l± . 23. oheekd rksov lroki7 oar pelli sli . kl po ao .5 2651 1673 ... · 2019-04-30 ·...

วารสารรามคำาแหง ฉบบบณฑตวทยาลย ปท 1 ฉบบท 3 กนยายน - ธนวาคม 2561

Ramkhamhaeng University Journal: Graduate School Vol. 1 No. 3 September - December 2018

ISSN 2651 - 1673

1

องคการเศรษฐกจการเงนโลก

World Economic and Monetary Organization

คม ไชยแสนสข

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรามคำาแหง ประเทศไทย

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพออธบายถงเบองหลงการกอกำาเนดองคการเศรษฐกจการเงนโลกสำาคญ

ไดแก ธนาคารโลก กองทนการเงนระหวางประเทศ และ องคการการคาโลก รวมถงบทบาทและอทธพลของ

องคการทงสามทมตอเศรษฐกจและการเงนโลก บทบาทในการแกปญหาวกฤตการณการเงน และการคาของ

โลก

บทความนเกดขนจากประสบการณในการเปนผบรรยายวชาสถาบนการเงนระหวางประเทศและ

จากการศกษาบทความ งานวจย ตำารา หนงสอ เอกสารตาง ๆ ทเกยวของ

สรปบทความนเหนวา การจดตงสถาบนทงสามขนทำาใหมองคการระหวางประเทศททำาหนาทอำานวย

ความสะดวกดานเงนทนเพอการฟนฟ บรณะ และพฒนาระบบการเงนระหวางประเทศใหมระเบยบกฎเกณฑ

เออตอการกอใหเกดเสถยรภาพในระบบอตราแลกเปลยนตลอดจนการคาระหวางประเทศไดรบการสงเสรมให

เกดความเปนธรรมและขยายตว

คำาสำาคญ : เศรษฐกจโลก



ISSN 2651 - 1673

2

Abstract This article aimed to express about the origin of world economics and monetary organization such as World Bank, IMF, WTO included the role of how three organizations influence world economics and world monetary. The organizations have an essential role to solve world economics and monetary crisis and the also world trade issues. This article was stemmed from experiences of my lectured for “International Financial Institutions” course, studies of articles, research, textbooks, books, and relevant documents. In conclusion, this article found that the established of the three organizations cre-ated the strong international organizations to serve financing fund for reconstruction and development, the international financial system had regularity and stability in the exchange rate and also international trade has promoted to be fair and growth.

Keywords : World economic

บทนำา เมอกลาวถงองคการเศรษฐกจการเงนโลกในสวนทมอทธพลสงสดในโลกปจจบนไดแก 1. ธนาคารโลก (World Bank) 2. กองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF : International Monetary Fund) 3. องคการการคาโลก (WTO : World Trade Organization) องคการทกลาวถงขางตนน กอกำาเนดขนเพอเปนหนวยงานในการจดระเบยบเศรษฐกจและการเงนของโลก เพอใหเศรษฐกจและระบบการเงนของโลก ดำาเนนไปอยางมระเบยบ กฎเกณฑ กตกา โดยเชอวา ผลของการจดระเบยบจะนำามาซงสนตสข ทงนโดยเปรยบเทยบจากประสบการณหลงสงครามโลกครงท 1 ตอเนองมาถงสงครามโลกครงท 2 ซงเปนชวงทเศรษฐกจการเงนของโลกตกอยในภาวะยงเหยง สบสน วนวาย ขาดเสถยรภาพ ขาดความรวมมอ แกงแยงผลประโยชนอยางไมมระเบยบวนย

ธนาคารโลก (World Bank) เมอกลาวถงธนาคารโลก (World Bank) ในความหมายปจจบน จะหมายถง กลมของสถาบนการเงนระหวางประเทศ อนประกอบดวย สถาบนในเครอขาย 5 สถาบน (The World Bank Group) ดวยกนคอ 1. ธนาคารระหวางประเทศเพอการบรณะและพฒนา (The International Bank For Recon-struction and Development: IBRD) กอตงขนในป ค.ศ. 1945 ปจจบนมสมาชก 189 ประเทศ 2. สมาคมพฒนาการระหวางประเทศ (The International Development Association: IDA) กอตงขนในป ค.ศ. 1960 ปจจบนมสมาชก 173 ประเทศ



ISSN 2651 - 1673

3

3. บรรษทเงนทนระหวางประเทศ (The International Finance Corporation: IFC) กอตงขน

ในป ค.ศ. 1956 ปจจบนมาสมาชก 184 ประเทศ

4. สถาบนประกนการลงทนแบบพหภาค (The Multinational Investment Guarantee

Agency: MIGA) กอตงขนในป ค.ศ. 1988 ปจจบนมสมาชก 181 ประเทศ

5. ศนยกลางระหวางประเทศเพอยตขอพพาทในการลงทน (The International Center for

Settlement of Investment Disputes: ICSID) กอตงขนในป ค.ศ. 1966 ปจจบนมสมาชก 161 ประเทศ

(The World Bank, 2016)

การกำาเนดธนาคารโลก

การกอกำาเนดของธนาคารโลกนน เปนผลตอเนองจากวกฤตเศรษฐกจการเงนของโลกภายหลง

สงครามโลกครงท 1 (ค.ศ. 1914-1918) และความหวงใยตอวกฤตเศรษฐกจการเงนทจะตดตามมาหลง

สงครามโลกครงท 2 (สงครามโลกครงท 2เกดขนระหวางป ค.ศ. 1939-1945) เหตการณทถอไดวาเปนวกฤต

ชวงหลงสงครามโลกครงท 1นน ประกอบดวย เรองใหญ ๆ ดงตอไปน

1. วกฤตการณทางการเงนระหวางประเทศ

2. วกฤตการณเงนเฟอ

3. วกฤตเศรษฐกจตกตำาครงใหญ

1. วกฤตการณทางการเงนระหวางประเทศ

นบแตสงครามโลกครงท 1 ยตลงในป ค.ศ. 1918 (สงครามโลกครงท 1 อยระหวางป ค.ศ.

1914-1918) ปญหาทตดตามมาภายหลงสงครามมมากมายหลายประการ ในทนจะกลาวเฉพาะประเดนดาน

เศรษฐกจการเงนโดยเฉพาะดานเศรษฐกจการเงนระหวางประเทศ ดงน

1.1 ดานการเงนระหวางประเทศ พฒนาการของระบบการเงนระหวางประเทศนนสามารถ

สรปเปนรปแบบใหญ ๆ ไดดงตอไปน

1.1.1 ระบบมาตรฐานทวโลหะ (Bimetallism: Before 1875)

1.1.2 ระบบมาตรฐานทองคำา (Classical gold standard system: 1875-1914)

1.1.3 ระบบทใชในภาวะระหวางสงคราม (Interwar period: 1915-1944)

1.1.4 ระบบกองทนการเงนระหวางประเทศ (Bretton Woods system: 1945-1972)

1.1.5 ระบบลอยตว (Flexible exchange rate regime: Since 1973)

ในทน ไมไดมวตถประสงคทจะอธบายถงพฒนาการของระบบการเงนระหวาง

ประเทศ แตตองการอธบายถงเฉพาะประเดนวกฤตการณทางการเงนทนำาไปสการกอตงกองทนการ

เงนระหวางประเทศ และธนาคารโลกเปนประการสำาคญ กลาวคอ กอนสงครามโลกครงทสอง ระบบ

การเงนระหวางประเทศ ซงหมายถง บรรดากฎ ระเบยบ กตกา ขอตกลง และธรรมเนยมปฏบตเกยว



ISSN 2651 - 1673

4

กบกจกรรมทางการเงน รวมถงความสมพนธทางการเงนระหวางประเทศ ระบบทใชกนในชวงเวลา ดงกลาว ไดแก ระบบมาตรฐานทองคำา (Gold standard system) อนหมายถงเปนระบบทมทองคำา เปนรากฐานของการสรางเงน โดยระบบดงกลาวตองดำาเนนการภายใตเงอนไข ดงน 1. เงอนไขและลกษณะสำาคญของระบบมาตรฐานทองคำา 1.1 ประเทศทอยในระบบนตองเทยบหนวยเงนตราของตนไวกบทองคำาในสดสวนตายตว เชน ถาเรากำาหนดใหทองคำาหนก 1 กโลกรม มมลคาเทยบเทากบเงนบาท 600,000 บาท จากกรณดงกลาว เมอประเทศของเราไดรบทองคำาเพมขนทก ๆ 1 กโลกรม กจะตองเพมจำานวนเงน 600,000 บาท ตอทองคำาหนก 1 กโลกรม เสมอไป ดงนนปรมาณเงนภายในประเทศจะแปรผนตามจำานวนทองคำาทประเทศมอยในแตละขณะเวลา 1.2 ประเทศทอยภายใตระบบนจะตองอนญาตใหมการนำาเขาและสงออกทองคำาได โดยเสร 1.3 ประเทศทอยภายใตระบบนจะตองกำาหนดใหราคาทองคำามราคาคงท อนหมายถงตองกำาหนดใหอตราแลกเปลยนระหวางทองคำากบเงนตราสกลตาง ๆ มอตราแลกเปลยนทคงท ระบบดงกลาวขางตนถอกำาเนดตงแตป ค.ศ. 1821 ในสหราชอาณาจกร แตไดมาแพรหลายกนระหวางป ค.ศ. 1875-1914 กนเวลาราว 40 ปเศษ และในชวงดงกลาว กรงลอนดอนของสหราชอาณาจกร กไดทำาหนาทเปนศนยกลางการเงนของโลกไปโดยปรยาย เมอสงครามโลกครงท 1 กอตวขนในป ค.ศ. 1914 และดำาเนนตอเนองไปถงป ค.ศ. 1918 ในชวงเวลาดงกลาวประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะบรรดาประเทศคสงครามตางมความจำาเปนตองใชจายเงนเปนจำานวนมาก ประกอบกบเกดความยงยากทางเศรษฐกจภายในประเทศ อาท เชน ภาวะเศรษฐกจตกตำา การวางงาน มอตราสง ภายใตภาวะดงกลาว หากเกดการสญเสยทองคำาออกนอกประเทศ และเปนเหตนำาไปสการ ลดลงของปรมาณเงน ภาวะดงกลาวกจะยงซำาเตมใหภาวะเศรษฐกจทเสอมถอยอยนนหนกหนายงกวาเดม ดงนน เพอใหเกดความอสระในการดำาเนนนโยบายเศรษฐกจในชวงเวลาดงกลาว ประเทศตาง ๆ จงเรมทยอยหนออกจากระบบมาตรฐานทองคำา เชน สหราชอาณาจกร ฝรงเศส เยอรมน และรสเซย ไดออกจากระบบ ดงกลาว และนำาระบบควบคมหามสงทองคำาออกนอกประเทศมาใชตงแตเดอนสงหาคม ป ค.ศ. 1914 การลมสลายของระบบมาตรฐานทองคำานำามาสภาวะความยงยากในระบบการเงนระหวางประเทศ ความไมเสถยรภาพในอตราแลกเปลยน จนนำาไปสภาวะทเรยกวา “วกฤตการณทางการเงนระหวางประเทศ” (International monetary crisis) ซงหมายถงสถานการณทประกอบดวยเหตการณสำาคญ คอ 1. การเงนระหวางประเทศดำาเนนไปในภาวะทไรกฎเกณฑ กตกา ทเปนบรรทดฐานใหยดถอปฏบต 2. อตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศตกอยภายใตภาวะไรเสถยรภาพ 3. ไมมองคกรทเปนตวกลางในการประสานความรวมมอในการดำาเนนนโยบายการเงนระหวางประเทศ



ISSN 2651 - 1673

5

การแขงขนลดคาเงนเพอหวงประโยชนดานการคาและดลการชำาระเงนระหวางประเทศเปนสวน

หนงททำาใหเกดภาวะวกฤตการณทางการเงนระหวางประเทศ และดงกลาว ไดกลายเปนอปสรรคอยางสำาคญ

ตอการพฒนาดานการแลกเปลยนทางเศรษฐกจระหวางประเทศ (International economic transaction)

อนไดแก

1. การแลกเปลยนสนคาและบรการ (การนำาเขา-การสงออกสนคาและบรการ)

2. การลงทนระหวางประเทศ

3. การโอนยายกรรมสทธในสนทรพยระหวางประเทศ

สภาวะวกฤตดงกลาวไดกลายเปนอปสรรคตอการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจ และการ

เงนระหวางประเทศ อนนำาไปสการสญเสยสนตสขทางเศรษฐกจและโอกาสในการพฒนาทางเศรษฐกจระหวาง

ประเทศตาง ๆ ในภมภาคตาง ๆ ในตลาดโลกดวยเหตผล ดงตอไปน

1. การขยายตวและเตบโตทางการคาระหวางประเทศ เปนการเปดโอกาสใหเกดการแบงงานกน

ทำาระหวางประเทศ (International division of labor) ตามความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ (Comparative

advantage) ซงจะมสวนสนบสนนใหเศรษฐกจของประเทศตาง ๆ เตบโตขยายตว สามารถดำารงการผลต

พฒนาผลตภาพของทรพยากร (Increase productivity of resources) อนนำาไปสการรกษาระดบการจาง

งานและรายไดแทจรง (real income) ใหอยในระดบสง ดงนน การสะดด หรอการชะงกงนดานการคาระหวาง

ประเทศจงเปนการทำาลายโอกาสดงกลาว

2. การมปฏสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศ โดยปกตมกกอใหเกดการถายทอดดาน

เทคโนโลย อนจะนำาไปสการยกระดบผลตภาพของทรพยากรของประเทศตาง ๆ ใหสงขน ดงนน การสะดด

ลงในความสมพนธดงกลาว กเทากบทำาลายโอกาสของการถายทอดเรยนรเทคโนโลยซงกนและกน และสญ

เสยโอกาสของการพฒนาคณภาพทรพยากรของแตละประเทศโดยปรยาย

3. การคาระหวางประเทศ เปนการเปดโอกาสใหพลเมองในแตละประเทศมทางเลอกในการ

อปโภคบรโภค การสะดดดงกลาวเทากบทำาลายทางเลอกเหลานน ทนาจะทำาใหสญเสยความพงพอใจและ

ความสขทางเศรษฐกจ

4. โดยปกต ความสมพนธทางเศรษฐกจมกจะกอใหเกดสงตอเนอง เชน ความรเกยวกบทางการ

แพทย วถชวตทควรจะเปน เชน นำาดมทสะอาด บรการสาธารณปโภค ความรเกยวกบการปองกน และบำาบด

รกษาโรคภยไขเจบตาง ๆ เปนตน ดงนน การสะดดลงของความสมพนธทางเศรษฐกจกเทากบวาสงด ๆ เหลา

นไดสะดดลงดวย

5. ประโยชนอน ๆ อาท เชน การอยรวมกนโดยสนตสข เพราะการมกจกรรมการเคลอนยาย

ทางเศรษฐกจระหวางประเทศนอกจากจะกอประโยชนดงกลาวไปขางตน ยงมกจะกอใหเกดการเรยนรดาน

ภาษา ประเพณ วฒนธรรมซงกนและกน อนเปนรากฐานนำาไปสความรสกทเปนมตร มความไววางใจกน และ

นำาไปสการอยรวมกนโดยสนตสข ลดความหวาดระแวงซงกนและกน เปนตน



ISSN 2651 - 1673

6

2. วกฤตภาวะเงนเฟอ

หลงจากสงครามโลกครงท 1 ยตลงในป ค.ศ. 1918 โดยฝายเยอรมนเปนฝายแพสงคราม หลง

จากนน เยอรมนมความจำาเปนตองใชจายเงนเปนจำานวนมาก ทงเพอการเรงรดฟนฟประเทศทเสยหายจาก

สงคราม และเพอชำาระหนคาปฏกรรมสงครามใหกบสหราชอาณาจกร และฝรงเศส การพมพธนบตรออก

ใชจายอยางมากมายในครงนน ไดเปนเหตนำาไปสการเกดภาวะเงนเฟออยางรนแรงในประเทศทเรยกกนวา

Hyperinflation อนหมายถงภาวะเงนเฟอรนแรง จากขอมลในตารางพบวา ดชนราคาขายสงในประเทศ

เยอรมน ณ เดอนกรกฎาคม 1922 ซงอย ณ ระดบ 101 ไดขยบตวสงขนเปน 23,900,000 ในเดอนกนยายน

ปเดยวกน นบเปนภาวะเงนเฟอครงรายแรงในประวตศาสตรมนษยชาต

Date

German Wholesale

Price Index (1913 = 1)

January 1913 1

January 1920 13

January 1921 14

January 1922 37

July 1922 101

January 1923 2,785

July 1923 74,800

August 1923 944,000

September 1923 23,900,000

October 1923 7,096,000,000

November 1923 750,000,000,000ทมา. จาก Economics (12 nd. ed.), โดย R. G. Lipsey, P. N. Conrant and C. T. S. Ragan, 1998,

New York: Addison-Wesley.

3. วกฤตเศรษฐกจตกตำาครงใหญ (The Great Depression) หลงจากเกดภาวะเงนเฟออยาง

รนแรง (Hyperinflation) ในชวงป ค.ศ.1923 ชวงหลงสงครามโลกครงท 1 ประเทศตาง ๆ กตองดำาเนน

นโยบายเศรษฐกจตอสกบภาวะเงนเฟอ เหตการณเลวรายนผนวกเขากบภาวะความไมมเสถยรภาพของระบบ

อตราแลกเปลยนและความไมมระเบยบของระบบการเงนระหวางประเทศ มการแขงขนกนลดคาเงน และการ



ISSN 2651 - 1673

7

ใชมาตรการปกปองทางการคาระหวางประเทศ การแขงขนกนลดคาเงน และการใชมาตรการปกปองทางการ

คาระหวางประเทศดงกลาวนน ในทสดกเปนตนเหตสวนหนงของความเลวรายทงหลายทกอตวสะสมกนมา

ตงแตสงครามโลกครงท 1 กถงจดระเบดขนเปนภาวะวกฤตเศรษฐกจตกตำาครงใหญ (The Great Depres-

sion) โดยเรมตนในวนท 29 ตลาคม 1929 วนทดชนหนอตสาหกรรมดาวโจนส เรมตกเปนวนแรก และตอ

เนองมาอกหลายป

จากขอมลสถต ไดบนทกไววา GDP ของประเทศสหรฐอเมรกา ซงอย ณ ระดบ 791 พนลาน US$

ในป ค.ศ. 1929 ไดปรบตวลดลงเหลอระดบ 577 พนลาน US$ ในป ค.ศ. 1933 ขณะทอตราการวางงาน

ไดขยายตวเพมขนอยางรวดเรวในชวงเวลาเดยวกน โดยอตราการวางงานขยายตวจากรอยละ 3.2 ในป ค.ศ.

1929 ขยบขนไปเปนรอยละ 24.9 ในป ค.ศ. 1933 และภาวะวกฤตเศรษฐกจตกตำานน นอกจากจะเกดขน

ในประเทศสหรฐอเมรกาแลว ยงไดแพรขยายออกไปยงภมภาคตาง ๆ ของโลกอกดวย จนกลายเปนวกฤต

เศรษฐกจตกตำาครงใหญของโลก (The Great Depression)

ประสบการณวกฤตเศรษฐกจและการเงนระหวางประเทศทไดสรางความเสยหายใหกบประเทศ

ตาง ๆ โดยเฉพาะสหรฐอเมรกา และกลมประเทศอตสาหกรรม นำาไปสแนวคดวา หากไมมการจดระบบ

ระหวางประเทศ และระเบยบระหวางประเทศดานเศรษฐกจและดานการเงน เมอสงครามโลกครงท

สองยตลง ภาวะวกฤตทเคยเกดขน หรอทยงดำารงอย อาจทวความรนแรงขน จากกระแสดงกลาว ประเทศ

สหรฐอเมรกาในฐานะผนำาโลก (ฝายพนธมตร) ในขณะนน จงไดเปนตวตงตวตในการจดประชมนานาชาต

ขน ณ เมอง Bretton Woods ในมลรฐ New Hampshire ระหวางวนท 1-22 กรกฎาคม ค.ศ. 1944 โดย

มประเทศสมาชกเขารวมประชม 44 ประเทศ ตามคำาเชญของประธานาธบด Franklin D. Roosevelt ทงน

เพอขอความรวมมอในการจดระเบยบเศรษฐกจและการเงนของโลก และทประชม ณ ครงนน ไดมมตใหจด

ตงองคการระหวางประเทศขนสองสถาบนคอ

1. IBRD: International Bank for Reconstruction and Development ซงตอมาไดพฒนา

ขนเปนธนาคารโลก

2. IMF: International Monetary Fund.

การกอกำาเนดขนพรอมกนของสถาบนทงสอง เปนการสะทอนใหเหนถงความพยายามทจะกอใหเกด

การจดระเบยบเศรษฐกจโลก ทงดานเศรษฐกจและการเงน โดย IBRD เนนในเรองการจดหาเงนทนเพอการ

ฟนฟประเทศ แกประเทศทประสบความเสยหายจากสงคราม รวมถงการลงทน และการพฒนา สวนกองทน

การเงนระหวางประเทศ เนนรบภาระหลกในดานการจดการ และจดระเบยบการเงนระหวางประเทศ



ISSN 2651 - 1673

8

กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund) ความนำา เมอกลาวถงกองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund: IMF) ในอดตกคงเปนทรจกเฉพาะในคนบางกลม เชน นกการเงนการธนาคาร นกวชาการดานเศรษฐศาสตรการเงน หรอในบรรดาผทมหนาทเกยวของกบสถาบนดงกลาว แตหลงเกดเหตการณวกฤตเศรษฐกจในประเทศไทยและในภมภาคเอเชยในป พ.ศ. 2540 เปนตนมา เชอวาชอ IMF (International Monetary Fund) นคงจะเปนทคนเคยคนไทยและคนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเอเชยตะวนออก พอสมควร ดงนน จงนาจะมาทำาความรจกสถาบนดงกลาวในแงมมตาง ๆ ใหถถวนขน อยางนอยกจะทำาใหเรารจก IMF (International Monetary Fund) ในอกบางแงมม การรจก IMF ในทกแงมม กคงเปนประโยชนพอสมควรอยางนอยกเปนการประเทองปญญาตามกระแสโลกาภวตนในปจจบน 1. มลเหตเบองหลงการกอกำาเนด นบตงแตสงครามโลกครงท 1 ยตลงในป ค.ศ. 1918 (สงครามโลกครงท 1 อยระหวางป ค.ศ. 1914-1918) ปญหาทตดตามมาภายหลงสงครามมมากมายหลายประการ ในทนจะกลาวเฉพาะ ประเดนดานเศรษฐกจการเงน โดยเฉพาะดานการเงนระหวางประเทศ 1.1 ดานการเงนระหวางประเทศ พฒนาการของระบบการเงนระหวางประเทศ สามารถ สรปเปนรปแบบใหญ ๆ ได 5 รปแบบดงทไดกลาวไวในหวขอท 3.(1) ของบทความน ประเดนปญหา อยตรงทวา ในระหวางสงครามโลกครงท 1 คอในชวงระหวางป ค.ศ. 1914-1918 บรรดาประเทศตาง ๆ ทเขาสสงคราม ตางมความจำาเปนตองใชจายเงนเปนจำานวนมาก และหลาย ๆ ประเทศไมไดมทองคำา ในจำานวนทมากเพยงพอตอการทจะมาหนนหลงการออกธนบตร ทำาใหเกดความไมคลองตว เกดความตดขด หลายประเทศ โดยเฉพาะบรรดาประเทศสำาคญ ๆ เชน สหราชอาณาจกร ฝรงเศส เยอรมน และรสเซย จงไดทยอยออกจากระบบดงกลาว เพอใหเกดความอสระ เกดความคลองตวในการดำาเนนนโยบาย การทยอยออกจากระบบดงกลาวเรมมาตงแตชวงปลายป ค.ศ. 1914 (Eun & Resnick, 1998) การหนออกจากระบบมาตรฐานทองคำาดงกลาวนำาไปสการลมสลายของระบบมาตรฐานทองคำา (Gold Standard System) การลมสลายดงกลาว นำาไปสการกอใหเกดภาวะวกฤตการณทางการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Crisis) ลกษณะสำาคญของสถานการณดงกลาวประกอบไปดวยเหตกาณเดน ๆ อยางนอยใน 4 ดานดวยกน 1.1.1 ประเทศตาง ๆ แขงกนลดคาเงนเพอหวงประโยชน และเอาเปรยบประเทศอนในดานการคา และดลการชำาระเงน 1.1.2 ระบบการเงนระหวางประเทศ ดำาเนนไปอยางสบสนวนวาย เนองจากไมมองคการระหวางประเทศททำาหนาทเปนตวกลางในการเชอมโยงและประสานความรวมมอของประเทศตาง ๆ 1.1.3 อตราแลกเปลยนตกอยในภาวะไรเสถยรภาพ เปนอปสรรคตอการคาและการลงทน



ISSN 2651 - 1673

9

1.1.4 สภาพของการเงนระหวางประเทศตกอยในภาวะไมมบรรทดฐาน ไมมกฎเกณฑ

ไมมกตกา ทเปนมาตรฐานใหประเทศตาง ๆ ยดถอปฏบต

สถานการณความวนวายทางการเงนระหวางประเทศทเกดขนในชวงเวลาดงกลาวไดกลายเปน

ขอจำากดและเปนอปสรรคตอการคาระหวางประเทศ การลงทนระหวางประเทศ รวมตลอดถงการโอนยาย

กรรมสทธในสนทรพยระหวางประเทศ

วตถประสงคของกองทนการเงนระหวางประเทศ

สถานการณดงกลาวขางตนในหวขอท 4. เปนมลเหตสำาคญททำาใหกลมประเทศพนธมตรตาง

พยายามแสวงหา หนทางความรวมมอ เพอขจดและแกไขปญหาดงกลาว จนในทสด ทประชมของกลมประเทศ

พนธมตร 44 ประเทศ จงมมตใหจดตงกองทนการเงนระหวางประเทศ ตอจากนน ไดมการมอบหมายใหดำาเนน

การรางสนธสญญาระหวางประเทศวาดวยการจดตงกองทนการเงนระหวางประเทศ เมอคณะกรรมการผยก

ราง ไดรางขอตกลงขนมาเปนทเรยบรอย และไดเสนอใหประเทศสมาชกใหสตยาบนรบรองรางสนธสญญา

ดงกลาว ประเทศสมาชกไดใหสตยาบนรบรองดวยคะแนนเสยงทครบถวนเมอวนท 27 ธนวาคม ค.ศ. 1945

เหตการณนนบวาเปนจดเรมตนของการจดตงสถาบนดงกลาวอยางเปนทางการ และเรมดำาเนนการในป ค.ศ.

1946 จนถงปจจบน (กรกฎาคม 2559) มสมาชก 189 ประเทศ มสำานกงานใหญตงอย ณ.กรงวอชงตน ดซ

ประเทศสหรฐอเมรกา และมฐานะเปนทบวงการชำานญพเศษขององคการสหประชาชาต สงกดกบคณะมนตร

เศรษฐกจขององคการสหประชาชาต

ในมาตราท 1 ของสนธสญญาวาดวยการกอตงกองทนการเงนระหวางประเทศ (Articles of Agree-

ment) ไดระบถงวตถประสงคของการกอตงองคการดงกลาวไวดงน (IMF, 2016)

1. เพอสนบสนนใหเกดความรวมมอทางดานการเงนระหวางประเทศ โดยผานสถาบนทแนนอน

และเพอเปนเวทในการปรกษาหารอ การรวมมอ แกไขปญหาการเงนระหวางประเทศ

2. เพอสนบสนนใหเกดการขยายตวและเตบโตอยางสมดลในดานการคาระหวางประเทศ เพอ

สนบสนนใหเกดการจางงานและรกษาระดบรายไดแทจรงในหมประเทศสมาชกใหอยในระดบสง รวมถงการ

กอใหเกดการพฒนายกระดบคณภาพของทรพยากร (Productivity of Resources) ของประเทศสมาชก

3. สงเสรมใหเกดเสถยรภาพในอตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ และปองกนการแขงขน

กนลดคาเงน เพอชงความไดเปรยบทางการคาระหวางประเทศ รวมตลอดถงการรกษาระเบยบวนยดานอตรา

แลกเปลยนในหมประเทศสมาชก

4. ชวยสรางระบบการชำาระเงนในหมประเทศสมาชกใหเปนไปอยางมระเบยบและขจดการควบคม

ปรวรรตเงนตราเกยวกบรายการในบญชเดนสะพด ซงเปนตวอปสรรคตอความเตบโตทางการคาระหวาง

ประเทศ

5. ใหความชวยเหลอแกประเทศสมาชกทมปญหาดลการชำาระเงนขาดดล โดยการใหการกยมเพอ



ISSN 2651 - 1673

10

ชดเชยการขาดดล โดยประเทศสมาชกไมตองใชมาตรการทเปนอนตรายตอความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจ

ของประเทศนนเอง หรอตอประชาคมโลก

6. ดำาเนนการเพอลดความไมสมดลในดลการชำาระเงนระหวางประเทศในหมประเทศสมาชก

6. บทบาทของกองทนการเงนระหวางประเทศ

คำาวา บทบาทในภาษาการแสดง หมายถง การทำาทาตามบท ดงนน หากนำานยดงกลาวมาใช บทบาท

ของกองทนการเงนระหวางประเทศกเชนกนจะหมายถงสงทกองทนการเงนระหวางประเทศไดกระทำาไดแสดง

ตามบทบาทหนาท ซงถกกำาหนดไวในสนธสญญา (Articles of Agreement) อนประกอบดวย

1. สนบสนนใหเกดความรวมมอทางการเงนระหวางประเทศ

2. สงเสรมใหเกดความเตบโตอยางสมดลในดานการคาระหวางประเทศ

3. สนบสนนเสถยรภาพในอตราการแลกเปลยน

4. ใหความชวยเหลอการกอตงระบบชำาระเงนหลายฝาย

5. ใหความชวยเหลอดานการเงนแกประเทศสมาชกทประสบปญหาการขาดดลการชำาระเงน

กลาวโดยทวไป กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF) ตอง

รบผดชอบตอเสถยรภาพของการเงนระหวางประเทศและระบบการเงนระหวางประเทศ ระบบการชำาระเงน

ระหวางประเทศและอตราแลกเปลยนระหวางประเทศ นอกจากนนกองทนยงตองคอยดแลใหเกดเสถยรภาพ

ทางเศรษฐกจและปองกนการเกดวกฤตทางเศรษฐกจและขจดความยากจนซงสรปไดเปนสามภารกจหลกคอ

1. หนาทในการควบคม ดแลระบบการเงน

2. หนาทในการใหความชวยเหลอดานเทคนค วชาการ

3. หนาทในการใหความชวยเหลอทางการเงนดวยการปลอยกใหกบประเทศสมาชก

นอกจากหนาทหลกสามประการขางตน กองทนการเงนระหวางประเทศ ยงมหนาททวไปทตอง

ตดตามภาวะเศรษฐกจ สถานการณเศรษฐกจของประเทศตาง ๆ ดงน

หนาทในการเปนผตดตามภาวะเศรษฐกจ (Surveillance) หรอ หนาทในการควบคมดแลระบบ

การเงน เปนการทำาหนาทในการตดตามสภาวะและบอกกลาวใหขอแนะนำาทางนโยบายแกประเทศสมาชก

โดยปกตทวไปจะมปละหนงครง โดย IMF (International Monetary Fund) จะนำาการประเมนสถานการณ

เศรษฐกจแบบเจาะลกไปใชในประเทศสมาชก เพอประเมนสถานะทางเศรษฐกจ โดยปรกษาหารอกบผรบ

ผดชอบของประเทศสมาชก นโยบายหลก ๆ เนนทจะนำาไปสความมเสถยรภาพในอตราแลกเปลยน (Stable

Exchange Rate) ความเตบโตและความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจ นอกจากนน IMF (International Mon-

etary Fund) ยงจะใชขอมลทเกดจากการผสมผสานระหวางขอมลทไดจากการใหคำาปรกษาของนกวชาการ

แตละบคคลกบขอมลทไดจากการประเมน โอกาส และการพฒนาทงในระดบโลก และภมภาค



ISSN 2651 - 1673

11

การใหความชวยเหลอดานเทคนค วชาการ(Technical Assistance) การใหความชวยเหลอ

ดานนไดแก ดานการใหการฝกฝนอบรมแกบคลากรของประเทศสมาชก ซงสวนใหญจะใหการอบรมโดยไมเสย

คาใชจาย จดประสงคขอนคอ ตองการสรางความเขมแขงใหกบประเทศสมาชกเพอทจะมความสามารถในการ

กำาหนดนโยบายและตดตามประเมนผลของนโยบายไดอยางมประสทธภาพ การใหความชวยเหลอดานเทคนค

น ครอบคลมในหลายดานดวยกน เชน นโยบายการคลง นโยบายการเงน และนโยบายอตราแลกเปลยน การ

ธนาคาร และการควบคมดแลระบบการเงน กฎระเบยบตาง ๆ ขอมลสถต

การใหความชวยเหลอดานการเงนดวยการปลอยกใหกบประเทศสมาชก และลดความยากจน

(Reduce Poverty) เปนการใหความชวยเหลอแกประเทศสมาชกทขาดดลการชำาระเงนเพอไปชดเชยและ

บรรเทาปญหาดงกลาว ในการขอความชวยเหลอแกประเทศสมาชกทขาดดลการชำาระเงนเพอไปชดเชยและ

บรรเทาปญหาดงกลาว ในการขอความชวยเหลอในกรณน รายละเอยดของนโยบายทตองการให IMF (Inter-

national Monetary Fund) ชวยเหลอนน จะถกกำาหนดและยกรางโดยเจาหนาทผรบผดชอบดานการเงน

ของประเทศสมาชกนน โดยจะเปนการดำาเนนนโยบายรวมมอกนแกปญหาดงกลาวเปนการลบระหวางผรบผด

ชอบของประเทศนนกบทาง IMF (International Monetary Fund) ตอจากนนการใหความชวยเหลอกจะ

ดำาเนนไปภายใตเงอนไขและการตดตามประเมนผลบนเงอนไขทมประสทธภาพของโครงการ นอกจากหนาท

ดงกลาวแลว IMF (International Monetary Fund) ยงไดดำาเนนการในดานการลดความยากจนในภมภาค

ตาง ๆ ของโลก ทงโดย IMF เอง และความรวมมอกบธนาคารโลกและองคการอน ๆ

ในดานทเกยวกบการลดความยากจนน IMF (International Monetary Fund) ไดจดใหมการให

ความชวยเหลอดานการเงนผานชองทางตาง ๆ เชน PRGF (Poverty Reduction and Growth Facility)

และ HIPC (Heavily Indebted Poor Countries)

ในกลมประเทศยากจนมาก (Most Low-Income Countries) การใหการสนบสนนในดานน

ยงมลกษณะเฉพาะลงไปอกคอ โครงการ PRSG (Poverty Reduction Strategy Papers) โดยเจาหนาท

ของประเทศสมาชกทจะขอความชวยเหลอผานชองทางน จะตองจดเตรยมเอกสารทผานความเหนชอบของ

พลเมองประเทศนน และองคกรพฒนาทเปนพนธมตรจากภายนอก โดยจะตองสามารถอธบายถงสภาวะ

เศรษฐกจโดยรวม โครงสรางเศรษฐกจสงคม กรอบนโยบายสงคมทจะนำาไปสการสนบสนนใหเกดความเตบโต

ทางเศรษฐกจและลดความยากจนของประเทศ

7. องคการการคาโลก ( WTO: World Trade Organization)

นอกเหนอจากปญหาดานการฟนฟ การลงทนการพฒนา และการเงนระหวางประเทศ จนนำาไปส

การกอตงสถาบน IBRD และ IMF ดงกลาวขางตนแลว อกปญหาหนงซงเปนอปสรรคอยางยงตอความรวมมอ

ทางเศรษฐกจระหวางประเทศ ดงทเปนมาในชวงทศวรรษ 1920 และ 1930 กคอ ปญหาการกดกนทางการคา

จนนำาไปสสงครามพกดอตราศลกากร (Tariff Wars) เนองจากแตละประเทศตางกตองการปกปองอตสาหกรรม



ISSN 2651 - 1673

12

ภายในประเทศตน จงใชอตราภาษเปนเครองมอในการสกดการนำาเขา ความพยายามแกไขปญหาขอน นำาไปสการจดตงเวทการเจรจาการคาระหวางประเทศ ทเรยกวา “ขอตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากร และการคา (General Agreement on Tariff and Trade: GATT) ในป ค.ศ. 1947 เวทเจรจาดงกลาว ไดเกดขน หลายรอบตอเนองกนมา โดยมรอบสำาคญ คอ 1. Kennedy Round ในป ค.ศ. 1967 2. Tokyo Round ในป ค.ศ. 1979 3. Uruguay Round ในป ค.ศ. 1994 ทายสดของการเจรจารอบ Uruguay ในป ค.ศ. 1994 กบรรลขอตกลงในความรวมมอจนนำาไปสการกอตงองคการถาวรทเรยกวา องคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) ในวนท 1 มกราคม 1995 ปจจบน (ณ. เดอนกรกฎาคม 2559) มสมาชกทงหมด 163 ประเทศ ประเทศไทยเปนสมาชกกอตงองคการการคาโลกลำาดบท 59 โดยเขาเปนสมาชกเมอวนท 28 ธนวาคม พ.ศ. 2537 โดยมสถานะเปนองคการระหวางประเทศ (International Organization) ทำาหนาทในการกำากบดแลการคาระหวางประเทศ ในระดบพหภาคทำาหนาทเปนเวทใหกบการเจรจาการคาระหวางประเทศเพอลดอปสรรคและขอกดกนตาง ๆ ทางการคาระหวางประเทศ สนบสนนใหจดทำากฎระเบยบทเอออำานวยใหการคาของโลกมความเสรมากยงขน บนพนฐานของการแขงขนกนอยางเทาเทยม อกทงยงเปนเวทใหกบการระงบขอพพาททางการคาระหวางประเทศสมาชกขององคการ เปนเวทใหเกดการตรวจสอบและทบทวนนโยบายการคาของบรรดาประเทศสมาชก หลกการสำาคญขององคการการคาโลก ในเอกสารแนะนำาองคการการคาโลกของคณะผแทนถาวรไทยประจำาองคการการคาโลก (คผท.) ไดสรปหลกการสำาคญขององคการการคาโลกในสวนท เปนภารกจหลก (WTO’s Main Activity) ไววา (คผท., 2559) 1. กำาหนดใหใชมาตรการทางการคาระหวางประเทศแบบทไมมการเลอกปฏบต (Non Discrimina-tion) ซงหมายถงการปฏบตตอสนคาจากประเทศสมาชกอยางเทาเทยมกน (Most-favored Nation Treat-ment : MFN) คอแตละประเทศเรยกเกบภาษศลกากรหรอเกบคาธรรมเนยมในการนำาเขาจากประเทศสมาชกทกประเทศในอตราเดยวกน และอกดานหนงใหปฏบตกบสนคานำาเขาโดยเทาเทยมกบสนคาภายในประเทศ (National Treatment) หมายความวาเมอสนคาจากประเทศอนผานพรมแดนเขามาเปนทเรยบรอยแลว ตองไดรบการปฏบตเชนเดยวกบสนคาทผลตในประเทศไมวาจะเรองการจดเกบภาษภายใน หรอการกำาหนดระเบยบตาง ๆ 2. การกำาหนดและบงคบใชมาตรการทางการคาตองมความโปรงใส (Transparency) โดยประเทศสมาชกตองจดพมพเผยแพรกฎระเบยบตาง ๆ ทเกยวกบมาตรการทางการคาตอสาธารณชน และแจงใหประเทศสมาชกอนทราบ และใหแจง หรอ ชแจงขอเทจจรงตาง ๆ ใหประเทศสมาชกอนไดทราบในทกครงทมการเปลยนแปลงกฎระเบยบหรอมาตรการทางการคา เพอใหเกดความเชอมนแกบรรดาผประกอบการคาระหวางประเทศ



ISSN 2651 - 1673

13

3. คมครองผผลตภายในประเทศดวยภาษศลกากรเทานน (Tariff-only protection) หามใช

มาตรการจำากดการนำาเขาและสงออกทกชนด ยกเวนในกรณสนคาทเปนอนตรายตอสขภาพและชวตของมนษย

พช และสตว หรอเพอความมนคงของประเทศ หรอในกรณขอใชมาตรการคมครองชวคราว ตามความจำาเปน

และฉกเฉน (Necessary Exception and Emergency Action) ทเปนไปตามขอปฏบตของ WTO

4. สงเสรมการแขงขนทางการคาทเปนธรรม (Fair Competition) WTO หามประเทศสมาชก

อดหนนการผลตเพอสงออกจนกอใหเกดการบดเบอนกลไกตลาด การเกบภาษเพอตอบโตการทมตลาด

(Antidumping) และการอดหนนการผลตจากสนคานำาเขาจะทำาไดตอเมอไดมการไตสวนตามกฎเกณฑของ

WTO แลวพบวาอกฝายหนงทเปนประเทศผสงออก มการทมตลาดหรอใหการสนบสนนจรง และสงดงกลาว

กอใหเกดความเสยหายตออตสาหกรรมภายในของประเทศนน

5. ใหมการรวมกลมการคาเพอลดภาษระหวางกนไดหากมวตถประสงคเพอขยายการคา แตม

เงอนไขวา การรวมกลมตองไมมจดประสงคเพอกดกนการนำาเขาสนคาจากประเทศนอกกลม (No Trade

Block) และเมอรวมกลมแลวตองไมกระทบตอผลประโยชนเดมของประเทศนอกกลม

6. มกระบวนการยตขอพพาททางการคาใหคกรณ (Trade Dispute Settlement Mechanism)

เมอมกรณขดแยงทางการคา ใหทำาการหารอกนเพอหาขอยต หากแกปญหาไมได ใหใชกระบวนการของ WTO

เพอยตขอพพาท โดยยนเรองตอองคกรระงบขอพพาท (Dispute Settlement Buddy : DSB) เพอจดตงคณะ

ลกขนขนมาพจารณาขอพพาทดงกลาว และสงผลการพจารณาของคณะลกขนใหประเทศสมาชกอนรวมกน

พจารณาเพอบงคบใหเปนไปตามผลการพจารณาของคณะลกขน หากไมทำาตามผลการตดสน ใหประเทศผ

เสยหายทำาการตอบโตทางการคาได

7. ใหสทธพเศษแกประเทศกำาลงพฒนาในการปฏบตตามพนธกรณ (Special and Dif-

ferential Treatment for LDC’s) โดยผอนผนใหประเทศกำาลงพฒนาจำากดการนำาเขาได หากการ

กระทำาดงกลาวมจดประสงคเพอการพฒนาเศรษฐกจ และเพอการรกษาเสถยรภาพของดลการชำาระเงน และ

เปดชองใหบรรดาประเทศพฒนาแลวสามารถใหสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) แกบรรดาประเทศกำาลง

พฒนา แมวาเรองดงกลาวจะขดกบหลก MFN กตาม ทงนประเทศพฒนาแลวจะตองกระทำาเรองดงกลาวโดย

ไมหวง หรอเรยกรองสงตอบแทน แลกกบการใหสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) ดงกลาว

เอกสารอางอง

คม ไชยแสนสข. (2549). กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund). วารสาร

รามคำาแหง, 23(2), 1-12.

คม ไชยแสนสข. (2527). สถาบนการเงนระหวางประเทศ. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพมหาวทยาลย

รามคำาแหง.



ISSN 2651 - 1673

14

คณะผแทนถาวรไทยประจำาองคการการคาโลกและองคการทรพยสนทางปญญาโลก. (2016). หลกการ

สำาคญขององคการการคาโลก. คนเมอ 19 กรกฎาคม 2559 จาก http://www.thaiwto .com/

about%20wto%203.html

Eun, C. S. & Resnick, B. G. (1998). International financial management. Boston: Irwin McGraw-

Hill.

International Monetary Fund. (2016). Article of agreement of the international monetary fund.

คนเมอ 1 เมษายน 2559, จาก https://www.imf.org/external/pubs/ft/aa/

Lipsey, R. G., Conrant, P. N., & Ragan, C. T. S. (1998). Economics (12nd ed.). New York: Addison-

Wesley.

The World Bank. (2016). The World Bank Group, History. คนเมอ 19 กรกฎาคม 2559, จาก http://

www.worldbank.org/en/about/history

World Trade Organization. (2016). About WTO. คนเมอ 19 กรกฎาคม 2559, จาก https://www.

wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm

l± . 23. oheekd rksov lroki7 oar pelli sli . kl po ao .5 2651 1673 ... · 2019-04-30 ·...

Documents