënie mendimi për këtë projektligj. Zoti Angjeli, si relator i

komisionit do të bëjë me dije ndryshimet e të dyja komisioneve, me qëllim që të jemi të

përditësuar të gjithë si komision, pastaj të kalojmë në vlerësimin e tyre në raport me nenet

e projektligjit.

Fillojmë me nenet dhe për çdo nen referojmë sugjerimet që ka bërë edhe

Komisioni i Ligjeve, edhe Komisioni i Punës dhe Çështjeve Sociale.

Neni 1 ndryshohet si më poshtë vijon, e keni të gjithë përpara. A është e nevojshme

që t’jua lexoj? “Sistemi i përgjithshëm i sigurimeve shoqërore”.

Zoti Angjeli, si relator.

Anastas Angjeli – Neni 1 nuk ka ndonjë ndryshim, me përjashtim të faktit që

Komisioni i Ligjeve ka sugjeruar që t’i rendisim. Besoj që jemi dakord të mbetet më

vërejtjet e Komisionit të Ligjeve.

Erion Braçe – Riformulohet neni. Renditet më mirë sipas propozimeve nga

pikëpamja e teknikës legjislative të Komisionit të Ligjeve.

E hedhim në votë nenin 1 me propozimet e Komisionit të Ligjeve. Kush është pro?

Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 2. Paragrafët 2, 3 dhe 4 të këtij neni shfuqizohen.

Zoti Angjeli?

Anasatas Angjeli – Jemi dakord.

Erion Braçe – Jeni dakord. Komisioni i Ligjeve dhe Komisioni i Punës dhe

Çështjeve sociale nuk kanë propozime të tjera?

Anastas Angjeli – Jo.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 2. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

24

Miratohet.

Neni 3: “Neni 4 ndryshohet si më poshtë vijon: “Sigurimi shoqëror suplementar.”

Anastas Angjeli – Edhe në diskutimin që kemi bërë në parim dy-tri herë, kemi

menduar që të ndahet në paragrafë të veçantë për tri arsye: e para, për t’i grupuar më afër

njëri-tjetrit; e dyta, për të pasur mundësinë që në ligje të posaçme të dimë ku të referohemi

edhe në nenin bazë; e treta, për të bërë trajtimet përkatëse të secilës me diferencimin që i

takon. Kështu që kjo të ndahet. Edhe Komisioni i Ligjeve e ka bërë këtë. Mbetemi me

variantin që ka bërë Komisioni i Ligjeve. Këtë çështje e kam diskutuar edhe me ekspertët.

Erion Braçe – Pra, do ta miratojmë me vërejtjen e Komisionit të Ligjeve?

Anastas Angjeli – Po.

Erion Braçe – A ka ndonjë sugjerim tjetër lidhur me nenin 4? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 3 me ndryshimet e Komisionit të Ligjeve? Kush është pro?

Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 4, që referohet te neni 5: “Pas nenit 5 shtohen nenet 5/1 dhe 5/2 me këtë

përmbajtje: “Pensioni social” dhe neni 5/2 “Fondet profesionale dhe fondet e pensionit

vullnetar.”

Zoti Angjeli.

Anastas Angjeli – Thjesht riformulohet. Hiqet fjala “neni” dhe është në rregull.

Erion Braçe – A ka vërejtje të tjera për nenin 4, ku shtohen nenet 5/1 dhe 5/2?

Anastas Angjeli – Jo.

Erion Braçe – I hedhim në votë nenin 4, me dy nenet 5/1 dhe 5/2 që shtohen.

Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 5: “Te neni 9 bëhet ndryshimi dhe shtesa e mëposhtme: “Paragrafi i tretë

ndryshohet si më poshtë vijon dhe pas paragrafit 3 shtohet një paragraf me këtë

përmbajtje.”

Zoti Angjeli?

Anastas Angjeli – Jo, nuk ka gjë për nenin 5.

Erion Braçe – Nuk ka asnjë propozim të ri nga Komisioni i Ligjeve dhe nga

Komisioni Punës dhe Çështjeve Sociale. A ka ndonjë prej kolegëve ndonjë propozim apo

shqetësim lidhur me këto nene? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 5. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

25

Kalojmë te neni 6: “Paragrafët 2 dhe 3 ndryshohen si më poshtë vijon... Është

formula e llogaritjes së kontributeve...

Anastas Angjeli – Te paragrafi i dytë i nenit 6 duhet të diskutojmë një çështje. A

mund të formulohet “Personat e vetëpunësuar në bujqësi paguajnë kontribut për pensionet

dhe barrëlindjen në mënyrë vullnetare?”

Kjo është edhe mbi bazën e praktikës së vendeve evropiane në të gjithë botën.

Erion Veliaj – Është i detyrueshëm. Nuk e bëjmë dot vullnetar.

Ky është sigurim i detyrueshëm. Kontributi mbi pagën minimale është i

detyrueshëm.

Erion Braçe – Domethënë, kontributi mbi pagën minimale është i detyrueshëm.

Nuk e bëjmë dot vullnetar.

Erion Veliaj – Po u bë vullnetar, e lënë dhe falimenton skema pastaj. Ky është

sigurim i detyrueshëm. Nëse nuk merr pjesë në skemë, ne nuk njohim më detyrime. Ky

është sigurim i detyrueshëm për ata që deklarohen të vetëpunësuar.

Majlinda Bufi – Kontributi është vullnetar, ndërsa paga minimale është e

detyrueshme.

Erion Braçe – Jo: “kontributi mbi pagën e të gjithë të vetëpunësuarëve në bujqësi

kthehet dhe bëhet i detyrueshëm mbi pagën minimale.”

Majlinda Bufi – Po, pra kontributi është vullnetar.

Anastas Angjeli – Nuk është tamam kështu, sepse këtu thuhet “mbi pagën

minimale”, ne nuk po themi...

Erion Braçe – Zonjë, edhe një herë tjetër, në qoftë se ai nuk do të sigurohet, nuk

do të marrë më pension. Nuk ka më që nuk do të sigurohet, por do të marrë pension.

Enkelejd Musabelliu – Është e rëndësishme të mbetet i detyrueshëm, sepse në të

ardhmen ne mund të përdorim mekanizma për t’i detyruar që të kontribuojnë. Për

shembull, kush merr subvencion për mbjellje ose për pemëtari nga qeveria detyrohet që të

jetë kontribuues në skemë. Në qoftë se e bëjmë vullnetar, këta individë mund të marrin

subvencione nga qeveria, mund të jenë të vetëpunësuar, por mund të mos sigurohen në

skemë.

Anastas Angjeli – Subvencionin nuk e merr për pensionin, por për aktivitetin.

Enkelejd Musabelliu – Është një formë kontrolli, me qëllim që subvencioni që

garanton punësim në zonat rurale të reflektohet tek individët duke qenë i siguruar.

Erion Veliaj – Logjika ka qenë: edhe në fondet e nxitjes së punësimit ju e keni

vënë re që stimulojmë me disa paga minimale, por një gjë e pangeociueshme është se për

26

të stimuluar një vend të ri pune ne paguajmë të 12 muajt e sigurimeve shoqërore mbi

pagën minimale, pra atë që quhet kontributi minimal i pagës minimale.

Anastas Angjeli – Nuk e ndryshon pagën ai. Ne ndryshojmë procesin.

Erion Braçe – Këtë rast e kam kuptuar mirë. E gjithë skema mbështetet mbi

solidaritetin që paguan gjithsecili që punon, i cili do të marrë një apo dy përfitues nesër a

pasnesër. Në qoftë se ne demotivojmë një fragment të të gjithë atyre që janë të punësuar që

të mos kontribuojnë në skemë, pavarësisht se fitojnë apo nuk fitojnë, atëherë natyrisht që

ne e humbim të gjithë thelbin e skemës së pensioneve. Në qoftë se ne duhet të kemi një

kontribut, besoj se ky duhet të jetë kontribut, që të nxisim punën legale dhe puna legale

është ajo përmes sigurimeve.

Anastas Angjeli – Duhet t’i lexoni paragrafët të lidhur me njëri-tjetrin, se po t’i

shohim të shkëputur, gjykojmë në këtë mënyrë. Po t’i lexojmë paragrafët 1 dhe 2 bashkë

mund të kuptohet më mirë e gjithë çështja. Megjithatë, si ta gjykoni ju, sepse ju e keni

skemën. Mbajeni siç është, por mos thoni pastaj se duam të liberalizojmë, por të kemi edhe

skema të tjera me tri shtylla.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Erion Braçe – Ka të drejtë zoti Angjeli në një aspekt. Në rast se unë zgjedh një

skemë private pensioni...

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Mbi kë? Nuk është zgjedhje. Do të mbajmë me çdo kusht këtë skemë dhe pastaj,

nëse unë dua, mund të shkoj...

Erion Veliaj – Kjo është skema e detyrueshme. Pra, parimi është ky: nëse ti në një

skemë, e cila të shpërblen më bujarisht se çdo skemë tjetër, nuk merr pjesë, atëherë si do të

marrësh pjesë në një skemë suplementare e cila është ende e pakonsoliduar...

Erion Braçe – Është zgjedhja ime dhe risku im.

Erion Veliaj – E kuptoj, por në qoftë së të gjithë njerëzve do t’ua jepnim këtë

mundësi, ju garantoj që shumë do ta braktisnin skemën e detyrueshme shtetërore, të cilën

ne e subvencionuam dhe do të shkonim në një skemë private të cilën do ta zgjidhnim vetë,

ose nuk do të shkonim në asnjë skemë tjetër. Nuk e kontrollojmë dot çdo njeri, pra, që

vërtet ku iku nga skema shtetërore, por a shkoi detyrimisht në një skemë private? Pra,

hapet një lojë, e cila ka një risk shumë të lartë. Kështu që ne do t’i qëndrojmë asaj skeme.

Anastas Angjeli – Dakord.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 6 kështu siç është. Kush është pro?

Kundër? Abstenim?

Miratohet.

27

Neni 7: “Te neni 11 pas shprehjes “kontribut vullnetar” shtohen fjalët “të llogaritet

në kufijtë e pagës minimale dhe maksimale të caktuara nga Këshilli i Ministrave.”

Anastas Angjeli – Është në rregull.

Erion Braçe – A kanë ndonjë gjë Komisioni i Ligjeve dhe Komisioni i Punës?

Anastas Angjeli – Nuk ka.

Erion Braçe – A kanë kolegët deputetë ndonjë gjë lidhur me këtë ndryshim që

propozohet? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 7 kështu siç është. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 8: “Neni 12 shfuqizohet”.

Anastas Angjeli – Është në rregull.

Erion Braçe – Zonja Bufi, a keni ndonjë gjë me përmbajtjen e nenit 8? Jo.

E hedhim në votë nenin 8. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 9.

U lutem deputetëve të mos lëvizin nga salla!

Neni 9: “Pikat 3 dhe 4 në nenin 13 ndryshohen si më poshtë vijon: Pika 3:

“Personat e detyruar për të derdhur kontribute janë përgjegjës për llogaritjen dhe pagesën e

tyre. Punëdhënësi është i detyruar të mbajë nga paga...”

Anastas Angjeli – Është në rregull.

Erion Braçe – A ka shqetësime lidhur me këtë pikë? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 9. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 10: “Në nenin 16 bëhet shtesa dhe ndryshimi i mëposhtëm: në fund të

paragrafit të dytë të shtohet fjalia më këtë përmbajtje “Masa e kamatëvonesës është sipas

përcaktimeve të nenit 76 të ligjit nr. 9920, datë 12.05.2005 “Për procedurat tatimore në

Republikën e Shqipërisë”.”

Anastas Angjeli – Është në rregull.

Erion Braçe – Komisionet për dhënie mendimi nuk kanë sjellë propozime.

E hedhim në votë nenin 10. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 11: “Neni 22 ndryshohet si më poshtë vijon, neni 22 “Shuma e të ardhurave”:

“Të ardhurat për sëmundje janë 70% e mesataresh ditore të bazës së vlerësuar neto të

gjashtë muajve të fundit nga data e lindjes të së drejtës kur i siguruari ka deri në 10 vjet

sigurim dhe 80% kur i siguruari ka mbi 10 vjet sigurim. Për periudhën kur përfituesi është

28

shtruar në spital, kur nuk ka njeri në ngarkim, të ardhurat për sëmundje janë 50% e

mesataresh ditore të bazës së vlerësuar në neto të gjashtë muajve të fundit nga data e

lindjes të së drejtës.” E lexova qëllimisht, sepse, me sa kuptoj unë, zonja Gjylameti ka

propozim.

Blerina Gjylameti – Për sa i përket nenit 11, propozoj: “Të ardhurat për sëmundje

janë 70% e mesatares ditore të bazës së vlerësuar të 12 muajve të fundit nga data e lindjes

të së drejtës kur i siguruari ka deri në 10 vjet sigurime dhe 80% kur i siguruari ka mbi 10

vjet sigurime.” Pika 2: “Për periudhën që përfituesi është shtruar në spital, kur nuk ka njeri

në ngarkim, të ardhurat për sëmundje janë 50% e mesatares ditore të bazës së

vlerësueshme të 12 muajve të fundit nga data e lindjes të së drejtës.” Nëse do ta shikonim

në pikën 7/5 sipas ligjit aktual, besoj ky ndryshim do të jetë edhe në frymë të vendimeve

të Gjykatës Kushtetuese për mbrojtjen e të drejtave të fituara.

Faleminderit!

Anastas Angjeli – Nenet 11, 12 dhe 13 rregullojnë çështjet që kanë të bëjnë me

mënyrën së llogaritjes së përfitimeve për barrëlindjet. Komisioni i Ligjeve e ka lënë në

kompetencë të Komisionit të Ekonomisë për të vendosur. Thelbi i çështjes është nëse baza

e vlerësuar do të jetë neto apo bruto dhe nëse kohëzgjatja do të jetë 12 muaj apo 6 muaj.

Këto janë dy probleme të cilat ata na i kanë kaluar neve. Nuk janë shprehur, sepse nga

pikëpamja e formës juridike nenet janë në rregull, kurse nga pikëpamja e së drejtës

kushtetuese zonja Blerina e tha, kështu është diskutim i hapur.

Erion Braçe – Po, zoti Veliaj.

Erion Veliaj – Arsyetimi që bëhet është ky: me këtë propozim që bën kolegia e

nderuar skema ka përfitim, sepse në 12 muajt e fundit, mesatarja është më e vogël se në 6

muajt e fundit. Mendoni se njerëzit progresivisht marrin rroga më të larta sa më afër kohë

që u llogaritet. Pra, këtë vit dikush e ka rrogën më të lartë se 6 muaj ose se 1 vit me parë.

Në qoftë se doni ta bëni për njerëzit, atyre u intereson rroga mesatare e 6 muajve të fundit,

se njerëzit gjithmonë bëjnë lart në rrogë.

Erion Braçe – Zonja Gjylameti ka bërë dy propozime. E para, heq termin “neto”

dhe e dyta...

Erion Veliaj – Ajo e netos është e padiskutueshme, sepse i bie që ne të krijojmë

një ushtri që të kontrollojë të gjitha raportet e njerëzve që mund të rrinë pafundësisht në

shtëpi. Ju e dini se me çfarë fryme liberale janë raportet. I bie që të jesh më shumë në

shtëpi se në punë. Ideja është që nëse mbarove raportin mjekësor, të kthehesh në punë.

Bëhet me filozofinë për t’i inkurajuar njerëzit për punën, jo në mënyrë ripetitive me

29

raporte mjekësore që nuk i kontrollojmë dot me rigorozitet. Për ne kjo është e

panegociueshme.

Pjesa tjetër, nëse doni t’i bëni mirë skemës, e amendojmë dhe e bëjmë 12 muajt e

fundit. Skemës i bën mirë, se i bie më pak. Nëse doni t’u bëni mirë njerëzve, atyre u

intereson të llogaritet me 6 muajt e fundit. Në këtë sens, thjesht duhet të vendosni.

Erion Braçe – Amendimi i përfshin të dyja elementet.

Blerina Gjylameti – Kemi vendime të Gjykatës Kushtetuese pikërisht për të

mbrojtur të drejtat e përfituara, që duhet të jetë mbi bruto dhe jo mbi neto. Sipas ligjit

aktual, pika 7/5...

Erion Braçe – Ne nuk e kemi vendimin e Gjykatës Kushtetuese këtu, a mund ta na

e lexoni?

Blerina Gjylameti – Ka vendime mbi pjesën e raporteve të përfituara. E gjejmë

dhe jua sjellim direkt.

Për pjesën se si mund të rregullohet, kjo mund të bëhet duke forcuar edhe

formalitetin e këtyre raporteve apo edhe abuzivitetin. Nuk besoj se rregullohet nëpërmjet

kësaj.

Faleminderit!

Erion Braçe – Urdhëroni, zoti Veliaj!

Erion Veliaj – Ky ligj hyn në fuqi më 1 janar. Do të thotë se e drejta do të lindë

atëherë. Pra, dikush nuk u sëmur sot, teksa ne po shqyrtojmë këtë ligj dhe të thotë se i ka

lindur e drejta me vendime të Gjykatës Kushtetuese, po flasim për njerëzit që sëmuren nga

data 1 janar dhe do të përfitojnë nga ky ligj. Pra, kjo e drejtë nuk është fituar, se nuk ka

lindur ende. Në këtë sens, e drejta lind nga 1 janari dhe rregullat për këtë të drejtë janë

këto. Kështu që për këtë pjesë vendimi i Gjykatës Kushtetuese ka të bëjë më shumë me të

drejtat e lindura të ish-ushtarakëve, të minatorëve, pra të drejta të lindura dhe të fituara të

grupeve që përfaqësojnë profesione ose kategori profesionesh. Kurse për dikë që është sot

shëndoshë e mirë, e drejta e përfitimit për sëmundje lind vetëm kur sëmuret. Pra, nuk

mund të humbasë një të drejtë që nuk i ka lindur ende, sidomos kur bëhet fjalë për rastet

pas 1 janarit. Pra, kush do të sëmuret nga janari e tutje, do t’i lindë e drejta, por nuk po

humbet diçka që e ka fituar tashmë dikush sot. Ky është leximi i vendimit të Gjykatës

Kushtetuese për kontekstin e profesioneve dhe jo të një të drejte të fituar që nuk ka lindur

ende.

Erion Braçe – Gjithsesi, vendimi është parimor gjithmonë. Ne nuk mund të

presupozojmë që vendimi u adresohet vetëm njerëzve të cilët nuk janë sëmurur asnjëherë

gjatë jetës së tyre dhe ndodh që të sëmuren për herë të parë më 1 janar të vitit 2015. Pra,

30

vendimi i Gjykatës Kushtetuese është parimor dhe normalisht ne nuk duam elemente në

ligj që mund të na e bëjnë ligjin të atakueshëm nga pikëpamja kushtetuese në gjykatë nesër

a pasnesër, se gati janë për ta çuar në Gjykatë Kushtetuese. Ky është sporti i ri që ka lindur

këta 6 muajt e fundit, pra që për çdo gjë, edhe për kollitjen, shkojmë në Gjykatën

Kushtetuese dhe padisim qeverinë e Shqipërisë, ndërkohë që kemi paditur BE-në dhe

direktivat e saj. Kjo po ndodh praktikisht. Mendoj se shqetësimi në këtë rast duhet të jetë

nga pikëpamja financiare dhe i nxitjes të asaj që duhet të jetë punë dhe jo parazitizëm.

Unë nuk e di, kolegia Gjylameti propozon, bindeni, ju lutem!

Erion Veliaj – Në qoftë se kjo shoqërohet me një propozim për ta rritur

subvencionin, se ka efekt financiar dhe në qoftë se ne në fund të këtij debati do t’u themi

njerëzve se në shtëpi merrni më shumë se në punë, mendoni vetë se çfarë ndodh me

kreativitetin njerëzor në momentin që ne inkurajojmë këtë lloj sjelljeje. Kështu, për të

gjithë që punojnë llogariten me pagë bruto, por kur dikush është në shtëpi me sëmundje,

me raport, me barrëlindje, llogaritet me pagë neto, që të paktën të ketë një diferencë të

vogël në pagë më atë që është në punë, që të inkurajohet ai që është në shtëpi të kthehet në

punë, sipas të gjitha normave ligjore të kthimit në punë pasi është shëruar. Në një vend ku

të gjitha skemat janë të mbushura me fiktivitet, ne duhet të jemi shumë të qartë: ai që është

në shtëpi do të marrë më pak.

Erion Braçe – Zonja Gjylameti, a mund t’ju jap edhe unë një argument lidhur me

këtë?

Blerina Gjylameti – Po.

Erion Braçe – Po ndodh që njerëz që e kanë merituar largimin nga puna etj, kanë

gjashtë muaj me raport mjekësor. Ja ku është kolegu im, deputeti Çuko, kemi disa javë që

na vjen ky shqetësim nga drejtues institucionesh, pra 6 muaj me raporte mjekësore njëri

pas tjetrit. Nuk paraqitet në punë fare. Pikërisht se nuk paraqitet në punë duhet të largohet

nga puna dhe kur vjen puna nuk është as i sëmurë dhe as gjë prej gjëje. Deri dje ka qenë

drejtor, ka abuzuar, ka vjedhur, ka grabitur dhe vazhdon të rrijë 6 muaj me raport

mjekësor.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Abuzimin e krijon skema. Atij i bie shumë mirë të rrijë me raport dhe të mos

paraqitet në detyrë.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Ia japin mjekët. Tani, doni të krijojmë ushtri?! Sapo folëm për ushtrinë e mjekëve,

duhet ta hapim nga e para përsëri këtë histori?!

(Diskutime pa mikrofon.)

31

Jo, që e demotivon këtë sjelljen edhe te mjeku, edhe tek ai që merr raportin.

Zoti Marto.

Andrea Marto – Unë bashkohem me shqetësimin që ne nuk jemi në gjendje ta

kontrollojmë këtë situatë dhe vërtet shumë prej njerëzve që punojnë në kompani private

ose në shtet e aplikojnë këtë metodë. Duke qenë se kjo duhet të bëhet edhe për

barrëlindjen, për të jam kundër. Për barrëlindjen, ne duhet t’i stimulojmë ato, se atje nuk

kemi informalitet. Jemi shtet që po fillojmë të kemi probleme me plakjen e popullsisë.

Mendoj se logjika që përdorëm për këta që marrin raporte në mënyrë abuzive, nuk mund ta

bëjmë këtë edhe për gratë që do të lindin, se nuk ka informalitet.

Erion Braçe – Kjo është për llogaritjen e masës së raporteve mjekësore.

(Diskutime pa mikrofon.)

E kuptoni që kjo pikë ka faturë financiare dhe cenon skemën? Në momentin kur

një propozim cenon skemën me faturën financiare, është i detyrueshëm mendimi i

qeverisë, e cila thotë “Jo”.

Anastas Angjeli – Nenet 11, 12 dhe 13 i diskutojmë në fund. Vazhdojmë me nenet

e tjera.

Erion Braçe – Është skandal kjo që po kërkoni.

Anastas Angjeli – Vazhdojmë me nenin 14, i cili nuk ka ndonjë ndryshim.

Erion Veliaj – Kjo e ka një zgjidhje.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Erion Braçe – Të paguash ti më shumë...

(Diskutime pa mikrofon.)

Erion Veliaj – E ka një zgjidhje.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Erion Braçe – Kjo është zgjedhja jote personale, zonjë.

Blerina Gjylameti – Njerëzit si puna ime të këtij vendi nuk mund të

diskriminohen, sepse paguajnë. Ju lutem!

Erion Braçe – Unë nuk mund të pranoj që një njeri të marrë më shumë para duke

ndenjur në shtëpi sesa kur punon. Është e thjeshtë fare.

Blerina Gjylameti – Jam dakord, por kurrsesi nuk mundet që ne ta ligjërojmë

abuzivitetin. Të pranojmë që abuzohet dhe hajde ta ndryshojmë ligjin se abuzohet.

Erion Braçe – Cili është abuzimi?

Blerina Gjylameti – Unë them ta rishikojmë se si mund ta zgjidhim. Ata e dinë

më mirë dhe të na shpjegojnë sesi mund ta zgjidhim.

32

Erion Braçe – Jo, asnjë kosto nuk mund t’i jepet skemës nga parazitizmi. Është e

thjeshtë. Është skemë solidariteti. Ti do të abuzosh, zonjë, dhe unë duhet të paguaj për ty?!

Çfarë është kjo histori?! Pse duhet të paguaj unë për ty?

Blerina Gjylameti – Zoti Braçe, më thatë një gjë, por nuk jam pro parazitizmit,

nuk jam pro abuzivizmit, por po marr një element tjetër. Ka të sëmurë kronikë, të cilët

kanë punuar një jetë të tërë, të cilët nuk mund të marrin gjë, duke u hequr edhe këtë

minimumin që kishin.

Erion Braçe – Marrin, por nuk mund të marrin më tepër se rroga që merrnin kur

ishin në punë.

Blerina Gjylameti – Nuk jam dakord me këtë gjë.

Erion Braçe – S’je ti dakord...

Erion Veliaj – Sipas ligjeve në fuqi, sigurimet shoqërore mbulojnë sëmundjen deri

në 6 muaj, mbi 6 muaj kalon te skema tjetër që quhet invaliditeti, e cila është edhe më

bujare. Pra, kur sëmuret mbi 6 muaj, klasifikohet si invalid dhe merr ende një pagesë

bujare. Pyetja që duhet të bëjmë sot me shumë qetësi është: kjo do të ketë një faturë? Për

këtë jemi të gjithë dakord? Po.

Erion Braçe – Jo, kjo është një faturë që e paguajmë ne, madje e paguajmë dy

herë, edhe me kontributet personale, edhe me taksimin e përgjithshëm. Këtë gjë duhet të

kuptojnë dhe të dëgjojnë shqiptarët nga kjo histori.

Erion Veliaj – Pyetja është: 700 mijë qytetarët që paguajnë taksa dhe sigurime i

shohim dot në sy dhe t’u themi se do t’ua rrisim masën e kontributit që ne të mbulojmë

këto bonuse popullore që po japim tani? Nëse keni kurajën dhe 700 mijë vetëve u thoni se

ju do të paguani edhe për të përndjekurit, edhe për invalidët, edhe për të gjithë ata të

rremët... Ju keni të drejtë... Si mund të bëjmë ligje ne, se ligji nuk mund të jetë duke pasur

abuzuesit? Ne ligjet nuk i bëjmë në eter, por i bëjmë në një situatë reale, ku fiktiviteti dhe

informaliteti janë në një shkallë të jashtëzakonshme. Kështu, unë them se ne duhet të

bëjmë ligje për botën reale. Në botën ideale patjetër që kjo që thoni ju ka kuptim për t’i

inkurajuar njerëzit të shërohen, që të lindin shumë fëmijë... Patjetër! Por në botën reale,

kur informaliteti në disa skema ka shkuar 30%, personalisht nuk kam kurajë publike t’i

shoh në sy qytetarët tanë, nënën time dhe t’u themi se do t’jua rrisim kontributet, se ne po

bëjmë bamirësi me paratë e shqiptarëve. Unë këtë gjë nuk e bëj dot. 6 muaj paguhesh me

këtë skemë, pastaj kalon në invaliditet, që është një skemë tjetër bujare. Kështu, ligjvënësi

ka bërë provizione dhe janë lejuar hapësira se që dikush të mos nxirret asnjëherë nga rrjeta

sociale, por gjithmonë të mbahet nga solidariteti ynë. Në këtë sens, kur ka një implikim

financiar, na duhet një kurajë shumë e madhe që t’u themi njerëzve se do t’jua rrisim

33

masën e kontributeve, sepse ne do të mbulojmë edhe gjëra që nuk i kemi mbuluar më parë.

Thjesht po i saktësojmë në këtë ligj, se ishin të paqarta në ligjin e kaluar.

Erion Braçe – Vazhdojmë me nenin 14.

Zoti Angjeli, a keni ndonjë gjë për nenin 14?

Anastas Angjeli – Jemi dakord që të kalojë kështu siç është.

Erion Braçe – Domethënë, nuk ka gjë në të dyja komisionet.

E hedhim në votë nenin 14. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 15.

Anastas Angjeli – Neni 15 ka një ndryshim të vogël. Është ndryshimi i shkronjës,

që propozohet nga Komisioni i Ligjeve. Ne jemi dakord me ndryshimin.

Erion Braçe – Me ndryshimin e Komisionit të Ligjeve?

Anastas Angjeli – Po.

Erion Braçe – Kush është dakord me nenin 15, i riformuluar nga Komisioni i

Ligjeve? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 16: “Neni 31 ndryshohet si më poshtë vijon: neni 31 “Pension pleqërie”.

Anastas Angjeli – Mbetet siç është.

Erion Braçe – Nuk ka propozime nga të dyja komisionet.

Majlinda Bufi – Kam një sugjerim për nenin 16, gjithsesi gjykojeni ju. Për sa u

përket këtyre nënave që kanë lindur 6 fëmijë, që u takojnë më shumë zonave rurale,

sugjeroj që pjesën e sigurimit 30 vjet ta bëjmë 25 vjet, sepse këto nëna në moshën 55 vjeç

e kanë të vështirë t’i mbushin 30 vjet sigurim.

Anastas Angjeli – Do të bëj edhe një sugjerim tjetër: sa është numri i këtyre

nënave me 6 fëmijë? Në qoftë se numri i tyre është i vogël, le të kalojnë në një klasifikim

më të ulët që të kursejmë, te nënat me 4 fëmijë. Kjo ka qenë në një kohë kur bëheshin

shumë fëmijë dhe qeveria, shteti i stimulonte. Besoj se sot është moderuar kjo çështje. Nuk

është kaq e theksuar sa ka qenë 20 vjet më parë. Bëjmë edhe kompensimin e propozimit të

kësaj. Kjo varet nga ju. Nuk ka problem.

Astrit Hado – Lidhur me nënat me shumë fëmijë, është e vërtetë që tani gratë nuk

po sjellin kaq shumë fëmijë në jetë, pra nga 6 fëmijë e sipër.

Erion Braçe – Pse?

Astrit Hado – Duke pasur parasysh faktin që lindshmëria në Shqipëri sot është 1,8

dhe nuk është as 2, pra çiftet nuk por riprodhojnë as veten, duke pasur parasysh datëlindjet

e femrave që dalin sot në pension, pra datëlindja 1955 do të thotë se një pjesë e atyre

34

nënave me shumë fëmijë që përfitojnë nga kjo dispozitë i kanë lindur fëmijët që në kohën

e regjimit të mëparshëm, do të thotë se ne kemi një numër të caktuar nënash që dalin herët.

(Diskutime pa mikrofon.)

Më 1 janar do të dalë në pension një femër...

Erion Braçe – Zotërinj, ju lutem! Këtu pak më parë u kërkua një subvencion për

nënat që lindin sa më shumë fëmijë. A mund t’jua japim këtë subvencion nënave që të

lindin sa më shumë?

Erion Veliaj – A e kuptoni që duke e vënë 25 vjeç...

Erion Braçe – Ne e kuptojmë. Jemi më të qartë.

Erion Veliaj – Me formulën e re po i dënoni praktikisht me një pension më të ulët.

A e kuptoni këtë? Pra, keni parasysh formulën dhe është shumëzimi i viteve, kur ju thoni

25 vjet, praktikisht po e mallkoni me një pension më të ulët.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Formula e pensionit është e njëjta për të gjitha.

Erion Braçe – Vetëm se ka një logjikë, që ato 30 vjet sigurim nuk i bëjnë dot

kurrë, në qoftë se lindin 6 fëmijë e sipër.

Erion Veliaj – Zoti kryetar, patjetër që i bëjnë se barrëlindja është e siguruar.

Arsyeja pse nuk tatohen pagesat e barrëlindjes është se me to paguhen sigurimet

shoqërore. Kështu, edhe gjatë gjithë kohës së barrëlindjes personi është i siguruar dhe i

quhet vjetërsi pune. Kështu që, në qoftë se i kemi dhënë bonusin, pra nuk përjashtohet,

atëherë pse ia ulni vitet dhe e mallkoni dikë me një pension 5 vjet më të ulët? Pra,

barrëlindja quhet vjetërsi në punë për efekt sigurimesh. Pse ia ulni ato vitet në qoftë se ka

bërë 5 fëmijë, ato 5 vite i quhen 5 vjet të siguruara dhe i paguhen sigurimet shoqërore?!

Anastas Angjeli – Më duket se po keqkuptohemi, zoti Ministër. Janë tri propozime

te pika 2: një për 6 fëmijët dhe dy propozime që i bëri zonja Bufi. Ju insistoni që të mbetet

për nënat që kanë lindur 6 fëmijë, më shumë, apo më pak, pastaj merruni me dy çështjet e

tjera që ngriti zonja Bufi, se nuk lidhen. Janë tri propozime të bëra brenda tri rreshtave.

Rreshti i parë: nëse janë me gjashtë, do të jenë me më shumë se gjashtë, që nuk diskutohet,

apo me pak se 6 në kushtet e reja. Pyetjet tek e dyta dhe tek e treta kanë të bëjnë më shumë

me moshën tek 8, si dhe diçka tjetër që tha ajo. Si i intereson më mirë skemës dhe

qytetarit?

Erion Braçe – Pra, ju kërkoni të mbetet kaq sa është. Unë kam një pyetje: një grua

që ka lindur 6 fëmijë, si mund t’i ketë 30 vjet sigurime, bashkë me lindjen dhe që do të

dalë në pension 55 vjeç, se me formulë matematike s’i bie aq, vetëm po të ketë filluar të

lindë që 15 vjeç?

35

Erion Veliaj – Praktikisht, bëhet fjalë për ato gra që dalin në pension të cilat

shumicën e lindjeve i kanë bërë që në kohën e komunizmit.

Erion Braçe – Atëherë periudha e lindjes ishte më e shkurtër?

Erion Veliaj – Jo, por bëhet fjalë për këto pensionet e reja që do të lidhim. Ajo që

na rezulton është se duke i bërë 30 vjet sigurimi, në qoftë se kanë 25, aq iu llogaritet, por

në qoftë se ka me 30 vjet...

Majlinda Bufi – Ju e keni përcaktuar, thoni “30 vjet”. Më fal, në qoftë se e lini

propozimin e nenit që thoni “55 vjeç”, edhe sipas ligjit të pensionit, do të thotë se ajo, në

qoftë se ka 25 vjet sigurime, e përfiton sipas ligjit, por ju e kushtëzoni dhe thoni “30 vjet

sigurime”.

Paulin Sterkaj – Kam unë një propozim. Në qoftë së bëhet fjalë për të stimuluar

lindjen, një nënë me 6 fëmijë e ka dhënë kontributin e saj për shoqërinë. Kështu që do të

ishte mirë që të mos kishte asnjë kufizim vjetërsie në punë, por të kishte një pension.

Madje, dihet që raste të tilla në të gjithë Shqipërinë sot janë minimale. Kështu që nuk futet

në llogari financiare kur nëna ka bërë 6 fëmijë. Ajo femër do një stimul, se do t’i rrisë

fëmijët edhe më shëndetshëm, por edhe do t’i edukojë. Në pjesën më të madhe numri i

lindjeve sot shkon në tri fëmijë. Nuk ka mesatare. Dy fëmijë bëhen mesatarisht në

Shqipëri. Nënat e 6 fëmijëve janë heroina dhe duhet të stimulohen. Kështu, nuk duhet të

shihen vitet e punës, pra sa vjet i ka paguar sigurimet apo nëse është bërë 55 vjeç. Me ato

mundësi që ka pasur për t’u siguruar duhet ta ketë pensionin e saj. Ky është propozimi im.

Erion Veliaj – Gjykoj se ne kemi një shans për t’i ndarë këto çështje nga njëra-

tjetra. Sot ne po diskutojmë skemën e sigurimeve shoqërore. Në qoftë se ky komision i

nderuar gjykon se është e nevojshme që ne të vijmë para këtij komisioni, siç kemi pagesat

e ndihmës ekonomike, të ofrojmë një skemë për promovimin e lindjeve, ne mund ta bëjmë

këtë duke ju sjellë edhe një faturë financiare. Pra, në qoftë se ju vendosni se kjo është një

çështje e rëndësishme, ta mbajmë të ndarë nga kjo skemë dhe të propozojmë, siç kemi

ndihmën ekonomike për nxitjen e punësimit, që të kemi një për nxitjen e lindjeve. Pra, të

themi që do të marrin bonus... Por, në momentin kur kjo është 7-8 vjet dalje më e hershme

në pension, gjykoj se...

Erion Braçe – Ministria juaj është ajo që promovon kontrollin dhe planifikimin e

lindjeve?

Erion Veliaj – Jo.

Erion Braçe – Organizatat ndërkombëtare janë këto që u kanë shpërndarë grave

çdolloj instrumenti për të kontrolluar barrëlindjen etj., se nuk po e kuptoj?

36

Erion Veliaj – Jo, jua shpjegoj unë. Ministria jonë është ministria që ka për detyrë

të bëjë pagesat kesh për njerëzit në nevojë. Kjo do të thotë se në qoftë se dikush do të

kishte nevojë dhe do të donte të stimulohej, siç janë invalidët, njerëzit me ndihmë

ekonomike, si dhe kategori të tjera. Për shembull, tashmë skema e ndihmës ekonomike jep

bonus për çdo fëmijë shtesë mbi tre fëmijë. Pra, ajo që po ju them është se...

Erion Braçe – Nuk bëhet kjo më gjëra të tilla. Pse i hyjmë kësaj historie kot? Ka

hyrë një standard i tillë jetese që nuk duan më shumë se një fëmijë apo dy fëmijë. Është te

kushtet ekonomike, nuk është te pensioni, por është këtu... E kuptoni që po bëjnë kot! E

kanë këtu dhe nuk duan. Ja ku janë, ka edhe femra të tjera jashtë kësaj salle dhe le t’i

pyesim se çfarë duan më tepër. Është futur në kulturë që pas viteve ’90. Tani, duam të

ndryshojmë kulturën?! Hajde ta ndryshojmë kulturën, por kultura nuk mund të ndryshohet

me para.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Erion Veliaj – Parimi është ky. I nderuar koleg, praktikisht me formulën e re ato

dënohen. Me ligjin që rrit gradualisht moshën, duke vënë kufirin e moshës 55 vjeç, tashmë

kemi bërë një stimulim. Ju kujtoj se edhe me ligjin e vjetër qenë 30 vjet. Nuk kemi

ndryshuar asnjë gjë. Nuk ka asnjë ndryshim. Thjesht kanë marrë bonusin e uljes së

moshës, duke pasur parasysh që mosha për të tjerët do të jetë graduale. Ne i kemi ruajtur të

gjitha parametrat njësoj dhe kemi dhënë bonusin e moshës. Për këtë kategori nuk do të

rritet mosha, si për kategoritë e tjera.

Erion Braçe – Për më tepër kur formula e tkurr masën e pensionit, natyrisht që e

lidh me vitet e kontributeve dhe penalizohen, kështu e lëmë këtu ku jemi.

E votojmë nenin 16. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka.

Miratohet.

Neni 17: “Neni 31/1 ndryshohet si më poshtë vijon: neni 361/1 “Pension pleqërie i

reduktuar”. A ka vërejtje nga komisionet e tjera?

Anastas Angjeli – Jo, nuk ka.

Erion Braçe E hedhim në votë nenin 17. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 19 që ndryshon nenin 32 si më poshtë vijon: “Masa e pensionit”.

A ka vërejtje nga komisionet e tjera? Nuk ka.

E hedhim në votë. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 19 që ndryshon nenin 33 si më poshtë vijon: meni 33 shtesë “Pensioni për

shtyrje të datës së daljes në pension”. Është një bonus i ri që jepet, pra 0.5% për çdo vit.

37

Erion Veliaj – Kam përshtypjen se, ashtu siç lindi nevoja të thuhet te neni i kaluar,

lind edhe këtu, si ishte, si është. Më parë bonusi ishte 0.34, ne e çuam 0.5, pra merr gjysmë

për qind, pra në dy muaj merr 1% dhe në një vit merr 6% më shumë, nëse e shtyn moshën

e daljes në pension. Kjo është për njerëzit që janë aktivë.

Erion Braçe – Zoti Veliaj, vetëm se janë një mori ligjesh që e kufizojnë punën pas

daljes në pension. I ka bërë qeveria e mëparshme dhe normalisht janë ende në fuqi. Ky

është një problem. Për më tepër që i ka kufizuar edhe në profesione të rregulluara ose në

profesione tërësisht të lira për t’u ushtruar nga cilido, qoftë mjekët, apo ekspertët e fushave

të ndryshme etj. Duhet ta rishikoni edhe këtë pjesë, ashtu siç duhet të rishikohet edhe

procedura e zgjatjes së moshës se daljes në pension qoftë për mësuesit, për mjekët, për

infermierët. Për më tepër, në këto profesione ka edhe nevoja në zona të caktuara që ata të

qëndrojnë në punë. Pra, duhet parë edhe procedura, me qëllim që, në qoftë se ju e bëni

këtë nxitje, të mos frenohet me akte administrative të ministrive të linjës. Ky është

shqetësimi.

Erion Veliaj – Zoti kryetar, keni shumë të drejtë, sepse ka kufizim për 100 mijë

vetat që punojnë në shtet, ndërkohë që do ta adresojmë atë me një VKM tjetër, sepse kjo e

fundit e ka bllokuar. Për 5 mijë të tjerët që punojnë në privat ose që janë të vetëpunësuar,

kjo jep një incentivë dhe praktikisht jep...

Erion Braçe – Nuk ka pse të jetë. Në privat janë një sërë pensionesh që e kanë të

kufizuar moshën. Pra, pas kësaj moshe nuk mund të ushtrohet X profesion, por pse, kur

unë jam i aftë të vazhdoj ta ushtroj këtë profesion dhe kur përvoja në këto profesione

specifike ka shumë rëndësi?

Erion Veliaj – Keni të drejtë për këtë. Jemi dakord.

Erion Braçe – Duhen parë ligjet që e kanë kufizuar këtë të drejtë në mënyrë

antikushtetuese.

E hedhim në votë nenin 19. Kush është dakord? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 20, neni 34 shfuqizohet.

Anastas Angjeli – Dakord.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 20 me shfuqizimin përkatës. Kush është

pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 21: “Paragrafi i parë i pikës 2 të nenit 35 ndryshohet si më poshtë vijon...”

Bëhet fjalë për periudhën minimale të sigurimit.

A kanë komisionet ndonjë propozim?

38

Anastas Angjeli – Jo, nuk ka.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 21. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 22: “Neni 36 ndryshohet si më poshtë vijon: neni 36 “Shuma e pensionit”.

Bëhet fjalë për shumën e pensionit që do të jepet.

Kush është dakord? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 23: “Në fund të fjalisë së parë të nenit 38 fjalët “në bazë të vlerësueshme”

zëvendësohen me “bazë të vlerësuar neto”.

Anastas Angjeli – Kujt i referohet kjo?

Erion Veliaj – Është pensioni shtesë për invaliditetin.

Erion Braçe – Neni bazë është: “Kur përfituesi i një pensioni invaliditeti është

fizikisht ose psikikisht i paaftë dhe ka nevojë për një përkujdesje të vazhdueshme të një

personi tjetër, atij i jepet një pagesë shtesë prej 15% të bazës së vlerësueshme. Nevoja për

kujdesje të vazhdueshme e një personi përcaktohet nga komisioni mjekësor i caktimit të

aftësisë për punë.” Nga bazë e vlerësueshme bëhet neto.

Anastas Angjeli – Kam dy pyetje. E para, që kjo e ul? E dyta, është konform ligjit

që kaluam dje?

Erion Veliaj – Duhet t’i ndajmë, se janë dy skema të ndryshme. Edhe të invalidët,

këta janë invalidët e punës. Pra, marrin pensionin e plotë dhe ky është një bonus.

Anastas Angjeli – E kanë pasur ata këtë. Nuk iu shtua me këtë ligj.

Mënyra e llogaritjes tani i bëhet ndryshe tani.

Erion Veliaj – Po e bëjmë ne.

Anastas Angjeli – Është më e vogël.

Erion Veliaj – Është i njëjti parim si për përfitimet...

Këtu bëhet fjalë për një bonus shtesë dhe jo për pensionin normal që marrin. Jemi

një situatë ku po disiplinojmë çdolloj bonusi.

Erion Braçe – Çfarë logjike qenka kjo që invalidëve ne u ulim bonuset? Ai është

invalid dhe nuk ka asnjë mundësi t’i drejtohet punës. Edhe ligjit për të cilin diskutuam dje

i mungonte një aspekt shumë i rëndësishëm dhe që mund të jetë edhe më pak i

kushtueshëm për shtetin: rehabilitimi. Ka invalidë, paraplegjikë, tetraplegjikë, që me pak

shpenzime rehabilitimi etj., mund të dalin të punojnë dhe nuk mund të jenë më barrë për

shtetin. Atij ligji i mungonte ky aspekt. Të gjithë sistemit tonë të aftësisë së kufizuar i

mungon aspekti i rehabilitimit për t’i aftësuar për punë të ndryshme apo pjesëmarrja në

punë. Ky është shqetësimi. Në këtë mes, këtyre që janë vërtet invalidë dhe nuk kanë asnjë

39

mundësi për t’iu drejtuar tregut të punës që të garantojnë të ardhura t’ua ulim këtë bonos?

Kjo është pak e vështirë edhe për ne.

Enkelejd Musabelliu – Zoti kryetar, kur reformuam sistemin e pensionit të

pleqërisë, bëmë një ndryshim të bazës së vlerësuar me indeksimin që unë ju projektova

mbrapa para disa ditësh, ku treguam se baza mesatare e vlerësuar indeksohet me koeficient

më të lartë dhe rritet. Të gjitha përfitimet afatshkurtra janë të lidhura me bazën mesatare të

vlerësuar dhe me rritjen me 40-45% e barrës mesatare të vlerësuar e bën të domosdoshme

të kthehet në neto, sepse rritja e shpenzimeve për përfitimet afatshkurtra do të ishte shumë

herë më lartë.

Erion Braçe – Të mos hyjmë në formula kur bëhet fjalë për njerëz me aftësi të

kufizuara. Këtu nuk toleron kurrkush. Te njerëzit me aftësi të kufizuara nuk ka vlerë fare

formula. Ta lëmë këtë histori. Thamë do ta ndërrojmë skemën, që 30-40% e këtyre

njerëzve, të cilët nuk e meritojnë aftësinë e kufizuar etj, të dalin jashtë nga skema. Kjo u

adresohet thjesht e vetëm atyre që e kanë marrë aftësinë e kufizuar në mënyrë të ligjshme.

Pra, u jepet një bonos atyre njerëzve të cilët në mënyrë të ligjshme kanë fituar aftësinë e

kufizuar. Pastroni skemën dhe aty janë paratë. Të mos hyjmë në çdo aspekt.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Jo, nuk është e njëjta logjikë me sëmundjen nga rrufa, siç ka deklaruar ajo

drejtoresha që kam unë atje në Lushnjë.

Neni 23 shfuqizohet. Kush është dakord? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 24: “Paragrafin e fundit të shkronjës “a” të pikës 2 të nenit 40 shprehja “50

vjeç” zëvendësohet me “55 vjeç”.

A ka ndonjë gjë nga komisionet?

Anastas Angjeli – Jo. Dakord.

Erion Braçe – Kolegët deputetë a kanë ndonjë gjë? Nuk kanë.

E hedhim në votë nenin 24. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 25: “Paragrafi i parë i pikës 1 të nenit 41 ndryshohet i më poshtë vijon:

“Pensioni familjar është pjesë e pensionit...”

Anastas Angjeli – Dakord.

Erion Braçe – Komisionet nuk kanë referuar gjë. A kanë kolegët deputetë ndonjë

gjë lidhur me nenin 25? Nuk kanë.

E hedhim në votë nenin 25. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

40

Neni 26: “Pika 2 e nenit 42 ndryshohet si më poshtë vijon. 2. Pagesa për rast

vdekje është e barabartë me 50% të pagës minimale në shkallë vendi.” Nuk ka gjë as nga

Komisioni i Ligjeve dhe as nga Komisioni i Punës dhe Çështjeve Sociale.

A kanë kolegët ndonjë shqetësim për nenin 26? Nuk kanë.

E hedhim në votë nenin 26. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 27: “Neni 43 ndryshohet si më poshtë vijon: “Llojet e përfitimeve.”

Anastas Angjeli – Është në rregull.

Erion Braçe – Komisioni i Punës dhe Çështjeve Sociale nuk ka referuar vërejtje.

A kanë kolegët ndonjë vërejtje për nenin 26? Nuk kanë.

E hedhim në votë nenin 27. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 28: “Neni 47 ndryshohet si më poshtë vijon: “Të ardhurat për paaftësi të

përkohshme.”

Anastas Angjeli – Ka një vërejtje teknike nga Komisioni i Ligjeve për të cilën

besoj se jeni dakord.

Erion Braçe – E votojmë nenin 28 me vërejtjen e Komisionit të Ligjeve. Kush

është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 29, që ndryshon nenin 48 “E ardhura për invaliditet të përhershëm”.

A ka vërejtje?

Anastas Angjeli – Nuk ka. Dakord.

Erion Braçe – E votojmë nenin 29. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 30: “Neni 49 ndryshohet si më poshtë vijon: “E ardhura për invaliditet të

pjesshëm të përhershëm”.

Nga Komisioni i Punës dhe Çështjeve Sociale a ka ndonjë vërejtje? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 30. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 31: “Neni 59 “Baza e vlerësuar” ndryshon “Baza e vlerësuar për llogaritjen e

përfitimeve.”

Anastas Angjeli – Ka një riformulim teknik te pika 3. Besoj se jeni dakord.

Erion Braçe – Është e Komisionit të Ligjeve. Komisioni i Punës dhe Çështjeve

Sociale a ka ndonjë vërejtje? Nuk ka.

41

E hedhim në votë nenin 31 me riformulimin e pikës 3 sipas propozimit të

Komisionit të Ligjeve. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 32 që ndryshon nenin 61 “Indeksimi i përfitimeve”.

Anastas Angjeli – Kam një pyetje për sqarim. Këtu themi: “Indeksimi i

përfitimeve” dhe ju thoni se të gjitha llojet e përfitimeve indeksohen çdo vit për të

kompensuar pasojat e ndryshimit të çmimit të mallrave dhe të shërbimeve të zgjedhura për

nivelin minimal të jetesës së pensionistëve. Tani do t’i qëndrojmë ekzaktësisht rregullit të

indeksimit apo do të rrimë kështu të përgjithshëm, sepse, po t’i qëndrojmë rregullit, duhet

t’i referohemi ndryshimit të indeksit të çmimeve ose inflacionit që deklaron Banka e

Shqipërisë? Po e lamë të hapur, ju mund të lëvizni nga ajo, apo doni të bëni edhe ndonjë

politikë tjetër?

Erion Braçe – Materializoni një politikë këtu. Bëhet fjalë për mallra dhe shërbime

të zgjedhura për nivelin minimal të jetesës së pensionistëve dhe indeksi i këtij grupi

mallrash është i ndryshëm nga indeksi i çmimeve...

Anastas Angjeli – Prandaj, ma sqaroni nëse do të bëjmë politikë, apo do t’i

referohemi asaj?

Ali Emini – Është bërë një studim dhe me një vendim të veçantë të Këshillit të

Ministrave të vitit 2005 është përcaktuar mënyra e indeksimit të pensioneve, por që deri

tani nuk është zbatuar. Aty janë përcaktuar 64 lloje mallrash dhe shërbimesh që janë

mallrat dhe shërbimet më të domosdoshme dhe të adresuara për pensionistët. Pra, mund të

ndodhë që në Shqipëri indeksi i inflacionit të jetë 2%, ai që nxjerr Banka e Shqipërisë,

kurse për pensionistët mund të jetë 2,2%, sepse ato mallra dhe shërbime që iu adresohen

pensionistëve efektojnë ndryshe. Këto 64 grupe mallrash dhe shërbimesh lidhen pastaj me

rreth 290 e ca artikuj mallrash dhe shërbimesh që u adresohen pensionistëve. Në zbatim të

këtij ligjit dhe në bazë të porosive të zotit ministër, me anë të një grupi pune do ta

rimarrim edhe një herë në shqyrtim këtë listë mallrash të zgjedhura. Meqenëse ai vendim

është i vitit 2005, sot mund të kenë ndryshuar fokusimet në mallra dhe shërbime për të

caktuar një indeks, të cilin natyrisht që do ta nxjerrë Instituti i Statistikave, por do të jetë i

fokusuar te pensionistët.

Anastas Angjeli – Çfarë ndryshoni ju, në krahasim me nenin 61 të ligjit ekzistues,

që na i keni sjellë të ndryshuar?

Ali Emini – Këtu shkruhet “Pension social” dhe praktikisht vihet theksi që

pensionet do të jenë objekt vetëm i indeksimit mbi bazën e inflacionit dhe mbi bazën e

42

indeksit të çmimeve jo më, siç ka ndodhur që janë bërë rritje të pensioneve... Janë quajtur

indeksim, por janë bërë rritje...

Erion Veliaj – Të nderuar kolegë, e vetmja gjë që kemi shtuar është “Pensioni

social”, duke qenë se për herë të parë do të kemi një kategori që do të marrë vetëm

pensionin social, është e detyrueshme që të neni ku ne flasim për indeksimet të shtohet

edhe kjo, pra kemi shtuar vetëm “Pensionet sociale”. Nuk ka ndryshuar gjë. Ndërkohë që

politika jonë ka qenë që ne t’i rrisim pensionet edhe mbi inflacionin. Pra, bëmë një

buxhetim më të mirë këtë vit, i rritëm me 2%, edhe pse inflacioni ishte 1,6%. Kështu që

trendi sigurisht që është për të ndihmuar sa më shumë.

Erion Braçe – Shqetësimi i zotit Angjeli, i imi dhe i kolegëve është që ka dy terma

për indeksim. Ka një indeks të çmimit dhe të mallrave të shportës që garantojnë

minimumin jetik, i cili është i ndryshëm nga indeksi i inflacionit të çmimeve të konsumit.

Është më i lartë ky që ju keni parashikuar këtu?! Ne jemi të lumtur me këtë, por,

normalisht, kjo është një politikë që nuk ka ndodhur deri më sot. E kemi konstatuar kur

kemi qenë në opozitë që nuk mund ta indeksonim inflacionin, por me indeksin e shportës.

Erion Veliaj – Kjo ka ndodhur.

Erion Braçe – E votojmë nenin 32. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 33: “Neni 64 shtohet paragrafi me këtë përmbajtje: “Pensioni social

financohet nga buxheti i shtetit.”

Anastas Angjeli – Nuk ka probleme.

Erion Braçe – E votojmë nenin 33. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 34 që ndryshon germën “d” të nenit 66. Nuk ka ndonjë gjë.

E hedhim në votë nenin 34. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 35 që ndryshon nenin 70 “Fondi rezervë”.

A ka shqetësime nga komisionet e tjera? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 35. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 36: “Titulli i nenit 82 ndryshohet dhe zëvendësohet me “Procedura për

transferimin dhe pagimin e kontributeve.”

A ka shqetësime nga komisionet e tjera? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 36. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

43

Neni 37: “Pika 2 e nenit 84 ndryshohet si më poshtë vijon: kërkesat bashkë me

dokumentet...”

Anastas Angjeli – Nuk ka probleme.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 37. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 38: “Pika 2 e nenit 85 ndryshohet si më poshtë vijon: “Përfitimet afatshkurtra

të papunësisë caktohen nga zyrat e punësimit. Dokumentacioni i kritereve dhe procedurat

e caktimit të tyre përcaktohen me VKM.” Zoti Angjeli?

Anastas Angjeli – Dakord.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 38. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 39: “Neni 87 “Pagesat” ndryshohet si më poshtë vijon: pagesat e përfitimet

nga sigurimet shoqërore u ngarkohen institucioneve financiare profesionale që do të

caktohen nga këshilli administrativ i Institutit të Sigurimeve Shoqërore. Pagesa për

përftimin e papunësisë bëhet...”

A ka vërejtje nga komisionet? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 39. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 40: “Neni 88 ndryshohet si më poshtë vijon: “Të drejtat e fituara”.

Anastas Angjeli – Kam një pyetje për pikën 1 që them se duhet të sqarohet. Te

pika 1 thuhet: “Sigurimi shoqëror është jofitimprurës. Me kontributet e derdhura

garantohet pagesa atëherë kur standardi minimal i jetës (që lidhet edhe me atë që folëm

atje) nuk arrihet nga pensioni. Për pensionet me datë fillimi deri më 31.12.2014 Këshilli i

Ministrave ka të drejtë të vendosë një shtesë të ardhurash në formë kompensimi.”

Këtu nuk del e qartë, pavarësisht se do të sqarohen të VKM-ja rastet, sasia, koha

etj, që detyrimi është që të kompensojmë gjithë masën e mosarritjes së standardit minimal

të jetesës apo një pjesë të tij, sepse nuk e thoni. Është e kufizuar apo është e plotë? Ose do

të themi se e plotëson të plotë minimumin, se ky është një detyrim i gjithanshëm ligjor dhe

ne duhet ta saktësojmë këtë në ligj ose na e sqaroni ju se çfarë do të thotë.

Enkelejd Musabelliu – Skema e sigurimeve shoqërore dhe e pensioneve deri tani

ka aplikuar disa kompensime për pensionistët, si për bukën, për energjinë elektrike...

Anastas Angjeli – Përgjigjuni pyetjes që bëj unë jo historisë. Është shumë e

thjeshtë: do ta marrin diferencën të plotë apo të pjesshme?

44

Erion Braçe – Këtu thuhet: “Kur standardi minimal i jetesës nuk arrihet nga

pensioni, për pensionet me datë fillimi X, Këshilli i Ministrave ka të drejtë të vendosë një

shtesë të ardhurash në formë kompensimi që mbulon nivelin minimal jetik, apo jo?

Enkelejd Musabelliu – Kompensimet që aplikoheshin për pensionet që do të

lidhen deri më 31 dhjetor 2014 me ligjin e ri do të përfshihen te pensionet sociale. Kjo

dispozitë ekziston këtu vetëm për të garantuar të drejtat e fituara të pensionistëve, të cilëve

pensioni u ka dalë para datës 31 dhjetor, pra para se të hynte në fuqi skema e re.

Erion Braçe – Edhe një herë, pasi shtohen këto kompensime që thoni ju, pasi

shtohet edhe kompensimi që do të japë qeveria, do të arrijë në nivelin jetik apo ku?

Enkelejd Musabelliu – Kompensimet janë në vlerë fikse. Nuk ndryshojnë çdo vit.

Erion Braçe – Ore, zotëri, e keni lidhur në ligj me standardin minimal të jetesës.

Këto kompensimet që thoni ju, ky këtë bonusin që jep qeveria do ta arrijë në nivel apo do

të jetë poshtë këtij niveli?

Erion Veliaj – Duke qenë se tani të gjitha, edhe për çështje llogaritjeje, është

pension social pjesa tjetër, të gjitha kompensimet janë dhënë aty. Supozojmë se do të rritet

çmimi i miellit, kjo na mundëson që për të gjitha këto diferenca Këshilli i Ministrave ta

japë këtë bonos...

Erion Braçe – Jemi dakord me bonusin, por po pyesim deri ku do të shkojë ky

kompensim?

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Erion Veliaj – Kompensim të plotë. Është VKM-ja që e përcakton kompensimin.

Erion Braçe – “Kur standardi minimal i jetesës nuk arrihet nga pensioni, për

pensionet me datë fillimi deri më 31.12.2014...”

Anastas Angjeli – Me fond kompensimi të plotë për standardin e nivelit të jetesës.

Erion Braçe – “Këshilli i Ministrave ka të drejtë të vendosë një shtesë të ardhurash

në formë kompensimi të plotë deri në arritjen e nivelit minimal të jetesës.”

Anastas Angjeli – Pastaj Këshilli i Ministrave e bën për miellin, për bukën, për

energjinë apo për çfarë të dojë, por ta këtë që të arrijë standardin minimal të jetesës, se bie

në kundërshtim me ligjet e tjera.

Erion Braçe – Bie nën standardin e të drejtave të fituara.

Paulin Sterkaj – Si e formojmë ne minimumin jetik? Me çfarë standardi formohet,

se kjo është evazive. Duhet të lëvizë nga viti në vit minimumi jetik.

Erion Braçe – Edhe një herë, të bëjmë një llogari të thjeshtë. Kur standardi

minimal i jetesës nuk arrihet nga pensioni, për çfarë pensioni bëhet fjale, për pensionin

social?

45

Erion Veliaj – Bëhet fjale që na lejon të drejtë indeksimi ose bonuse...

Erion Braçe – Përtej indeksimit të mëparshëm?

Erion Veliaj – Jo, për ata që janë më përpara. Pra, me formulën e re ne nuk kemi

asnjë problem. Ajo që kjo na lejon është të kemi mundësi të amortizojmë, nëse kemi

diferenca...

Erion Braçe – Mirë, por janë 550 mijë pensione. A i keni paratë për 550 mijë

pensione?

Erion Veliaj – Pra, kjo lë një hapësirë teorike. Pra, nëse ne do të kemi për çështje

të çmimit të energjisë, për çështje të çmimit të bukës, për çështje nga më të ndryshmet, si

karburantet, kjo na lë një hapësirë që nesër në qoftë se Këshilli i Ministrave ka mundësi

dhe para...

Erion Braçe – Zoti Ministër, nuk ka lidhje pensionisti me karburantin. Me

energjinë elektrike mundet, por me karburantin nuk ka asnjë lloj lidhje.

Erion Veliaj – Çmimi i karburantit po jep një efekt te çmimi i bukës.

Erion Braçe – A mund ta bëjmë me llogari këtë gjë, që të jemi të qartë?

E para, bëhet fjalë për pensionet ekzistuese apo për pensionet...

Erion Veliaj – Jo, bëhet fjalë për pensionet deri më 31 dhjetor.

Erion Braçe – Pra, bëhet fjalë për pensionet para datës 1 janar.

Erion Veliaj – Ka invalidë pune që kanë për karburantin një kompensim.

Anastas Angjeli – Është shumë e thjeshtë: nuk ka mundësi për ata. Këtu jemi duke

vendosur një pikë në parim për të zgjidhur një problem. Ky është predispozicioni juaj, por

si do ta zgjidhim. Në qoftë se janë 100 lekë minimumi dhe ju krijohet një problem për

efekt të atyre me 20 lekë, pyetja është do të shkojë 120 apo 118? Ne duam që qeveria me

atë vendimin ta bëjë 120 lekë, aq sa është minimumi, prandaj po flasim për fjalën “të

plotë”. Nëse këtu hyn energjia, mielli i bukës, diçka tjetër apo janë të dyja bashkë, se

mund të ndodhë që të jenë të dyja bashkë, e rëndësishme është që shumatorja të mos bjerë

nën nivel, atë që thoni ju. Ju atë doni të bëni. Le ta saktësojmë që Këshilli i Ministrave, kur

të marrë vendimin, të thotë: “Minimumi jetik i pensionistit është 100 lekë, por kemi marrë

dy vendime që çojnë atë 80 lekë, atëherë do t’i kompensojmë 20 lekë dhe 18 lekë apo 21

lekë.” Ky është thelbi i çështjes. Pra, nuk kemi asnjë kundërshtim, vetëm të bëhet

saktësimi se Këshilli i Ministrave të bëjë atë veprim që keni menduar ju. Nuk e kuptoj se

çfarë ju shqetëson.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Kështu që të vendoset fjala “Këshilli i Ministrave ka të drejtë të vendosë një shtesë

të ardhurash në formë të kompensimit të plotë për të arritur standardin e minimumit.”

46

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Erion Braçe – Atë që thamë: “Këshilli i Ministrave ka të drejtë të vendosë një

shtesë të ardhurash në formë të kompensimit të plotë deri në nivelin e minimal të jetesës.”

Erion Veliaj – Sigurisht që në realitetin ku jetojmë kjo do të varet shumë edhe nga

buxheti i shtetit në vitin X.

Erion Braçe – Prandaj ju pyeta, zoti Veliaj.

Erion Veliaj – Kurse kjo na lejon një hapësirë që të ndërhyjmë për ta amortizuar...

Erion Braçe – Zoti Veliaj, në çdo rast kjo pjesë do të paguhet nga buxheti. Tani,

në qoftë se një pensionist 75-85-90 vjeç apo ku ta di unë të bjerë për disa arsye nën nivelin

e minimumit të jetesës, natyrisht që ne duhet ta mbrojmë në mënyrë të plotë. Nuk mund ta

mbrojmë në mënyrë të pjesshme.

Erjon Veliaj – Kjo ka qenë predispozita, por arsyetimi ynë ka qenë që kjo t’i lejojë

një mundësi qeverisë që te pensionet e datës 31 dhjetor...

Erion Braçe – Po i japim edhe një mundësi ekstra që të përdorë burime që të

kompensojë në mënyrë të plotë dhe jo të pjesshme, pra të mos japë 1 mijë lekë.

Paulin Sterkaj – Zoti Ministër, meqë u fol për minimumin jetik, kjo reforma e

pensioneve është e natyrshme, por përderisa ne nuk dimë të bëjmë llogaritjen e minimumit

jetik në familje, edhe kjo nuk është punë e kryer në mënyrë absolute. Unë shoh shpesh që

na lind nevoja dhe marrim një ligj në ku ka lindur Stalini. Kur na intereson, përmenden

SHBA-të, kur nuk na intereson e çojmë te Gana. Problemi është se e gjithë Europa e

Bashkuar ka një skemë dhe një standard sesi formohet minimumi jetik, por ka edhe një

burim të ardhurash në familje. Këtu çdo gjë llogaritet mbi bazën e rrogës së individit. Ne

mendojmë se kemi familje dhe nuk duhet të rritet mbi bazën e të ardhurave të individit,

por mbi bazën e të ardhurave në familje. Sistemi i taksave për të ardhurat personale nuk

është në nivelin e duhur të standardeve të BE-së, sepse këtu ka familjarë që kanë biznes,

rroga të mëdha, prona dhe taksohen si ai që ka një rrogë me 6 veta në familje. Konkretisht,

unë kam vetëm një rrogë në familje, por taksohem si ai që ka dy apo tri rroga. Po nëse nuk

studiohet ky fenomen, reforma e pensioneve dhe e të ardhurave në familje nuk do të bëhet

ashtu siç duhet. Nuk e di, sepse kjo kërkon shumë punë. Por nëse duam të hyjmë në

Europë, duhet ta bëjmë këtë gjë. Kjo gjë nuk ka lidhje me Europën. Pra, duhet parë burimi

i të ardhurave në familje. Një pensionist 85-vjeçar pensionin e ka e ulët, por ka të birin

biznesmen, vajzën deputete, tjetrin profesor dhe i rriten të ardhurat në familje, përderisa

është me ta. Kështu që do ta kisha parë me perspektivë studimin e këtij problemi, pra që

njerëzit të taksohen sipas të ardhurave në familje dhe jo sipas të ardhurave individuale.

47

Anastas Angjeli – Gjithashtu, në nenin 40 ka një propozim nga Komisioni i

Ligjeve. Shtohet pika 8.

Erion Braçe – Ndonjë shqetësim tjetër nga Komisioni i Punës dhe i Çështjeve

Sociale?

Anastas Angjeli – Nuk ka.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 40 me shtesën në pikën 1 dhe me

ndryshimin që propozon Komisioni i Ligjeve. Kush është dakord? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 41: “Pika 2 e nenit 90 ndryshohet si më poshtë vijon: “Kontributi i të

vetëpunësuarve në bujqësi do të rritet gradualisht deri në barazimin e kontributit të

personave të vetëpunësuar në aktivitete jobujqësore në vitin 2012. Rritja vjetore e masës së

kontributit do të përcaktohet me vendim të Këshillit të Ministrave.”

Anastas Angjeli – Po për të tjerat me vendim të Këshillit të Ministrave

përcaktohet kontributi? Nëse nuk është për të tjerët, do të duhet të bëhet me ligj edhe kjo.

Kam vetëm një pyetje. Për nenin 41 unë jam dakord. Domethënë, me rritjen progresive

vjetore deri në vitin 2018 barazohemi për të shkuar te skema e plotë. Përse të caktohet

kontributi nga Këshilli i Ministrave?

Erion Braçe – Masa e rritjes përcaktohet nga Këshilli i Ministrave.

Anastas Angjeli – Jo, kam hall se kontributet e tjera janë përcaktuar me vendim.

Po të jenë me vendim, atëherë në rregull.

Vazhdojmë me nenin 42.

Erion Braçe – E hedhim në votim nenin 41. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 42. Pika 4 e nenit 91 ndryshohet si më poshtë vijon..

Majlinda Bufi – A do t’u njihen këto kontribute për ato që janë para vitit 2000?

Erion Braçe – Jo.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Nuk do t’i përgjigjeni zoti Veliaj. Po të kishit ardhur në mbledhjen e Komisionit do

ta kishit marrë vesh se e kam bërë unë këtë pyetje. Deri në vitin 2032 njihen të gjitha vitet

e shkollës.

Majlinda Bufi – Siç është shkruar këtu...

Erion Braçe – Zonjë, nëse nuk e kupton, është tjetër gjë.

Majlinda Bufi – Mirë, por a mund ta sqarojmë këtë gjë?!

Erion Braçe – Urdhëroni! Kështu është kur vihet në mbledhje me “rele”.

48

Majlinda Bufi – Faleminderit, zoti kryetar! Herën tjetër do të vij në mbledhje pa

“rele.”

Ali Emini – Në dispozitë është e përcaktuar qartë se të gjitha gratë që kanë bërë

studimet e larta deri në vitin 2032 koha e kryer e studimeve të larta do të njihet si vjetërsi

pune. Pas vitit 2032, kur mosha e tyre të bëhet 63 vjeç, nuk është me e nevojshme që të

njihet. Është një dispozitë që është vendosur që në vitin 1983, sepse atëherë bëhej një

llogaritje: një grua e mbaronte shkollën në moshën 24 vjeçe, koha e daljes në pension ishte

55 vjeç dhe nuk mund t’i bënte 35 vjet punë. Në vitin 2032, kur mosha të behet 63 vjeç,

nuk ka nevojë më për vitet e shkollës.

Majlinda Bufi – Këtu keni shkruar: “Nga viti 2000 deri në vitin 2032”.

Ali Emini – Po, sepse nga viti 2000 ka filluar. Pra, kjo e drejtë ka filluar në vitin

20010 me dispozitat aktuale, kështu që deri në vitin 2032 do të njihet shkolla e lartë.

Majlinda Bufi – Këtë sqarim doja. Faleminderit!

Ali Emini – Edhe një herë për ta thënë më qartë. Deri në vitin 2032…

Erion Braçe – Po, përsërite edhe një herë, se jam i bindur që deri herës tjetër nuk

do ta mbajë mend njeri. “Të drejtat e fituara të grave që kanë kryer studimet deri në vitin

2032 do t’u njihen si vjetërsi pune”. E dëgjuan gratë, apo jo? E hedhim në votë?

Majlinda Bufi – Edhe një herë, faleminderit, zoti kryetar!

Erion Braçe – Po, patjetër. Sa herë të mungoni, këtu jemi ne për t’ju kujtuar se

çfarë kemi thënë një mbledhje më parë.

Neni 42. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 43: “Neni 92 ndryshohet si më poshtë vijon: “Zgjatja graduale e moshës së

periudhës së sigurimit për pension.” Bëhet fjalë për rritjen e moshës së pensionit në

mënyrë graduale.

Anastas Angjeli – Dakord.

Erion Braçe – A ka vërejtje Komisioni i Ligjeve?

Anastas Angjeli – Është dakord me nenin 43 siç ka ardhur.

Erion Braçe – Komisioni i Punës dhe i Çështjeve Sociale?

Anastas Angjeli – Në rregull.

Erion Braçe – E hedhim në votë nenin 43. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet me të gjitha tabelat që e shoqërojnë.

Neni 44.

Anastas Angjeli – Neni 44 të riformulohet sipas propozimit të bërë nga Komisioni

i Ligjeve.

49

Erion Braçe – A jeni njohur me ndryshimin e Komisionit të Ligjeve? Komisioni i

Punës ka vërejtje? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 44.

Blerina Gjylameti – Kryetar, edhe një herë më duhet t’jua saktësoj: unë nuk jam

pjesë e Komisionit të Punës. Jam te Komisioni i Ekonomisë dhe Financave.

Erion Braçe – Neni 45. A ka ndonjë gjë?

Atëherë, në fund të nenit 95 shtohet një paragraf me këtë përmbajtje: “Për

pensionet me datë fillimi nga 01.01.2015 e në vazhdim, ky nen nuk zbatohet.”

E hedhim në votë nenin 45. Kush është dakord? Pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 46 që ndryshon nenin 96. A ka vërejtje nga Komisioni i Ligjeve? Komisioni i

Punës nuk ka më përfaqësues, kështu që e hedhim në votë nenin 46. Kush është pro?

Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 47. “Paragrafi i parë i nenit 98 shfuqizohet. Ka gjë Komisioni i Ligjeve? E

hedhim në votë nenin 47. Kush është pro? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Neni 48 për nenin 99 ku shtohet… (Vlonjat duhet të jetë ky që e ka shkruar, se e ka

bërë “nëni”.) Keni probleme me vërejtjen që ka bërë Komisioni i Ligjeve?

E hedhim në votë nenin 48. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet.

Kthehemi përfundimisht te nenet 11, 12 dhe 13.

Vazhdojmë me nenin 11 “Shuma e të ardhurave për sëmundjet”. Zoti Veliaj, ju

edhe një herë tjetër, për shkak se propozimi ka efekte financiare, duhet mendimi i qeverisë

lidhur me këtë gjë. Si mendoni? Do të rrijë kështu siç është? Nuk ka ndryshim.

E hedhim në votë nenin 11. Kush është pro me nenin 11 kështu siç është? Kundër?

Abstenim?

Miratohet.

Neni 12, që ndryshon pikën 2 të nenin 24: “Shuma e të ardhurës që do të përfitohet

si kompensim është e barabartë me diferencën e pagës së vendit të punës së mëparshëm”...

dhe të tjera më radhë. Ka vërejtje nga Komisioni i Ligjeve?

E hedhim në votë nenin 12. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet.

Neni 13 “E ardhura për barrëlindjen”. A ka propozim nga Komisioni i Ligjeve?

Nuk ka. A ka propozime të tjera? Nuk ka.

E hedhim në votë nenin 13. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet.

Hedhim në votë nenin e fundit të këtij projektligji.

50

Erion Veliaj – Zoti kryetar, për sqarim. Neni 40. Çfarë shtuam te neni 40? Mund

ta lexoj përkufizimin e nenit që është shtuar?

Erion Braçe – Nuk i kthehemi më asaj, sepse e votuam.

Erion Veliaj – Jo, ka vetëm një problem që mund të na lindë, sepse pensionet

suplementare përcaktohen nga një ligj tjetër. Ky është ligji bazë.

Erion Braçe – Ky jep parimin për të drejtat e fituara.

Erion Veliaj – Nëse e bëjmë për ato, duhet ta bëjmë edhe për të drejtat e fituara

nga minatorët, ushtarakët, etj.

Erion Braçe – Doni ta bëjmë? E bëjmë.

Erion Veliaj – Në momentin që ligji bazë fillon dhe merr një nga ligjet e veçanta,

sigurisht që është diskriminuese. Ose do t’i marrë të gjitha, ose sillini të gjitha ligjet e

veçanta këtu dhe vendosni ju.

Erion Braçe – Zoti Veliaj, nëse do të vijnë të gjitha ligjet e veçanta, kjo gjëja nuk

kalon të enjten tjetër. Unë i pyeta specialistët herën që shkoi dhe thanë se nuk ishin gati me

të gjitha ligjet e veçanta dhe në shtator fillonin me ligjet e veçanta.

Erion Veliaj – Prandaj, duke bërë përjashtim vetëm për një kategori...

Erion Braçe – Nuk është kështu. Ne e japim në rregull.

Kalojmë te neni 49. “Ky ligj hyn në fuqi pas botimit në Fletoren Zyrtare dhe i

shtrin efektet e tij financiare nga data 01.01.2015.” Kush është dakord? Kundër?

Abstenim? Miratohet.

E hedhim në votë ligjin në tërësi. Kush është dakord? Kundër? Abstenim?

Miratohet.

Faleminderit të gjithëve për kontributin tuaj në miratimin e këtij projektligji. Ju

lutem, do të bëj edhe një njoftim! Ditën e premte nuk ka mbledhje.

MBYLLET MBLEDHJA

51